Ekspresja koreceptorów CD80 i CD86 na limfocytach B w

PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
93
Ekspresja koreceptorów CD80 i CD86 na limfocytach B
w przerosłych migdałkach gardłowych u dzieci chorych
na wysiękowe zapalenie ucha środkowego
CD80 and CD86 coreceptors expression on lymphocytes B in hypertrophied adenoids
in children with otitis media with effusion
Karol Ratomski1, Beata Żelazowska-Rutkowska1, Jolanta Wysocka1, Bożena Skotnicka 2,
Edwina Kasprzycka1, Bauer Ilona 2
SUMMARY
Aim: The aim of this study was evaluation of the percentage and mean
fluorescence intensity of lymphocytes B with expression CD80 and CD86 in
hypertrophied adenoids in children with otitis media with effusion.
Material and methods: Expression coreceptors CD80 and CD86 on lymphocytes B in adenoid tissue were estimated by flow cytometry method. 15
children with otitis media with effusion and 15 children with hypertrophied
adenoid were tested.
Results: This study showed significantly higher percentage of lymphocytes
CD19+CD80+ in children with otitis media with effusion (OME 1,42% ±
0,91) than in comparative group with hypertrophied adenoids (AH 0,63% ±
0,21). The receptor CD86 didn’t show differences in expression on lymphocytes B between both examinated groups.
Conclusion: Low expression of CD80 and CD86 indicates that local immunity
response in hypertrophied adenods in children with otitis media with effusion
is weakened. It can contribute to the otitis media with effusion.
Hasła indeksowe: CD80, CD86, limfocyty, przerost migdałka gardłowego, wysiękowe zapalenie ucha środkowego.
Key words: CD80, CD86, lymphocytes, hypertrophied adenoid, otitis media with
effusion.
©by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów
– Chirurgów Głowy i Szyi
Otrzymano/Received:
10.12.2009
Zaakceptowano do druku/Accepted:
20.01.2010
1
Zakład Laboratoryjnej Diagnostyki
Pediatrycznej Uniwersytetu Medycznego
w Białymstoku
Kierownik: prof. dr hab. J. Wysocka
2
Klinika Otolaryngologii Dziecięcej
Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Kierownik: prof. dr hab. E. Hassmann-Poznańska
Wkład pracy autorów/Authors contribution:
Karol Ratomski – główny badacz oraz
przewodniczący zespołu autorów, Beata
Żelazowska-Rutkowska, Jolanta Wysocka, Bożena
Skotnicka, Ilona Baure – udział w kierowaniu
badaniem i interpretacja danych, Edwina Kasprzycka
– odpowiedzialna za analizę statystyczną
i przygotowanie wyników badań do analizy.
Konflikt interesu/Conflicts of interest:
Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów.
Adres do korespondencji/
Address for correspondence:
imię i nazwisko: Karol Ratomski
adres pocztowy:
Zakład Laboratoryjnej Diagnostyki Pediatrycznej
UMwB
ul. J. Waszyngtona 17
15-269 Białystok
tel. 085/ 7 450 514
e-mail [email protected]
Wstęp
Często powtarzające się lub długotrwałe stany zapalne
w okolicach pierścienia Waldeyera mogą doprowadzić
do powstania przerostu migdałka gardłowego. Paradoksalnie może stać się on nie tylko źródłem swoistej odpowiedzi immunologicznej, ale i źródłem flory patogennej.
Co więcej, zaburzona jest sama funkcja odpornościowa
migdałka gardłowego. Sprzyja to powstawaniu stanów zapalnych w obrębie ucha środkowego. Przerosły
migdałek gardłowy sąsiadując z gardłowym ujściem
trąbki Eustachiusza, powoduje jego ucisk i upośledza
wentylację ucha środkowego [1, 2, 3].
Efektywna odpowiedź immunologiczna limfocytów T występuje po połączeniu receptorów komórek T
z cząsteczką MHC (major histocompatibility complex)
komórek prezentujących antygen (APC), receptorem
TCR i pojedynczym antygenem. Połączenie takie stanowi pierwszy sygnał aktywacji komórki. Do pełnej
aktywacji dochodzi dopiero po połączeniu cząsteczek
kostymulujących; jest to drugi sygnał pobudzenia.
