Poradnik stomatologiczny: Jak dbać o zęby dziecka? - enel-med

wrzesień 2013 r.
Poradnik stomatologiczny: Jak dbać o zęby dziecka?
Bakterie z dotkniętego próchnicą zęba mogą stać się źródłem innych zakażeń, ma ona
bowiem wpływ na stan krwi, a więc i całego organizmu. To m.in. dlatego tak istotna jest
odpowiednia profilaktyka stomatologiczna, zwłaszcza u najmłodszych, u których dopiero
rozwija się układ immunologiczny odpowiedzialny za odporność organizmu. W jaki
sposób dbać o zęby dziecka? Co robić, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia próchnicy
radzi dr n. med. Iwona Ostrowska-Różańska, zastępca dyrektora medycznego ds.
stomatologii w Centrum Medycznym ENEL-MED.
„Przede wszystkim należy sobie uświadomić, że stan uzębienia wpływa na kondycję całego organizmu,
zarówno osoby dorosłej, jak i dziecka. Najczęstszą chorobą jamy ustnej jest próchnica zębów, cierpi
na nią aż 80 proc. polskich pięciolatków i 92 proc. nastolatków*. Prowadzi ona do odwapnienia
substancji nieorganicznych tkanek zęba oraz rozpadu ich części organicznej. W zaawansowanym
stadium choroby dochodzi do penetracji drobnoustrojów w głąb zęba i do okolicznych tkanek, co
wywołuje stan zapalny miazgi, a następnie tkanek okołowierzchołkowych, ból, obrzęk czy ropotok.
Może także doprowadzić do rozprzestrzenienia drogą naczyń krwionośnych groźnej infekcji
ogólnoustrojowej. Dlatego nie należy ignorować profilaktyki i leczenia zębów – ani zębów mlecznych,
ani stałych” – ostrzega dr Ostrowska-Różańska.
Powstawanie próchnicy
Uważa się, że za rozwój próchnicy odpowiedzialna jest bakteria Streptococcus mutans. Jak chronić
przed nią dziecko? Przede wszystkim należy uświadomić sobie możliwe drogi zakażenia. Najczęściej
jest ona przenoszona z dorosłego na dziecko poprzez ślinę, np. podczas całowania lub jedzenia tymi
samymi sztućcami. Pamiętajmy, że próchnica to choroba infekcyjna, zatem opiekun łatwo może
zarazić nią niemowlę w czasie czynności pielęgnacyjnych.
Aby zaistniała próchnica, potrzebne są cztery równocześnie działające czynniki:

bakterie,

węglowodany,

czas oddziaływania,

podatność tkanki zęba.
Profilaktyka to nic innego, jak kontrolowanie ich wpływu w celu obrony przed próchnicą.
Karmienie piersią
Niezwykle istotnym elementem profilaktyki jest naturalne karmienie przynajmniej przez pierwszych 6
miesięcy życia dziecka – optymalne w swoim składzie mleko matki jest znaczącym czynnikiem
wspomagającym prawidłowy rozwój całego organizmu, a zawarte w nim składniki wchłaniają się lepiej
niż te z mleka modyfikowanego. Co więcej, naturalne karmienie, poprzez stymulację w czasie odruchu
ssania, zapewnia prawidłowy czynnościowy rozwój narządu żucia niemowlaka. Z badań wynika, że
zbyt długie podawanie butelki czy smoczka uspokajającego ma negatywny wpływ na jego rozwój i
może przyczyniać się do powstawania wad zgryzu.
Karmienie butelką to również przedłużony czas kontaktu pożywienia z powierzchnią zębów.
Szczególnie niekorzystne dla ich zdrowia są produkty zawierające cukier, jak np. sok czy wiele kaszek.
Dlatego tak ważne jest, aby nie usypiać dziecka słodkimi napojami – pozwoli nam to uniknąć tzw.
Dodatkowych informacji udzielają pracownicy biura prasowego:
http://biuro-prasowe.enel.pl/kontakt
„próchnicy butelkowej”, czyli wywołanej przedłużonym (kilkugodzinnym czy całonocnym) kontaktem z
pokarmem o niskim pH.
Dieta dziecka sprzyjająca zdrowym zębom
Wybierając posiłki czy napoje dla dziecka niekarmionego już wyłącznie piersią, warto zwrócić uwagę
na skład kupowanych artykułów i w miarę możliwości decydować się na te, które nie są dosładzane.
Do snu najlepiej podawać wyłącznie mineralną wodę niegazowaną dla dzieci, ona też najlepiej ugasi
pragnienie w ciągu dnia.
