Ten, kto się zgadza, świadczy usługę

Ten, kto się zgadza, świadczy usługę
Autor: Kamil Lewandowski, doradca podatkowy, partner w FL Tax
Źródło: Rzeczpospolita, 12-12-2014 r.
http://prawo.rp.pl/artykul/1164290.html
Firma, która dostaje karę od kontrahenta rozwiązującego przedwcześnie umowę najmu, musi
odprowadzić od niej podatek.
Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 10 czerwca 2014 r., sygn. I FSK 981/13) orzekł, że kwota
uiszczona przez najemcę z tytułu przedwczesnego rozwiązania umowy najmu nie jest
odszkodowaniem. Stanowi formę wynagrodzenia za możliwość odstąpienia od umowy. Tym
samym podlega opodatkowaniu VAT.
Stanowisko NSA budzi wątpliwości zarówno na gruncie przepisów krajowych, jak i całego
europejskiego systemu VAT. Wystąpienie odpłatnej usługi opodatkowanej VAT wymaga bowiem
istnienia bezpośredniego związku między wykonywanym świadczeniem a wynagrodzeniem.
Tymczasem jeżeli strony umawiają się na zapłatę przez najemcę określonej kwoty jako
rekompensaty za przedwczesne rozwiązanie umowy najmu, to kwota taka z reguły ma charakter
odszkodowawczy. Wynajmujący dąży przecież do zminimalizowania strat związanych
z wcześniejszym zakończeniem umowy.
Pogląd, że umieszczenie w umowie kary za jej niewykonanie lub wcześniejsze rozwiązanie jest
równoznaczne ze zgodą stron na takie okoliczności, wydaje się pozbawiony uzasadnienia
prawnego oraz ekonomicznego. Zatem identyfikowanie jakiegokolwiek świadczenia usługi, które
miałoby istnieć między stronami, nawet w formie tolerowania czy godzenia się na taką sytuację,
jest – moim zdaniem – nieuprawnione.
Najważniejsze jest jednak to, że tezy omawianego wyroku mogą być brzemienne w skutki dla wielu
podatników. W związku z tym warto przeanalizować wszystkie zawierane umowy, a także
porozumienia, w których umawiamy się, że w określonych okolicznościach zostanie wypłacone
odszkodowanie bądź kara. Rozstrzygnięcie NSA może bowiem zmienić praktykę rozliczania wypłat
o charakterze odszkodowawczym również w wypadku innych umów niż najem.