Rok 2013 - Parafia św. Mikołaja w Bydgoszczy

Transkrypt

Rok 2013 - Parafia św. Mikołaja w Bydgoszczy
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Rok 2013
Fordon 40 lat później
1 stycznia 1973 przyłączenie Fordonu do Bydgoszczy
W ostatnim czasie prasa krajowa i lokalna wykazała szczególne zainteresowanie przyłączeniem Fordonu – samodzielnego miasteczka – do Bydgoszczy. Rezultatem tego wydarzenia było powstanie największej dzielnicy o
tej samej nazwie. Największe zainteresowanie skupia się nie na rezultacie tego, co zostało stworzone, lecz na
tym, co stało się z Fordonem po jego włączeniu w granice Bydgoszczy.
Koncerty kolęd
6 stycznia 2013, o godz.17:00, w kościele odbył się koncert połączony z promocją płyty „Niech kolęda nas
zjednoczy głosząc chwałę cichej nocy”.
Koncert jest finałem projektu, który odwołuje się do wspaniałej i niestety ginącej tradycji domowego śpiewania
kolęd.
Podczas realizacji projektu nagrano 12 tradycyjnych kolęd w wykonaniu dzieci i młodzieży z MDK 5 pod kierunkiem: Moniki Litwin-Dyngosz, Małgorzaty Grabowicz i Michaliny Spychalskiej, również wersję instrumentalną. Do realizacji nagrań zaproszono również znanych bydgoskich muzyków: Macieja Majcherczaka – fortepian oraz aranżacje, Macieja Młócińskiego – kontrabas, gitara basowa, Yuriya Ovsyannikova – flet poprzeczny,
saksofon sopranowy, saksofon tenorowy, oraz Piotra Biskupskiego – perkusja. Płytę uzupełniają materiały dydaktyczne opracowane przez studentów Wydziału Humanistycznego UKW pod kierunkiem dr hab. Danuty
Jastrzębskiej-Golonkowej oraz dr Agnieszki Rypel.
Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie Fordońska Piwnica Artmuza 5 i MDK 5 ze środków miasta
Bydgoszczy.
Autorem i koordynatorem projektu jest Hanna Grześkowiak
Kronika parafialna rok 2013
1
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Do udanych mogą zaliczyć wieczór ci, którzy 6 stycznia pojawili się w kościele, by kolędować wspólnie z naszym zespołem parafialnym „Boże Żelki”. Młodzi wykonawcy świetnie przygotowali się do występu, prezentując na ekranie teksty wykonywanych kolęd i pastorałek. Zachęcali w ten sposób do włączenia się w kolędowanie przybyłe na koncert osoby. Ciekawa aranżacja utworów sprawiła, że oklaski rozlegały się po każdej wykonanej kolędzie, a zgromadzona publiczność chętnie podchwytywała śpiew. Było też parę mniej znanych kolęd i
pastorałek. Wszystkie wykonywane z wielkim zaangażowaniem. I jak na porządny koncert przystało, zespół
bisował swoją ulubioną pastorałkę „Skrzypi mróz”.
Kronika parafialna rok 2013
2
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Tydzień później (13 stycznia) w koncercie kolęd zaprezentowały się dwa chóry parafialne - nasz i z parafii św.
Mateusza. (MR)
Szkoła ...ze starych komórek
Zarząd Ogólnopolskiej Pielgrzymki Ministrantów i Lektorów do Grobu Świętego Wojciecha w Gnieźnie Ministranci 2013 zorganizował w adwencie zbiórkę zużytych telefonów komórkowych. Z wielu starych telefonów
już nie korzystamy, w naszych domach zalegały one tylko w szufladach i były szkodliwe dla naturalnego środowiska. Można natomiast odzyskać znajdujące się w nich kruszce, a pieniądze tak uzbierane przeznaczyć na
jakiś szlachetny cel. W tym przypadku zostaną one przekazane na budowę szkoły w Afryce, której podjęli się
księża werbiści. Zwycięzcami ogólnopolskiego adwentowego wyzwania, za kreatywne podejście do idei zbiórki starych telefonów komórkowych, została służba liturgiczna z naszej parafii. Dziękujemy wszystkim osobom,
które przekazały na ten cel stare telefony.
9 marca
Turniej Halowej Piłki Nożnej
Był to Turniej o Puchar Sekretarza Generalnego Konferencji Episkopatu Polski ks. bpa Wojciecha Polaka. Odbywał się w hali Wyższej Szkoły Gospodarki. Na starcie stanęło 16 drużyn z naszej Diecezji, reprezentujących
Oazy Młodzieżowe i Domowy Kościół. Oaza z naszej parafii w tych rozgrywkach wzięła udział po raz drugi.
Zwyciężyła w klasyfikacji „Duch Drużyny” – na najbardziej oryginalny zespół Turnieju (takie atuty, jak ksiądz
w drużynie, liczba dziewcząt grających, oryginalność strojów oraz kreatywność). Nasza ekipa zdobyła od Jury
największą ilość punktów na tym właśnie polu.
Kronika parafialna rok 2013
3
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
(ciekawych szczegółów Turnieju – odsyłam do „Głosu św. Mikołaja” w relacji Tomka Rusiniaka; nr 4/2013)
Rekolekcje wielkopostne
Dlaczego śpicie? Czuwajcie! Pod takim hasłem ks. Dariusz Wesołek, w dniach 24-27 lutego, wygłosił rekolekcje wielkopostne dla dorosłych w naszej parafii.
Wielki Piątek 29 marca
Złożenie Pana Jezusa do Grobu
Instalacja Grobu Pańskiego w naszej świątyni dotykała w tym roku niecodziennej tematyki – problemu transplantacji ludzkich narządów; według słów Ojca Świętego bł. Jana Pawła II w encyklice „Evangelium Vitae”:
„Na heroizm naszej codzienności składają się małe lub wielkie gesty bezinteresowności, umacniające autentyczną kulturę życia. Pośród tych gestów na szczególne uznanie zasługuje oddawanie organów, zgodnie z wymogami etyki, w celu ratowania zdrowia, a nawet życia chorym, pozbawionym niekiedy wszelkiej nadziei”.
Dlatego nasz wikariusz ks. Edward Wasilewski zainspirował wykonanie Grobu Pańskiego jako „Podarowanie
życia”. Przy Grobie zostały wyłożone tzw. „Oświadczenia woli”. Po osobistej modlitwie i przemyśleniach każdy mógł podjąć decyzję gotowości podarowania komuś życia po swojej śmierci. 600 osób zabrało ulotki informacyjne i „Oświadczenia woli”. „Nie zabieraj swoich narządów do nieba – one są potrzebne tu, na ziemi” –
napisał w „Głosie św. Mikołaja” ks. Edward (nr 4/2013)
Kronika parafialna rok 2013
4
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Niecodzienny wystrój naszego Grobu Pańskiego został pokazany w „Wiadomościach TVP” oraz uhonorowany
osobnym podziękowaniem.
Wielkanoc – 31 marca – 1 kwietnia
Kolejny raz w naszej parafii, dnia 8 kwietnia, w Uroczystość Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny,
16 osób podjęło Duchową Adopcję Dziecka Poczętego.
Tylko trzech minut dziennie potrzeba, aby ocalić poczęte ludzkie życie przed zagładą. Tyle bowiem trwa odmówienie jednej dziesiątki Różańca w intencji ochrony życia poczętego dziecka.
Więcej na temat Duchowej Adopcji można przeczytać w 3 i 4/2013 r. numerze „Głosu św. Mikołaja”.
Kronika parafialna rok 2013
5
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Sakrament Bierzmowania w naszej parafii
Dnia 22 marca ks. biskup Jan Tyrawa udzielił młodzieży trzeciej klasy gimnazjum Sakramentu Dojrzałości
Chrześcijańskiej. Ks. Edward Wasilewski, nasz wikariusz, tak pisze o tym wydarzeniu w życiu młodego człowieka: (tekst z ”Głosu” 4/2013)
14 kwietnia gościliśmy w naszej parafii niecodziennego artystę – Zygmunta Romanowskiego, który dał swoją osobą świadectwo łaski i Miłosierdzia Bożego.
Kronika parafialna rok 2013
6
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
28 kwietnia gościliśmy w naszej parafii ks. Karola Tomeckiego kapłana diecezji bielsko-żywieckiej.
Ks. Karol od 1994 r. pracuje na wschodniej Białorusi, skąd pochodził Kmicic i jego towarzysze z sienkiewiczowskiego „Potopu” – w dawnym województwie mścisławskim i powiecie orszańskim, na terenie pierwszego
rozbioru Rzeczpospolitej. Znajduje się tam także Lenino, skąd kościuszkowcy wyruszyli „najkrótszą drogą” do
Polski, forsując rzekę Miereję, po której przebiegała niegdyś przedrozbiorowa granica Rzeczpospolitej. Nieco
dalej na wschód znajduje się Katyń, a także Czarnobyl – obie te miejscowości istniały już w czasach Jagiełły.