Sygnał przekazywany jest od komórki prezentującej
antygen z udziałem jej powierzchniowych receptorów
O t o la r yngo l og i a Po l sk a t o m 6 4 , nr 2 , ma r ze c – k w i e c i e ń 2 010
B.7 (CD80 i CD86) do limfocytu T, na którym są obecne
ligandy tych receptorów CD28 i CTLA-4 (CD152) [4, 5].
Rozpoznanie i związanie przez cząsteczkę adhezyjną
CD28 komórki T molekuł z rodziny B7 powoduje aktywację komórki i produkcję prozapalnej IL-2 oraz białek
antyapoptotycznych (głównie z rodziny Bcl). Ponadto
obserwuje się zwiększone wydzielanie IL-4, IL-5, IL-8,
IL-13 oraz INF-α i TNF [5, 12, 14]. Następnie przetworzony sygnał aktywacji przez limfocyt T jest przekazywany
z udziałem koreceptorów powierzchniowych (CD80
i CD86) i receptorem BCR na limfocyt B [6, 7].
Receptory powierzchniowe CD80 (B7.1) i CD86 (B7.2)
należą do nadrodziny białek immunoglobulinopodobnych
i są obecne na wielu komórkach: makrofagach, spoczynkowych komórkach dendrytycznych i limfocytach
B. Cząsteczki B7 występują jako monomery w błonie
komórkowej, posiadają część pozakomórkową złożoną
z domen podobnych do IgV i IgC2 oraz krótki łańcuch
cytoplazmatyczny. Część wewnątrzkomórkowa receptora
CD86 zawiera trzy miejsca potencjalnej fosforylacji kinazy
proteinowej C i jest dłuższa niż cząsteczce CD80 [8].
Otolaryngol Pol 2010;
64 (2): 93-97
94
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
Celem badań była ocena odsetka limfocytów B z ekspresją cząsteczek kostymulujących CD80 i CD86 w tkance
przerosłych migdałków gardłowych dzieci z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego trwającym powyżej
trzech miesięcy.
laryngologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego
w Białymstoku.
Grupa badana (w.z.u.) z przerostem migdałka gardłowego i wysiękowym zapaleniem ucha środkowego
trwającym powyżej 3 miesięcy liczyła 15 pacjentów
w wieku od 2. do 17. roku życia. Grupa porównawcza
(p.m.g.) liczyła 15 dzieci w podobnym wieku, jedynie
z przerostem migdałków gardłowych. Na przeprowadzenie tematu badawczego otrzymano zgodę Komisji Bioetycznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Usunięte w czasie zabiegu migdałki były niezwłocznie umieszczone w podłożu RPMI 1640 z dodatkiem
10% surowicy cielęcej i transportowane do pracowni
w temperaturze 4°C. Bioptat tkanki został pocięty
i mechanicznie rozdrobniony poprzez wyczesywanie
igłą, delikatny nacisk, potrząsanie w celu otrzymania
jednorodnej zawiesiny komórkowej. Gęstość komórek została oceniona za pomocą analizatora hematologicznego Sysmex XT-2000i. W analizatorze tym
każdy leukocyt jest niezależnie mierzony przy użyciu
trzech detektorów: objętości, konduktancji i światła
laserowego. Żywotność komórek została ustalona za
pomocą błękitu trypanu. Do badań cytometrycznych
wykorzystano próbki, w których żywotność komórek
wyniosła co najmniej 95%.
W celu przeprowadzenia analizy limfocytów zawiesiny komórkowe były inkubowane z odpowiednimi przeciwciałami monoklonalnymi sprzężonymi
z fluorochromami (BectonDickinson i R&D Systems).
Następnie zawiesiny były lizowane za pomocą EPICS
IMMUNOLOGY WORK STATION (automatycznej stacji
lizowania). Przeciwciała monoklonalne użyte w badaniach skierowane były przeciw powierzchniowym markerom: CD45, CD19, CD80 i CD86. W badaniach użyto
kontroli zgodnej izotypowo z klasą użytych przeciwciał.
Analiza cytometryczna wykonywana była na cytometrze przepływowym firmy Beckman Coulter PC 500.
Cytometria przepływowa umożliwia analizę dużej liczby
komórek danej populacji, stwarza możliwość standaryzacji wyników. Cytometr rejestruje światło rozproszone
na komórce oraz światło wysyłane przez wzbudzony
fluorochrom. Analizuje także komórki w przestrzeni
dwuwymiarowej i różnicuje je ze względu na wielkość
i kształt oraz wewnętrzną ziarnistość.
