Rehabilitacja zaburzeń uwagi

Transkrypt

Rehabilitacja zaburzeń uwagi
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
u osób dorosłych
z zaburzeniami neurologicznymi i psychicznymi
Zaburzenia uwagi
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr M. Andrzejewska mgr A. Złotogórska
Plan zajęć
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Definicja
Zaburzenia uwagi
Pomijanie stronne
Rehabilitacja pomijania stronnego
Prozopagnozja
Rehabilitacja prozpagnozji
Zespół Balinta
Rehabilitacja Zespołu Balinta
Akademia Umysłu
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
2/57
Definicja
• Uwaga nie stanowi jednolitej funkcji, lecz raczej zbiorową nazwę pewnego zestawu
funkcji mózgowych, które współdziałają ze sobą oraz z innymi funkcjami
mózgowymi w procesie wykonywania różnych zadań poznawczych (Posner i
Petersen, 2990)
• Uwaga posiada trzy niezależne komponenty:
1. Selektywność: zdolność dokonywania wyboru jednego lub kilku bodźców do
przetwarzania, z wykluczeniem innych bodźców obecnych w otoczeniu.
2. Podtrzymywanie uwagi: zdolność skupiania się na bodźcu przez wystarczająco
długi czas, aby zakończyć rozpoczęte zadanie
UWAGA
3. Sterowanie: proces przydzielania zasobów do danego
(Sterowanie)
zadania
PROCESY AUTOMATYCZNE VS ŚWIADOME?
SELEKTYWNOŚĆ
PODTRZYMYWANIE
KONCENTRACJA
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
PRZERZUTNOŚĆ
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
3/57
Zaburzenia uwagi
• Autyzm
• Zespół Aspergera
•
•
•
•
Uszkodzenia płatów czołowych (procesy sterowanie)
Udar mózgu (szczególnie prawostronny)
Urazy mózgu
Osoby niewyspane, zestresowane, zmęczone, z dolegliwościami
bólowymi, osoby w podeszłym wieku (zaburzenia
selektywności uwagi)
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
4/57
Pomijanie stronne
Pomijanie stronne – niemożność przetwarzania lub reagowania na bodźce
pojawiające się w danej połowie pola widzenia na skutek uszkodzenia
mózgu po stronie przeciwnej (Brain, 1941; Tham i in., 2000). Przy czym
istnieje zdolność neurologiczna reagowania na te bodźce.
• Występuje u 30% pacjentów po udarze prawostronnym
Rodzaje pomijania stronnego:
• Wzrokowe – ignorowanie obiektów położonych po zaniedbywanej
stronie (czytanie, pisanie)
• Słuchowe – błędne wskazywanie źródła dźwięku, pomimo
prawidłowego zarejestrowania go.
• Ruchowe: dezorientacja topograficzna, zaniedbywanie przestrzeni.
BRAK ŚWIADOMOŚCI KONTYNUACJI OBIEKTU
W ZANIEDBYWANEJ PRZESTRZENI
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
5/57
Pomijanie stronne
Pomijanie egocentryczne - pacjent pomija wszystkie bodźce
znajdujące się czy pojawiające się po (najczęściej lewej) stronie
pola widzenia
Pomijanie allocentryczne - pacjent pomija jedną (przeważnie
lewą) stronę każdego percypowanego obiektu, bez względu na to,
gdzie w polu widzenia ten obiekt występuje.
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
6/57
Pomijanie stronne
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
7/57
Pomijanie stronne
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
8/57
Pomijanie stronne
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
9/57
Pomijanie stronne
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
10/57
Niezbyt eleganckie pożegnanie Clintona z
urzędem tłumaczy, dlaczego wielu
Amerykanów z nadzieją powitało
zapowiedź nowego prezydenta
przywrócenia w Białym Domu atmosfery
"przyzwoitości i godności". Najpierw
jednak George W. Bush musiał
zaprowadzić porządek w swojej nowej
siedzibie.
Niezbyt eleganckie pożegnanie Clintona z
urzędem tłumaczy, dlaczego wielu
Amerykanów z nadzieją powitało
zapowiedź nowego prezydenta
przywrócenia w Białym Domu atmosfery
"przyzwoitości i godności". Najpierw
jednak George W. Bush musiał
zaprowadzić porządek w swojej nowej
siedzibie.
Niezbyt eleganckie pożegnanie Clintona z
urzędem tłumaczy, dlaczego wielu
Amerykanów z nadzieją powitało
zapowiedź nowego prezydenta
przywrócenia w Białym Domu atmosfery
"przyzwoitości i godności". Najpierw
jednak George W. Bush musiał
zaprowadzić porządek w swojej nowej
siedzibie.
Niezbyt eleganckie pożegnanie Clintona z |
urzędem tłumaczy, dlaczego wielu |
Amerykanów z nadzieją powitało |
zapowiedź nowego prezydenta |
przywrócenia w Białym Domu atmosfery|
"przyzwoitości i godności". Najpierw|
jednak George W. Bush musiał|
zaprowadzić porządek w swojej nowej |
siedzibie.|
Niezbyt eleganckie pożegnanie Clintona z |
urzędem tłumaczy, dlaczego wielu |
Amerykanów z nadzieją powitało |
zapowiedź nowego prezydenta |
przywrócenia w Białym Domu atmosfery|
"przyzwoitości i godności". Najpierw|
jednak George W. Bush musiał|
zaprowadzić porządek w swojej nowej |
siedzibie.|
Wieczorek
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
16/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
17/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
18/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
19/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
20/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
21/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
