Dysocjacja jonowa soli
Transkrypt
Dysocjacja jonowa soli
Scenariusz z wykorzystaniem podr´cznika zeszytu çwiczeƒ i Metody Dysocjacja jonowa soli Scenariusz lekcji 45 min Metody Cele nauczania Uczeƒ: • podaje definicj´ dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli (A), • podaje definicj´ elektrolitu (A), • wymienia rodzaje odczynów roztworu (A), • dokonuje podziału soli ze wzgl´du na ich rozpuszczalnoÊç w wodzie (A), • wyjaÊnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) soli (B), • zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) wybranych soli (C), • podaje nazwy jonów powstajàcych podczas dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) wybranych soli (C), • okreÊla rozpuszczalnoÊç soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalnoÊci wodorotlenków i soli (C), • bezpiecznie posługuje si´ odczynnikami chemicznymi, szkłem i sprz´tem laboratoryjnym (C), • wyjaÊnia poj´cie hydrolizy (D), • zapisuje wzory i nazwy soli na podstawie jonów (D), • bada przewodnictwo elektryczne wodnego roztworu wybranej soli (D), • bada odczyn wodnego roztworu soli (D), • opisuje przebieg doÊwiadczenia chemicznego, podaje obserwacje i formułuje wniosek (D), • wymienia zasady pracy w grupie (B), • skutecznie porozumiewa si´ w grupie (C). • laboratoryjna, • çwiczeniowa w grupach, • indywidualna praca uczniów. Materiały, Êrodki dydaktyczne • karty pracy, • gra dydaktyczna „chemiczne domino” (uczniowie powinni rozciàç domino w domu) – wkładka z cz´Êci 2. zeszytu çwiczeƒ, • odczynniki chemiczne, szkło i sprz´t laboratoryjny: azotan(V) potasu, siarczan(VI) miedzi(II), siarczan(VI) wapnia, siarczan(VI) amonu, w´glan amonu, w´glan sodu, probówki, zestaw do badania przewodnictwa elektrycznego wodnego roztworu soli (zlewka, dwie elektrody grafitowe podłàczone do êródła pràdu stałego, ˝arówka), uniwersalne papierki wskaênikowe, • Ksià˝ka Nauczyciela z płytami CD i DVD, praca zbiorowa: Chemia Nowej Ery, cz´Êç 2., Nowa Era, Warszawa 2010, • zeszyt çwiczeƒ dla gimnazjum, D. Babczonek-Wróbel, T. Kulawik, M. Litwin: Chemia Nowej Ery, cz´Êç 2., Nowa Era, Warszawa 2010, • podr´cznik dla gimnazjum z płytà CD-ROM, J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin: Chemia Nowej Ery, cz´Êç 2., Nowa Era, Warszawa 2010. Chemia Nowej Ery, zeszyt çwiczeƒ, cz. 2. g a f c s. 58 s. 62–63 1 2 Scenariusz lekcji Przebieg lekcji Cz´Êç nawiàzujàca 1. CzynnoÊci organizacyjne: sprawdzenie obecnoÊci, podział klasy na dwuosobowe grupy. 2. Nawiàzanie do poprzednich lekcji i przypomnienie wiadomoÊci. Nauczyciel prosi uczniów, aby odpowiedzieli na pytania: • Co to sà sole? • Jakà budow´ majà sole? • W jaki sposób tworzy si´ nazwy i wzory soli? • Na czym polega dysocjacja jonowa? oraz sprawdza prac´ domowà z poprzedniej lekcji (zadanie 2. z zeszytu çwiczeƒ, s. 58 a ). Cz´Êç właÊciwa 1. Nauczyciel rozdaje karty pracy i prosi uczniów o wykonanie zadania 1. 2. Po uzupełnieniu tabeli z zadania 1. uczniowie wykonujà zadanie 2. z karty pracy. W tym celu samodzielnie przeprowadzajà doÊwiadczenie lub oglàdajà odpowiedni film z płyty DVD b dołàczonej do Ksià˝ki Nauczyciela. Nauczyciel przypomina, jak posługiwaç si´ tabelà rozpuszczalnoÊci, wprowadza definicj´ dysocjacji jonowej soli. 3. Nauczyciel poleca uczniom wykonanie zadania 13. z zeszytu çwiczeƒ, s. 62 c . 4. Uczniowie wykonujà doÊwiadczenie Badanie przewodnictwa elektrycznego wodnego roztworu soli (podr´cznik, s. 93) d . Podajà definicj´ elektrolitu. 5. Uczniowie wykonujà zadanie 3. z karty pracy. 6. Uczniowie w dwuosobowych grupach rozkładajà kostki domina e na ławce i dopasowujà wzory soli do wzorów odpowiednich jonów. Metoda gry w domino jest dowolna, mo˝na wykorzystaç propozycj´ podanà w scenariuszu. Po zakoƒczeniu gry uczniowie wybierajà pi´ç kostek z wzorami sumarycznymi i jonami, nast´pnie wykonujà zadanie 4. z karty pracy. Cz´Êç podsumowujàca 1. Nauczyciel podsumowuje lekcj´, powtarza definicje nowych poj´ç, które si´ na niej pojawiły. 2. Nauczyciel ocenia prac´ wszystkich uczniów w grupach. 