cały projekt - Związek Gorzelni Polskich
Transkrypt
cały projekt - Związek Gorzelni Polskich
Ministerstwo Gospodarki PROJEKT ZAŁOśEŃ PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O BIOKOMPONENTACH I BIOPALIWACH CIEKŁYCH ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW Wrzesień 2011 r. Spis treści Spis treści ............................................................................................................................................2 Część I – Wprowadzenie....................................................................................................................4 1. Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy. ..................................................................4 2. Słownik wyraŜeń uŜytych w projekcie załoŜeń........................................................................5 3. Aktualny stan stosunków społecznych w zakresie odnawialnych źródeł energii. ................6 3.1. Rys historyczny. ..................................................................................................................6 3.2. Aktualny stan stosunków społecznych. .............................................................................6 4. Aktualny stan prawny w zakresie biokomponentów i biopaliw ciekłych. ............................9 5. Alternatywne środki osiągnięcia celów. .................................................................................15 6. Przewidywane skutki finansowe uchwalenia projektowanej ustawy i źródła ich pokrycia. ........................................................................................................................................................16 Część II – Propozycje rozstrzygnięć niezbędne do opracowania projektu ustawy....................18 1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy oraz definicje podstawowych pojęć.........18 1.1. Zakres podmiotowy ustawy.........................................................................................18 1.2. Zakres przedmiotowy ustawy. .........................................................................................18 1.3. Podmioty i sprawy wyłączone z zakresu regulacji.........................................................20 1.4. Definicje podstawowych pojęć. .......................................................................................20 1.4.1. Zmiana definicji .........................................................................................................20 1.4.1.1. Zmiana definicji pojęcia: biomasa. ........................................................................20 1.4.1.2. Zmiana definicji pojęcia: biokomponenty. ............................................................20 1.4.1.3. Zmiana definicji pojęcia węglowodory syntetyczne i pojęcia biopaliwa ciekłe. ...21 1.4.2. Wprowadzenie definicji pojęcia: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.........21 1.4.3. Wprowadzenie definicji pojęcia: wartości rzeczywistej, typowej i standardowej....21 1.4.4. Wprowadzenie definicji pojęcia: odpady i pozostałości...........................................22 1.4.5. Zmiana definicji pojęć: wytwórca, pośrednik oraz wprowadzenie definicji: przetwórca..............................................................................................................................23 1.4.6. Zmiana definicji pojęć: producent i podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy. ........................................................................................................................23 1.5. UmoŜliwienie realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego za pośrednictwem technologii współuwodornienia...............................................................................................26 2. Projektowany stan prawny. ....................................................................................................26 2.1. Wprowadzenie przepisu, który będzie precyzował, Ŝe ustawa odnosi się do zastosowania biokomponentów i biopaliw ciekłych we wszystkich rodzajach transportu (art. 1). .......................................................................................................................................26 2.2. Zmiany w rozdziale 2 ustawy związane ze zmianą definicji terminu: pośrednik oraz wprowadzeniem definicji terminu: przetwórca......................................................................27 2.3. Określenie wartości opałowych dla biopaliw ciekłych..............................................28 2.4.1. Zlecanie wytwarzania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych. .....................................28 2.4.2. Bezpośrednie wytwarzanie biopaliwa ciekłego (biokomponentu stanowiącego samoistne paliwo) z biokomponentów................................................................................28 2.4.3 Rozliczanie Narodowych Celów Wskaźnikowych w ramach dwuletnich okresów rozliczeniowych. ...................................................................................................................29 2.5. Zmiana delegacji do wydania rozporządzenia w sprawie Narodowych Celów Wskaźnikowych....................................................................................................................31 2.6. Zachęty do korzystania z biokomponentów kolejnych generacji.................................31 2.7. Regulacja ustawowa treści umów dotyczących obrotu biokomponentami. ................31 2.8. Zmiana treści przepisu art. 33, ust. 1, pkt 7. ..................................................................34 2.9. Zmiana zakresu sprawozdawczości (art. 30)..................................................................34 2.9.1. Producenci. .................................................................................................................34 2.9.2. Przetwórcy i pośrednicy. ...........................................................................................35 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 2.9.3. Wytwórcy....................................................................................................................37 2.9.4. Pozostałe zmiany w zakresie sprawozdawczości. ....................................................38 2.9.4.1. Sprawozdawczość Ministra Finansów. .............................................................38 2.10. Zmiana w art. 32 - sporządzanie raportu dla Komisji Europejskiej. ........................40 2.11. Zmiany w przepisach dotyczących kar (art. 33 ust. 1 pkt 8). .....................................40 2.12. Zmiana wzoru obliczania kary za brak wykonania NCW..........................................40 2.13. Wprowadzenie zmian w art. 37 .....................................................................................42 2.14. WdroŜenie przepisów określających KZR. ..................................................................43 2.14.2. Kryteria zrównowaŜonego rozwoju. ......................................................................47 2.14.2.1. Ochrona terenów o wysokiej wartości przyrodniczej....................................47 2.14.2.2. Ochrona terenów magazynujących duŜe ilości pierwiastka węgla...............48 2.14.2.3. Ochrona torfowisk. ...........................................................................................49 2.14.2.4. ZrównowaŜona gospodarka rolna. ..................................................................49 2.14.2.5. Potencjał ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.....................................49 2.14.2.6. Ograniczenie stosowania kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. ..................50 2.14.11.1. Wprowadzenie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych w cyklu Ŝycia biokomponentów. .......................................................................................................64 2.14.11.2. Wykorzystanie wartości standardowych. .....................................................64 2.14.11.3 Obliczanie wartości rzeczywistych. ................................................................65 2.15. Zmiana mechanizmów wsparcia....................................................................................69 2.16. Zmiana w przepisach obowiązujących..........................................................................71 2.17. Przepisy przejściowe i końcowe. ....................................................................................72 2.18. Wejście ustawy w Ŝycie. ..................................................................................................72 Ocena skutków regulacji. ........................................................................................73 CZęść III 1. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budŜet państwa i budŜety jednostek samorządu terytorialnego............................................................................73 2. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorstw. ...............................................................................................73 3. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów oraz konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki ................................................................................................................74 4 Wpływ regulacji na środowisko..........................................................................................74 5. Konsultacje społeczne ......................................................................................................75 ZAŁĄCZNIK I ..................................................................................................................................77 ZAŁĄCZNIK II ...............................................................................................................................90 ZAŁĄCZNIK III................................................................................................................................95 3 Część I – Wprowadzenie. 1. Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy. Projekt załoŜeń projektu zmian do ustawy („projekt zmian”) z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 169, poz. 1199, z późn. zm.)(„ustawa”), ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1120, z późn. zm.) został przygotowany w związku z koniecznością wdroŜenia postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE („dyrektywa”), a takŜe potrzebą wprowadzenia bardziej efektywnych mechanizmów promocji i rozwoju rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce. Zmiany w obowiązujących przepisach w projekcie załoŜeń dotyczą w szczególności kwestii wynikających z wprowadzonego przez dyrektywę celu w zakresie 10% udziału energii odnawialnej w transporcie w 2020 roku (w części dotyczącej realizacji tego celu, która będzie wykonana za pomocą biokomponentów i biopaliw ciekłych wykorzystywanych w transporcie) oraz przepisami dotyczącymi wprowadzenia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju („KZR”) dla biokomponentów i biopaliw ciekłych (KZR zdefiniowane w projekcie dotyczą równieŜ problematyki weryfikacji biopłynów). Spełnienie przedmiotowych kryteriów, dotyczących m.in.: uzyskania minimalnych wymaganych poziomów redukcji emisji gazów cieplarnianych czy teŜ weryfikacji KZR, będzie warunkiem udzielania wsparcia finansowego dla wytwarzania biopaliw ciekłych oraz ich zaliczenia do realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych (NCW), a takŜe wykonania celu w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych. Ponadto, zgodnie z przepisami dyrektywy 2009/28/WE, na państwach członkowskich spoczywać będzie obowiązek znaczącej poprawy efektywności energetycznej we wszystkich sektorach, w tym w sektorze transportu. Wprowadzenie dalszych zmian w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych związane jest z napływającymi do resortu gospodarki informacjami o konieczności zmiany jej przepisów. Propozycje zmian przekazywane są zarówno ze strony innych organów administracji publicznej, jak równieŜ przedsiębiorców działających na rynku biokomponentów, paliw i biopaliw ciekłych. Otrzymane propozycje, uwzględnione w projekcie zmian, dotyczą m.in.: wyznaczania i sposobu rozliczania NCW jak równieŜ zasad naliczania kar za brak jego realizacji; zmiany form wsparcia finansowego oferowanego dla tego rynku; zmian związanych ze sprawozdawczością podmiotów czy teŜ doprecyzowania zagadnień dotyczących zlecania usługi wytwarzania biopaliw ciekłych. Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Celem nowelizacji ustawy jest zapewnienie poprawy sposobu funkcjonowania rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce, umoŜliwiające bardziej skuteczną realizację podstawowych załoŜeń ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych jak równieŜ wprowadzenie przepisów prawnych, na podstawie których moŜliwe będzie osiągnięcie 10% udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie w 2020 r., NaleŜy dodatkowo podkreślić, Ŝe zgodnie z załoŜeniami przyjętymi w Krajowym Planie Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 7 grudnia 2010 r. w 2020 roku udział biokomponentów i biopaliw ciekłych w realizacji 10% celu w zakresie udziału energii odnawialnej w transporcie będzie wynosił ok. 98,8%. Pozostała część celu wynikającego z dyrektywy zostanie wykonana za pomocą energii elektrycznej. Ww. cel zostanie precyzyjnie zdefiniowany w opracowywanej równolegle w resorcie gospodarki ustawie o energii ze źródeł odnawialnych. Efektem wprowadzonych zmian ma być m.in. skuteczniejsza ochrona rynku krajowego i wewnątrzwspólnotowego przed napływem biokomponentów i biopaliw ciekłych z krajów trzecich, co do których istnieje zagroŜenie, Ŝe nie spełniają one kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. W dniu 26 stycznia 2010 r. Rada Ministrów przyjęła Kompleksową informację na temat realizacji Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014. Przedstawione w wymienionym powyŜej dokumencie wnioski zostały równieŜ wykorzystane jako dodatkowe źródło informacji w procesie przygotowania nowych rozwiązań w zakresie funkcjonowania rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce. 2. Słownik wyraŜeń uŜytych w projekcie załoŜeń. Definicje wykorzystane w projekcie załoŜeń są toŜsame z funkcjonującymi w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz dyrektywie 2009/28/WE. Ponadto, w przedłoŜonym projekcie zmian zmienione zostają definicje terminów: biokomponenty, biopaliwa ciekłe, biomasa, producent, wytwórca, pośrednik, podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy oraz wprowadza się nowe określenia, takie jak: odpady i pozostałości, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, przetwórca, wartość rzeczywista, wartość typowa, wartość standardowa oraz definicje związane z wprowadzeniem systemu certyfikacji: system certyfikacji, jednostka certyfikująca, jednostka certyfikowana, certyfikat, świadectwo, poświadczenie, oświadczenie producenta wytwarzanie, przetwarzanie oraz kryteria zrównowaŜonego rozwoju. Zostały one opisane szczegółowo w dalszej części dokumentu. 5 rolnego, Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 3. Aktualny stan stosunków społecznych w zakresie odnawialnych źródeł energii. 3.1. Rys historyczny. W maju 2003 r. Parlament Europejski i Rada uchwaliły dyrektywę 2003/30/WE w sprawie promocji uŜytkowania biopaliw i innych odnawialnych paliw w transporcie. Zobowiązała ona kraje członkowskie Unii Europejskiej do wprowadzenia odpowiednich uregulowań odnośnie biopaliw ciekłych do dnia 31 grudnia 2004 r. W 2003 r. przygotowano ustawę o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 199, poz. 1934, z późn. zm.). Została ona uchwalona w dniu 2 października 2003 r., ale Trybunał Konstytucyjny zakwestionował niektóre przepisy ustawy. Ostatecznie, po dokonaniu stosownych zmian, ustawa weszła w Ŝycie. PoniewaŜ przedmiotowa ustawa nie stanowiła jednak implementacji do przepisów krajowych zapisów dyrektywy 2003/30/WE, w związku z tym, w celu wdroŜenia ww. dyrektywy w 2006 roku uchwalono kolejną ustawę. Z dniem 1 stycznia 2007 r., ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zastąpiła ustawę z dnia 2 października 2003 r. o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych wprowadzając do polskiego prawa szereg nowych rozwiązań ukierunkowanych na tworzenie korzystnych i stabilnych warunków rozwoju rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych. 3.2. Aktualny stan stosunków społecznych. Przepisy ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych nakładają na przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, którzy sprzedają lub zbywają je w innej formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zuŜywają na potrzeby własne obowiązek realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych. Zgodnie z przepisami przedmiotowej ustawy Narodowy Cel Wskaźnikowy to minimalny udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zuŜywanych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie, który jest liczony według wartości opałowej. Podmioty zobowiązane do realizacji NCW, które nie zapewnią określonego udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zuŜywanych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie, zgodnie z przepisami ustawy, są obciąŜane karami finansowymi. Ustawa nakłada na producentów, czyli przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych i wprowadzania ich do obrotu lub 6 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biokomponentów, obowiązek przekazywania Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdań kwartalnych dotyczących m.in. ilości i rodzajów wytworzonych i wprowadzonych do obrotu paliw ciekłych i biopaliw ciekłych oraz kosztów zakupu biokomponentów i surowców innych niŜ biokomponenty. Wytwórcy zdefiniowani w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych jako przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów muszą uzyskać wpis do prowadzonego przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego rejestru wytwórców. Zgodnie z przepisami przedmiotowej ustawy, aby uzyskać taki wpis przedsiębiorca musi posiadać: - tytuł prawny do obiektów budowlanych, w których będzie wykonywana działalność gospodarcza, - posiadać zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, - dysponować odpowiednimi urządzeniami technicznymi i obiektami budowlanymi spełniającymi wymagania określone w przepisach o ochronie przeciwpoŜarowej, sanitarnych i o ochronie środowiska, umoŜliwiających prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej. Zgodnie z przepisami ustawy wytwórcy są zobowiązani do przekazywania Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki i Prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych zawierających informacje m.in. o: ilości i rodzajach surowców zuŜytych do produkcji biokomponentów, wytworzonych i wprowadzonych do obrotu biokomponentów oraz kosztach ich wytworzenia. Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych stwarza równieŜ moŜliwość wytwarzania przez rolników biopaliw ciekłych na własny uŜytek. W tym celu muszą oni: - uzyskać wpis do rejestru rolników wytwarzających biopaliwa na własny uŜytek, - posiadać zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, - dysponować odpowiednimi urządzeniami technicznymi i obiektami budowlanymi spełniającymi wymagania określone w przepisach o ochronie przeciwpoŜarowej, sanitarnych i o ochronie środowiska, umoŜliwiających prawidłowe wytwarzanie biopaliw ciekłych. Zgodnie z przepisami ustawy rolnicy wytwarzający biopaliwa na własny uŜytek są zobowiązani do przekazywania Prezesowi Agencji Rynku Rolnego corocznych sprawozdań zawierających informacje dotyczące ilości i rodzajów surowców zuŜytych do wytwarzania biopaliw ciekłych oraz biopaliw wytworzonych i zuŜytych na własny uŜytek. Obecnie w Polsce wytwarza się dwa główne rodzaje biokomponentów: estry metylowe kwasów tłuszczowych i bioetanol produkowany na bazie alkoholu. Z danych Agencji Rynku Rolnego wynika, Ŝe na dzień 30 czerwca 2011 r. w rejestrze wytwórców było wpisanych 13 7 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 wytwórców bioetanolu (deklarujących zdolności produkcyjne w wysokości ok. 764 mln l) oraz 16 wytwórców estrów metylowych (deklarujących zdolności produkcyjne w wysokości ok. 965 mln l). Konkurencyjność wytwórców biokomponentów jest uzaleŜniona od kosztów produkcji, na które składa się wiele czynników. Do najwaŜniejszych z nich naleŜy zaliczyć koszt surowca. O konkurencyjności wytwórcy decydują ponadto m.in.: skala produkcji, wykorzystywane technologie oraz rodzaj i poziom wsparcia uzyskiwany przez wytwórcę biokomponentów i biopaliw ciekłych w kraju ich wytworzenia. Podstawowym surowcem wykorzystywanym do produkcji bioetanolu jest alkohol etylowy, który w Polsce jest wytwarzany przede wszystkim z ziaren kukurydzy, Ŝyta, pszenicy oraz melasy. Tylko pewna część wytwarzanego w kraju bioetanolu produkowana jest jednak w zakładach, funkcjonujących w tzw. jednofazowym cyklu produkcyjnym. Większość potencjalnych, krajowych zdolności produkcyjnych to mniejsze lub większe instalacje (równieŜ powyŜej 150 mln litrów/rok), które jednakŜe zajmują się odwadnianiem alkoholu, pozyskanego uprzednio przede wszystkim z funkcjonujących gorzelni rolniczych (produkcja dwufazowa, charakteryzująca się wyŜszymi kosztami jednostkowymi). Odnosząc się do estrów naleŜy stwierdzić, Ŝe są one wytwarzane w stosunkowo duŜych i nowoczesnych zakładach, wybudowanych w latach: 2007-2010 (wyjątek jeśli chodzi o datę uruchomienia zakładu stanowi w tym przypadku Rafineria Trzebinia, która powstała w 2004 r.). Podkreślenia wymaga, Ŝe perspektywy rozwoju rynku zapotrzebowania w estry, które w Polsce oparte są przede wszystkim na oleju rzepakowym, mogą być stosunkowo dobre, co wynika z faktu, iŜ zdecydowana większość działających na terenie kraju producentów paliw ciekłych zgłaszała jak dotąd relatywnie duŜe zapotrzebowanie na RME (estry metylowe wyŜszych kwasów tłuszczowych wytworzone na bazie oleju rzepakowego), uwaŜane za najlepsze pod względem zachowywania parametrów jakościowych. Wiele jednak zaleŜy od tego, czy taka polityka zaopatrzenia w biokomponenty będzie kontynuowana w dłuŜszej perspektywie czasu przez producentów paliw, równieŜ wtedy kiedy zakończone zostanie wsparcie w postaci ulg akcyzowych. Ponadto, naleŜy podkreślić, Ŝe w 2006 r. przyjęto Rozporządzenie (WE) 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak równieŜ dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE. Przepisy przedmiotowego rozporządzenia odnoszą się m.in. do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania i wprowadzania do obrotu biokomponentów i biopaliw ciekłych. Biokomponenty oraz inne składniki biopaliw ciekłych, które 8 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 mogą spełniać definicje substancji zgodną z ww. rozporządzeniem, które są produkowane lub importowane w ilości powyŜej 1 tony rocznie, wymagają zarejestrowania zgodnie z przepisami rozporządzenia. Koszty związane z dokonaniem rejestracji poszczególnych substancji chemicznych będą miały wpływ na opłacalność ekonomiczną prowadzonej działalności gospodarczej. 4. Aktualny stan prawny w zakresie biokomponentów i biopaliw ciekłych. Podstawowymi przepisami określającymi organizacyjne, prawne i ekonomiczne warunki produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych, są ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.: o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200, z późn. zm.). Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zapewniła wdroŜenie dyrektywy 2003/30/WE w sprawie wspierania uŜycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych, która zobowiązała państwa członkowskie do podejmowania działań prowadzących do osiągnięcia z końcem 2010 r. minimalnego udziału biokomponentów w rynku paliw transportowych w wysokości co najmniej 5,75% (liczonego według wartości opałowej). Przepisy dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE wprowadzają cel w zakresie 10% udziału energii odnawialnej w transporcie w roku 2020. Mając na uwadze, Ŝe w warunkach polskich cel ten zostanie zrealizowany przede wszystkim poprzez zwiększenie wykorzystania w transporcie biopaliw ciekłych i paliw ciekłych z dodatkiem biokomponentów, w Polityce Energetycznej Polski do 2030 roku zapisano, Ŝe w 2020 roku udział biopaliw w transporcie ma wynieść 10%. Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w Ŝycie ustawa z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budŜetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578). Przepis art. 37 przedmiotowej ustawy wprowadza obniŜone stawki podatku akcyzowego dla: - wyrobów powstałych ze zmieszania benzyn silnikowych o kodach 2710 11 45 lub 2710 11 49 z biokomponentami, zawierających powyŜej 80% biokomponentów, wyprodukowanych w składzie podatkowym i spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach – o 1,565 zł od kaŜdego litra biokomponentów dodanych do tych benzyn, - wyrobów powstałych ze zmieszania olejów napędowych o kodach 2710 19 41 z biokomponentami, zawierających powyŜej 80% biokomponentów, wyprodukowanych w składzie podatkowym i spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach – o 1,048 zł od kaŜdego litra biokomponentów dodanych do tych olejów, 9 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 - biokomponentów stanowiących samoistne paliwa, wyprodukowanych w składzie podatkowym i spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach, przeznaczonych do napędu silników spalinowych, bez względu na kod CN - w wysokości 10,00 zł/1000 litrów. Zgodnie z przepisami ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budŜetowej przedmiotowe ulgi mogą funkcjonować od dnia 1 maja 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r., pod warunkiem ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w przepisie art. 37 ww. ustawy ze wspólnotowym rynkiem. Ponadto, przepisy ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budŜetowej wprowadziły do ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych art. 37a, który wejdzie w Ŝycie od dnia 1 stycznia 2012 r. Zgodnie z tym przepisem minister właściwy do spraw gospodarki 1,5% planowanych w poprzednim roku wpływów z podatku akcyzowego od paliw ciekłych moŜe przekazywać na dofinansowanie róŜnego rodzaju działań wymienionych w nowym art. 37a ust. 1 ustawy. W celu zapewnienia dodatkowego wsparcia dla produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych przygotowany został Wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008-2014 (M.P. z 2007 r. Nr 53, poz. 607) („Wieloletni program”), który stanowi wykonanie zobowiązania nałoŜonego na Radę Ministrów wynikającego z art. 37 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. WdroŜenie zawartych w nim rozwiązań miało na celu poprawę opłacalności ekonomicznej całego procesu - począwszy od pozyskiwania surowców rolniczych, przez wytwarzanie biokomponentów, produkcję biopaliw ciekłych i paliw ciekłych z dodatkiem biokomponentów, a kończąc na uŜyciu tego paliwa w celach transportowych. Intencją twórców Wieloletniego programu było zapewnienie stabilności warunków funkcjonowania dla wszystkich podmiotów związanych z rynkiem biokomponentów i biopaliw ciekłych, co jest niezbędnym warunkiem przygotowywania długookresowych planów gospodarczych oraz moŜliwości skutecznego pozyskiwania przez przedsiębiorców finansowania dla nowych inwestycji. Działania zawarte w Wieloletnim programie zostały podzielone na dwie kategorie: a) działania dotyczące aspektów związanych z produkcją biokomponentów i biopaliw ciekłych (mające na celu wpływanie na wielkość podaŜy biokomponentów i biopaliw ciekłych, umoŜliwiającą realizację celów polityki unijnej w tym zakresie), b) działania wzmacniające popyt na te produkty (zwiększanie zapotrzebowania na biokomponenty i biopaliwa ciekłe ze strony podmiotów zobowiązanych do realizacji NCW). Po stronie „podaŜowej” duŜe znaczenie wywierające istotny wpływ na funkcjonowanie i kształtowanie się tego rynku mają regulacje podatkowe, które zastosowano w celu poprawy 10 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 opłacalności wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych w stosunku do paliw kopalnych. W zapisach Wieloletniego programu znajdują się, opisane szczegółowo powyŜej, rozwiązania w zakresie zwolnienia od podatku akcyzowego oraz opłaty paliwowej. Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Finansów wynika, Ŝe wartość wsparcia wynikającego z zastosowania zwolnienia od podatku akcyzowego kształtowała się w 2009 r. na poziomie ok. 1,23 mld zł, natomiast w roku 2010 na poziomie ok. 1,5 mld zł. Wśród innych instrumentów finansowych przewidzianych w Wieloletnim programie do końca 2009 r. realizowane było wsparcie dla upraw energetycznych stanowiących surowiec do produkcji biokomponentów. Instrument ten umoŜliwiał rolnikom w latach 2008 – 2009 uzyskanie dopłat ze środków Unii Europejskiej do uprawy roślin energetycznych (do których zalicza się takŜe rośliny dostarczane na potrzeby produkcji biokomponentów) w wysokości 45 EUR za hektar. Ponadto, w ramach przepisów krajowych, dla rolników, którym została przyznana płatność do upraw roślin energetycznych wprowadzono dodatkową krajową płatność do powierzchni upraw rzepaku. Płatność ta – w wysokości 176 zł za 1 ha powierzchni uprawy rzepaku – miała charakter pomocy de minimis w rolnictwie. JednakŜe zdaniem przedstawicieli organizacji branŜowych oraz środowisk rolniczych instrumenty te nigdy nie wywierały istotnego wpływu na rozwój biopaliw ciekłych, m.in. dlatego, Ŝe cieszyły się znikomym zainteresowaniem ze strony producentów rolnych. Przewidziano takŜe w Wieloletnim programie wsparcie inwestycji (w zakresie wytwarzania biokomponentów i biopaliw ciekłych) z krajowych środków publicznych oraz funduszy Unii Europejskiej. Było, a w niektórych przypadkach jeszcze ciągle jest, ono realizowane w ramach następujących programów: 1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko: Wsparcie dla rozwoju produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych jest przedmiotem osi priorytetowej IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna oraz osi priorytetowej X Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii. W ramach zawartego w osi priorytetowej IX działania 9.5 Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych przewidziano wsparcie dla inwestycji w zakresie produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych. Wsparciem mogą być objęte projekty budowy zakładów produkujących biokomponenty, z wyłączeniem produkcji biopaliw stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi oraz produkcji czystego oleju roślinnego i bioetanolu produkowanego z produktów rolnych. Na realizację działania 9.5 przeznaczono 234,97 mln euro, z czego 70,49 mln euro stanowi wkład ze środków unijnych, 21,82 mln euro stanowi wkład z krajowych środków publicznych oraz 142,66 mln euro stanowi wkład ze środków prywatnych. 11 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Minimalna wartość projektu realizowanego w ramach działania 9.5 wynosi 20 mln zł, natomiast maksymalna wartość dofinansowania tego typu inwestycji wynosi 30 mln zł. Fundusze na dofinansowanie, wybieranych w ramach procedury konkursowej, projektów w ramach działania pochodzą z dwóch źródeł: Funduszu Spójności oraz z krajowych środków publicznych. Ponadto, w ramach zawartego w osi priorytetowej X działania 10.3 Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii przewidziano wsparcie na budowę nowoczesnych linii technologicznych wytwarzających urządzenia wykorzystywane do produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych. W ramach działania, którego beneficjentami są przedsiębiorcy, wsparcie uzyskać mogą inwestycje polegające na budowie zakładów produkujących urządzenia do wytwarzania biokomponentów oraz biopaliw ciekłych, z wyłączeniem urządzeń do produkcji biopaliw ciekłych stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi, produkcji bioetanolu z produktów rolnych oraz czystego oleju roślinnego. Na realizację działania 10.3 przeznaczono 91,33 mln euro, z czego 27,40 mln euro stanowi wkład ze środków unijnych, 11,74 mln euro stanowi wkład z krajowych środków publicznych oraz 52,19 mln euro stanowi wkład ze środków prywatnych. Minimalna wartość projektu realizowanego w ramach działania 10.3 wynosi 20 mln zł, natomiast maksymalna wartość dofinansowania tego typu inwestycji wynosi 30 mln zł. Fundusze na realizację, wybieranych w ramach procedury konkursowej, projektów w ramach działania, pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z krajowych środków publicznych. 2. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG): Pozyskanie wsparcia finansowego dla inwestycji w zakresie produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych jest moŜliwe w ramach osi priorytetowej 4. Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia. NaleŜy jednak zaznaczyć, Ŝe o dofinansowanie ze środków POIG mogą się ubiegać jedynie przedsiębiorcy, których projekt spełnia określone wymagania w zakresie innowacyjności produktu. Oznacza to, Ŝe wsparcie w ramach POIG mogą otrzymać przede wszystkim projekty dotyczące produkcji biopaliw ciekłych z wykorzystaniem najnowszych technologii, w szczególności wytwarzanych z surowców niespoŜywczych, odpadów i pozostałości. NaleŜy podkreślić, Ŝe rozwój tych technologii wydaje się niezbędny dla osiągnięcia celów wynikających z dyrektywy 2009/28/WE. 3. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wspierane są, w ramach zawartego w osi priorytetowej I. Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego działania o kodzie 123. Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej, umoŜliwiającego finansowanie inwestycji m.in. w sektorach przetwarzania produktów rolnych na 12 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 cele energetyczne. Beneficjentem środków moŜe być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która: • posiada zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, • będąc przedsiębiorcą wykonuje działalność jako małe lub średnie przedsiębiorstwo (w rozumieniu zalecenia 2003/361/WE dotyczącego definicji małych i średnich przedsiębiorstw) lub przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niŜ 750 pracowników, lub przedsiębiorstwo, którego obrót nie przekracza równowartości 200 mln euro. Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych projektu. Maksymalna wartość wsparcia, przyznana jednemu beneficjentowi, wynosi 20 mln zł. Wielkość wsparcia przyznanego na realizację jednego projektu nie moŜe być niŜsza niŜ 100 tys. zł. Na realizację działania przeznaczono 3,728 mld euro. Kolejną kategorią działań określoną w programie są przedsięwzięcia mające na celu zwiększenie popytu na biopaliwa ciekłe. Wśród tego typu działań wymienić naleŜy m.in. moŜliwość wprowadzenia stref dla ekologicznego transportu publicznego (w których działanie transportu publicznego moŜe być oparte wyłącznie o pojazdy zuŜywające paliwa ekologiczne biopaliwa ciekłe, a takŜe gaz skroplony LPG i spręŜony gaz ziemny CNG - lub napędzane silnikami elektrycznymi lub hybrydowymi) oraz opracowanie systemu zwolnień z opłat za parkowanie dla pojazdów zasilanych tymi paliwami. W zakresie opisanych powyŜej zadań (wyznaczanie stref dla ekologicznego transportu publicznego w miastach oraz zwolnienia z opłat za parkowanie) podjęcie działań naleŜy do kompetencji organów samorządu terytorialnego, dlatego teŜ niezwykle istotnym jest, aby wzięły one czynny udział we wdraŜaniu programu. Stosunkowo niewielkie zaawansowanie działań w tym zakresie związane jest z brakiem skutecznych mechanizmów gwarantujących samorządom zwrot utraconych przychodów z tego tytułu. Program przewiduje ponadto zwolnienie podmiotów stosujących w pojazdach biopaliwa ciekłe z opłat za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza. Dla realizacji tego działania konieczne było wprowadzenie odpowiednich zmian do przepisów wykonawczych do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz.150, z późn. zm.). W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 196, poz. 1217) uwzględniono ulgę w opłatach za korzystanie ze środowiska z tytułu spalania paliw ciekłych z udziałem biokomponentów (tabela ilustrująca jednostkowe stawki opłat za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw ciekłych w silnikach spalinowych została bowiem uzupełniona o wartości przypisane paliwom ciekłym i biopaliwom ciekłym zawierającym estry metylowe kwasów tłuszczowych lub bioetanol). Wysokość ulgi 13 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 w opłacie za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza jest proporcjonalna do udziału biokomponentu w paliwie ciekłym lub biopaliwie ciekłym. Jednym z rozwiązań zawartych w Wieloletnim programie jest takŜe wprowadzenie preferencji w zakupie pojazdów i maszyn wyposaŜonych w silniki przystosowane do spalania biopaliw ciekłych w ramach zamówień publicznych. Celem działania jest, aby podmioty sektora publicznego oraz inne, dla których stosowane są przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz.1655 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1058), sukcesywnie zastępowały pojazdy wykorzystujące jedynie paliwa ropopochodne pojazdami wyposaŜonymi w silniki przystosowane do spalania biopaliw ciekłych. W Wieloletnim programie znajduje się równieŜ zapis dotyczący nałoŜenia na administrację rządową obowiązku sukcesywnej wymiany własnego parku samochodowego na pojazdy przystosowane do spalania biopaliw ciekłych. Pojazdy takie powinny zostać w widoczny sposób oznakowane, co będzie miało na celu przekazanie społeczeństwu czytelnej informacji o stosowaniu tego typu paliw przez administrację rządową (jako element promocji stosowania biopaliw ciekłych). Stosunkowo niewielkie zaawansowanie działań w tym zakresie związane jest z brakiem ustawowych przepisów nakładających na administrację rządową ww. obowiązku, jak równieŜ z niewystarczającą ofertą na rynku polskim pojazdów przystosowanych do spalania biopaliw ciekłych. Jednym z elementów Wieloletniego programu jest równieŜ prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej w zakresie biopaliw ciekłych, obejmujące m.in. opracowanie i rozpowszechnienie wiarygodnych informacji o uwarunkowaniach dla stosowania biopaliw ciekłych (poruszających m.in. tematykę rodzajów biopaliw ciekłych, które moŜna stosować w danym typie silnika, czy teŜ korzyści dla środowiska i bilansu paliwowego kraju płynące ze stosowania biokomponentów i biopaliw ciekłych) oraz wprowadzenie tematyki dotyczącej biopaliw ciekłych do programów na wszystkich poziomach nauczania. Ponadto, wśród działań informacyjno-edukacyjnych adresowanych do społeczeństwa, w tym szczególnie do uŜytkowników pojazdów, wskazuje się m.in. wprowadzenie do systemu kształcenia kierujących pojazdami elementów wiedzy o technicznym, ekonomicznym i środowiskowym aspekcie stosowania biopaliw ciekłych w środkach transportu, wykorzystanie takich narzędzi jak reklamy, artykuły prasowe, audycje telewizyjne czy platformy internetowe w celu przekazania informacji o korzyściach płynących ze stosowania biopaliw ciekłych. Istotnym elementem programu są takŜe przewidywane działania w obszarze działalności naukowo-badawczej zmierzające do nadania priorytetu badaniom dotyczącym zaawansowanych technologii produkcji biopaliw ciekłych wykorzystujących w szczególności surowce, które nie są przeznaczone do spoŜycia, oraz odpady i pozostałości. 14 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W celu zapewnienia moŜliwości finansowania działań promujących wykorzystywanie biokomponentów i biopaliw ciekłych podjęto stosowane działania legislacyjne. W ustawie z dnia 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 21, poz. 104) wprowadzono przepisy umoŜliwiające przeznaczenie środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pochodzących z kar za niezrealizowanie przepisów ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, na wspieranie działalności związanej z wytwarzaniem biokomponentów i biopaliw ciekłych lub innych paliw odnawialnych, a takŜe na promocję ich wykorzystania. WdroŜenie rozwiązań zawartych w Wieloletnim programie miało zapewnić stabilność warunków funkcjonowania dla wszystkich podmiotów związanych z rynkiem biokomponentów i biopaliw ciekłych. Jak pokazały wnioski zawarte w przyjętej przez Radę Ministrów, w dniu 26 stycznia 2010 r., Kompleksowej informacji na temat realizacji Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014, nie wszystkie działania zawarte w programie zostały wdroŜone, w wyniku czego nie udało się zrealizować wszystkich celów samego programu a tym samym załoŜeń ustawy. Dlatego teŜ podjęto prace mające na celu modyfikację niektórych zapisów Wieloletniego programu. 5. Alternatywne środki osiągnięcia celów. Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, jest zobowiązana do dostosowania prawa krajowego do wymagań Unii Europejskiej. Konieczne jest zatem wdroŜenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE w zakresie m.in. kryteriów zrównowaŜonego rozwoju dla biokomponentów i biopaliw ciekłych. Nie rozwaŜano moŜliwości podjęcia alternatywnych, w stosunku do zmian ustawowych, środków umoŜliwiających osiągnięcie celu, ze względu na obligatoryjny obowiązek wdroŜenia przepisów dyrektywy. Cel ten jest moŜliwy do realizacji jedynie poprzez wprowadzenie odpowiednich przepisów w drodze uchwalenia nowej lub wprowadzenia zmian w obecnej ustawie oraz wdroŜenia stosownych aktów wykonawczych. Początkowo rozwaŜane było wdroŜenie dyrektywy 2009/28/WE poprzez przygotowanie nowej ustawy obejmującej wszystkie przepisy przedmiotowej dyrektywy. JednakŜe z uwagi na fakt, iŜ w chwili obecnej funkcjonuje juŜ ustawa regulująca działanie rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych, natomiast brak jest szczegółowej regulacji obejmującej wyłącznie kwestie odnawialnych źródeł energii, zrezygnowano z tej koncepcji. Zdecydowano, Ŝe powstanie nowa ustawa o odnawialnych źródłach energii, która z uwagi na zakres zagadnień poruszanych w dyrektywie 15 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 2009/28/WE, będzie obszernym, osobnym aktem prawnym. Jednocześnie, prace nad przedmiotową ustawą oraz regulacją dotyczącą biokomponentów i biopaliw ciekłych będą prowadzone w sposób zsynchronizowany. RozwaŜano równieŜ przygotowanie nowej ustawy, utworzonej na bazie obowiązującej ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Wprowadzane w ustawie zmiany (wynikające z konieczności wdroŜenia dyrektywy 2009/28/WE, jak równieŜ związane z napływającymi do Ministerstwa Gospodarki, ze strony innych organów administracji oraz przedsiębiorców działających na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych, informacjami o konieczności modyfikacji jej przepisów) są co prawda istotne, jednakŜe, w opinii Ministerstwa Gospodarki, nie powodują zaburzenia konstrukcji oraz spójności ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Ponadto, naleŜy mieć na uwadze fakt, iŜ termin wdroŜenia dyrektywy 2009/28/WE juŜ upłynął, natomiast wprowadzenie w Ŝycie nowej ustawy, jak równieŜ wydawanie szeregu nowych rozporządzeń, w znaczący sposób opóźniłoby wdroŜenie przepisów wspólnotowych do polskiego porządku prawnego. Mając na uwadze powyŜsze, naleŜy stwierdzić, Ŝe w opinii Ministerstwa Gospodarki najlepszym rozwiązaniem jest uchwalenie proponowanych zmian poprzez nowelizację obecnej ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. 6. Przewidywane skutki finansowe uchwalenia projektowanej ustawy i źródła ich pokrycia. Wprowadzenie przepisów projektu ustawy spowoduje wzrost wydatków budŜetu państwa. Źródłem dodatkowych wydatków z budŜetu krajowego będzie: a) wprowadzenie systemu weryfikacji kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, która to weryfikacja prowadzona będzie przez Agencję Rynku Rolnego (w odniesieniu do łańcucha wytwórczego). Weryfikacja związana będzie z koniecznością zwiększenia zatrudnienia (precyzyjna informacja na temat szacunkowych kosztów zostanie przekazana przez ministra właściwego ds. rolnictwa), b) sporządzenie wykazu obszarów, w odniesieniu do których moŜna stosować wartości standardowe dla emisji z upraw na poziomie NUTS-2 (prace w tym zakresie prowadzone są przez ministra właściwego ds. rolnictwa; szacowny koszt - ok. 300 - 350 tys. zł). Wejście w Ŝycie przepisów ustawy będzie generować równieŜ dodatkowe koszty dla podmiotów działających na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych z tytułu konieczności uzyskania certyfikatu potwierdzającego moŜliwość wytwarzania produktów spełniających kryteria zrównowaŜonego rozwoju i zachowania wymogów bilansu masy, co jest związane z koniecznością poniesienia opłaty za przeprowadzenie certyfikacji zakładu na rzecz jednostki certyfikującej oraz 16 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 ewentualnie opłaty licencyjnej na rzecz właściciela systemu certyfikacji, jak równieŜ z tytułu wpisu do rejestru jednostek certyfikowanych oraz dokonywania zmian w rejestrze. Zakłada się, Ŝe koszt wydania certyfikatów będzie uzaleŜniony od wielkości i rodzaju przedsiębiorstwa, które będzie się o niego starało i będzie wynosił pomiędzy ok. 20-10 tys. złotych za jego pozyskanie, oraz co najmniej kilka tysięcy rocznie za przedłuŜenie jego waŜności. Jednocześnie, wzrosną koszty prowadzenia działalności w związku z koniecznością udokumentowania spełnienia przez biopaliwa ciekłe kryteriów zrównowaŜonego rozwoju i przeprowadzaniem kontroli utrzymania warunków określonych przy wydawaniu certyfikatu. Zakłada się, Ŝe dla przedsiębiorcy koszty te mogą wynosić średnio ok. 10 tys. zł rocznie, równieŜ w zaleŜności od rodzaju i skali prowadzonej przez tego przedsiębiorcę działalności gospodarczej. Wprowadzenie systemu weryfikacji kryteriów zrównowaŜonego rozwoju moŜe równieŜ spowodować podwyŜszenie kosztów działalności producentów rolnych, którzy będą zobowiązani (w związku z faktem prowadzenia działalności rolniczej na terenie, który nie znajduje się w wykazie obszarów, o którym mowa w art. 19 ust. 2 dyrektywy 2009/28/WE) lub zainteresowani (np. wykazaniem niŜszej emisyjności niŜ wynikająca z wartości standardowej) dokonaniem pomiarów rzeczywistej emisji z upraw. Projekt zmian przewiduje bowiem, iŜ koszty związane z przeprowadzenia badań i oszacowania poziomu emisji gazów cieplarnianych związanych z uprawą gruntów będą ponosić zainteresowani producenci rolni. Z kolei z informacji pozyskanych przez resort gospodarki od instytutów naukowych wynika, Ŝe koszty przeprowadzenia takiego badania mogą wynosić ok. 10 zł za tonę poddanej badaniu biomasy. 17 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Część II – Propozycje rozstrzygnięć niezbędne do opracowania projektu ustawy. 1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy oraz definicje podstawowych pojęć. 1.1. Zakres podmiotowy ustawy. Projekt zmian obejmuje swoim zakresem następujące podmioty: a) podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów; b) podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, nabycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu, paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, które wprowadzają je do obrotu lub zuŜywają na potrzeby własne; c) podmioty wykonujące działalność gospodarczą polegającą na obrocie, magazynowaniu i przetwarzaniu biomasy na cele związane z wytwarzaniem biokomponentów; d) producenci rolni; e) Minister Gospodarki; f) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi; g) Minister Finansów; h) Prezes Agencji Rynku Rolnego; i) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki; j) Instytuty, które będą wydawały certyfikaty potwierdzające spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. 1.2. Zakres przedmiotowy ustawy. W znowelizowanej ustawie zmienione zostaną m.in. następujące definicje: biokomponenty, biopaliwa ciekłe, biomasa, wytwórca, pośrednik, producent, podmiot realizujący narodowy Cel Wskaźnikowy oraz zdefiniowane nowe pojęcia, takie jak: odpady i pozostałości, przetwórca, wartość rzeczywista, wartość typowa oraz wartość standardowa. Projekt zmian wprowadza równieŜ szereg definicji terminów bezpośrednio związanych z wprowadzeniem krajowego systemu gwarantującego skuteczną weryfikację kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, takich jak: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, system certyfikacji, jednostka certyfikująca, jednostka certyfikowana, certyfikat, świadectwo, 18 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 poświadczenie, oświadczenie producenta rolnego, wytwarzanie, przetwarzanie oraz kryteria zrównowaŜonego rozwoju. Znowelizowana ustawa wprowadzi równieŜ zmiany w sposobie rozliczania NCW, polegające na połączeniu momentu powstania ww. obowiązku z wprowadzeniem biokomponentów do obrotu przez podmiot zobowiązany do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego. Doprecyzowane zostaną przepisy ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych dotyczące realizacji NCW w sytuacji zlecania wytwarzania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych oraz bezpośredniego wytworzenia biopaliw ciekłych (biokomponentu stanowiącego samoistne paliwo) z biokomponentu. Ponadto zmieniony zostanie wzór określający sposób obliczania wysokości kary pienięŜnej za niezrealizowanie NCW, doprecyzowaniu ulegnie delegacja ustawowa dot. wyznaczania poziomów NCW na kolejne lata oraz wprowadzona zostanie moŜliwość realizacji NCW w zamkniętych okresach dwuletnich. Projekt zmian zawiera równieŜ propozycje odmiennych uregulowań w zakresie sprawozdawczości podmiotów, które umoŜliwią bardziej efektywne monitorowanie rynku wytwarzania biokomponentów i produkcji biopaliw ciekłych. Do ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zostanie wprowadzony nowy rozdział, którego przepisy będą związane z wdroŜeniem dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE. Będą one dotyczyły zasad i mechanizmów weryfikacji kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. Zostanie wprowadzony system uznawania i kontroli nad systemami certyfikacji oraz jednostkami certyfikującymi w ramach ww. systemów, która będzie sprawowana przez Agencję Rynku Rolnego. Prowadzony będzie rejestr podmiotów (jednostek certyfikowanych) które na podstawie certyfikatów uzyskanych od jednostek certyfikujących, będą mogły wystawiać poświadczenia potwierdzające spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju na kaŜdym etapie ścieŜki wytwarzania biokomponentów, począwszy od producenta rolnego do wytwórcy. Zaliczanie wolumenu biokomponentów i biopaliw ciekłych do realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych oraz udzielanie form wsparcia będzie uzaleŜnione od spełnienia tych kryteriów. W celu promocji wykorzystania biokomponentów ciekłych wytworzonych z surowców nieŜywnościowych (niespoŜywczego materiału celulozowego i materiału lignocelulozowego) oraz odpadów i pozostałości, ich wkład będzie uznawany za dwukrotnie większy od wkładu „tradycyjnych” biokomponentów ciekłych. 19 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 1.3. Podmioty i sprawy wyłączone z zakresu regulacji. Zakres regulacji obejmie wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą na poszczególnych etapach procesu związanego z wytwarzaniem biokomponentów: producenci rolni, pośrednicy, przetwórcy, wytwórcy; podmioty zajmujące się obrotem biomasą oraz biokomponentami, które są sprowadzane z zagranicy jak równieŜ podmiotami zajmującymi się produkcją i wprowadzanie do obrotu paliw ciekłych zawartością biokomponentów i biopaliw ciekłych. 1.4. Definicje podstawowych pojęć. 