Czytaj więcej

0RNDWH0RQLWRULQJPHGLyZ
7\WXáJD]HW\6,(&,
'DWDZ\GDQLD
&]ĊVWRWOLZRĞü7\JRGQLN
1DNáDG
5RG]DMRJyOQRSROVND
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
INSTYNKT
PRZETRWANIA
Dla dzisiejszych dwudziestolatków kryzys nie zawsze
staje się przyczyną depresji, lecz motorem do działania
EWA
WESOŁOWSKA
Od imprez do targów
O tym, jak m�ody biznes może przekszta�cić się w spore przedsiębiorstwo potrafiące
stworzyć miejsca pracy, świadczy Fundacja
Mustache Warsaw, za�ożona m.in. przez
Patricka Dębę, 23�letniego studenta prawa.
Swoją przygodę z biznesem zaczą� już w liNieprawda, że wspó�czesna m�odzież to le- ceum. Wspólnie z kolegą organizowali teniwe gamonie z absurdalnie wysokimi oczeki- matyczne imprezy klubowe. Wynajmowali
waniami finansowymi. Znam wielu dwudzie� salę, zapraszali didżeja, niszową kapelę i...
stokilkulatków, którzy, wbrew temu, co piszą sprzedawali bilety. Pomys� szalenie prosty,
niektóre media, wcale nie siedzą na garnuszku ale spodoba� się m�odym warszawiakom,
u rodziców ani nie marnują życia na bezp�at- którzy t�umnie przychodzili np. na „Wigilię
nych stażach i szkoleniach dla bezrobotnych. po polsku". � Nie zarabialiśmy na tym kokoWystarczy zajrzeć do Internetu czy przejść sów, ale od rodziców kasy już nie bra�em od
się po ulicach, żeby zobaczyć dwudziestopa� lat � mówi Dęba.
rolatków, którzy schowali dyplomy do kieW 2008 r. po raz pierwszy zorganizowa�
szeni i robią, co mogą, by utrzymać się na po- targi mody w nieistniejącym już klubie Obiekt
wierzchni: szyją, sprzedają ciuchy, otwierają Znaleziony w Zachęcie. Wystawcami by�o kilma�e knajpki i sklepy internetowe, robią biżu- kunastu znajomych � m�odych fascynatów
terię, odnawiają i wystawiają na Allegro stare faschingu, którzy wymyślali i szyli ciuchy
meble, sprzedają zdrowe jedzenie.
inne, niż sprzedawane w popularnych sie�
Z danych GUS wynika, że z 358 tys. zarejestro- ciówkach. � Okaza�o się, że zainteresowanie
wanych w 2012 r. firm, jedną trzecią za�oży�y imprezą, zarówno ze strony sprzedających, jak
osoby przed 30. rokiem życia. Co ciekawe, jak i kupujących, jest tak duże, iż zdecydowa�em
dowodzą badania Centrum Przedsiębiorczo- się ją powtórzyć w znacznie większej skali �
ści ULM Monachium oraz GfK Polonia, ponad wspomina Patrick. W drugiej edycji wzię�o
22 proc. z nich zrobi�o to ze strachu przed bez- udzia� kilkudziesięciu wystawców, a w trzerobociem. Pozostają bez wyboru, bo w Polsce ciej, w Soho Factory, ponad 150. W tym roku
pracy dla m�odych nie ma i jeszcze d�ugo nie zg�osi�o się 550 uczestników. Żeby ich pobędzie. Nie wiadomo, ile tzw. m�odych bizne- mieścić, Dęba musia� wynająć Pa�ac Kultury.
sów przetrwa. Wiadomo jednak, że zarówno Wystawcami są g�ównie bardzo m�odzi ludzie,
politycy, instytucje unijne, jak i organizacje biz- którzy projektują i sprzedają unikatowe ubranesowe powinny zrobić wszystko, by wspomóc nia, buty, biżuterię, meble. Albo niewielkie
m�odych przedsiębiorców. I to nie tylko dlatego, firmy produkujące regionalne przysmaki czy
by zmniejszyć bezrobocie, ale również po to, by niszowe trunki. Takie jak choćby cydr z polwzmocnić sektor ma�ych i średnich firm. To on skich jab�ek Lajk, który wprowadzi�a na rynek
bowiem wytwarza ponad 50 proc. PKB i daje spó�ka Klin Business, za�ożona przez dwóch
dwudziestosiedmiolatków.
pracę 60 proc. czynnym zawodowo Polakom.
dziennikarka
Wielu m�odych w początkowej fazie nie rejestruje dzia�alności gospodarczej. Sprawdzają
swoje możliwości, sondują rynek, uczą się
biznesowego alfabetu i doros�ego życia. Najczęściej dopiero po roku lub dwóch rejestrują
firmy Najchętniej jednak podpinają się pod już
istniejące spó�ki rodziców (formalnie to oni wystawiają faktury i p�acą podatki).