Analizę statystyczną uzyskanych wyników przeprowadzono testem nieparametrycznym U Manna-Whitney’a przy użyciu programu STATISTICA 5.0.
Wyniki podawano w wartościach odsetkowych. Za
istotną statystycznie przyjęto wartość przy p<0,05.
Materiał i metody
Wyniki
W przeprowadzonych badaniach w ykorzystano
tkankę przerosłych migdałków gardłow ych usuniętych w ramach zabiegów adenoidektomii wykonywanych ze wskazań lekarskich w Klinice Oto-
Średni odsetek limfocytów B (CD19+) w przerosłym
migdałku gardłowym z ekspresją cząsteczki kostymulującej CD80 w grupie dzieci chorych na wysiękowe zapalenie ucha środkowego (w.z.u.) wyniósł 1,42 ± 0,91%.
Tabela I. Odsetek limfocytów B (CD19+) z ekspresją koreceptorów:
CD80 i CD86 w tkance przerosłych migdałków gardłowych u dzieci
chorych na wysiękowe zapalenie ucha środkowego (w.z.u.) i w grupie
porównawczej z przerostem migdałka gardłowego (p.m.g.).
Table I. Mean percentage of B lymphocytes (CD19+) with expression of coreceptors: CD80 and CD86 in hypertrophied adenoid in children with otitis media
with effusion (OME) and in children with hypertrophied adenoid (HA).
Grupa
Odsetek limfocytów B
z ekspresją CD80
(% ± SD)
Odsetek limfocytów B
z ekspresją CD86
(% ± SD)
p.m.g.
N=15
0,63 ± 0,21A
7,59 ± 1,60
p.m.g. + w.z.u.
N=15
1,42 ± 0,91A
7,54 ± 2,93
A znamienność statystyczna p<0,05
Tabela II. Średnia intensywność fluorescencji B (CD19+) z ekspresją
koreceptorów: CD80 i CD86 w tkance przerosłych migdałków gardłowych u dzieci chorych na wysiękowe zapalenie ucha środkowego (w.z.u.)
i w grupie porównawczej z przerostem migdałka gardłowego (p.m.g.).
Table II. Mean fluorescence intensity (MFI) of B lymphocytes (CD19+) with
expression of coreceptors: CD80 and CD86 in hypertrophied adenoid in children with otitis media with effusion (OME) and in children with hypertrophied
adenoid (HA).
Grupa
Średnia intensywność
fluorescencji limfocytów B
z ekspresją CD80
(MFI ± SD)
Średnia intensywność
fluorescencji limfocytów B
z ekspresją CD86
(MFI ± SD)
p.m.g.
N=15
6,27 ± 1,19
15,30 ± 2,06
p.m.g. + w.z.u.
N=15
7,12 ± 1,33
17,77 ± 1,93
Obydwie cząsteczki różnią się kinetyką ekspresji.
W warunkach in vitro wzrost ekspresji CD86 jest widoczny w ciągu 4–6 godzin, podczas gdy szczyt ekspresji CD80 wykrywalny jest dopiero po 24 godzinach
i utrzymuje się 48-72 godziny [9, 10].
Cel badań
O t o la r yngo l og i a Po l sk a t o m 6 4 , nr 2 , ma r ze c – k w i e c i e ń 2 010
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
3,2
Odsetek limfocytów B CD80
Odsetek limfocytów B CD86
13
2,8
11
2,4
9
CD86%
CD80%
2,0
1,6
1,2
0,8
5
0,4
0,0
7
p.m.g.
w.z.u.
Analizowane grupy
Min-Maks.
25%-75%
Mediana
3
p.m.g.
w.z.u.
Analizowane grupy
Min-Maks.
25%-75%
Mediana
Ryc. 1. Średni odsetek limfocytów B (CD19+) z ekspresją
koreceptora CD80 w tkance przerosłego migdałka gardłowego u dzieci chorych na wysiękowe zapalenie ucha
środkowego (w.z.u.) i w grupie z przerosłym migdałkiem
gardłowym (p.m.g.).
Ryc. 3. Średni odsetek limfocytów B (CD19+) z ekspresją
koreceptora CD86 w tkance przerosłego migdałka gardłowego u dzieci chorych na wysiękowe zapalenie ucha
środkowego (w.z.u.) i w grupie z przerosłym migdałkiem
gardłowym (p.m.g.).