Warto pamiętać, że główną przyczyną próchnicy jest nie tyle duża ilość węglowodanów, co ich częste
przyjmowanie, lepka konsystencja pokarmu (dłużej utrzymuje się na zębach) oraz wydłużony czas
jego oddziaływania na szkliwo. Dobrze zatem wyznaczyć czas, w którym pociecha będzie mogła zjeść
„zakazane” produkty, a następnie wypłukać jamę ustną i wyszczotkować zęby. Najbardziej
niekorzystny wpływ na stan uzębienia ma podjadanie oraz popijanie słodzonych napojów między
posiłkami. Każdy, nawet najmniejszy posiłek obniża pH (powoduje zakwaszenie środowiska) w ustach,
co sprzyja powstaniu próchnicy.
Prawidłowa, zbilansowana dieta to ważny element profilaktyki stomatologicznej – wpływa na
wzmocnienie struktur twardych tkanek zęba. Starajmy się zatem zachęcać dziecko do spożywania
produktów, które nie mają ewidentnych właściwości próchnicotwórczych (np.: ciemnego pieczywa,
serów, pełnoziarnistych kasz, mleka, świeżych warzyw i owoców), zamiast zawierających duże ilości
cukru pokarmów i napojów czy wysokoprzetworzonych produktów na bazie białej mąki.
Istotne jest, aby dziecko możliwie wcześniej rozpoczęło naukę jedzenia łyżeczką i picia z kubka.
Spożywanie twardych pokarmów ma duże znaczenie w profilaktyce wad zgryzu – przyczynia się do
prawidłowego rozwoju kości i mięśni twarzy. Wywołuje także wzrost wydzielania śliny, która ma
działanie buforujące, czyli neutralizujące działanie kwasów, co sprzyja zapobieganiu próchnicy.
Nauka dobrych nawyków
Nie zwlekajmy zatem zbyt długo z wizytą u stomatologa. Do dentysty chodzimy nie tylko leczyć zęby,
ale przede wszystkim, aby zapobiegać ich chorobom! Pierwsza wizyta u specjalisty powinna mieć
miejsce jeszcze przed pierwszymi urodzinami dziecka, a najlepiej po wyrznięciu się pierwszych zębów
(ok. 6. miesiąca), tymczasem 25 proc. polskich pięciolatków i 9 proc. siedmiolatków nigdy nie było u
dentysty*. Podczas pierwszej wizyty, stomatolog sprawdzi stan jamy ustnej dziecka, udzieli
wskazówek dotyczących higieny i zaproponuje odpowiednią profilaktykę, której powinniśmy
skrupulatnie przestrzegać – tak w domu, jak i w gabinecie – ucząc tym samym rodziców, a z czasem i
dziecko, odpowiednich nawyków higienicznych. Wczesny i niepołączony z bólem kontakt ze
stomatologiem nie będzie wywoływał lęku przed wizytą w gabinecie dentystycznym – zapobiegnie
dentofobii i wpłynie na częstsze wizyty kontrolne w przyszłości. Wszystko to pozwoli na
zminimalizowanie ryzyka wystąpienia próchnicy i skutkować będzie lepszym stanem zębów w
dorosłym życiu.
Specjaliści zalecają rozpoczęcie higieny jamy ustnej u dziecka jeszcze przed pojawieniem się
pierwszego zęba. ”Bezzębne dziąsła niemowlęcia należy przemywać przynajmniej dwa razy dziennie i
koniecznie po karmieniu nocnym zwilżoną w letniej przegotowanej wodzie lub naparze z rumianku i
nawiniętą na palec gazą wyjałowioną. Pierwsze zęby mleczne czyścimy (także dwa razy dziennie)
samą wodą i miękką dziecięcą szczoteczką o małej zaokrąglonej główce – pozwala to na usunięcie
płytki bakteryjnej gromadzącej się na zębach. Dziąsła i język oczyszczamy gazikiem, zapobiega to
osiadaniu resztek jedzenia, a tym samym utrudnia kolonizację bakterii próchnicotwórczych. Ok. 1.
roku życia wyrzynają się zęby boczne, które posiadają bruzdy i guzki – można je dokładnie wyczyścić
jedynie przy pomocy szczoteczki. Dziecku w tym wieku możemy pozwolić, oczywiście pod naszym
nadzorem, na próby samodzielnego szczotkowania, traktujmy je jednak jako naukę poprzez zabawę,
nie zaś pełne umycie zębów” – radzi dr Ostrowska-Różańska.
