Innowacja pedagogiczna

Innowacja pedagogiczna
Innowacja pedagogiczna w nauczaniu języków obcych
Temat:
Lekcja z SITA
Autor innowacji:
mgr Waldemar Pietrzak – dyrektor szkoły; mgr Agnieszka Bojanowska
– nauczyciel języka angielskiego, mgr Lidia Grabska – nauczyciel języka angielskiego;
mgr Rafał Szutoczkin – nauczyciel języka niemieckiego; mgr Grażyna Modlińska –
nauczyciel języka rosyjskiego; mgr Justyna Łuczak – nauczyciel języka francuskiego;
mgr Renata Bulewicz – Garstka – nauczyciel historii, pedagog szkolny.
Czas realizacji:
rok szkolny 2014/ 2015
Miejsce innowacji: Zespół
Szkół
nr
1
w
Krośniewicach,
99-340
Krośniewice,
ul. Łęczycka 17
Adresat innowacji: uczniowie gimnazjum - klasy I i II
Rodzaj innowacji:
metodyczno - organizacyjna
Finansowanie:
innowacja wymaga posiadania zestawów SITA, zakupu wygodnych
foteli
I.
PODSTAWA PRAWNA INNOWACJI
Innowacja pedagogiczna „Lekcja z SITA” powstała w oparciu o:
 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej
przez publiczne szkoły i placówki. (Dz.U. Nr 56 z 2002 r. poz. 506, zm. Dz. U.
Nr 176 z 2011 r. poz. 1051)

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych,
których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu
maturalnego.
II.
PRZYCZYNY WPROWADZENIA INNOWACJI
Podstawą do napisania innowacji pedagogicznej jest chęć zwiększenia efektywności
nauczania i motywacji uczniów w procesie nauczania języków obcych z wykorzystaniem
nowoczesnych urządzeń SITA, a w szczególności pogłębienie umiejętności komunikowania
się uczniów w języku obcym, koncentracji i skupienia, treningu, tzw. „długotrwałej pamięci”.
III.
ZASADY INNOWACJI:
Innowacja pedagogiczna będzie realizowana w czasie zajęć języków obcych
i wychowania fizycznego. Wprowadzona innowacja przewiduje 2 godziny dodatkowe
w tygodniu z języka obcego, jako rozszerzenie realizacji podstawy programowej
w gimnazjum,
utrwalenie
wcześniej
zdobytych
jak również dodatkowe zajęcia relaksacyjne prowadzone
umiejętności
językowych,
w czasie zajęć wychowania
fizycznego lub zajęć sportowo – rekreacyjnych.
IV.
CELE OGÓLNE INNOWACJI

rozbudzanie, pogłębianie wiedzy i pasji związanej z językami obcymi,

rozwijanie
kompetencji
językowych
na
wszystkich
płaszczyznach
szczególnie,
jeżeli chodzi o umiejętność mówienia, słuchania i czytania w języku obcym,

zastosowanie zdobytej wiedzy teoretycznej w praktycznych sytuacjach językowych,

rozwijanie umiejętności koncentracji i relaksacji.
V.

CELE SZCZEGÓŁOWE:
uczeń odkrywa indywidualne zdolności i predyspozycje poprzez uczenie się metodą
SITA,

skutecznie używa języka obcego w mowie (łatwiej rozumie wypowiedzi w języku obcym
dzięki przygotowanym nagraniom z dialogami, potrafi użyć strategii komunikacyjnych
dotyczących danego tematu, wyrazić opinię, opisać zdarzenia, prowadzić rozmowę
związaną z konkretnym zdarzeniem, zadawać pytania i udzielać odpowiedzi, nabywa
nowego słownictwa),

rozumie tekst mówiony (rozumienie ogólnego sensu danego tekstu lub wypowiedzi,
wybieranie określonych informacji ze słyszanego tekstu, uzyskiwanie informacji
szczegółowych),

rozumie swój własny proces uczenia się, wykorzystując stan relaksacji,

ćwiczy umiejętność pracy w zespole.
W zakresie doskonalenia sprawności językowych uczeń powinien:

tworzyć spójne i logiczne wypowiedzi ustne, poprawne pod względem stylistycznym
i gramatyczno - leksykalnym,

w swoich wypowiedziach ustnych starać się stosować poprawną wymowę, intonację
i akcent,

