załącznik

JAK POMÓC DZIECKU DOBRZE WYBRAĆ SZKOŁĘ PONADGIMNAZJALNĄ?
Wprowadzenie
Uczeń trzeciej klasy gimnazjum stoi przed podjęciem jednej z ważniejszych
życiowych decyzji.
Jego rodzicom – z perspektywy własnego życia - może wydawać się, iż w tym
momencie nie jest zbyt ważny wybór szkoły, bo drogę zawodową wyznaczają
decyzje podejmowane znacznie później – po maturze lub po ukończeniu tzw. szkoły
średniej. I w czasach przed reformą edukacji tak rzeczywiście było.
Aktualnie, kiedy szkołą „średnią” stało się gimnazjum, decyzja, w jakiej szkole i na
jakim profilu uczeń będzie kontynuował naukę, w 90% wyznacza jego dalszą drogę
zawodową.
Dobrze jest mieć świadomość tego, że w trzyletnim liceum jest bardzo mało czasu
na naukę i nie ma możliwości dobrze przygotować się do matury na poziomie
rozszerzonym z innego przedmiotu niż te, które na takim właśnie poziomie są
realizowane. Dlatego wybór profilu klasy i szkoły jest w 90% wyborem studiów i
przyszłego zawodu.
Chcę Państwu zaprezentować zestaw zagadnień, które warto wziąć pod uwagę
przy podejmowaniu decyzji o wyborze szkoły ponadgimnazjalnej. Ważne jest, by
przeanalizować wszystkie, ale oczywiście pod kątem tego, które z wymienionych
aspektów mają wartość dla samego ucznia i jego rodziny.
Co analizować?
Dobrze jest brać pod uwagę następujące czynniki:
I.
Cechy ucznia
1) Zdolności i zainteresowania: to chyba najistotniejszy czynnik wpływający na
wybór dalszej drogi kształcenia. Warto odpowiedzieć sobie na pytania:
Które przedmioty nauczane w szkole uczeń lubi?
Dlaczego lubi dany przedmiot?
Czy lubi dany przedmiot dlatego, że pociągają go zagadnienia omawiane na
lekcjach tego przedmiotu, czy też są inne przyczyny powodujące sympatię dla
tego przedmiotu?
Czy chętnie poszerza swoją wiedzę z tego przedmiotu?
Czy dziecko uczestniczy w pracy jakiegoś koła zainteresowań i dlaczego?
Należy uważać, żeby dziecko nie sugerowało się tym, że lubi dany przedmiot,
ponieważ jest fajny nauczyciel i łatwo mu przychodzi jego nauka. Może się okazać,
że kiedy w liceum będzie bardzo dużo wiedzy do przyswojenia, to przedmiot z pozycji
„ulubiony” przejdzie na pozycję „znienawidzony”.
Co dziecko lubi robić w czasie wolnym od nauki?
O jakiej tematyce książki / artykuły / strony internetowe czyta i gromadzi?
O jakiej tematyce filmy i programy telewizyjne lubi oglądać?
Jakie uzdolnienia posiada dziecko (intelektualne, przestrzenne, manualne,
werbalne, organizacyjne, artystyczne, konstruktorskie, projektowanie, kontakty z
ludźmi, itd.) i w jakim stopniu dana szkoła zapewni ich rozwój?
2) Potencjał intelektualny ucznia: jaki jest ogólny poziom możliwości intelektualnych
dziecka, łatwość uczenia się, tempo przyswajania nowych treści itp.
Nie jest dobrym pomysłem zachęcać dziecko o przeciętnych czy niskich
możliwościach uczenia się, do podjęcia nauki w szkole o bardzo wysokim poziomie i
bardzo licznych klasach. Rodzice często myślą, że w środowisku bardzo zdolnej
młodzieży dziecko też się rozwinie. Niestety, jeżeli znajdzie się w bardzo mocnej
klasie, to istnieje ryzyko, że będzie czuło się słabsze i zniechęci się do nauki. W
takiej sytuacji lepiej wybierać szkołę o mniej licznych klasach – wtedy możliwy jest
bardziej indywidualny kontakt z nauczycielem i lepsze wykorzystywanie czasu nauki,
co zaowocuje faktycznym wzrostem wiedzy i osiągnięć dziecka.
3) Charakter dziecka: ważne, aby wybrać szkołę o atmosferze i warunkach, jak
najbardziej dopasowanych do temperamentu i osobowości ucznia.
czy dziecko jest silne psychicznie, opanowane, ma umiejętność zachowania
spokoju i koncentracji mimo zakłóceń płynących z otoczenia i dobrze funkcjonuje
w dużych, dynamicznych rywalizacyjnych grupach?
czy dziecko jest trochę nieśmiałe i niepewne siebie, bywa nerwowe, drażliwe i
lepiej funkcjonuje w mniej licznych grupach i wspierającym środowisku szkolnym?
jakie dziecko ma oczekiwania względem szkoły?
co, tak naprawdę jest na szczycie jego hierarchii wartości? (wysoki poziom nauki,
możliwość rozwoju zainteresowań, czy bujne życie towarzyskie, minimum wysiłku
i możliwość ukrycia się w bardzo licznej klasie?)