Jest to zatem ziemia okupiona drogocenną krwią, a równocześnie splugawiona i do dziś uznawana za „nieludzką”. Białoruś, Mickiewiczowski „kraj lat dziecinnych, gdziem nigdy nie płakał”, stał się jaskinią zbójców.
Miesiąc maj w parafii – bogaty w wydarzenia
Tradycyjnie – Nabożeństwa Majowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych w kościele, ale także pod krzyżem na
starym grodzisku wyszogrodzkim, gdzie przed wiekami stał gród obronny i kościółek św. Magdaleny. Publikacje na temat Wyszogrodu są systematycznie umieszczane w parafialnej gazetce przez naszego historyka p. Henryka Wilka.
19 maja wielu Parafian, zachęconych słoneczną pogodą, uczestniczyło w parafialnym festynie. Jak zwykle
atrakcji nie brakowało. Mogliśmy podziwiać występy zespołów z MDK nr 5 – „Bel canto” i „Młodzi zdolni”
oraz zespołu „Potok” z naszej parafii. Tradycyjnie, jak co roku, można było postrzelać z wiatrówki – w tym
roku do dyspozycji były dwa stanowiska. Ciekawe, jak długo jeszcze tę strzelaninę wytrzyma ściana domu katechetycznego. Rządni adrenaliny mogli zakręcić kołem fortuny. Ci, którzy o tej porze mają zwyczaj zasiadać
do podwieczorku, tutaj mogli skosztować domowych wypieków, ale też kiełbasy z grilla i wojskowej grochówki. Najmłodsi skakali na batucie lub zjeżdżali na dmuchanej zjeżdżalni. „Dzieci Boże” przedstawiły scenki z
Kronika parafialna rok 2013
7
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
życia św. Augustyna i św. Agnieszki. Animatorzy oazy młodzieżowej zachęcali do udziału w Tygodniu Ewangelizacji Bydgoszczy. Niewątpliwie największą atrakcją festynu była licytacja roweru, którego właścicielem
został ks. Dariusz. Oprawę muzyczną zapewnił zespół „Są gorsi”, a nad całością czuwał osobiście ksiądz Proboszcz.
Kronika parafialna rok 2013
8
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
W dwóch kolejnych numerach „Głosu” (4 i 5/2013) ukazały się także ciekawe artykuły p. Henryka, związane w
jakiś sposób z historia parafii i kościoła. Dotyczą osoby zasłużonego mieszkańca Fordonu; naukowca i publicysty – Piotra Palińskiego oraz odnalezionego rękopisu jego autorstwa pt. „Dekanat Fordoński”. Sam autor
mieszkał już wtedy w Wągrowcu, ale przesłał go w sierpniu 1939 roku na ręce Magistratu, Rady Miasta i burmistrza p. Wacława Wawrzyniaka. Poniżej – fragment rękopisu wyżej wymienionego rękopisu (nie doczekał
się wydania drukiem), zamieszczonego w majowym wydaniu gazety parafialnej
30 maja Uroczystość Bożego Ciała
Tegoroczna Uroczystość Bożego Ciała rozpoczęła się godz.. 9.00 Mszą św. w kościele św. Jana Apostoła i
Ewangelisty w koncelebrze kapłanów parafii św. Mikołaja i św. Jana. Następnie ruszyła wspólna procesja obu
sąsiadujących ze sobą parafii. Procesja przeszła przez naszą stara dzielnicę ulicami: Kapeluszników, Pielęgniarską, Ordynacką, Cechową, Jana Styki, Wyzwolenia i Rynek. Zakończenie procesji nastąpiło w kościele św.
Mikołaja. Na trasie procesji – tradycyjnie – cztery ołtarze, przygotowane wspólnie przez wiernych obu parafii.
Ostatni Ołtarz, przygotowany jest zawsze przez parafię św. Mikołaja na rynku, pod pomnikiem pomordowanych i poległych.
ul. Pielęgniarska
ul. Cechowa/Styki
Kronika parafialna rok 2013
9
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
ul. Wyzwolenia
ul. Rynek
Kronika parafialna rok 2013
10
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Kronika parafialna rok 2013
11
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
W czerwcowym numerze „Głosu św. Mikołaja” ukazała się obszerna informacja ks. Proboszcza kanonika dra
Romana Bulińskiego na temat tego wielkiego przedsięwzięcia. Jako kronikarz parafialny uznałam za celowe i
zasadne umieszczenie dla potomnych kolejnych informacji, ukazujących się na łamach gazety parafialnej, dotyczących postępujących prac przy remoncie dachu. Są one podane fachowo, jasno przez nadzorującego prace
mgra inż. Jarosława Bobkowskiego. Oddają całą precyzję wykonywanych prac. Prace nad remontem dachu w
2013 r. rozpoczęły się 6 sierpnia i zakończyły terminowo w pierwszych dniach listopada. Dzięki zapobiegliwości ks. Proboszcza i członków Rady Ekonomicznej udało się zgromadzić większość potrzebnych funduszy z
różnych źródeł. Ks. Proboszcz na bieżąco informował wiernych o tym, ile winien wynosić wkład samej parafii i
ile już udało się od parafian pozyskać. Pracom na dachu świątyni sprzyjała doskonała pogoda, znak szczególnego błogosławieństwa Bożego i opieki Patrona kościoła. Nowopokryty dach prezentuje się imponująco. Będzie pamiątką i pomnikiem dokonań na wiele dziesiątków lat przede wszystkim obecnego ks. Proboszcza Romana Bulińsiego, ale i Parafian oraz Sympatyków naszego zabytkowego kościoła.
Pierwsze konsultacje w sprawie remontu kościoła podjąłem zaraz po objęciu parafii, a był to 1989 r.
Rozpocząłem od przeglądu dachu. Fachowcy orzekli jednak, że stan dachu jest na tyle dobry, iż przetrwa bez
niespodzianek 20 i więcej lat. Zaistniała wtedy jedynie konieczność uzupełnienia i wymiany kilkudziesięciu dachówek, co zostało wykonane.
Palącą natomiast sprawą był kapitalny remont elewacji kościoła, założenie rynien spustowych, zakup
zegara na wieżę kościoła, uporządkowanie terenu przy kościele. Jeszcze większym problemem był remont wnętrza kościoła: renowacja i złocenie ołtarzy, założenie ogrzewania podłogowego i położenie w prezbiterium
marmuru, a w kościele granitowej posadzki. Konieczne było malowanie kościoła, odnowienie malowideł, pokrycie filarów stiukiem. Gdy wykonaliśmy te wszystkie zadania, trzeba było zrobić nowe ławki na wzór starych,
zgodnie z zaleceniem konserwatora, Trzeba było odnowić wszystkie żyrandole, witraże, feretrony, konfesjonały
Bardzo poważnym zadaniem był kapitalny remont zabytkowych organów a także remont, osuszenie, wymiana
tynków i malowanie kaplicy, renowacja ołtarza w kaplicy, a także położenie płytek granitowych i wykonanie
nowych ławek.
W 2011 r. zakończyliśmy remont wnętrza kościoła. Wtedy, świadomy tego, że pozostało mi jeszcze parę
lat do emerytury, podjąłem kolejną decyzję, tym razem o remoncie dachu kościoła. Była to bardzo odważna,
poważna i konieczna decyzja.
Dnia 30.11.2011 r. otrzymałem ofertowy kosztorys remontu dachu kościoła wykonany przez pana Marka
Murawskiego, sprawdzony przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego, mgr inż. A. Ewerta. Wyniósł on brutto –
847.550,27 zł. Od zainteresowanych wykonaniem tego poważnego zadania otrzymałem zapewnienie, że parafia
nie musi robić przetargu na remont dachu. Potwierdziła to także analiza prawna, którą przekazano mi z Kurii.
Wydawało mi się jednak, że konieczne są oferty z kilku firm, szczególnie dlatego, że remont miał być
finansowany w większości z pieniędzy poza parafialnych. Pojechałem do Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu
i otrzymałem potwierdzenie takiego wymogu. Wtedy zwróciłem się do członków Parafialnej Rady Ekonomicznej, do pana mgr inż. Andrzeja Erdmana, pana mgr inż. Marka Dankowskiego i pana mgr inż. Kaźnicy. Szukając pomocy i rady w sprawach gospodarczych, zdecydowałem się postawić na ludzi bezinteresownych i oddanych parafii, a nie na ludzi zainteresowanych tylko wykonaniem kolejnego remontu. panowie z Rady Ekonomicznej ogłosili konkurs ofert. Po otrzymaniu ofert od kilku zakładów dekarskich, została wybrana firma pana
R. Piwowskiego (o czym pisaliśmy w Głosie Świętego Mikołaja we wrześniu 2012 roku). Kosztorys przedstawiony przez pana Ryszarda Piwowskiego, zachowujący te same standardy wykonawcze co pan Murawski, wystawiony 16. 08. 2012 r., wyniósł brutto – 649.053,83 zł. O wyborze tej firmy zadecydowała nie tylko cena (o
200 tysięcy zł niższa) ale przede wszystkim liczne referencje, a także pozwolenie udzielone przez Miejskiego
Konserwatora Zabytków na wykowanie prac w obiekcie zabytkowym przez firmę pana R. Piwowskiego.