Fig. 1. Mean percentage of B lymphocytes (CD19+) with
expression of coreceptor CD80 in hypertrophied adenoid in
children with otitis media with effusion (OME) and in children
with hypertrophied adenoid (HA).
Fig. 3. Mean percentage of B lymphocytes (CD19+) with
expression of coreceptor CD86 in hypertrophied adenoid in
children with otitis media with effusion (OME) and in children
with hypertrophied adenoid (HA).
Średnia intensywność fluorescencji limfocytów B MIF80
21
Średnia intensywność fluorescencji limfocytów B CD86
20
10
19
CD86 MFI
CD80 MFI
18
8
17
16
15
6
14
4
p.m.g.
w.z.u.
Analizowane grupy
Min-Maks.
25%-75%
Mediana
13
12
p.m.g.
w.z.u.
Analizowane grupy
Min-Maks.
25%-75%
Mediana
Ryc. 2. Średnia intensywność fluorescencji (MFI) limfocytów
B (CD19+) z ekspresją koreceptora CD80 w tkance przerosłego migdałka gardłowego u dzieci chorych na wysiękowe
zapalenie ucha środkowego (w.z.u.) i w grupie z przerosłym
migdałkiem gardłowym (p.m.g.).
Ryc. 4. Średnia intensywność fluorescencji (MFI) limfocytów
B (CD19+) z ekspresją koreceptora CD86 w tkance przerosłego migdałka gardłowego u dzieci chorych na wysiękowe
zapalenie ucha środkowego (w.z.u.) i w grupie z przerosłym
migdałkiem gardłowym (p.m.g.).
Fig. 2. Mean fluorescence intensity of B lymphocytes (CD19+)
with expression of coreceptor CD80 in hypertrophied adenoid
in children with otitis media with effusion (OME) and in children
with hypertrophied adenoid (HA).
Fig. 4. Mean fluorescence intensity of B lymphocytes (CD19+)
with expression of coreceptor CD86 in hypertrophied adenoid
in children with otitis media with effusion (OME) and in children
with hypertrophied adenoid (HA).
Był on statystycznie znamiennie wyższy (p<0,05) niż
w grupie odniesienia (p.m.g.), z przerosłym migdałkiem
gardłowym (0,63 ± 0,21%) (Tab. I., Ryc. 1.). Średnia
intensywność fluorescencji (MFI), pośrednio odpowiadającą gęstości receptora w grupie badanej miała
wartość 7,12 ± 1,33, a w grupie bez stanu zapalnego
ucha środkowego wynosiła 6,27 ± 1,19. Nie wykazano
różnicy istotnej statystycznie (Tab. II., Ryc. 2.).
W grupie badanej średni odsetek limfocytów B
w tkance przerosłego migdałka gardłowego z ekspresją
CD86 wyniósł 7,54 ± 2,93%, natomiast w grupie z p.m.g.
stanowił 7,59 ± 1,60% (Tab. I., Ryc. 3.). Wskaźnik
średniej intensywności fluorescencji receptora CD86
w grupie ze stanem zapalnym ucha środkowego był
nieznacznie wyższy niż w grupie odniesienia i stanowił
odpowiednio w w.z.u. 17,77 ± 1,93, a w p.m.g. 15,30 ±
2,06 (Tab. II., Ryc. 4.).
O t o la r yngo l og i a Po l sk a t o m 6 4 , nr 2 , ma r ze c – k w i e c i e ń 2 010
Omówienie
W tkance migdałka gardłowego dominującą subpopulacją są limfocyty B, stanowiące ok. 60% wszystkich komórek jednojądrzastych [11]. Do rozwinięcia
pełnej odpowiedzi immunologicznej z wytworzeniem
swoistych przeciwciał niezbędna jest kaskada reakcji
międzykomórkowych pomiędzy komórkami prezentującymi antygen, limfocytami T i B oraz cytokinami. Na
powierzchni limfocytów są zlokalizowane cząsteczki,
95
96
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
receptory kostymulujące wspomagające prezentację
i rozpoznawanie antygenów.
Wytworzenie optymalnej odpowiedzi humoralnej
wymaga pełnej aktywacji limfocytów T. Rozpoznawanie
antygenów przez limfocyty T odbywa się z udziałem
kompleksu receptorów CD3-TCR w obecności odpowiedniej cząsteczki MHC. Dopiero po „przetworzeniu” sygnału przez komórki T jest on prezentowany
limfocytom B. Do całkowitej aktywacji limfocytów B
potrzebne są co najmniej 2 sygnały pobudzenia. Pierwszy sygnał jest zależny od antygenów kostmulujących
CD40-CD40L. Drugi zaś może być dostarczony przez
ligandy receptorów CD28 i CD152 oraz cząsteczki CD80
i CD86 [6, 12, 13].