1.4.1. Zmiana definicji 1.4.1.1. Zmiana definicji pojęcia: biomasa. Konieczna jest zmiana w ustawie (art. 2 ust. 1 pkt 2) definicji biomasy, w celu dostosowania jej do definicji zawartej w dyrektywie 2009/28/WE. Dotychczasowa definicja zostanie zastąpiona następującą definicją: „Biomasa – ulegająca biodegradacji część lub całość produktów, odpadów lub pozostałości pochodzenia biologicznego z rolnictwa, łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi, leśnictwa i związanych działów przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a takŜe ulegającą biodegradacji część odpadów lub pozostałości przemysłowych i komunalnych.”. 1.4.1.2. Zmiana definicji pojęcia: biokomponenty. Definicja pojęcia: biokomponenty zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy zostanie rozszerzona, zgodnie z zawartością załącznika III dyrektywy 2009/28/WE (załącznika I projektu załoŜeń), w związku z czym przyjmie następującą postać: „Biokomponenty – bioetanol, biometanol, ester, dimetyloeter, czysty olej roślinny, węglowodory syntetyczne, hydrorafinowany olej roślinny, biogaz, biowodór, olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch, wykorzystywane jako dodatek do paliw ciekłych i biopaliw lub jako samoistne paliwo;”. Konsekwentnie, w art. 2 ust. 1 ustawy zostaną wprowadzone kolejne punkty określające wprowadzone pojęcia do definicji biokomponentu i dotychczas nie zdefiniowane: hydrorafinowany olej roślinny, biogaz, biowodór, olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch. W związku z powyŜszym wprowadzone zostaną następujące definicje: - hydrorafinowany olej roślinny – olej roślinny poddany procesowi hydrorafinacji; - biogaz – gaz pozyskiwany z biomasy; 20 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 - biowodór – wodór pozyskiwany z biomasy; - olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch – olej napędowy wytwarzany z biomasy metodą Fischer-Tropsch; 1.4.1.3. Zmiana definicji pojęcia węglowodory syntetyczne i pojęcia biopaliwa ciekłe. Definicja pojęcia: węglowodory syntetyczne zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy przyjmie następujące brzmienie: „węglowodory syntetyczne – węglowodory wytwarzane z biomasy w procesie syntezy chemicznej;”. Definicja pojęcia: biopaliwa ciekłe zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 11 zostanie rozszerzona i dostosowana do zawartości załącznika III dyrektywy 2009/28/WE (załącznika I projektu załoŜeń). W związku z powyŜszym, art. 2 ust. 1 pkt 11 do lit. c przyjmie następujące brzmienie: „c) ester, bioetanol, biometanol, dimetyloeter, czysty olej roślinny, hydrorafinowany olej roślinny oraz olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch – stanowiące samoistne paliwa,”. Ponadto definicja terminu: biopaliwa syntetyczne (art. 2 ust 1 pkt 11 lit. f) zostanie zmienione na: „biopaliwa syntetyczne - węglowodory syntetyczne wytwarzane z biomasy w procesie syntezy chemicznej, stanowiące samoistne paliwa;”. 1.4.2. Wprowadzenie definicji pojęcia: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. W art. 2 ust. 1 ustawy, w celu doprecyzowania znaczenia przepisów dotyczących kryteriów zrównowaŜonego rozwoju wprowadzona zostanie definicja ograniczenia redukcji emisji gazów cieplarnianych w następującym brzmieniu: „Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych – to wyraŜony w procentach stosunek róŜnicy całkowitej emisji gazów cieplarnianych w cyklu Ŝycia kopalnego odpowiednika biopaliwa ciekłego i całkowitej emisji w cyklu Ŝycia biokomponentu do całkowitej emisji gazów cieplarnianych w cyklu Ŝycia kopalnego odpowiednika biopaliwa ciekłego.”. 1.4.3. Wprowadzenie definicji pojęcia: wartości rzeczywistej, typowej i standardowej. W art. 2 ust. 1 ustawy, wprowadzone zostaną, zgodnie z przepisami art. 2 dyrektywy 2009/28/WE, nowe definicje pojęć: wartość rzeczywista, wartość typowa i wartość standardowa w brzmieniu: 21 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 „Wartość rzeczywista - wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w odniesieniu do niektórych lub wszystkich etapów otrzymywania i przetwarzania surowców rolniczych przeznaczonych na cele energetyczne oraz produkcji biokomponentów i surowców do ich produkcji wyznaczona zgodnie z metodyką wyznaczania ograniczenia emisji gazów cieplarnianych dla biokomponentów .”. „Wartość typowa - szacunkowa wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych reprezentatywna dla danej ścieŜki produkcji biokomponentów .”. „Wartość standardowa - oznacza wartość wyprowadzoną z wartości typowej przy zastosowaniu czynników określonych z góry, która moŜe być stosowana zamiast wartości rzeczywistej w przypadkach określonych przepisami niniejszej ustawy.”. 1.4.4. Wprowadzenie definicji pojęcia: odpady i pozostałości. Z uwagi na fakt, Ŝe w ustawie zostanie wprowadzony przepis (wynikający z dyrektywy 2009/28/WE), zgodnie z którym do realizacji celów w zakresie stosowania energii ze źródeł odnawialnych w transporcie wkład biokomponentów ciekłych wytworzonych z odpadów i pozostałości, niespoŜywczego materiału celulozowego i materiału lignocelulozowego uznaje się za dwukrotnie większy od wkładu innych biokomponentów ciekłych, konieczne jest zdefiniowanie w ustawie pojęcia: odpady i pozostałości. W związku z powyŜszym, w art. 2 ust. 1 ustawy, wprowadzona zostanie definicja w brzmieniu: „Odpady lub pozostałości – ulegające biodegradacji odpady i pozostałości z produkcji rolnej, leśnictwa i związanych działów przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, nie nadające się do ponownego wykorzystania w wyŜej wymienionych źródłach powstawania, a takŜe ulegająca biodegradacji część odpadów przemysłowych i komunalnych.”. W celu doprecyzowania ww. pojęcia konieczne będzie umieszczenie w ustawie dodatkowych zapisów, określających, iŜ do odpadów i pozostałości nie zalicza się surowców, które są naturalnymi surowcami spoŜywczymi jednakŜe, które nabyły cechy uniemoŜliwiające przeznaczenie je do spoŜycia na skutek niecelowego bądź teŜ celowego działania (np. skaŜenie) lub teŜ, które w wyniku braku spełnienia warunków produkcji, przechowania, transportu lub przetwarzania – przestały spełniać wymogi powszechnie obowiązujących norm dopuszczających ten surowiec do spoŜycia. Dotyczy to w szczególności surowców zaliczanych do biomasy jednak o pierwotnym przeznaczeniu na cele Ŝywnościowe, w przypadku których zidentyfikowano skaŜenie chorobotwórcze, grzybami, itp. co w konsekwencji uniemoŜliwia pierwotne wykorzystanie spoŜywcze. 22 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 1.4.5. Zmiana definicji pojęć: wytwórca, pośrednik oraz wprowadzenie definicji: przetwórca. W celu precyzyjnego określenia czynności wykonywanych przez poszczególnych uczestników rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych, zmodyfikowane zostaną definicje wytwórcy i pośrednika oraz wprowadzona zostanie definicja terminu: przetwórca. Wprowadzenie ww. zmian wynika przede wszystkim z konieczności opracowania mechanizmów weryfikacji KZR przez poszczególnych przedsiębiorców działających w ramach poszczególnych elementów łańcucha wytwórczego i związanej z tym konieczności rejestrowania się tego typu przedsiębiorców w organie rejestrowym. Dotychczasowa definicja wytwórcy otrzymuje brzmienie: „Wytwórca - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania biokomponentów zgodnie z wymogami ustawy a następnie ich sprzedaŜy.”. Natomiast dotychczasowa definicja pośrednika zostanie zastąpiona definicją: „Pośrednik - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie zakupu i obrotu oraz importu, nabycia wewnątrzwspólnotowego, magazynowania lub sprzedaŜy biomasy lub biokomponentów.”. Wprowadzona zostanie takŜe nowa kategoria podmiotu funkcjonującego na rynku biokomponentów zdefiniowanego jako - przetwórca. W związku z tym konieczne będzie wprowadzenie nowej definicji w proponowanym brzmieniu: „Przetwórca – przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie przetwarzania i sprzedaŜy biomasy oraz produktów jej przetworzenia.”. 1.4.6. Zmiana definicji pojęć: producent i podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy. Projekt zmian wprowadza połączenie momentu powstania obowiązku realizacji NCW z momentem faktycznego wprowadzenia biokomponentów (zawartych w paliwach ciekłych) lub biopaliw ciekłych do obrotu. W tym celu konieczne jest wprowadzenie zmian w art. 23 ust. 1 ustawy, odnoszącym się do wykonywania przez podmiot realizujący NCW nałoŜonego na niego obowiązku. Ponadto, konieczne jest wprowadzenie zmian w definicji producenta (art. 2 ust. 1 pkt 20 ustawy) oraz podmiotu realizującego NCW (art. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy). Dotychczasowa definicja producenta zostanie zastąpiona definicją: 23 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 „Producent - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania, nabycia na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych i pierwszego wprowadzania ich do obrotu.”. Dotychczasowa definicja podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy zostanie zastąpiona definicją: „Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, nabycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, który wprowadza je do obrotu lub zuŜywa na potrzeby własne.”. Artykułowi 23 ust. 1 ustawy zostanie nadane brzmienie: „Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy jest obowiązany zapewnić w danym roku co najmniej minimalny udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wprowadzanych przez niego do obrotu lub zuŜywanych przez niego na potrzeby własne lub rozliczyć go w okresach dwuletnich.”. Powiązanie powstania obowiązku realizacji NCW z zakończeniem procedury zawieszenia akcyzy bliŜsze jest momentowi zuŜycia tego paliwa w transporcie. Wprowadzenie takiego rozwiązania wyeliminuje ryzyko zaistnienia sytuacji, w której paliwa ciekłe z biokomponentami lub biopaliwa ciekłe sprzedane w procedurze zawieszenia poboru akcyzy i uwzględnione do realizacji NCW, są następnie w wyniku dokonania kolejnych transakcji w procedurze zawieszenia poboru akcyzy transportowane poza teren Polski i dopiero tam wprowadzane do obrotu lub ponownie nabywane wewnątrzwspólnotowo. Wprowadzenie takiego rozwiązania pozwoli równieŜ uprościć procedurę rozliczania NCW. 1.4.7. Wprowadzenie definicji związanych z utworzeniem systemu weryfikacji KZR. W związku z koniecznością wprowadzenia uznawania systemów certyfikacji gwarantujących, przy zachowaniu procedur uznanych systemów, Ŝe zrealizowany został wymóg spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju zgodnie z zapisami dyrektywy oraz ustawy, konieczne było wprowadzenie do projektu zmian szeregu nowych, dotychczas niefunkcjonujących definicji. Definicje wprowadzane niniejszym projektem, opisujące system weryfikacji KZR, to: 24 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 System certyfikacji - zespół powiązań proceduralnych o charakterze organizacyjnym, obejmujący podmioty gospodarcze, administracyjne i inne, gwarantujący spełnienie wymagań w zakresie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju wynikających z niniejszej ustawy, a w szczególności zawierający procedury słuŜące sprecyzowaniu wymagań niniejszej ustawy. Administrator systemu certyfikacji - osoba fizyczna lub przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, która ma prawo do dysponowania systemem certyfikacji. Jednostka certyfikująca – osoba fizyczna lub przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, która działając w ramach wybranego przez siebie i uznanego systemu certyfikacji ma prawo wystawiania certyfikatu podmiotom certyfikowanym oraz prowadzi u wytwórców, przetwórców i pośredników weryfikację spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju wynikających z niniejszej ustawy. Podmiot certyfikowany – wytwórca, przetwórca lub pośrednik, który uzyskał certyfikat wydany przez uznaną jednostkę certyfikującą. Certyfikat – dokument wydawany podmiotowi certyfikowanemu, który potwierdza, Ŝe podmiot ten spełnia wymagania w zakresie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju określone przepisami niniejszej ustawy. Świadectwo – dokument wystawiany przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy potwierdzający, Ŝe wskazana w dokumencie ilość biokomponentów, wprowadzonych przez niego do obrotu lub wykorzystanych na potrzeby własne, o wymaganiach jakościowych zgodnych z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach, spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju określone przepisami niniejszej ustawy. Poświadczenie - dokument wystawiany przez podmiot certyfikowany, potwierdzający, Ŝe wskazana w dokumencie ilość biomasy lub biokomponentów spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju określone przepisami niniejszej ustawy. Oświadczenie producenta rolnego – dokument, w którym producent rolny potwierdza, Ŝe wytworzona przez niego biomasa spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju określone przepisami niniejszej ustawy. Wytwarzanie - proces produkcyjny, w którym metodami fizycznymi lub chemicznymi otrzymywane są biokomponenty, spełniające wymagania jakościowe, o których mowa w odrębnych przepisach. 25 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Przetwarzanie – nie będący wytwarzaniem proces produkcyjny, w którym metodami fizycznymi lub chemicznymi biomasa jest poddawana obróbce w celu zmiany jej właściwości; w szczególności nie są przetwarzaniem procesy słuŜące jedynie utrzymaniu biomasy w odpowiednich parametrach fizykochemicznych związane z jej magazynowaniem i/lub transportem. Kryteria zrównowaŜonego rozwoju – kryteria, o których mowa w punkcie 2.14.2. projektu zmian. 1.5. UmoŜliwienie realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego za pośrednictwem technologii współuwodornienia. W związku z umoŜliwieniem realizacji NCW przy zastosowaniu nowych technologii, takich jak współuwodornienie czystych olejów roślinnych, konieczna jest zmiana polegająca na wprowadzeniu dodatkowego przepisu w ustawie. W art. 23 zostanie wprowadzone upowaŜnienie dla Ministra Gospodarki mówiące o tym, Ŝe minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, biorąc pod uwagę wyniki badań w tym zakresie, procent, w jakim czyste oleje roślinne uŜywane w procesie współuwodornienia zaliczane będą do realizacji NCW (zgodnie ze stechiometrią reakcji i wynikającą z niej przybliŜoną zawartością węglowodorów pochodzących z biomasy w produkcie procesu współuwodornienia). Ponadto, zostanie wprowadzone w ustawie ograniczenie ilościowe dot. wykorzystania technologii współuwodornienia przy realizacji NCW. W art. 23 zapisany zostanie maksymalny poziom, który nie moŜe być wyŜszy niŜ 50% róŜnicy pomiędzy określonym Narodowym Celem Wskaźnikowym na dany rok kalendarzowy a poziomem Narodowego Celu Wskaźnikowego, jaki jest moŜliwy do zrealizowania przy wykorzystaniu paliw ciekłych z maksymalną dopuszczalną zawartością biokomponentów. 2. Projektowany stan prawny. Projekt zmian obejmuje następujące obszary: 2.1. Wprowadzenie przepisu, który będzie precyzował, Ŝe ustawa odnosi się do zastosowania biokomponentów i biopaliw ciekłych we wszystkich rodzajach transportu (art. 1). 26 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W art. 1 ustawy zostanie dodany ust. 3 mówiący o tym, Ŝe przepisy ustawy stosuje się wyłącznie do biokomponentów i biopaliw ciekłych wykorzystywanych we wszystkich rodzajach transportu. Rozwiązanie to pozwoli wyeliminować pojawiające się wątpliwości dotyczące zakresu spraw regulowanych ustawą o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, poprzez wyraźne wskazanie, Ŝe zawarte w niej przepisy odnoszą się tylko i wyłącznie do biokomponentów i biopaliw ciekłych stosowanych w transporcie. 2.2. Zmiany w rozdziale 2 ustawy związane ze zmianą definicji terminu: pośrednik oraz wprowadzeniem definicji terminu: przetwórca. W związku z wprowadzonymi zmianami w zakresie definicji wytwórcy oraz pośrednika, jak równieŜ wprowadzeniem nowej kategorii podmiotu funkcjonującego na rynku paliw ciekłych i biopaliw ciekłych - przetwórcy, konieczne będzie dokonanie zmian w przepisach rozdziału 2. W związku z powyŜszym rozdział 2 ustawy uzyska tytuł: „Zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biokomponentów oraz zakupu, importu, nabycia wewnątrzwspólnotowego, magazynowania lub sprzedaŜy biomasy lub biokomponentów”. Obecne przepisy zawarte w rozdziale 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych obligują wytwórców do dokonania wpisu do rejestru prowadzonego przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego. W związku z wprowadzeniem definicji przetwórcy i zmianą definicji pośrednika, w art. 4 - 9 ustawy zostaną wprowadzone zmiany, uwzględniające fakt, Ŝe dla nowo zdefiniowanych podmiotów naleŜy wprowadzić obowiązki analogiczne, jak dla wytwórców. Na przetwórców i pośredników zostanie nałoŜony zatem obowiązek uzyskania wpisu do rejestrów, odpowiednio: przetwórców i pośredników, które będą prowadzone przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego. Podobnie jak w przypadku wytwórcy, zostaną takŜe określone szczegółowe warunki prowadzenia działalności gospodarczej przez przetwórców i pośredników, analogiczne do zapisów dotyczących obecnie wytwórców (art. 5-9 ustawy). Jednocześnie, z uwagi na specyfikę działalności prowadzonej przez przetwórców i pośredników, wymogi zapisane w obecnej ustawie w art. 5 ust. 1 w stosunku do wytwórców zostaną odpowiednio zmodyfikowane w stosunku do przetwórców i pośredników, poprzez brak uwzględnienia zapisu pkt 3 zobowiązującego wytwórcę do posiadania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego. 27 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 2.3. Określenie wartości opałowych dla biopaliw ciekłych. Projekt załoŜeń przewiduje upowaŜnienie dla ministra właściwego do spraw gospodarki do wydania rozporządzenia określającego wartości opałowe paliw ciekłych i biokomponentów. W związku z tym, w art. 23 ust. 3 ustawy, wprowadzone zostaną zmiany polegające na rozszerzeniu obecnej delegacji ustawowej w tym zakresie. Proponowane zmiany wynikają z konieczności wdroŜenia przepisów dyrektywy 2009/28/WE, w której określone zostały wartości opałowe dla paliw ciekłych i biokomponentów. Szczegółowe dane dotyczące wartości opałowych poszczególnych biokomponentów i paliw ciekłych zostały określone w załączniku nr 3 do projektu załoŜeń. W związku z powyŜszym, minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, wartość opałową poszczególnych biokomponentów i paliw ciekłych uwzględniając w tym zakresie stan wiedzy technicznej oraz przepisy Unii Europejskiej (dokładnie – uwzględniając wartości opałowe określone w załączniku III dyrektywy 2009/28/WE). 2.4. Zmiany w przepisach dotyczących realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych. Projekt zmian przewiduje doprecyzowanie szeregu kwestii związanych z działaniami związanymi z realizacją obowiązku wypełnienia NCW. 2.4.1. Zlecanie wytwarzania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych. W związku ze zgłaszanymi wątpliwościami dotyczącymi określenia podmiotu zobowiązanego do realizacji NCW w przedmiotowym przypadku w nowym art. 23a ustawy zostaną wprowadzone przepisy określające, Ŝe podmiot zobowiązany do realizacji NCW, który nie posiada stosownej infrastruktury i tym samym koncesji na wytwarzanie danego rodzaju biopaliwa ciekłego, zleca wytworzenie biopaliwa ciekłego podmiotowi, który posiada stosowną koncesję. W powyŜszym przypadku podmiotem realizującym NCW jest podmiot zlecający wytworzenie biopaliwa ciekłego, który jest faktycznym właścicielem biokomponentu i paliwa ciekłego. 2.4.2. Bezpośrednie wytwarzanie biopaliwa ciekłego (biokomponentu stanowiącego samoistne paliwo) z biokomponentów. Bezpośrednie wytwarzanie biopaliwa ciekłego (biokomponentu stanowiącego samoistne paliwo) z biokomponentu oznacza zmianę przeznaczenia produktu z dodatku do paliw ciekłych na samoistne biopaliwo. Zgodnie z przepisami ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z późn. zm.) wytwarzać dany rodzaj paliwa (w tym przypadku biokomponenty stanowiące samoistne paliwo) moŜe jedynie 28 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 przedsiębiorca, który posiada stosowną infrastrukturę techniczną, oraz koncesję na wytwarzanie paliw ciekłych, która w swoim zakresie obejmuje moŜliwość wytwarzania tego rodzaju paliwa - biokomponentów stanowiących samoistne paliwo. Analogicznie jak w opisanym wyŜej przypadku w nowym art. 23a ustawy zostanie w sposób precyzyjny uregulowana sytuacja, na podstawie której podmiot będący w posiadaniu biokomponentu, który jednocześnie nie posiada stosownej infrastruktury oraz koncesji pozwalającej na wytwarzanie biokomponentów stanowiących samoistne paliwo (w związku z faktem braku posiadania niezbędnej infrastruktury wytwórczej), musi zlecić wytwarzanie tego paliwa podmiotowi, który taką infrastrukturę i stosowną koncesję posiada. Wówczas, jak opisano powyŜej, podmiotem objętym obowiązkiem realizacji NCW będzie właściciel biokomponentu. 2.4.3 Rozliczanie Narodowych Celów Wskaźnikowych w ramach dwuletnich okresów rozliczeniowych. Projekt zmian wprowadzi moŜliwość rozliczania określonej części Narodowego Celu Wskaźnikowego, którego wysokość w danym roku będzie określona zgodnie z delegacją ustawową określoną w art. 24, ust. 1 ustawy, w ramach zamkniętych dwuletnich okresów rozliczeniowych. Wprowadzenie zaproponowanego rozwiązania ma na celu umoŜliwienie tym podmiotom, które w pierwszym roku dwuletniego okresu rozliczeniowego nie zrealizowały określonej części obowiązującego NCW na zrealizowanie brakującego poziomu NCW w roku kolejnym lub teŜ przeniesienie wypracowanej w pierwszym roku dwuletniego okresu rozliczeniowego określonej części wypracowanej nadwyŜki NCW, na rok kolejny. Proponowane rozwiązanie dotyczy zamkniętych, dwuletnich okresów rozliczeniowych i zacznie obowiązywać począwszy od roku 2013 – kolejne okresy zostaną wpisane do ustawy, aŜ do roku 2020 (np. pierwszy dwuletni okres rozliczeniowy: 2013 – 2014, drugi dwuletni okres rozliczeniowy: 2015 – 2016, itd.). Wymienienie kolejnych, dwuletnich okresów rozliczeniowych, w ramach których moŜna korzystać z rozliczania określonej części NCW, w treści ustawy zapewni z jednej strony systemowe uporządkowanie proponowanego mechanizmu oraz zagwarantuje, Ŝe będą one toŜsame dla wszystkich podmiotów zobowiązanych do realizacji tego obowiązku. Jednocześnie, w celu zagwarantowania stabilności funkcjonowania rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych, wprowadzona moŜliwość przeniesienia określonej części obowiązku NCW dotyczyć będzie nie więcej niŜ +-10% wartości obowiązującego poziomu NCW w pierwszym roku kaŜdego z kolejnych dwuletnich okresów rozliczeniowych. 29 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W praktyce, wprowadzenie moŜliwości rozliczania określonej części NCW w zamkniętych dwuletnich okresach rozliczeniowych oznacza, Ŝe kaŜdy podmiot zobowiązany do jego realizacji, ma prawo, na swój pisemny wniosek złoŜony do Prezesa URE, „do nierozliczenia” nie więcej niŜ +-10% NCW przypadającego zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów na pierwszy rok obowiązywania kaŜdego z dwuletnich okresów rozliczeniowych wpisanych do ustawy. W tej sytuacji, gdy: - dany podmiot nie rozliczy się w pierwszym roku dwuletniego okresu rozliczeniowego z mniej niŜ 10% wartości NCW - Prezes URE nie ma podstaw do naliczania kary za brak wykonania obowiązku, natomiast podmiot zobowiązany do realizacji NCW ma obowiązek wykonania w drugim roku dwuletniego okresu rozliczeniowego takiej wartości obowiązku jaka wynika z poziomu ustalonego na ten rok w rozporządzeniu Rady Ministrów, oraz dodatkowo z niewykonanej części obowiązku z pierwszego roku dwuletniego okresu rozliczeniowego; - dany podmiot nie rozliczy się w pierwszym roku okresu rozliczeniowego z więcej niŜ dopuszczalne 10% wartości NCW - Prezes URE ma obowiązek naliczyć karę za brak wykonania tego obowiązku, przyjmując jednakŜe za podstawę do obliczenia kary wielkość braku wykonania NCW jedynie powyŜej 10% niezrealizowanej wartości wykazanej w pierwszym roku dwuletniego okresu rozliczeniowego; w tym przypadku podmiot realizujący NCW w drugim roku dwuletniego okresu rozliczeniowego nadal jest zobowiązany do wykonania tego obowiązku w wartości jaka wynika z poziomu ustalonego na ten rok w rozporządzeniu Rady Ministrów, oraz dodatkowo z niewykonanej części obowiązku z pierwszego roku dwuletniego okresu rozliczeniowego, od której nie została naliczona kara pienięŜna; - dany podmiot rozliczy się w pierwszym roku dwuletniego okresu rozliczeniowego z wartości NCW ponad obowiązujący w tym roku kalendarzowym poziom obowiązku Prezes URE jest zobowiązany do zaliczenia określonej części nadwyŜki (ale tylko do 10% jej wartości) na poczet wykonania obowiązku zapisanego w rozporządzeniu Rady Ministrów w drugim roku dwuletniego okresu rozliczeniowego. Wprowadzenie ustawowej moŜliwości rozliczania części obowiązku NCW w okresach dwuletnich w sposób istotny wpłynie na uelastycznienie oraz ekonomiczną racjonalizację procesu wykonywania NCW przez podmioty do tego zobowiązane, jednocześnie nie wywierając negatywnego wpływu na stabilność rynku zaopatrzenia w biomasę oraz działalność wytwórców biokomponentów. 30 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 2.5. Zmiana delegacji do wydania rozporządzenia w sprawie Narodowych Celów Wskaźnikowych. W art. 24 ust. 1 ustawy po słowach „na kolejne 6 lat” zostaną dodane wyrazy: „(…) licząc od roku następującego po roku w którym wydawane jest rozporządzenie oraz (…)”. Proponowana zmiana ma na celu doprecyzowanie, jakie dokładnie lata mają obejmować kolejne edycje rozporządzenia. Proponowana zmiana wynika z faktu, iŜ dotychczasowe zapisy wzbudzają wątpliwości interpretacyjne w tym zakresie. 