Wystawy czasowe - Muzeum Narodowe w Kielcach

Wystawy czasowe:
Dawny Pałac Biskupów Krakowskich:

Miasta i zamki polskie wg Ryszarda Praussa - Muzeum Narodowe w Kielcach przygotowało
wystawę monograficzną artysty rangi retrospektywy. Prezentacja poświęcona została
najważniejszej i wiodącej tematyce w jego twórczości – prezentującej miasta i zamki polskie.
Gros prac to akwarele, ponadto zaprezentowane zostały rysunki ołówkiem i węglem. Na
wystawię złożyły się najlepsze i jednocześnie najbardziej reprezentatywne prace ukazujące
nawiązania artysty do polskiej i europejskiej tradycji malarstwa topograficznego wg
ikonograficznego klucza (do 150 prac z końca lat 1930, 1940 i początku 1950).
Ryszard Prauss (1902-1955). Kielczanin. Brat malarza, Stanisława (1902-1967), absolwent
Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie (u M. i J. Kotarbińskich, T. Pruszkowskiego, K.
Bartłomiejczyka i J. Gardowskiego). Po studiach osiadł w Kielcach, poświęcił się pracy
pedagogicznej jako nauczyciel rysunków w szkołach średnich Kielc - Gimnazjum Żydowskim,
w okresie okupacji w Szkole Handlowej, od 1945 w założonej przez malarza Henryka
Czarneckiego Wojewódzkiej Szkole Rzemiosł Artystycznych (obecny Zespół Państwowych
Szkół Plastycznych im. Józefa Szermentowskiego). Wraz z bratem aktywnie uczestniczył w
życiu artystycznym Kielc. Był aktywnym członkiem sekcji plastycznej przedwojennego
Świętokrzyskiego Towarzystwa Miłośników Sztuki, współzałożycielem kieleckiego Związku
Polskich Artystów Plastyków (ZPAP). Malarz i rysownik tradycyjny, specjalizujący się głównie
w akwareli, ołówku i kredce, rzadziej węglu, ulubione tematy to głównie polska architektura
rekonstruowana – na poziomie porównywalnym z klasycznymi już kompozycjami Stanisława
Nowakowskiego - sceny z historii Polski, w tym w dużej części z czasów II wojny światowej,
rzadziej pejzaż. Na wystawie zaprezentowane zostały miejscowości i zamki od Baranowa
Sandomierskiego po Ziębice, w tym oczywiście liczne przedstawienia znanych miejsc regionu
od Kielc poczynając. Dużą część prac stanowiły także fantazje architektoniczne artysty,
baśniowe zamki jak z bajek braci Grimm komponowane w znacznym stopniu w oparciu o
dokumentowaną lub zachowaną architekturę. Scenariusz wystawy opierał się na materiale
zebranym
w
towarzyszącym
jej
dwujęzycznym
polsko-angielskim
katalogu-albumie
poświęconym malowanej i rysowanej przez Praussa architekturze Polskie miasta i zamki wg
Ryszarda Praussa / Polish Towns and Castles by Ryszard Prauss. W którym w sumie
zaprezentowanych zostało 571 kolorowych reprodukcji miast i zamków w licznych wariantach.
Czas trwania: 13.02. – 23.05.2016.