Tak robi Kasia Mądry, 20�letnia studentka
Polsko�Japońskiej Wyższej Szko�y Technik
Komputerowych � projektantka unikatowej
biżuterii. Zabawę z wymyślaniem kolorowych
kolczyków, bransoletek czy wisiorków zaczę�a
już jako 17�latka. Dziś ma w�asny sklep internetowy, a jej barwne precjoza noszą nie tylko
polskie nastolatki, ale też celebrytki, p�acąc od
15 do 100 z� za sztukę. Kasia nie wie jednak, czy
chce dalej rozwijać swój biznes. � Jestem trochę
rozczarowana, lecz nie biznesem, a niskim poziomem etyki na rynku � przyznaje. I dodaje, że
szuka nowego pomys�u. � Może będzie to unikatowa knajpa, a może moda? � zastanawia się.
Brak konsekwencji w tworzeniu i rozwijaniu
w�asnych biznesów to jedna z największych
s�abości dwudziestoletnich przedsiębiorców.
Większość z nich nie ma żadnej strategii dzia�ania, nie inwestują, nie zatrudniają ludzi. Rzadko
występują też o dotację z UE. Z danych Polskiej
Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wynika, że
w latach 2010�2012 z programu 8.1 skorzysta�o
tylko 105 przedsiębiorców, którzy nie ukończyli
27. roku życia. Najwięcej by�o ich w woj. mazowieckim (36) i wielkopolskim (22).
Brak też aktualnych danych, które pokazywa�yby, jaka jest „przeżywalność" m�odych biznesmenów. Wiadomo tylko, że z 241 tys. firm,
które za�ożono w 2006 r., już wpierwszym roku
dzia�alności pad�o 33 proc, a do 2011 r. na rynku
przetrwa�o jedynie 75,5 tys. z nich, czyli 3iproc.
Większość bankrutów to przedsięwzięcia za�o�
0RNDWH0RQLWRULQJPHGLyZ
7\WXáJD]HW\6,(&,
'DWDZ\GDQLD
&]ĊVWRWOLZRĞü7\JRGQLN
1DNáDG
5RG]DMRJyOQRSROVND
Agata Konieczna prowadzi
we własnym domu salon
kosmetyczny
Biżuterię projektowaną przez
Kasię Mądry kupują dziś nawet
celebryci
zone przez osoby do 30. roku życia. Najtrudniejszy dla m�odych przedsiębiorców, którzy
zdecydowali się na za�ożenie dzia�alności gospodarczej, jest trzeci rok, gdy kończą się ulgi
ZUS�owskie. To wówczas najwięcej m�odych
zawiesza dzia�alność. Na pewno �atwiej być m�odym biznesmenem w dużych miastach, gdzie
bezrobocie jest mniejsze, a popyt na oferowane
towary i us�ugi większy. Znacznie gorzej sytuacja wygląda na wsiach i w ma�ych miastach.
Zw�aszcza w regionach takich jak podkarpackie,
warmińsko�mazurskie czy lubuskie. M�odych
biznesów jest tam ma�o chociażby dlatego, że
ci najbardziej przedsiębiorczy już dawno uciekli
do większych aglomeracji.
Ale nawet na wsiach i w ma�ych miasteczkach można znaleźć przyk�ady operatywnych
20, 30�latków. Takich jak np. Jan Czaja, absolwent informatyki, który odziedziczy� niewielkie
gospodarstwo po rodzicach i żeby przetrwać,
wspólnie z sąsiadami rolnikami za�oży� sklep internetowy Paczka od Rolnika. � Zrobiliśmy to ze
strachu przed bankructwem, bo to, co oferowali
nam w skupie za towary, nie pokrywa�o kosztów ekologicznej produkcji � mówi Czaja. Dziś
www.odrolnika.pl ma ponad 20 dostawców,
900 zarejestrowanych odbiorców i obs�uguje
po�udniową część Polski.
rozstawia, trudno się ruszyć. Ale klientek nie
brakuje: zaczę�a od tych poznanych jeszcze
w salonie. Potem wieść o solidnej i taniej kosmetyczne rozesz�a się pocztą pantoflową. �
Jak od�ożę trochę grosza, to otworzę zak�ad
z prawdziwego zdarzenia. Na razie muszę jednak
przeżyć � mówi.
