83 - Hereditas Monasteriorum

Les structures et l’évolution économiques des grandes abbayes
Preston PERLUSS
Instytut Zarządzania
Uniwersytet Pierre’a Mendèsa France’a w Grenoble
83
Hereditas Monasteriorum
vol. 6, 2015, s. 13–84
Sytuacja materialna wielkich opactw i kolegiów w XVIII-wiecznym Paryżu
Streszczenie
W XVIII w. spadała liczba braci zakonnych przy rosnącej jednocześnie względnej liczbie braci świeckich i sług.
Klasztory najhojniej uposażone w ziemię doświadczyły w tym stuleciu wzrostu zamożności. Klasztory ufundowane w pełnym średniowieczu zwykle posiadały rozległe majątki ziemskie na terenach wiejskich, do niektórych
należało również wiele nieruchomości w Paryżu. Najlepiej radziły sobie te kolegia, których miejskie nieruchomości, jeśli tylko były dobrze zarządzane, przynosiły dochód rosnący wraz z inflacją. Dochody te równoważyły
fatalne osłabienie siły nabywczej i towarzyszące mu zubożenie, które mogły poważnie zagrozić wspólnotom.
W 1749 r. 54 paryskie zgromadzenia męskie posiadały ponad 500 budynków czy raczej wynajmowanych nieruchomości. Niektóre z nich były arystokratycznymi rezydencjami, inne – skromnymi domostwami, w których
mieszkali rzemieślnicy czy nawet zubożałe samotne kobiety.
Godne uwagi jest kilka kluczowych cech zakonnych nieruchomości: klasztory często posiadały całe zespoły
budynków, a nawet budowały duże kompleksy mieszkalne, czasem na własnych terenach poklasztornych. Wynajmowane nieruchomości przynosiły prawie 50% całego dochodu klasztorów w momencie wybuchu rewolucji francuskiej, która zakony wywłaszczyła. Badanie tych nieruchomości, zarówno w Paryżu, jak i w innych
miastach francuskich, umożliwi badaczom prześledzenie gospodarczej, urbanistycznej i społecznej ewolucji
miast francuskich w perspektywie longue durée.
Słowa kluczowe
Paryż, XVIII w., klasztory, kolegia, wspólnoty religijne, dochód, nieruchomości, zakrystia