2.6. Zachęty do korzystania z biokomponentów kolejnych generacji. Projekt zmian przewiduje wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym do realizacji celów w zakresie stosowania energii ze źródeł odnawialnych w transporcie, wkład biokomponentów wytworzonych z odpadów i pozostałości, niespoŜywczego materiału celulozowego lub materiału lignocelulozowego uznaje się za dwukrotnie większy od wkładu innych biokomponentów (art. 23c). Proponowany przepis stanowi bezpośrednie wdroŜenie przepisów art. 21 ust. 2 dyrektywy 2009/28/WE. Zostaną równieŜ wymienione surowce, zgodnie z postanowieniami załącznika VB dyrektywy 2009/28/WE i załącznikiem nr 1 przedmiotowych załoŜeń, w przypadku których wkład wytworzonych z nich biokomponentów lub biopaliw ciekłych jest liczony podwójnie. Będą to m.in.: etanol ze słomy pszenicy, etanol z odpadów drzewnych, etanol z drewna uprawianego, eter dimetylowy z odpadów drzewnych, eter dimetylowy z drewna uprawianego, metanol z odpadów drzewnych, metanol z drewna uprawianego i pochodząca ze źródeł odnawialnych część eteru metylo-t-butylowego. Liczone podwójnie będą równieŜ: olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropscha z odpadów drzewnych i olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropscha z drewna uprawianego. 2.7. Regulacja ustawowa treści umów dotyczących obrotu biokomponentami. Projekt zmian przewiduje wprowadzenie przepisów regulujących kształt umów obowiązujących przy obrocie biokomponentami, które zostaną umieszczone w Rozdziale 2. W tym rozdziale ustawa zawiera juŜ przepisy (art. 12) regulujące kwestie dotyczące elementów jakie powinna zawierać umowa kontraktacji lub umowa dostawy biomasy na potrzeby wytwarzania biokomponentów (w tym określenie terminu płatności). Przepisy art. 12 ustawy zostały wprowadzone przez ustawodawcę m.in. w celu ochrony jednego z najsłabszych elementów łańcucha wytwarzającego biokomponenty jakim są producenci rolni, przed niekorzystnymi skutkami realizacji umów handlowych. 31 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Analiza dotychczasowej sytuacji rynkowej oraz sygnały płynące z branŜy pokazują, Ŝe równieŜ wytwórcy biokomponentów w stosunku do producentów paliw znajdują się w znacznie słabszej pozycji konkurencyjnej, co ma odzwierciedlenie w niekorzystnych dla nich warunkach umów oferowanych przez podmioty dokonujące zakupu biokomponentów. Wprowadzone zostaną zasady ogólne, co do których muszą się stosować zapisy umów sprzedaŜy biokomponentów: - prawa i obowiązki stron umowy muszą być kształtowane na zasadach wzajemności, bez wprowadzania przewag dla Ŝadnej ze stron umowy, - odpowiedzialność stron umowy z tytułu jej niewykonania lub częściowego wykonania umowy jest ograniczona do rzeczywistych strat drugiej strony (damnum emergens) i nie moŜe obejmować utraconych korzyści (lucrum cessans), - ryzyko zmian legislacyjnych obciąŜa równo obydwie strony umowy, tzn. kaŜda ze stron moŜe bez konsekwencji odstąpić od umowy w części niewykonanej, w przypadku, gdy zmiany legislacyjne powodują wzrost kosztów wykonania umowy dla strony powołującej się na tę okoliczność, lub w uzgodnieniu z drugą stroną zmienić istotne warunki umowy (essentialia negotii), - nie dopuszcza się stosowania przepisów umoŜliwiającej którejkolwiek stronie umowy zagwarantowanie prawa do jednostronnego odstąpienia od umowy bez podania istotnej przyczyny, sprecyzowanej w treści umowy i zaakceptowanej przez obie strony umowy. Wprowadzone zostaną następujące elementy, jakie w szczególności musi zawierać treść umowy sprzedaŜy biokomponentów, przy czym w przypadku transakcji natychmiastowych (spot), stosuje się je odpowiednio:: - termin obowiązywania umowy, - postanowienia dotyczące zmiany i rozwiązania umowy, - wolumen biokomponentu na jaki podpisana została umowa, wraz z dokładnym określeniem miejsca i wielkości dostaw, z zastrzeŜeniem, iŜ w przypadku umów z terminem obowiązywania dłuŜszych niŜ jeden miesiąc, umowa zawiera szczegółowy harmonogram dostaw miesięcznych, którego suma równa się wolumenowi zakupionych w ramach tej umowy biokomponentów, - cenę za jednostkę dostarczonego biokomponentu, ustaloną jako stałą cenę indeksowaną o wskaźnik i wzrostu cen surowców do produkcji w czasie trwania umowy lub w oparciu o formułę cenową, która uwzględniać będzie jedynie składniki kosztów surowców wpływających bezpośrednio na koszt produkcji biokomponentów plus marŜa, 32 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 - termin płatności za dostarczone biokomponenty, który nie moŜe być dłuŜszy niŜ 30 dni od dnia ich dostarczenia do miejsca przeznaczenia wskazanego w umowie, - moŜliwość wstrzymania dostaw w przypadku opóźnienia w zapłacie za dostarczone biokomponenty, do czasu uregulowania zaległości; wstrzymanie dostaw z powodu opóźnień w spłacie zobowiązań nie moŜe być jednocześnie traktowane jako podstawa do Ŝądania przez drugą stronę umowy zadośćuczynienia za częściowe wykonanie umowy; - postanowienia dotyczące zmiany i rozwiązania umowy, przy czym zmiana umowy musi odbywać się za zgodą obu stron, a prawo rozwiązania umowy przysługuje obu stronom w takich samych przypadkach. Ponadto projekt zmian wprowadzi zapisy pozwalające na stosowanie następujących postanowień w treści umów: - moŜliwość korekty wolumenu biokomponentu, na jaki podpisana została umowa, jednak w granicach maksymalnie ± 5%, o ile opcja ta jest zastrzeŜona wyłącznie na rzecz jednej ze stron, - w przypadku konieczności wprowadzenia harmonogramu dostaw, umowa moŜe zawierać dodatkowe postanowienia umoŜliwiające obu stronom umowy wprowadzenie, w trakcie jej realizacji, zmian w zakresie wielkości dostaw w kolejnych miesiącach, z zastrzeŜeniem, Ŝe tego rodzaju propozycja zmian musi uzyskać pełną akceptację drugiej strony umowy, - umowa moŜe zawierać postanowienia dotyczące moŜliwości odstąpienia od realizacji umowy w części niewykonanej, z zastrzeŜeniem, Ŝe moŜe to dotyczyć precyzyjnie określonych sytuacji, w szczególności opóźnienia w dostawie przez sprzedającego i opóźnienia w odbiorze przez kupującego, - umowa moŜe zawierać postanowienia dotyczące moŜliwości obciąŜenia stron karami umownymi z tytułu niewłaściwej realizacji umowy, w przypadkach precyzyjnie określonych, zapisanych na rzecz obu stron na zasadach wzajemności, - umowa moŜe zawierać zastrzeŜone na rzecz obu stron postanowienia dotyczące moŜliwości wykonania zastępczego umowy w przypadku opóźniania się jednej ze stron w wykonaniu umowy, przy czym strona będąca w zwłoce zobowiązana jest do wyrównania straty, jaką strona korzystająca z prawa do wykonania zastępczego poniosła na skutek wykonania swojego uprawnienia. Ponadto, zostanie wprowadzony przepis zobowiązujący z chwilą wejścia w Ŝycie znowelizowanej ustawy do stosowania ww. obowiązków dotyczących zapisów w umowach, równieŜ w stosunku do umów zawartych przed wejściem w Ŝycie ustawy, jeŜeli okres 33 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 obowiązywania tych umów po wejściu w Ŝycie znowelizowanej ustawy jest dłuŜszy niŜ 1 miesiąc. 2.8. Zmiana treści przepisu art. 33, ust. 1, pkt 7. Projekt zmian wprowadza formułę sankcjonowania braku przestrzegania obowiązku zamieszczania informacji o dostępności biopaliw ciekłych (art. 26 i art. 33 ustawy). W tym celu wprowadza się zmianę treści przepisu art. 33 ust. 1 pkt 7 ustawy w brzmieniu: „będąc przedsiębiorcą, o którym mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, nie podaje informacji, o których mowa w art. 26;”. Zmiana ta związana jest z tym, Ŝe przepis art. 26, nie konstytuuje obowiązku podawania informacji przez przedsiębiorców wprowadzających do obrotu biopaliwa ciekłe na co najmniej dziesięciu własnych, patronackich lub partnerskich stacjach paliwowych. 2.9. Zmiana zakresu sprawozdawczości (art. 30). 2.9.1. Producenci. Projekt załoŜeń rozszerza obecny obowiązek sprawozdawczy nałoŜony na producentów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wobec Prezesa URE, poprzez zobowiązanie do przekazywania dodatkowych danych (w stosunku do obecnie przekazywanych) w zakresie ilości i rodzajów: a) wytworzonych paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, b) zaimportowanych paliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach, c) zaimportowanych biopaliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych biopaliwach, d) nabytych wewnątrzwspólnotowo paliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach, e) nabytych wewnątrzwspólnotowo biopaliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych biopaliwach, f) nabytych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w procedurze zawieszenia poboru akcyzy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym paliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach, 34 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 g) nabytych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w procedurze zawieszenia poboru akcyzy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym biopaliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych biopaliwach, h) wprowadzonych do obrotu paliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach, i) wprowadzonych do obrotu biopaliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych biopaliwach. Dodatkowo nałoŜony zostanie obowiązek udzielania informacji, jaki udział w ogólnej ilości biokomponentów i biopaliw ciekłych stanowią te, spełniające kryteria zrównowaŜonego rozwoju oraz jaki jest średni poziom emisji dla biokomponentów wykorzystanych do produkcji paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, wyraŜony w gCO2eq/MJ. Jednocześnie w art. 30 ustawy wprowadzony zostanie nowy ustęp – 2a, który określi, iŜ na producentów dokonujących importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biokomponentów ciekłych zostanie nałoŜony obowiązek przekazywania Prezesowi Agencji Rynku Rolnego, w terminie do 45 dni po zakończeniu kwartału, sprawozdań kwartalnych sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych dokumentów zawierających informacje dotyczące ilości i rodzaje: a) zaimportowanych biokomponentów, b) nabytych wewnątrzwspólnotowo biokomponentów - oraz kosztów ich nabycia. Dodatkowo nałoŜony zostanie obowiązek udzielania informacji, dotyczącej udziału, jaki w ogólnej ilości biokomponentów stanowią te, które spełniają kryteria zrównowaŜonego rozwoju oraz jaki jest średni poziom emisji dla biokomponentów wykorzystanych do produkcji paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, wyraŜony w gCO2eq/MJ. Producenci będą zobowiązani do załączania do sprawozdania kserokopii świadectw wraz z kserokopiami dowodów, na podstawie których zostały wystawione świadectwa potwierdzające spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju przez biokomponenty wprowadzone do obrotu lub wykorzystane na potrzeby własne, które zostały wliczone do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego. 2.9.2. Przetwórcy i pośrednicy. 35 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W związku z wprowadzeniem nowego rodzaju podmiotu funkcjonującego na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych zdefiniowanego jako przetwórca, konieczne jest wprowadzenie w ustawie obowiązku prowadzenia sprawozdawczości dla tego podmiotu. W związku z powyŜszym, w art. 30 ustawy wprowadzony zostanie nowy ust. 1a, określający zobowiązania sprawozdawcze przetwórcy wobec organu rejestrowego. Przetwórcy są obowiązani do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu kwartału, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych dokumentów, zawierających informacje dotyczące: 1) nabycia biomasy w ramach kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, w tym: a) dostawców, od których nabyta została biomasa, z wyłączeniem producentów rolnych, oraz ilości i rodzaju nabytej na tej podstawie biomasy, b) ilości i rodzaju nabytej biomasy od producentów rolnych, c) średniego poziomu emisji dla biomasy pozyskanej osobno od podmiotów wskazanych w lit. a i b, wyraŜonego w gCO2eq/MJ; 2) ilości i rodzaju pozostałej nabytej biomasy; 3) wytworzonych produktów pośrednich, ze wskazaniem produktów pośrednich wytworzonych z biomasy pozyskanej zgodnie z pkt 1 lit. a i b; 4) zbytych produktów pośrednich w tym oznaczenie nabywcy, ilości i rodzaju produktu pośredniego wytworzonego z biomasy zgodnie z pkt 3; 5) średniego poziomu emisji dla zbytego produktu pośredniego wytworzonego z biomasy zgodnie z pkt 3, wyraŜonego w gCO2eq/MJ; 6) stanów magazynowych biomasy z wyszczególnieniem biomasy nabytej i przetworzonej w ramach kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. Obowiązek sprawozdawczości, z tych powodów, co wobec przetwórcy, zostanie równieŜ nałoŜony na pośrednika. W związku z tym w art. 30 ustawy zostanie wprowadzony ust. 1b określający zobowiązania sprawozdawcze pośrednika wobec organu rejestrowego. Pośrednicy są zobowiązani do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu kwartału, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych dokumentów, zawierających informacje dotyczące: 1) obrotu biomasą lub biokomponentami w ramach kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, w tym: a) oznaczenie dostawcy biomasy lub biokomponentów oraz ilości i rodzaju nabytej na tej podstawie biomasy lub biokomponentów, b) stanów magazynowych biomasy i biokomponentów, 36 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 c) oznaczenie nabywcy biomasy lub biokomponentów, ilości i rodzaju zbywanej biomasy lub biokomponentów, ze wskazaniem oświadczenia, jeŜeli zostało ono wystawione w związku z dostawą, d) średniego poziomu emisji dla biomasy lub biokomponentów pozyskanych wraz z oświadczeniami rolnika, oświadczeniami , wyraŜony w gCO2eq/MJ, e) średniego poziomu emisji dla biomasy lub biokomponentów po zakończeniu magazynowania pozyskanych wraz z oświadczeniami rolnika, wyraŜony w gCO2eq/MJ; 2) obrotu biomasą lub biokomponentami innych niŜ określone w pkt 1, w tym: a) ilości i rodzaju nabytej biomasy lub biokomponentów, b) stanów magazynowych biomasy i biokomponentów, c) ilości i rodzaju zbytej biomasy lub biokomponentów.”. Projekt zmian wprowadza ponadto obowiązek niezwłocznego informowania organu rejestrowego o fakcie otrzymania certyfikatu od jednostki certyfikującej, który upowaŜnia przetwórcę i pośrednika do wystawiania poświadczenia potwierdzającego, Ŝe wskazana w dokumencie ilość biomasy lub biokomponentów spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju określone przepisami niniejszej ustawy. 2.9.3. Wytwórcy. Sprawozdawczość wytwórców zostanie poszerzona o dodatkowe elementy. Wytwórcy będą przekazywali sprawozdania jedynie Prezesowi Agencji Rynku Rolnego (nie zaś jak dotychczas, zgodnie z zapisami art. 30, ust. 1 – równieŜ Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki). Zmianie ulegną równieŜ terminy oraz zakres sprawozdawczości realizowanej przez wytwórców, która zostanie poszerzona o nowe elementy, wynikające przede wszystkim z konieczności wprowadzenia weryfikacji KZR. Wytwórcy będą zobowiązani do przekazywania, w terminie do 30 dni po zakończeniu kwartału, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych dokumentów zawierających informacje dotyczące: 1) nabycia surowców przeznaczonych do wytworzenia biokomponentów, w tym wskazania: a) dostawców, od których nabyta została biomasa, z wyłączeniem producentów rolnych, oraz ilości i rodzaju nabytej na tej podstawie biomasy, b) ilości i rodzaju nabytej biomasy od producentów rolnych, 37 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 c) średniego poziomu emisji dla biomasy pozyskanej osobno od podmiotów wskazanych w lit. „a” oraz „b”, wyraŜonego w gCO2eq/MJ, d) ilości i rodzaju pozostałej nabytej biomasy, e) ilości i rodzaju pozostałych surowców uŜytych do wytwarzania biokomponentów; 2) wytworzonych biokomponentów, ze wskazaniem biokomponentów wytworzonych z surowców, w tym biomasy pozyskanej na podstawie oświadczenia rolnika, oraz pozostałej biomasy; 3) zbytych biokomponentów w tym oznaczenie nabywcy, ilości i rodzaju biokomponentów, ze wskazaniem oświadczenia, jeŜeli zostało ono wystawione w związku z dostawą; 4) średniego poziomu emisji dla zbytych biokomponentów wytworzonych z biomasy, wyraŜonego w gCO2eq/MJ; 5) stanów magazynowych biomasy i biokomponentów, z wyszczególnieniem biomasy nabytej i przetworzonej oraz wytworzonych biokomponentów w ramach kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. Projekt zmian wprowadza ponadto obowiązek niezwłocznego informowania organu rejestrowego o fakcie otrzymania certyfikatu od jednostki certyfikującej, który upowaŜnia wytwórcę do wystawania poświadczenia potwierdzającego, Ŝe wskazana w dokumencie ilość wytworzonych przez wytwórcę biokomponentów spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju określone przepisami niniejszej ustawy. 2.9.4. Pozostałe zmiany w zakresie sprawozdawczości. 2.9.4.1. Sprawozdawczość Ministra Finansów. Projekt załoŜeń przewiduje uszczegółowienie treści zapisów art. 30 ust. 3 ustawy, poprzez wprowadzenie obowiązku precyzyjnego zakwalifikowania jako biokomponentów, paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych substancji wymienianych w sprawozdaniach kwartalnych Ministra Finansów. Dane przekazywane przez Ministra Finansów będą zawierały szczegółowe informacje na temat: a) ilości biokomponentów importowanych oraz sprowadzonych w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego, b) ilości paliw ciekłych importowanych oraz sprowadzonych w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego, z określeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach, 38 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 c) ilości biopaliw ciekłych importowanych oraz sprowadzonych w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego, z określeniem zawartości biokomponentów w tych biopaliwach - przez kaŜdego z producentów, wraz ze wskazaniem ich danych adresowych oraz rejestrowych. 2.9.4.2. Sprawozdawczość Prezesów ARR i URE. W związku z faktem, iŜ wprowadzony zostanie obowiązek sprawozdawczości dla pośrednika oraz dla nowego podmiotu funkcjonującego na rynku paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zdefiniowanego jako przetwórca, jak równieŜ rozszerzony zostanie obowiązek sprawozdawczości wobec producentów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, zmianie ulegną przepisy dotyczące sprawozdawczości prowadzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki oraz dodane zostaną przepisy dotyczące sprawozdawczości Prezesa Agencji Rynku Rolnego. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki będzie sporządzał zbiorcze raporty kwartalne dotyczące rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wyłącznie na podstawie informacji pozyskanych ze sprawozdań przekazanych przez producentów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych. W związku z tym, jak równieŜ w związku z wprowadzeniem nowych ustępów 1a i 1b, art. 30 ust. 4 ustawy otrzyma brzmienie: „Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie sprawozdań kwartalnych, o których mowa w ust. 2, sporządza zbiorczy raport kwartalny dotyczący rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych i przekazuje go ministrom właściwym do spraw: finansów publicznych, gospodarki, rynków rolnych oraz środowiska, w terminie do 75 dni po zakończeniu kwartału.”. Ponadto, projekt zmian zakłada wprowadzenie w ustawie obowiązku dla Prezesa URE do sporządzania, na podstawie raportów kwartalnych, raportu rocznego dotyczącego rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych. W związku z powyŜszym konieczne będzie wprowadzenie w art. 30 nowego ust. 4a w brzmieniu: „Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie raportów kwartalnych, o których mowa w ust. 4, sporządza zbiorczy raport roczny dotyczący rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych i przekazuje go ministrom właściwym do spraw: finansów publicznych, gospodarki, rynków rolnych oraz środowiska, w terminie do 75 dni po zakończeniu roku, którego raport dotyczy.”. 39 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W związku z faktem, Ŝe obowiązek sprawozdawczy Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zostanie ograniczony tylko do producentów składających informację na temat paliw i biopaliw ciekłych, w art. 30 ustawy zostanie wprowadzony ust. 4b o treści: „Prezes Agencji Rynku Rolnego, na podstawie sprawozdań kwartalnych, o których mowa w ust. 1, 1a, 1b oraz 2a sporządza zbiorczy raport kwartalny dotyczący rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych i przekazuje go ministrom właściwym do spraw: finansów publicznych, gospodarki, rynków rolnych oraz środowiska, w terminie do 75 dni po zakończeniu kwartału.”. Jednocześnie, ust. 5 zostanie zmieniony i obecny zapis „(…) o których mowa w ust. 13.” zostanie zastąpiony zapisem: „(…) o którym mowa w ust. 2.”. Ponadto zostanie dodany ust. 5a w brzmieniu: „Minister właściwy do spraw rolnictwa określi w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres raportu, o którym mowa w ust. 4a, uwzględniając zakres informacji zawartych w sprawozdaniach, o których mowa w ust. 1, 1a, 1b i 2a.”. 2.10. Zmiana w art. 32 - sporządzanie raportu dla Komisji Europejskiej. W związku z faktem, iŜ od dnia wejścia w Ŝycie zmian do ustawy dyrektywa 2009/28/WE zastępuje w kraju dyrektywę 2003/30/WE, która dotąd nakładała na państwa członkowskie obowiązek sporządzania raportów, o których mowa w art. 32 ustawy, w przedmiotowym przepisie zostanie dodany ust. 3 mówiący o tym, Ŝe ostatni raport przygotowywany dla Komisji Europejskiej zostanie sporządzony w roku 2012 i obejmował będzie okres roku 2011. Zmiana jest spowodowana faktem, iŜ dyrektywa 2009/28/WE nie przewiduje konieczności sporządzania raportów, których zakres został zdefiniowany w art. 32 ustawy. 2.11. Zmiany w przepisach dotyczących kar (art. 33 ust. 1 pkt 8). Projekt zmian przewiduje dodanie w art. 33 ust. 1 pkt 8 numeracji kolejnych ustępów: „1a, 1b i 2a” zamieszczonych po wyrazach: „w art. 30 ust. 1”. Przedmiotowa zmiana zostanie wprowadzona w związku z wprowadzeniem nowych artykułów w treści nowelizowanej ustawy dotyczących wprowadzenia obowiązków sprawozdawczych dla przetwórców i pośredników oraz rozszerzenia ww. obowiązków dla producentów. 2.12. Zmiana wzoru obliczania kary za brak wykonania NCW. 40 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Zmiana wzoru obliczania wysokości kary pienięŜnej za brak wypełnienia przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy obowiązku zapewnienia minimalnego udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wprowadzanych przez niego do obrotu lub wykorzystanych na potrzeby własne (art. 33 ustawy). Wprowadzony zostanie nowy, uproszczony wzór obliczania wysokości kary pienięŜnej za brak wypełnienia przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy obowiązku określonego na dany rok kalendarzowy. Kara pienięŜna wynosić będzie równowartość iloczynu kwoty 0,6 zł/MJ i wyraŜonej w MJ wysokości niezrealizowanego udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wprowadzonych do obrotu przez podmiot podlegający karze, a takŜe zuŜytych przez niego na potrzeby własne w roku, w którym podmiot ten nie zrealizował ciąŜącego na nim obowiązku. W związku z powyŜszym art. 33 ust. 5 otrzyma brzmienie: „W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, kara pienięŜna wynosi równowartość iloczynu kwoty 0,6 zł/MJ i wyraŜonej w MJ wielkości niezrealizowanego udziału biokomponentów, biomasy i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wprowadzonych do obrotu przez podmiot podlegający karze, a takŜe zuŜytych przez niego na potrzeby własne w roku, w którym podmiot ten nie zrealizował obowiązku wynikającego z art. 23 ust. 1.”. Intencją wprowadzenia powyŜszej zmiany jest zapewnienie ułatwienia Prezesowi URE w zakresie wymierzania poziomu kary za brak wykonania lub częściowe wykonanie NCW przy jednoczesnym załoŜeniu zachowania kar na tym obecnym poziomie. W związku z tym proponowana w projekcie zmian wielkość współczynnika 0,6 zł/MJ została obliczona przy wykorzystaniu danych dotyczących sumarycznego wykorzystania biokomponentów i paliw ciekłych pochodzących z raportów Prezesa URE oraz średnich cen paliw obowiązujących w 2010 r. Wprowadzenie nowego wzoru obliczania kary pienięŜnej ułatwi wyliczanie wysokości kar (poprzez zlikwidowanie trudności związanych z pozyskiwaniem przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki danych niezbędnych do określenia wysokości kary), jak równieŜ wyeliminuje wątpliwości związane z niejednoznaczną interpretacją obecnie obowiązujących przepisów w tym zakresie (szczególnie w odniesieniu do pojęcia „ogólnej wartości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedanych lub zbytych w innej formie przez podmiot podlegający karze”). 