Egzamin

Transkrypt

Egzamin

WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
BADANIE UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW
W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM
CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA
HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 13 stron (zadania1–24).
Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Następnie wpisz swój kod.
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania
zgodnie z poleceniami.
4. Rozwiązania zadań zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/ atramentem. Nie używaj korektora.
5. W każdym zadaniu wyboru wielokrotnego wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zaznacz ją znakiem X, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
6. W zadaniach typu prawda / fałsz lub tak / nie zaznacz właściwe
odpowiedzi P / F lub T / N znakiem X, np.:
P / F
lub T / N
7. W zadaniach na dobieranie do informacji oznaczonych liczbą dobierz
informacje oznaczone odpowiednią literą i zaznacz tę literę znakiem X,
tak jak w zadaniach wyboru wielokrotnego.
8. W zadaniach z luką wpisz w odpowiednie luki litery lub liczby
oznaczające właściwe odpowiedzi.
9. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi. Jeśli
się pomylisz, to błędne zaznaczenie otocz kółkiem i wybierz inną
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
10. Rozwiązując zadania, możesz wykorzystać miejsce opatrzone napisem
Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych.
Czasy prahistoryczne skończyły się, gdy ludzie zaczęli
A. wykorzystywać ogień.
B. uprawiać rolę.
C. wytapiać żelazo.
D. posługiwać się pismem.
Zadanie 2.
Ustrój starożytnej Sparty charakteryzował się
A. oligarchicznymi rządami królów.
B. demokratycznymi wyborami obywateli.
C. despotycznym panowaniem cesarza.
D. republikańską władzą urzędników.
Ilustracje i tekst do zadań 3. i 4.
Średniowieczna miniatura
Źródło: BE&W/bpk/Lutz Braun, TopFoto Medium/Topham Picturepoint.
Tekst
Marzył o imperium uniwersalnym, obejmującym również Bizancjum. Jego ośrodek dyspozycyjny znajdował się we Włoszech, a wchodzące w skład Cesarstwa kraje, takie jak Niemcy, Galia i Słowiańszczyzna, posiadały równe prawa. Władza najwyższa zarówno w sprawach
duchownych, jak świeckich, należałaby do cesarza, którego pomocnikiem w dziedzinie duchownej byłby papież.
Na podstawie: T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1998.
Strona 2 z 13
Zadanie 3.
Oba źródła nawiązują do
A. podbojów cesarza Justyniana I Wielkiego.
B. ekspansji terytorialnej państwa Karola Wielkiego.
C. koncepcji uniwersalnej władzy cesarza Ottona III.
D. programu politycznego papieża Grzegorza VII.
Zadanie 4.
Wydarzenie, które bezpośrednio wiązało się z realizacją przedstawionych w źródłach zamierzeń, to
A. chrzest Polski.
B. zjazd w Gnieźnie.
C. koronacja Bolesława Śmiałego.
D. wojna polsko-niemiecka w XII wieku.
Taśma chronologiczna do zadania 5.
1
1050
2
1100
3
1150
4
1200
5
1250
6
1300
7
1350
1400
Zadanie 5.
Początek i koniec rozbicia dzielnicowego w Polsce oznaczono na taśmie chronologicznej
odpowiednio numerami
A. 1. i 5.
B. 1. i 6.
C. 2. i 6.
D. 2. i 7.
Tekst do zadania 6.
My, Jagiełło z łaski Bożej Wielki Książę Litwy i Rusi, pan i dziedzic przyrodzony podajemy do wiadomości wszystkim [...] jako dostojny książę Jagiełło [...] najjaśniejszą księżnę
Jadwigę, Królową Polski, niechaj poślubi na prawą swą małżonkę [...] natenczas pan Jagiełło,
Wielki Książę ze wszystkimi braćmi swymi jeszcze nieochrzczonymi, krewniakami, szlachcicami, ziemianami z wyższymi i niższymi w swych krajach zamieszkałymi, wiarę świętego,
rzymskiego Kościoła przyjąć zamierza [...].
Źródło: M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Wiek V–XV w źródłach, Warszawa 2003.
Strona 3 z 13
Zadanie 6.
Powyżej zamieszczono fragment tekstu
A. przywileju koszyckiego.
B. unii w Krewie.
C. traktatu krakowskiego.
D. Konstytucji 3 maja.
Ilustracje do zadania 7.
1.
2.
3.
Źródła: Shutterstock.com/Yuriy Chertok, Shutterstock.com/Eva Madrazo, Shutterstock.com/ErickN.
Zadanie 7.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie powstanie stylów architektonicznych
przedstawionych na ilustracjach, to:
A. 1, 2, 3.
B. 2, 1, 3.
C. 3, 2, 1.
D. 1, 3, 2.
Zadanie 8.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie przemiany w życiu Kościoła, to:
A. reformy Grzegorza VII → powołanie zakonu jezuitów → powstanie Kościoła prawosławnego.
B. powołanie zakonu jezuitów → powstanie Kościoła prawosławnego → reformy Grzegorza VII.
C. powstanie Kościoła prawosławnego → reformy Grzegorza VII → powołanie zakonu jezuitów.
D. powstanie Kościoła prawosławnego → powołanie zakonu jezuitów → reformy Grzegorza VII.
Strona 4 z 13
Zadanie 9.
Przyporządkuj każdemu z podanych w tabeli skutków odkryć geograficznych odpowiadającą mu kategorię, wybierając spośród oznaczonych literami A–D. W tabeli zaznacz
litery, którymi oznaczono wybraną kategorię.
Odkrycia geograficzne rozpoczęły erę rywalizacji kolonialnej po9.1. między mocarstwami europejskimi. Wybuchały liczne spory, które
niejednokrotnie kończyły się wojnami.
9.2.
Napływ dużej ilości kruszców do Europy spowodował rewolucję
cen. Spadająca wartość złota powodowała gwałtowny wzrost cen.
Odkryciom geograficznym towarzyszyła rosnąca fala migracji
9.3. Europejczyków poszukujących szans na lepsze życie. W stronę
Nowego Świata płynęły również statki z niewolnikami.
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A. Skutki kulturowe.
B. Skutki polityczne.
C. Skutki społeczne.
D. Skutki ekonomiczne.
Tablica genealogiczna do zadań 10. i 11.
∞ – małżeństwo
Zadanie 10.
Tablica przedstawia powiązania genealogiczne rodu
A. Piastów i Jagiellonów.
B. Andegawenów i Jagiellonów.
C. Jagiellonów i Wazów.
D. Wettinów i Jagiellonów.
Strona 5 z 13
Zadanie 11.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące informacji zawartych w tablicy genealogicznej
są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest
fałszywe.
Synowie króla Kazimierza Jagiellończyka panowali w czterech państwach.
P
F
Za panowania króla Zygmunta Starego Polskę i Litwę łączyła unia personalna.
P
F
Tekst do zadania 12.
List Hugona Kołłątaja do Marszałka Sejmu Stanisława Małachowskiego (fragm.)
Co było przyczyną, że każdy nieprzyjaciel narodu polskiego w krajach naszych zaczynał
i kończył z nami wojnę? Za panowania Wazów nieprzyjaciel wkraczał do granic naszych, kiedy mu się podobało, a rząd krajowy nie mógł mu dać odporu, tylko wprzód musiał zwoływać
sejmy, które jeszcze komukolwiek zrywać wolno było, a niźli się posłowie zgodzili na uchwałę
posiłków, lub pospolitego ruszenia, tymczasem plądrował i niszczył, albo na zawsze zabierał
kraje Rzeczypospolitej.
Na podstawie: W. Witkowski, Pierwsze konstytucje nowożytne, Lublin 1995.
Zadanie 12.
Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując każdemu zdaniu właściwą odpowiedź
spośród podanych.
W tekście autor nawiązuje do wojen prowadzonych przez Rzeczypospolitą w 12.1.
.
Przyczyny słabości Rzeczypospolitej Hugo Kołłątaj upatruje w 12.2.
. Pospolite ruszenie polegało w Rzeczypospolitej na powołaniu pod broń 12.3.
.
12.1. A. XVI w.
12.2. A. słabej władzy królewskiej
12.3. A. wszystkich mężczyzn
B. XVII w.
B. ograniczonych przywilejach szlacheckich
B. całej męskiej ludności
w służbie dworskiej
C. XVIII w.
C. źle prowadzonej polityce zagranicznej
C. mężczyzn ze stanu szlacheckiego
Zadanie 13.
Spośród poniżej podanych wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz wydarzenie
chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery,
którymi oznaczono wybrane wydarzenia.
13.1.
Wydarzenie chronologicznie pierwsze
A
B
C
D
13.2.
Wydarzenie chronologicznie ostatnie
A
B
C
D
A. Zawiązanie konfederacji barskiej.
B. Klęska powstania kościuszkowskiego.
C. Wojna w obronie Konstytucji 3 maja.
D. Dokonanie drugiego rozbioru Polski.
Strona 6 z 13
Zadanie 14.
Spośród poniżej podanych informacji oznaczonych literami A–D wybierz cel, który
chcieli osiągnąć twórcy konfederacji targowickiej i cel, który chcieli osiągnąć organizatorzy powstania kościuszkowskiego. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia.
14.1.
Konfederacja targowicka
A
B
C
D
14.2.
Powstanie kościuszkowskie
A
B
C
D
A. Odebranie szlachcie dominującej pozycji w państwie.
B. Odzyskanie suwerenności przez Rzeczypospolitą.
C. Likwidacja feudalizmu na ziemiach polskich.
D. Zniesienie Konstytucji 3 maja.
Mapa do zadania 15.
Ziemie polskie po III rozbiorze
Zadanie 15.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące informacji zawartych na mapie są prawdziwe, czy
fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Po III rozbiorze Lwów został przyłączony do Cesarstwa Rosyjskiego.
P
F
U schyłku XVIII w. Warszawa znajdowała się w zaborze pruskim.
P
F
Strona 7 z 13
Zadanie 16.
Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem powstania listopadowego.
Wybierz P, jeśli wydarzenie to przyczyna, lub S – jeśli to skutek.
Powstanie Wielkiej Emigracji
P
S
Zawiązanie Sprzysiężenia Piotra Wysockiego
P
S
Ilustracja do zadania 17.
Źródło: Artur Grottger, Bitwa, grafika z cyklu Polonia; Archiwum Nowej Ery.
Zadanie 17.
Wybierz powstanie, do którego nawiązuje przedstawiona ilustracja, i wskaż właściwe
uzasadnienie wyboru. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
B.
Powstanie listopadowe,
1.
Powstanie styczniowe,
na co
2.
wskazuje
3.
partyzancki charakter oddziałów zbrojnych.
istnienie licznej i regularnej armii polskiej.
mundury i nowoczesne uzbrojenie żołnierzy.
Strona 8 z 13
Zadanie 18.
spośród podanych.
Pogłębiające się różnice pomiędzy północną a południową częścią państwa doprowadziły do
wybuchu kilkuletniej wojny domowej w USA. Wojna toczyła się w 18.1. . Prezydent
18.2.
przeciwstawił się próbie podziału państwa. W wyniku wojny secesyjnej doszło do
18.3.
.
18.1.
A. II połowie XVIII w.
B. I połowie XIX w.
C. II połowie XIX w.
18.2.
A. Abraham Lincoln
B. Jerzy Waszyngton
C. Beniamin Franklin
18.3.
A. uwłaszczenia chłopów
B. likwidacji stanów
C. zniesienia niewolnictwa
Wykres do zadania 19.
Moc maszyn parowych w przemyśle Królestwa Polskiego w latach 1865 i 1888
[KM]
24230
25000
LEGENDA
20000
1865 rok
1888 rok
15000
10450
10450
9620
6110
2300
5000
spożywczy
włókienniczy
365
850
metalowy
340
hutniczy
górniczy
380
1000
715
3360
inny
10000
Przemysł
Źródło: J. Łukasiewicz, Początki cywilizacji przemysłowej na ziemiach polskich, [w:] Dzieje narodu i państwa
polskiego, Warszawa 1988.
Strona 9 z 13
Zadanie 19.
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących informacji zawartych na wykresie jest fałszywe. Zaznacz F przy zdaniu fałszywym.
19.1.
Moc maszyn parowych w przedstawionym okresie zasadniczo wzrosła.
F
19.2.
Zmiany przedstawione na wykresie ilustrują proces zwany rewolucją przemysłową.
F
19.3.
Dane przedstawione na wykresie dotyczą ziem polskich zaboru pruskiego.
F
1.
3.
2.
4.
Źródła: Corbis, Fotochannels/Corbis/Hulton-Deutsch Collection, Fotochannels/Corbis/Bettmann, Fotochannels/
Corbis/Science Faction/Paul Bowen. Strona 10 z 13
Zadanie 20.
Ilustracje, przedstawiające rodzaje broni po raz pierwszy zastosowane w czasie I wojny światowej, oznaczono numerami
A. 1. i 4.
B. 2. i 4.
C. 1. i 2.
D. 3. i 4.
Wyniki sondażów przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej
CZY ZAREJESTROWAŁ(A) SIĘ PAN(I) W JAKIMŚ PORTALU SPOŁECZNOŚCIOWYM,
NP. NASZA-KLASA, FACEBOOK, GOLDENLINE LUB PODOBNYM?
Odpowiedzi twierdzące
użytkowników internetu
62%
62%
ogółu dorosłych
58%
47%
32%
33%
IV 2010
V/VII 2011
30%
21%
III 2008
VI 2009
Źródło: Komunikat z badań, Korzystanie z internetu, http://www.cbos.pl
Zadanie 21.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące wyników sondażów są prawdziwe, czy fałszywe.
Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Ponad połowa ogółu dorosłych ankietowanych w latach 2008–11 zarejestrowała
się w jakimś portalu społecznościowym.
P
F
Odsetek ankietowanych internautów, którzy zarejestrowali się w jakimś portalu
społecznościowym w latach 2008–11 systematycznie wzrastał.
P
F
Strona 11 z 13
Zadanie 22.
Symbole ONZ podkreślają
A.
B.
C.
D.
globalny charakter organizacji.
jedność kulturową państw członkowskich.
dążenie do dominacji militarnej na świecie.
ideę powszechnej wolności i równości.
Funkcje państwa
Główna funkcja państwa nie zmieniła się od czasów grodu, wałów, fos. Jest nią zapewnianie mieszkańcom bezpieczeństwa zewnętrznego. W Europie – gdzie przez ostatnie pół wieku nie było wojny, praktycznie przestały istnieć granice państwowe i coraz częściej mówi się
o wspólnej europejskiej ojczyźnie – młode pokolenie może nie zdawać sobie sprawy, jak ważna
jest ta funkcja.
Na podstawie: Wiktor Osiatyński, Państwo złem koniecznym, http://archiwum.wiz.pl
Zadanie 23.
