WIEŚ TAŃCZY I ŚPIEWA

Dagmara Oleksy
SCENARIUSZ WARSZTATÓW "WIEŚ TAŃCZY I ŚPIEWA"
Czynności wstępne:
1) przywitanie uczestników,
2) przedstawienie się,
3) rozdanie karteczek z imionami.
Wprowadzenie:
1) pytania do uczestników:
– czy znacie jakieś tańce ludowe?
– czy potraficie je zatańczyć?
– czy znacie jakieś piosenki ludowe?
– czy potrafilibyście zaśpiewać przynajmniej jedną zwrotkę?;
2) krótkie przedstawienie celu warsztatów:
– wyjaśnienie pojęcia folkloru,
– taniec i śpiew jako ważne składniki folkloru,
– tańce narodowe (tańce regionalne, które upowszechniły się w całym kraju; jest
ich 5 – polonez, krakowiak, mazur, oberek i kujawiak, i tańce regionalne –
charakterystyczne dla danego regionu, np. Śląskie – trojak, mietlok, zwodzony,
podhalańskie - zbójnicki, krzesany),
– poznanie podstawowych kroków trzech tańców: poloneza, krakowiaka i trojaka
wraz z towarzyszącym im śpiewem.
Część główna:
1) Chodzony
a) kilka słów na temat tańca
Pierwowzór poloneza. Nazywany także polskim, wolnym, pieszym albo powolnym.
Spotkać go można w różnych regionach Polski. Zazwyczaj związany był z obrzędem
wesela. Rozpoczynano nim lub kończono weselne uroczystości. Tańczono go także
podczas innych wielkich uroczystości. Chodzonemu najczęściej towarzyszył śpiew.
b) krok taneczny
W chodzonym występuje tylko jeden krok taneczny, podobny do poloneza; na
"raz" lekkie dygnięcie lewej nogi (przy kroku do przodu nogą prawą), a następnie
nogi prawej (przy kroku do przodu lewą nogą).
c) układ rąk
Partnerka stoi po prawej stronie partnera.
•
Trzymanie jak w polonezie – na wyciągniętej przed siebie na wysokości piersi
prawej ręce partnera swoją lewą rękę opiera partnerka; ręce zewnętrzne
swobodne zwisają w dół (ewentualnie chłopak trzyma rękę opartą na biodrze);
•
Tancerka – układ rąk jak wyżej, tancerz – lewą ręką chwyta dłoń partnerki,
prawą zaś przenosi za plecy dziewczyny lub w górę na skos za jej głową;
d) piosenka "A gdy będzie słońce i pogoda"
e) prosty układ taneczny
•
1 zwrotka – pary idą po okręgu;
•
2 zwrotka – dziewczęta tworzą wewnętrzne koło łapiąc się za ręce i idą po okręgu,
chłopcy tworzą koło zewnętrzne, ale nie trzymają się za ręce i idą w przeciwnym
kierunku niż dziewczyny;
•
3 zwrotka – na powrót łączymy się w pary i idziemy za pierwszą parą
półokręgiem, dochodząc do punktu na środku sali,
•
4 i 5 zwrotka – od środka sali idą kolejno para za parą, dochodząc do przodu
rozchodzą się raz w lewo, raz w prawo, spotykając się znów na srodku sali przy
końcu,
•
6 i 7 zwrotka – pary łaczą się w czwórki i idą do przodu, tu znów rozchodzą się na
dwie strony i zmierzają ku tyłowi sali,
•
8 zwrotka – tunel (w tunelu trzymanie drugie),
•
9 zwrotka – tunel II grupa
•
dojście do siebie obu grup, utworzenie linii prostej, ukłon
2) Krakowiak
a) kilka słów na temat tańca
Jeden z pięciu tańców narodowych wywodzący się z okolic Krakowa. Żywy
i skoczny. Od sposobu tańczenia często nazywany był też suwanym, mijanym,
przebieganym. Taniec ten tańczy się parami. Składa się on z dwóch zasadniczych
części: cwału bocznego wykonywanego przez 8 lub 16 taktów oraz figur tanecznych.
b) ustawienie i trzymanie w parach
Trzymanie I otwarte – tancerz i tancerka stoją obok siebie, ręce na biodrach,
tancerz wyciąga jedną rękę strzeliście do góry, tę w kierunku tańca.