W pełni aktywowany limfocyt pomocniczy T
(CD3+CD4+) jest kompetentny do dostarczenia sygnału pobudzenia limfocytom B poprzez wydzielenie
IL-4 lub zwiększoną ekspresję CD40L. W zależności
od tego, czy sygnał pobudzenia jest przekazywany jednocześnie z udziałem receptorów CD3-TCR
i CD40-CD40L oraz drugim sygnałem kostymulującym, limfocyt B może ulegać apoptozie lub proliferacji
i różnicowaniu. Te interakcje międzykomórkowe mają
głównie miejsce w drugorzędowych ośrodkach rozmnażania, a zachodzą po antygenowo specyficznej
stymulacji w płaszczu grudki limfatycznej, w następstwie czego dochodzi do dojrzewania i przełączenia
klas przeciwciał [14, 15].
W przeprowadzonych badaniach wykazano wyższy
odsetek limfocytów B z ekspresją CD80 w grupie dzieci
chorych na wysiękowe zapalenie ucha z przerostem
migdałka gardłowego niż w grupie jedynie z samym
przerostem migdałka gardłowego. Natomiast nie wykazano różnicy odsetka limfocytów B CD86 pomiędzy
ocenianymi grupami. Nie zaobserwowano również
różnicy średniej intensywności fluorescencji komórek
B z ekspresją CD80 i CD86, która pośrednio odpowiada
gęstości tych receptorów na limfocytach.
Dziewicze spoczynkowe limfocyty B wykazują niską
ekspresję cząsteczki sygnalizującej CD86 (B7.2). Na
komórkach tych cząsteczka CD80 (B7.1) nie występuje lub wykazuje swoją ekspresję na bardzo niskim
poziomie [16]. Wzrost ekspresji CD86 może zachodzić
poprzez aktywację receptora BCR (B-cell receptors)
limfocytów B oraz CD40-CD40L oraz pod wpływem
działania lipopolisacharydu LPS. Wzrost ekspresji
CD86 obserwowany jest już po 4-6 godzinach od stymulacji z udziałem BCR, podczas gdy CD80 po 24
godzinach. Ich ekspresja zmniejsza się w 2-3 dobie.
Ponadto stymulacja komórek B wykazujących ekspresję CD86 przeciwciałem anty-CD86 może powodować
wzrost ekspresji CD80 [17].
W badaniach immunohistochemicznych migdałków
wykazano, że w strefie międzygrudkowej ekspresję
CD80 i CD86 wykazują makrofagi i komórki dendrytyczne. Natomiast w ośrodku rozmnażania obecne
w strefie ciemnej centroblasty są B7.2+. Centrocyty
występujące w strefie jasnej są głównie B7.1+. W strefie płaszczowej grudki limfatycznej na limfocytach
nie stwierdzono występowania cząsteczek z grupy
B7 [18].
Cząsteczki B7.1 i B7.2 obecne na limfocytach B
mają odmienną rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej. Wynika to z możliwości łączenia się CD80
i CD86 z różnymi ligandami: CD28 lub CTLA-4 (citotoxic T lymphocyte associated antigen) na komórce
T. Powinowactwo pomiędzy B7.1-CTLA-4 jest wyższe
niż interakcja pomiędzy B7.2-CTLA-4. CD28 łączy się
częściej z B7.2 niż z B7.1. Interakcja pomiędzy CD80
i CD86 a CD28 powoduje aktywację i różnicowanie
limfocytów T oraz zabezpiecza je przed apoptozą [19].
CD28 odgrywa znaczącą rolę w różnicowaniu i produkcji przeciwciał przez komórki B oraz formowaniu
ośrodków rozmnażania w grudkach limfatycznych
w odpowiedzi zależnej od limfocytów T pomocniczych
[5]. Dlatego zwiększony odsetek limfocytów T pomocniczych z ekspresją CD28+ w przerosłych migdałkach
gardłowych u dzieci chorych na wysiękowe zapalenie
ucha wydaje się być zjawiskiem korzystnym. Wskazuje
to na wzmożoną odpowiedź immunologiczną w migdałku gardłowym [12].
