Ćwiczenia 8: Produkty kondensacji, meteory
Transkrypt
Ćwiczenia 8: Produkty kondensacji, meteory
Ćwiczenia 8: Produkty kondensacji, meteory Kondensacja pary wodnej - fizyczny proces, który prowadzi do przejścia pary wodnej w wodę w stanie ciekłym, występuje albo przez ochłodzenie powietrza do temperatury punktu rosy, albo przez nasycenie powietrza parą wodną. Ochładzanie wilgotnego powietrza może zachodzić dzięki rozprężaniu przy ruchu w górę, dzięki wypromieniowaniu ciepła w przestrzeń kosmiczną w czasie pogodnych i bezwietrznych nocy albo przy napływie ciepłego i wilgotnego powietrza ponad chłodniejsze podłoże. Ochłodzenie powietrza poniżej temperatury punktu rosy powoduje powstanie drobniutkich kropelek wody lub kryształków lodu tworzących mgły i chmury, może także dokonywać się na wychłodzonym podłożu w postaci rosy albo szronu. Jądra kondensacji - cząsteczki pyłu, dymu, niektórych gazów (np. SO2), soli i innych występujących w atmosferze mikroskopijnych substancji, wokół których może zachodzić kondensacja. Cząstki te mogą być pochodzenia zarówno naturalnego jak i antropog. W przypadku cząstek higroskopijnych kondensacja może rozpoczynać się nawet przed osiągnięciem przez powietrze stanu nasycenia. Zjawiska meteorologiczne, meteory - różnorodne przejawy procesów i zjawisk fizycznych zachodzących w atmosferze obserwowane w powietrzu bądź na powierzchni Ziemi (z wyjątkiem chmur); ze względu na fizyczną naturę dzieli się je na hydrometeory, litometeory, fotometeory i elektrometeory. Hydrometeory - obejmują wszelkie przejawy obecności atmosferycznej wody w formie ciekłej i stałej zawieszone w atmosferze (z wyjątkiem chmur) lub zdeponowane na powierzchni Ziemi; dostają się do powierzchni Ziemi jako opady lub osady atmosferyczne. Elektrometeory - widoczne lub słyszalne przejawy elektryczności atmosfery. Przykładem e. są burza, ognie św. Elma i inne. Fotometeory - różnorodne przejawy efektów świetlnych występujących w atmosferze wskutek ugięcia, odbicia, interferencji lub rozproszenia promieni świetlnych. Przykładem f. są halo, tęcza, widmo Brockenu i inne. Litometeory - obecność w atmosferze cząstek stałych z wyjątkiem form zamarzniętej wody; mogą być pochodzenia naturalnego lub antropogenicznego. Przykładem l. są zmętnienie, dymy, burza piaskowa i inne. Opady atmosferyczne – znajdujące się w powietrzu kropelki wody i kryształki lodu, których masa jest na tyle Na następne zajęcia: adwekcja czas strefowy czas uniwersalny UTC czas urzędowy, letni, zimowy cyklogeneza cykloliza depesza SYNOP frontogeneza duża, że posiadają znaczną prędkość opadania i dostają się w ten sposób na powierzchnię Ziemi. Przykładem o.a. są deszcz, mżawka, śnieg, krupa; do ich pomiaru służy deszczomierz i pluwiograf; ilość opadu podawana jest w mm warstwy wody, która utworzyłaby się ze spadłych cząstek gdyby nie występowało parowanie, wsiąkanie i odpływ. Osady atmosferyczne - rodzaj hydrometeorów tworzących się bezpośrednio na powierzchni Ziemi i wystających z niej obiektach; powstają przez kondensację pary wodnej (także resublimację) na wychłodzonych przedmiotach lub częściach roślin (rosa, szron) albo przez zderzanie kropelek mgły unoszących się w powietrzu z wystającymi z powierzchni Ziemi obiektami (osad ciekły, sadź). Obok opadów atmosferycznych stanowią dodatkowe źródło przychodu wody dla powierzchni Ziemi. Chmury - widoczny zbiór kropelek wody lub kryształków lodu zawieszonych w atmosferze dzięki pionowej składowej ruchu powietrza przyjmujący formę warstw, kłębów, fal, strzępów, włókien, zmarszczek itp.; powstają wskutek kondensacji pary wodnej na cząsteczkach aerozoli; w zasadzie występują tylko w troposferze w trzech piętrach wysokościowych: dolnym od powierzchni Ziemi do 2 km, średnim - od 2 do 5 km i wysokim od 5 km do górnej granicy troposfery. Ze względu na ich budowę wewnętrzną dzielą się na wodne - złożone z kropelek wody, lodowe - z kryształków lodu i mieszane; ze względu na ogólny wygląd na pierzaste, warstwowe i kłębiaste; ze względu na sposób powstania na frontalne, konwekcyjne, inwersyjne i orograficzne; wyróżnia się 10 zasadniczych rodzajów chmur: cirrus, cirrostratus i cirrocumulus w piętrze górnym, altostratus i altocumulus w piętrze dolnym, stratus, stratocumulus i nimbostratus w piętrze dolnym oraz cumulus i cumulonimbus zaliczane do chmur pionowego rozwoju; podczas obserwacji ch. określa się wielkość zachmurzenia ogólnego i w piętrach, rodzaje, gatunki i odmiany chmur oraz wysokość podstawy. Zachmurzenie - stopień pokrycia nieboskłonu przez chmury wyrażany w ósmych (0-8) albo dziesiątych częściach (0-10) pokrycia nieba, niebo bezchmurne oznaczane jest przez 0 a zachmurzenie całkowite przez 8 (10); z. jest oceniane przez obserwatora bądź mierzone przy pomocy nefometru. Oznaczanie intensywności zjawisk – w zależności od natężenia zjawiska do jego symbolu dodaje się w indeksie górnym cyferki od 0 do 2, gdzie 0 oznacza zjawisko o słabym, 1 – średnim i 2 – dużym natężeniu. frontoliza mapa dolna mapa synoptyczna mapy górne niż (płytki, głęboki, wypełniający się, pogłębiający się) powierzchnie izobaryczne prognoza pogody służba pogody sondaż aerologiczny sytuacja baryczna terminy synoptyczne (00, 06, 12 18 UTC) wyż (silny, słaby, blokujący, słabnący, rozbudowujący się) Tab. 1. Rodzaje opadów atmosferycznych z różnych rodzajów Rys. 1. Zależność prężności pary wodnej nasyconej od temperatury nad wodą i lodem Tab. 2. Wysokość występowania chmur według pięter Symbole zjawisk meteorologicznych