Dodatkowych informacji udzielają pracownicy biura prasowego:
http://biuro-prasowe.enel.pl/kontakt
Profesjonalne wsparcie specjalisty
Proces powstawania próchnicy zębów u dzieci zaczyna się od zmętnienia szkliwa zęba. Jest to biała
plama próchnicowa, która nie wymaga jeszcze zaopatrzenia stomatologicznego, może wycofać się po
zastosowaniu zaleconych przez lekarza preparatów: profesjonalnych – stosowanych w gabinecie i/lub
tych do samodzielnego użytku w domu. Jeśli nie zostaną wprowadzone odpowiednie działania
prewencyjne, dojdzie do zajęcia głębszych tkanek zęba. Bakterie S. mutans kolonizują się na zębach,
zatem próchnica teoretycznie może pojawić się już w pierwszym zębie.
Dlatego w profilaktyce tak ważne są również profesjonalne zabiegi, które wzmocnią zęby dziecka i
ochronią je przed próchnicą. Stomatolog oczyści powierzchnie zębów, a na szkliwo naniesie preparaty
wzmacniające (zazwyczaj zawierające związki fluoru). Regularne wizyty pozwalają zmniejszyć ryzyko
powstawania próchnicy oraz osiągnąć doskonałe efekty w postaci zdrowych i pięknych zębów.
„Wizyta kontrolna powinna być przeprowadzana co pół roku u osoby dorosłej, a u dzieci, ze względu
na większą skłonność do próchnicy, co 3 - 4 miesiące. Wynika to ze szczególnej budowy zęba
mlecznego oraz często mniej dokładnej higieny. Dzieciom w wieku przedszkolnym oferuje się
profilaktykę fluorkową i niefluorową: lakowanie, usuwanie osadów czy preparaty stabilizujące poziom
bakterii próchnicotwórczych” – wymienia specjalistka z CM ENEL-MED.
Czynności pielęgnacyjne systematycznie podejmowane w domu pomogą utrwalić i przedłużyć efekty
profesjonalnych zabiegów wykonanych w gabinecie stomatologicznym.
10 kroków do zdrowych zębów Twojego dziecka:
1. Jeśli mogę, karmię piersią minimum 6 miesięcy.
2. Od momentu wyrznięcia pierwszych zębów mlecznych, utrzymuję perfekcyjną higienę
jamy istnej dziecka.
3. Odwiedzam lekarza stomatologa przyjmującego dzieci (najpóźniej ok. 1. roku życia), aby
uzyskać wskazówki nt. profilaktyki.
4. Po wyrznięciu wszystkich zębów mlecznych, zgłaszam się z dzieckiem na regularne wizyty
do lekarza stomatologa co 3 miesiące.
5. Stosuję się do zaleceń profilaktycznych przeprowadzanych w domu oraz w gabinecie.
6. Unikam podawania „przegryzek” zawierających węglowodany (słodycze, chrupki)
zastępując je owocami i warzywami (np. jabłko, marchewka).
7. Unikam kontaktu dziecka z moją śliną ze względu na bakterie próchnicotwórcze: nie
oblizuję smoczka, nie jem tymi samymi sztućcami, nie całuję dziecka w usta.
8. Nie usypiam dziecka butelką z kaszką ani sokiem.
9. Stosuję profilaktykę ortodontyczną: nie karmię zbyt długo butelką ze smoczkiem, uczę
wcześnie jeść z łyżeczki i pić z kubeczka.
10. Jako kochający rodzic pamiętam, że nigdy nie jest za późno na podjęcie leczenia.
* źródło: NIK na pd. „Monitoringu Zdrowia Jamy Ustnej” WUM.
Konsultacja eksperta:
dr n. med. Iwona Ostrowska-Różańska, zastępca dyrektora medycznego ds. stomatologii w
Centrum Medycznym ENEL-MED. Doktor nauk medycznych, specjalista II stopnia stomatologii
zachowawczej. Z ENEL-MED związana od 2001 roku. Specjalizuje się w leczeniu zachowawczym oraz
leczeniu endodontycznym pod mikroskopem.
Centrum Stomatologiczne ENEL-MED:
Dodatkowych informacji udzielają pracownicy biura prasowego:
http://biuro-prasowe.enel.pl/kontakt
ENEL-MED jest polskim liderem w dziedzinie stomatologii. Od 1993 roku oferujemy pełen zakres usług
stomatologicznych na najwyższym poziomie. Wyróżniają nas ludzie i doświadczenie, m.in. ponad 7 000
wszczepionych implantów oraz 19 500 założonych koron i wiele innych. Przez te lata udowodniliśmy, że umiemy
leczyć i troszczyć się o naszych pacjentów.