41 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 2.13. Wprowadzenie zmian w art. 37 Na mocy obecnie obowiązującego art. 37 ustawy Rada Ministrów przyjęła 24 lipca 2007 r. Wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 2014. Jak wskazano w Części I, pkt 4 niniejszego projektu załoŜeń, wnioski zawarte w przyjętej przez Radę Ministrów, w dniu 26 stycznia 2010 r., Kompleksowej informacji na temat realizacji Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014 pokazały, iŜ nie wszystkie działania zawarte w programie zostały wdroŜone, w wyniku czego nie udało się zrealizować wszystkich załoŜonych celów Wieloletniego programu. Wnioski zawarte w Kompleksowej informacji wskazały jednoznacznie na konieczność przeglądu oraz wypracowania propozycji działań umoŜliwiających skuteczną realizację zadań zapisanych w programie. Na podstawie przeprowadzonych analiz uznano, Ŝe dla realizacji celów związanych z rozwojem rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce, niezbędne jest wypracowanie zupełnie nowego dokumentu, który będzie obejmował znacznie dłuŜszą perspektywę czasową niŜ aktualnie obowiązujący program, tj. do roku 2020. Okres obowiązywania nowego programu powinien być skorelowany z perspektywą czasową wynikającą z celów i obowiązków zapisanych w treści Dyrektywy 2009/28/WE, jak równieŜ kolejnym okresem finansowania w ramach funduszy europejskich. Konieczność opracowania nowego programu wynika przede wszystkim z faktu, iŜ znaczącej zmianie uległy regulacje prawa unijnego w zakresie biopaliw ciekłych, w konsekwencji czego modyfikacjom ulegnie takŜe ustawodawstwo krajowe w tym obszarze. W wyniku tych zmian, podmioty działające na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych będą funkcjonowały w zupełnie nowych warunkach prawnych i ekonomicznych. Ponadto naleŜy zwrócić uwagę, iŜ obecnie funkcjonujący wieloletni program w duŜej mierze uległ dezaktualizacji. Część zadań w nim zapisanych została zrealizowana, inne są w trakcie realizacji, natomiast pozostałe prawdopodobnie nie zostaną wdroŜone, przede wszystkim z powodu braku jasno określonych źródeł ich finansowania. W związku z powyŜszym uznano, iŜ nie istnieje inne rozwiązanie, niŜ opracowanie nowego dokumentu programowego, wyznaczającego nowe kierunki rozwoju rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych. Będzie on stanowił odpowiedź na bardzo istotne zmiany, jakie dokonały się w ostatnim czasie (zarówno w odniesieniu do ustawodawstwa, jak i do uwarunkowań na rynku biopaliw ciekłych) i będą dokonywać się w okresie najbliŜszych lat. 42 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W związku z powyŜszym, konieczne jest wprowadzenie zmiany art. 37, który otrzyma brzmienie: „Rada Ministrów przyjmie wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2013 – 2020, który w szczególności będzie uwzględniał: 1) elementy wieloletniego programu wsparcia finansowanego ze środków budŜetowych w wysokości 1,5% planowanych wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych; 2) wsparcie finansowe ze środków publicznych, w tym środków funduszy Unii Europejskiej, na inwestycje w zakresie wytwarzania biokomponentów, biopaliw ciekłych lub innych paliw odnawialnych, w tym inwestycje związane z koniecznością redukcji emisji gazów cieplarnianych w cyklu produkcyjnym; 3) wsparcie działań mających na celu zwiększenie popytu na biopaliwa ciekłe, w tym m.in. finansowanie opłat za parkowanie dla pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi, dofinansowanie zakupu nowych pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi oraz wspieranie ekologicznego transportu; 4) wsparcie badań naukowych, dotyczących opracowywania nowych rodzajów biopaliw ciekłych lub innych paliw odnawialnych, związanych z tym nowych rozwiązań konstrukcyjnych, jak równieŜ wdroŜeń eksploatacyjnych; 5) wsparcie działań edukacyjnych, mających na celu promocję stosowania biopaliw ciekłych lub innych paliw odnawialnych; 6) źródła finansowania poszczególnych działań; 7) okresowe oceny realizacji wyznaczonych w nim celów gospodarczych i społecznych.”. 2.14. WdroŜenie przepisów określających KZR. W związku zrównowaŜonego z koniecznością rozwoju dla wdroŜenia biokomponentów przepisów i biopaliw dotyczących ciekłych kryteriów określonych w dyrektywie 2009/28/WE w art. 17, 18, 19 i 21 do ustawy konieczne będzie dodanie nowego rozdziału 4a. Treść tego rozdziału zawierać będzie szczegółowy opis kryteriów, które muszą zostać spełnione, aby moŜliwe było zaliczenie wykorzystanych biokomponentów lub biopaliw ciekłych na potrzeby realizacji NCW oraz sposób w jaki spełnienie kryteriów na poszczególnych etapach produkcji ma być weryfikowane. NaleŜy podkreślić, Ŝe przepisy dotyczące kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, jako istotny element oddziaływujący na rynek biokomponentów i biopaliw ciekłych powinny znaleźć się w ustawie. Ścisłe powiązanie systemu certyfikacji, na którym oparta będzie weryfikacja kryteriów zrównowaŜonego rozwoju z realizacją Narodowych Celów 43 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Wskaźnikowych oraz prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biokomponentów oraz produkcji paliw ciekłych i biopaliw ciekłych powoduje, Ŝe konieczne jest zawarcie przedmiotowych kwestii w jednej ustawie. Przyjęcie powyŜszego rozwiązania będzie stanowiło ułatwienie dla przedsiębiorców funkcjonujących na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych, z uwagi na fakt, Ŝe wszystkie, komplementarne ze sobą zagadnienia dotyczące biopaliw, będą zawarte w jednej ustawie. Biokomponenty i biopaliwa ciekłe wytwarzane będą przy zachowaniu kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, a więc przy wykorzystaniu biomasy, której pozyskiwanie w jak najmniejszym stopniu wpływa na stan środowiska naturalnego. Kryteria te mogą być zmieniane na podstawie doświadczeń wynikających z ich wdraŜania oraz nie mogą być bardziej restrykcyjne od standardów obowiązujących w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz akceptowanych przez Wspólnotę norm przyjętych w krajach trzecich. 2.14.1. Zaliczenie biokomponentów do realizacji NCW. Projekt zmian przewiduje wprowadzenie przepisów, które uzaleŜnią moŜliwość udzielenia wsparcia finansowego, dla: produkcji rolnej, przetwarzania biomasy, wytwarzania, przetwarzania, produkcji lub zuŜycia biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych z zawartością biokomponentów, jak równieŜ kwalifikowania ich do realizacji NCW oraz zapisanych w dyrektywie celów dotyczących udziału energii odnawialnej w ogólnej ilości zuŜytej energii brutto, od spełnienia przez te biokomponenty paliwa kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. Niniejszy obowiązek dotyczy zarówno biokomponentów, które zostały wyprodukowane i następnie nabyte w państwach członkowskich Unii Europejskiej, jak i tych, które zaimportowano z krajów trzecich. W szczególności, wytwarzając biokomponenty lub produkując biopaliwa lub paliwa ciekłe zawierające biokomponenty i wprowadzając je do obrotu lub zuŜywając na potrzeby własne w celu realizacji NCW naleŜy wykorzystywać wyłącznie biokomponenty, i inne paliwa odnawialne powstałe z biomasy, która spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju. Podmioty zobowiązane do realizacji NCW oraz podmioty ubiegające się o przyznanie wsparcia finansowego pochodzącego ze środków publicznych lub funduszy unijnych, są zobowiązane do przedstawienia dowodów, które potwierdzają spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju przez te biokomponenty. 44 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Ostatecznymi dowodami potwierdzającymi spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju są świadectwa wystawione przez producentów. Świadectwa są wystawiane w oparciu o poświadczenia wystawione przez wytwórców oraz inne uznawane dowody, o których mowa w projekcie załoŜeń, w odniesieniu do tych biokomponentów, które zostały zakupione lub znajdowały się w paliwach lub biopaliwach zakupionych poza granicami RP. Podmiot zobowiązany do realizacji NCW przedstawia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki wraz z przekazywanymi sprawozdaniami kwartalnymi, o których mowa w art. 30 ustawy, oryginały świadectw potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju przez biokomponenty, które zostały wykorzystane do obliczenia minimalnego udziału, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 24 ustawy, w celu umoŜliwienia zaliczenia ich do realizacji NCW. W przypadku, kiedy Prezes Agencji Rynku Rolnego lub Prezes Urzędu Regulacji Energetyki stwierdzi, Ŝe wiarygodność przedłoŜonych dokumentów moŜe budzić uzasadnione wątpliwości, ma prawo do przeprowadzenia kontroli zgodności wystawionych dokumentów ze stanem faktycznym. 1. W przypadku, gdy kontrola dotyczy producenta paliw zobowiązanego do realizacji NCW, który poinformował odpowiednie organy o zrównowaŜonym charakterze biokomponentów wykorzystywanych na potrzeby realizacji ww. obowiązku, u którego w toku kontroli dokumentacji źródłowej okaŜe się, Ŝe dowody częściowe wystawione zostały w sposób nieprawidłowy lub nieodpowiadający dokumentom źródłowym, Prezes ARR lub Prezes URE (w zaleŜności od tego, który z organów administracji przeprowadził kontrolę) jest zobowiązany do nałoŜenia kary w wysokości 5 tys. zł. Ponadto, jeŜeli zakwestionowana w ten sposób ilość biokomponentów obniŜy realizację NCW poniŜej wymaganego w danym roku poziomu tego obowiązku, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki jest zobowiązany wymierzyć karę zgodnie z zapisami art. 33 ust. 5. 2. W przypadku, gdy kontrola wiarygodności wystawionych dokumentów potwierdzających spełnienie wymogów KZR dotyczy jednostki certyfikowanej oraz w toku kontroli zostanie wykazane, iŜ określona ilość biomasy lub biokomponentów nie spełnia wymagań dotyczących kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, na jednostkę certyfikowaną, która przechowywała lub przetworzyła biomasę lub wytworzyła biokomponenty, nie spełniające kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, w stosunku do których zostało wystawione poświadczenie, Prezes Agencji Rynku Rolnego jest zobowiązany nałoŜyć karę w wysokości 5 tys. złotych. 45 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W przypadku, kiedy ww. sytuacja w stosunku do tego samego podmiotu certyfikowanego ulegnie powtórzeniu w trakcie 2 lat, licząc od chwili pierwszego naruszenia, przedsiębiorca zostanie wykreślony z rejestru jednostek certyfikowanych prowadzonego przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego (co w praktyce oznacza na okres trzech lat, licząc od roku, w którym nastąpiło wykreślenie). Ponadto, jeŜeli wielkość partii towaru (biomasy lub biokomponentów), która nie posiada charakteru zrównowaŜonego, pomimo wystawienia na tę partię oświadczenia lub poświadczenia przekroczy wartość 15% wystawionych w roku ubiegłym oświadczeń lub poświadczeń – co zostanie wykazane w trakcie kontroli, Prezes Agencji Rynku Rolnego jest zobowiązany do wykreślenia jednostki certyfikowanej z rejestru w trybie natychmiastowym. 3. W przypadku stwierdzenia, Ŝe dana partia towaru nie spełnia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, a wina nie leŜy po stronie przedsiębiorcy zobowiązanego do realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych, partia ta jest zaliczana do realizacji celu przez tego przedsiębiorcę. Projekt zmian wprowadza upowaŜnienie dla Prezesów: a) Agencji Rynku Rolnego w stosunku do: - pośredników, przetwórców i wytwórców - oraz producentów w części dot. wystawianych przez nich świadectw oraz informacji wynikających ze sprawozdań zawierających dane o zaimportowanych i nabytych wewnątrzwspólnotowo biokomponentach, b) Urzędu Regulacji Energetyki w stosunku do producentów, do prowadzenia kontroli wiarygodności przedstawianej dokumentacji dot. konieczności spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. Zakres kontroli moŜe obejmować konieczność sprawdzenia wszystkich dokumentów znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorcy, które potwierdzą informacje przekazane w sprawozdaniach. Ponadto przedsiębiorcy ubiegający się o uzyskanie wsparcia finansowego pochodzącego ze środków krajowych lub funduszy unijnych, będą zobowiązani do przedłoŜenia dowodów potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju w formie pisemnej. W przypadku korzystania z ulg lub zwolnień podatkowych naleŜy przedłoŜyć dowody właściwym organom podatkowym. W przypadku ubiegania się o dofinansowanie inwestycji naleŜy przedłoŜyć dowody podmiotom, które to dofinansowanie przyznają (np. w ramach programów operacyjnych, dotacji celowych, itp.). 46 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 2.14.2. Kryteria zrównowaŜonego rozwoju. Projekt załoŜeń precyzuje zakres tematyczny pojęcia „kryteria zrównowaŜonego rozwoju” oraz opisuje elementy, które naleŜy w tym celu spełnić zgodnie z przepisami Dyrektywy 2009/28/WE. W znowelizowanej ustawie znajdą się zapisy, które zgodnie z wymogami zapisów dyrektywy określą, iŜ biokomponenty wykorzystywane na potrzeby realizacji NCW, muszą spełniać kryteria zrównowaŜonego rozwoju niezaleŜnie od tego czy biomasa, jak równieŜ biokomponenty zostały wyprodukowane na terenie UE czy poza jej obszarem. Taki sam obowiązek (wymóg spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju) musi zostać spełniony w przypadku wniosku wytwórcy biokomponentów, innych jednostek certyfikowanych (działających w ramach danego łańcucha wytwarzania biokomponentów) lub producenta paliw ciekłych o wsparcie finansowe zgodne z obowiązującymi mechanizmami wsparcia dla biokomponentów i biopaliw ciekłych określonymi w innych przepisach. 2.14.2.1. Ochrona terenów o wysokiej wartości przyrodniczej. Zgodnie z zapisami art. 17 ust. 3 dyrektywy biomasa wykorzystywana do produkcji biokomponentów nie moŜe pochodzić z terenów o wysokiej róŜnorodności biologicznej, czyli terenów, które w dniu 1 stycznia 2008 r. lub później posiadały następujący status, niezaleŜnie od tego, czy posiadają go nadal: a) lasy pierwotne i inne zalesione grunty, tzn. lasy i inne zalesione grunty z gatunkami rodzimymi, gdzie nie istnieją wyraźne widoczne ślady działalności człowieka, a procesy ekologiczne nie zostały w istotny sposób zaburzone; b) obszary wyznaczone do celów ochrony przyrody określone w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2008 r. Nr 151, poz.1220, z późn. zm.) lub obszary wyznaczone do ochrony rzadkich, zagroŜonych lub powaŜnie zagroŜonych ekosystemów lub gatunków, uznawanych za takie na mocy umów międzynarodowych lub zawartych w wykazach sporządzanych przez organizacje międzynarodowe lub Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody, pod warunkiem ich uznania przez Komisję Europejską (chyba, Ŝe przedstawione zostaną dowody, Ŝe pozyskiwanie biomasy nie narusza tych celów ochrony przyrody); c) uŜytki zielone o duŜej róŜnorodności biologicznej, które pozostaną takimi obszarami jeŜeli nie dojdzie do interwencji człowieka i które zachowają naturalny 47 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 skład gatunkowy oraz cechy i procesy ekologiczne lub uŜytki zielone, które przestaną nimi być na skutek braku interwencji człowieka i są bogate gatunkowo oraz nie są zdegradowane, chyba, Ŝe udowodnione zostanie, iŜ zbiory biomasy są konieczne, aby zachować ich status. PoniewaŜ szczegółowe kryteria i zakresy geograficzne słuŜące ustaleniu obszarów uŜytków zielonych (dotyczy pkt c) zostaną dopiero ustanowione przez Komisję Europejską, więc na chwilę obecną nie moŜna ich dokładnie określić w projekcie zmian. Nowelizowana ustawa zawierać będzie delegację ustawową do przygotowania rozporządzenia ministra właściwego do spraw rolnictwa, który po wydaniu przez Komisję Europejską stosownego dokumentu w niniejszej sprawie, implementuje zapisy do prawa krajowego. Do chwili wydania dokumentu przez KE oraz rozporządzenia ministra ds. rolnictwa przepisy dotyczące uŜytków zielonych, nie będą obowiązywały. 2.14.2.2. Ochrona terenów magazynujących duŜe ilości pierwiastka węgla. Zgodnie z zapisami art. 17 ust. 4 dyrektywy biomasa, która jest wykorzystywana do produkcji biokomponentów nie moŜe pochodzić z terenów zasobnych w pierwiastek węgla, magazynujących go zarówno na ziemi, jak i pod jej powierzchnią, tzn. terenów, które w dniu 1 stycznia 2008 r. posiadały jeden z następujących statusów, ale juŜ go nie posiadają w momencie uprawy i zbiorów biomasy: a) tereny podmokłe, tzn. tereny, które są pokryte lub nasączone wodą stale lub przez znaczną część roku; w szczególności za takie tereny uznaje się te, które zostały wpisane na listę terenów podmokłych o znaczeniu międzynarodowym zgodnie z art. 2 ust. 1 Konwencji z dnia 2 lutego 1971 r. o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko Ŝyciowe ptactwa wodnego; b) obszary stale zalesiane, tzn. obszary obejmujące więcej niŜ jeden ha z drzewami o wysokości powyŜej pięciu metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew powyŜej 30% lub drzewami mogącymi osiągnąć te wartości w danej lokalizacji; c) obszary obejmujące więcej niŜ jeden ha z drzewami o wysokości powyŜej pięciu metrówi z pokryciem powierzchni przez korony drzew pomiędzy 10% a 30% lub drzewami mogącymi osiągnąć te progi w danej lokalizacji, chyba Ŝe przedstawione zostaną dowody, Ŝe obszar ten po i przed przekształceniem magazynuje taką ilość pierwiastka węgla, Ŝe biokomponenty wytworzone z 48 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 biomasy pochodzącej z tego terenu charakteryzują się potencjałem redukcji emisji zgodnym z przepisami przedmiotowej ustawy. 2.14.2.3. Ochrona torfowisk. Zgodnie z zapisami art. 17 ust. 5 dyrektywy biomasa wykorzystywana do produkcji biokomponentów lub biopaliw ciekłych stanowiących samoistne paliwa nie moŜe pochodzić z terenów, które były torfowiskami w dniu 1 stycznia 2008 r. lub później, chyba, Ŝe przedstawione zostaną dowody, Ŝe przy uprawie i zbiorach biomasy nie stosowano melioracji uprzednio niemeliorowanych gleb. 2.14.2.4. ZrównowaŜona gospodarka rolna. Zgodnie z zapisami art. 17 ust. 6 dyrektywy uprawa biomasy do celów produkcji biokomponentów jest prowadzone w ramach działalności rolniczej w państwie członkowskim Unii Europejskiej zgodnie z: a) przepisami wymienionymi w pkt 9 załączniku II do Rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników (Dz. U. L 30 z dnia 31 stycznia 2009 r., str. 16) oraz b) wymogami minimalnymi pod względem dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska w rozumieniu art. 6 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 73/2009. 2.14.2.5. Potencjał ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Projekt zmian, zgodnie z zapisami art. 17 ust. 2 dyrektywy przewiduje, iŜ aby biokomponenty mogły być zaliczane podmiotom zobowiązanym do realizacji NCW na poczet wykonania obowiązku lub kwalifikować się do uzyskania wsparcia, którego mechanizmy określone są w innych przepisach, muszą wykazywać się minimalnym poziomem redukcji emisji gazów cieplarnianych. W związku z powyŜszym, aby biokomponenty mogły być wykorzystane do ww. celów muszą wykazywać, iŜ ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w cyklu Ŝycia w stosunku do emisji paliw mineralnych wynosi co najmniej: a) 35% - od momentu wejścia w Ŝycie znowelizowanej ustawy do 31 grudnia 2016 r.; b) 50% - od 1 stycznia 2017 r.; 49 Projekt z dnia 05-09-2011 c) Wersja 0.6 60% - od 1 stycznia 2018 r.; warunek dotyczy jedynie biokomponentów wytworzonych w instalacjach, które rozpoczęły produkcję nie wcześniej niŜ 1 stycznia 2017 r. Ponadto, w przypadku biokomponentów wytworzonych w instalacjach, które rozpoczęły działanie przed dniem 24 stycznia 2008 r., 35% ograniczenie emisji gazów cieplarnianych będzie obowiązywało dopiero od dnia 1 kwietnia 2013 r. 2.14.2.6. Ograniczenie stosowania kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. Kryteriów z pkt 2.14.2.1.-2.14.2.4. nie stosuje się w odniesieniu do biokomponentów i biopaliw ciekłych stanowiących samoistne paliwa wyprodukowanych z odpadów i pozostałości innych niŜ odpady lub pozostałości rolnicze, akwakultury i leśne. 2.14.3. Uznanie systemów certyfikacji i ich administratorów. Prowadzenie działalności polegającej na udzielaniu zgody do posługiwania się uznanym systemem certyfikacji zapewniającym spełnienie wymagań w zakresie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju wynikających z niniejszej ustawy, a w szczególności zawierającym procedury słuŜące sprecyzowaniu wymagań niniejszej ustawy jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i podlega wpisowi do rejestru administratorów systemów certyfikacji. Administratorem systemu certyfikacji moŜe być przedsiębiorca lub inna jednostka, która posiada prawo do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie RP i jest prawnym właścicielem uznanego systemu certyfikacji . Prezes Agencji Rynku Rolnego pełni rolę „organu rejestrowego” dla administratorów systemów certyfikacji prowadząc rejestr administratorów systemów certyfikacji. Uznanie, Ŝe dany administrator moŜe działać w ramach danego uznanego systemu certyfikacji, i prowadzić działalności na terytorium RP, następuje z chwilą uzyskania wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji. System certyfikacji zarządzany przez jego administratora musi spełniać następujące minimalne wymagania: 1) być systemem będącym przedmiotem decyzji KE lub działać na podstawie umowy zawartej przez UE z krajem trzecim; 2) posiadać opisane w sposób precyzyjny szczegółowe procedury gwarantujące spełnienie wymagań dyrektywy oraz zawierać elementy zapewniające odpowiednią i niezaleŜną kontrolę danych, które są zapisane i prowadzone w języku polskim. 50 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Wniosek o wpis do rejestru systemów certyfikacji zawiera: 1) oznaczenie firmy będącej administratorem systemu certyfikacji, jej siedzibę i adres; 2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) administratora systemu certyfikacji oraz numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), jeŜeli został nadany, a w przypadku osoby fizycznej równieŜ numer ewidencyjny powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (PESEL); 3) szczegółowy opis funkcjonowania systemu ze szczególnym uwzględnieniem opisu zakresu, częstotliwości i trybu kontroli producentów rolnych sprzedających lub zbywających w innej formie produkty rolne i biomasę jednostkom certyfikowanym sporządzony na podstawie tłumaczenia przysięgłego decyzji Komisji Europejskiej o której mowa w pkt 1; 4) uzupełniający dokument informujący o zakresie uzupełnień wprowadzonych do systemu, w związku z koniecznością spełnienia przepisów niniejszej ustawy; 5) oświadczenie administratora systemu certyfikacji o tym, iŜ zapoznał się z podstawami prawnymi funkcjonowania systemu weryfikacji KZR na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i zobowiązuje się on do ich stosowania, w szczególności wobec jednostek certyfikujących, z którymi współpracuje lub będzie współpracował; 6) zobowiązanie do prowadzenia działalności w języku polskim; 7) zobowiązanie do kontrolowania jednostek certyfikujących pod kątem prawidłowości prowadzonych certyfikacji podmiotów certyfikowanych oraz współpracy w tym zakresie z organem rejestrowym; Ponadto podmiot dołącza do wniosku o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji oświadczenie następującej treści: "Oświadczam, Ŝe dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji są kompletne i zgodne z prawdą.”. Oświadczenie, o którym mowa powyŜej, powinno równieŜ zawierać: 1) oznaczenie: a) firmy administratora systemu certyfikacji, jej siedzibę i adres, b) miejsca i datę złoŜenia oświadczenia; 2) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania administratora systemu certyfikacji, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji. Organ rejestrowy, w drodze decyzji administracyjnej, dokonuje wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji na pisemny wniosek administratora systemu certyfikacji. 51 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W przypadku gdy wniosek nie zawiera wszystkich wymaganych danych organ rejestrowy niezwłocznie wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od doręczenia wezwania. Brak uzupełnienia wniosku w wyznaczonym terminie skutkuje jego odrzuceniem. Organ rejestrowy ma prawo Ŝądać uzupełnienia przedłoŜonych dokumentów, w przypadku gdy stwierdzi, iŜ opis funkcjonowania systemu, o którym mowa w pkt. 3) wniosku o wpis, nie gwarantuje spełnienia wymagań określonych w tym punkcie. Kompletny wzór wniosku o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji opracowuje i udostępnia Agencja Rynku Rolnego. Rejestr administratorów systemów certyfikacji moŜe być prowadzony w systemie informatycznym. Rejestr jest jawny. KaŜdy zarejestrowany podmiot ma swój numer rejestracyjny, a w rejestrze zawarta jest informacja o dacie wpisu do rejestru. Administrator systemu certyfikacji, który uzyskał wpis do rejestru systemów certyfikacji jest zobowiązany informować organ rejestrowy o kaŜdej zmianie danych zawartych w rejestrze, w terminie 14 dni od daty zaistnienia zmiany, pod rygorem wykreślenia z rejestru. Organ rejestrowy dokonuje wykreślenia administratora systemu certyfikacji z rejestru w przypadku: 1) stwierdzenia braku spełnienia warunków prowadzenia działalności zadeklarowanych we wniosku o wpis do rejestru systemów certyfikacji; 2) złoŜenia przez podmiot oświadczenia, niezgodnego ze stanem faktycznym. W sytuacji, kiedy dany administrator systemu certyfikacji zostanie przez organ rejestrowy wykreślony z właściwego rejestru, certyfikaty wydane przez jednostki certyfikujące działające w ramach tego systemu zachowują waŜność, do końca okresu, na który zostały wydane. Administrator systemu certyfikacji jest obowiązany do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu danego roku kalendarzowego, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego, sprawozdań rocznych zawierających następujące informacje: 1) listę podmiotów certyfikowanych przez jednostki certyfikujące działające w ramach systemu certyfikacji, którym administruje, 2) listę jednostek certyfikujących działających w ramach systemu, wraz z określeniem ich danych kontaktowych; 3) wykaz przeprowadzonych audytów jednostek certyfikujących w ramach prowadzonej działalności wraz z ich wynikami; 52 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 4) raport dotyczący doświadczeń w zakresie stosowania systemu certyfikacji. Wzór sprawozdania, o którym mowa powyŜej opracowuje i udostępnia Prezes Agencji Rynku Rolnego. 