Kronika parafialna rok 2013
12
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Wszystkim panom z Rady Ekonomicznej serdecznie dziękuję za wsparcie, pomoc, radę i troskę o dobro
parafii. Szczególnie dziękuję panu Andrzejowi Erdmanowi, który na etapie poszukiwania odpowiedniego wykonawcy szczególnie się zaangażował.
Opierając się na opinii fachowców zatroskanych o dobro parafii, mogłem, dzięki ich radzie zaoszczędzić
dla parafii około 200 tys. zł. To nie jedyne osiągniecie. Drugim było zdobycie przeze mnie doświadczenia i
przekonania, że w sprawach gospodarczych należy postawić tylko na ludzi absolutnie bezinteresownych i oddanych parafii.
W tym roku, szukając pomocy i rady w sprawach gospodarczych, skorzystałem z tego doświadczenia, i
po raz pierwszy zwróciłem się o pomoc nie do jednego ale do kilku inżynierów. W tym miejscu dziękuję panom z
Parafialnej Rady Ekonomicznej, szczególnie panu Markowi Dankowskiemu, który na etapie tworzenia wniosków do ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz do Marszałka szczególnie się zaangażował. Dziękuję
także panu mgr inż. Jarosławowi Bobkowskiemu za przygotowanie kolejnego wniosku do Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz za fachowe rady przy redagowaniu wniosków przez pana Marka Dankowskiego.
Miałem to szczęście, że tym razem spotkałem doradców, którzy w sposób perfekcyjny, fachowy i profesjonalny sporządzili wnioski o dotacje wraz z wszystkimi wymaganymi załącznikami. To dzięki ich fachowej
pomocy po raz pierwszy otrzymaliśmy dotacje z trzech źródeł: od ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
w wysokości 150 tysięcy zł, od Marszałka w wysokości 120 tysięcy zł i od Miejskiego Konserwatora Zabytków
48 tysięcy zł. Dziękuję panom inżynierom za ich przywiązanie do parafii, za bezinteresowną pomoc, za radość i
zaangażowanie z jakim poświęcali swój cenny czas.
Warunkiem otrzymania dotacji jest wkład własny parafii w remont dachu, wkład ten wyniesie w tym
roku 105 tysięcy zł. Dotychczas z kolekt gospodarczych zebraliśmy – od stycznia do czerwca – kwotę 33.635 zł.
Ofiary jednorazowe w tym roku złożyło 41 rodzin w wysokości 5.990 zł. W sumie zebraliśmy 39.625 zł.
Do końca roku, w każdą drugą niedzielę miesiąca, będą nadal, co miesiąc, kolekty gospodarcze. Liczę
na wsparcie parafian w tej tak poważnej inwestycji.
Zwracam się także do rodzin, które na to stać, i tylko do takich, o składanie ofiar jednorazowych. Będzie
to dodatkowa pomoc. Wierzę, że znajdą się takie rodziny, które solidarnie włączą się w remont dachu naszego
kościoła.
O postępach prac, które powinny rozpocząć się od 1 sierpnia 2013 roku będziemy informować wszystkich w czasie Mszy św. oraz w „Głosie Świętego Mikołaja”.
Ks. Proboszcz
Kronika parafialna rok 2013
13
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
30 czerwca na Mszy św. o godz. 11:00 pożegnaliśmy ks. Dariusza Kozłowskiego, który decyzją ks. biskupa ordynariusza z dniem 1 lipca został przeniesiony do parafii św. Antoniego w Bydgoszczy.
Delegacje wspólnot parafialnych, jako przedstawiciele parafii, dziękowały ks. Darkowi za pięcioletnią posługę
wikariuszowską w naszej parafii.
Życzymy ks. Dariuszowi na nowej parafii błogosławieństwa Bożego, opieki Matki Boskiej oraz wsparcia św.
Antoniego.
Kronika parafialna rok 2013
14
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Na pielgrzymim szlaku
1 lipca, tradycyjnie, jak od 34 lat, wyruszyła z naszej parafii piesza pielgrzymka do Matki Boskiej Bolesnej w
Chełmnie.
Po porannej Eucharystii, której przewodniczył ks. Darek Kozłowski. pielgrzymi wyruszyli w drogę, aby w
Sanktuarium chełmińskim złożyć swoje troski i radości oraz powierzyć Matce Bożej swoje i bliskich intencje.
Pielgrzymom towarzyszyli ze śpiewem i fantastyczną animacją klerycy Wyższego Seminarium Duchownego
Księży Misjonarzy Wincentego a`Paulo. Organizatorem całości był Sławomir Gulczyński, który zadbał o każdy
szczegół na drodze, więc pielgrzymi szli z radością i nawet przebyte kilometry – nie odebrały im uśmiechu.
Wigilijne uroczystości (odpust jest 2 lipca) zgromadziły wędrowców na modlitwie, a potem wspólnie posilili
się kiełbaskami z grilla. A zatem – do zobaczenia za rok!
Międzyparafialna Fordońska Pielgrzymka Piesza
Ci, którzy nie mogą iść na Jasną Górę, mają od wielu już lat możliwość uczestniczenie w pieszej wędrówce
pomiędzy fordońskimi kościołami.
Co roku uczestników jest coraz więcej. W tym roku fordońscy pielgrzymi wyruszyli 22 lipca z kościoła św.
Mateusza na osiedlu „Bajka”. Następne etapy to: kościół św. Marka, św. Łukasza, św. Jana Apostoła i Ewangelisty oraz nasz, św. Mikołaja.
Odpust św. Anny
28 lipca obchodziliśmy w naszym kościele odpust św. Anny Samotrzeć – drugiej patronki naszej parafii. Sumę
odpustową odprawił i Słowo Boże wygłosił ks. Janusz Tomczak, proboszcz parafii pw. św. Jana Apostoła i
Ewangelisty. Mszę św. koncelebrował o. Szymon Zaporowicz OFMCap. Po Mszy św. wierni uczestniczyli w
procesji Eucharystycznej.
Kronika parafialna rok 2013
15
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
25 lipca przypada wspomnienie św. Krzysztofa patrona kierowców. Po uroczystościach odpustowych, ks. Janusz Tomczak odmówił modlitwę i poświęcił pojazdy mechaniczne.
6 sierpnia rozpoczął się remont dachu nawy głównej naszego kościoła. Stanowi on kontynuację robót zapoczątkowanych w roku ubiegłym, mających na celu kompleksowe rozwiązanie problemu zaciekających wód
opadowych. Podzielenie zadania na etapy zostało niejako wymuszone brakiem odpowiednich środków finansowych.
Dach naszej świątyni ma dużą powierzchnię. Dodatkowo skomplikowana bryła, rozbudowana o prezbiterium, kaplicę, zakrystię oraz wkomponowaną wieżę, wymusza dużą ilość obróbek blacharskich, krawędzi
pokrytych gąsiorami, a przede wszystkim posiada rozbudowaną więźbę drewnianą, także nieco zniszczoną –
przez upływ czasu, korozję biologiczną i przeciekającą wodę. Jakby tego było jeszcze mało, inżynierowie wykryli pewne wady konstrukcyjne, które spowodowały pęknięcia łukowych, murowanych nadproży okien świątyni. W roku ubiegłym pozyskana dotacja ze środków Unii Europejskiej (z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego) wraz z wkładem własnym parafii pozwoliła na przeprowadzenie
remontu dachów prezbiterium, kaplicy i zakrystii. W roku bieżącym, dzięki przeprowadzonym nieco wcześniej
i szerzej, z wykorzystaniem większej liczby parafian akcji pozyskiwania środków zewnętrznych (także z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz budżetu naszego Miasta – od Miejskiego Konserwatora Za-
Kronika parafialna rok 2013
16
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
bytków), planujemy zakończyć remont nawy głównej. Niestety, po rozebraniu pierwszych fragmentów pokrycia, wykonawcy prac remontowych napotkali niespodziewane trudności, polegające na braku możliwości zastosowania rozwiązań przyjętych w projekcie wzmocnienia więźby dachowej. Nie było możliwości dojścia do
tych fragmentów konstrukcji wcześniej, przed rozebraniem pokrycia. W piątek, 23 sierpnia, autorzy projektu
remontu – architekt i konstruktor, wraz z kierownikiem budowy, inspektorem nadzoru i właścicielem firmy
przeprowadzającej remont, w wyniku wizji lokalnej, opracowali wariant wykonania wszystkich niezbędnych
prac w sposób możliwy do realizacji. Wobec tego nie powinno już być żadnych trudności w kontynuowaniu
robót i nie ma zagrożenia opóźnienia w stosunku do przyjętego harmonogramu. Prace przy remoncie dachu
nawy głównej powinny zostać zakończone w pierwszych dniach listopada, zatem znacznie wcześniej, niż w
roku ubiegłym.