Trzymanie II – tancerze stoją twarzami do siebie, bokiem do kierunku ruchu;
tancerz obejmuje tancerkę w pasie prawą ręką, lewą unosi wyprostowaną nad głową w
kierunku ruchu, tancerka kładzie lewą dłoń na prawym ramieniu chłopca, prawą rękę
unosi nad głową w kierunku ruchu.
c) krok podstawowy – cwał
Dostawianie nóg bokiem w kierunku tańca. Cwał niski – na całej stopie, cwał
wysoki – na palcach.
d) figury taneczne
•
Krzesanie – na nogach lekko ugiętych; pięta, palce, 3 przytupy
•
Kaszka – para trzyma się za skrzyżowane ręce i tańczy wokół swej osi cwałem
•
Haczyk – partnerzy stojąc naprzeciw siebie chwytają się pod zgięty łokieć i
wykonują podskoki dookoła osi pary
•
Kolanko – jedna osoba przyklęka na kolano, a druga trzymając ją za wyciągnięty
palec tańczy w podskokach dookoła przyklękającego
•
Koło zębate – chłopcy tworzą koło łapiąc się za ręce, dziewczynki stoją na zewnątrz
koła pomiędzy partnerami i kładą obie dłonie na ich złączonych dłoniach, wszyscy
poruszają się w tym samym kierunku cwałem bocznym
e) układ taneczny – ("Hej na krakowskim rynku")
•
4 takty – przygrywka
•
8 taktów "Lajkoniku laj laj...": dzieci cwałem niskim wybiegają z przeciwległych
brzegów sali na środek i formują koło
•
1 zwrotka – cwał pojedynczo po okręgu w prawo z wyciągniętą prawą ręką, pierwsza
część zwrotki – niski, od "chłopcy i dziewczęta..." - wysoki
•
Refren – 3 kroki do środka koła, tupnij, wróć 3 do tyłu tupnij (4 razy)
•
2 zwrotka – cwał w parach po okręgu w prawo
•
Refren – krzesanie w ustawieniu w parach naprzeciwko siebie (4 razy)
•
3 zwrotka – koło zębate, cwał w prawo
•
Refren – haczyki, najpierw w prawo, potem w lewo
•
4 zwrotka – cwał pojedynczo po okręgu w prawą stronę, pierwsza część zwrotki
przodem do środka koła, druga część – tyłem do środka koła
•
4 takty – "Ten lajkonik, nasz lajkonik, po Krakowie zawsze goni" – kolanko: jedna
osoba klęka, druga obskakuje ją dookoła w prawą stronę
•
zakończenie "Lajkoniku laj laj..." - kaszka w prawo, potem w lewo
3) Trojak
a) kilka słów na temat tańca
Najbardziej znany taniec śląski, tańczony trójkami, stąd nazwa. Tancerz stoi w
środku i trzyma dwie partnerki za ręce. Dzieli się na dwie części – szybką i wolną.
b) trzymanie
Tancerz w środku, dwie tancerki po bokach trzymają tancerza za ręce na
wysokości klatki piersiowej.
c) krok podstawowy – do wolnej melodii zwrotki
Najpierw do przodu z wyciąganiem na przemian skośnie przed sobą raz prawej,
raz lewej nogi, następnie to samo do tyłu.
d) figury taneczne – do szybkiej melodii refrenu
•
Dziewczęta kręcą się podskakując wokół własnej osi pod rękami chłopca.
•
Chłopiec tańczy haczyki raz z jedną, raz z drugą dziewczyną.
•
Zawijanka – najpierw jedna, potem druga dziewczyna tańcząc obrotem
zwijanym zbliża się do chłopca, przy nim przytup, następnie odwija się na swoje
miejsce i znów przytup.
e) piosenka "Zasiali górale owies"
Zasial górale owies, owies,
od końca do końca tak jest, tak jest.
Zasiali górale żyto, żyto,
od końca do końca wszystko, wszystko.
Ref. (x2)
W polu stoją trzy mendele, w domu dwa, w domu dwa.
Nie podoba mi się żadna, tylko ta, tylko ta.
f) układ taneczny
•
1 zwrotka – posuwiście 8 kroków do przodu, następnie 8 do tyłu
•
Refren – haczyk z partnerką z prawej strony, obrót w prawą stronę; druga
dziewczyna w tym czasie obraca się sama wokół własnej osi; zmiana partnerek
•
2 zwrotka – j.w.
•
Refren – dziewczęta kręcą się podskakując wokół własnej osi pod rękami chłopca
•
3 zwrotka – j.w.
•
Refren – zawijanka: najpierw dziewczyna z prawej zawija się i odwija z przytupem,
dziewczyna z lewej w tym czasie stoi trzymając partnera za rękę; następnie zawija
się i odwija dziewczyna lewa
•
Powtórka refrenu – obie partnerki zawijają i odwijają się jednocześnie
Zakończenie – podsumowanie:
1) podziękowanie uczestnikom za warsztaty,
2) pytania do dzieci:
– czego nauczyły się na warsztatach?
– co im się najbardziej podobało?
4) zachęcenie do wzięcia udziału w Festiwalu – w konkursie wycinanki, piosenki i tańca,
5) wręczenie dyplomu-podziękowania dla placówki za uczestnictwo w warsztatach.