2.14.4. Uznawanie jednostek certyfikujących. Prowadzenie działalności polegającej na wydawaniu certyfikatów potwierdzających spełnienie KZR podmiotom działającym na terytorium RP jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i podlega wpisowi do rejestru jednostek certyfikujących. Jednostka certyfikująca moŜe prowadzić działalność polegającą na wydawaniu certyfikatów w oparciu tylko o jeden z uznanych systemów certyfikacji. Prezes Agencji Rynku Rolnego pełni rolę „organu rejestrowego” dla jednostek certyfikujących prowadząc rejestr jednostek certyfikujących. Jednostki certyfikujące uzyskują uznanie pozwalające na prowadzenie działalności na terytorium RP z chwilą uzyskania wpisu do rejestru jednostek certyfikujących. Jednostka certyfikująca musi spełniać następujące minimalne wymagania: 1) prowadzić działalność w ramach systemu uznanego przez KE lub na podstawie umowy zawartej przez UE z krajem trzecim; 2) dysponować odpowiednim zapleczem kadrowym, niezbędnym do prowadzenia badań związanych z weryfikacją kryteriów zrównowaŜonego rozwoju; 3) zatrudniać osoby posiadające udokumentowany dorobek związany z obliczaniem emisji gazów cieplarnianych paliw lub biopaliw ciekłych w cyklu ich Ŝycia i prowadzeniem bilansu masy; 4) posiadać siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek o wpis do rejestru jednostek certyfikujących zawiera: 1) oznaczenie jednostki certyfikującej, jej siedzibę i adres; 2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) jednostki certyfikującej oraz numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), jeŜeli został nadany, a w przypadku osoby fizycznej równieŜ numer ewidencyjny powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (PESEL); 3) precyzyjny opis procedur stosowanych podczas audytów podmiotów certyfikowanych; 4) oświadczenie przedstawiciela jednostki certyfikującej o tym, iŜ zapoznał się z podstawami prawnymi funkcjonowania systemu weryfikacji KZR na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i zobowiązuje się on do ich stosowania; 53 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 5) zobowiązanie do prowadzenia działalności w języku polskim. Podmiot dołącza do wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących oświadczenie następującej treści: "Oświadczam, Ŝe dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących są kompletne i zgodne z prawdą”. Oświadczenie, o którym mowa powyŜej, powinno równieŜ zawierać: 1) oznaczenie: a) firmy jednostki certyfikującej, jej siedzibę i adres, b) miejsca i datę złoŜenia oświadczenia; 2) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania podmiotu, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji. Organ rejestrowy, w drodze decyzji administracyjnej, dokonuje wpisu do rejestru jednostek certyfikujących na pisemny wniosek osoby uprawnionej do reprezentowania podmiotu. W przypadku gdy wniosek nie zawiera wszystkich wymaganych danych organ rejestrowy niezwłocznie wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od doręczenia wezwania. Brak uzupełnienia wniosku w wyznaczonym terminie skutkuje jego odrzuceniem. Kompletny wzór wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących opracowuje i udostępnia Agencja Rynku Rolnego. Rejestr jednostek certyfikujących moŜe być prowadzony w systemie informatycznym. Rejestr jest jawny. KaŜdy zarejestrowany podmiot ma swój numer rejestracyjny, a w rejestrze zawarta jest informacja o dacie wpisu do rejestru. Jednostka certyfikująca, która uzyskała wpis do rejestru systemów jest zobowiązana informować organ rejestrowy o kaŜdej zmianie danych zawartych w rejestrze, w terminie 14 dni od daty zaistnienia zmiany, pod rygorem wykreślenia z rejestru. Organ rejestrowy dokonuje wykreślenia jednostki certyfikującej z rejestru w przypadku: 1) stwierdzenia braku spełnienia warunków prowadzenia działalności zadeklarowanych we wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących; 2) złoŜenia przez podmiot oświadczenia, niezgodnego ze stanem faktycznym. W sytuacji, kiedy uznana jednostka certyfikująca zostanie wykreślona przez organ rejestrowy z rejestru jednostek certyfikujących, certyfikaty wydane przez tą jednostkę certyfikującą zachowują waŜność, do końca okresu, na który zostały wydane. 54 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Jednostki certyfikujące są obowiązane do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu danego roku kalendarzowego, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego, sprawozdań rocznych zawierających następujące informacje: 1) listę jednostek certyfikowanych, którym wystawiony został certyfikat, wraz z określeniem ich danych kontaktowych; 2) wykaz przeprowadzonych kontroli jednostek certyfikowanych w ramach prowadzonej działalności wraz z ich wynikami; 3) raport dotyczący doświadczeń w stosowaniu systemu certyfikacji; 4) dane dotyczące ilości oraz rodzajów: biomasy i biokomponentów, którym jednostki certyfikowane wystawiły poświadczenia KZR z rozbiciem na poszczególne jednostki certyfikowane; 5) informacji dot. średnich emisji gazów cieplarnianych dla biomasy, biokomponentów, którym jednostki certyfikowane wystawiły świadectwa lub poświadczenia KZR z rozbiciem na poszczególne jednostki certyfikowane. Wzór sprawozdania, o którym mowa powyŜej opracowuje i udostępnia Prezes Agencji Rynku Rolnego. 2.14.5. Wystawianie certyfikatów przez jednostki certyfikujące. Wytwórcy, przetwórcy oraz pośrednicy, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie przetwarzania i obrotu biokomponentami lub biomasą oraz wytwarzania biokomponentów, które zostały wytworzone lub przetworzone w celu uwzględnienia ich przy realizacji NCW są zobowiązani do posiadania certyfikatu potwierdzającego posiadanie procedur pozwalających na potwierdzenie spełnienia wymagań dotyczących kryteriów zrównowaŜonego rozwoju i do stosowania tych procedur.. Ww. procedury mają na celu umoŜliwienie wiarygodnego określenia przez jednostkę certyfikowaną poziomu emisji gazów cieplarnianych na etapie procesu technologicznego od momentu przyjęcia produktu do momentu jego wydania oraz wprowadzenie i korzystanie z systemu ewidencyjnego pozwalającego na potwierdzenie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju wobec biomasy zgodnie z wymogami bilansu masy. W przypadku, kiedy pośrednik nie ma moŜliwości magazynowania, przedsiębiorca świadczący usługę magazynową na rzecz pośrednika, zobowiązany zostanie do uzyskania certyfikatu potwierdzającego poziom emisji gazów cieplarnianych związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą. 55 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Przedsiębiorca moŜe otrzymać certyfikat, jeŜeli zobowiązał się do stosowania co najmniej do wymogów jednego z systemów certyfikacji, uznanego zgodnie z przepisami niniejszych załoŜeń i znajdującego się w rejestrze systemów certyfikacji Prezesa ARR. Przedsiębiorcy występujący o uzyskanie certyfikatu muszą zobowiązać się do dokumentowania spełnienia KZR przez nich oraz do gromadzenia dokumentów w tym zakresie pochodzących od przedsiębiorców zajmujących się bezpośrednio lub pośrednio produkcją lub dostawą biomasy lub biokomponentów, którzy nie są wytwórcami, przetwórcami lub pośrednikami. Przedsiębiorcy ci zobowiązują się do udokumentowania: 1) ilości i rodzajów uŜywanej do produkcji biomasy; 2) poziomu emisji gazów cieplarnianych związanej z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą związaną biokomponentami i biomasą przeznaczoną na cele transportowe. Spełnienie powyŜszych wymagań jest kontrolowane przez jednostkę certyfikującą, zgodnie z trybem i wymogami uznanego systemu certyfikacji, na podstawie, którego jednostka certyfikująca dokonała certyfikacji oraz na podstawie przepisów ustawy. Na wniosek organu rejestrowego, który powziął wątpliwość co do prawidłowości wystawianych przez jednostkę certyfikowaną oświadczeń lub poświadczeń, jednostka certyfikująca ma obowiązek dokonać u tej jednostki certyfikowanej, której wystawiała certyfikat kontroli oraz powiadomić o jej wynikach wnioskodawcę. Certyfikat jest wydawany przez jednostkę certyfikującą na 12 miesięcy. Tryb oraz dokumenty niezbędne do uzyskania certyfikatu określone są w procedurach uznanego systemu certyfikacji, na podstawie którego jednostka certyfikująca dokonuje certyfikacji jednostki certyfikowanej. Certyfikat jest odnawiany, jeŜeli kontrole jednostki certyfikującej wykaŜą, Ŝe została zachowana zgodność w wymaganiami systemu certyfikacji. Kontrole wykazujące ww. zgodność prowadzone są w trybie oraz z częstotliwością zapisaną w procedurach uznanego systemu certyfikacji, z tym, Ŝe nie mogą być rzadsze niŜ raz na 12 miesięcy oraz pierwsza kontrola musi się odbyć nie później niŜ 6 miesięcy po wystawieniu po raz pierwszy certyfikatu dla jednostki certyfikowanej. Do wystawiania certyfikatów uprawnione są tylko jednostki certyfikujące uznane zgodnie z niniejszymi załoŜeniami, funkcjonujące w ramach uznanych systemów certyfikacji, posiadających wpis do rejestru systemów certyfikacji prowadzonego przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego. 56 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Certyfikat musi zawierać co najmniej następujący zakres informacji: 1) oznaczenie firmy podmiotu certyfikowanego, jej siedzibę i adres; 2) adres miejsca prowadzenia działalności będącej przedmiotem udzielonego certyfikatu; 3) numer identyfikacji podatkowej (NIP) podmiotu oraz numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), jeŜeli został nadany, a w przypadku osoby fizycznej równieŜ numer ewidencyjny powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (PESEL); 4) datę wystawienia certyfikatu oraz okres jego waŜności; 5) jednorazowy numer certyfikatu który składa się przynajmniej z numeru rejestracyjnego administratora systemu certyfikacji, numeru kolejnego wydanego certyfikatu oraz daty; 6) numeru rejestracyjnego jednostki certyfikującej oraz numeru jednorazowo przydzielanego przez jednostkę certyfikującą; 7) nazwę systemu certyfikacji, w którym certyfikat został wystawiony, 8) nazwę jednostki certyfikującej, która wystawiła certyfikat. 2.14.6. Zadania jednostek certyfikujących. Jednostki certyfikujące będą prowadziły elektroniczny rejestr wystawionych certyfikatów oraz informacji w nich zawartych – informacje te będą przekazywane organowi rejestrowemu wraz ze sprawozdaniami. W przypadku konieczności wprowadzenia zmian w rejestrze, jednostki certyfikujące są zobowiązane poinformować o tym fakcie Prezesa ARR. Jednostki certyfikujące będą równieŜ odpowiedzialne za audyt prawidłowości: dokonywanych pomiarów, gromadzenia i przekazywanie danych dotyczących emisji gazów cieplarnianych oraz przekazywania informacji dotyczących KZR zgodnie z bilansem masy wobec tych podmiotów, którym wystawione zostały certyfikaty. Jednostki certyfikujące są zobowiązane do dokonywania okresowych audytów przedsiębiorców, którym wystawiły certyfikaty. Kontrola musi być przeprowadzona w trybie i zgodzie z wymogami systemu certyfikacji, z którego korzystały przy wystawianiu certyfikatu. Pomimo wymogu, o którym mowa powyŜej, ustawa wprowadza oglny obowiązek, iŜ pierwszy audyt musi odbyć się najpóźniej 6 miesięcy od daty wystawienia certyfikatu, natomiast kolejne audyty powinny odbywać się nie rzadziej niŜ co 12 miesięcy. Kopie dokumentów dotyczących przeprowadzonych audytów jednostki certyfikujące przechowują co najmniej 10 lat. 57 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Jednostki certyfikujące podczas prowadzonych audytów dokonują kontroli, czy gospodarstwa rolne, z których pochodzi biomasa, która została wykorzystana przez jednostki certyfikowane do wystawienia poświadczeń spełniają kryteria zrównowaŜonego rozwoju. Tryb oraz zakres kontroli producentów rolnych musi być określony w procedurach uznanego sytemu certyfikacji. Jednostki certyfikujące są obowiązane do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu danego kwartału, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego, sprawozdań kwartalnych zawierających następujące informacje: 1) listę podmiotów certyfikowanych wraz z numerem wystawionego certyfikatu; 2) listę wszystkich przeprowadzonych kontroli oraz ich wyniki; 3) raport dotyczący doświadczeń w stosowaniu certyfikacji. Wzór sprawozdania, o którym mowa powyŜej opracowuje i udostępnia Prezes Agencji Rynku Rolnego. Prezes Agencji Rynku Rolnego jest uprawniony do kontroli zgodności ze stanem faktycznym danych i informacji przedstawionych w dokumentach składanych przez podmioty wnioskujące o wydanie certyfikatów. Kontrola moŜe być równieŜ przeprowadzona przez przedstawicieli organu rejestrowego. Prezes Agencji Rynku Rolnego moŜe bowiem w przypadkach stwierdzonych, uzasadnionych wątpliwości uznać, Ŝe podmiot powinien być poddany częściej kontroli. Koszty kontroli pokrywa Agencja lub podmiot poddany kontroli, jeŜeli w toku przeprowadzonej kontroli okaŜe się, Ŝe wątpliwości organu rejestrowego, co do poprawności prowadzonej ewidencji były zasadne. 2.14.7. Obieg dokumentów potwierdzających spełnienie KZR. 1. Świadectwa potwierdzające spełnienie KZR. Producenci są uprawnieni do wystawienia świadectwa potwierdzającego spełnienie wymogów dotyczących KZR przez partię biokomponentów, która ma zostać zaliczona na poczet realizacji NCW lub uzyskać wsparcie finansowe. Poprzedzające producenta ogniwa łańcucha produkcji są zobowiązane posiadać certyfikaty wydane przez uznaną jednostkę certyfikującą a ich produkty muszą spełniać KZR, co zostaje potwierdzone poprzez wystawienie poświadczenia. W świadectwie wystawionym przez producenta musi być podany sumaryczny poziom emisji GHG pochodzącej ze wszystkich ogniw łańcucha produkcji (od uprawy do momentu wykorzystania). Poziom wykazanej emisji moŜe zostać wyznaczony na podstawie wartości standardowych lub rzeczywistych. Wymienione musi być 58 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 pochodzenie biomasy – uwzględniające spełnienie kryteriów KZR - od momentu uprawy i zbioru do przekazania do podmiotu wystawiającego świadectwo. 1) Świadectwo wystawione przez producenta musi zawierać co najmniej: nazwę i adres producenta; 2) adres miejsca prowadzenia działalności; 3) indywidualny numer świadectwa (jednorazowy, indywidualny numer wystawiony przez producenta dla danej partii biokomponentu będącego przedmiotem świadectwa); 4) nazwę uznanego systemu certyfikacji w ramach którego działała jednostka certyfikująca, która nadała certyfikat wytwórcy biokomponentu, będącego przedmiotem świadectwa; 5) nazwę uznanej jednostki certyfikującej, która wystawiła certyfikat wytwórcy; 6) ilość i rodzaj biokomponentów będących przedmiotem świadectwa; 7) datę uruchomienia instalacji, z której pochodzi partia biokomponentów będąca przedmiotem świadectwa; 8) zawartość energii w MJ zawartej w biokomponencie; 9) potwierdzenie spełnienia KZR przez partię biokomponentów będącą przedmiotem świadectwa; 10) informację dotyczącą poziomu emisji gazów cieplarnianych, partii biokomponentów będącej przedmiotem świadectwa; 11) wartość odniesienia emisji (kopalny odpowiednik) wraz z określeniem poziomu emisji z odpowiednika kopalnego tzn. wartość określona w załączniku II część C pkt 19 załoŜeń lub najnowsza, dostępna wartość średnich emisji pochodzących z kopalnej części benzyny i oleju napędowego wykorzystanych na terytorium Wspólnoty, podana na mocy dyrektywy 98/70/WE. 2. Poświadczenia potwierdzające spełnienie KZR. Wytwórcy, przetwórcy i pośrednicy mogą wystawić poświadczenia potwierdzające spełnienie przez daną partię biomasy lub biokomponentów KZR jeŜeli posiadają certyfikat wydany przez akredytowaną jednostkę certyfikującą, który jest waŜny w momencie wystawiania dowodu. Poświadczenia wystawiane są dla partii towaru będącego przedmiotem sprzedaŜy lub zbycia w innej formie na przestrzeni jednego miesiąca kalendarzowego. Ilość biokomponentów sprzedanych lub zbytych w innej formie przez wytwórcę, w stosunku do 59 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 której wystawione będzie poświadczenie ustalona jest na podstawie dokumentu celnego ADT, w którym odbiorca wskazuje ilość odebranego biokomponentu będącego przedmiotem transakcji Poprzedzające wytwórcę, przetwórcę i pośrednika ogniwa łańcucha produkcji równieŜ są zobowiązane posiadać certyfikaty wydane przez uznaną jednostkę certyfikującą a ich produkty muszą spełniać KZR. W poświadczeniu musi być podany poziom emisji GHG pochodzącej od tych podmiotów lub zakładów przez nie zatrudnionych przy produkcji lub dostawie. Wykazane musi być pochodzenie biomasy od uprawy do przekazania do podmiotu poprzez bilans biomasy. Poświadczenie musi być wystawione w ramach uznanego systemu certyfikacji, przez jednostkę certyfikowaną, która uzyskała certyfikat od uznanej jednostki certyfikującej. Poświadczenie wystawione przez przetwórcę, pośrednika lub wytwórcę musi zawierać co najmniej: 1) nazwę i adres podmiotu certyfikowanego wystawiającego poświadczenie; 2) indywidualny numer poświadczenia (jednorazowy, indywidualny numer wystawiony przez podmiot certyfikowany wystawiający poświadczenie dla danej partii poświadczanych biomasy lub biokomponentów); 3) nazwę uznanego systemu certyfikacji w ramach którego działa jednostka certyfikująca, która nadała certyfikat podmiotowi certyfikowanemu; 4) nazwę uznanej jednostki certyfikującej, która wystawiła certyfikat podmiotowi certyfikowanemu; 5) ilość i rodzaj biomasy lub biokomponentów będących przedmiotem poświadczenia; 6) potwierdzenie spełnienia KZR, przez partię biomasy lub biokomponentów będących przedmiotem poświadczenia; 7) poziom emisji gazów cieplarnianych partii biomasy lub biokomponentów będących przedmiotem poświadczenia; 8) nazwę i adres odbiorcy, do którego biomasa lub biokomponenty będące przedmiotem poświadczenia został sprzedane lub zbyte w innej formie. W przypadku gdy wystawione przez podmiot certyfikowany poświadczenia są niekompletne, tzn. nie zawierają któregokolwiek z wymaganych elementów z katalogu informacji wymienionych powyŜej, podmiot certyfikowany, która wystawiła niekompletny dowód jest zobowiązana do jego uzupełnienia. 60 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 2.14.8. Dowody częściowe wystawiane przez podmioty zobowiązane do realizacji NCW. W oparciu o otrzymane dowody potwierdzające spełnienie KZR, przedsiębiorca zobowiązany do realizacji NCW, który składa sprawozdanie właściwym organom z realizacji obowiązku, moŜe wystawiać poświadczenia częściowe. Poświadczenia częściowe wystawione jest w stosunku do tych dowodów potwierdzających spełnienie KZR, które nie zostały wykorzystane w całości przy wystawianiu świadectwa przez producenta. Dotyczy to sytuacji, w których przedsiębiorca na koniec okresu sprawozdawczego posiada poświadczenia na większą ilość biokomponentów, niŜ wykorzystał ich na realizację NCW w okresie sprawozdawczym, na które zostały wystawione świadectwa, Przedsiębiorca zobowiązany do realizacji NCW, który wystawia poświadczenie częściowe jest zobowiązany do kontroli podawanych ilości zgodnie z zasadami dotyczącymi bilansu masy. 2.14.9. Uznawalność innych dowodów. Inne niŜ krajowe dowody spełnienia KZR są uznawane wtedy jeŜeli zostały uznane zgodnie z prawem: 1) Unii Europejskiej; 2) innego państwa członkowskiego UE, oraz jeŜeli zostały wystawione w ramach systemu będącego przedmiotem decyzji KE lub w ramach umowy zawartej przez KE z krajem trzecim. JeŜeli Komisja Europejska postanowi, w oparciu o art. 18 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE, Ŝe wymogi w zakresie zrównowaŜonego rozwoju względem produkcji biomasy w umowie dwustronnej lub wielostronnej, którą Wspólnota zawarła z krajem trzecim, odpowiadają kryteriom zrównowaŜonego rozwoju zawartymi w tej dyrektywie, jako dowód spełnienia traktuje się poświadczenie, Ŝe biomasa pochodzi właśnie z tego kraju trzeciego. Spełnione muszą być wymogi tej umowy dwustronnej lub wielostronnej zawartej z krajami trzecimi. 2.14.10. Rejestr informacji. Prezes Agencji Rynku Rolnego prowadzi rejestry określone ustawą oraz gromadzi dane pochodzące ze sprawozdań jednostek certyfikowanych oraz producentów mając na uwadze konieczność zachowania wiarygodności przedmiotowych informacji i zapewnienie 61 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 ich ochrony. W szczególności pozyskuje i sprawuje pieczę nad szczegółowymi informacjami na temat: 1) systemów certyfikacji uznanych i dopuszczonych do współpracy z jednostkami certyfikującymi działającymi na terenie RP; 2) jednostek certyfikujących wraz z wystawionymi przez nie certyfikatami; 3) podmiotów certyfikowanych wraz z wystawianymi przez ten podmiot poświadczeniami; 4) ilości oraz rodzajów biomasy, produktów rolnych słuŜących do wytwarzania biokomponentów wykorzystanych na potrzeby realizacji NCW, a zatem zobowiązanych do spełniania kryteriów zrównowaŜonego rozwoju; 5) ilości oraz rodzajów biokomponentów zakupionych wewnątrzwspólnotowo lub z importu i wykorzystanych do realizacji NCW, a zatem zobowiązanych do spełniania kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. Agencja Rynku Rolnego, zgodnie z wymogami zapisanego w projekcie zmian nowego ust. 4a w art. 30 ustawy sporządza roczny raport. Dodatkowo raport ten zawiera informacje na temat: 1) przeprowadzonych kontroli podmiotów certyfikowanych oraz certyfikujących i ich wyników; 2) funkcjonowania systemu certyfikacji w danym roku. Utworzenie Systemu Elektronicznej Rejestracji Biomasy ZrównowaŜonej. Prezes Agencji Rynku Rolnego organizuje, w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw gospodarki i rolnictwa elektroniczną bazę (zwaną Systemem Elektronicznej Rejestracji Biomasy ZrównowaŜonej), w której zawarte będą wszystkie niezbędne informacje oraz zbierane na bieŜąco informacje o transakcjach realizowanych na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych i przepływie zrównowaŜonych surowców i produktów, przekazywane przez podmioty posiadające dostęp do elektronicznej bazy. Dostęp do elektronicznej bazy posiadać będą podmioty certyfikowane oraz podmioty zobowiązane do realizacji NCW. Minister właściwy do spraw gospodarki, we współpracy z ministrem właściwym do spraw rolnictwa, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia kompletności i wiarygodności gromadzonych danych, określi w drodze rozporządzenia w szczególności zakres informacji, które mają być gromadzone w bazie, warunki dostępu do nich, sposób jej działania oraz tryb wprowadzania oraz pozyskiwania informacji z bazy. 62 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Podmioty certyfikowane działające na rynku biokomponentów ciekłych, tzn. wytwórcy, przetwórcy oraz pośrednicy dokonujący obrotu biomasą, produktami rolnymi oraz biokomponentami jak równieŜ producenci paliw ciekłych wykorzystujący biokomponenty na potrzeby realizacji NCW będą zobowiązani wprowadzać na bieŜąco do elektronicznej bazy informacje na temat zbywanych lub nabywanych, kolejnych partii towaru. Dana partia towaru będzie otrzymywała świadectwo lub poświadczenie zrównowaŜonego charakteru. Baza umoŜliwi prowadzenie i kontrolowanie bilansu biomasy w całym łańcuchu produkcji. Pośrednicy, przetwórcy, wytwórcy i producenci paliw sprowadzający do Polski z przeznaczeniem na cele paliwowe biomasę i biokomponenty w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu, zobowiązani będą do wprowadzenia do bazy informacji o nabytym produkcie. Będzie ona zawierała poziom emisji zawartej w sprowadzanym produkcie oraz potwierdzenie spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju na etapie uprawy surowców. Na podstawie wprowadzonych informacji generowane mogą być poświadczenia i świadectwa, które w będą miały wzór taki sam, jak dla produktów krajowych. Do informacji, podmioty, o których mowa powyŜej, będą zobowiązane dołączyć: 1) dokumenty wystawione przez uprawnioną jednostkę kraju pochodzenia, akredytowaną w UE, potwierdzające spełnienie przez biomasę , produkty pośrednie lub biokomponenty kryteriów zrównowaŜonego rozwoju oraz łączny poziom emisji powstałej w wyniku uprawy biomasy, magazynowania lub przetwórstwa danego produktu; 2) dokument wystawiony przez jednostkę uprawnioną do wystawiania certyfikatów poświadczający wysokość emisji związanej z transportem produktów do Polski. W przypadku, kiedy dowód pochodzący z innego kraju dotyczy biokomponentu, producent w oparciu o ten dowód, wystawia świadectwo poświadczające spełnienie KZR. Kopia świadectwa jest przekazywana w sprawozdaniu kwartalnym do Agencji Rynku Rolnego, wraz z kopią dowodu, na podstawie którego, zostało ono wystawione. W przypadku, kiedy dowód dotyczy biomasy, wytwórca, przetwórca lub pośrednik, w oparciu o ten dowód, wystawia poświadczenie potwierdzające spełnienie KZR. Kopia poświadczenia jest przekazywana w sprawozdaniu kwartalnym do Agencji Rynku Rolnego, wraz z kopią dowodu, na podstawie którego, zostało ono wystawione. 63 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 2.14.11. Metodyka obliczania emisji gazów cieplarnianych. 2.14.11.1. Wprowadzenie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych w cyklu Ŝycia biokomponentów. Projekt zmian wprowadza szczegółową metodykę, którą naleŜy stosować przy obliczaniu emisji gazów cieplarnianych, przy czym, zgodnie z zapisami dyrektywy, dopuszczalne jest stosowanie w określonych przypadkach przy dokonywaniu obliczeń zarówno wartości standardowych jak i rzeczywistych. Projekt zmian zawiera zał. nr 1 i zał. nr 2 określający ww. metodykę. 