komunikować się skutecznie w zakresie sprawności produktywnych (mówienie)
i receptywnych (czytanie i słuchanie).
W zakresie doskonalenia sprawności mówienia uczeń powinien:

rozpoczynać i kończyć rozmowę podejmując różne role w procesie komunikacyjnym,

zadawać pytania, tak aby upewnić się, że poprawnie zrozumiał intencje mówiącego,

wyrażać prośbę o wyjaśnienie, powtórzenie, opinię (przedstawiać i uzasadniać kwestie
dotyczące danego tematu,
umieć bronić własnych opinii, a także argumentować
za i przeciw, reagować na wyrażane uczucia - takie jak: zadowolenie, zdziwienie, smutek,
zainteresowanie, obojętność),

składać propozycje i reagować na nie odpowiednio,

opowiadać o swoich zainteresowaniach,

odpowiadać na zadane po swojej wypowiedzi proste i bardziej złożone pytania,

stosować środki językowe adekwatne do ich funkcji komunikacyjnych, dla wyrażania
intencji, uczuć, emocji
W zakresie doskonalenia sprawności rozumienia ze słuchu uczeń powinien:

określać główną myśl słyszanego tekstu,

określać główny wątek wysłuchanych dialogów,

rozumieć wypowiadany dialog,

wskazywać określone informacje związane z usłyszanym dialogiem,

selekcjonować potrzebne informacje,

określać potencjalnego odbiorcę dialogu.
W zakresie doskonalenia sprawności rozumienia tekstu czytanego uczeń powinien:

rozumieć krótkie, proste dialogi dotyczące spraw związanych z życiem codziennym,

określać przydatność przeczytanego dialogu w zależności od sytuacji,

selekcjonować potrzebne mu informacje.
W zakresie autonomii uczenia się uczeń powinien:

stosować różnorodne pomocne strategie uczenia się zgodne z jego predyspozycjami,

planować własny proces uczenia się poprzez, np. podejmowanie własnych inicjatyw
takich jak np. systematyczne uczestnictwo w zajęciach w celu odbywania kolejnych faz
zajęć.
VI.
OCZEKIWANE EFEKTY:
Celem innowacji jest osiągnięcie w stosunkowo krótkim czasie zadowalających efektów
nauczania języków obcych tj. wzrost poziomu sprawności językowych oraz znaczna poprawa
umiejętności swobodnego komunikowania się w języku obcym.
Po rocznym kursie metodą SITA uczniowie nabędą umiejętność nawiązania swobodnego
kontaktu interpersonalnego w języku obcym, przezwyciężą, bądź w znacznym stopniu
zniwelują barierę językową, pokonają strach przed wypowiadaniem się w języku obcym
oraz stosowaniem go w sytuacjach wymagających komunikacji.
Uczniowie będą w szczególności trenować umiejętności rozumienia ze słuchu
oraz mówienia, dzięki czemu łatwiej im będzie zrozumieć wypowiedzi rodzimych
użytkowników nauczanego języka obcego, co przyniesie pozytywne efekty na egzaminie
gimnazjalnym w postaci poprawnego rozwiązania zadań opartych na rozumieniu tekstu
słuchanego. Wielokrotne powtarzanie dialogów, zwrotów oraz poszczególnych słów
spowoduje wzrost poprawności wymowy. Uczniowie w naturalny sposób przyswoją zasady
poprawnej wymowy w języku obcym. Łatwiej im będzie również zrozumieć filmy
czy obcojęzyczne audycje radiowe.
Nauka metodą SITA to także intensywny trening słownictwa. Uczniowie opanują
konstrukcje leksykalne niezbędne do skutecznego porozumiewania się w języku obcym.
Przewidywanym efektem jest również opanowanie w naturalny, intuicyjny sposób
podstawowych konstrukcji gramatycznych wymaganych na egzaminie gimnazjalnym.
Stosowanie
metody
SITA
oznacza
wielokrotne
osiąganie
stanu
relaksu,
który ma niezwykle korzystny wpływ na organizm człowieka. Uczniowie nabędą umiejętność
prawidłowego uczenia się poprzez skupienie i koncentrację. Nauczą się osiągać stan
skupienia, w którym człowiek najszybciej i najskuteczniej przyswaja wiedzę. Znacznie
wzrośnie umiejętność koncentracji na przedmiocie nauczania oraz samopoczucie podczas
zajęć. Uczestnicy kursu wyciszą się i zrelaksują, dzięki czemu nie będą kojarzyć nauki ze
żmudnym procesem przyswajania wiedzy. Przekonają się, że uczenie może sprawiać
przyjemność. Osiąganie szybkich efektów nauczania w połączeniu z przyjemnością płynącą z
procesu
przyswajania określonej partii materiału leksyklanego, znacznie podniesie
motywację uczniów do nauki języków obcych.
Wdrażana innowacja pedagogiczna stanowi uatrakcyjnienie realizacji podstawy
programowej, dzięki czemu uczniowie z chęcią zaangażują się w proces uczenia się. Poprzez
odrzucenie części tradycyjnych, często wypełnionych sytuacjami stresowymi zajęć nauka
stanie się niekonwencjonalna, przyjemna i przyniesie ogromne korzyści wielu uczniom.
VII.
TEMATYKA
Tematyka realizowana w ramach innowacji pedagogicznej obejmuje poziom podstawowy
kursu SITA.
Część pierwsza