J. Bobkowski
W sierpniu, z 1 na 2 – gościliśmy tradycyjnie na noclegu pielgrzymów z Gdańska, podążających na Jasną
Górę.
Także, jak co roku, 2 sierpnia – w porze obiadowej, zatrzymują się na odpoczynek pielgrzymi z Chojnic.
Członkowie i sympatycy Akcji Katolickiej oczywiście podejmowali, jak zawsze, strudzonych wędrowców
obiadem, by mile siły iść dalej.
Kronika parafialna rok 2013
17
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
W niedzielę 4 sierpnia, ks. Proboszcz Roman Buliński powitał nowego wikariusza, ks. Zbigniewa Zgolińskiego, przybyłego do nas z parafii Miłosierdzia Bożego w Bydgoszczy.
Niedziela 11 sierpnia
W przeddzień 93 rocznicy wielkiej bitwy warszawskiej, która miała miejsce 15 sierpnia 1920 roku, a także
zbliżającego się Święta Wojska Polskiego w Starym Fordonie i naszej parafii miała miejsce niecodzienna Uroczystość – poświęcenia nowego sztandaru Wojska Polskiego. Miała ona przypominać o tych wydarzeniach z
naszej historii, które bezpośrednio przyczyniły się do odzyskania i utrwalenia niepodległości.
Najpierw została odprawiona uroczysta Msza św., którą koncelebrowali:
ks.ks. kanonik Roman Buliński oraz Bogusław Jerzycki. Eucharystia zgromadziła wielu żołnierzy, ich rodziny,
przyjaciół i oficjalnych gości, wśród których nie zabrakło też prezydenta miasta p. Rafała Bruskiego.
Dalsza część uroczystości, przy pięknej, sierpniowej pogodzie, przebiegała już na Rynku, na placu przed pomnikiem, gdzie nastąpił akt uroczystego poświęcenia i wręczenia sztandaru. Rynek i okolice kościoła wypełniał
tłum parafian, mieszkańców innych, fordońskich osiedli. Ppłk Michał Andrzejewski odczytał akt ufundowania,
a następnie ks. kanonik Roman Buliński sztandar poświęcił. Z rąk gen. Dariusza Łukowskiego sztandar przejął
ppłk Roman Misiak, prezes Zarządu Okręgu Kujawsko-Pomorskiego Związku Oficerów Rezerwy.
Rodzicami chrzestnymi byli por. Irena Anikiejew i kpt. Eugeniusz Siemaszko.
Obszerna relacja z uroczystości 11 sierpnia znajduje się na 10 str. „Głosu …” nr 7/8 2013 r.
Kronika parafialna rok 2013
18
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Rodzice Chrzestni sztandaru:
por. Irena Anikiejew i kpt. Eugeniusz Siemaszko.
Ks. kan. Roman Buliński poświecił sztandar
Por. Jan Mocarski, ur. w Strzelcach Górnych. Brał udział
w szturmie na Berlin. Żołnierz 17 Samodzielnego Batalionu Saperów Wojska Polskiego. Na zdjęciu z rodziną. Dzięki takiej
sztafecie pokoleń pamięć o bohaterach nie zaginie.
Kronika parafialna rok 2013
19
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
25 sierpnia na Mszy św. o godz. 8:00 pożegnaliśmy siostrę Bronisławę, przełożoną domu zakonnego
sióstr miłosierdzia przy ul. Piekary, która decyzją władz zakonnych z dniem 27 sierpnia została przeniesiona do Chełmna.
Na zakończenie Mszy św. ksiądz Proboszcz skierował do Siostry następujące słowa: Dziękujemy Siostrze Przełożonej za sześć lat współpracy i życzliwości, jaką darzyła naszych parafian i nas kapłanów. Dziękujemy za
udostępnienie domu Sióstr dla spotkań Akcji Katolickiej. Wyrażamy wdzięczność za angażowanie się w dzieła
charytatywne, zwłaszcza w przygotowanie wigilii dla dzieci, a szczególnie za troskę o chorych i samotnych. Bóg
zapłać za coroczne przygotowywanie Drogi Krzyżowej i Jasełek dla dzieci. Szczególne słowa wdzięczności
składamy Siostrze za budowanie jedności, życzliwości i wspólnoty Sióstr z parafianami i kapłanami. Matka Boża Nieustającej Pomocy niech wyprasza u Syna dla Siostry zdrowie, zapał i siły do pomagania potrzebującym,
a pomoc i służba ubogim niech napełnia Siostrę Bożą radością.
Do podziękowań i życzeń dołączyły się wspólnoty parafialne, w szczególności młodzież ze świetlicy „Kącik”.
X Letnie Koncerty Muzyki Organowej i Kameralnej
W środę, 28 sierpnia 2013 r., odbył się koncert finałowy, podczas którego zaprezentowali się artyści z regionu:
Ewa Polska-Sawoszczuk – organy (Koronowo) oraz zespół pop-gospelowy Quadrans (Bydgoszcz).
W tym roku koncerty odbywały się w dwóch bydgoskich kościołach: w kościele pw. Świętej Trójcy na Starym
Mieście oraz w kościele pw. św. Mikołaja w Starym Fordonie. W każdą środę sierpnia melomani muzyki klasycznej mogli wsłuchiwać się w brzmienie organów, podziwiać barwę instrumentów solowych, poznać młodych i bardzo utalentowanych artystów oraz usłyszeć na żywo kameralne składy chóralne wykonujące bardzo
różnorodny repertuar.
Organizatorzy dziękują gospodarzom świątyń za umożliwienie zorganizowania koncertów i udostępnienie organów. Do zobaczenia za rok, znowu w sierpniu…
Ewa Sawoszczuk
Kronika parafialna rok 2013
20
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
8 września
Ksiądz Proboszcz, kanonik dr Roman Buliński na Uroczystości Pierwszej Profesji Zakonnej parafianina Dominika Iwańskiego
Nowicjat Dominika trwał jeden rok, po którym właśnie 8 września złożył pierwsze śluby zakonne do Towarzystwa św. Franciszka Salezego. Na tę Uroczystość zostali zaproszeni księża z tych parafii, z których pochodzili
nowicjusze; stąd obecność naszego ks. Proboszcza. W koncelebrowanej Mszy św. udział wzięło ponad 40 kapłanów. Przewodniczył ks. Andrzej Wujek – Inspektor Warszawski.
Na łamach wrześniowego numeru „Głosu” rodzice wraz z Dominikiem dziękowali ks. Proboszczowi za obecność na tej ważnej dla młodego człowieka uroczystości.
I Fordońska Noc Sztuki
Przedsięwzięcie zorganizowały nauczycielki Zespołu Szkół nr 20 przy ul. Sielskiej: Hanna Kasica, Ewelina
Rejs i Barbara Gierszewska. Pomysł bardzo trafiony; zgromadził wręcz tłumy uczestników, pragnących poznać
stare dzieje Fordonu, jak i uczestniczyć w atrakcyjnych punktach programu. Po raz pierwszy od kapitalnego
remontu można było wejść do fordońskiej synagogi, obejrzeć oryginalną wystawę; uczestniczyć w warsztatach.
Fordoński historyk p. Henryk Wilk oprowadzał chętnych po ciekawszych miejscach dzielnicy (miasta). Oczywiście nasz ks. Proboszcz wsparł dzieło; w kościele był wykład na temat historii Fordonu dra Tomasza Kawskiego UKW; koncert zespołu „Sondi Avaruus” pn. „Dźwięki mis tybetańskich i Msza św. w języku łacińskim.
Jak zapewniały organizatorki – Fordońska Noc Sztuki – będzie kontynuowana w przyszłości. Szczegóły –
można znaleźć w numerze 9/2013 – „Głosu Świętego Mikołaja”.
Kronika parafialna rok 2013
21
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Niedziela 15 września
Minęło 15 lat od powstania naszego Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej. Uroczyście był obchodzony ten
może skromny, ale jakże owocny w działalności w parafii Jubileusz. Mszę św. odprawił opiekun duchowy diecezjalnego oddziału AK ks. Krzysztof Panasiuk w koncelebrze z parafialnym opiekunem ks. Romanem Bulińskim. Wśród gości była prezes Diecezjalnego Oddziału AK p. Hanna Marchlik oraz prezesi i członkowie pozostałych oddziałów AK diecezji bydgoskiej. W animację Mszy św. włączyli się członkowie parafialnej AK, a
całość uroczystości uświetnił śpiew naszego chóru parafialnego pod dyrekcją. Izabeli Wojciechowskiej.
Po uroczystościach w kościele odbyło się sympatyczne spotkanie przy kawie, w którym uczestniczyli tez nasi
goście. Na ręce ks. Proboszcza i prezes naszego oddziału p. Agnieszki Maternowskiej – nasi goście złożyli
kwiaty i życzenia naszemu parafialnemu oddziałowi z okazji Jubileuszu.