2.14.11.2. Wykorzystanie wartości standardowych. W przypadku jednostek certyfikowanych, przy obliczaniu potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych do wzoru zawartego w załączniku nr 2 projektu zmian moŜna wykorzystać w całości lub częściowo wartości standardowe wymienione w załączniku nr 1. Jednocześnie, wartości standardowe mogą zostać wykorzystane jedynie wtedy, gdy wartość emisji (w ujęciu rocznym) spowodowanej zmianami ilości pierwiastka węgla w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntu obliczona zgodnie z załącznikiem nr 2 jest mniejsza lub równa zeru. Wartości standardowe dla biokomponentów i biopaliw ciekłych oraz częściowe wartości standardowe dla uprawy moŜna stosować wyłącznie wtedy, gdy: 1) biomasa do ich produkcji była uprawiana poza państwami członkowskimi Unii Europejskiej lub w państwach członkowskich Unii Europejskiej na terenach wymienionych na liście, która zostanie sporządzona przez Komisję Europejską zgodnie z art. 19 ust. 2 dyrektywy 2009/28/WE (będą to obszary na których normalny poziom emisji wynikający z uprawy biomasy moŜe być równy lub niŜszy niŜ szczegółowe wartości standardowe dla upraw wg załącznika nr 1); 2) biokomponenty zostały wyprodukowane z odpadów lub z pozostałości, chyba, Ŝe pozostałości pochodzą z rolnictwa, rybołówstwa lub akwakultury. Minister właściwy do spraw gospodarki, określi w drodze rozporządzenia, biorąc pod uwagę wyniki badań naukowych w tym zakresie oraz fakt, czy dana ścieŜka jest powszechnie stosowana na terenie RP, wartości standardowe dla ścieŜek produkcji biopaliw, które nie zostały określone w załączniku I niniejszych załoŜeń. W przypadku producentów rolnych minister właściwy do spraw rolnictwa w drodze obwieszczenia podaje do publicznej wiadomości wykaz obszarów, na których, w zaleŜności 64 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 od stosowanej technologii uprawy, normalny poziom emisji gazów cieplarnianych wynikających z uprawy biomasy przeznaczanej do produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych, jest niŜszy od poziomu emisji określonego pod pozycją wartości standardowe dla upraw oraz średni poziom emisji wyraŜonej w gCO2eq/MJ dla poszczególnych upraw biomasy w tych obszarach. Treść obwieszczenia przygotowana jest biorąc pod uwagę: dostępne badania naukowe w tym zakresie, charakterystykę gleb, warunki klimatyczne, poziom zbiorów oraz stosowane technologie uprawy. W sytuacji, kiedy teren na którym uprawiana jest biomasa do produkcji biokomponentów znajduje się w wykazie obszarów, o których mowa w art. 19 ust. 2 dyrektywy, przyjmuje się, Ŝe wartość emisji związanych z uprawą gruntów równa jest wartości standardowej określonej w załączniku nr 1 projektu zmian. Wykaz ww. obszarów będzie publicznie dostępny w związku z wydaniem obwieszczenia przez ministra ds. rolnictwa. Producent rolny deklaruje w oświadczeniu, Ŝe teren na którym uprawiał będącą przedmiotem obrotu znajdują się w wyŜej wymienionym wykazie 2.14.11.3 Obliczanie wartości rzeczywistych. Obliczanie potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych moŜe się odbywać równieŜ na podstawie wartości rzeczywistych, zgodnie z metodyką opisaną w dyrektywie. Sposób wyznaczania wartości rzeczywistych, dla poszczególnych ścieŜek produkcji, powinien być opisany w systemie certyfikacji, który jest przedstawiony do uznania. 1. Obliczanie wartości rzeczywistych przez jednostki certyfikowane. Jednostki certyfikujące ustalają szczegółową metodologię wyznaczania wartości rzeczywistych, w oparciu o wymagania danego systemu certyfikacji, dla poszczególnych jednostek certyfikowanych podczas procedury dotyczącej ich certyfikowania. Wartości rzeczywiste emisji gazów cieplarnianych naleŜy ustalić w oparciu o dokładnie zmierzone dane. Pomiary wartości będą uznawane za prawidłowe, jeŜeli przeprowadzi się je zgodnie z procedurami jednego z uznanych systemów certyfikacji, a tym samym zgodnymi z przepisami, które KE uznała zgodnie z art. 18 ust. 4 dyrektywy 2008/29/WE. 2. Obliczanie wartości rzeczywistych przez producentów rolnych. Minister właściwy do spraw rolnictwa, biorąc pod uwagę posiadany potencjał badawczy, bazy danych i doświadczenie, określi, w drodze obwieszczenia, wykaz jednostek organizacyjnych uprawnionych do przeprowadzenia badań i oszacowania poziomu emisji gazów cieplarnianych dla poszczególnych województw, z upraw rolnych na cele energetyczne przy róŜnych technologiach uprawy prowadzonej zgodnie z minimalnymi wymogami 65 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 dotyczącymi zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska oraz do określania, na podstawie pomiarów przeprowadzanych na wniosek producentów rolnych, poziomu emisji rzeczywistej w danym gospodarstwie i wydawania stosownych zaświadczeń producentom rolnym. 2.14.12. System bilansu masy. Wprowadzony system bilansu masy będzie gwarantował, Ŝe: 1) w przypadku zmieszania biomasy spełniającej kryteria z biomasą, która ich nie spełnia: a) ilość biomasy, biokomponentów, która spełnia kryteria jest ściśle ewidencjonowana od momentu sprzedaŜy lub zbycia przez producenta rolnego; b) ilość biomasy, biokomponentów lub biopaliw, która jest wyprowadzana z danej mieszanki, w której znajdują się ww. surowce lub produkty jednocześnie spełniające oraz niespełniające kryteriów zrównowaŜonego rozwoju i ma słuŜyć jako biomasa, biokomponenty lub biopaliwa, które spełniają kryteria zrównowaŜonego rozwoju ma być nie mniejsza niŜ wprowadzona do mieszanki. 2) w przypadku zmieszania róŜnych ilości biokomponentów, które wykazują róŜny potencjał redukcji emisji gazów cieplarnianych, potencjały te bilansuje się tylko wtedy, kiedy wszystkie partie, które zostały włączone do mieszanki spełniają wymogi ustawy dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych. W celu wykazania spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju biokomponenty powinny pochodzić od dostawców, którzy są w stanie udokumentować pochodzenie tego biokomponentu w systemie bilansu masy. Wymagania te uznaje się za spełnione, jeŜeli: 1) wszyscy przedsiębiorcy występujący w danej ścieŜce produkcyjnej przez ww. dostawcą zobowiązali się do wypełnienia wymagań systemu certyfikacji (w praktyce oznacza to, Ŝe pochodzą od jednostek certyfikowanych lub zakupione zostały za granicą ale posiadają dowody spełnienia KZR zgodne z wymogami niniejszej ustawy); 2) wszyscy dostawcy udokumentowali otrzymanie i przekazanie biokomponentów, które posiadają certyfikat spełnienia kryteriów wraz z miejscem i datą otrzymania lub przekazania przez nich tych biokomponentów. 66 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 System bilansu masy wszystkich dostawców będzie podlegał regularnym kontrolom związanym z realizacją NCW i systemem weryfikacji spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju nadzorowanym przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego oraz jednostki certyfikujące, zgodnie z wymogami systemów certyfikacji oraz zapisami niniejszej ustawy. 67 2.14.13 Pozostałe 1. Minister właściwy dla spraw rolnictwa moŜe określić w drodze rozporządzenia poziom emisji w transporcie, produktów pośrednich oraz biokomponentów wyraŜony w gramach przeliczeniowych CO2 na MJ paliwa, biorąc pod uwagę wyniki pomiarów tych emisji przeprowadzonych przez właściwe instytucje. 2. Minister właściwy do spraw rolnictwa, mając na uwadze konieczność zapewnienia wszystkich wymaganych danych oraz zachowania wiarygodności przekazywanych informacji, określi w drodze obwieszczenia: 1) szacunkowe przeliczniki jednostki określonego surowca rolniczego na jednostkę biokomponentu, uwzględniając wszystkie etapy przetwórstwa surowców, biorąc pod uwagę dostępne informacje w tym zakresie; 2) maksymalny poziom strat i ubytków związanych z magazynowaniem biomasy. 3. Producent rolny dokonując zbytu lub sprzedaŜy w innej formie biomasy na potrzeby realizacji NCW zobowiązany jest wystawić odbiorcy oświadczenie, zwane oświadczeniem producenta rolnego. W ten sposób producent rolny deklaruje spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju przez biomasę uprawianą na obszarze gospodarstwa rolnego, na którym prowadzi działalność rolniczą. Oświadczenie producenta rolnego wystawiane jest zgodnie z wymogami oraz zapisami procedur uznanego systemu certyfikacji na podstawie którego dana jednostka certyfikująca uzyskała certyfikat. Jednocześnie, zgodnie z zapisami niniejszej ustawy, informacje zawarte w oświadczeniu zawierają w szczególności: 1) oznaczenie producenta rolnego, jego adres oraz adres połoŜenia gospodarstwa rolnego, z terenu którego pochodzi biomasa będąca przedmiotem oświadczenia; 2) numer ewidencyjny producenta rolnego; 3) numer działki lub działek i powierzchnię uŜytków rolnych w ha, z której została zebrana partia biomasy objętej oświadczeniem; 4) potwierdzenie pozyskania biomasy zgodnie z kryteriami zrównowaŜonego rozwoju, 5) poziom emisji gazów cieplarnianych dla danej uprawy wyraŜonej w gCO2eq/MJ; 6) oznaczenie nabywcy biomasy, jego adres i miejsce prowadzenia działalności; 7) potwierdzenie, iŜ do powierzchni gruntów, z których zebrano biomasę będącą przedmiotem oświadczenia producenta rolnego, uzyskana była płatność obszarowa w 2008 r. jak równieŜ w roku poprzedzającym zbiór ww. biomasy. Wzór oświadczenia producenta rolnego opracowuje i udostępnia Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 W przypadku, kiedy teren uprawy nie jest objęty wykazem, o którym mowa powyŜej, naleŜy stosować wartości rzeczywiste emisji gazów cieplarnianych. 2.15. Zmiana mechanizmów wsparcia W ustawie z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budŜetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) zawarto przepis, na mocy którego w ustawie wprowadzono zmiany dotyczące sposobu finansowania działań związanych z promocją i rozwojem rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych. Zgodnie z art. 26 ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budŜetowej działania, o których mowa w art. 37 pkt 2-5 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz promocja wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych, pomoc dla wytwórców biokomponentów oraz producentów paliw, finansowanie opłat za parkowanie dla pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi, zakup nowych pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi i wspieranie ekologicznego transportu mogą być dofinansowywane przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Wydatki związane z ww. działaniami będą ustalane w ustawie budŜetowej w wysokości 1,5 % planowanych w poprzednim roku wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Minister Gospodarki został zobowiązany, w porozumieniu z Ministrem Finansów, do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków, sposobu i trybu przyznawania dofinansowania, o którym mowa powyŜej. Z uwagi na szeroki wachlarz działań, które mogą zostać dofinansowane przez Ministra Gospodarki oraz wielość podmiotów, które będą mogły z tego dofinansowania skorzystać, jak równieŜ ze względu na fakt, iŜ przewiduje się opracowanie uaktualnionego Wieloletniego programu promocji biopaliw ciekłych lub innych paliw odnawialnych na lata 2013 – 2020, uznano za zasadne zastąpienie opisanego powyŜej rozwiązania (rozporządzenie dotyczące promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych) innym mechanizmem. W związku z powyŜszym, utworzony zostanie fundusz celowy, którego dysponentem będzie Minister Gospodarki. Środki Funduszu, wynoszące 1,5% wysokości wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych w poprzednim roku kalendarzowym, będą przeznaczane m.in. na wsparcie wytwórców biokomponentów, producentów paliw oraz na działania zwiększające popyt na biopaliwa ciekłe (m.in. zwrot samorządom przychodów utraconych z tytułu zwolnienia z opłat za parkowanie samochodów przystosowanych do spalania biopaliw, dofinansowanie zakupu pojazdów przystosowanych do spalania biopaliw). 69 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Mając na uwadze powyŜsze, w ustawie dodany zostanie nowy rozdział 6a, w którym opisany będzie Fundusz promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych („Fundusz”). W rozdziale tym będą zawarte następujące informacje: 1.Tworzy się państwowy fundusz celowy o nazwie „Fundusz promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych”, zwany dalej „Funduszem”. 2. Dysponentem Funduszu jest minister właściwy do spraw gospodarki. 3. Obsługę bankową Funduszu prowadzi Bank Gospodarstwa Krajowego. 4. Dysponent Funduszu zawiera z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę określającą zakres czynności wykonywanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego oraz wynagrodzenie z tytułu obsługi Funduszu. 5. Na środki Funduszu składają się: 1) środki wynoszące 1,5% wysokości wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych w poprzednim roku kalendarzowym; 2) odsetki od lokat środków Funduszu w bankach; 3) wpływy z inwestycji środków Funduszu w papiery wartościowe emitowane lub gwarantowane przez Skarb Państwa lub w jednostki uczestnictwa funduszy rynku pienięŜnego, o których mowa w art. 178 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z późn. zm.). 6. Środki Funduszu, po pomniejszeniu o koszty funkcjonowania Funduszu, przeznacza się na promocję wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych. 7. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia rodzaje działań na które przeznaczane mają być środki gromadzone na rachunku Funduszu, w tym w szczególności na pomoc dla wytwórców biokomponentów, finansowanie opłat za parkowanie dla pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi, zakup nowych pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi i tworzenie stref ekologicznego transportu w miastach, oraz tryb przyznawania tych środków, mając na uwadze skuteczne wsparcie krajowego rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych oraz prawidłowe wykorzystanie środków. 8. Podstawą gospodarki finansowej Funduszu jest roczny plan finansowy, sporządzany na kaŜdy rok budŜetowy. 9. Roczny plan finansowy określa w szczególności: 1) stan początkowy i końcowy środków pienięŜnych, naleŜności i zobowiązań; 2) przychody własne; 3) dotacje z budŜetu państwa oraz innych jednostek sektora finansów publicznych; 4) koszty na realizację zadań, w tym koszty wynagrodzeń i składek naliczanych od wynagrodzeń; 70 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 5) zadania finansowane ze środków Funduszu. 10. Projekt rocznego planu finansowego sporządza dysponent Funduszu. 11. Wydatki Funduszu wynikające z planu finansowego są dokonywane w ramach posiadanych środków finansowych, obejmujących bieŜące przychody i pozostałości środków z okresów poprzednich. 12. Sprawozdanie z wykonania rocznego planu finansowego Funduszu sporządza dysponent Funduszu w terminach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. 13. W przypadku gdy środki finansowe zgromadzone przez Fundusz nie są okresowo wykorzystywane na cele wskazane w art. 33 b ust. 2 ustawy, dysponent Funduszu moŜe dokonywać oprocentowanych lokat terminowych w bankach oraz inwestować środki Funduszu w papiery wartościowe emitowane lub gwarantowane przez Skarb Państwa lub w jednostki uczestnictwa funduszy rynku pienięŜnego, o których mowa w art. 178 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych. 14. Dokonywanie oprocentowanych lokat i inwestowanie środków Funduszu w papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub w jednostki uczestnictwa funduszy rynku pienięŜnego nie moŜe uchybiać terminowym wypłatom środków na cele, o których mowa w art. 33 ust. 2 ustawy. 15. Bank Gospodarstwa Krajowego składa ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, w terminie do końca miesiąca następującego po kaŜdym kwartale, sprawozdanie z realizacji planu finansowego Funduszu. 16. Minister właściwy do spraw gospodarki przekazuje sprawozdanie, o którym mowa w ust. 8, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w terminie miesiąca od dnia jego otrzymania. W ustawie zostanie równieŜ zapisane, Ŝe środki gromadzone przez Fundusz zostaną wykorzystane m.in. do sfinansowania Systemu Elektronicznej Rejestracji Biomasy ZrównowaŜonej. Projekt załoŜeń przewiduje równieŜ, iŜ środki z kar, które do tej pory wpływały na konto Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki wodnej będą przekazywane do nowoutworzonego Funduszu promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych. W związku z tym konieczna jest zmiana zapisów art. 33 ust. 11 ustawy, wprowadzającego zapis, iŜ: „Wpływy z tytułu kar pienięŜnych stanowią przychody Funduszu promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych.”. 2.16. Zmiana w przepisach obowiązujących. 71 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 1. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2011 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) wprowadza się następującą zmianę: „Traci moc art. 401 ust. 13a, art. 401 ust. 13 b oraz art. 406 ust. 1 pkt 9a”. 2. W ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1120, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 2 ust. 1 pkt 3 po słowach „biopaliwa ciekłe” dodaje się słowa „inne paliwa odnawialne”; 2) w art. 3 ust. 2 wprowadza się pkt 5 o treści „innych paliw odnawialnych, biorąc pod uwagę wartości parametrów jakościowych, określonych w odpowiednich normach w tym zakresie”; 3) w art. 7 ust. 2 dodaje się pkt 3 o treści „innych paliw odnawialnych nie spełniających wymagań jakościowych, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 5”; 4) w art. 19 dodaje się pkt 6 o treści: „innych paliw odnawialnych”; 5) w art. 26 dodaje się pkt 6 o treści: „innych paliw odnawialnych”; 6) w art. 29 po słowach „biopaliw ciekłych” dodaje się słowa „innych paliw odnawialnych”; 7) w art. 31 po słowach „biopaliwa ciekłe” dodaje się słowa „inne paliwa odnawialne”. Zmiany w przepisach ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw wynikają z faktu, Ŝe pomimo wprowadzenie w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych moŜliwości zaliczania innych paliw odnawialnych do realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych, nie stworzono moŜliwości określania i kontroli spełnienia wymagań jakościowych dla tych paliw. 2.17. Przepisy przejściowe i końcowe. Projekt zmian wprowadza zapis, iŜ przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do biomasy, biokomponentów, biokomponentów stanowiących samoistne paliwo lub biopaliw stanowiących samoistne paliwo, które zostały wytworzone przed dniem wejścia w Ŝycie przepisów ustawy. Ponadto, w związku ze zmianą form wsparcia traci moc art. 37 a. 2.18. Wejście ustawy w Ŝycie. Ustawa wchodzi w Ŝycie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. 72 CZęść III - Ocena skutków regulacji. 1. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budŜet państwa i budŜety jednostek samorządu terytorialnego. Wprowadzenie przepisów projektu ustawy spowoduje wzrost wydatków budŜetu państwa. Nie będzie natomiast miało wpływu na budŜety jednostek samorządu terytorialnego. Źródłem dodatkowych wydatków z budŜetu krajowego będzie: c) wprowadzenie systemu weryfikacji spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, która prowadzona będzie m.in. przez Agencję Rynku Rolnego i Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W przypadku tej drugiej, weryfikacja kryteriów moŜe być prowadzona przez osoby dotąd odpowiedzialne za przyznawanie dopłat do upraw energetycznych. W przypadku Agencji Rynków Rolnych weryfikacja związana będzie z koniecznością zwiększenia zatrudnienia (dwa etaty – koszt ok. 100 tys. zł rocznie), d) opracowanie i wdroŜenie szczegółowej metodyki wyznaczania redukcji emisji gazów cieplarnianych dla poszczególnych biopaliw oraz weryfikacja spełnienia tego kryterium (w chwili obecnej trudno oszacować koszt), e) sporządzenie wykazu obszarów, w odniesieniu do których moŜna stosować wartości standardowe dla emisji z upraw (w chwili obecnej trudno oszacować koszt). 2. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorstw. Wprowadzenie regulacji będzie miało pozytywny wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, poprzez poprawę warunków funkcjonowania rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych. Regulacja będzie w szczególności oddziaływać na producentów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, a w sposób pośredni na wytwórców biokomponentów oraz producentów biomasy. Wejście w Ŝycie projektowanej ustawy przyczyni się do rozwoju produkcji nowych rodzajów biopaliw, co przełoŜy się na wzrost zapotrzebowania na biomasę, a tym samym wpłynie na aktywizację terenów wiejskich. Ponadto, wprowadzenie zmian w sposobie rozliczania Narodowego Celu Wskaźnikowego, jak równieŜ umoŜliwienie przenoszenia nadwyŜek wykonania Narodowego Celu Wskaźnikowego pomiędzy podmiotami zobowiązanymi do jego realizacji stworzy przedsiębiorcom korzystne warunki do realizacji tego obowiązku, a tym samym umoŜliwi osiągnięcie celu krajowego (w zakresie udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zuŜytych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie). Wejście w Ŝycie przepisów ustawy będzie generować dla podmiotów koszty z tytułu uzyskania certyfikatu potwierdzającego spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju (opłata za wydanie certyfikatu), jak równieŜ z tytułu wpisu certyfikatów do rejestru oraz dokonywania zmian w rejestrze. Zakłada się, Ŝe koszt wydania certyfikatów (poniesiony przez podmiot ubiegający się o wydanie certyfikatu) będzie wynosił ok. 10 tys. złotych. Wprowadzenie opisywanego w przedmiotowych załoŜeniach systemu certyfikacji, pomimo konieczności poniesienia przez przedsiębiorców określonych kosztów, będzie miało pozytywny wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość ze względu na fakt, Ŝe polskie podmioty będą traktowane równorzędnie z innymi podmiotami działającymi na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych w Unii Europejskiej. W przypadku, gdyby system certyfikacji nie został w Polsce wprowadzony, wytworzone w Polsce produkty nie znalazłyby zbytu na rynku europejskim. Jednocześnie, wzrosną koszty prowadzenia działalności w związku z koniecznością udokumentowania spełnienia przez biopaliwa kryteriów zrównowaŜonego rozwoju i przeprowadzaniem kontroli utrzymania warunków określonych przy wydawaniu certyfikatu. Zakłada się, Ŝe będą one wynosiły ok. 2 tys. zł rocznie. 3. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów oraz konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki Zapisy ustawy przyczynią się do rozwoju działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biokomponentów na terytorium RP. MoŜe teŜ mieć wpływ na zwiększenie aktywizacji zawodowej na terenach wiejskich. Wprowadzenie przepisów dotyczących konieczności spełnienia przez biopaliwa, zarówno wytwarzane z surowców pochodzących z terenu Unii Europejskiej, jak i z terenu krajów trzecich, kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, zwiększy konkurencyjność krajowej biomasy i biokomponentów. 4 Wpływ regulacji na środowisko. Realizacja postanowień ustawy będzie miała korzystny wpływ na stan środowiska w Polsce, a w szczególności na jakość powietrza atmosferycznego, poprzez znaczne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Wykorzystanie na szerszą skalę biopaliw doprowadzi do znacznego ograniczenia emisji związków siarki, związków ołowiu oraz lotnych związków organicznych. 74 Projekt z dnia 05-09-2011 Wprowadzenie przepisów Wersja 0.6 dotyczących konieczności spełnienia przez stosowane w Polsce biopaliwa kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, zapewni, Ŝe surowce do produkcji biopaliw będą pozyskiwane w sposób zrównowaŜony i zgodny z wymogami dotyczącymi zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. 5. Konsultacje społeczne Równolegle do uzgodnień międzyresortowych, projekt załoŜeń do projektu ustawy został poddany procedurze konsultacji z instytucjami, organizacjami i przedsiębiorstwami, zajmującymi się problematyką rynku biokomponentów oraz paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, w tym np. z: 1) Instytutem Nafty i Gazu; 2) Instytutem Paliw i Energii Odnawialnej; 3) Instytutem Technicznym Wojsk Lotniczych; 4) Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Przemysłu Rafineryjnego; 5) Krajową Izbą Biopaliw; 6) Krajową Izbą Gospodarczą; 7) Krajową Radą Federacji Konsumentów; 8) Krajową Izbą Komunikacji Miejskiej; 9) Krajową Radą Gorzelnictwa i Produkcji Biopaliw; 10) Krajową Radą Izb Rolniczych; 11) Krajowym Zrzeszeniem Producentów Rzepaku; 12) Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych; 13) Polską Izbą Biomasy, 14) Polską Izbą Paliw Płynnych; 15) Polską Organizacją Przemysłu i Handlu Naftowego; 16) Polską Radą Koordynacyjną Odnawialnych Źródeł Energii; 17) Polskim Stowarzyszeniem Producentów Oleju; 18) Polskim Towarzystwem Biomasy – Polbiom, 19) Stowarzyszeniem „Bioetanol Ekologia Transport”; 20) Związkiem Gorzelni Polskich; 21) Związkiem Pracodawców BranŜy Paliw Płynnych i Energetycznych; 22) Grupą Lotos S.A.; 23) PKN Orlen S.A. 75 W wyniku uzgodnień i konsultacji wprowadzono następujące zmiany: 1. Wymieniono substancje, których wkład będzie liczony dwukrotnie do realizacji celu w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie. 2. Wprowadzono moŜliwość stosowania technologii współuwodornienia do realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych. 3. Wprowadzono przepis, zgodnie z którym przepisy ustawy dotyczą wszystkich rodzajów transportu. 4. Przekazano zarządzanie środkami pochodzącymi z kar Funduszowi promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych. 5. Wprowadzono moŜliwość rozliczania Narodowych Celów Wskaźnikowych w cyklu dwuletnim. 6. Wprowadzono nowe definicje wynikające z przepisów dyrektywy 2009/28/WE. 7. Zmieniono definicje wytwórcy, pośrednika i producenta. Wprowadzono definicję przetwórcy. 8. Zmieniono wzór obliczania kary za niezrealizowanie Narodowego Celu Wskaźnikowego. 9. Doprecyzowano kwestie dotyczące zlecania wytworzenia biokomponentów stanowiących samoistne paliwo. 10. Zmieniono delegację do wydawania rozporządzenia określającego Narodowe Cele Wskaźnikowe. Ponadto w tekście załoŜeń wprowadzono liczne poprawki redakcyjne. Nie uwzględniono natomiast uwag dotyczących: 1. ObniŜenia poziomów kar za brak realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych System kar jest jednym z istotniejszych mechanizmów stymulujących rozwój rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych. 2. Wprowadzenia moŜliwości handlu nadwyŜkami realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych. Wprowadzenie takiego mechanizmu utrudniłoby w znacznym stopniu weryfikację realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych i skomplikowałoby pracę Urzędu Regulacji Energetyki. 3. Wprowadzenia 14 dniowego terminu płatności za dostawę biokomponentów. Termin ten jest zbyt krótki. Zaproponowany w poprzedniej wersji załoŜeń 30 dniowy termin dostawy jest taki sam, jak w przypadku terminu zapłaty za dostawę biomasy. 