Cytowany fragment tekstu przedstawia funkcję państwa
A. porządkową.
B. administracyjną.
C. obronną.
D. socjalną.
Pan Jan W. pod koniec lat 80-tych ubiegłego wieku za sumę 100 zł kupił koszyk dóbr.
Trzy lata później, chcąc kupić identyczne dobra, musiał dołożyć 60 złotych.
Zadanie 24.
Przedstawiony opis ilustruje zjawisko ekonomiczne zwane
A. korupcją.
B. promocją.
C. recesją.
D. inflacją.
Strona 12 z 13
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 13 z 13
WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 14 stron (zadania 1–24).
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
P / F
lub T / N
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Ilustracja i mapa do zadania 1.
Ilustracja: Jan Horydowiec.
Zadanie 1.
Ilustracja przedstawia bóstwo czczone na terenie oznaczonym na mapie numerem
A. 1.
B. 2. C. 3.
D. 4.
Zadanie 2.
2.1.
A
B
C
D
2.2.
A
B
C
D
A. Zburzenie Kartaginy przez armię rzymską.
B. Powstanie niewolników pod wodzą Spartakusa.
C. Podział cesarstwa na część wschodnią i zachodnią.
D. Objęcie władzy przez Oktawiana Augusta.
Strona 2 z 14
Zadanie 3.
Przyporządkuj każdej z podanych zasad odpowiadającą religię, wybierając spośród
oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną religię.
3.1.
Wierny powinien odmawiać modlitwę pięć razy dziennie z twarzą
zwróconą na wschód.
A
B
C
3.2.
Wyznawcy w każdą sobotę powinni powstrzymać się od pracy
i uczestniczyć w uczcie szabatowej.
A
B
C
A. Judaizm.
B. Chrześcijaństwo.
C. Islam.
Zadanie 4.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące działalności Karola Wielkiego są prawdziwe, czy
W X w. nastąpił rozwój kultury nazywany renesansem karolińskim.
P
F
W czasach Karola Wielkiego przywrócono łacinie dawną wymowę i ortografię.
P
F
Tekst do zadania 5.
W XII w. na ziemiach polskich zaczęto stosować uprawę roli polegającą na podziale pola
na trzy części. Każdego roku uprawiano tylko dwie z nich. Jedną część obsiewano jesienią,
a drugą wiosną. Trzecia część leżała ugorem i wykorzystywana była jako pastwisko. Przeznaczenie pól zmieniano co roku.
Zadanie 5.
Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując do każdego zdania właściwą odpowiedź
spośród podanych.
Przedstawiony w tekście sposób uprawy roli to 5.1.
. Upowszechnił się na ziemiach
polskich w czasach 5.2.
. Jego zastosowanie zapobiegało 5.3.
.
5.1.
5.2.
5.3.
A. trójzasiew
A. starożytnych
A. wyjałowieniu ziemi
B. trójzmianowość
B. średniowiecznych
B. zanieczyszczeniu ziemi
Strona 3 z 14
C. trójpolówka
C. nowożytnych
C. wysuszeniu ziemi
Zadanie 6.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie wydarzenia dotyczące stosunków polsko-krzyżackich, to:
A. zajęcie przez Krzyżaków ziemi chełmińskiej → zawarcie pokoju w Kaliszu → bitwa pod Płowcami.
B. bitwa pod Płowcami → zajęcie przez Krzyżaków ziemi chełmińskiej → zawarcie pokoju
w Kaliszu.
C. zawarcie pokoju w Kaliszu → bitwa pod Płowcami → zajęcie przez Krzyżaków ziemi
chełmińskiej.
D. zajęcie przez Krzyżaków ziemi chełmińskiej → bitwa pod Płowcami → zawarcie pokoju
w Kaliszu.
Zadanie 7.
Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem unii w Krewie.
Chrzest księcia Jagiełły
P
S
Koronacja Jadwigi na królową Polski
P
S
Źródło: Jan Matejko, Hołd pruski (fragment), Archiwum Nowej Ery.
Strona 4 z 14
Zadanie 8.
Przedstawiona na obrazie scena świadczy o
A. zależności lennej Prus Książęcych od Polski.
B. dominacji Prus Książęcych nad Polską.
C. włączeniu Prus Książęcych do Polski.
D. usamodzielnieniu się Prus Książęcych od Polski.
Tablica genealogiczna i tekst do zadania 9.
∞ – małżeństwo
Tekst
Na początku XVI w. Jagiellonowie byli jedną z najpotężniejszych dynastii w Europie.
Wnukowie Władysława Jagiełły rządzili aż w czterech krajach europejskich. Po kądzieli dynastia Jagiellonów spokrewniona była z panującą w Szwecji dynastią Wazów. Bezpotomność
króla Zygmunta Augusta stała się jedną z przyczyn wymarcia rodu.
Zadanie 9.
spośród podanych.
Najmłodszy z wnuków Władysława Jagiełły panował 9.1. ___. Jagiellonowie rządzili w Polsce do 9.2. ___. Określenie po kądzieli oznacza dziedziczenie po 9.3. ___.
9.1.
9.2.
9.3.
A. w Czechach
i na Węgrzech
A. II połowy XVI w.
A. ojcu
B. w Polsce i na Węgrzech C. w Polsce i na Litwie
B. I połowy XVII w.
B. matce
Strona 5 z 14
C. II połowy XVII w.
C. dalszych krewnych
Zadanie 10.
Na rozpowszechnienie słowa pisanego w XVI w. wpłynęło
A. wynalezienie ruchomej czcionki drukarskiej.
B. zastosowanie nowego wzoru pisma.
C. drukowanie gazet w masowym nakładzie.
D. upowszechnienie korespondencji drukowanej.
Mapa do zadań 11. i 12.
Zadanie 11.
W drugiej połowie XVII w. terytorium Rzeczypospolitej
A. nie uległo żadnej zmianie.
B. zmniejszyło się na zachodzie.
C. rozszerzyło się na południu.
D. zmniejszyło się na wschodzie.
Strona 6 z 14
Zadanie 12.
Przyporządkuj każdemu z podanych terytoriów państwo, z którym Rzeczypospolita toczyła o nie spór, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery,
którymi oznaczono wybrane państwo.
12.1.
Ziemia smoleńska
A
B
C
12.2.
Podole
A
B
C
A. Szwecja.
B. Rosja.
C. Turcja.
1.
3.
2.
4.
Źródło: Shutterstock.com/Tomasz Szymański; Shutterstock.com/ PLRANG; Falsh Press Media/Getty Images/
Marcin Kowaluk; Shutterstock.com/Brzostowska.
Zadanie 13.
Budynki wzniesione w stylu klasycystycznym przedstawiono na ilustracjach oznaczonych
numerami
A. 1 i 2.
B. 1 i 3.
C. 2 i 4.
Strona 7 z 14
D. 3 i 4.
Zadanie 14.
Trwały skutek rewolucji we Francji w XVIII w. to
A. terror jakobiński.
B. zniesienie stanów.
C. likwidacja monarchii.
D. wojna Francji z Austrią.
Zadanie 15.
Okres, w którym działała Komisja Edukacji Narodowej, oznaczono na mapie numerem
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Pogłębiające się różnice społeczne, ekonomiczne i kulturowe pomiędzy północną a południową częścią państwa doprowadziły do wybuchu kilkuletniej, wyniszczającej wojny domowej. Już w grudniu 1860 r. stan Karolina Południowa ogłosił wystąpienie z Unii. Wówczas
prezydent Abraham Lincoln, gorący zwolennik jedności państwa, przeciwstawił się próbie podziału państwa. Zadanie 16.
Zamieszczony tekst dotyczy
A. wojny secesyjnej.
B. rewolucji francuskiej.
C. wojen napoleońskich.
D. wojny o niepodległość USA.
Strona 8 z 14
Mapa do zadania 17.
Źródło: Michał Błaut, Ilustrowany atlas historyczny do gimnazjum dla klas I–III, Straszyn 2006.
Zadanie 17.
Wybierz nazwę powstania, które jest przedstawione na mapie, a następnie wskaż uzasadnienie wyboru spośród podanych. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
B.
Powstanie listopadowe,
1.
Powstanie styczniowe,
na co
2.
wskazuje
3.
sukces wojsk polskich w bitwie pod
Grochowem.
duża liczba stoczonych bitew i potyczek.
ofensywa wojsk rosyjskich w kierunku
Warszawy.
Zadanie 18.
W drugiej połowie XIX w. nadano autonomię
A. Galicji.
B. Królestwu Polskiemu.
C. Okręgowi Białostockiemu.
D. Wielkiemu Księstwu Poznańskiemu.
Strona 9 z 14
Zadanie 19.
spośród podanych.
Państwami, które w XVI w. zbudowały pierwsze imperia kolonialne były 19.1. ___.
W XIX w. największe imperium kolonialne należało do 19.2.___. Rywalizacja kolonialna
była jedną z głównych przyczyn wybuchu 19.3. ___.
19.1.
A. Anglia i Francja
B. Hiszpania i Portugalia
C. Niemcy i Włochy
19.2.
A. Francji
B. Wielkiej Brytanii
C. Niemiec
19.3.
A. wojen napoleońskich
B. wojny secesyjnej
C. I wojny światowej
Zadanie 20.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiadające mu pojęcie, wybierając
spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane
pojęcie.
20.1.
Walczące strony zajmują silnie umocnione okopy, front nieznacznie
się przesuwa. Długotrwałe walki prowadzą do ogromnych strat
w ludziach.
A
B
C
20.2.
Walczące strony prowadzą nieregularne działania zbrojne. Niewielkie oddziały podejmują walkę z ukrycia nękając przeciwnika.
A
B
C
A. Działania partyzanckie.
B. Operacje ofensywne.
C. Wojna pozycyjna.
Zadanie 21.
Skrót PIT oznacza podatek
A. od towarów i usług.
B. od dochodów uzyskiwanych przez osoby prawne.
C. dochodowy od osób fizycznych.
D. od spadków i darowizn.
Strona 10 z 14
Schemat do zadania 22.
Zadanie 22.
Organ władzy oznaczony na schemacie literą X to
A. senat.
B. Rada Ministrów.
C. Trybunał Konstytucyjny.
D. Zgromadzenie Narodowe.
Strona 11 z 14
Ilustracja: Stanisław Jujka.
Zadanie 23.
Wybierz ustrój polityczny, do którego nawiązuje przedstawiona ilustracja, a następnie
wskaż właściwe uzasadnienie wyboru. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
B.
Demokracja,
1.
Totalitaryzm,
na co
2.
wskazuje
3.
przestrzeganie prawa do wolności słowa.
monopol informacyjny państwa.
swobodny rozwój massmediów.
Strona 12 z 14
Źródło: Raporty z badań. Nudzą, drażnią, dezinformują – Polacy o reklamach, http://www.cbos.pl/
Zadanie 24.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące informacji zawartych na wykresie są prawdziwe,
czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Pomiędzy rokiem 1996 a 2011 systematycznie rosła liczba badanych twierdzących, że tworzenie reklam dla dzieci jest właściwe.
P
F
Podczas wszystkich przeprowadzonych badań ponad połowa respondentów twierdziła, że tworzenie reklam dla dzieci jest niewłaściwe.
P
F
Strona 13 z 14
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 14 z 14
WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
P / F
lub T / N
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących informacji zawartych na schemacie jest
prawdziwe. Zaznacz P przy zdaniu prawdziwym.
1.1.
Funkcje konsula w Rzymie pełniła jedna osoba.
P
1.2.
Senatorów bezpośrednio wybierał lud rzymski.
P
1.3.
Senat miał wpływ na wybór dyktatora.
P
PARTENON
PANTEON
Źródła: Werner Otto/VISUM/FORUM, Corbis/Fotochennels/Bettmann.
Strona 2 z 12
Zadanie 2.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące architektury rzymskiej są prawdziwe, czy fałszywe.
Rzymianie, podobnie jak Grecy, stosowali w budowlach kolumny i ozdobne fryzy. P
F
P
F
Łuki i kopuły stosowane w architekturze rzymskiej były zapożyczeniem z architektury greckiej.
Tekst do zadania 3.
Postanowiliśmy z pomocą Boga Wszechmogącego ofiarować światu i ukrócić rozwlekłość procesów sądowych przez oczyszczenie z rzeczy niepotrzebnych wielkiej liczby dekretów zawartych w trzech kodeksach, [...] przez ułożenie jednego kodeksu, który ma nosić nasze
imię i zawierać dekrety z wyżej wymienionych kodeksów, jak też później wydane nowe prawa.
Na podstawie: Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999.
Zadanie 3.
Tekst dotyczy zbioru prawa rzymskiego spisanego z inicjatywy
A. Konstantyna Wielkiego.
B. Teodozjusza Wielkiego.
C. Justyniana Wielkiego.
D. Karola Wielkiego.
Zadanie 4.
Spośród podanych wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery, którymi
oznaczono wybrane wydarzenia.
4.1.
A
B
C
D
4.2.
A
B
C
D
A. Utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie.
B. Koronacja pierwszego króla Polski.
C. Przyjęcie chrześcijaństwa przez Polskę.
D. Misja biskupa Wojciecha do Prus.
Strona 3 z 12
Mapy do zadań 5. i 6.
A.
B.
Zadanie 5.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące informacji zawartych na mapie są prawdziwe, czy
Cesarstwo niemieckie utworzono z ziem należących do Karola Łysego.
P
F
Cesarstwo niemieckie na wschodzie pokrywało się z granicami państwa Karola
Wielkiego.
P
F
Strona 4 z 12
Zadanie 6.
Na mapie B. przedstawiono rozwój państwa niemieckiego w okresie oznaczonym na taśmie
chronologicznej numerami
A. od 1 do 2. B. od 1 do 3. C. od 2 do 3. D. od 2 do 4.
Zadanie 7.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiadające mu pojęcie, wybierając
pojęcie.
7.1.
Uroczyste przekazanie wasalowi dóbr lennych lub urzędu przez
seniora
A
B
C
7.2.
Przywilej zwalniający dobra feudałów od świadczeń na rzecz panującego władcy
A
B
C
A. Immunitet.
B. Inwestytura.
C. Wolnizna.
Zadanie 8.
spośród podanych.
Zasadę wolnej elekcji wprowadzono w Rzeczypospolitej w XVI w. po śmierci króla
8.1.
. Króla wybierała zgromadzona na polu elekcyjnym pod Warszawą 8.2.
.
Każdy nowo wybrany król zobowiązywał się do szanowania praw spisanych w dokumencie
zwanym 8.3.
.
8.1.
8.2.
8.3.
A. Kazimierza Wielkiego
A. elita urzędnicza
A. konstytucją Nihil novi
B. Zygmunta Starego
B. wyłącznie magnateria
B. artykułami
henrykowskimi
Strona 5 z 12
C. Zygmunta Augusta
C. cała szlachta
C. Konstytucją 3 maja
Zadanie 9.