W�asny biznes to twarda szko�a. M�odzi nie
mają sta�ych godzin pracy, p�atnych urlopów,
nie stać ich na choroby. Choć życie na swoim
l / O FIRM
ZAREJESTROWANYCH
W UBIEGŁYM
ROKU STWORZYŁY
OSOBY PONIŻEJ
TRZYDZIESTKI
wydaje się luzackie, bo nie ma się szefa, to początkujący przedsiębiorcy pracują znacznie
d�użej i ciężej niż etatowcy. No i muszą znać się
Tylko najsilniejsi
na wszystkim: produkcji, marketingu, księgoZe statystyk GUS wynika, że największe szanse wości. Nic dziwnego, że niespe�na jedna trzecia
na utrzymanie się na rynku mają firmy zak�a- osób w wieku 18�25 jest zainteresowana prowadane przez osoby z wyższym wykszta�ceniem dzeniem w�asnej dzia�alności gospodarczej. Ale
i doświadczeniem na kierowniczych stanowi- ci, którzy doświadczą uroków pracy na swoim,
skach. �atwiej jest też tym, którzy przepraco- nawet gdy splajtują, są na rynku pracy bardziej
wali kilka lat w wyuczonym zawodzie, a potem cenieni niż ich koledzy bez takich doświadczeń.
Tak jak Mateusz Żuczkowski, 25�letni abza�ożyli w�asną dzia�alność.
solwent
wydzia�u europeistyki na Akademii
Tak zrobi�a Agata Konieczna, 28�letnia absolwentka studium kosmetycznego. Od roku, poza Leona Koźmińskiego w Warszawie i za�ożyciel
pracą w profesjonalnym salonie, świadczy rów- ma�ejfirmyzajmującej się recyklingiem starego
nież us�ugi kosmetyczne w swoim mieszkaniu sprzętu AGD oraz przeprowadzkami. Na pomys�
na warszawskiej Ochocie. Nie ma tu luksusów: w�asnego biznesu wpad� rok temu, gdy pomaga�
fotel do zabiegów stoi w niewielkim pokoiku, w przeprowadzce dziadkowi. � Wydawa�o się to
niezbędne akcesoria i kosmetyki Agata trzyma proste: dajesz og�oszenie, kupujesz trochę folii
w prostej szafie. Gdy wszystko powyjmuje i po- i kartonów do pakowania, organizujesz kilku
kumpli do noszenia. Jedynym problemem by�
samochód. Na szczęście Mateusz mia� nieco
oszczędności, trochę uda�o mu się pożyczyć.
Wystarczy�o na zakup 10�letniego peugeota
boxera i pierwsze reklamy. � Na początku wcale
nie by�o źle � wspomina. � Wystartowa�em
w grudniu ub.r. i od razu mia�em kilka zleceń
od ludzi, którzy robili porządki przed świętami
i chcieli, bym im wywióz� stare lodówki oraz
pralki. Po op�aceniu wszystkich kosztów, mia�em
po 150�200 z� dziennie na czysto. I choć często
wraca�em zmęczony i brudny, to po raz pierwszy
w życiu by�em zadowolony z tego, co robię.
Niestety, wiosna nie by�a już tak dobra. Na
rynku rozpanoszy� się kryzys: mniej zleceń,
większa konkurencja, coraz niższe stawki za
us�ugę. Na dodatek Mateuszowi popsu� się samochód. � Raz czy dwa wy�oży�em na naprawę,
ale w pewnym momencie to przesta�o mieć
sens � mówi. � Ba�em się, że za�adowany meblami grat rozkraczy się na drodze i za jego holowanie zap�acę majątek � dodaje. Kilka tygodni
temu zawiesi� dzia�alność. Kiedy dzisiaj robi
bilans rachunków i strat, jest zadowolony. �
Nauczy�em się prowadzić ciężarówkę, organizować pracę sobie i innym, wiem, jak wypisać
fakturę, gospodarować pieniędzmi � wylicza. �
Pewnie dzięki tym nowym umiejętnościom
kilka dni temu dosta�em propozycję pracy.
Mateusz zapewnia jednak, że gdy od�oży
trochę grosza na nowe auto, odmrozi firmę. �
Niestety, przekona�em się, że bez kapita�u
w biznesie nie ma szans.
Wymuszona przedsiębiorczość m�odych
przypomina mi trochę boom biznesowy z początku lat 90., kiedy Polacy masowo brali się za
rozkręcanie w�asnych interesów: handlowali na
bazarach, zak�adali wypożyczalnie wideo, bary
w przyczepach kempingowych. Dzięki temu
przetrwali bolesną restrukturyzację gospodarki i likwidację kilku milionów miejsc pracy.
Wiele z tychfirmupad�o, ale największe polskie
przedsiębiorstwa, takie jak choćby EURO RTV,
Mokate czy Fakro, za�ożyli w�aśnie m�odzi ambitni ludzie, którzy za wszelką cenę postanowili
przetrwać.
•