Oferujemy:









profesjonalne oraz indywidualne podejście do problemów każdego pacjenta,
troska o komfort w trakcie wizyty,
stały zespół wysokowykwalifikowanych stomatologów i higienistek,
współpraca pomiędzy specjalistami z różnych dziedzin stomatologii w celu uzyskania najlepszych efektów
leczenia pacjenta,
wysoki poziom obsługi,
zaawansowana diagnostyka,
najnowsze, sprawdzone i podparte certyfikatami materiały i technologie,
nowoczesne wyposażenie gabinetów – przyjazne dla pacjentów w każdym wieku,
możliwość wykonywania zabiegów stomatologicznych w znieczuleniu ogólnym.
Informacje o firmie:
Centrum Medyczne ENEL-MED S.A. (www.enel.pl) istnieje od 1993 roku. Obecnie na sieć medyczną ENEL-MED składa
się kilkaset placówek medycznych w całej Polsce. Wśród nich są własne oddziały Centrum zlokalizowane w Warszawie
(Atrium, Arkadia, Blue City, Domaniewska, Puławska, Zacisze), Gdańsku (Grunwaldzka), Łodzi (Manufaktura), Krakowie
(Galeria Krakowska), Poznaniu (Kupiec Poznański) i Wrocławiu (Arkady Wrocławskie), pięć specjalistycznych przychodni
przyzakładowych (Sonoco w Łodzi, Philips w Pile, NBP i Millennium w Warszawie, LG Display Poland w Tarnobrzeskiej
Specjalnej Strefie Ekonomicznej Biskupice Podgórne, Podstrefie Wrocław-Kobierzyce) oraz wielospecjalistyczny szpital
(na warszawskim Zaciszu) funkcjonujący od 1998 roku i otwarty w 2012 roku Szpital Centrum. ENEL-MED może się
także poszczycić własnymi oddziałami i pracowniami diagnostycznymi (Bielany, Oddział Centrum i Zacisze w Warszawie,
Lublin, Łomża, Mielec, Poznań, Wołomin, Konin, Gdańsk). ENEL-MED oferuje pełną obsługę medyczną, prowadzi
pacjenta od konsultacji, przez diagnostykę, hospitalizację, operację, aż po rehabilitację - czyli przez cały zamknięty cykl
leczenia. Usługi świadczone są w następujących zakresach:
- przychodnie specjalistyczne (lekarze wszystkich specjalności)
- kliniki stomatologiczne
- diagnostyka obrazowa (tomograf komputerowy, rezonans magnetyczny, RTG, mammograf, USG i inne)
- szpital
- rehabilitacja
- centrum psychologiczne
- teleradiologia i outsourcing
- szkoła rodzenia
- autorskie programy profilaktyczne
- wysokospecjalistyczna poradnia okulistyczna
ENEL-MED posiada w ofercie produkty zarówno dla klientów korporacyjnych – system abonamentowej opieki medycznej
dla firm Enel-Care, jak i klientów indywidualnych – program komercyjnych ubezpieczeń zdrowotnych medi-care, który
realizowany jest wspólnie z InterRisk S.A. Vienna Insurance Group. Zespół ENEL-MED liczy obecnie ok. 2000 osób, w
tym ok. 1000 lekarzy i ok. 470 pracowników personelu medycznego nielekarskiego. 95% kadry medycznej posiada II
stopień specjalizacji. Z usług ENEL-MED korzysta ponad 300 tys. pacjentów. W ramach programu Enel-Care, Centrum
obsługuje ponad 122 tys. pacjentów (dane za 2012 r.)
W 2004 roku Centrum uzyskało Certyfikat Systemu Zarządzania Jakością zgodnie z wymogami normy ISO 9001:2000, a
re-certyfikacja przeprowadzona w styczniu 2010 roku zakończyła się rekomendacją do wydania certyfikatu na zgodność
z normą ISO 9001:2008. W 2013 r. ENEL-MED otrzymał tytuł DOBRA MARKA 2013 – Jakość, Zaufanie, Renoma w
kategorii Opieka medyczna dla firm, przyznawany przez redakcje Biznes Trendy w Rzeczpospolitej i Forum Biznesu w
Dzienniku Gazecie Prawnej najbardziej rozwojowym i najbardziej rokującym markom na rynku polskim.
Dodatkowych informacji udzielają pracownicy biura prasowego:
http://biuro-prasowe.enel.pl/kontakt