Kostymulacja CD28 z udziałem komórek B (poprzez
CD80 i CD86) prowadzi również do wzrostu ekspresji
CTLA-4 na komórkach T. Aktywacja CTLA-4 powoduje
efekt antagonistyczny dla większości reakcji immunologicznych wyzwalanych na skutek przekazania
sygnału pobudzenia komórkom T z udziałem CD28,
w tym proliferacji komórek T i produkcji IL-2 [5].
Zablokowanie sygnału pobudzenia przekazywanego
poprzez układ cząsteczek CD28-CD80 i CD86 powoduje
zahamowanie proliferacji komórek T równie efektywnie
jak zmniejszenie liczby limfocytów T. Może powodować
także antygenowo specyficzną niewrażliwość tych komórek, stan anergii [20]. Fujihara i wsp. [21] uważają,
że zmiany ekspresji tych cząsteczek kostymulujących
korelują z częstością występowania ostrych nawracających stanów zapalnych migdałków.
Limfocyty B pamięci (sIgD-sIgM+) wykazujące silną
ekspresję receptorów B7 występują w pobliżu nabłonka
krypt, gdzie pełnią funkcję komórek prezentujących
antygen limfocytom T [22]. Limfonabłonek pełni kluczową rolę w kształtowaniu odpowiedzi immunologicznej.
Antygeny rozpuszczalne stosunkowo łatwo przechodzą
przez nabłonek migdałków i reagują z wewnątrzbłonowymi i podnabłonkowymi leukocytami i komórkami
dendrytycznymi [23]. Blisko 50% śródnabłonkowych
limfocytów B jest zdolnych do produkcji immunoglobulin [24]. Wysoka ekspresja cząsteczek B7 na limfocytach
B pamięci w tym miejscu wskazuje, że mogą one być
odpowiedzialne za szybką aktywację wtórnej odpowiedzi immunologicznej. Ponadto Mattila i wsp. [25]
wskazują, że migdałki mogą być miejscem różnicowania
O t o la r yngo l og i a Po l sk a t o m 6 4 , nr 2 , ma r ze c – k w i e c i e ń 2 010
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
limfocytów zasiedlających błonę śluzową ucha środkowego i biorących udział w reakcji zapalnej. Możliwość
migracji limfocytów z migdałków do błony śluzowej
ucha środkowego potwierdziły badania Rayan’a i wsp.
[26] przeprowadzone na modelach zwierzęcych.
migdałkach gardłowych metodą cytometrii przepływowej.
Wiad Lek 2001; 54: 7-8.
12. Ratomski K, Żelazowska-Rutkowska B, Wysocka J, Skotnicka B. Ekspresja cząsteczki adhezyjnej CD28 na subpopulacjach limfocytów przerpsłych migdałków gardłowych
dzieci chorych na wysiękowe zapalenie ucha. Otolaryngol
Wnioski
Limfocyty B obecne w migdałku gardłowym w następstwie stymulacji antygenowej mogą stanowić grupę
komórek immunologicznie zaangażowanych w odniesieniu do tkanek otaczających, w tym i ucha środkowego.
Z drugiej jednak strony wykazana w badaniach zbyt
niska ekspresja cząsteczek kostymulujących CD80
i CD86 wskazuje na osłabienie lokalnej odpowiedzi
immunologicznej, która może przyczyniać się nie tylko
do przewlekłego stanu zapalnego migdałków, ale i powstania wysiękowego zapalenia ucha środkowego.
Pol. 2006; 60: 873-877.
13. Harris NL, Ronchese F. The role of B7 costimulation in Tcell immunity. Immunol Cell Biology. 1999; 77: 304-311.
14. Vallejo AN, Davila E, Weyand CM, Goronzy JJ. Biology of
T-cell lymphocytes. Rheum. Dis Clin N Am. 2004; 30: 135157.
15. Peggs KS, Allison JP. Co-stimulation pathways in lymphocyte regulation: the immunoglobulin superfamily. Brit J
Haematol. 2005; 130: 809-824.
16. Lenschow DJ, Su G-H, Zuckerman T i wsp. Expression
nad functional significance of an additonal ligand for
CTLA-4. Proc Nat Acad Sci USA. 1993; 90: 11054-11058.
17. Sahoo NC, Rao KVS, Natarjan K. CD80 expression is in-
PIŚMIENNICTWO
1.