Co słychać na poddaszu
Jak już informowaliśmy w poprzednim, lipcowo-sierpniowym numerze Głosu Świętego Mikołaja, autor projektu remontu dachu naszego kościoła wprowadził pewne korekty do pierwotnego projektu. Zmiany te spowodowane zostały nie dającymi się wcześniej przewidzieć okolicznościami. W ubiegłym tygodniu wykonawca rozpoczął realizację prac przy wzmocnieniach konstrukcji dachu, których zadaniem jest, między innymi, odciążenie łukowych nadproży okiennych, które – co można zobaczyć w każdej chwili od zewnątrz kościoła – są spękane. Właśnie realizacja tych robót powoduje to, że niewiele widać zmian na dachu od czasu rozebrania starego
pokrycia z dachówki. Rozebranie pokrycia było konieczne dla odciążenia konstrukcji, a ułożenie nowego będzie możliwe dopiero po wykonaniu niezbędnej przebudowy i wzmocnień. Elementy wzmacniające to konstrukcja stalowa o łącznej wadze ponad pięciu ton, która musi zostać przetransportowana na poddasze i tam
wbudowana w odpowiednich miejscach, jako podparcie drewnianej więźby dachowej. Elementy stalowe trzeba
będzie jeszcze połączyć ze sobą (metodą spawania oraz skręcania śrubami) oraz z istniejącą konstrukcją drewnianej więźby dachowej. Więźba ta jest jednocześnie naprawiana – wzmacniana, uzupełniana i impregnowana,
czyli zabezpieczana przed wilgocią, owadami, grzybami, glonami oraz nasycana preparatami ogniochronnymi.
W ostatnich dniach wymurowano już uzupełniające filarki, które mają stanowić podpory dla belek stalowych,
oraz wykonano betonowe wylewki (zbrojone prętami stalowymi). Samo wykonanie nowego pokrycia z dachówki ceramicznej, obróbek blacharskich oraz montaż nowych rynien i rur spustowych to już w zasadzie pra-
Kronika parafialna rok 2013
22
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
ce wykończeniowe – chociaż to właśnie one są najbardziej widoczne dla każdego i stanowią o efekcie końcowym realizowanego remontu. Obecnie w dalszym ciągu nie widzimy zagrożenia terminowego zakończenia
prowadzonych prac, natomiast nastąpi niestety niewielkie, wynoszące ok. 5% w stosunku do pierwotnych szacunków, zwiększenie przewidywanych kosztów remontu. Wszyscy razem czekamy na nowe pokrycie dachu
naszej świątyni.
J. Bobkowski
Wyszogród znów spłonął
Obóz rycerski, stragany i jadłem, napitkami, pamiątkami i ziołami oraz gry i zabawy plebejskie – to tylko niektóre z
atrakcji drugiej edycji historycznego festynu „Wyszogród – zanim powstała Bydgoszcz”.
Imprezę u stóp wałów obronnych, pozostałych po średniowiecznej stolicy Księstwa Wyszogrodzko-Bydgoskiego, zorganizowało Stowarzyszenie Bydgoski Wyszogród i Fundacja Zamek Bydgoski. Wzięły w niej udział drużyny rycerskie,
występujące w barwach wojsk polskich i krzyżackich oraz tłumy widzów. W pierwszej części festynu, goście przybyli z
terenu całej Bydgoszczy i okolic mogli zwiedzać obóz rycerski. Wokół rozlokowały się kramy z jadłem, napitkami, pamiątkami, ziołowymi eliksirami i elementami rycerskiego uzbrojenia. Na dzieci czekały współczesne i historyczne gry i
zabawy. Finałem imprezy, odbywającej była inscenizacja bitwy z Krzyżakami. Epizod ten, tak jak przed wiekami, doprowadził do doszczętnego zniszczenia potężnego grodziska, górującego nad okolicą u ujścia Brdy do Wisły. Najwięcej
emocji wywołał pożar umocnień obronnych, który spowodował, że po dumnym grodzie znów pozostały tylko zgliszcza.
– Scenariusz bitwy, można było zrealizować dzięki pomocy Alfreda Miemczyka z Barcina, jednego z najlepszych specjalistów od rekonstrukcji średniowiecznych starć bojowych. Cieszę się, że wszystko się udało i widzowie wychodzą zadowoleni z widowiska – mówi Robert Szatkowski, prezes Stowarzyszenie Bydgoski Wyszogród i Fundacją Zamek BydgoKronika parafialna rok 2013
23
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
ski, pomysłodawca fordońskiego festynu historycznego. Zorganizowano go na pamiątkę bitwy, która w 1330 roku zakończyła byt najważniejszego, wczesnośredniowiecznego grodu na granicy Pomorza i Kujaw. W tym roku mija 900 lat od
pierwszej wzmianki o Wyszogrodzie. Został wtedy jako jeden z niewielu grodów wymieniony w najstarszej polskiej kronice – Galla Anonima. Podczas inscenizacji, polska załoga, tak jak przed wiekami, została pokonana przez przeważające
siły Krzyżaków, ale widzowie docenili trud obu stron i nagrodzili rycerzy gorącymi oklaskami.
Tekst i zdjęcia Marek Chełminiak
Badania archeologiczne na podgrodziu Wyszogrodu odsłaniają kolejne tajemnice
można o nich przeczytać w październikowym numerze 2013 r. „Głosu Świętego Mikołaja”.
2 października
74 rocznica egzekucji na mieszkańcach Fordonu
Pamięci zamordowanych 2 października 1939 roku ośmiu obywateli miasta poświęcona była wieczorna Uroczystość. Oprócz Mszy św. w intencji pomordowanych Oaza Młodzieżowa naszej parafii przygotowała i zaprezentowała nastrojową i bogatą w treści patriotyczne wieczornicę i Apel Poległych w opracowaniu Tomka Rusiniaka. Była stosowna muzyka; recytacje wierszy okolicznościowych, napisanych specjalnie na tę uroczystość,
autorstwa Agnieszki Tryki i Tomka Rusiniaka. (całość można prześledzić w 10/2013 numerze „Głosu”) po uroczystościach w kościele – wszyscy udali się na zewnątrz świątyni, by złożyć kwiaty, zapalić znicze pod tablicą
pamiątkową na murze kościoła, gdzie widnieją nazwiska rozstrzelanych: Wacław Wawrzyniak, ks. Hubert
Szuman, ks. Hubert Raszkowski, Benon Kaszewski, Albin Piotrowski, Waldemar Podgórski, Stefan Zalesiak,
Polikarp Ziółkowski.
Kronika parafialna rok 2013
24
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Redaktor „Expressu Bydgoskiego” p. Marek Chełminiak, nasz stały korespondent, autor wielu artykułów o
naszej świątyni, współtwórca Albumu Kościoła św. Mikołaja – przeprowadził wywiad z p. Jolantą Gackowską,
wnuczką Wacława Wawrzyniaka, ostatniego, przedwojennego burmistrza Fordonu, zamordowanego 2.10.1939
roku podczas egzekucji na rynku, pod murem kościoła. Zarówno program wieczornicy z okazji 74 rocznicy
rozstrzelania obywateli Fordonu, jak i rozmowę z p. Jolantą – można prześledzić w październikowym numerze
2013 r. „Głosu Świętego Mikołaja”.
Wtorek 15 października obchodziliśmy w parafii 80 rocznicę konsekracji naszego kościoła św. Mikołaja.
O godz. 18.30 została odprawiona w tej intencji Msza św.
Uroczysta konsekracja naszej świątyni odbyła się przed 80 laty, 15 października 1933 roku. Dokonał tego sufragan chełmiński, ks. biskup Konstantyn Dominik.
„Kurier Bydgoski” z dnia 17.X.1933 roku zamieścił obszerną relację z konsekracji naszego kościoła. Przedruk
tej relacji, a także historię budowy można znaleźć w „Głosie św. Mikołaja”, w 10 numerze 2013 r.
Główna uroczystość, związana z Jubileuszem 80-lecia konsekracji kościoła – będzie połączona z odpustem
parafialnym św. Mikołaja w dniu 6 grudnia
Kronika parafialna rok 2013
25
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Co słychać na poddaszu?
Belka stalowa na podporze
Przygotowana belka stalowa
W ślad za naszymi informacjami z przebiegu prac remontowych dachu nawy głównej („Głos Świętego Mikołaja” nr 7-8 i nr 9), mimo że już na pierwszy rzut oka widać postępy robót pokrywczych na zachodniej połaci,
pragniemy nieco przybliżyć wszystkim zainteresowanym te szczegóły, których nie można dostrzec z zewnątrz.