Celem wyprawy Vasco da Gamy było
A. opłynięcie kuli ziemskiej.
B. odkrycie nowej drogi morskiej do Indii.
C. dopłynięcie do wybrzeży Ameryki Północnej.
D. przepłynięcie Morza Śródziemnego.
Zadanie 10.
Ludwik XIV król Francji
A. był jedynym źródłem powszechnie obowiązującego prawa.
B. za zgodą Stanów Generalnych nakładał nowe podatki.
C. przestrzegał praw i wolności gwarantowanych w konstytucji.
D. był zwierzchnikiem Kościoła katolickiego w państwie.
Ilustracje do zadań 11. i 12.
1.
3.
Władysław Jagiełło (ok. 1351–1434) Zygmunt III Waza (1587–1632)
2.
Zygmunt August (1548–1572)
4.
August II Mocny (1697–1733) Źródło: Archiwum Nowej Ery.
Strona 6 z 12
Władca Polski i Litwy. Chociaż pochodził z rodziny luterańskiej, był gorliwym katolikiem popierającym kontrreformację. Doprowadził do zawarcia unii religijnej pomiędzy Kościołem katolickim i prawosławnym.
Zadanie 11.
Tekst dotyczy władcy przedstawionego na ilustracji oznaczonej numerem
A.1.
B. 2. C. 3. D. 4.
Zadanie 12.
Z tego samego rodu pochodzili władcy przedstawieni na ilustracjach oznaczonych numerami
A. 1 i 2.
B. 1 i 4.
C. 2 i 3.
D. 3 i 4.
Tekst do zadań 13. i 14.
Ustawa rządowa, 1791 r. (fragment)
IV. Chłopi włościanie
Lud rolniczy, spod którego ręki płynie najobfitsze bogactw krajowych źródło, który najliczniejszą w narodzie stanowi ludność, a zatem najdzielniejszą kraju siłę, tak przez sprawiedliwość, ludzkość i obowiązki chrześcijańskie, jako i przez własny nasz interes dobrze rozumiany,
pod opiekę prawa i rządu krajowego przyjmujemy, [...]. Zawarowawszy tym sposobem dziedziców przy wszelkich pożytkach od włościan im należących, a chcąc jak najskuteczniej zachęcić
pomnożenie ludności krajowej.
Zadanie 13.
spośród podanych.
Ustawa rządowa, której fragment przytoczono powyżej, nazywana jest 13.1.
ny fragment ustawy dotyczy 13.2.
. Ustawa została uchwalona w 13.3.
13.1. A. prawem o miastach
13.2. A. chłopów i mieszczan
13.3. A. II połowie XVII w.
B. Uniwersałem
połanieckim
B. szlachty i mieszczan
B. I połowie XVIII w. Strona 7 z 12
. Cytowa.
C. Konstytucją 3 maja
C. chłopów i szlachty
C. II połowie XVIII w.
Zadanie 14.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące informacji zawartych w tekście źródłowym
fałszywe.
Rzeczpospolita zobowiązywała się przyjąć lud rolniczy pod opiekę prawa i rządu
krajowego.
P
F
Ustawa rządowa znosiła zależności feudalne na ziemiach należących do Rzeczypospolitej.
P
F
Zadanie 15.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiadający mu organ władzy w Stanach Zjednoczonych, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz
litery, którymi oznaczono wybraną odpowiedź.
15.1.
Uchwala ustawy obowiązujące na obszarze całego państwa.
A
B
C
15.2.
Powołuje urzędników państwowych i sędziów sądów federalnych.
A
B
C
A. Prezydent.
B. Sąd Najwyższy.
C. Kongres.
Zadanie 16.
Zgodnie z przyjętą na kongresie wiedeńskim zasadą równowagi sił dążono, aby w Europie
A. żadne z państw nie dominowało nad innymi.
B. granice państw wróciły do stanu sprzed 1789 r.
C. rody odsunięte od władzy odzyskały trony.
D. ponownie wprowadzono system rządów absolutnych.
Zadanie 17.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiadającą mu nazwę ruchu politycznego na ziemiach polskich pod koniec XIX w., wybierając spośród oznaczonych literami
A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną nazwę.
17.1.
Postulowano reformy administracji gminnej oraz poprawę stanu
oświaty wiejskiej. Żądano podziału wielkich majątków ziemskich.
A
B
C
17.2.
Domagano się przeprowadzenia reform społecznych poprawiających byt proletariatu oraz wprowadzenia bezpłatnej edukacji.
A
B
C
A. Ruch ludowy.
B. Ruch narodowy.
Strona 8 z 12
C. Ruch socjalistyczny.
Zadanie 18.
Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem powstania styczniowego.
Nadzwyczajny pobór do wojska rosyjskiego
P
S
Bezwzględna rusyfikacja szkolnictwa i administracji
P
S
Wspomnienia Mariana Płochockiego, działacza SDKPiL (fragment)
Piekarnia, do której zostałem oddany (w wieku 15 lat) – była dość duża.
Praca nocna zaczynała się zwykle o godzinie piątej po południu i trwała do godziny
pierwszej w nocy, dzienna – od piątej rano do pierwszej w dzień, więc zwykle dzień roboczy
trwał 15–16 godzin na dobę, rzadko mniej, ale często – szczególnie w przeddzień świąt – więcej o 1–2 godziny.
Czeladnicy dzielili się na odpowiedzialnych i pomocników. Odpowiedzialni otrzymywali
od 18 do 25 rubli miesięcznie, pomocnicy – 12 do 14 rubli. Robotnicy niefachowi 6–7 rubli.
Chłopcy uczniowie żadnej płacy nie otrzymywali, jedynie ubranie, obuwie, bieliznę i fartuchy.
W niedzielę i wszystkie święta pracowało się jak w dni powszechne, a czasem nawet
dłużej.
Na podstawie: J. Myśliński, Swobody fabryk i ziemi!, „Dzieje narodu i państwa polskiego”,
z. III–52, Warszawa 1988.
Zadanie 19.
Czy pracownicy piekarni mieli zapewnione prawa socjalne? Wybierz odpowiedź T (tak)
albo N (nie) i jej uzasadnienie spośród oznaczonych literami A, B albo C.
T,
N,
ponieważ
A. różnicowano zarobki w zależności od zajmowanego stanowiska.
B. najmłodsi pracownicy otrzymywali ubrania i obuwie.
C. przeznaczono na odpoczynek od 6 do 8 godzin w ciągu doby.
Polacy!
Wybiła godzina, w której przekazane Wam marzenie ojców i dziadów Waszych ziścić się
może.
Przed półtora wiekiem żywe ciało Polski rozszarpano na kawały, ale dusza jej nie umarła.
Żyła ona nadzieją, że nadejdzie godzina zmartwychwstania dla Narodu Polskiego i dla pojednania się braterskiego z Wielką Rosją.
Wojsko rosyjskie niesie Wam błogą wieść owego pojednania. Niechaj się zatrą granice
rozcinające na części Naród Polski.
Niech Naród Polski połączy się w jedno pod berłem Cesarza Rosyjskiego. Pod berłem
tym odrodzi się Polska, swobodna w swojej wierze, języku i samorządzie. [...]
Strona 9 z 12
Z sercem otwartym, z ręką po bratersku wyciągniętą, kroczy na Wasze spotkanie Wielka
Rosja. Wierzy ona, że nie zardzewiał miecz, który poraził wroga pod Grunwaldem. [...]
Zwierzchni Wódz Naczelny, Jenerał adiutant Mikołaj
Dnia 14 sierpnia 1914 r.
Na podstawie: Powstanie II Rzeczypospolitej. Wybór dokumentów 1866–1925, pod red. H. Janowskiej
i T. Jędruszczaka, Warszawa 1984.
Zadanie 20.
Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując do każdego zdania właściwą odpowiedź
spośród podanych.
Zamieszczony tekst to 20.1.
. Naczelny wódz Rosji zapowiada w nim 20.2.
Celem ogłoszenia tekstu było 20.3.
.
20.1. A. rozkaz 20.2. A. przekazanie Polakom
władzy w Królestwie
Polskim
20.3. A. pozyskanie sympatii
politycznych Polaków
.
B. odezwa
B. stworzenie armii
polskiej
C. zarządzenie
C. zjednoczenie ziem
polskich
B. ostrzeżenie przed
zbliżającą się wojną
C. zniechęcenie Polaków
do udziału w wojnie
Zadanie 21.
Dokończ poniższe zdania, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych.
Ania, obywatelka Polski, ukończyła 18 lat. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem może
A. kandydować w wyborach prezydenckich w Polsce.
B. zostać senatorem Rzeczypospolitej Polskiej.
C. kandydować w wyborach do sejmu.
D. wybierać członków rady gminy.
Zadanie 22.
Zgodnie z zasadą suwerenności narodu władza zwierzchnia w Polsce należy do
A. obywateli polskich.
B. prezydenta RP.
C. sejmu i senatu.
D. Rady Ministrów.
Strona 10 z 12
Zadanie 23.
Po podpisaniu traktatu w Nicei do Unii Europejskiej przystąpiły
A. Francja i Włochy.
B. Polska i Węgry.
C. Dania i Irlandia.
D. Hiszpania i Portugalia.
Przodkowie Jarka przybyli na ziemie polskie w XVIII w. Jego rodzina na co dzień posługuje się dwoma językami – polskim i niemieckim. Babcia Jarka cieszy się, że wszystkie sprawy
w urzędzie gminy może załatwić w języku niemieckim. Pisanie w języku polskim sprawia jej
duże trudności.
Zadanie 24.
Babcia Jarka korzysta z praw przyznanych w Polsce
A. obywatelom Unii Europejskiej.
B. wszystkim obcokrajowcom.
C. mniejszościom narodowym i etnicznym.
D. obywatelom państw sąsiadujących z Polską.
Strona 11 z 12
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 12 z 12
WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
P / F
lub T / N
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem przyjęcia przez człowieka
osiadłego trybu życia. Wybierz P, jeśli wydarzenie to przyczyna, lub S – jeśli to skutek.
Rozwój wymiany handlowej
P
S
Specjalizacja zajęć ludności
P
S
Zadanie 2.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie formy rządów w starożytnym Rzymie, to:
A. cesarstwo
B. republika
C. królestwo
D. królestwo
→
→
→
→
republika
królestwo
republika
cesarstwo
→
→
→
→
królestwo.
cesarstwo.
cesarstwo.
republika.
Mapa i tekst do zadania 3.
Tekst
Naczelna zasada religii narodzonej w VII w. brzmi: Nie ma żadnego Boga poza Allachem,
a Mahomet jest jego Prorokiem.
Zadanie 3.
Przedstawiona w tekście religia narodziła się na obszarze oznaczonym na mapie numerem
A. 1.
B. 2. C. 3. D. 4.
Strona 2 z 13
Mapa do zadania 4.
Zadanie 4.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące państwa Mieszka I są prawdziwe, czy fałszywe.
W czasie, gdy Mieszko I przyjmował chrzest, był władcą Śląska.
P
F
Pierwsze biskupstwo na ziemiach polskich powstało w Gnieźnie.
P
F
Tekst do zadania 5.
Dokument wydany w Koszycach
My, Ludwik, z bożej łaski węgierski, polski, dalmacki [...] król, chcemy, aby doszło do
wiadomości wszystkich, tak obecnych, jak i przyszłych, że:
1. [...] z zezwolenia i woli panów, szlachty oraz wszystkich innych – gdy potomstwa męskiego nie ma – córki nasze, te mianowicie, co do których nastąpi zgoda, aby były następcami
naszymi i aby otrzymały koronę Królestwa Polskiego, za panów i dziedziców Królestwa tego
dobrowolnie zostały przyjęte.
5. [...] zwalniamy i wyjmujemy od składania wszelkich danin, podatków i opłat, tak ogólnych, jak i szczególnych, jakimkolwiek mianem by się zwały, wszystkie miasta, grody, posiadłości, miasteczka i wsie, mieszkańców wsi całego Królestwa Polskiego, należących do panów
i wszystkiej szlachty [...]
Na podstawie: Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard,
Warszawa 2003, s. 183–184.
Strona 3 z 13
Zadanie 5.
spośród podanych.
Przedstawiony tekst to 5.1.
. Na jego mocy szlachta polska otrzymała prawa i wolności
5.2.
. Skutkiem wydanego dokumentu było wstąpienie na tron Polski 5.3.
.
5.1.
5.2.
5.3.
A. akt unii
B. przywilej szlachecki
A. polityczne
B. ekonomiczne
A. Kazimierza Wielkiego B. Ludwika Węgierskiego
C. ustawa sejmowa
C. osobiste
C. Jadwigi
Andegaweńskiej
Zadanie 6.
Spośród podanych opisów oznaczonych literami A–D wybierz ten, który charakteryzuje
mieszczaństwo oraz ten, który dotyczy duchowieństwa w średniowieczu. W tabeli
zaznacz litery, którymi oznaczono wybrany opis.
6.1.
Mieszczanie
A
B
C
D
6.2.
Duchowieństwo
A
B
C
D
A. Na wezwanie króla stawali konno do obrony granic państwa.
B. Prowadzili skryptoria, w których przepisywali księgi.
C. Zakładali cechy, aby strzec swoich interesów ekonomicznych.
D. Byli głównymi producentami żywności w państwie.
Zadanie 7.
W okresie panowania dynastii Piastów w Polsce
A. podpisano unię w Krewie.
B. założono uniwersytet w Krakowie.
C. uchwalono artykuły henrykowskie.
D. pokonano wojska krzyżackie pod Grunwaldem.
Strona 4 z 13
Zadanie 8.
Uzupełnij poniższy tekst dotyczący aktu konfederacji warszawskiej z 1573 r.,
przyporządkowując każdemu zdaniu właściwą odpowiedź spośród podanych.
Akt został uchwalony przez zjazd generalny 8.1.
W dokumencie zostały określone zasady 8.3.
8.1.
8.2.
8.3.
A. przedstawicieli
wszystkich stanów
A. Zygmunta Starego
A. dziedziczenia tronu .
po śmierci króla 8.2.
B. szlachty koronnej
i litewskiej
B. Zygmunta Augusta
B. tolerancji religijnej
.
C. duchowieństwa
polskiego
C. Zygmunta III Wazy
C. przyznania praw
mieszczanom
Tablica genealogiczna i taśma chronologiczna do zadań 9. i 10.
Zadanie 9.
Spośród podanych wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz to, które rozegrało
się za panowania Jana Olbrachta oraz to, do którego doszło za panowania Zygmunta
Starego. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia.
9.1.
Jan Olbracht
A
B
C
D
9.2.