Rafała Hadziewicza twórcze życie – wystawa monograficzna. Muzeum Narodowe w Kielcach
otworzyło pierwszą w historii monograficzną wystawę twórcy blisko tysiąca obrazów i
rysunków – Rafała Hadziewicza. Na wystawie zaprezentowane zostały dzieła z kolekcji
muzealnych, zbiorów prywatnych oraz kościołów z całej Polski. Prace, które nie znalazły się na
wystawie zaprezentowane zostaną w formie multimedialnej w towarzyszącej publikacji, będącej
jednocześnie katalogiem wszystkich dział artysty, zawierającym informacje o jego życiu i
twórczości. Malarz, uznawany za jednego z ważniejszych twórców XIX wieku, pedagog,
kształcący przez 25 lat kolejne pokolenia artystów, jak dotąd nie doczekał się monograficznej
prezentacji.
Założeniem autorów prezentacji było ukazanie nie tylko kolekcji Muzeum Narodowego w
Kielcach ale także prac reprezentujących różne gatunki jego artystycznej twórczości.
Wyróżnikiem stały się obrazy o tematyce sakralnej, malowane przez Hadziewicza do kościołów
w całej Polsce. Obrazy o tematyce religijnej, przeznaczone i do dziś zdobiące świątynie,
zajmują szczególne miejsce w jego artystycznym dorobku, oprócz nich na wystawie
zaprezentowane zostały także szkice i rysunki ukazujące jego warsztat. Z bogatego zbioru
szkiców i rysunków pokazany został wybór, zaś całość zaprezentowana jest w formie
multimedialnej. Równie ważną częścią prezentowanej wystawy są portrety pędzla artysty
będące reprezentatywną ale i niezwykle urokliwą częścią prezentowanych kolekcji.
W towarzyszącym wystawie katalogu zaprezentowany zostanie materiał badawczy
ukazujący życie i twórczość Hadziewicza, środowisko, w którym pracował, materiały
archiwalne, recenzję prasowe jego działań. Kolejną, osobną częścią publikacji jest rozdział
poświęcony zagadnieniom konserwatorskim dotyczącym wybranych prac Hadziewicza..
Czas trwania wystawy: 23.06. – 31.12.2016.
23.06. – 31.12. 2016
„Rafała Hadziewicza twórcze życie”
Kurator – Joanna Kaczmarczyk
Koordynator – Anna Sychowska
Autor aranżacji – Artur Ptak
Na wystawie zgromadzonych zostało 325 eksponatów – obrazów, rysunków i grafik. Są to
dzieła zarówno z kolekcji muzealnych jak i zbiorów prywatnych, oraz, co niezwykle istotne,
reprezentatywny wybór dzieł z kościołów. Obrazy o tematyce religijnej, przeznaczone i do dziś
zdobiące świątynie, zajmują szczególne miejsce w artystycznym dorobku artysty, stąd
prezentacja ich na wystawie jest niezbędna dla pełnego zobrazowania twórczości artysty.
Zebrane i pokazane w obrębie jednej ekspozycji obrazy rozsiane po całej Polsce dały
zwiedzającym niepowtarzalną okazję zobaczenia dzieł w kontekście całościowym i po raz
pierwszy naukowo opracowanym. Z bogatego zbioru szkiców i rysunków pokazany został
szeroki wybór (ze względów konserwatorskich, w kilku odsłonach), zaś całość zaprezentowano
w formie multimedialnej.
Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku

Okruchy dzieciństwa jak oceany - wystawa prac Jaśminy Parkity, laureatki konkursu
Przedwiośnie
38. Wystawa była nagrodą w konkursie ufundowaną przez
Muzeum Narodowe w Kielcach.
Czas trwania 05.02. – 13.03. 2016.

Czas mierzony szwajcarskim zegarem - wystawa czasowa poświęcona działalności
Sienkiewicza
w ostatnich latach życia, powstała z okazji 100. rocznicy
śmierci pisarza. Ostatnie dwa lata życia Henryk Sienkiewicz spędził w Szwajcarii. Miasteczko
Vevey pod Lozanną, które stało się ostatnią przystanią „wiecznego tułacza.” Były to dla
Sienkiewicza wyjątkowe lata. Schorowany, blisko 70-letni pisarz nie zrezygnował z działalności
społecznej. Przerażony ogromem zniszczeń i ludzkiej krzywdy, jakie powodowała przetaczająca
się po polskich ziemiach wojenna zawierucha, postanowił nieść pomoc rodakom. Stanął na
czele Generalnego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, organizacji, której celem było
zbieranie za granicą pieniędzy i przekazywanie ich do kraju. Obok autora Trylogii ważną rolę w
Komitecie odgrywał Ignacy Paderewski, a także Antoni Osuchowski. W tych trudnych latach
sława Sienkiewicza przyniosła wymierne efekty. Dla dobra całej akcji członkowie Komitetu
starali się zachować polityczną neutralność, choć Sienkiewicza starali się pozyskać zarówno
stronnicy Narodowej Demokracji jak i Naczelnego Komitetu Narodowego i pomóc rodakom.
Lata te są najmniej znane w życiorysie Noblisty, choć były niezwykle ważne, celem wystawy
było ich przybliżenie i ukazanie działań pisarza na rzecz narodu polskiego. Na wystawie
zaprezentowane zostały fotografie z ostatniego okresu życia pisarza, dokumenty związane z
działalnością komitetu, bogata korespondencja, odznaczenia i dyplomy upamiętniające rolę
Sienkiewicza, a także jego odezwy opisujące bezprecedensową sytuację Polaków walczących
we wrogich armiach oraz nawołujące do pokoju.
Czas trwania wystawy: 15.04 - 31.08.2016 r.
Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego

Dziewczęta w mundurkach - zakres wystawy poświęcony został zagadnieniom z życia
codziennego uczennic szkół średnich w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Wraz z
odzyskaniem przez Polskę niepodległości, możliwe stało się rozpoczęcie procesu odbudowy
struktur nieistniejącego od 123 lat państwa polskiego oraz zainicjowanie przemian społecznych,
obyczajowych i kulturowych. W odmienionej rzeczywistości rozwijała się także świadomość
kobiet. Dotychczasowe wzorce wychowawcze ulegały stopniowej weryfikacji, co wpływało na
kształtowanie ich pozycji społecznej i nowego wizerunku. Pojawiały się nowe pola żeńskiej
aktywności, dążenie do wykształcenia, a także chęć kontynuacji procesów emancypacyjnych
zapoczątkowanych w XIX w. Miało to ogromny wypływ na kształtowanie światopoglądu
młodzieży żeńskiej. Przygotowana przez oddział MNKi wystawa zabrała widza w podróż przez
czas i historię, by pokazać mu codzienne życie ambitnych oraz pełnych marzeń i planów
gimnazjalistek. Bohaterki wystawy – uczące się, dojrzewające, wkraczające w dorosłe życie
dziewczęta – prowadziły widza przez swą codzienność. Opowiadając o życiu w internacie,
potańcówkach, pierwszych miłościach, ulubionych przedmiotach. Ekspozycja podzielona
została na dwie części. Pierwszą poświęcono organizacji szkolnictwa żeńskiego i wszelkim
aspektom życia szkolnego dziewcząt. Część druga zawierała charakterystykę wszelkich form
aktywności pozalekcyjnej.
Czas trwania:17.09.2015-31.01.2016r.

Żeromski w teatrze i w kinie - wystawa mająca na celu ukazanie twórczości Żeromskiego, jako
materiału, będącego inspiracją dla reżyserów filmowych i teatralnych, scenarzystów,
kostiumologów i kompozytorów. Ukazanie ciekawych i dynamicznych relacji słowa pisanego w
połączeniu z materią filmową lub teatralną. Emocji związanych z ekranizacją dzieł Żeromskiego.
Proza Żeromskiego doczekała się licznych adaptacji i ekranizacji. Kanwę wystawy stanowiły
rekwizyty, stroje, kadry i fotosy z filmów, w tym: Dzieje grzechu z 1933 r. w reżyserii H.
Szaro, Przedwiośnie z 1928 w reż. H. Szaro, fotosy z filmu Popioły z 1965 w reż.
A Wajdy,
fotografie z Urody Życia z 1930 w reżyserii J. Gardana, afisze teatralne, zaproszenia na
przedstawienia, druki ulotne towarzyszące spektaklom oraz dokumenty rękopiśmienne
poświadczające udział pisarza w tworzeniu spektakli powstałych w oparciu o jego twórczość.
Czas trwania wystawy: 26.04. - 31.08.2016r.
Wystawa czasowa „Żeromski w teatrze i kinie” (26.04.2016-31.08.2016) - Wystawa
poświęcona ekranizacjom i adaptacjom prozy Żeromskiego oraz sztukom teatralnym powstałym w
oparciu o dzieła pisarza. Jednak nie porównywanie dzieł literackich z ich filmowymi czy
teatralnymi adaptacjami było tu istotne; kluczową kwestią było pokazanie związków literatury i
filmu jako zjawisk fundamentalnych dla rozwoju kina oraz ewolucji samej literatury.
Przedstawienie problematyki wpływu literatury – jako źródła stymulacji - na inne dziedziny sztuki.
Pokazanie, że słowo pisane i komunikacja werbalna, z pozoru tkwiące na przeciwległych biegunach,
wchodzą jednak ze sobą w ciekawe i dynamiczne relacje. Wystawa stawiała pytanie - czy możliwe
jest oddanie przez film – język obrazów – naddanych, zmetaforyzowanych, niedosłownych,
poetyckich znaczeń z tekstów literackich? Jeśli tak, to jakie są tego konsekwencje?
liczba obiektów – 385
kurator – Sylwia Zacharz
koordynator - Janusz Chabel
aranżacja – Sylwia Zacharz
Muzeum Dialogu Kultur