Konstrukcja dachu w trakcie impregnacji
Kronika parafialna rok 2013
Dodatkowy ściąg stalowy
26
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Wymiana pokrycia z dachówki niezbędna była ze względu na postępujące przecieki, powodujące zamakanie
drewnianej konstrukcji dachu – widoczne także na sklepieniu kościoła. Jednocześnie wszyscy chyba widzieli
spękania łukowych nadproży okien kościoła. Powodem tych pęknięć były pewne wady w konstrukcji dachu,
które mogły być naprawione tylko podczas kompleksowego remontu, po zdjęciu pokrycia, co odciążyło konstrukcję. W oparciu o projekt techniczny zastosowano dodatkowe belki stalowe podpierające konstrukcję drewnianą, wsparte na wymurowanych filarkach. Wprowadzono także wzmacniające ściągi z prętów stalowych.
Wszystkie elementy ze stali zostaną jeszcze zabezpieczone przed korozją, a elementy drewniane – po wymianie
lub naprawieniu fragmentów zniszczonych lub uszkodzonych – zaimpregnowane środkami grzybo- i owadobójczymi oraz zabezpieczone przed ogniem. Nowe pokrycie dachu uzupełnione jeszcze będzie nowymi obróbkami blacharskimi, nowymi rynnami i rurami spustowymi. Poszczególne etapy prowadzonych prac widać na
załączonych fotografiach.
J. Bobkowski
24 listopada w bydgoskim kościele pw. Chrystusa Króla odbyło się Diecezjalne zakończenie Roku Wiary.
Przedstawiciele wszystkich parafii z diecezji bydgoskiej, także i z naszej, dziękowali za szczególny czas ostatnich dwunastu miesięcy. Eucharystii przewodniczył ksiądz biskup Jan Tyrawa, który przypomniał ogłoszenie
Roku Wiary przez papieża Benedykta XVI. Na zakończenie Eucharystii ksiądz biskup Tyrawa wręczył przedstawicielom wszystkich parafii egzemplarz Pisma Świętego oraz „Księgę pamiątkową spotkań ze Słowem Bożym w rodzinach”
Co słychać na poddaszu?
Trzeba jeszcze zebrać 29.819 złotych i renowacja świątyni zostanie zakończona.
Dobiega końca wymiana pokrycia dachowego najstarszej fordońskiej świątyni, która jest jednym z najbardziej
zadbanych zabytków sakralnych w Bydgoszczy.
Renowacja kościoła św. Mikołaja trwa już wiele lat. Pomogły w tym władze miejskie i marszałkowskie, ale
była to kropla w morzu, w porównaniu ze środkami, które zebrali na ten cel parafianie. Dzięki nim, odnowiona
została monumentalna, neobarokowa fasada i pozostałe ściany świątyni, wykarczowano rosnące wokół krzaki i
chwasty, a na wieży zmontowano zegar. Wtedy kościół stał się prawdziwą ozdobą Fordonu. Potem przyszedł
czas na odnowienie wnętrza kościoła. Zainstalowane zostało podłogowe ogrzewanie. Ułożono posadzki z marKronika parafialna rok 2013
27
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
muru i granitu, a kolumny ozdobione zostały pięknymi stiukami. Odnowiono też polichromie i żyrandole. Potem przyszedł czas na odnowienie kaplicy, która do czasu rozbudowy świątyni w 1933 roku, pełniła funkcję
głównego kościoła. Ze starej świątyni zachował się między innymi barokowy ołtarz z obrazem Adoracji Najświętszej Marii Panny z drugiej połowy XVII wieku, który został gruntownie odrestaurowany. W następnych
latach kontynuowana była renowacja kolejnych witraży. Jednak największym i najdroższym przedsięwzięciem
okazał się remont zabytkowych organów Wilhelma Sauera. Rewitalizację najstarszej fordońskiej świątyni doceniła między innymi kapituła nagrody Feniksa, która uhonorowała parafię nagrodą za najlepiej zadbany bydgoski zabytek. Teraz przyszedł czas na wymianę pokrycia dachowego. – Zwykle kapitalny remont zaczyna się
od właśnie takiej operacji, ale w 1989 roku, gdy rozpoczynałem swoją duszpasterską posługę w Fordonie, poprosiłem fachowców o ekspertyzę na temat stanu technicznego budynku świątyni. Wynikało z niej, ze dach
wytrzyma jeszcze bez remontu około 25 lat. Wtedy postanowiłem rozpocząć renowację od odnowienia fasady i
modernizacji wnętrza. To już mamy za sobą. Teraz przyszedł czas na ostatni etap, czyli wymianę pokrycia dachowego – twierdzi ks. kanonik Roman Buliński, proboszcz parafii św. Mikołaja. Dzięki grupie życzliwych
doradców, udało się ostatnio dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 160 tysięcy złotych oraz dotacje z Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego i Miejskiego Konserwatora Zabytków. Aby rozliczyć ministerialne wsparcie, parafia musi zebrać pieniądze na wkład własny, w
wysokości 126 tysięcy złotych. – Do tej pory udało nam się uskładać 96.181 złotych. Liczymy na ofiarność
parafian. Dotychczas indywidualne ofiary złożyło 185 rodzin. Jest to 5,7% wszystkich rodzin naszej parafii.
Dotąd, nie prosiłem zbyt głośno o pieniądze na ten cel, ale teraz jestem zmuszony mocno zaapelować o pomoc
wiernych. Zwracam się do osób, które na to stać, i tylko do takich, o jednorazowe wsparcie. Wierzę, że w gronie przeszło 3 tys. rodzin, mieszkających na terenie naszej parafii, znajdą się takie, które solidarnie włączą się
w remont dachu naszego kościoła. Warto, bo cel jest bardzo szczytny, a z efektów korzystamy wszyscy – uważa ks. Buliński.
Marek Chełminiak
Pierwsza niedziela Adwentu była w naszej wspólnocie niedzielą biblijną. Homilię wygłosił ks. Sławomir
Bromberek, wykładowca nauk biblijnych Wyższego Seminarium Duchownego w Bydgoszczy. Podkreślił, że za
mało widoczny jest wpływ słowa Bożego na nasze życie. W odpowiedzialnej wierze chodzi o to, aby wierni
kształtowali swoje postawy moralne i światopoglądowe w oparciu o Pismo Święte. Można to czynić, jeśli na
nowo odkryjemy wartość tej Księgi w naszym życiu. Owocem niedzieli biblijnej jest powstały Krąg Biblijny,
który miał już swoje pierwsze spotkanie. To będzie okazja, aby poszerzyć i ubogacić nasz kontakt ze słowem
Bożym, który najczęściej ma miejsce w sprawowanej liturgii. Na comiesięcznych spotkaniach będziemy uczyć
się, jak czytać, poznawać i interpretować Stary i Nowy Testament. Nowy rok duszpasterski, który rozpoczęliśmy, to także początek intronizacji Pisma Świętego w naszych rodzinach. Zachęcamy naszych parafian, aby
znaleźli czas do osobistego, rodzinnego spotkania z Biblią w swoim domu. Mamy nadzielę, że te dwie podjęte
inicjatywy rozbudzą głód słowa Bożego w ludzkich sercach.
Kronika parafialna rok 2013
28
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Wolontariat młodzieży w naszej parafii ma już 5 lat
Wolontariat – to dobrowolne, świadome i niezarobkowe wspieranie własną pracą wybranej przez siebie społecznie pozytywnej inicjatywy. Wolontariusze wspomagają akcje, które czynią ten świat lepszym miejscem do
życia, zwłaszcza dla najsłabszych. Działania te pomagają nam stać się bardziej wrażliwymi, ludzkimi i pomocnymi wobec siebie nawzajem, dbającymi o los osób żyjących obok. Praca i zaangażowanie wolontariuszy to
nieodzowna pomoc, która umożliwia dotarcie do osób potrzebujących. Bez wsparcia wolontariuszy większość
inicjatyw, jakie się podejmuje nie miałaby dzisiaj szans na realizację we współczesnym świecie nastawionym
na bezwzględny zysk, rywalizację i konsumpcję. Przez okres 5 lat, w naszej parafii w pracę wolontariatu młodzieży było zaangażowanych 60 osób. Są to uczniowie z gimnazjum i szkoły średniej mieszkający nie tylko na
terenie naszej parafii, ale i całego Fordonu. Młodzież ta uczestniczy w wielu akcjach, wspierając pracę duszpasterską, a należą do nich: zbiórka żywności w sklepach, przygotowywanie spotkań przedwigilijnych dla dzieci,
odwiedziny chorych, organizacja rodzinnych festynów. Młodzi ludzie z wolontariatu biorą także udział w spotkaniach i akcjach organizowanych przez instytucje dobroczynne, między innymi Caritas Diecezji Bydgoskiej
oraz Grupę wsparcia dla dzieci z zespołem Aspergera. Składamy wielkie podziękowanie za okazywaną pomoc,
wielkie serce i poświęcony czas, który ubogaca nie tylko potrzebujących, ale i tych, którzy śpieszą z pomocą
innym.
6 grudnia odpust parafialny św. Mikołaja
połączony z uroczystością 80. rocznicy konsekracji kościoła
Przed rozpoczęciem Mszy św. ordynariusz bydgoski ks. bp Jan Tyrawa poświecił tablicę upamiętniającą wydarzenia sprzed 80-ciu laty. Wówczas to, 15 października 1933 r., sufragan chełmiński bp Konstantyn Dominik
(dzisiaj Sługa Boży) dokonał konsekracji obecnego budynku kościoła.