Zygmunt Stary
A
B
C
D
Strona 5 z 13
A. Odkrycie przez Vasco da Gamę drogi morskiej do Indii.
B. Zdobycie przez Turków Konstantynopola.
C. Zawarcie unii realnej pomiędzy Polską a Litwą.
D. Wystąpienie Marcina Lutra w Wittenberdze m.in. przeciw odpustom.
Zadanie 10.
Panowanie Zygmunta Augusta przypadało na okres oznaczony na taśmie chronologicznej
numerami
A. 1 i 2.
B. 2 i 3.
C. 3 i 4.
D. 4 i 5.
1.
3.
2.
4.
Źródła: Archiwum Nowej Ery; The Bridgeman Art. Library/BE&W; fotografia ze zbiorów Pawła Krzana
(krakow4u.pl); TopFoto/MEDIUM.
Strona 6 z 13
Zadanie 11.
Charakterystyczne elementy kultury renesansu przedstawiają ilustracje oznaczone numerami
A. 1 i 2.
B. 2 i 4.
C. 1 i 3.
D. 3 i 4.
Zadanie 12.
Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem powstania Bohdana
Chmielnickiego. Wybierz P, jeśli wydarzenie to przyczyna, lub S – jeśli to skutek.
Utrata przez Rzeczpospolitą wschodniej Ukrainy na rzecz Rosji
P
S
Dążenie magnatów do przekształcenia Kozaków w chłopów pańszczyźnianych
P
S
Zadanie 13.
W okresie panowania w Rzeczypospolitej Augusta II i Augusta III z dynastii Wettinów
A. nastąpił rozwój terytorialny państwa.
B. pozycja międzynarodowa państwa uległa wzmocnieniu.
C. wzrosła ingerencja obcych mocarstw w sprawy państwa.
D. umocniła się pozycja króla w państwie.
Zadanie 14.
Spośród podanych wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz wydarzenie
14.1.
A
B
C
D
14.2.
A
B
C
D
A. Zburzenie Bastylii.
B. Wyprawa Napoleona na Moskwę.
C. Utworzenie Księstwa Warszawskiego.
D. Zwołanie kongresu do Wiednia.
Strona 7 z 13
Źródło: Atlas historyczny dla klasy VII–VIII, Warszawa 1995.
Tekst
Nowe wynalazki umożliwiły intensywny rozwój licznych gałęzi przemysłu. Szczególną rolę odegrała maszyna parowa, której skonstruowanie wpłynęło na usprawnienie produkcji
wielu artykułów. Jej zastosowanie w nowych środkach transportu pozwoliło na zwiększenie
ilości przewożonych towarów.
Zadanie 15.
Przedstawione w tekście procesy ekonomiczne zostały zapoczątkowane na obszarze oznaczonym na mapie numerem
A. 1.
B. 2. C. 3. D. 4.
Zadanie 16.
Adam Jerzy Czartoryski po upadku powstania listopadowego stanął na czele ugrupowania
emigracyjnego, które
A. propagowało hasła ogólnoeuropejskiej rewolucji społecznej.
B. odwoływało się do rozwiązań ustrojowych Konstytucji 3 maja.
C. dążyło do odebrania szlachcie dominującej roli w społeczeństwie.
D. potępiało prowadzenie wszelkich działań narodowowyzwoleńczych.
Strona 8 z 13
Zadanie 17.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów dotyczących życia społeczeństwa polskiego
w drugiej połowie XIX w. odpowiadające im państwa zaborcze. Wybierz je spośród
oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane
państwo.
17.1.
Polakom powierzono pełnienie funkcji administracyjnych. Działały
polskie instytucje samorządowe decydujące o oświacie, kulturze
i opiece socjalnej.
A
B
C
17.2.
Wykupywano ziemię z rąk Polaków i sprowadzano osadników
z głębi państwa. Wysiedlono tysiące polskich emigrantów, którzy
przybyli do pracy z innych zaborów.
A
B
C
A. Prusy.
B. Austria.
C. Rosja.
List Romualda Traugutta do gen. Edmunda Różyckiego (fragment)
Dekretem z dnia 15 grudnia rozkazaliśmy zorganizować siłę zbrojną w taki sposób, jak
ją cały świat cywilizowany organizuje [...], jednocześnie zwróciliśmy całą usilność na przygotowanie mas, przez rozporządzenia nie dające dwuznacznie tłumaczyć włościan o szczerości
zamiarów i dążeń Rządu Narodowego do zapewnienia szczęścia wszystkim w ogólności mieszkańcom ziemi polskiej.
Źródło: Wybór tekstów źródłowych z historii Polski w latach 1795–1864, oprac. S. Kieniewicz, T. Mencel,
W. Rostocki, Warszawa 1956.
Zadanie 18.
Przytoczony fragment tekstu dotyczy
A. powstania Legionów Polskich we Włoszech.
B. utworzenia w 1815 r. armii Królestwa Polskiego.
C. reorganizacji wojsk polskich w okresie powstania styczniowego.
D. sformowania oddziałów polskich walczących w I wojnie światowej.
Zadanie 19.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące procesu zjednoczenia Niemiec i Włoch są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Na drodze do zjednoczenia państwa zarówno Niemcy, jak i Włosi musieli pokonać wojska francuskie.
P
F
Zjednoczone Niemcy i zjednoczone Włochy były monarchiami konstytucyjnymi.
P
F
Strona 9 z 13
Zadanie 20.
Bolszewicy, którzy przejęli władzę w Rosji w 1917 r., byli ugrupowaniem głoszącym hasła
A. faszystowskie.
B. nacjonalistyczne.
C. demokratyczne.
D. komunistyczne.
Zadanie 21.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiednią zasadę ustroju współczesnej
Polski, wybierając spośród oznaczonych literami A–D. W tabeli zaznacz litery, którymi
oznaczono wybraną zasadę.
21.1.
Relacje między organami władzy polegają na podziale kompetencji i wzajemnej kontroli.
A
B
C
D
21.2.
Organy władzy działają na podstawie i w granicach prawa.
Wszyscy obywatele są równi wobec prawa.
A
B
C
D
21.3.
W państwie mogą funkcjonować różnorodne organizacje polityczne, społeczne i kulturowe.
A
B
C
D
A. Zasada suwerenności narodu.
B. Zasada podziału władzy.
C. Zasada rządów prawa.
D. Zasada pluralizmu.
Posłowie reprezentujący ugrupowanie opozycyjne w stosunku do rządu uważają, że jeden z ministrów podjął działania szkodliwe dla państwa i niezgodne z obowiązującą konstytucją. Uważają, że sejm powinien podjąć decyzję o pociągnięciu ministra do odpowiedzialności
przed Trybunałem.
Strona 10 z 13
Zadanie 22.
Wybierz nazwę trybunału, do którego nawiązuje opis sytuacji, i wskaż właściwe uzasadnienie wyboru. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
Trybunał Stanu,
ponieważ
B.
Trybunał
Konstytucyjny,
1.
orzeka o odpowiedzialności konstytucyjnej
osób.
2.
kontroluje zgodność systemu prawa
z ustawą zasadniczą.
3.
podejmuje uchwały rozstrzygające
zagadnienia prawne.
Mapa do zadań 23. i 24.
Strona 11 z 13
Zadanie 23.
Przedstawiony na mapie proces migracji ludności polskiej ma charakter
A. ekonomiczny.
B. polityczny.
C. kulturowy.
D. turystyczny.
Zadanie 24.
Ukazany na mapie proces migracji ludności polskiej to efekt
A. wejścia Polski do Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego.
B. procesu integracji Polski z Unią Europejską.
C. podpisania umów dwustronnych z krajami Europy Wschodniej.
D. rozwoju współpracy z krajami byłego Związku Radzieckiego.
Strona 12 z 13
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 13 z 13
WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
P / F
lub T / N
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie umiejętności nabyte przez człowieka
pierwotnego, to:
A. krzesanie ognia → wytop żelaza → uprawa zbóż.
B. wytop żelaza → uprawa zbóż → krzesanie ognia.
C. uprawa zbóż → krzesanie ognia → wytop żelaza.
D. krzesanie ognia → uprawa zbóż → wytop żelaza.
Cywilizacja grecka ukształtowała się w południowej części poprzecinanego wysokimi łańcuchami górskimi Półwyspu Bałkańskiego. W życiu starożytnych Greków morze było wszechobecne. Ogromna liczba wysp tworzyła pomost pomiędzy Półwyspem Bałkańskim a Azją
Mniejszą.
Zadanie 2.
spośród podanych.
Położenie geograficzne Grecji przyczyniło się do rozwoju na dużą skalę 2.1. ___. Warunki naturalne wpłynęły bezpośrednio na 2.2. ___. Stały się również jedną z głównych przyczyn 2.3.
___.
2.1.
A. hodowli bydła
B. żeglugi morskiej
C. uprawy zbóż
2.2.
A. rozbicie polityczne
Grecji
B. powstanie demokracji
ateńskiej
C. ustrój polityczny
Sparty
2.3.
A. kolonizacji greckiej
B. wojen grecko-perskich
C. podbojów
macedońskich
Strona 2 z 12
Tablica genealogiczna do zadania 3.
Tablica genealogiczna rodu Piastów (fragment)
Zadanie 3.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące dynastii Piastów są prawdziwe, czy fałszywe.
Pierwszym królem Polski był wnuk Kazimierza Odnowiciela.
P
F
Do początku okresu rozbicia dzielnicowego trzech władców z rodu Piastów nosiło
koronę Polski.
P
F
Tekst do zadania 4.
Podziału Polski pomiędzy członków rodziny panującej dokonano pod naciskiem możnowładztwa, niechętnego silnej władzy centralnej. Władysław Herman musiał wyznaczyć obu
synom dzielnice. Zbigniew wziął Wielkopolskę z Kujawami, Krzywousty Małopolskę, Śląsk
i ziemię lubuską. Dla siebie Władysław Herman zatrzymał umiłowane Mazowsze. Główny
gród tej dzielnicy, Płock, był za jego czasów stolicą państwa.
Na podstawie: P. Jasienica, Polska Piastów, Warszawa 1997.
Zadanie 4.
Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest
prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Wydarzenia opisane w tekście są charakterystyczne dla monarchii patrymonialnej.
P
F
Za czasów Władysława Hermana podzielono państwo polskie na trzy dzielnice.
P
F
Strona 3 z 12
Źródło: fot. Beata i Mariusz Kowalewscy.
Zadanie 5.
Wybierz nazwę stylu w architekturze, w którym zbudowano salę klasztorną, i wskaż
właściwe uzasadnienie wyboru. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
B.
Styl romański,
Styl gotycki,
na co wskazuje
zastosowanie
1.
ostrego łuku.
2.
sklepienia kolebkowego.
3.
małych okien.
Tekst do zadania 6.
W imię Pańskie. Amen. My, Kazimierz, z Bożej łaski król Polski, pan i dziedzic Pomorza
i Rusi, pragnąc gorąco, aby się i wszelka pomyślność rodzaju ludzkiego rozszerzała, postanowiliśmy w mieście naszym, Krakowie, wyznaczyć, obrać, ustanowić i urządzić miejsce, na
którym by Studium Powszechne kwitło, a dla przyszłości na wieczne czasy tym pismem jego
istnienie zapewnić chcemy. Niechże więc tam będzie nauk przemożnych perła, aby wydała
męże dojrzałością rady znakomite.
Na podstawie: Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2003, s. 269.
Zadanie 6.
spośród podanych.
W dokumencie zapowiadano 6.1. ___. Wystawcą dokumentu był 6.2. ___. Tekst ma charakter
6.3. ___.
6.1.
A. przeniesienie stolicy
do Krakowa
B. założenie uniwersytetu C. zorganizowanie zjazdu
w Krakowie
monarchów
w Krakowie
6.2.
A. Kazimierz Odnowiciel
B. Kazimierz
Sprawiedliwy
C. Kazimierz Wielki
6.3.
A. informacyjny
B. instruktażowy C. oceniający
Strona 4 z 12
Tekst do zadania 7.
Pozwalamy mu założyć jatki i kramy chlebowe, łaźnie, młyny, stawy rybne, ile tylko zechce, na wszelkie sposoby dla jego korzyści, również rzeźnię, w której zarzynane będzie bydło.
Po upływie wolnizny należny mu będzie czynsz z co szóstej zagrody i z co szóstego ogrodu. Przede wszystkim przysługiwać mu będzie sąd dziedziczny.
Źródło: Żmigród. 700 lat niemieckiego miasta, Deister 1962, s. 17–18.
Zadanie 7.
Tekst jest przykładem średniowiecznego
A. przywileju dla szlachty.
B. wyroku sądu pańskiego.
C. dokumentu lokacyjnego.
D. instrukcji dla poborcy podatkowego.
Zadanie 8.
Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem wielkich odkryć geograficznych. Wybierz P, jeśli wydarzenie to przyczyna, lub S – jeśli to skutek.
Rozwój handlu oceanicznego
P
S
Kryzys w handlu z krajami Lewantu
P
S
Zadanie 9.
Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadającą mu postać, wybierając spośród oznaczonych literami A–D. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną postać.
9.1.
Wybitny filozof niderlandzki, znawca języków, historii i kultury starożytnej, reformator religijny. Krytykował zabobony,
obłudę i głupotę. Autor pisma „Pochwała głupoty”.
A
B
C
D
9.2.
Prawnik, filozof i teolog. W dziele „O poprawie Rzeczypospolitej” wskazywał na potrzebę reform w szkolnictwie i Kościele,
zmianę praw i obyczajów.
A
B
C
D
9.3.
Doktor teologii. Wystąpił z otwartą krytyką nieprawidłowości
i zepsucia w Kościele. Uznawał Biblię za jedyne źródło wiary,
a łacinę w liturgii zastąpił językiem niemieckim.
A
B
C
D
A. Marcin Luter.
B. Ignacy Loyola.
C. Erazm z Rotterdamu.
D. Andrzej Frycz Modrzewski.
Strona 5 z 12
Zadanie 10.
10.1.
A
B
C
D
10.2.
A
B
C
D
A. Podpisanie traktatów welawsko-bydgoskich.
B. Oblężenie przez Szwedów klasztoru na Jasnej Górze.
C. Wybór pierwszego króla elekcyjnego w Polsce.
D. Zawarcie unii polsko-litewskiej w Lublinie.
Mapa do zadania 11.
Źródło: K. Polacka, M. Przybyliński, S. Roszak, J. Wendt,
Historia. Podręcznik dla klasy II gimnazjum, Gdańsk 2003, s. 42.
Zadanie 11.
Mapa przedstawia Polskę w okresie
A. od bitwy pod Grunwaldem do drugiego pokoju w Toruniu.
B. od drugiego pokoju w Toruniu do unii w Lublinie.
C. od bitwy pod Grunwaldem do hołdu pruskiego w Krakowie.
D. od hołdu pruskiego w Krakowie do unii w Lublinie.
Strona 6 z 12
Wykresy do zadania 12.