„Co u Ciebie słychać?” („How are you?”),

„Cześć” („Hello”),

„Rozmowy telefoniczne” („Telephone Calls”),

„List do Nelly” („A letter to Nelly”),

„Na dworcu” („At the station”),

„W informacji” („At the Information Desk”),

„Zakupy” („Shopping”),

„Nowy dom” („The New Home”),

„Urlopy” („Holidays”),

„Lekcja w szkole wieczorowej” („A Lesson at the Evening School”),

„W biurze podróży” („At the Travel Agent’s”).
Część druga

„U lekarza” („At the doctor’s),

„W banku” („ In the Bank”),

„W restauracji” („In the Restaurant”),

„W teatrze” („At the Theatre”),

„Jak korzystać z transportu publicznego?” („How to Use Public Transport?”),

„Na posterunku Policji” („At the Police Station”),

„Na stacji benzynowej” („At the Filling Station”),

„U fryzjera” („At the Hairdresser’s),

„W aptece” („At the Chemist’s),

„Kolacja u Bartonów” („A Dinner Party at the Barton’s”),

„Czas wolny” („Spare Time”),

„Najświeższe wiadomości – rozmowa” („A Conversation about the Latest News”),

„Wycieczka po Londynie” („A Tour of London”).
W ramach poziomu podstawowego realizowane są również zagadnienia gramatyczne
ułatwiające uczącym się efektywne komunikowanie się w sytuacjach codziennych,
a mianowicie:
 odmiana czasownika być,
 tworzenie liczby mnogiej,
 wyrazy pytające,
 liczebniki główne,
 proste czasy przeszłe i przyszłe,
 zaimki zwrotne,
 zaimki dzierżawcze,
 zaimki wskazujące,
 stopniowanie przymiotników,
 czasowniki posiłkowe,
 strona bierna,
 question tags,
VIII. METODY REALIZACJI
Realizowana innowacja pedagogiczna zakłada zróżnicowanie form, technik i środków
nauczania poprzez połączenie tradycyjnych zajęć z nauczaniem metodą SITA.
Z punktu widzenia najnowszych badań w dziedzinie lingwistyki stosowanej, psychologii
oraz pedagogiki metoda ta oparta jest na znanych i stosowanych odkryciach naukowych
jednak wykorzystuje najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne. Metoda opiera
się na podświadomym wykorzystaniu oddechu do uruchomienia pracy prawej półkuli mózgu,
co zwiększa kilkakrotnie możliwości percepcyjne mózgu.
Metoda SITA wykorzystuje, tzw. „super-pamięć", która uaktywnia się w stanie
głębokiego odprężenia naturalnie osiąganego przy pomocy urządzenia SITA. Urządzenie
składa się z czujnika oddechu, dwóch diod LED świecących w rytmie oddechu odbieranego
przez czujnik oddechu, głośnika wewnętrznego emitującego tzw. dźwięk „bio” w rytmie
oddechu odbieranego przez czujnik oddechu, a także ładowarkę oraz regulację głośności.
Urządzenie przyspiesza proces nauki, pomaga w koncentracji oraz gwarantuje uzyskanie
optymalnych wyników.
Kurs składa się z pięciu płyt lekcyjnych, płyty relaksacyjnej oraz podręcznika. Płyty
dydaktyczne zawierają dziesięć lekcji, których koncepcją metodyczną jest dialog w języku
obcym odczytywany przez rodzimych użytkowników nauczanych języków obcych. Zarówno
w podręczniku, jak i na płytach znajduje się polskie tłumaczenie. Podręcznik oprócz materiału
odpowiadającego treściom nagranym na płycie zawiera również wiadomości gramatyczne
i ćwiczenia.
Każda lekcja składa się z kilku części:
1. Część odprężająca.
2. Dialog w zwolnionym tempie.
3. Pierwsza część dialogu w „zwykłym" tempie.
4. Słownictwo do pierwszej części dialogu.
5. Druga część dialogu w „zwykłym" tempie.
6. Słownictwo do drugiej części dialogu.
7. Powtórzenia całości dialogu w „zwykłym" tempie.
8. Zakończenie lekcji.
Przed przystąpieniem do kursu uczniowie odsłuchują dźwiękowy materiał relaksacyjny,
dzięki czemu, nauczą się osiągać stan głębokiego relaksu i odprężenia, a także utrzymać go.
