Współpraca nastoletnich pacjentów dotycząca noszenia zdejmowanych

Przeglądy, streszczenia
Reviews and abstracts
Tom 7, nr 2, 2011
Volume 7, no 2, 2011
Współpraca nastoletnich pacjentów dotycząca noszenia
zdejmowanych górnych aparatów retencyjnych: krótkie
badania randomizowane
Posttreatment compliance with removable maxillary
retention in a teenage population: a short-term randomized
clinical trial.
MB Ackerman, B Thornton
Orthodontics - The art and practice of dentofacial enhancement 2011; 1: 22-7
Współczesna ortodoncja wciąż więcej miejsca poświęca na zagadnienia dotyczące aktywnego leczenia. Tematyka
związana z retencją uzyskanych wyników leczenia zbyt rzadko jest omawiana i jak dotąd nie ma jednoznacznego
stanowiska dotyczącego skuteczności działania określonych aparatów retencyjnych. Faza leczenia retencyjnego jest równie
istotna dla utrzymania uzyskanych wyników leczenia, jak samo leczenie aktywne. Wystarczy tu wymienić trzy główne
powody: (1) tkanki przyzębia ulegają zmianom w wyniku zmian pozycji zębów i wymagają późniejszej reorganizacji
po zakończeniu leczenia aktywnego; (2) zęby po leczeniu mogą znaleźć się w niestabilnych pozycjach i nacisk tkanek
miękkich może powodować dalsze zmiany ich pozycji; (3) zmiany związane ze wzrostem mogą wpływać na uzyskane
wyniki leczenia. Już prawie 100 lat temu Norman Kingsley stwierdził, że „sukces ortodoncji jako nauki i sztuki leży
w retainerach”.
Mimo ogromnego postępu medycyny oraz technologii medycznych, utrzymanie wyników leczenia ortodontycznego
nadal jest wielkim wyzwaniem zarówno dla lekarza, jak i pacjenta. W ortodoncji stosowanych jest wiele metod retencji
w postaci reteinerów stałych oraz zdejmowanych.
W górnym łuku zębowym najpopularniejszą formą retencji jest stosowanie zdejmowanych aparatów płytowych.
Skuteczność działania takich aparatów jest bezpośrednio związana ze współpracą pacjenta.
Celem prezentowanych badań była krótkoterminowa ocena współpracy nastoletnich pacjentów związanej z noszeniem
klasycznych górnych retainerów płytowych. Plan badań został zatwierdzony przez komisję etyczną Uniwersytetu
Jacksonville na Florydzie. Rodzice pacjentów po uzyskaniu odpowiednich informacji wyrazili pisemną świadomą zgodę
na udział swoich dzieci w badaniach. Do badań zakwalifikowano losowo 23 nastoletnich pacjentów. Każdy nastolatek
po zdjęciu stałego górnego aparatu otrzymał zdejmowany aparat retencyjny typu Hawley`a. Aparat składał się z płyty
akrylowej oraz łuku wargowego i klamer utrzymujących.
W każdy aparat w pośrodkowej części akrylowej został wbudowany microsensor USB, pozwalający na monitorowanie
czasu noszenia aparatu. Pacjenci zostali podzieleni na dwie grupy. W pierwszej grupie pacjenci mieli świadomość tego,
że czas noszenia aparatu będzie monitorowany. Pacjenci z drugiej grupy nie uzyskali takiej informacji. Wszyscy pacjenci
uczestniczący w badaniu zostali poproszeni o ciągłe noszenie retainera, z wyjątkiem okresów posiłków i uprawiania
sportu, co w przybliżeniu oznaczało 19 godzin na dobę. Celem badań była ocena, czy świadomość monitorowania czasu
noszenia aparatu retencyjnego wpływa na poprawę współpracy pacjenta. Pierwsza wizyta kontrolna odbyła się po miesiącu
noszenia aparatu retencyjnego i wówczas cztery osoby zostały wyłączone z badań, ponieważ trzy osoby zgubiły aparaty
a w jednym uszkodzeniu uległ microsensor USB. Ostatecznie analizie poddano 570 informacji dotyczących noszenia
płyt retencyjnych przez 19 pacjentów w okresie 30 dni. Wyniki badań wykazały, że ogólnie w obu grupach pacjentów
współpraca pogarszała się wraz z okresem noszenia. W każdym kolejnym dniu czas noszenia aparatu zmniejszał się średnio
o 12 minut, co w okresie 30 dni daje 6 godzin. Ponadto badania wykazały, że pacjenci świadomi monitorowania nosili aparaty
średnio o ponad 2 godziny dziennie dłużej w porównaniu z pacjentami nie poinformowanymi o sensorycznym monitorowaniu
czasu noszenia aparatu retencyjnego. Wyniki badań pokazały, że w grupie nastolatków zalecany czas noszenia aparatu
znacząco różni się od faktycznego czasu noszenia aparatów retencyjnych, co z pewnością wpływa na stabilność wyników
leczenia ortodontycznego. Dalsze badania za pomocą aparatów z sensorami USB pozwolą na ocenę korelacji pomiędzy czasem
noszenia aparatów retencyjnych a stopniem nawrotu wady zgryzu.
Opracowała dr n. med. Beata Walawska
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
109