Na podstawie: K. Polacka, M. Przybyliński, S. Roszak, J. Wendt,
Historia. Podręcznik dla klasy II gimnazjum, Gdańsk 2000, s. 49.
Zadanie 12.
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących informacji zawartych na wykresach jest
prawdziwe. Zaznacz P przy zdaniu prawdziwym.
1.
Ponad 80% ziem litewskich było w posiadaniu szlachty.
P
2.
W Koronie najmniej ziem było własnością duchowieństwa.
P
3.
Do króla należała większa część ziem litewskich niż koronnych.
P
Zadanie 13.
W drugiej połowie XVIII w. władcy Prus podczas reformowania państwa
A. nakazali szlachcie porzucenie tradycyjnych strojów i obyczajów.
B. nałożyli na wszystkich mężczyzn obowiązek szkolny.
C. zlikwidowali ponad 30% zgromadzeń zakonnych.
D. nadali mieszczanom prawa polityczne.
Strona 7 z 12
Stanisław Konarski, O skutecznym rad sposobie (fragment)
Kiedy by w radach i sejmach stanęła pluralitas (większość) w dziesięć lat obaczylibyśmy, że to inszy kraj, insza byłaby nacja, byłby nieuchybnie naród kwitnący i opływający we
wszystko.
Źródło: S. Konarski, O skutecznym rad sposobie [w:] H. Olszewski, O skutecznym rad sposobie, Kraków 1989,
Dzieje Narodu i Państwa Polskiego, t. II, z. 34, s. 68.
Zadanie 14.
Stanisław Konarski w przedstawionym tekście postuluje
A. nadanie wszystkim mieszkańcom państwa prawa wyborczego.
B. odebranie szlachcie przywilejów politycznych.
C. zmianę sposobu podejmowania decyzji w sejmie.
D. likwidację sejmu szlacheckiego.
Zadanie 15.
Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadającą mu nazwę zasady obowiązującej
podczas obrad kongresu wiedeńskiego, wybierając spośród oznaczonych literami A–C.
W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną nazwę zasady.
15.1.
Reguła wywodząca się ze średniowiecznego przekonania, iż władcy
chrześcijańscy posiadają władzę od Boga, a nie od ludu.
A
B
C
15.2.
Twierdzenie, że mocarstwa nie mogą narzucać swoich praw innym
państwom, ani zagrażać ich interesom, w przeciwnym razie grozi to
interwencją zbrojną.
A
B
C
A. Zasada równowagi sił.
B. Zasada legitymizmu.
C. Zasada restauracji.
Zadanie 16.
„Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem” – tak brzmiało hasło odnoszące się
do okresu
A. średniowiecza.
B. odrodzenia.
C. baroku.
D. oświecenia.
Strona 8 z 12
1.
2.
3.
Źródło: Shutterstock.com/Hein; BE&W/IMAGESTATE RM/Ann Ronan Pictures;
BE&W/IMAGESTATE RM/Keystone Archives.
Zadanie 17.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie maszyny przedstawione na ilustracjach
oznaczonych odpowiednio numerami, to:
A. 1 → 2 → 3.
B. 2 → 3 → 1.
C. 3 → 1 → 2.
D. 1 → 3 → 2.
Zadanie 18.
Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadającą mu nazwę ugrupowania politycznego,
wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną nazwę ugrupowania.
18.1.
Odrodzona, niepodległa Polska demokratyczną będzie. Wszyscy
bez różnicy wyznań i rodu odbiorą w niej umysłowe, polityczne
i socjalne usamowolnienie, nowy porządek, obejmujący własność,
pracę, przemysł, [...]. Odrodzona Polska arystokratyczną Rzecząpospolitą być nie może.
A
B
C
18.2.
Nie chcemy więc rozdawnictwa pomiędzy włościan prawem dziedzicznej, indywidualnej własności ziemi z prawa do ludu całego
należącej [...]. Chcemy, ażeby własność [...] jako związek łączący
w jedno społeczeństwo pojedyncze jego członki, należała też nie do
nich, lecz do całego ich zbioru, do stowarzyszenia [...].
A
B
C
Źródło: S. Koper, G. Wojciechowski, Zeszyt ćwiczeń dla klasy VII.
Polska w czasach niewoli narodowej, Poznań 1997, s. 30–31.
A. Hotel Lambert.
B. Gromady Ludu Polskiego.
C. Towarzystwo Demokratyczne Polskie.
Strona 9 z 12
Nikczemny rząd najezdniczy, rozwścieklony oporem męczonej przezeń ofiary, postanowił zadać jej cios stanowczy: porwać kilkadziesiąt tysięcy najdzielniejszych, najgorliwszych
jej obrońców, oblec w nienawistny mundur moskiewski i pognać tysiące mil na wieczną nędzę
i zatracenie.
Polska nie chce, nie może poddać się bezopornie temu sromotnemu gwałtowi, pod karą
hańby przed potomnością powinna stawić energiczny opór. Zastępy młodzieży walecznej, młodzieży poświęconej, ożywione gorącą miłością Ojczyzny, niezachwianą wiarą w sprawiedliwość i w pomoc Boga, poprzysięgły zrzucić przeklęte jarzmo lub zginąć.
Za nią więc. Narodzie Polski, za nią!
Źródło: Polska w latach 1795–1864. Wybór tekstów źródłowych do nauczania historii,
Warszawa 1986, s. 248–249.
Zadanie 19.
W przytoczonym fragmencie autor nawiązuje do
A. przygotowań do insurekcji kościuszkowskiej.
B. tworzenia wojsk polskich we Włoszech.
C. zsyłek po upadku powstania listopadowego.
D. branki, czyli poboru do wojska rosyjskiego.
Zadanie 20.
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących przyczyn wybuchu I wojny światowej
jest fałszywe. Zaznacz F przy zdaniu fałszywym.
1.
Wielka Brytania i Niemcy prowadziły wyścig zbrojeń, budując potężne floty
wojenne.
F
2.
Spór pomiędzy mocarstwami europejskimi dotyczył między innymi stref wpływów na Bałkanach.
F
3.
Rosja podpisała tajny układ z Niemcami i Austro-Węgrami.
F
W każdym postępowaniu sądowym obywatel Polski ma możliwość odwołania się od niekorzystnego z jego punktu widzenia orzeczenia i ponownego przeanalizowania sprawy przez sąd
odwoławczy.
Zadanie 21.
W tekście opisano prawo do
A. dwuinstancyjnego postępowania.
B. jawnego rozpatrzenia sprawy.
C. rozpatrzenia sprawy bez zbędnej zwłoki.
D. pomocy w postępowaniu sądowym.
Strona 10 z 12
Szkoła Podstawowa w miejscowości X (województwo warmińsko-mazurskie, powiat ostródzki, gmina Ostróda) wymaga gruntownego remontu. Należy wymienić dach i wstawić nowe
okna.
Zadanie 22.
Decyzję o przyznaniu funduszy na remont szkoły podejmuje
A. rada gminy Ostróda.
B. zarząd powiatu ostródzkiego.
C. wojewoda warmińsko-mazurski.
D. minister edukacji narodowej.
Zadanie 23.
Przyporządkuj każdej z organizacji odpowiadający jej opis, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrany opis.
23.1.
Polski Czerwony Krzyż
A
B
C
23.2.
Sojusz Lewicy Demokratycznej
A
B
C
A. Organizacja militarna.
B. Organizacja polityczna.
C. Organizacja humanitarna.
Źródło: Opinia publiczna o korupcji i lobbingu w Polsce. Komunikat z badań, maj 2010, www.cbos.pl
Zadanie 24.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące wykresu są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P,
jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Ponad połowa ankietowanych uważa, że skala korupcji w Polsce nie uległa zmianie.
P
F
Tylko co 20 ankietowany uważa, że skala korupcji w Polsce uległa rozszerzeniu.
P
F
Strona 11 z 12
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 12 z 12
WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
P / F
lub T / N
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące judaizmu są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P,
jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
W judaizmie zabronione jest wykonywanie wizerunków ludzi i zwierząt, by nie
stały się przedmiotem czci i przyczyną pogańskiego wielobóstwa.
P
F
Podstawowe znaczenie dla religii żydowskiej ma Tora, która zawiera pięć pierwszych ksiąg Starego Testamentu.
P
F
Zadanie 2.
2.1.
A
B
C
D
2.2.
A
B
C
D
A. Zbudowanie piramidy faraona Cheopsa.
B. Zorganizowanie pierwszych igrzysk olimpijskich.
C. Wzniesienie świątyni poświęconej Allachowi.
D. Powstanie pierwszych gmin chrześcijańskich.
Zadanie 3.
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących cesarstwa bizantyjskiego jest prawdziwe.
Zaznacz P przy zdaniu prawdziwym.
1.
Powstało w czasach nowożytnych.
P
2.
Zostało zniszczone wskutek najazdów plemion germańskich.
P
3.
Było ważnym ośrodkiem kultury chrześcijańskiej.
P
Zadanie 4.
Bezpośrednim skutkiem misji św. Wojciecha było
A. przybycie cesarza Ottona III do Gniezna.
B. przyjęcie chrztu przez Mieszka I.
C. schrystianizowanie pogańskich Prusów.
D. podbicie Prusów przez zakon krzyżacki.
Strona 2 z 12
Zadanie 5.
W Polsce osoby należące do stanu szlacheckiego
A. wywodziły się od wspólnego przodka.
B. podlegały tym samym prawom.
C. posiadały podobną wielkość dochodów.
D. wyznawały tę samą religię.
Tekst do zadania 6.
Kronika Wincentego Kadłubka (fragment)
Gdy poczuł, że [los] żąda już od niego śmiertelnej powinności, poleca spisać dokumenty
testamentowe. Przekazuje w nich w spadku czterem synom i to, co osiągnięte zasługami przodków, i następstwo w królestwie, wyznaczając stałe granice czterech dzielnic w ten sposób, że
w ręku najstarszego miało pozostać i księstwo dzielnicy krakowskiej, i władza zwierzchnia.
A jeśliby spotkało go to, co ludzkie, zawsze starszeństwo i wzgląd pierworództwa miały rozstrzygać spór o następstwo.
Na podstawie: Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2003, s.104.
Zadanie 6.
spośród podanych.
Postanowienia przedstawione w tekście są charakterystyczne dla monarchii 6.1. ___. Opisane
wydarzenia rozegrały w okresie panowania władców 6.2. ___. Zgodnie z postanowieniami
testamentu władzę zwierzchnią otrzymywał 6.3. ___ .
6.1.
6.2.
A. patrymonialnej
A. z dynastii Piastów
B. absolutnej
B. z dynastii Jagiellonów
6.3.
A. kolejno każdy z synów
władcy
B. najstarszy spośród
synów księcia
Strona 3 z 12
C. parlamentarnej
C. wybranych w wolnej
elekcji
C. książę, który
rozstrzygnął spór
w rodzinie
Mapa do zadania 7.
Zadanie 7.
Wybierz okres, do którego nawiązuje przedstawiona mapa Korony i Litwy, i wskaż właściwe uzasadnienie wyboru. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
B.
Koniec XIV w.,
Koniec XVI w.,
ponieważ
1.
do Korony należą ziemie ukraińskie.
2.
Litwa i Korona są odrębnymi państwami.
3.
Pomorze Gdańskie wchodzi w skład państwa zakonnego.
Zadanie 8.
Oceń, czy poniższe zdania przedstawiają przyczynę, czy skutek wystąpienia Marcina
Lutra. Wybierz P, jeśli zdanie to przyczyna, lub S – jeśli skutek.
Powstanie Kościoła ewangelickiego
P
S
Zwołanie soboru powszechnego do Trydentu
P
S
Strona 4 z 12
Źródło: Thinkstock.com/Getty Images/iStockphoto.
Zadanie 9.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące zamieszczonej ilustracji są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Budynek wzniesiono w stylu nawiązującym do architektury starożytnej Grecji
i Rzymu.
P
F
Budowla jest typowa dla architektury epoki późnego średniowiecza.
P
F
Zadanie 10.
Przyporządkuj każdemu z podanych królów odpowiadający mu opis, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrany
opis.
10.1.
Zygmunt August z dynastii Jagiellonów
A
B
C
10.2.
Ludwik XIV z dynastii Burbonów
A
B
C
A. Został wybrany w drodze wolnej elekcji.
B. Był jedynym organem ustawodawczym w państwie.
C. Uczestniczył w obradach sejmu walnego.
Strona 5 z 12
Zadanie 11.
Oceń, czy poniższe zdania przedstawiają przyczynę, czy skutek wojen polsko-szwedzkich w XVII w. Wybierz P, jeśli zdanie to przyczyna, lub S – jeśli skutek.
Dążenie królów polskich z dynastii Wazów do odzyskania tronu w Szwecji
P
S
Osłabienie pozycji Rzeczypospolitej nad Bałtykiem
P
S
Zadanie 12.
Rzeczpospolita Obojga Narodów istniała w okresie oznaczonym na taśmie chronologicznej
numerami
A. 1–6.
B. 2–4.
C. 3–5.
D. 1–4.
Zadanie 13.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie wydarzenia z okresu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, to:
A. wybuch powstania kościuszkowskiego → powstanie Komisji Edukacji Narodowej →
zawiązanie konfederacji targowickiej.
B. zawiązanie konfederacji targowickiej → wybuch powstania kościuszkowskiego →
powstanie Komisji Edukacji Narodowej.
C. powstanie Komisji Edukacji Narodowej → zawiązanie konfederacji targowickiej →
wybuch powstania kościuszkowskiego.
D. wybuch powstania kościuszkowskiego → zawiązanie konfederacji targowickiej →
powstanie Komisji Edukacji Narodowej.
Strona 6 z 12
Mapa do zadania 14.
Zadanie 14.
Oceń, które z poniższych zdań jest bezpośrednim skutkiem wydarzeń przedstawionych
na mapie. Zaznacz P przy zdaniu prawdziwym.
1.
Abdykacja Stanisława Augusta Poniatowskiego
P
2.
Drugi rozbiór Polski
P
3.
Zwołanie Sejmu Czteroletniego
P
Strona 7 z 12
Tablica genealogiczna do zadania 15. i 16.
Tablica genealogiczna rodu Zamoyskich (fragment)
Zadanie 15.
W organie władzy ustawodawczej w okresie wojen napoleońskich zasiadał
A. Michał Zdzisław.
B. Andrzej Hieronim Franciszek.
C. Stanisław Kostka.
D. Andrzej Artur.
Aleksander II, nowy car Rosji złagodził reżim wprowadzony w Królestwie Polskim po
klęsce powstania listopadowego. Społeczeństwo polskie uzyskało więcej swobody w życiu publicznym. Organizacji stworzonej przez ziemiaństwo polskie przewodniczył jeden z wybitnych
przedstawicieli rodu Zamoyskich.
Zadanie 16.