Warunkiem osiągnięcia wytyczonych celów jest zadbanie o właściwy klimat pracy w grupie
(cisza, skupienie, atmosfera zaufania). Zapewnienie powyższych warunków jest gwarantem
poprawnego przebiegu procesu nauczania i osiągniecie przez ucznia stanu relaksu oraz wytrwanie
w tym stanie na czas odsłuchu lekcji w urządzeniu SITA.
- Należy także przestrzegać pewnych zasad: dobrowolności udziału w zajęciach oraz nie
oceniania.
 Nie należy bagatelizować spóźnień, zwłaszcza na odsłuchy gdyż takie sytuacje dekoncentrują
resztę grupy
 Należy zadbać o miłą atmosferę, zachęcając do aktywności i dzielenia się swoimi pomysłami,
stworzyć klimat badania i poszukiwania.
Proces nauczania składa się z pięciu faz.
Faza pierwsza to zapoznanie z urządzeniem SITA. Uczniowie otwierają podręcznik
na lekcji 1 i czytają zawarty w niej dialog w języku polskim. Następnie odsłuchują lekcję
pierwszą z nagrania i równolegle śledzą wzrokiem odpowiadający nagraniu tekst.
Jeśli jednorazowy odsłuch jest niewystarczający uczniowie powtarzają czynność dowolną
ilość razy do momentu dostatecznego zapoznania się z materiałem.
Faza druga to zapamiętywanie. Uczniowie siedzą wygodnie i pozwalają swojemu ciału
na wejście w stan relaksu. Uruchomienie odtwarzacza płyt może nastąpić dopiero
po osiągnięciu odprężenia. Następnie odsłuchują całą treść lekcji w stanie głębokiego
odprężenia, bez zatrzymywania lub cofania nagrania.
Faza trzecia to utrwalanie. Po odsłuchaniu lekcji uczestnicy kursu pozostają nieruchomo
jeszcze ok. 10 minut. Czas ten jest potrzebny, by umysł mógł przetworzyć i utrwalić uzyskane
informacje w tzw. „długotrwałej pamięci”. Ta część nauki przebiega bez świadomego
uczestnictwa uczniów. Faza II i faza III są nierozdzielne.
Faza czwarta to aktywizacja. Aktywizacja wiedzy polega na użyciu przyswojonych słów
i zwrotów najpierw w ćwiczeniach, a potem w potocznej mowie. Uczniowie starają
się odegrać role występujące w dialogu. Przyswojony materiał uczniowie mogą aktywizować
również w trakcie wykonywania codziennych czynności (spacer, spotkania z rówieśnikami).
Ostatnią fazą jest powtórzenie, które odgrywa istotną rolę w utrwalaniu materiału. Każda
przerobiona lekcja musi być jeszcze raz odsłuchana w stanie głębokiego relaksu. Ta faza jest
wiernym powtórzeniem fazy drugiej i trzeciej.
Po ukończeniu lekcji uczniowie będą mogli dokonać samooceny nabytych umiejętności
za pomocą testów przygotowanych przez nauczycieli i urządzeń do zaznaczania odpowiedzi
w testach wielokrotnego wyboru. Taka forma kontroli efektów nauczania nie wywoła
zbędnych sytuacji stresowych, a w przypadku niskich wyników zmotywuje do szukania
przyczyn niepowodzenia oraz do dalszej, jeszcze efektywniejszej nauki.
Kurs metodą SITA uzupełniany będzie tradycyjnymi lekcjami, które zostaną wzbogacone
o aktywizujące metody nauczania. Dzięki temu uczniowie będą mieli szansę na znalezienie
odpowiedzi na nurtujące ich pytania dotyczące przerabianego materiału, uzupełnią
wiadomości niezdobyte podczas kursu metodą SITA, będą trenowali sprawność pisania
oraz sprawność czytania ze zrozumieniem, a także będą mieli okazje do skonfrontowania
zdobytej wiedzy z sytuacjami wymagającymi prawdziwej komunikacji w języku obcym.
Ponadto
uczniowie
będą
brali
udział
w
różnego
rodzaju
przedsięwzięciach
pozalekcyjnych takich jak wycieczki zagraniczne, debaty obcojęzyczne, skecze, szkolny
Dzień Języków Obcych czy rozmowy z rodzimymi użytkownikami języków obcych.
IX.
FORMY PRACY