Bernstein JM. Role of allergy in eustachian tube blockade and otitis media with effusion. Otolaryngol Head Neak
2.
Localization in situ of the co-stimulatory molecules B7.1,
Fujihara K, Goto H, Hiraoka M, Hayashi M, Hotomi M,
B7.2, CD40 and their ligands in normal human lymphoid
19. Collins A, Brodie D, Gilbert R, Iaboni A, Manso-Sancho R,
acute tonsillitis. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2005; 69:
Walse B I wsp. The imteraction properties of costimulatory
20. Jenkins MK, Taylor PS, Norton SD, Urdahl KB. CD28 de-
tonsils, indications for surgery and immunological conse-
livers a co-stimulation signal involved in antigen-specific
quences of surgery. Acta Otorhinolaryngol Belg 2000; 54:
IL-2 production by human T cells. J Immunol. 1991; 147:
Collins M, Ling V, Carreno BM. The B7 family of immune-
Tamura Sh I wsp. Tonsillitis index: An objective tool for
Bour-Jordan H, Bluestone JA CD28 function: a balance
quantifying the indications for tonsillectomy for recurrent
of costimulatory and regulatory signals. J Clin Immunol.
acute tonsillitis. Int J Ped Otorhinolaryngol. 2005; 69:
Weinstein E, Peeva E, Putterman Ch, Diamond. B-cell biology. Rheum Dis Clin N Am. 2004; 30: 159 – 174.
7.
Sahoo NC, Rao KVS, Natarajan K. CD80 expression in induced on activated B cell following stimulation by CD86.
Scand J Immunol. 2002; 55: 577-584.
8.
9.
2461-2466.
21. Fujihara K, Goto H, Hiraoka M, Hayashi M, Hotomi M,
regulatory ligands. Genome Biology. 2005; 6: 223.1-223.7.
2002; 22: 1-7.
6.
molecules revised. Immunity. 2002; 17: 201-210.
Paulussen C, Claes J, Claes G, Jorissen M. Adenoids and
403-408.
5.
tissue. Eur J Immunol. 1995; 25: 3023-3029.
quantifing the indications for tonsillectomy for recurrent
1515-1520.
4.
Scand J Immunol. 2002; 55: 577-584.
18. Vyth-Dreese FA, Dellemijn TAM, Majoor D, de Jong D.
Surg. 1996; 114: 562 – 568.
Tamura S i wsp. Tonsillitis index: an objective tool for
3.
duced on activated B cells following stimulation by CD80.
1515-1520.
22. Brandtzaeg P. Immunology of tonsils and adenoids: everything the ENT surgeon needs to now. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2003; 67: 569-576.
23. Perry M, White A. Immunology of the tonsils. Immunol.
Today. 1998; 19: 414-421.
Hathcock KS, Laszlo G, Pucillo C i wsp. Comparative ana-
24. Tang X, Hori S, Osamura RY, Tsutsumi Y. Reticular crypt
lysis of B7-1 nad B7-2 costimulatory ligands, expression
epithelium and intra-epithelial cells in the hyperplastic
and function. J Exp Med. 1994; 180: 631-640.
human palatine tonsil: An immunohistochemical analysis.
Lenschow DL, Sperling AI, Cooke MP i wsp. Differential
Pathol Int. 1995; 45: 34-44.
up-regulation of the B7-1 and B7-2 costimulatory mole-
25. Mattila PS, Nykanen A, Eloranta M, Tarkkanen J. Adeno-
cules after Ig receptor engagement by antigen. J Immunol.
ids provide a microenvironment for the generation CD4+,
1994; 153: 1990-1997.
CD45RO+, L-selectine, CXCR4+, CCR5+ T lymphocytes,
10. Coyle AJ, Gutierrez-Ramos J-C. The expanding B7 superfamily: increasing comlexity in co-stimulatory signals regulating T cell function. Nat Immunol. 2001; 2: 203-209.
11. Wysocka J, Hassmann-Poznańska E, Kasprzycka E, Musiatowicz M. Ocena subpopulacji limfocytów w przerosłych
O t o la r yngo l og i a Po l sk a t o m 6 4 , nr 2 , ma r ze c – k w i e c i e ń 2 010
a lymphocyte phenotype found uin the middle ear effusion. Int Immunol. 2000; 12; 1235-1243.
26. Rayan AF, Sharp PA, Harris. Lymphocyte circulation to
the middle ear. Acta Ptolaryngol. 1990; 109: 278-287.
97