Przedstawicielem rodu Zamoyskich, którego wymieniono w tekście, był
A. Andrzej Hieronim Franciszek.
B. Stanisław Kostka.
C. Konstanty
D. Andrzej Artur.
Strona 8 z 12
Przyczyną, dla której ludzie wchodzą w związek państwowy, jest zachowanie własności,
celem zaś – posiadanie pewnych praw i przepisów, które chronią własność społeczną. Skoro
jednak prawodawcy usiłują zagarnąć i zniszczyć własność ludu lub sprowadzić go do stanu
niewoli pod jarzmo rządów samowolnych, stają przez to na stopie wojennej z ludem.
Na podstawie: J. Locke, Traktat o rządzie politycznym [w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach,
oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 353.
Zadanie 17.
W tekście przedstawiono koncepcję państwa
A. absolutnego.
B. liberalnego.
C. opiekuńczego.
D. narodowego.
Konstytucja Księstwa Warszawskiego (fragment)
Art. 4. Znosi się niewolę. Wszyscy obywatele są równi przed obliczem prawa. Stan osób
zostaje pod opieką trybunałów.
Art. 35. Izba poselska składa się:
1. z 60 posłów mianowanych na sejmikach, czyli zgromadzeniach szlachty każdego powiatu, licząc po jednym z powiatu; posłowie powinni mieć najmniej 24 lat ukończonych, być
w zupełnym używaniu praw swoich i nie zostawać pod opieką.
2. Z 40 deputowanych z gmin.
Źródło: Ustawa Konstytucyjna Księstwa Warszawskiego z 22 VII 1807 r. [w:] Wiek XIX w źródłach,
oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 40–42.
Zadanie 18.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące Księstwa Warszawskiego są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Zgodnie z konstytucją pełna władza ustawodawcza należała do szlachty.
P
F
Na podstawie konstytucji stworzono jednolity dla wszystkich system sądowy.
P
F
Zadanie 19.
Przykładem działań określanych mianem pracy organicznej było w XIX w.
A. zakładanie czytelni ludowych.
B. organizowanie strajków robotniczych.
C. tworzenie organizacji konspiracyjnych.
D. udział w walkach zbrojnych.
Strona 9 z 12
Zadanie 20.
spośród podanych.
Roman Dmowski był czołowym przedstawicielem ruchu 20.1.___ na ziemiach polskich.
W okresie I wojny światowej popierał porozumienie z 20.2. ___. Z jego inicjatywy utworzono
20.3.___ .
20.1. A. socjalistycznego 20.2. A. Rosją
20.3. A. Legiony Polskie
B. ludowego
B. II Rzeszą
B. Polską Organizację
Wojskową
C. narodowego
C. Austro-Węgrami
C. Armię Polską
we Francji
Zadanie 21.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów dotyczących procesu tworzenia ustaw
w Polsce odpowiadający mu organ władzy, wybierając spośród oznaczonych literami
A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną odpowiedź.
21.1.
Zarządza ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw.
A
B
C
21.2.
Wnioskuje o wprowadzeniu poprawek do ustawy przyjętej przez
Sejm.
A
B
C
A. Senat.
B. Prezes Rady Ministrów.
C. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
Artur, brat Wandy, często spóźnia się i przychodzi do szkoły niewyspany. Całe noce spędza przy komputerze, rozmawiając z kolegami z całego świata. Pochwalił się siostrze, że coraz
sprawniej komunikuje się w języku angielskim. Wanda, pomimo prośby wychowawczyni, nie
poinformowała mamy o zachowaniu brata.
Zadanie 22.
Czy Wanda postępuje etycznie? Wybierz odpowiedź Tak albo Nie i uzasadnienie spośród
oznaczonych literami A, B albo C.
Tak,
ponieważ
Nie,
A.
jest solidarna wobec brata.
B.
pozwala bratu rozwijać umiejętności.
C.
utrudnia rozwiązanie problemów brata.
Strona 10 z 12
Zadanie 23.
Nadzór nad komendantem głównym policji sprawuje minister
A. sprawiedliwości.
B. spraw wewnętrznych.
C. obrony narodowej.
D. skarbu państwa.
Od 2002 r. polscy żołnierze w ramach sił zbrojnych Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego
(NATO) uczestniczą w misji stabilizacyjnej w państwie oznaczonym na mapie numerem 1.
Zadanie 24.
Państwem oznaczonym na mapie numerem 1 jest
A. Irak.
B. Izrael.
C. Afganistan.
D. Bośnia i Hercegowina.
Strona 11 z 12
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 12 z 12
WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
P / F
lub T / N
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie spisane prawa w różnych państwach, to:
A. Kodeks Hammurabiego → Prawo XII tablic → Kodeks Justyniana.
B. Prawo XII tablic → Kodeks Hammurabiego → Kodeks Justyniana.
C. Kodeks Justyniana → Kodeks Hammurabiego → Prawo XII tablic.
D. Prawo XII tablic → Kodeks Justyniana → Kodeks Hammurabiego.
Był naczelnym wodzem i najwyższym kapłanem, uznawanym za wcielenie boga Horusa.
Zarządzał państwem przy pomocy urzędników, dowódców wojskowych i kapłanów.
Zadanie 2.
W tekście opisano zakres władzy należący do monarchy panującego w starożytności
na obszarze oznaczonym numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Strona 2 z 13
Tekst do zadania 3.
Akt cesarza Henryka V (fragment)
W imię świętej i nierozdzielnej Trójcy. Ja, Henryk, z Bożej łaski cesarz rzymski Augustus,
dla miłości Boga i Świętego Rzymskiego Kościoła oraz pana papieża Kaliksta i dla zbawienia
duszy mojej, odstępuję Bogu, świętym apostołom Pańskim, Piotrowi i świętemu Kościołowi
wszelką inwestyturę za pomocą pierścienia i pastorału, zgadzając się we wszystkich kościołach
mego królestwa lub cesarstwa na kanoniczny wybór [duchownych].
Źródło: Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2003, s. 129.
Zadanie 3.
spośród podanych.
Tekst dotyczy relacji pomiędzy cesarzem rzymskim a 3.1. ___, który toczył się w 3.2. ___.
Cesarz Henryk V zrzekł się 3.3. ___.
3.1.
A. Kościołem katolickim
B. Kościołem
prawosławnym
C. Kościołem
ewangelickim
3.2.
A. starożytności
B. średniowieczu
C. czasach nowożytnych
3.3.
A. dominacji politycznej
w Europie
B. tytułu cesarskiego
C. zwierzchności nad
duchowieństwem
Zadanie 4.
Dynastia Piastów rządziła w państwie polskim w okresie oznaczonym na taśmie chronologicznej numerami
A. 1–3.
B. 2–4.
C. 1–5.
D. 2–5.
Strona 3 z 13
Tablica genealogiczna i mapa do zadania 5.
Zadanie 5.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tablicy genealogicznej Piastów są prawdziwe, czy
Najstarszy syn Bolesława Krzywoustego zapoczątkował linię Piastów śląskich.
P
F
Władca Polski koronowany w XIII w. wywodził się z linii książąt mazowieckich.
P
F
Strona 4 z 13
Tekst do zadania 6.
Dokument lokacyjny (fragment)
W imię Pańskie. Amen. My, komes Jan, chcemy, aby do każdego z współczesnych i przyszłych, patrzących na tę kartę, doszła wiadomość, ze dziedzictwo nasze, Radlino powszechnie
zwane, Marcinowi i jego dziedzicom oddaliśmy w celu lokacji na prawie niemieckim. Mieszkańcy przyrzeczonej wsi przez poszczególne lata z każdego łanu małego w dzień św. Marcina
płacić będą obowiązani 2 miary pszenicy, 4 miary żyta, 6 miar owsa, wiardunek* srebra będącego w obiegu.
*średniowieczna moneta obrachunkowa
Na podstawie: Dokument lokacyjny dla wsi Radlin, [w:] Wiek V–XV w źródłach,
oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 232.
Zadanie 6.
spośród podanych.
W dokumencie określono zobowiązania 6.1.___. Przedstawione zobowiązania ekonomiczne
to 6.2. ___. Lokacje upowszechniły się na ziemiach polskich w 6.3.___ .
6.1.
A. wasali wobec seniora
B. rycerzy wobec księcia
C. chłopów wobec pana
feudalnego
6.2.
A. danina i czynsz
B. czynsz i pańszczyzna
C. danina i pańszczyzna
6.3.
A. X w.
B. XIII w.
C. XV w.
Tekst do zadania 7.
W XVII w. Rzeczpospolita dążyła do zdobycia Mołdawii i przejęcia kontroli nad portami
czarnomorskimi. Oznaczało to nasilenie konfliktu z odmiennym kulturowo, islamskim państwem, które kontrolowało basen Morza Śródziemnego.
Zadanie 7.
W XVII w. polityka czarnomorska Rzeczypospolitej prowadziła do narastania konfliktu
A. ze Szwecją.
B. z Turcją.
C. z Rosją.
D. z Brandenburgią.
Strona 5 z 13
Mapa do zadania 8.
Zadanie 8.
Przedstawione na mapie wydarzenia dotyczą
A. wojny polsko-szwedzkiej, zwanej potopem.
B. działań zbrojnych w Inflantach u schyłku XVI w.
C. wojny z Krzyżakami, zwanej wojną trzynastoletnią.
D. konfliktu polsko-rosyjskiego na początku XVII w.
Zadanie 9.
Określenie „człowiek renesansu” odnosi się do człowieka, który
A. prowadzi ascetyczny tryb życia.
B. zajmuje się naukowo okresem odrodzenia.
C. posiada wiedzę z różnych dziedzin sztuki i nauki.
D. wykłada poglądy starożytnych filozofów.
Strona 6 z 13
Zadanie 10.
10.1.
A
B
C
D
10.2.
A
B
C
D
A. Wynalezienie kompasu.
B. Skonstruowanie maszyny parowej.
C. Pierwsza wyprawa morska dookoła świata.
D. Budowa pierwszej linii kolejowej na ziemiach polskich.
Mapa do zadania 11.
Zadanie 11.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące skutków odkryć geograficznych są prawdziwe, czy
Odkrywane obszary stały się terenem zbytu dla towarów produkowanych w Europie.
P
F
Odkrycia geograficzne przyczyniły się do rozwoju migracji pomiędzy kontynentami.
P
F
Strona 7 z 13
Zadanie 12.
Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Do przyczyn wybuchu powstania na Ukrainie należało wystąpienie Kozaków
przeciwko unii Kościoła prawosławnego z papiestwem.
P
F
Skutkiem powstania Chmielnickiego było utworzenie niezależnego państwa
kozackiego na prawobrzeżnej Ukrainie.
P
F
Dążenie burżuazji do udziału w rządzeniu państwem
P
S
Rządy terroru sprawowane przez jakobinów
P
S
Zadanie 13.
Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem rewolucji we Francji
w XVIII w. Wybierz P, jeśli wydarzenie to przyczyna, lub S – jeśli to skutek.
Zadanie 14.
Przyporządkuj każdemu z podanych dokumentów odpowiadający mu cytat, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrany cytat.
14.1.
Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych
A
B
C
14.2.
Deklaracja praw człowieka i obywatela
A
B
C
A. [...] uroczyście ogłaszamy i oświadczamy w imieniu wszystkich ludzi dobrej woli tych Kolonii, że połączone Kolonie są i mają słuszne prawo być wolnymi i niepodległymi państwami;
że zwolnione są one z wszelkich zobowiązań w stosunku do Korony Brytyjskiej [...]
B. Szanując pamięć przodków naszych jako fundatorów rządu wolnego, stanowi szlacheckiemu wszystkie swobody, wolności, prerogatywy pierwszeństwa w życiu prywatnym i publicznym najuroczyściej zapewniamy [...]
C. W związku z tym Zgromadzenie Narodowe uznaje i ogłasza, w obecności i pod auspicjami
Istoty Najwyższej, [...]: Art. I. Ludzie rodzą się i pozostają wolnymi i równymi w prawach.
Podstawą różnic społecznych może być tylko wzgląd na pożytek ogółu.
Na podstawie: Wiek XVI–XVIII w źródłach,
oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 433, 472, 488.
Zadanie 15.
„Rzeczpospolita to karczma zajezdna”, określenie użyte przez Adama Kazimierza Czartoryskiego odnoszące się do sytuacji Rzeczypospolitej w XVIII w., oznaczało
A. położenie państwa na skrzyżowaniu ważnych dróg handlowych.
B. powszechnie cenioną w Europie gościnność szlachty polskiej.
C. samowolne stacjonowanie obcych wojsk na terytorium Rzeczypospolitej.
D. zasiadanie na tronie Polski przedstawicieli obcych dynastii.
Strona 8 z 13
System polityczny Anglii w XVIII w.
Zadanie 16.
spośród podanych.
Organem władzy ustawodawczej w XVIII-wiecznej Anglii był 16.1.___. Wyborcy powoływali 16.2. ___. Rząd musiał podać się do dymisji na wniosek 16.3.___ .
16.1. A. parlament
16.2. A. Izbę Lordów
16.3. A. monarchy
B. rząd
B. Izbę Gmin
B. elektoratu
C. monarcha
C. rząd
C. parlamentu
Pieczęć używana przez władze polskie w okresie powstania styczniowego
Źródło: Archiwum Nowej Ery.
Zadanie 17.
Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest
prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Korona miała oznaczać walkę o odrodzenie suwerennej monarchii polskiej.
P
F
Wizerunki Orła, Pogoni i Archanioła symbolizowały jedność ziem polskich,
litewskich i ruskich dawnej Rzeczypospolitej.
P
F
Strona 9 z 13
Zadanie 18.
Przyporządkuj każdej z podanych ideologii odpowiadający jej opis, wybierając spośród
oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrany opis.
18.1.
Liberalizm
A
B
C
18.2.
Socjalizm
A
B
C
A. Podstawową wartością jest trwałość tradycyjnego systemu społecznego.
B. Procesami gospodarczymi powinna rządzić „niewidzialna ręka rynku”.
C. Należy doprowadzić do sprawiedliwego podziału wyprodukowanych dóbr.
Źródło: BE&W/mjs/Oxford Science Archive.
Zadanie 19.
Czy ilustracja przedstawia fragment miasta w XVI w.? Wybierz odpowiedź Tak albo Nie
i uzasadnienie spośród oznaczonych literami A, B albo C.
Tak,
ponieważ
Nie,
A.
w produkcji i transporcie zastosowano maszynę parową.
B.
miasto posiadało zwartą, murowaną zabudowę.
C.
do przewozu osób i towarów wykorzystywano statki.
Strona 10 z 13
Zadanie 20.
Przyporządkuj każdej z podanych rewolucji rosyjskich odpowiadający jej skutek,
wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi
oznaczono wybrany skutek.
20.1.
Rewolucja lutowa
A
B
C
20.2.