22/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
23/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
24/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
25/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
26/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
27/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
28/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
29/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
30/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
31/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
32/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
33/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
34/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
35/57
Rehabilitacja pomijania stronnego
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
36/57
Prozopagnozja
• Zaburzenie percepcji wzrokowej polegające na upośledzonej zdolności
rozpoznawania twarzy znajomych lub widzianych już osób, a w niektórych
przypadkach także ich wyrazu emocjonalnego, przy niezaburzonej percepcji
wzrokowej innych obiektów.
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
37/57
Rehabilitacja prozopagnozji
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
38/57
Rehabilitacja prozopagnozji
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
39/57
Rehabilitacja prozopagnozji
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
40/57
Rehabilitacja prozopagnozji
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
41/57
Rehabilitacja prozopagnozji
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
42/57
Zespół Balinta
• (ang. Balint syndrome) – rzadki zespół neurologiczny, objawiający się bezładem
okoruchowym z niezdolnością do fiksacji wzroku. Występuje u pacjentów z
obustronnym uszkodzeniem kory płatów ciemieniowych (w obrębie pól Brodmanna
19 i 7). Opisany przez Bálinta w 1909.
Jednym z objawów jest agnozja symultatywna (simultanagnozja).
• niemożność rozpoznania więcej niż jednego obiektu lub elementu obiektu
jednocześnie. Chory jest w stanie rozpoznać sam obiekt i go opisać, jednak nie jest w
stanie opisać tła, sceny lub środowiska w którym on się znajduje. Zaburzone jest
postrzeganie zbiorów, kolekcji i układów elementów. Simultanagnozja może być
konsekwencją zawału lub mechanicznego uszkodzenia mózgu.
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
43/57
Zespół Balinta
A. Co Pan odczuwa?
B. Poszedłem do kina panoramicznego z żoną i bałem się.
A. Tak?
B. Tak… latały konie w powietrzu i zbroje na Potopie.
A. Naprawdę?
B. Tak… raz nawet krzyknąłem: Ojej! Koń Na mnie leci. Gość z tyłu wrzasnął: Cicho
idioto! To kino panoramiczne.
A. To Panu było przykro?
B. Nie, bo potem leciał w powietrzu człowiek i znów się bałem. (…) Już nigdy nie
pókjdę do kina. Jak oglądam telewizję mam to samo. Pistolet sam leci w powietrzu.
Więc ja krzyczę, bo się boję. Na to rodzina mówi mi, żeby był cicho, bo im
przeszkadzam. Więc teraz nie oglądam telewizji.
(Pąchalska, 2008, s 244)
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
44/57
Zespół Balinta
Interpretacja obrazków wymagających zrozumienia złożonych relacji przestrzennych
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
45/57
Zespół Balinta
Co tu jest śmieszne?
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
46/57
Zespół Balinta
Co tu się stało? Co przed chwilą robiła kobieta?
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
47/57
Zespół Balinta
O czym powinien wiedzieć człowiek przedstawiony na tym obrazku?
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
48/57
Zespół Balinta
Co jest nietypowego na tym zdjęciu?
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
49/57
Zespół Balinta
Interpretacja obrazków przedstawiających złożony kontekst społeczny
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
50/57
Zespół Balinta
Wstępna stymulacja procesu czytania
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
51/57
Zespół Balinta
Poruszające się zdania. Pozwalają ćwiczyć fiksację na słowach nawet wtedy gdy osoba
nie umie jeszcze wyszukiwać wierszy.
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
52/57
Rehabilitacja Zespołu Balinta
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
53/57
Zespół Balinta
Uczenie nawyków związanych z fiksacją wzroku
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
54/57
Zespół Balinta
Niemożność wyodrębnienia wierszy spowodowana brakiem zdolności do uchwycenia
WSPÓLNEJ cechy obiektów tworzących figurę, którą jest ich odległość od siebie.
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
55/57
Akademia Umysłu
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
56/57
Akademia Umysłu
Rehabilitacja funkcjonowania poznawczego
Zaburzenia uwagi
mgr
Agata
Złotogórska
mgr M. Andrzejewska
mgr
A. Złotogórska
57/57

Podobne dokumenty

Rehabilitacja mowy i czytania

Rehabilitacja mowy i czytania rehabilitację chorych z afazją, przeznaczony dla specjalistów zajmujących się terapią funkcji językowych (neuropsychologów i neurologopedów). • Przygotowane w formie elektronicznej ćwiczenia obejmu...

Bardziej szczegółowo