3. Zadanie pracy domowej: • zadanie 12. z zeszytu çwiczeƒ, s. 62 f , • zadanie 14. z zeszytu çwiczeƒ, s. 63 g , • zadania 16., 17. i 18. z zeszytu çwiczeƒ, s. 64 h , • dla ch´tnych: zadania 19. i 20. z zeszytu çwiczeƒ, s. 65 i . Chemia Nowej Ery, podr´cznik, cz. 2. d DoÊwiadczenia chemiczne, płyta DVD b s. 93 Scenariusz lekcji Chemia Nowej Ery, zeszyt çwiczeƒ, cz. 2. e wkładka h i s. 64–65 3 4 Karta pracy ............................................................................. imi´ i nazwisko ucznia ..................... data Dysocjacja jonowa soli I ...................... klasa Uzupełnij tabel´. WartoÊciowoÊç Nazwa soli Wzór sumaryczny soli metalu siarczan(IV) wapnia ............................................... ............................................... ............................................... siarczek miedzi(I) ............................................... ............................................... ............................................... azotan(V) potasu ............................................... ............................................... ............................................... K3PO4 ............................................... ............................................... ............................................... Fe2(SO3)3 ............................................... ............................................... ............................................... CuSO4 ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... 2 reszty kwasowej II I II II II III Uzupełnij opis doÊwiadczenia. Zapisz obserwacje i równania odpowiednich reakcji chemicznych, podaj nazwy powstałych jonów. DoÊwiadczenie 1. Badanie rozpuszczalnoÊci soli w wodzie azotan(V) potasu siarczan(VI) miedzi(II) siarczan(VI) wapnia Obserwacje: Probówka 1. ............................................................................... 1 woda 2 woda 3 woda ..................................................................................................... Probówka 2. ............................................................................... ..................................................................................................... Probówka 3. ............................................................................... ..................................................................................................... Równania reakcji dysocjacji: KNO3 CuSO4 H2O H2O ......................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................ Karta pracy 3 Uzupełnij opis doÊwiadczenia. Zapisz obserwacje i sformułuj wniosek. DoÊwiadczenie 2. Badanie odczynu wodnych roztworów soli siarczan(VI) amonu węglan amonu węglan sodu Obserwacje: Probówka 1. .................................................................................. uniwersalny papierek wskaênikowy woda 1 uniwersalny papierek wskaênikowy woda 2 uniwersalny papierek wskaênikowy woda 3 ........................................................................................................ Probówka 2. .................................................................................. ........................................................................................................ Probówka 3. .................................................................................. ........................................................................................................ Wniosek: ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................... 4 Zapisz równania reakcji dysocjacji pi´ciu soli wybranych z domina oraz nazwy powstałych jonów. 1).......................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... 2).......................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... 3).......................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... 4).......................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... 5).......................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... Instrukcja gry • • • • • • • • • W grze biorà udział dwie osoby. Ka˝da z nich otrzymuje po 7 kostek domina. Pozostałe kostki kładziemy na stole wzorami do dołu. Osoba rozpoczynajàca gr´ kładzie dowolnà kostk´. Uczestnicy gry mogà dokładaç pasujàce kostki do obu koƒców łaƒcucha. JeÊli gracz nie ma pasujàcej kostki, musi jà dobraç losujàc spoÊród nierozdanych. JeÊli dobrana kostka nie pasuje, dobiera nast´pnà, a˝ do wyczerpania kostek bàdê trafienia na odpowiednià. JeÊli kostki si´ wyczerpià, a gracz nie b´dzie miał pasujàcej do łaƒcucha kostki, traci kolejk´. Wygrywa ten, kto pierwszy pozb´dzie si´ wszystkich kostek. Poprawnie uło˝one domino powinno utworzyç łaƒcuch zamkni´ty. 5