Rewolucja październikowa
A
B
C
A. Wprowadzenie rządów republikańskich w Rosji.
B. Zawarcie pokoju pomiędzy Rosją i państwami centralnymi.
C. Przystąpienie Rosji do I wojny światowej.
Zadanie 21.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiadającą mu nazwę organizacji,
wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi
oznaczono wybraną nazwę organizacji.
21.1.
Dobrowolna i samorządna organizacja ludzi pracy, powołana do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych
A
B
C
21.2.
A
Dobrowolna organizacja społeczna o określonym programie politycznym, reprezentująca interesy określonej grupy społecznej, dążąca
do zdobycia lub utrzymania władzy w państwie
B
C
A. Związek Nauczycielstwa Polskiego.
B. Prawo i Sprawiedliwość.
C. Polska Akcja Humanitarna.
Informacja Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie
W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy.
Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów
zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży.
Zadania 22.
Działalność Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie jest przykładem realizacji przez państwo
funkcji
A. porządkowej.
B. socjalnej.
C. administracyjnej.
D. ekonomicznej.
Strona 11 z 13
Zadanie 23.
Pożyczka pieniężna, za którą bank otrzymuje odsetki od pożyczonej sumy, to
A. konto.
B. lokata.
C. kredyt.
D. rachunek oszczędnościowy.
Mapa do zadania 24.
Zadanie 24.
Kraje należące do Unii Europejskiej w 2011 r. oznaczono na mapie numerami
A. 1, 2, 3.
B. 3, 4, 5.
C. 2, 3, 4.
D. 1, 4, 5.
Strona 12 z 13
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 13 z 13
WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
P / F
lub T / N
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Mapa i ilustracje do zadania 1.
Źródło: Fotochannels/Corbis/Nik Wheeler; BE&W/RMN/Lewandowski Herve.
Zadanie 1.
Ilustracje przedstawiają obiekty kultury powstałe na terenie oznaczonym na mapie numerem
A. 1.
B. 2. C. 3. D. 4.
Zadanie 2.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie religie monoteistyczne, to:
A. judaizm → islam → chrześcijaństwo.
B. chrześcijaństwo → judaizm → islam.
C. islam → chrześcijaństwo → judaizm.
D. judaizm → chrześcijaństwo → islam.
Strona 2 z 13
1.
3. 2.
4.
Źródło: Medium/TopFoto/Werner Forman Archive; Shutterstock.com/Luba;
Shutterstock.com/ maratr; Shutterstock.com/Igor Bulgarin.
Zadanie 3.
Elementy kultury charakterystyczne dla cesarstwa bizantyjskiego przedstawiają ilustracje
oznaczone numerami
A. 1. i 4.
B. 2. i 3.
C. 3. i 4.
D. 1. i 2.
Strona 3 z 13
Zadanie 4.
Pierwsze roczniki i kroniki powstałe na ziemiach polskich spisano w języku
A. łacińskim.
B. polskim.
C. czeskim.
D. niemieckim.
Zadanie 5.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiadającą mu funkcję
średniowiecznego miasta, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli
zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane funkcje.
5.1.
Wypełnione kramami Sukiennice zajmowały centralne miejsce na
rynku Krakowa. Na parterze lokowali się handlarze suknem, na piętrze handlowano drobnymi wyrobami z metalu, gliny czy drewna.
A
B
C
5.2.
Na położonym nieopodal rynku wzgórzu wawelskim wzniesiono
siedzibę królów polskich. To tutaj monarchowie przyjmowali zagraniczne poselstwa, zawierali traktaty i wypowiadali wojny.
A
B
C
A. Polityczna.
B. Kulturowa.
C. Gospodarcza.
Zadanie 6.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące wielkiej wojny z zakonem krzyżackim
z lat 1409–1411 są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
lub F – jeśli jest fałszywe.
W trakcie konfliktu zbrojnego Litwa utraciła leżącą nad Bałtykiem Żmudź.
P
F
W efekcie wojny Polska odzyskała dostęp do Morza Bałtyckiego.
P
F
Zadanie 7.
W okresie panowania Kazimierza Jagiellończyka (1447–1492) Turcy
A. podpisali pokój w Karłowicach.
B. zwyciężyli w bitwie pod Warną.
C. zdobyli Konstantynopol.
D. ponieśli klęskę pod Wiedniem.
Strona 4 z 13
Zadanie 8.
Przyporządkuj każdej z podanych unii polsko-litewskich odpowiadające jej
postanowienie, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery,
którymi oznaczono wybrane postanowienie.
8.1.
Unia w Krewie
A
B
C
8.2.
Unia w Lublinie
A
B
C
A. Ustanowienie wspólnego sejmu dla Korony i Litwy.
B. Przyjęcie chrztu przez władcę Litwy.
C. Likwidacja odrębnej armii litewskiej.
Tekst do zadania 9.
Już w pierwszej połowie XV w. z inicjatywy księcia Henryka Żeglarza wyruszyły pierwsze wyprawy morskie wzdłuż wybrzeży Afryki. W 1488 r. żeglarze dotarli do Przylądka Dobrej
Nadziei leżącego na południowych krańcach Afryki, a dziesięć lat później do zachodnich wybrzeży Indii.
Zadanie 9.
Przedstawione w tekście wyprawy morskie zostały zorganizowane przez
A. Portugalię.
B. Hiszpanię.
C. Francję
D. Anglię.
Zadanie 10.
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących demokracji szlacheckiej w XVI w. jest
fałszywe. Zaznacz F przy zdaniu fałszywym.
1.
Król zwoływał pospolite ruszenie za zgodą szlachty.
F
2.
Uwięzienie szlachcica wymagało wyroku sądu.
F
3.
Szlachta była zwolniona z obowiązku obrony państwa.
F
Strona 5 z 13
Tablica genealogiczna i mapa do zadania 11.
Zadanie 11.
spośród podanych.
W czasie bitwy pod Kircholmem władcą Szwecji był 11.1. ___. Za panowania Zygmunta III
Wazy Polska utraciła na rzecz Szwecji 11.2. ___. Unia personalna łączyła Polskę i Szwecję
w latach 11.3. ___.
11.1. A. Karol IX
11.2. A. Estonię
11.3. A. 1587–1632
B. Gustaw II Adolf
B. Inflanty
B. 1592–1599
Strona 6 z 13
C. Karol X Gustaw
C. Kurlandię
C. 1587–1599
Zadanie 12.
Do którego z XVI-wiecznych Kościołów odnosi się określenie „katolicyzm bez papieża”?
Wskaż uzasadnienie wyboru spośród podanych. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2
albo 3.
A.
B.
Kościół
anglikański,
Kościół
luterański,
ponieważ zniesiono
zwierzchność
papieża, lecz
1.
nie oddawano czci świętym.
2.
nie zmieniono dogmatów.
3.
nie uznawano większości sakramentów.
Zadanie 13.
Królowie wybrani przez zjazd elekcyjny szlachty polskiej i litewskiej rządzili państwem
w okresie oznaczonym na taśmie chronologicznej numerami
A. 1–5.
B. 2–4.
C. 1–3.
D. 3–5.
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki (fragment)
§7. [...] Zanim jakikolwiek projekt, uchwalony przez Izbę Reprezentantów i Senat, stanie
się ustawą, powinien być przedłożony prezydentowi Stanów Zjednoczonych. Zatwierdzając
projekt, prezydent podpisuje go, w przeciwnym zaś razie zwraca go wraz ze swoimi zastrzeżeniami tej izbie, z której inicjatywy projekt uchwalono. Izba ta zamieszcza w swoim dzienniku
zastrzeżenia w pełnym brzmieniu, po czym wznawia obrady nad projektem. [...] Wszelkie zarządzenia, rezolucje i uchwały, wymagające zgodnego stanowiska Senatu i Izby Reprezentantów [...], wymagają przedłożenia prezydentowi Stanów Zjednoczonych i uzyskują moc prawną
dopiero, gdy zostaną przez niego zatwierdzone.
Źródło: Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, tłum. A. Pułło, Warszawa 2002.
Zadanie 14.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące ustroju politycznego Stanów Zjednoczonych
fałszywe.
Izba Reprezentantów i Senat są organami władzy ustawodawczej.
P
F
Prezydent zatwierdza akty prawne uchwalone przez Izbę Reprezentantów i Senat.
P
F
Strona 7 z 13
Zadanie 15.
Przyporządkuj każdemu z podanych dowódców odpowiadające im bitwy, wybierając
bitwy.
15.1.
Tadeusz Kościuszko
A
B
C
15.2.
Józef Poniatowski
A
B
C
A. Bitwa pod Maciejowicami.
B. Bitwa pod Ostrołęką.
C. Bitwa pod Raszynem.
Zadanie 16.
16.1.
A
B
C
D
16.2.
A
B
C
D
Likwidacja odrębnej armii Królestwa Polskiego
P
S
Łamanie swobód gwarantowanych w Konstytucji Królestwa Polskiego
P
S
A. Józef Poniatowski obejmuje komendę nad wojskiem Księstwa Warszawskiego.
B. Piotr Wysocki zakłada sprzysiężenie w Szkole Podchorążych Piechoty.
C. Romuald Traugutt zostaje dyktatorem powstania narodowego.
D. Jan Henryk Dąbrowski staje na czele Legionów Polskich.
Zadanie 17.
Oceń, czy poniższe zdania przedstawiają przyczynę, czy skutek powstania
listopadowego. Wybierz P, jeśli zdanie to przyczyna, lub S – jeśli skutek.
Strona 8 z 13
Otto Bismarck, 29 stycznia 1886 r.
Powinniśmy pomnożyć ludność niemiecką, uszczuplić polską. [...] Są Polacy i na Śląsku,
ale niebezpieczeństwo grozi głównie w Poznańskiem, gdzie wielcy właściciele ziemscy [Polacy] posiadają jeszcze około 650 tys. hektarów ziemi. Według moich obliczeń kosztować to
może jakieś sto milionów talarów. [...]
Źródło: Poznańskie, Pomorze, Warmia i Mazury w latach 1864–1914.
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 41, oprac. W. Jakóbczyk, J. Wiśniewski, Warszawa 1960.
Zadanie 18.
Dążąc do realizacji przedstawionego w tekście celu, władze niemieckie
A. pozbawiły Polaków praw politycznych.
B. utworzyły Komisję Kolonizacyjną.
C. przesiedlały Polaków w głąb Niemiec.
D. nakazały uwłaszczenie polskich chłopów.
Ludność miejska w wybranych krajach europejskich (w odsetkach ogółu ludności)
Na podstawie: E. Kaczyńska, K. Pisowicz, Wykłady z powszechnej historii gospodarczej, Warszawa 1977.
Zadanie 19.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące danych z wykresu są prawdziwe, czy fałszywe.
Przedstawione dane statystyczne świadczą o postępującym procesie urbanizacji.
P
F
Ukazane na wykresie zmiany są skutkiem rewolucji przemysłowej.
P
F
Strona 9 z 13
Odezwa Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich 27/14 III 1917 r.
[...] Zawiadamiając Naród Polski o tym zwycięstwie wolności nad ogólnorosyjskim żandarmem, Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich oświadcza, że demokracja w Rosji stoi na stanowisku uznania samookreślenia politycznego narodów, i oznajmia, że
Polska ma prawo do całkowitej niepodległości pod względem państwowo-międzynarodowym.
[...]
Bracia Polacy! I dla Was wybiła godzina wielkiego rozstrzygnięcia. Wolna Rosja powołuje Was do swych szeregów do walki o wolność narodu. Naród rosyjski, który zrzucił jarzmo,
uznaje i dla polskiego narodu braterskiego pełne prawo stanowienia o swym losie z własnej
woli. Wierny umowom ze sprzymierzonymi, wierny całemu planowi walki przeciw zaczepnemu germanizmowi, Rząd Tymczasowy współdziała w tworzeniu niepodległego państwa
polskiego, złożonego z tych wszystkich obszarów, których ludność jest w większości polska,
w zamian za rękojmię pokoju w przyszłej przebudowanej Europie.
Połączone z Rosją za pomocą wolnej unii militarnej państwo polskie tworzyć będzie
mocny wał przeciw naciskowi mocarstw centralnych na narody słowiańskie.
Źródło: E. Lenard, Z. Morawski, A. Żuberek, Historia w tekstach źródłowych dla licealistów,
Warszawa 2003, s. 108–109.
Zadanie 20.
spośród podanych.
Odezwa została wydana 20.1. ___. Piotrogrodzka Rada przyznawała Polakom prawo
do 20.2. ___. Zgodnie z odezwą Rosja miała 20.3. ___.
20.1. A. za panowania cara
Mikołaja II
20.2. A. uzyskania autonomii
w obrębie Rosji
20.3. A. kontynuować wojnę
z Niemcami
B. po wprowadzeniu
republiki w Rosji
B. posiadania własnego
państwa
B. zawrzeć przymierze
z państwami centralnymi
C. w okresie rządów
bolszewickich
C. wstępowania do armii rosyjskiej
C. wycofać swoje wojska
z wojny
Zadanie 21.
Sędziów w Polsce powołuje
A. Prezydent Rzeczypospolitej.
B. Prezes Rady Ministrów.
C. minister sprawiedliwości.
D. Krajowa Rada Sądownictwa.
Strona 10 z 13
Janek i jego młodsza siostra nieustannie kłócą się o to, które z nich ma wynosić śmieci.
Poniżej zapisano cztery sposoby rozwiązania tego problemu.
1. Janek postanowił sam wynosić śmieci. Uważa, że na młodsze rodzeństwo nigdy nie
można liczyć.
2. Rodzice podjęli decyzję o niepłaceniu dzieciom kieszonkowego, jeśli nie będą wywiązywać się z obowiązku.
3. Ania została zmuszona do ustąpienia bratu i sama wynosi śmieci. Jest przekonana, że
spór ze starszym rodzeństwem zawsze kończy się przegraną.
4. Rodzeństwo przygotowało grafik dyżurów – dzieci będą wynosić śmieci na zmianę.
Zadanie 22.
Rozwiązanie konfliktu określane kompromisem osiągnięto w sytuacji oznaczonej numerem
A. 1.
B. 2. C. 3. D. 4.
Tabela do zadania 23.
Wyniki sondażu opinii publicznej
Gospodarki różnych krajów są coraz bardziej powiązane ze sobą,
zależne od siebie. Istnieje dużo międzynarodowych firm działających
w wielu krajach, a gospodarka rozwija się swobodnie ponad granicaStosunek do człon- mi państw.
kowstwa Polski
Czy Pana(i) zdaniem, jest to zjawisko pozytywne czy negatywne?
w UE*
Pozytywne
Negatywne
Ani pozytywne, Trudno powieani negatywne
dzieć
dane w procentach
Zwolennicy
62
14
11
13
Przeciwnicy
29
31
14
26
Niezdecydowani
25
7
15
53
*UE – Unia Europejska
Na podstawie: http://www.cbos.pl (BS/5/2004).