4. Uregulowania kwestii koncesjonowania produkcji biopaliw ciekłych. Kwestie koncesji są kompleksowo, dla wszystkich paliw, uregulowane w Prawie energetycznym i nie ma potrzeby odrębnego regulowania tych kwestii. ZAŁĄCZNIK I Zasady obliczania wpływu biopaliw, biopłynów i ich odpowiedników kopalnych na emisję gazów cieplarnianych Wartości typowe i standardowe dla biopaliw produkowanych bez emisji netto dwutlenku węgla w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów ŚcieŜka produkcji biopaliw etanol z buraka cukrowego etanol z pszenicy (paliwo technologiczne nieokreślone) etanol z pszenicy (węgiel brunatny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w konwencjonalnym kotle) etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z pszenicy (słoma jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z kukurydzy wyprodukowany we Wspólnocie (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z trzciny cukrowej część ze źródeł odnawialnych eter etylowo-tbutylowy (ETBE) część ze źróde odnawialnych eter etylo-tamylowy(TAEE) Typowe ograniczenie emisji gazów cieplarnianych 61 % 32 % Standardowe ograniczenie emisji gazów cieplarnianych 52 % 16 % 32% 16 % 45 % 34 % 53 % 47 % 69 % 69 % 56 % 49 % 71% 71% Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 biodiesel z ziaren rzepaku 45% 38 % biodiesel ze słonecznika 58 % 51 % biodiesel z soi 40 % 31 % biodiesel z oleju palmowego (technologia 36 % 19 % nieokreślona) biodiesel z oleju palmowego (technologia 62 % 56 % z wychwytem metanu w olejarni) biodiesel ze zuŜytego oleju roślinnego lub 88 % 83 % zwierzęcego* hydrorafinowany olej roślinny z ziaren rzepaku 51 % 47 % hydrorafinowany olej roślinny ze słonecznika 65 % 62 % hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego 40 % 26 % (technologia nieokreślona) hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego 68 % 65 % (technologia z wychwytem metanu w olejarni) czysty olej roślinny z ziaren rzepaku 58 % 57 % biogaz z organicznych odpadów komunalnych jako 80 % 73 % spręŜony gaz ziemny biogaz z mokrego obornika jako spręŜony gaz 84 % 81 % ziemny biogaz z suchego obornika jako spręŜony gaz ziemny 86 % 82 % * Nie obejmuje oleju zwierzęcego wyprodukowanego z produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego sklasyfikowanych jako surowiec kategorii 3 zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiającym przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spoŜycia przez ludzi 78 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Przewidywane wartości typowe i standardowe dla przyszłych biopaliw, które nie występowały lub występowały jedynie w niewielkich ilościach na rynku w styczniu 2008 r., produkowanych bez emisji netto dwutlenku węgla w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów ŚcieŜka produkcji biopaliw etanol ze słomy pszenicy etanol z odpadów drzewnych etanol z drewna uprawianego olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z odpadów drzewnych olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z drewna uprawianego eter dimetylowy z odpadów drzewnych (DME) DME z drewna uprawianego metanol z odpadów drzewnych metanol z drewna uprawianego część ze źródeł odnawialnych eter metylo-t-butylowy (MTBE) 79 Typowe ograniczenie emisji gazów cieplarnianych 87 % 80 % 76 % 95 % Standardowe ograniczenie emisji gazów cieplarnianych 85 % 74 % 70 % 95 % 93 % 93 % 95 % 95 % 92 % 92 % 94 % 94 % 91 % 91 % Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji metanolu Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Szczegółowe wartości dla biopaliw i biopłynów Szczegółowe wartości dla uprawy: „eec” zgodnie z definicją z załącznika 2 ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów etanol z buraka cukrowego etanol z pszenicy etanol z kukurydzy, produkowany we Wspólnocie etanol z trzciny cukrowej część ze źródeł odnawialnych ETBE część ze źródeł odnawialnych TAEE Typowa emisja Standardowa gazów emisja gazów cieplarnianych cieplarnianych (gCO2eq/MJ) (gCO2eq/MJ) 12 12 23 23 20 20 14 14 Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu 29 29 18 18 19 19 14 14 0 0 30 30 18 18 15 15 30 30 0 0 biodiesel z ziaren rzepaku biodiesel ze słonecznika biodiesel z soi biodiesel z oleju palmowego biodiesel ze zuŜytego oleju roślinnego lub zwierzęcego* hydrorafinowany olej roślinny z ziaren rzepaku hydrorafinowany olej roślinny ze słonecznika hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego czysty olej roślinny z ziaren rzepaku biogaz z organicznych odpadów komunalnych jako spręŜony gaz ziemny biogaz z mokrego obornika jako spręŜony gaz ziemny 0 0 biogaz z suchego obornika jako spręŜony gaz ziemny 0 0 * Nie obejmuje oleju zwierzęcego wyprodukowanego z produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego sklasyfikowanych jako surowiec kategorii 3 zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1774/2002. 80 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Szczegółowe wartości dla procesu technologicznego (w tym nadwyŜka energii elektrycznej): „ep eeec” zgodnie z definicją z załącznika 2 ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów etanol z buraka cukrowego etanol z pszenicy (paliwo technologiczne nieokreślone) etanol z pszenicy (węgiel brunatny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w konwencjonalnym kotle) etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z pszenicy (słoma jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z kukurydzy, produkowany we Wspólnocie (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z trzciny cukrowej część ze źródeł odnawialnych ETBE część ze źródeł odnawialnych TAEE biodiesel z ziaren rzepaku biodiesel ze słonecznika 81 Typowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 19 32 32 Standardowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 26 45 45 21 30 14 19 1 1 15 21 1 1 Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu 16 22 16 22 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 biodiesel z soi biodiesel z oleju palmowego (technologia nieokreślona) biodiesel z oleju palmowego (technologia z wychwytem metanu w olejarni) biodiesel ze zuŜytego oleju roślinnego lub zwierzęcego hydrorafinowany olej roślinny z ziaren rzepaku hydrorafinowany olej roślinny ze słonecznika hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego (technologia nieokreślona) hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego (technologia z wychwytem metanu w olejarni) czysty olej roślinny z ziaren rzepaku biogaz z organicznych odpadów komunalnych jako spręŜony gaz ziemny biogaz z mokrego obornika jako spręŜony gaz ziemny biogaz z suchego obornika jako spręŜony gaz ziemny 82 18 35 13 26 49 18 9 10 10 30 13 13 13 42 7 9 4 14 5 20 8 8 11 11 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Szczegółowe wartości dla transportu i dystrybucji: „etd” zgodnie z definicją z załącznika 2 ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów etanol z buraka cukrowego etanol z pszenicy etanol z kukurydzy, produkowany we Wspólnocie etanol z trzciny cukrowej część ze źródeł odnawialnych ETBE część ze źródeł odnawialnych TAEE biodiesel z ziaren rzepaku biodiesel ze słonecznika biodiesel z soi biodiesel z oleju palmowego biodiesel ze zuŜytego oleju roślinnego lub zwierzęcego hydrorafinowany olej roślinny z ziaren rzepaku hydrorafinowany olej roślinny ze słonecznika hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego czysty olej roślinny z ziaren rzepaku biogaz z organicznych odpadów komunalnych jako spręŜony gaz ziemny biogaz z mokrego obornika jako spręŜony gaz ziemny biogaz z suchego obornika jako spręŜony gaz ziemny 83 Typowa emisja Standardowa gazów emisja gazów cieplarnianych cieplarnianych (gCO2eq/MJ) (gCO2eq/MJ) 2 2 2 2 2 2 9 9 Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu 1 1 1 1 13 13 5 5 1 1 1 1 1 1 5 5 1 1 3 3 5 4 5 4 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Razem dla uprawy, procesu technologicznego, transportu i dystrybucji ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów etanol z buraka cukrowego etanol z pszenicy (paliwo technologiczne nieokreślone) etanol z pszenicy (węgiel brunatny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w konwencjonalnym kotle) etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z pszenicy (słoma jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z kukurydzy, produkowany we Wspólnocie (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) etanol z trzciny cukrowej część ze źródeł odnawialnych ETBE część ze źródeł odnawialnych TAEE biodiesel z ziaren rzepaku biodiesel ze słonecznika 84 Typowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 33 57 57 Standardowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 40 70 70 46 55 39 44 26 26 37 43 24 24 Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji etanolu 46 52 35 41 Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 biodiesel z soi biodiesel z oleju palmowego (technologia nieokreślona) biodiesel z oleju palmowego (technologia z wychwytem metanu w olejarni) biodiesel ze zuŜytego oleju roślinnego lub zwierzęcego hydrorafinowany olej roślinny z ziaren rzepaku hydrorafinowany olej roślinny ze słonecznika hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego (technologia nieokreślona) hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego (technologia z wychwytem metanu w olejarni) czysty olej roślinny z ziaren rzepaku biogaz z organicznych odpadów komunalnych jako spręŜony gaz ziemny biogaz z mokrego obornika jako spręŜony gaz ziemny biogaz z suchego obornika jako spręŜony gaz ziemny 85 50 54 32 58 68 37 10 41 29 50 14 44 32 62 27 29 35 17 36 23 13 12 16 15 Przewidywane szczegółowe wartości dla przyszłych biopaliw i biopłynów, które nie występowały lub występowały w niewielkich ilościach na rynku w styczniku 2008 Szczegółowe wartości standardowe dla upraw: „eec” zgodnie z definicją z załącznika 2 ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów etanol ze słomy pszenicy etanol z odpadów drzewnych etanol z drewna uprawianego olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z odpadów drzewnych olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z drewna uprawianego DME z odpadów drzewnych DME z drewna uprawianego metanol z odpadów drzewnych metanol z drewna uprawianego część ze źródeł odnawialnych MTBE Typowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 3 1 6 1 Standardowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 3 1 6 1 4 4 1 1 5 5 1 1 5 5 Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji metanolu Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Szczegółowe wartości standardowe dla procesów technologicznych (w tym nadwyŜka energii elektrycznej): „ep - eee” zgodnie z definicją z załącznika 2 ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów etanol ze słomy pszenicy etanol z drewna olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z drewna DME z drewna metanol z drewna część ze źródeł odnawialnych MTBE 87 Typowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 5 12 0 Standardowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 7 17 0 0 0 0 0 Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji metanolu Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Szczegółowe wartości standardowe dla transportu i dystrybucji: „etd” zgodnie z definicją z załącznika 2 ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów etanol ze słomy pszenicy etanol z odpadów drzewnych etanol z drewna uprawianego olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z odpadów drzewnych olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z drewna uprawianego DME z odpadów drzewnych DME z drewna uprawianego metanol z odpadów drzewnych metanol z drewna uprawianego część ze źródeł odnawialnych MTBE 88 Typowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 2 4 2 3 Standardowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 2 4 2 3 2 2 4 4 2 2 4 4 2 2 Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji metanolu Projekt z dnia 05-09-2011 Wersja 0.6 Całkowita wartość dla uprawy, procesów technologicznych, transportu i dystrybucji ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów etanol ze słomy pszenicy etanol z odpadów drzewnych etanol z drewna uprawianego olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z odpadów drzewnych olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch z drewna uprawianego DME z odpadów drzewnych DME z drewna uprawianego metanol z odpadów drzewnych metanol z drewna uprawianego część ze źródeł odnawialnych MTBE 89 Typowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 11 17 20 4 Standardowa emisja gazów cieplarnianych (gCO2eq/MJ) 13 22 25 4 6 6 5 5 7 7 5 5 7 7 Takie same wartości jak dla wybranej ścieŜki produkcji metanolu Projekt z dnia 06-07-2011 Wersja 0.6 ZAŁĄCZNIK II Metodologia 1. Emisję gazów cieplarnianych spowodowaną produkcją i stosowaniem paliw transportowych, biopaliw i biopłynów oblicza się w następujący sposób: E = eec + el + ep + etd + eu - esca – eccs - eccr – eee, E = całkowita emisja spowodowana stosowaniem paliwa; eec = emisja spowodowana wydobyciem lub uprawą surowców; el = emisja w ujęciu rocznym spowodowana zmianami ilości pierwiastka węgla gdzie w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów; ep = emisja spowodowana procesami technologicznymi; etd = emisja spowodowana transportem i dystrybucją; eu = emisja spowodowana stosowanym paliwem; esca = wartość ograniczenia emisji spowodowanego akumulacją pierwiastka węgla w glebie dzięki lepszej gospodarce rolnej; eccs = ograniczenie emisji spowodowane wychwytywaniu dwutlenku węgla i jego sekwestracji składowaniu w głębokich strukturach geologicznych; eccr = ograniczenie emisji spowodowane wychwytywaniu dwutlenku węgla i jego zastępowaniu; oraz eee = ograniczenie emisji dzięki zwiększonej produkcji energii elektrycznej w wyniku kogeneracji. Emisji związanej z produkcją maszyn i urządzeń nie uwzględnia się. 2. Emisja gazów cieplarnianych z paliw, E, wyraŜona jest w gramach przeliczeniowych CO2 na MJ paliwa, gCO2eq/MJ. 3. W drodze wyjątku od pkt 2, dla paliw transportowych, wartości obliczone w gCO2eq/MJ mogą być skorygowane o róŜnice pomiędzy paliwami w zakresie wykonanej pracy uŜytecznej, wyraŜonej w km/MJ. Korekta ta jest dopuszczalna wyłącznie w przypadku przedstawienia dowodu na istnienie róŜnic w zakresie wykonanej pracy uŜytecznej. 4. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z biopaliw w następujący sposób: OGRANICZENIE = (EF – EB)/EF, gdzie EB = całkowita emisja z biopaliw i biopłynów; oraz 90 i biopłynów oblicza się Projekt z dnia 06-07-2011 EF 5. = Wersja 0.6 całkowita emisja z kopalnego odpowiednika biopaliwa Gazy cieplarniane uwzględnione dla celów pkt 1 to CO2, N2O i CH4. Do obliczenia równowaŜnika CO2 poniŜszym gazom przypisuje się następujące wartości: CO2: 1 N2O: 296 CH4: 23 6. Emisja spowodowana wydobyciem lub uprawą surowców, eec, obejmuje emisje spowodowane samym procesem wydobycia lub uprawy, gromadzeniem surowców, odpadami i wyciekami, produkcją chemikaliów i produktów stosowanych w procesie wydobycia lub uprawy. Wyklucza się wychwytywanie CO2 w trakcie uprawy surowców. Odejmuje się potwierdzoną redukcję emisji gazów cieplarnianych z wypalania w zakładach produkcji oleju gdziekolwiek na świecie. Szacunkową emisję z upraw moŜna określić na podstawie średnich wyliczonych dla obszarów geograficznych mniejszych od tych przyjętych do obliczenia wartości standardowych, jeśli nie jest moŜliwe zastosowanie wartości rzeczywistych. 7. Emisję w ujęciu rocznym spowodowaną zmianami ilości pierwiastka węgla w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów, el, oblicza się równo rozdzielając całkowitą emisję na 20 lat. Do obliczenia wielkości tych emisji stosuje się następującą zasadę: el = (CSR – CSA) x 3.664 x 1/20 x 1/P -eB,(1) = emisja w ujęciu rocznym gazów cieplarnianych spowodowana zmianami ilości gdzie el pierwiastka węgla w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów (mierzona jako masa równowaŜnika CO2 na jednostkę energii wytworzonej z biopaliwa); CSR = ilość pierwiastka węgla na jednostkę powierzchni związany z przeznaczeniem gruntów odniesienia (mierzony jako masa pierwiastka węgla na jednostkę powierzchni, obejmująca zarówno glebę jak i roślinność). Przeznaczenie gruntów odniesienia oznacza przeznaczenie gruntów w styczniu 2008 r. lub 20 lat przed uzyskaniem surowca, jeśli data ta jest późniejsza; CSA = ilość pierwiastka węgla na jednostkę powierzchni związany z rzeczywistym przeznaczeniem gruntów (mierzony jako masa pierwiastka węgla na jednostkę powierzchni, obejmująca zarówno glebę jak i roślinność). W przypadkach kiedy ilości pierwiastka węgla gromadzą się przez okres przekraczający 1 rok, 1 Współczynnik otrzymany przez podzielenie masy molowej CO2 (44,010 g/mol) przez masę molową węgla (12,011 g/mol) wynosi 3,664. 91 Projekt z dnia 06-07-2011 Wersja 0.6 wartość CSA jest obliczana jako zasoby na jednostkę powierzchni po dwudziestu latach lub kiedy uprawy osiągną dojrzałość, w zaleŜności od tego, co nastąpi wcześniej; P = wydajność upraw (mierzona ilością energii wytwarzanej przez biopaliwo lub biopłyn na jednostkę powierzchni w jednym roku) oraz eB = premia o wartości 29 gCO2eq/MJ za biopaliwo lub biopłyn przyznawana, jeśli biomasa otrzymywana jest z rekultywowanych terenów zdegradowanych i spełnia warunki ustanowione w pkt 8. 8. Premia o wartości 29 gCO2eq/MJ jest przyznawana, jeśli występują czynniki świadczące o tym, Ŝe przedmiotowe tereny: a) w styczniu 2008 r. nie były wykorzystywane do działalności rolniczej lub jakiejkolwiek innej; oraz b) naleŜą do jednej z następujących kategorii: (i) tereny powaŜnie zdegradowane, w tym wcześniej wykorzystywane do celów rolniczych; (ii) tereny silnie zanieczyszczone. Premia o wartości 29 gCO2eq/MJ ma zastosowanie przez okres nieprzekraczający dziesięciu lat, licząc od daty przekształcenia terenów do celów rolniczych, pod warunkiem Ŝe zapewnione zostanie regularne zwiększanie ilości pierwiastka węgla oraz znaczne ograniczenie erozji w odniesieniu do terenów określonych w ppkt (i) oraz zmniejszenie zanieczyszczenia gleby w odniesieniu do terenów określonych w ppkt (ii). 9. Kategorie, o których mowa w pkt 8 lit. b) zostają zdefiniowane w sposób następujący: a) termin „tereny powaŜnie zdegradowane” oznacza tereny, które w dłuŜszym okresie zostały w duŜym stopniu zasolone lub które są szczególnie mało zasobne w substancje organiczne i uległy powaŜnej erozji. b) termin „tereny silnie zanieczyszczone” oznacza tereny, które nie nadają się do uprawy Ŝywności lub paszy dla zwierząt ze względu na zanieczyszczenie gleby. NaleŜą tu tereny, które są przedmiotem decyzji Komisji zgodnie z art. 18 ust. 4 czwarty akapit. 10. Emisja spowodowana procesami technologicznymi, ep, obejmuje emisje spowodowane samymi procesami technologicznymi, odpadami i wyciekami, oraz produkcją chemikaliów lub produktów stosowanych w procesach technologicznych. W obliczeniach zuŜycia energii elektrycznej wyprodukowanej poza zakładem produkującym paliwo, natęŜenie emisji gazów cieplarnianych spowodowanej produkcją i dystrybucją tej energii elektrycznej uznaje się jako równe średniemu natęŜeniu emisji 92 Projekt z dnia 06-07-2011 Wersja 0.6 spowodowanej produkcją i dystrybucją energii elektrycznej w określonym regionie. Jako wyjątek od powyŜszej zasady, producenci mogą stosować średnią wartość w odniesieniu do energii elektrycznej produkowanej w pojedynczym zakładzie, jeśli zakład ten nie jest podłączony do sieci energetycznej. 11. Emisja spowodowana transportem i dystrybucją, etd, obejmuje emisje spowodowane transportem i magazynowaniem surowców oraz półproduktów, a takŜe magazynowaniem i dystrybucją wyrobów gotowych. Niniejszy punkt nie obejmuje emisji spowodowanych przez transport i dystrybucję, które naleŜy uwzględnić zgodnie z pkt 6. 12. Emisję spowodowaną stosowanym paliwem, eu, uznaje się za zerową dla biopaliw i biopłynów. 13. Ograniczenie emisji dzięki wychwytywaniu dwutlenku węgla i jego podziemnemu składowaniu, eccs, które nie zostało uwzględnione juŜ w ep, odnosi się wyłącznie do emisji, której uniknięto poprzez wychwytywanie i sekwestrację emitowanego CO2 bezpośrednio związanego z wydobyciem, transportem, przetworzeniem i dystrybucją paliwa. 14. Ograniczenie emisji dzięki wychwytywaniu dwutlenku węgla i jego zastępowaniu, eccr, odnosi się wyłącznie do emisji, której uniknięto poprzez wychwytywanie CO2, w którym pierwiastek węgla pochodzi z biomasy i jest stosowany w celu zastąpienia CO2 pochodzenia kopalnego, stosowanego w produktach handlowych i w usługach. 15. Ograniczenie emisji dzięki zwiększonemu wytwarzaniu energii elektrycznej w wyniku kogeneracji, eee, uwzględnia się w odniesieniu do nadwyŜki energii elektrycznej produkowanej w ramach systemów produkcji paliwa stosujących kogenerację, za wyjątkiem przypadków, gdy paliwo stosowane w kogeneracji jest produktem ubocznym innym niŜ resztki poŜniwne. W obliczeniach nadwyŜki energii elektrycznej przyjmuje się, Ŝe wielkość jednostki kogeneracyjnej odpowiada minimum niezbędnemu, aby jednostka kogeneracyjna mogła dostarczać ciepło potrzebne do produkcji paliwa. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych związane z nadwyŜką energii elektrycznej uznaje się za równe ilości gazów cieplarnianych, które zostałyby wyemitowane, gdyby w elektrowni stosującej to samo paliwo wyprodukowano taką samą ilość energii elektrycznej jak w jednostce kogeneracyjnej. 16. Jeśli w procesie produkcji paliwa równocześnie powstaje paliwo, dla którego oblicza się emisje, oraz jeden lub więcej produktów („produkty uboczne”), emisję gazów cieplarnianych dzieli się pomiędzy paliwo lub jego produkt pośredni i produkty uboczne proporcjonalnie do ich zawartości energetycznej (określonej na podstawie wartości opałowej dolnej w przypadku produktów ubocznych innych niŜ energia elektryczna). 93 Projekt z dnia 06-07-2011 17. Wersja 0.6 W obliczeniach, o których mowa w pkt 17, emisje do podziału to eec + el, + te części ep, etd i eee, mają miejsce przed fazą produkcji, w której powstaje produkt uboczny i w jej trakcie. Jeśli w odniesieniu do tych produktów ubocznych jakiekolwiek emisje przypisano do wcześniejszych faz produkcji w cyklu Ŝycia, uwzględnia się jedynie tę część emisji, którą przypisano do pośredniego produktu paliwowego w ostatniej fazie produkcji, a nie całość emisji. W przypadku biopaliw i biopłynów, w obliczeniach uwzględnia się wszystkie produkty uboczne, w tym energię elektryczną, która nie wchodzi w zakres pkt 16, za wyjątkiem resztek poŜniwnych, w tym słomy, wytłok, plew, kolb i łupin orzechów. W obliczeniach produkty uboczne mające negatywną wartość energetyczną uznaje się za posiadające zerową wartość energetyczną. Odpady, resztki poŜniwne, w tym słomę, wytłoki, plewy, kolby i łupiny orzechów oraz resztki powstałe w innych procesach przetwórczych, w tym surową (nierafinowaną) glicerynę, uznaje się za materiały nieemitujące Ŝadnych gazów cieplarnianych w całym cyklu Ŝycia, aŜ do momentu ich zbiórki. W przypadku paliw produkowanych w rafineriach, jednostką analityczną dla celów obliczeniowych, o których mowa w pkt 17, jest rafineria. 18. W przypadku biopaliw, w obliczeniach, o których mowa w pkt 4, wartość odpowiednika kopalnego (EF) to najnowsza, dostępna wartość średnich emisji pochodzących z kopalnej części benzyny i oleju napędowego wykorzystanych na terytorium Wspólnoty, podana na mocy dyrektywy 98/70/WE. W przypadku braku takich danych, zastosowanie ma wartość 83,8 gCO2eq/MJ. W przypadku biopłynów, stosowane do wytwarzania energii elektrycznej, w obliczeniach, o których mowa w pkt 4, wartość odpowiednika kopalnego (EF) wynosi 91 gCO2eq/MJ. W przypadku biopłynów, stosowane do produkcji ciepła, w obliczeniach, o których mowa w pkt 4, wartość odpowiednika kopalnego (EF) wynosi 77 gCO2eq/MJ. W przypadku biopłynów, stosowane w kogeneracji, w obliczeniach, o których mowa w pkt 4, wartość odpowiednika kopalnego (EF) wynosi 85 gCO2eq/MJ. 94 Projekt z dnia 06-07-2011 Wersja 0.6 ZAŁĄCZNIK III Wartość energetyczna w paliwach transportowych Paliwo Wartość energii wg wagi (dolna wartość kaloryczna, MJ/kg) Bioetanol (etanol produkowany z biomasy) Bio-ETBE (eter etylo-t-butylowy produkowany na bazie bioetanolu) 27 36 (z czego 37% ze źródeł odnawialnych) 20 Wartość energii wg objętości (dolna wartość kaloryczna, MJ/l) 21 27 (z czego 37% ze źródeł odnawialnych) 16 35 (z czego 22% ze źródeł odnawialnych) 28 26 (z czego 22% ze źródeł odnawialnych) 19 38 (z czego 29% ze źródeł odnawialnych) 33 29 (z czego 29% ze źródeł odnawialnych) 27 37 33 Biometanol (metanol produkowany z biomasy, do stosowania jako biopaliwo) Bio-MTBE (eter metylo-t-butylowy produkowany na bazie biometanolu) Bio-DME (eter dimetylowy produkowany z biomasy, do stosowania jako biopaliwo) Bio-TAEE (eter etylo-t-amylowy produkowany na bazie bioetanolu) Biobutanol (butanol produkowany z biomasy, do stosowania jako biopaliwo) Biodiesel (eter metylowy produkowany z oleju roślinnego lub zwierzęcego, jakości oleju napędowego, do stosowania jako biopaliwo) 95 Projekt z dnia 06-07-2011 Wersja 0.6 Olej napędowy wytwarzany metodą FischerTropsch (syntetyczny węglowodór lub mieszanka syntetycznych węglowodorów produkowanych z biomasy) Hydrorafinowany olej roślinny (olej roślinny poddany termochemicznej obróbce wodorem) Czysty olej roślinny (olej produkowany z roślin oleistych poprzez tłoczenie, wyciskanie lub z zastosowaniem innych podobnych metod, surowy lub rafinowany, lecz chemicznie niemodyfikowany, jeśli kompatybilny z zastosowanym typem silników i odpowiednimi wymogami w zakresie emisji) Biogaz (gaz opałowy produkowany z biomasy i/lub z części odpadów ulegającej biodegradacji, który moŜe być oczyszczony do poziomu odpowiadającego jakości gazu naturalnego, do stosowania jako biopaliwo, lub gaz drzewny) Benzyna Olej napędowy 96 44 34 44 34 37 34 50 - 43 43 32 36