praca grupach oraz indywidualnie,

symulacje językowe typowych sytuacji komunikacyjnych (wykorzystanie dialogów
zawartych w kursie SITA),

organizowanie imprez okolicznościowych: Dzień Języków Obcych, wycieczki zagraniczne
z aktywnym udziałem rodziców, wychowawców klas i nauczycieli innych przedmiotów,

spotkania z rodzimymi użytkownikami języka oraz zaproszonymi gośćmi,

organizowanie i udział w konkursach językowych,

wykonywanie interaktywnych ćwiczeń w pracowniach językowych z wykorzystaniem
urządzeń SITA, Internetu,

organizowanie debat (symulacje językowe typowych sytuacji komunikacyjnych),

nawiązanie współpracy z instytucjami, osobami zajmującymi się kształceniem z zakresu
języków obcych,

X.
pomysły uczniów wynikające z ich zainteresowań.
EWALUACJA INNOWACJI
Proponowana innowacja pedagogiczna została sformułowana, jako element nauki,
który ma
w
sposób
widoczny
poprawić
umiejętności
komunikacyjne
uczniów,
stąd też autorzy przewidzieli następujące formy ewaluacji skuteczności wprowadzanej
innowacji pedagogicznej:

samoocena – uczniowie będą mogli sami ocenić postępy, jakie poczynili w efektywnym
komunikowaniu się podczas codziennych konwersacji, np. w czasie Dnia Języków
Obcych, organizowanych w tym dniu konkursów językowych, odgrywaniu scenek
i skeczów; samoocena to również ankiety wypełniane przez uczniów po zakończeniu
kolejnego etapu zajęć,

ewaluacja zdobytych umiejętności to również zajęcia konwersacyjne prowadzone
przez uczniów z udziałem obcokrajowców zamieszkałych na terenie naszej gminy i miasta
Krośniewice,

skuteczność wprowadzonej innowacji uczniowie będą mogli również ocenić w czasie
wycieczek zagranicznych organizowanych co roku przez szkołę, kiedy to będą zmuszeni
do efektywnej komunikacji w codziennych sytuacjach,

ewaluacja odbywać się będzie przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii dostępnych
w naszej szkole, a mianowicie za pomocą programu SmartNotebook połączonego
z tablicą interaktywną i zestawem pilotów, który umożliwi uzyskanie szybkiego wyniku
przeprowadzonych ankiet i testów w ramach ewaluacji innowacji pedagogicznej.
Ewaluacja wprowadzanej innowacji wymaga prowadzenia dokumentacji, w której będą
zawarte wnioski odnośnie realizowanych celów, jak również osoby prowadzące zajęcia będą
na bieżąco monitorować postępy językowe uczniów. Dokumentacja będzie dostępna
w szkolnej bibliotece, a na zakończenie trwania innowacji zostanie sporządzony raport,
z treścią którego zostaną zapoznani uczniowie, rodzice, rada pedagogiczna i organ nadzoru
pedagogicznego.
Ewaluacji podlegać będą:

zgodność programu innowacyjnego z jego założeniami

atrakcyjność programu dla uczniów,

jego praktyczność i użyteczność,

skuteczność stosowanych metod,

formy i metody pracy.
W trakcie realizacji innowacji pedagogicznej będą zbierane informacje o pozytywnych
zmianach wychowawczych, stosowanych metodach dydaktycznych, osiągnięciach uczniów
poprzez wywiad, opinie uczniów, rodziców, nauczycieli i innych osób.