Zadanie 23.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące wyników sondażu opinii publicznej są prawdziwe,
czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Ponad połowa respondentów będących zwolennikami członkowstwa Polski w UE
pozytywnie ocenia zjawisko globalizacji ekonomicznej. P
F
Większość respondentów mających niezdecydowany stosunek do członkowstwa
Polski w UE ma negatywny stosunek do zjawiska globalizacji ekonomicznej.
P
F
Strona 11 z 13
Zadanie 24.
Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiadający mu organ Organizacji
Narodów Zjednoczonych, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli
zaznacz litery, którymi oznaczono wybrany organ ONZ.
24.1.
Składa się z 5 stałych członków ONZ oraz 10 członków niestałych,
wybieranych na 2 lata. Decyduje o podjęciu działań w celu przywrócenia międzynarodowego pokoju.
A
B
C
24.2.
Jest głównym organem plenarnym ONZ składającym się z reprezen- A
tantów wszystkich państw członkowskich. Uchwala budżet, decyduje
o przyjęciu do organizacji nowych członków.
B
C
A. Sekretarz generalny.
B. Zgromadzenie Ogólne.
C. Rada Bezpieczeństwa.
Strona 12 z 13
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 13 z 13
WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
P / F
lub T / N
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Okres republikański w dziejach państwa rzymskiego oznaczono na taśmie chronologicznej
numerami
A. 1–6.
B. 2–7.
C. 3–10.
D. 1–9.
Zadanie 2.
Pismo ułatwiło administrowanie państwem, ponieważ umożliwiło
A. tworzenie roczników i kronik.
B. prowadzenie kalendarzy i ksiąg kościelnych.
C. utrzymywanie kontaktów dyplomatycznych.
D. spisywanie zobowiązań podatkowych.
Tekst do zadania 3.
Przełomowe zmiany społeczno-ekonomiczne na ziemiach polskich:
1. wprowadzenie trójpolówki,
2. lokacje miast na prawie magdeburskim,
3. wprowadzenie żarowej uprawy roli,
4. powstanie folwarków szlacheckich.
Zadanie 3.
Zmiany społeczno-ekonomiczne charakterystyczne dla okresu rozbicia dzielnicowego oznaczono numerami
A. 1–4.
B. 2–3.
C. 1–2.
D. 3–4.
Strona 2 z 13
Zadanie 4.
Za pośrednictwem arabskim dotarły do Europy powszechnie stosowane we współczesnej
Polsce
A. cyfry.
B. obyczaje.
C. zasady prawne.
D. reguły ortograficzne.
Zadanie 5.
Określ, który rodzaj alfabetu upowszechnił się we wczesnym średniowieczu wśród elit
polskich, i wskaż właściwe uzasadnienie wyboru. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1,
2 albo 3.
A.
Alfabet grecki,
ponieważ
B.
Alfabet łaciński,
1.
Polska została ochrzczona w obrządku
rzymskim.
2.
ziemie polskie i cesarstwo bizantyjskie były
połączone szlakami handlowymi.
3.
pierwsi Piastowie pobierali nauki w akademiach włoskich.
Tekst do zadania 6.
To są postanowienia i statuty, których się mają trzymać igielnicy, druciarze, guzikarze,
odlewnicy cyny i różańcarze. Po pierwsze nikt nie ma rzemiosła wykonywać, kto by nie uzyskał prawa miejskiego i nie przyniósł dokumentu ma wykonywanie swego zawodu. [...] Kto
złośliwie mówi na rannym zgromadzeniu, ten od takiego złośliwego słowa ma dać jeden grosz.
Jeżeli jakiś czeladnik u swego mistrza się zapożyczy, ma mu to według prawa odsłużyć [...].
Źródło: Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2003, s. 237–238.
Zadanie 6.
Przedstawiony tekst to fragment statutu średniowiecznego
A. cechu.
B. manufaktury.
C. rady miejskiej.
D. bractwa religijnego.
Strona 3 z 13
1
Źródło: BE&W/The Bridgeman Art Library.
Zadanie 7.
Osoba oznaczona na ilustracji numerem 1 to
A. lennik.
B. senior.
C. wasal.
D. trybutariusz.
Zadanie 8.
Przyporządkuj każdemu typowi stosunków społeczno-ekonomicznych odpowiadający
mu opis, wybierając spośród oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi
oznaczono wybrany opis.
8.1.
Stosunki feudalne
A
B
C
8.2.
Stosunki kapitalistyczne
A
B
C
A. Chłopi byli własnością osoby, w której dobrach pracowali.
B. Chłopi bez zgody pana nie mogli opuścić ziemi i przenieść się do miasta.
C. Chłopów wynajmowano do wykonywania prac sezonowych w majątkach ziemskich.
Strona 4 z 13
Dawid
Mona Lisa
Źródło: Fotochannels/Corbis/Summerfield Press; BE&W/GAILLARDE RAPHAEL PHOTOGRAPHY.
Zadanie 9.
Przyporządkuj każdemu z przedstawionych na ilustracjach dzieł sztuki
odpowiadającego mu autora, wybierając spośród oznaczonych literami A–C.
W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną postać.
9.1.
Dawid
A
B
C
9.2.
Mona Lisa
A
B
C
A. Leonardo da Vinci.
B. Rafael Santi.
C. Michał Anioł.
Strona 5 z 13
Polska prowadzi handel nie tylko z sąsiadami, lecz i z odleglejszymi krajami. Całe atoli
handlu skupienie jest w Gdańsku, porcie nad Morzem Bałtyckim, należącym do króla polskiego. W miesiącu sierpniu odbywa się tu wielki jarmark od św. Dominika, czternaście dni i dłużej
trwający, na który zbierają się Niemcy, Francuzi, Flamandy, Anglicy, Hiszpanie, Portugalczycy
i wtedy zawija do portu przeszło 400 okrętów naładowanych winem francuskim i hiszpańskim,
jedwabiem, oliwą, cytrynami, konfiturami i innymi płodami hiszpańskimi, korzeniami portugalskimi, cyną i suknem angielskim. Zastają w Gdańsku magazyny pełne pszenicy, żyta i innego zboża, lnu, konopi, wosku, miodu, potażu, drzewa do budowy, solonej wołowiny i innych
drobniejszych rzeczy, którymi kupcy rozładowane swoje okręty na powrót ładują [...].
Źródło: Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 73.
Zadanie 10.
Określ, którego okresu dotyczy zamieszczony tekst, i wskaż właściwe uzasadnienie
wyboru. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
XIV w.,
ponieważ
B.
XVI w.,
1.
towary z Lewantu dostarczane były przez
kupców hiszpańskich i portugalskich.
2.
Pomorze Gdańskie pozostawało poza granicami Rzeczypospolitej. 3.
Polska była odbiorcą zboża i innych towarów rolniczych.
Zadanie 11.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą
w XVII w. są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
Pod koniec XVII w. Rzeczpospolita posiadała największy w historii dostęp do
Bałtyku.
P
F
W wyniku wojen w XVII w. Korona utraciła zwierzchność lenną nad Prusami
Książęcymi.
P
F
Zadanie 12.
Przejawem kryzysu państwa polsko-litewskiego w czasach saskich było
A. odebranie szlachcie przywilejów ekonomicznych i politycznych.
B. sparaliżowanie sejmu stosowaniem zasady liberum veto.
C. utracenie dostępu do Bałtyku na skutek wojny północnej.
D. skupienie pełni władzy w rękach panującego.
Strona 6 z 13
Mapa do zadania 13.
Zadanie 13.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące sytuacji wyznaniowej na ziemiach polskich
w XVI w. są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
Ludność prawosławna mieszkała na ziemiach ruskich należących do Rzeczypospolitej.
P
F
Na terenie Małopolski i Litwy wznoszono zbory protestanckie.
P
F
Strona 7 z 13
7 maja 1794, obóz pod Połańcem
Tadeusz Kościuszko Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej do Komisji [...]
1-mo. Ogłosi ludowi, iż podług prawa zostaje pod opieką Rządu Krajowego.
2-do. Że osoba wszelkiego włościanina jest wolna, że mu wolno przenieść się, gdzie
chce, byleby oświadczył Komisji Porządkowej swego województwa, gdzie się przenosi, i byleby długi winne oraz podatki krajowe opłacił.
Źródło: Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk,
S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 455–456.
Zadanie 14.
Na mocy cytowanego dokumentu
A. zrównano chłopów w prawach ze szlachtą.
B. zniesiono przypisanie chłopów do ziemi.
C. nadano chłopom prawa i wolności polityczne.
D. uwłaszczono chłopów.
Ustawa rządowa z dnia 3 maja 1791 r.
[...] Aby więc wolność obywatelską, porządek społeczności i całość państw Rzeczypospolitej na zawsze zabezpieczyć; trzy władze rząd narodu polskiego składać powinny i z woli
prawa niniejszego na zawsze składać będą; to jest: władza prawodawcza w stanach zgromadzonych; władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży, i władza sądownicza w jurysdykcjach
na ten koniec ustanowionych lub ustanowić się mających. [...]
[...] Szczęśliwość narodów od praw sprawiedliwych, praw skutek od ich wykonania zależy. Doświadczenie nauczyło, że zaniedbanie tej części rządu nieszczęściami napełniło Polskę:
zawarowawszy przeto wolnemu narodowi polskiemu władzę praw sobie stanowienia i moc
baczności nad wszelką wykonawczą władzą, oraz wybierania urzędników do magistratur: władzę najwyższego wykonania praw królowi w radzie jego oddajemy: która to rada Strażą Praw
zwać się będzie. [...]
Na podstawie: Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk,
S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 431–437.
Zadanie 15.
spośród podanych.
Dokument, którego fragment przytoczono, powstał w okresie 15.1. ___. Postanowienia
zawarte w cytowanym fragmencie tekstu są realizacją zasady 15.2. ___. Rada zwana Strażą
Praw to organ władzy 15.3. ___.
15.1.
A. odrodzenia
B. baroku
C. oświecenia
15.2.
A. suwerenności narodu
B. trójpodziału władzy
C. równości wobec praw
15.3.
A. ustawodawczej
B. wykonawczej
C. sądowniczej
Strona 8 z 13
Zadanie 16.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie wydarzenia dotyczące zaboru
austriackiego – Galicji, to:
A. wkroczenie wojsk Józefa Poniatowskiego → powstanie Legionów Polskich → nadanie
praw autonomicznych.
B. nadanie praw autonomicznych → wkroczenie wojsk Józefa Poniatowskiego → powstanie
Legionów Polskich.
C. powstanie Legionów Polskich → nadanie praw autonomicznych → wkroczenie wojsk
Józefa Poniatowskiego.
D. wkroczenie wojsk Józefa Poniatowskiego → nadanie praw autonomicznych → powstanie
Legionów Polskich.
Zadanie 17.
Przyporządkuj każdemu wydarzeniu odpowiadającą mu postać, wybierając spośród
oznaczonych literami A–C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną postać.
17.1.
Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych
A
B
C
17.2.
Wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych
A
B
C
A. Abraham Lincoln.
B. Jerzy Waszyngton.
C. Thomas W. Wilson.
Zadanie 18.
Uzupełnij poniższy tekst dotyczący procesu zjednoczenia Niemiec, przyporządkowując
każdemu zdaniu właściwą odpowiedź spośród podanych.
Zjednoczenie Niemiec nastąpiło 18.1. ___. Na drodze do zjednoczenia wojska niemieckie
musiały pokonać 18.2. ___. Zjednoczenie Niemiec dokonało się w efekcie polityki prowadzonej przez 18.3. ___.
18.1.
A. w drugiej połowie
XVIII w.
B. w pierwszej połowie
XIX w.
C. w drugiej połowie
XIX w.
18.2.
A. Francję
B. Rosję
C. Wielka Brytanię
18.3.
A. Prusy
B. Austrię
C. Saksonię
Strona 9 z 13
Tablica genealogiczna i opisy do zadań 19. i 20.
Tablica genealogiczna rodu Romanowów (fragment)
Opisy
1. Jako naczelny wódz armii Królestwa Polskiego nie zapobiegł włączeniu się wojska do antyrosyjskiego buntu ani zerwaniu przez sejm unii personalnej z Rosją. Jego brat, car Rosji,
zbrojnie przywrócił panowanie rosyjskie nad zbuntowanym krajem.
2. Podjął decyzję o zawarciu porozumień z Francją i Wielką Brytanią oraz przystąpieniu do
wojny, która zakończyła się katastrofą polityczną Rosji i tragedią jego rodziny. Zginął wraz
z żoną i dziećmi zamordowany przez bolszewików.
Zadanie 19.
Przedstawicielem rodu Romanowów, do którego odnosi się pierwszy opis, był
A. Aleksander I.
B. Konstanty.
C. Mikołaj I.
D. Aleksander II.
Zadanie 20.
Przedstawiciel rodu Romanowów, którego dotyczy drugi opis, to
A. Paweł I.
B. Aleksander I.
C. Aleksander III.
D. Mikołaj II.
Strona 10 z 13
Marcin wyruszył z Warszawy w podróż po Europie. Na mapie numerami 1–5 oznaczono
kolejne kraje, do których dotarł.
Zadanie 21.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące przedstawionej podróży są prawdziwe, czy
Wszystkie kraje, w których przebywał Marcin, są członkami Unii Europejskiej.
P
F
Dwa ostatnie kraje, do których dotarł Marcin, weszły do Unii Europejskiej równocześnie z Polską.
P
F
Zadanie 22.
Prawem politycznym przysługującym obywatelom polskim jest
A. możliwość udziału w referendum.
B. posyłanie dzieci do szkół publicznych.
C. ochrona przed okrutnym traktowaniem.
D. korzystanie z opieki socjalnej państwa.
Strona 11 z 13
Zadanie 23.
Głównym, traktatowym celem Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego jest
A. podejmowanie działań na rzecz ochrony praw człowieka na świecie.
B. zapewnienie bezpieczeństwa militarnego państwom członkowskim paktu.
C. walka o utrzymanie demokracji w Europie i Ameryce Północnej.
D. rozwój współpracy gospodarczej pomiędzy państwami członkowskimi.
Mapa do zadania 24.
Zadanie 24.
Na terenie województwa opolskiego mieszka liczna mniejszość narodowa
A. białoruska.
B. litewska.
C. niemiecka.
D. rosyjska.
Strona 12 z 13
Brudnopis
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Strona 13 z 13

Egzamin

Transkrypt

Podobne dokumenty

Testy powtórzeniowe dla kl. III zestaw nr 2

Historia i wiedza o społeczeństwie

Przedmioty przyrodnicze

BIP - Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie

Pierwsze kroki z Movicon 11

przewodnik użytkownika

Biblioteka – lokalne centrum wiedzy praktycznej

Site Installer Instr..