Kryzys społeczeństwa obywatelskiego jako wyzwanie dla edukacji
Transkrypt
Kryzys społeczeństwa obywatelskiego jako wyzwanie dla edukacji
Tomasz Tokarz Kryzys społeczeństwa obywatelskiego jako wyzwanie dla edukacji (skrót artykułu) grupa III, sekcja 1 (Sfera publiczna a edukacja) W artykule chciałbym zwrócić uwagę na potrzebę zaangażowania edukacji w proces budowania społeczeństwa obywatelskiego. Istnienie społeczeństwa obywatelskiego jest ważne z wielu powodów: zapobiega izolacji władz od społeczeństwa, wciąga obywateli w proces podejmowania decyzji, a tym samym czyni ich bardziej świadomymi istniejących problemów, kształtuje odpowiedzialność za sprawy publiczne (np. funkcjonowanie środowisk lokalnych), pomaga w rozwiązywaniu kwestii społecznych trudnych do rozwiązania przez rynek czy władze, powoduje zacieśnienie więzi grupowych, kształtuje poczucie tożsamości jednostek z szerszą społecznością, a tym samym zapobiega ich wyobcowaniu i wykluczeniu, buduje zaufanie między obywatelami, wzmacnia kapitał społeczny. W Polsce mamy tymczasem do czynienia z kryzysem społeczeństwa obywatelskiego. Symptomem kryzysu są: brak zainteresowania społeczeństwa sferą publiczną, odwrót od życia wspólnotowego, postępujący kryzys zaufania wobec instytucji publicznych. Młodzież nie interesuje się polityką, często jest dla niej sfera całkowicie obca. W tych warunkach przed edukacją stoją poważne zadania. Powinna kształtować świadomość obywatelską, wskazywać na potrzebę zaangażowania się w życie wspólnoty, korzystania z przysługujących uprawnień (zabierania głosu w sprawach publicznych, zrzeszania się, wyboru reprezentantów). Potrzebujemy odpowiedzialnych obywateli, świadomych problemów otaczającego świata, zainteresowanych zmianą, nie zawsze dla nich gościnnej, rzeczywistości. Ważne wydaje się zatem położenie nacisku na cnoty republikańskie, które akcentują zarówno prawa jednostek, jak i ich zobowiązania, które źródeł ich pomyślności człowieka upatrują w działaniu na rzecz dobra ogółu. Potrzebna jest rehabilitacja nieco zapomnianych wartości takich jak: poczucie służby, dobro wspólne, solidarność, współdziałanie, poszanowanie mienia społecznego. Uświadamiać, że działania na rzecz dobra społecznego nie muszą wcale prowadzić do rozmycia jednostki w społeczności, zatracenia przez nią osobowości. Przeciwnie - to właśnie dzięki społecznemu zaangażowaniu zyskujemy większą szansę na urzeczywistnianie naszej wizji życia, kształtowania i rozwijania indywidualnej tożsamości.