W kościele św. Mikołaja nie było żadnego zewnętrznego znaku upamiętniającego budowniczych kościoła ani
jego konsekratora. Pan Henryk Wilk i pan Jerzy Rusiniak – jednocześnie autor inskrypcji – wyszli z inicjatywą
zamontowania tablicy, która by pełniła taką rolę, a zarazem była wyrazem wdzięczności dla wszystkich, którzy
świątynię wznosili. Myśl była przednia, jednak realizację pomysłu postanowiono odłożyć do okrągłej rocznicy
konsekracji i do zakończenia prac remontowo-konserwatorskich. Podjęto decyzję, aby uczcić rocznicę konsekracji konkretnym dziełem odnowy, a nie tylko samym zawieszeniem pamiątkowej tablicy.
O tych historycznych wydarzeniach można przeczytać w Głosie Świętego Mikołaja nr-y 179, 180, 181.
Kronika parafialna rok 2013
29
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
W uroczystości uczestniczyli: dziekan fordoński ks. prał. Jan Andrzejczak, proboszczowie i wikariusze z parafii
fordońskich: ks. Mariusz Kuciński, ks. Janusz Tomczak, ks. Mirosław Pstrągowski, ks. Jarosław Czuliński,
ks. Janusz Sikora, ks. Dariusz Wesołek, ks. Edward Wasilewski.
Tegoroczną sumę odpustową celebrował Ordynariusz Diecezji Bydgoskiej ks. bp dr Jan Tyrawa, który również
wygłosił Słowo Boże. Po Mszy św., przed wystawionym Najświętszym Sakramentem, ks. Biskup odprawił
nabożeństwo, wspólnie odmówiliśmy litanię do św. Mikołaja, po czym, celebrans pobłogosławił zgromadzonych w kościele parafian.
Kronika parafialna rok 2013
30
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Kronika parafialna rok 2013
31
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Tradycyjnie, jak co roku, mikołaj obdarował naszych najmłodszych parafian słodyczami.
W dniu 22 grudnia, jak co roku Akcja Katolicka oraz członkowie Caritas postanowili wspólnie razem zorganizować gwiazdkę do dzieci z naszej parafii. Najmłodsi zostali zaproszeni do domu katechetycznego gdzie czekało na nich mnóstwo niespodzianek. Na samym początku wysłuchali kolęd w wykonaniu parafialnej scholi, później wysłuchali kolęd w wykonaniu małego Kubusia, który zagrał je nam na skrzypcach. Naszymi szczególnymi gościem byli: ks. Proboszcz, oraz przedstawicielki Galerii Pomorskiej w Bydgoszczy.
Wszystkie dzieci otrzymały słodkie upominki w postaci paczek ufundowanych przez Galerie Pomorską w Bydgoszczy, której bardzo serdecznie dziękujemy. Na twarzach dzieci gościł uśmiech, a emocji też nie brakowało.
Na koniec zespół „Potok” umilił czas kolędowaniem. Po takich atrakcjach wszyscy, szczęśliwi udali się do
swoich domów.
Kronika parafialna rok 2013
32
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Goście z Galerii Pomorskiej
Na podstawie kroniki parafialnej rok 2013
i Głosu Świętego Mikołaja
oprac. Jerzy Rusiniak
Kronika parafialna rok 2013
33
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Sprawozdanie za 2013 r. oraz przemyślenia i refleksje kolędowe.
Kolędę przyjęło 2.064 rodzin. Nie przyjęło 1.137 rodzin, co stanowi 36% wszystkich rodzin w parafii. W porównaniu z poprzednim rokiem, nie zaszła zasadnicza zmiana. Można jedynie zauważyć znikomą poprawę,
bowiem liczba rodzin nie przyjmujących kolędy zmniejszyła się w tym roku o 0,5%. Dziękuję wszystkim, którzy otworzyli swoje drzwi. Była to bowiem okazja do spotkania ze swoim duszpasterzem, do rozmowy, podzielenia się uwagami, sugestiami, postulatami. W czasie wizyty duszpasterskiej spotkaliśmy się z życzliwością,
usłyszeliśmy także słowa podziękowania i wdzięczności za dotychczasowe dokonania. Wielu parafian z wielką
dumą i radością wypowiadało się o pięknie naszego kościoła. Dziękujemy bardzo serdecznie za ofiary kolędowe, tym bardziej że złożone w tych ciężkich czasach.
W 2013 r. mieliśmy 99 chrztów, 57 ślubów i 91 pogrzebów. Dla porównania – w 2012 r. chrztów było 100,
ślubów 72, a pogrzebów 83.
Na 99 dzieci ochrzczonych w ubiegłym roku, 24 pochodziło z wolnych związków. Niestety, rodzice tych dzieci, nie mający żadnych prawnych przeszkód w zawarciu sakramentalnego małżeństwa, świadomie i dobrowolnie zrezygnowali z tak potrzebnego sakramentu. Konkubinat to jedna z największych plag wśród narzeczonych.
Niestety, istnieje społeczne przyzwolenie na wolne związki, często także ze strony rodziców, a nawet dziadków, co budzi zdziwienie i niepokój.
Parafia to wspólnota wspólnot – to soborowe określenie parafii. Takich wspólnot w naszej parafii mamy wiele.
Przyjrzyjmy się im.
Są Siostry Miłosierdzia, które prowadzą „Kącik”, w którym dzieci spędzają kilka godzin dziennie i otrzymują
tam pomoc i wsparcie. Siostry swoją opieką obejmują także chorych w parafii. Współpraca między Siostrami a
parafią układa się wzorowo.
Mamy grupę ministrantów (28). Są to chłopcy ze szkoły podstawowej i gimnazjum, którzy podejmują służbę
liturgiczną w niedziele i dni powszednie. W wolnym czasie spotykają się na zajęciach formacyjnych i sportowych.
Jest w parafii bardzo liczna grupa lektorów (42). Rekrutują się oni z młodzieży z gimnazjum, ze szkół średnich,
a także studentów i dorosłych. W czasie liturgii czytają słowo Boże oraz pomagają w przygotowaniu dekoracji
w naszej świątyni (grób Pański, żłobek).
Od kilku lat mamy nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. (8). Panowie ci pomagają w rozdzielaniu Komunii
św., roznoszą Ją do chorych po domach oraz w czasie liturgii czytają słowo Boże.
Cieszy bardzo fakt, że mamy w parafii wolontariat młodzieży (12). Jest to grupa, która współpracuje z oddziałem Caritas diecezji bydgoskiej, pomaga Akcji Katolickiej, uczestniczy w zbiórkach żywności w sklepach, pomaga w przygotowywaniu spotkań wigilijnych dla dzieci z rodzin ubogich, a także w organizowaniu i przeprowadzaniu festynów parafialnych. Młodzież ta odwiedza także chorych w ich domach.
W zeszłym roku zostało powołane do życia koło biblijne (20). Uczestnicy tego kręgu raz w miesiącu mają spotkania, na których poznają, jak interpretować, czytać i korzystać z Biblii w życiu duchowym.
Mamy także scholę dziecięcą (18). Dziewczynki, które do niej należą, śpiewają na Mszy św. z udziałem dzieci,
biorą udział w festiwalach religijnych i wspólnym kolędowaniu.
Jest u nas także zespół młodzieżowy (10). Należą do niego uczniowie szkół średnich i studenci. Śpiewają oni
na Mszy św. z udziałem młodzieży, uczestniczą w festiwalach religijnych, a w okresie Bożego Narodzenia –
we wspólnym kolędowaniu. Są twórczy, rozwijają się, nagrali dwie płyty.
W parafii mamy prężną oazę młodzieży (20). Młodzi spotykają się na rozważaniu Bożego słowa w każdy piątek, a w czasie wakacji wyjeżdżają na rekolekcje oazowe.
W parafii jest także oaza Dzieci Bożych (10). W każdy piątek gromadzą się one na celebracjach liturgicznych,
a w czasie wakacji wyjeżdżają na rekolekcje oazowe.
Kronika parafialna rok 2013
34
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Istnieje też oaza rodzin – Domowy Kościół (4 małżeństwa). Spotykają się raz w miesiącu, w czasie wakacyjnym uczestniczą w rekolekcjach oazowych, a także biorą udział w akcjach na terenie całej diecezji.
Młodzi przygotowujący się do zawarcia sakramentalnego związku małżeńskiego korzystają z poradni rodzinnej. Poradnię tę w naszej parafii prowadzi jedno małżeństwo. Małżonkowie ci służą młodym swoją radą, wiedzą, doświadczeniem i pomocą. Potrzebna byłaby w poradni kolejna para małżeńska, bowiem wielu młodych
ludzi zawiera związek małżeński w naszym kościele.
Istnieje też w parafii Rada Ekonomiczna, która wspiera wszelkie inicjatywy remontowo-budowlane.