Z wewnątrz na zewnątrz - na wystawie zaprezentowane zostały raporty zagranicznych
dyplomatów w Niemczech opisujące pogromy, które miały miejsce z 9 na 10 listopada w 1938
roku. Tragicznej nocy fanatyczni Niemcy, podburzani przez propagandę nazistowskiego reżimu
i wspierani przez SS i Gestapo, niszczyli synagogi w całym kraju, rozbijali szyby sklepów
żydowskich kupców i w okrutny sposób znęcali się nad Żydami. Liczni mężczyźni pochodzenia
żydowskiego zostali następnie wywiezieni do obozów koncentracyjnych Dachau, Buchenwald
i
Sachsenhausen. Wystawa prezentowała jak pogromy zostały odebrane przez społeczność
międzynarodową, jak na te wydarzenia zareagowali zagraniczni dyplomaci i
sposób pisali o
tym w
w
jaki
raportach do swoich krajów. Ekspozycja powstała we
współpracy Fundacji Nowa Synagoga Berlin – Centrum Judaicum oraz niemieckiego
Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W Kielcach organizowana wspólnie z
Generalnym Niemiec w
Konsulatem
Krakowie.
Czas trwania wystawy: 12.02. – 13.03.2016.

W kręgu chasydów - zdjęcia izraelskiego fotografika Gila Cohena-Magena ilustrujące kluczowe
aspekty życia mężczyzn, kobiet i dzieci ze wspólnot chasydzkich, koncertujące się na życiu w
Izraelu, w jerozolimskiej dzielnicy Mea Szearim. Fotografie prezentowały m.in. tradycyjne
chasydzkie wesele, ceremonię obrzezania, odkupienia pierworodnego syna, pierwsze
postrzyżyny, święto Chanuka czy rytualną kąpiel. Wystawa zorganizowana we współpracy z
Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie.
Czas trwania wystawy: 31.03-05.06. 2016.

Alicja. Ilustracje - na ekspozycji przygotowanej dzięki współpracy z
Ambasadą Estonii
w
Polsce prezentowanych jest ok. 90 prac 72 współczesnych ilustratorów pochodzących
z
16 krajów, m.in. Włoch, Portugalii, Hiszpanii, Niemiec, Węgier, Białorusi, Litwy,
Łotwy i
Estonii. Do europejskiego grona dołączyli też ilustratorzy z
odległego
Iranu. Artyści, na zaproszenie estońskiej ilustratorki Viive Noor, przygotowali swoje plastyczne
wersje przygód Alicji. Po raz pierwszy pokazano je we wrześniu ubiegłego roku
w
Estońskim Centrum Literatury Dziecięcej w
Tallinie pod tytułem „It’s Always
Tea-Time”. Od tego czasu wystawa krąży po Europie. Wśród prezentowanych prac znajdują się
m.in. portrety Alicji, Królowej Kier, Szalonego Kapelusznika, Szaraka Susła, Kota bez
Uśmiechu czy Uśmiechu bez Kota, liczne wersje zwariowanego podwieczorku, plastyczne
wizje upływu czasu, a
i
króliczej norze
nawet wielkiego spadania Alicji w
studni, rozpoczynającego przygody dziewczynki.
Czas trwania wystawy: 16.06 – 28.08.2016.

