Wplyw glikokortykosteroidoterapii ogólnej i chirurgii

DOKTORATY / DOCTORS THESES
207
Wpływ glikokortykosteroidoterapii ogólnej i chirurgii
wewnątrznosowej na zmysł węchu i smaku u chorych
z polipami nosa
The influence of the systemic glucocorticosteroid therapy and intranasal surgery on the taste
and smell senses in patients with nasal polyps
Karolina Dżaman
prof. dr hab. n med. Dariusz Jurkiewicz
prof. dr hab. n. med. Antoni Krzeski
prof. dr hab. n. med. Antoni Pruszewicz
Publiczna obrona – 20.05.2008
Zatwierdzona decyzją Rady Naukowej Wojskowego Instytutu Medycznego z dnia 28.05.2008
Promotor:
Recenzenci:
Hasła indeksowe: polipy nosa, smak, węch
Key words: nasal polyps, taste, smell
Polipy nosa są jednym z najczęstszych schorzeń
spotykanych w praktyce laryngologicznej. Mimo to ich
patogeneza, a także etiologia nie są nadal do końca
wyjaśnione, co skutkuje brakiem w pełni efektywnego
leczenia. Obok wielu objawów obniżających jakość
życia osób z polipami nosa chorzy skarżą się na nieprawidłowe funkcjonowanie narządów zmysłów, co
dodatkowo utrudnia im kontakt z otoczeniem. O ile
znane są problemy tej grupy chorych z zaburzeniami
powonienia, o tyle niewiele uwagi przywiązuje się do
towarzyszących im często nieprawidłowości w obrębie
zmysłu smaku.
Celem niniejszej pracy była ocena funkcjonowania
zmysłu smaku i węchu u chorych z polipami nosa oraz
określenie wpływu leczenia zachowawczego glikokortykosteroidoterapią ogólną i leczenia chirurgicznego
metodą funkcjonalnej endoskopowej chirurgii zatok
przynosowych na wartości progów odczuwania poszczególnych smaków i zapachów. Podjęto również
próbę określenia wzajemnych relacji zaburzeń węchu
i smaku u chorych z polipami nosa oraz wpływu wielkości polipów nosa na otrzymywane przed leczeniem
i po leczeniu progi odczucia smaku i zapachu. W pracy
badano także wpływ kształtu impulsu elektrogustometrycznego na wyniki uzyskanych progów smaku
u osób zdrowych.
Materiał badań obejmował 117 osób. Grupę badaną stanowiło 66 osób z polipami nosa, zgłaszających
się do Kliniki Otolaryngologii Wojskowego Instytutu
Medycznego, a grupę kontrolną 51 osób – zdrowych
ochotników. Chorych z polipami nosa podzielono na dwie
grupy w zależności od zastosowanego sposobu leczenia.
W grupie I znalazły się osoby leczone trzy tygodnie glikokortykosteroidem podawanym doustnie, a w grupie II
chorzy zakwalifikowani do leczenia chirurgicznego.
Otolar yngologia Polska tom 63, nr 2, mar zec – k wiecień 20 0 9
Wszyscy chorzy przed rozpoczęciem leczenia oraz
miesiąc czasu po jego zakończeniu poddani zostali
ocenie laryngologicznej, w której wielkość zmian polipowatych opisywano w skali Lildholdta oraz ocenie
zmysłu smaku i węchu. Takie same badania przeprowadzono wśród osób z grupy kontrolnej. Funkcjonowanie
zmysłu smaku badano metodą gustometrii swoistej
wg Börnsteina oraz elektrogustometrią impulsową
dwubiegunową. Zmysł węchu oceniano w olfaktometrii
metodą podmuchową Elsberga-Levy’ego w modyfikacji
Pruszewicza.
Na podstawie uzyskanych wyników, przed leczeniem stwierdzono subiektywne zaburzenia węchu u 57
(86,36%) i smaku u 28 (42,42%) chorych. W badaniu
olfaktometrycznym przed leczeniem zaburzenia węchu
zależnie od zapachu obserwowano u 43-47 (65–71%)
chorych i najczęściej dotyczyły one odczuwania zapachu wanilii. Gustometria swoista wykazała przed
leczeniem zaburzenia smaku, zależnie od substancji
testowej, u 13–41 (19,7–62,12%) chorych, przy czym
najczęściej dotyczyły one odczuwania smaku słodkiego.
W pierwszym badaniu elektrogustometrycznym zaburzenia odczuwania bodźca elektrycznego odnotowano
w 23 (34,8%) chorych.
Leczenie zarówno zachowawcze, jak i chirurgicznie
statystycznie znamiennie poprawiło odczuwanie smaków i zapachów, przy czym po leczeniu funkcjonowanie zmysłu smaku było zbliżone do grupy kontrolnej,
a powonienie mimo poprawy uzyskanej po leczeniu
nadal odbiegało od wyników prawidłowych. Glikokortykosteroidoterapia statystycznie znamiennie bardziej
od leczenia chirurgicznego obniżyła próg odczucia zapachów. Leczenie chirurgiczne miało natomiast lepszy
efekt w przywracaniu drożności nosa. Obie metody
z podobną skutecznością poprawiły odczuwanie smaku
Otolaryngol Pol 2009;
63 (2): 207-208
©by Towarzystwo
Otorynolaryngologów –
Chirurgów Głowy i Szyi
Otrzymano/Received:
5.01.2009
Zaakceptowano do
druku/Accepted:
8.01.2009
Klinika Otolaryngologii
Wojskowy Instytut
Medyczny w Warszawie
Kierownik : prof. dr hab.
n med. Dariusz Jurkiewicz
Konflikt interesu/
Conflicts of interest:
Autorzy pracy nie zgłaszają
konfliktu interesów.
Adres do korespondencji/
Address for
correspondence:
imię i nazwisko:
Karolina Dżaman
adres pocztowy:
Klinika Otolaryngologii
ul. Szaserów 128
00-909 Warszawa
tel. 6816471
fax 6816462
208
DOKTORATY / DOCTORS THESES
przez chorych. Powrót prawidłowego funkcjonowania
węchu i smaku po leczeniu nie zależał od wielkości
zmian polipowatych stwierdzanych u chorych przed
leczeniem.
Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała,
że przed leczeniem subiektywna ocena zmysłu smaku przez chorych korelowała z oceną zmysłu węchu.
Natomiast w badaniu przeprowadzonym po leczeniu
tylko u osób leczonych zachowawczo poprawa węchu
wiązała się z poprawą smaku.
Na podstawie obserwacji przeprowadzonych w grupie kontrolnej stwierdzono, że kształt impulsu wykorzystywanego w elektrogustometrii nie miał statystycznie
znamiennego wpływu na wyniki uzyskanych progów
smaku.
Otolar yngologia Polska tom 63, nr 2, mar zec – k wiecień 20 0 9