Od kilku lat mamy chór parafialny. Chórzyści uświetniają uroczyste Msze św., a także dają koncerty.
Członkowie Żywego Różańca gromadzą się w każdą pierwszą niedzielę miesiąca na adoracji Najświętszego
Sakramentu i wspierają parafię codzienną modlitwą różańcową.
Akcja Katolicka (17) i parafialny zespół Caritas (8) działają prężnie. Odsyłam do tegorocznego sprawozdania w
„Głosie Świętego Mikołaja”. Można tam zapoznać się z dokonaniami członków Akcji Katolickiej.
Apostolstwo zbawczego cierpienia (4) dopiero się zawiązuje. Mam nadzieję na jego rozwój.
Przy parafii działa Grupa AA „Trzeźwość”. Jej członkowie wspierają się wzajemnie w kroczeniu drogą trzeźwości.
Mamy też zespół redakcyjny „Głosu Świętego Mikołaja”. Robi on wszystko, by nasza gazetka docierała do
parafian regularnie, w atrakcyjnej formie, z aktualną i budującą treścią.
Pragnę podziękować wszystkim bez wyjątku. Nie będę wymieniał nikogo z imienia i nazwiska. Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim wspólnotom, dziękuję ministrantom, lektorom, nadzwyczajnym szafarzom, czło nkom koła biblijnego, scholce i zespołowi muzycznemu, oazie młodzieży, oazie Dzieci Bożych, oazie rodzin,
parze małżeńskiej prowadzącej poradnię rodzinną, chórowi parafialnemu, członkom Akcji Katolickiej, parafialnemu oddziałowi Caritas, Radzie Ekonomicznej, zespołowi redakcyjnemu „Głosu Świętego Mikołaja”,
członkom Żywego Różańca, a także członkom apostolstwa zbawczego cierpienia. Dziękuję wszystkim za poświęcony czas i pełne zaangażowanie, dziękuję księżom, Siostrom Miłosierdzia, pani organistce, pani gospodyni i panu kościelnemu oraz liderom powyższych grup.
Sprawy materialne.
Przeprowadziliśmy kapitalny remont dachu kościoła:
 zdjęto i wymieniono wszystkie dachówki na całym kościele,
 uprzednio całość przykryto specjalistyczną folią,
 więźba dachowa została naprawiona, wzmocniona, uzupełniona i zaimpregnowana, czyli zabezpieczona
przeciwko wilgoci, owadom, grzybom, glonom oraz nasycona preparatami ogniochronnymi,
 wymieniono wszystkie łaty,
 wzmocniono konstrukcję dachu celem odciążenia łukowych nadproży okiennych (elementy wzmacniające to konstrukcja stalowa o łącznej wadze ponad pięciu ton),
 elementy stalowe połączono metodą spawania oraz skręcania śrubami,
 wymurowano filarki, które stanowią podporę dla belek stalowych, a także wykonano betonowe wylewki
(zbrojone prętami stalowymi).
Kronika parafialna rok 2013
35
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Przy każdej dotacji wymagany jest własny wkład parafii. Do końca 2013 r. nie udało się go zebrać. Pierwszy
raz, w ciągu 25 lat, weszliśmy w nowy rok z zadłużeniem. Dług ten, dzięki gospodarczym kolektom w styczniu
i lutym, został spłacony.
Kapitalny remont dachu kościoła to w ciągu ostatnich 25 lat najbardziej kosztowna inwestycja. Remont, zaplanowany na cztery lata, udało się zakończyć, w co trudno uwierzyć, w dwa lata. To niewątpliwie nasze wspólne
wielkie dzieło i dokonanie. Jest z czego się cieszyć. Za to poważne osiągnięcie dziękuję Bogu, a także Wam,
Drodzy Parafianie. Dziękuję bardzo serdecznie fachowym i kompetentnym doradcom, bez których nie byłoby
tego osiągnięcia. W ciągu ostatnich dwóch lat miałem to szczęście spotkać w końcu ludzi, dla których dobro
parafii jest absolutnym priorytetem. To dlatego właśnie pomoc ich okazała się tak skuteczna. Owocem jej jest
zakończenie remontu dachu w ciągu dwóch lat oraz bardzo, bardzo poważne obniżenie kosztów całego przedsięwzięcia. Serdeczne podziękowanie składam także wysokiej klasy wykonawcy.
Inne poważne wydatki – to wszelkie opłaty stałe. Są to opłaty za prąd, gaz, pensje, opłaty na cele diecezjalne,
na nasze seminarium, na uczelnie katolickie, Caritas, Nuncjaturę, utrzymanie ks. emerytów, a także kolekty na
budowę nowych kościołów, na zakony kontemplacyjne i budowę domu księży emerytów.
Trzecia grupa to wydatki konieczne, uprzednio nieplanowane, które wymogło samo życie:
 krata przy głównym wejściu do kościoła, po włamaniu i uszkodzeniu, została naprawiona, wzmocniona
i zabezpieczona,
 zakupiliśmy przenośny zestaw pielgrzymkowy z dwoma mikrofonami bezprzewodowymi (potrzebne na
procesję Bożego Ciała),
 wycięto wiele suchych drzew na cmentarzu oraz 2 przy kościele. Koszt tej wycinki wyniósł kilkanaście
tysięcy złotych,
 zostało naprawione, uzupełnione i zakonserwowane ogrodzenie plebanii i kościoła,
 w domu katechetycznym:
 naprawiono dach, wymieniono część dachówek i założono blacharkę,
 przeprowadzono remont pomieszczeń domu katechetycznego: wymalowano salki i korytarz, założono
wodę, WC, gaz, zainstalowano nowe ogrzewanie (zakupiono piec centralnego ogrzewania i kaloryfery
do 7 salek),
 na początku tego roku uległ poważnej awarii piec centralnego ogrzewania. Niespodziewany remont pieca był bardzo kosztowny, bowiem wyniósł 8.560 zł. Na ten cel przeznaczyliśmy kolektę gospodarczą z
marca.
W miesiącu kwietniu, kolekta gospodarcza będzie przeznaczona na uzupełnienie zapłaty za remont pieca (kolekta marcowa nie wystarczyła na zapłacenie całości), na wymianę konstrukcji kapliczki św. Mikołaja i drugiej
od ul. Wyzwolenia oraz położenia nowych (takich jak na dachu kościoła) dachówek.
Kolejna sprawa gospodarcza dotyczy finansowania „Głosu Świętego Mikołaja”. Szata graficzna miesięcznika,
kolor oraz papier są bardzo dobrej jakości. To kosztuje. Wielu parafian tego nie zauważyło. Z przykrością muszę powiedzieć, że co miesiąc dokładam do „Głosu Świętego Mikołaja” około 350-450 zł. Licząc tylko 400 zł
miesięcznie razy 11 (tyle w ciągu roku jest wydań naszej gazety) otrzymujemy kwotę 4.400 zł rocznie. Z kolei
suma ta pomnożona przez 16 (tyle lat wydajemy naszą gazetę) wynosi około 70 tysięcy zł. Po takim przeliczeniu przeraziłem się. Za taką sumę można by było w parafii wiele dobrego dokonać. By uniknąć strat, cena naszej gazety powinna wynosić przynajmniej 2 zł. Mam nadzieję, że parafianie nadal chcą, by gazeta się ukazywała, dlatego w całości pokryją wszelkie koszty z nią związane. Nie chodzi tu przecież o wielkie sumy.
Kronika parafialna rok 2013
36
Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie
Co będziemy robić w tym roku?
Wielu z nas z radością i dumą spogląda na odnowione wnętrze kościoła, a ostatnio na nowy dach. Pozostała
jeszcze do ponownego remontu elewacja kościoła, bowiem poprzednie prace w tym zakresie były prowadzone
przeszło 20 lat temu. Pragnę podjąć się jeszcze tego zadania, by następnemu proboszczowi przekazać całkowicie odnowiony kościół. Jest to moim marzeniem. Dlatego do końca mojej posługi w tej parafii będę otaczać
nieustanną pieczą i troskliwością naszą świątynię.
W tym roku zostanie przeprowadzony remont części elewacji oraz wykonana izolacja pozioma kościoła.
Z Urzędu Marszałkowskiego otrzymaliśmy na ten cel dotację w wysokości 100.000 zł. Wymagany wkład własny parafii wyniesie dokładnie 51.515 zł. Środki te będziemy starali się zebrać w kolektach gospodarczych w
każdą drugą niedzielę miesiąca, począwszy od maja aż do końca roku, a także w składanych przez rodziny jednorazowych ofiarach. O te ofiary proszę tylko tych, którzy mogą je złożyć bez uszczerbku dla standardu życiowego swojej rodziny.
Jeszcze raz dziękuję wszystkim za wsparcie, pomoc i troskę o naszą świątynię. Proszę także o ducha gorliwości
w służbie Bożej i w codziennym życiu chrześcijańskim.
Ks. Roman Buliński
proboszcz
Kronika parafialna rok 2013
37

Podobne dokumenty