4) Styl motywowania się do nauki:
czy dziecko ma wysoki poziom samodyscypliny i potrafi samo się motywować do
nauki? (cecha pożądana w licznych klasach, gdzie nauczyciel nie ma możliwości
na bieżąco kontrolować przyrostu wiedzy ucznia)
czy dziecko potrzebuje zachęty i wsparcia nauczyciela oraz bieżącego
sprawdzania postępów w nauce?
5) Stosunek dziecka do nauczycieli: jeżeli uczeń ma dość negatywne przekonania
na temat nauczycieli, to nie jest dobrym pomysłem kierować go do małej szkoły,
gdzie nauczyciele mają częstsze i bardziej bezpośrednie relacje z uczniami, są
nimi zainteresowani i starają się jak najlepiej ich poznać i jak najwięcej o nich
wiedzieć. Bardziej komfortowy będzie dla takiego ucznia pobyt w wielkiej szkole o
licznych klasach, gdzie nauczyciele nie są w stanie interesować się uczniami.
6) Wyobrażenia ucznia na temat zawodu, który chce wykonywać: zdarzają się
sytuacje, kiedy uczeń już w gimnazjum wie, gdzie chce pracować. W większości
przypadków należy respektować plany i marzenia młodego człowieka.
II.
Czynniki towarzyszące
1) Grupa rówieśnicza: ważne jest branie pod uwagę potrzeb dziecka w zakresie
kontaktów rówieśniczych. Nie wolno na siłę odrywać dziecka od jego przyjaciół,
ale nie chodzi też o to, by bez dyskusji akceptować fakt, że uczeń idzie do szkoły
X, bo tam idą wszyscy jego koledzy. Należy sensownie rozmawiać z dzieckiem,
czy rzeczywiście jest to tak ważne, a może jednak lepiej postawić na rozwój
własnych zainteresowań? A z kolegami można utrzymywać kontakt po lekcjach, i
do tego nawiązać nowe przyjaźnie.
2) Cechy szkoły: należy sprawdzić, czy szkoła oferuje spełnienie oczekiwań ucznia i
jego rodziców w ważnych dla danej rodziny sprawach np.:
w jakich godzinach odbywają się zajęcia lekcyjne?
czy szkoła zapewnia uczniom wysoki poziom bezpieczeństwa? (szkoły o
mniejszej liczbie uczniów i położone poza centrum miasta są zawsze
bezpieczniejsze)
czy szkoła jest otwarta na inicjatywy uczniów?
3) Stosunek rodziców do kontaktów ze szkołą: jeżeli rodzice lubią mieć kontakt ze
szkołą swojego dziecka, mieć wpływ na styl funkcjonowania placówki, to warto
jest wybierać małą szkołę, w której dyrekcja i nauczyciele są otwarci na opinie i
inicjatywy rodziców. W takiej szkole są praktykowane różnorodne formy kontaktu
rodziców z nauczycielami, także „pozawywiadówkowe”: wspólny udział w
szkolnych uroczystościach (np. Wigilia) i wyjazdach (np. na zakończenie roku
szkolnego).
III.
Prognozy gospodarcze
Warto jest posiadać wiedzę na temat „zawodów przyszłości” – czyli przewidywań
na temat tego, jakie specjalności będą się rozwijać i po jakich kierunkach młodzież
będzie miała największe szanse zatrudnienia.
Równocześnie chcę przestrzec rodziców przed nadawaniem zbyt wielkiej wartości
hipotezom ekonomistów. Po pierwsze – mogą się nie sprawdzić, a po drugie (i
znacznie ważniejsze), jeżeli ktoś lubi swój zawód i pracuje z pasją, to zawsze
znajdzie zatrudnienie i uzyska satysfakcjonujące dochody. Jeżeli zaś wybierze
zawód, w którym bez problemu znajdzie zatrudnienie, ale którego nie będzie lubił, to
szanse na satysfakcję, awans i poczucie szczęścia są minimalneH
Podsumowanie
Dokonanie wszechstronnej analizy wymienionych wyżej zagadnień, prowadzone w
atmosferze szacunku, wsparcia i pełnej akceptacji dla przekonań młodego człowieka,
pozwoli pomóc Mu podjąć najlepszą dla Jego przyszłości decyzję zawodową.
Czego serdecznie życzę
Ewa Stafiej
pedagog