STOSUNKI MIĘDZY ZAKRESAMI NAZW, DEFINICJE, PODZIAŁ

STOSUNKI MIĘDZY ZAKRESAMI NAZW, DEFINICJE, PODZIAŁ LOGICZNY
1. Podaj własne przykłady nazw, których zakresy pozostają w stosunku:
a) zamienności;
b) podrzędności pierwszego względem drugiego;
c) krzyŜowania się;
d) wykluczania (przeciwieństwa).
2. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:
a) linia kolejowa Warszawa-Berlin i linia kolejowa Wrocław-Gdynia,
b) osoba, która ukończyła 18 lat i osoba, która nie przekroczyła 50 roku Ŝycia,
c) zwierzę i nie-pies,
d) nie-piernik i nie-wiatrak,
e) analfabeta i nie-student,
f) nie-ptak i wróbel,
g) oko i siatkówka oka,
h) nos i część twarzy,
i) fabryka i kierownik fabryki,
j) całość obszaru Polski i całość obszaru Europy.
3. Czy umiesz określić stosunek między zakresami nazw: męŜczyzna i syn bezdzietnej
matki? Wyjaśnij bliŜej.
4. Jakie w ogóle mogą zachodzić stosunki:
a) między zakresami dwóch nazw jednostkowych,
b) między zakresem nazwy jednostkowej a zakresem nazwy ogólnej?
5. Narysuj trzy koła tak połoŜone względem siebie, aby przedstawiały stosunek zakresów
nazw:
a) banki, bank i PKO BP,
b) ptak, wróbel, istota Ŝyjąca w Polsce,
c) zwierzę Ŝyjące w wodzie, wieloryb, ssak,
d) koń, osioł, muł.
6. Czy z punku widzenia współczesnego języka polskiego poniŜsze definicje są
definicjami sprawozdawczymi, czy regulującymi, czy konstrukcyjnymi:
a) podręcznik jest to ksiąŜka zawierająca zbiór wiadomości z pewnej dziedziny
wiedzy, ułoŜonych tak, aby czytelnik mógł w jak najłatwiej wiadomości te
opanować,
b) włóczykij to taki student, któremu jego grupa powierzyła organizowanie
wspólnych wycieczek,
c) wysoki człowiek to taki człowiek, który liczy więcej niŜ 220 cm wzrostu.
7. Wypisz osobno definiendum, łącznik i definiens definicji: Zwrotem „pomyślany
zespół cech konstytutywnych” moŜna zastępować zwrot: „treść konstytutywna”.
8. Podkreśl definiendum w definicji: „Poręczycielem osoby A za dług B wobec osoby C
jest taka osoba, która zobowiązała się uiścić osobie C dług B w przypadku, gdy osoba
A w terminie nie uiściła”. Czy definicja ta zawiera błędne koło?
9. Co masz do zarzucenia definicji: Rzeka jest to naturalny ciek słodkowodny, stały lub
okresowy, większy od strugi, strumienia i potoku?
10. Sprawdź, czy następujące definicje są poprawne:
a) notariusz to osoba pełniąca funkcje notariusza;
b) prostokąt jest to czworokąt o równych przekątnych;
c) prostokąt jest to czworokąt, którego kaŜde dwa sąsiadujące boki są
prostopadłe;
d) przez iloraz inteligencji rozumiemy tzw. wieku umysłowego przez jego wiek
chronologiczny;
e) podnieta zmysłowa jest to to, na co reagujemy zmysłowo jako na podnietę,
f) metro (miejska kolej podziemna) – to środek komunikacji miejskiej poruszany
elektrycznością;
g) metal szlachetny jest platyna albo srebro.
11. Określ, czy następujące podziały logiczne zakresu nazwy osoba zarabiająca do
10.000 zł włącznie są czy nie są poprawne. Odpowiedź uzasadnij.
a) osoby zarabiające do 500,00 zł włącznie, osoby zarabiające do 5500,00 zł
włącznie, osoby zarabiające do 10000,00 zł włącznie;
b) osoby zarabiające do 500,00 zł włącznie, osoby zarabiające od 501,00 zł do
1500,00 zł włącznie, osoby zarabiające od 1501,00 zł do 10000,00 zł włącznie;
c) osoby zarabiające do 500,00 zł włącznie, osoby zarabiające od 500,01 zł do
1500,00 zł włącznie, osoby zarabiające od 1500,01 zł do 10000,01 zł włącznie;
d) osoby zarabiające do 500,00 zł włącznie, osoby zarabiające od 500,01 zł do
1500,00 zł włącznie, pozostali.
12. Przeprowadź klasyfikację zakresu nazwy figura geometryczna.
13. Dlaczego poniŜsze nie są podziałami logicznymi:
a) do stosunków między zakresami nazw zaliczamy: zamienność, podrzędność,
nadrzędność i krzyŜowanie;
b) rower składa się z kół, ramy, siodełka, kierownicy i wyposaŜenia
uzupełniającego.
14. Podaj 3 przykłady podziału dychotomicznego, według cech kontradyktorycznych,
zakresu nazwy pracownik.
15. Czy wyróŜniając wśród ogółu liczb liczby dodatnie i ujemne dokonujesz podziału
dychotomicznego, według cech kontradyktorycznych? Uzasadnij odpowiedź.