W odpowiedzi na wojnę - ponad siedemdziesiąt artystycznie przetworzonych wojskowych
hełmów składa się na wystawę „W odpowiedzi na wojnę…”, będącą hołdem dla ofiar I wojny
światowej. Ekspozycja pokazuje, w
Jak jej dramatyzm i
jaki sposób współcześni artyści postrzegają wojnę.
barbarzyństwo oraz bogactwo rozmaitych historii wojennych
przekładają na język pokojowych, nieagresywnych dzieł sztuki. Wystawa generuje nie tylko
historyczne refleksje na temat wojny, tworzy nowe perspektywy recepcji i
penetruje nowe
przestrzenie kulturowe. Na ekspozycji zgromadzono prace współczesnych artystów m.in.
z
Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Maroka, Hiszpanii
i
innych krajów. Wykonane z
wykorzystaniem różnych technik: malarstwa, rysunku,
kolażu, haftu, wyszywanki, tkaniny czy ryciny mają wspólny mianownik: oryginalne hełmy
pochodzące z
różnych krajów Europy i
z
różnych okresów XX wieku.
Dlaczego materiałem bazowym stał się hełm? Bo służy raczej do obrony, a
staje się bardzo osobistym przedmiotem, ściśle związanym z
a
nie do walki,
osobą, która go nosi,
także identyfikuje armię i czas historyczny.
Czas trwania wystawy: 15.09 – 13.11.2016.
Wystawa czasowa Warsztat ormiański – kunszt detalu.
Od kilku lat historia Ormian, również w zakresie sztuki, przeżywa w Polsce swój renesans.
Przedmioty, które Ormianie dostarczali ze Wschodu lub wytwarzali w Polsce, są wysokiej próby.
To głównie dzięki ich działalności mówimy o orientalizacji kultury polskiej w dobie nowożytnej. W
motywach stosowanych przez Ormian dopatrujemy się wzorców mających źródła w Armenii, Persji
czy starożytnych kulturach Bliskiego Wschodu. To niezwykle bogaty świat symboli i sztuki, która
oddziaływała również na kulturę polską.
Ekspozycja ukazuje przykłady sztuki i rzemiosła ormiańskiego, z akcentem na detal i jego
oryginalność. Dotyczy to zarówno iluminatorstwa rękopisów i piśmiennictwa w ormiańskim
alfabecie, ornamentyki chaczkarów – krzyżów kamiennych, wzornictwa tkanin oraz zdobnictwa
broni. Zaprezentowana została broń biała wytwarzana w warsztatach ormiańskich, kobierce
pochodzące z terenów historycznej Armenii, pasy kontuszowe wschodnie, a także polskie z
manufaktury Paschalisa Jakubowicza oraz słuckie Leona Madżarskiego, rękopisy i druki – także te,
które nie były eksponowane wcześniej w muzeach.
Wystawa została oparta na zbiorach własnych oraz użyczonych z Biblioteki Narodowej w
Warszawie, Fundacji Teresy Sahakian – Zamku Królewskiego w Warszawie, Fundacji Kultury i
Dziedzictwa Ormian Polskich w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, w tym zbiorów
Muzeum Książąt Czartoryskich. Zaprezentowano łącznie 34 eksponaty.
Ekspozycja udostępniona w okresie 6 grudnia 2016 – 12 marca 2017 r.
Kuratorem jest Paweł Grzesik, koordynatorem Monika Rosmanowska, autorem aranżacji Artur
Ptak.
Wystawy czasowe organizowane we współpracy z innymi instytucjami:

Trylogia – dziwne materii pomieszanie w Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego w
Tomaszowie Mazowieckim; 15.01.-29.02.2016.

Dar Narodu – wystawa w Sejmie RP w ramach Europejskiej Nocy Muzeów; 14-15.05.2016.

Sienkiewicz. Lubię to! wystawa w Zespole Placówek Oświatowych w Koniecznie towarzysząca
akcji Świętokrzyskie czyta Sienkiewicza zainicjowanej przez Marszałka Województwa
Świętokrzyskiego Adama Jarubasa; 1.06. -10.06. 2016.

Henryk Sienkiewicz – dla pokrzepienia serc wystawa towarzysząca VI Światowemu Zjazdowi
Nauczycieli Polonijnych w Ostródzie 16-18.06. 2016.

Bodzentyn Utracony Odzyskany wystawa plenerowa prezentowana na Placu Zamkowym przed
Muzeum Narodowym w Kielcach, powstała przy współpracy z Fundacją Świętokrzyską Góry
Historii 12.04.-09. 2016.

Prezentacja obrazu Portret żony w stroju ślubnym Rafała Hadziewicza na Światowym Szczycie
Kobiet 10.06.2016.

Sienkiewicz. Lubię to! wystawa w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu; 1-30 września 2016 r.

przygotowania do wystawy dotyczącej związków H. Sienkiewicza z Czechami wspólnie z
Polskim Instytutem w Pradze - opracowanie plansz na wystawę.