1 Medycyna nie rozwijała się jako nauka jaką znamy dzisiaj

Medycyna nie rozwijała się jako nauka jaką znamy dzisiaj. Przeszła długą drogę od znachorów i
szamanów, którzy twierdzili, iż odganiają zle demony, az do medycyny tybetańskich kapłanów
praktykujących w zaciszu świątyń az do medycyny współczesnej. Okresy historyczne Religijny
Okres Empiryczny Nie ma pewności co do tego, czyja farmacja była starsza: Chińska, Egipska,
czy medycyna Mezopotamii; zioła lecznicze używane były juz przez Sumerów 6000 lat p.n.e.
Archeolodzy odkryli ponad 22000 liczących ok. 4500 lat glinianych tabliczek, spośród których
33 są prawdziwymi Encyklopediami roślin medycznych należących do Babilonczykow.
Odkrycia archeologiczne odnalezionych pokrytymi zapiskami ścian i sarkofagów, liczących od
4000 lat p.n.e., przedstawienia aloesu wysoko docenianego przez Egipcjan zarówno przez jego
zalety leczące, ale rownież jako ofiarę składaną podczas pochówku faraonów. Aloes zwany był
przez nich nawet "rośliną nieśmiertelności". Okres Filozoficzny Okres roku 1000 r. p.n.e. do 900
roku n.e. zdominowany przez Hipokratesa (ojca medycyny), doktora i farmaceutę Klaudiusza
Galena i Pedaniusa Dioskurydesa (ojca fitoterapii). Okres Eksperymentalny Zdominowany przez
Arabskich alchemików. Używali urządzeń destylujacych do wytwarzania wody aromatyzowanej,
otrzymali czysty alkohol etylowy, niektóre z aldehydów, wydzielili cukier z trzciny cukrowej i
przeprowadzali sublimację. Pierwsza apteka publiczna pojawiła się w Bagdadzie w roku 754, a
pierwsza farmakopea (lekospis) ukazał sie w Mediolanie w 1512 roku; Okres Naukowy przynosi
ze sobą otrzmanie czystej kofeiny, jodyny, bromu, magnezu, morfiny, chininy, emetyny,
strychniny, piperdyny, kodeiny, papaweryny. Samuel Hahnemann przedstawia światu
homeopatię. Louis Pasteur dał podwaliny enzymologii i bakteriologii, tworząc szczepionkę
przeciwko wściekliźnie. Pierre i Maria Curie zapoczątkowali użycie radu. Przemysł
farmaceutyczny narodził się w Niemczech, a następnie w Szwajcarii pod koniec XIX wieku;
powstał z przemysłu chemicznego, a dokładniej mówiąc, z przemysłu chemicznego zajmującego
się barwnikami. Tym samym chemiczne produkty Bayera, sprzedawane jako ich "specjalności,
leki z konkretnymi nazwami i ich charakterystycznymi opakowaniami, jak aspiryna sprzedawana
w 1899 roku pod nazwą "Aspirins". W Szwajcarii popularne były: Ciba (1850), Sandoz (1886) i
Hoffman- La Roche (1896). W U.S.A., pierwszymi koncernami farmaceutycznymi zostały:
Pfizer & Co. (1849), A. P. Sharp i L. Dohme (1860) oraz Medicamenta Vera - Park Davis & Co.
(1862). We Francji (Paryżu), z okazji Wystawy Światowej w 1900 roku, odbył się Kongres
Produktów Przemysłowych. 1944 rok to rok, w którym przedstawiono światu penicylinę,
uzyskaną przez Alexandra Fleminga w 1929 roku. Wytwarzanie poprzez fermentację
antybiotyków oraz przymus trzymania jej w sterylnym otoczeniu wymagało całkowicie nowych
placówek fabrycznych. W latach '50., penicylina, która nie była wtedy opatentowana,
produkowana była w 19 rożnych amerykańskich fabrykach. W 1947, Waksman odkrywa
streptomycinę. Merck Lab zdobywa patent na streptomycinę w 1948 roku ale traci ją po tym jak
laboratorium oddaje licencje produkcyjną innej spółce- Fundacji Badań Rutgersa, ktory
zadecydował o wprowadzeniu na rynek produktu pod jego oryginalną nazwą: streptomycin. Od
1952 roku, efekty uboczne leku, czasem bardzo poważne, zaczęły być kontrolowane. Stadia
farmaceutycznej innowacji sś naznaczone przez tak zwane leki cuda: 1935- sulfamid, 1944antybiotyki i 1945- antytuberkulostatyki. Kooperacja w badaniach zawarta była w Jednolitym
Akcie Europejskim z 1986, przez zespół ludzi, których celem było kompletowanie warunków do
Traktatu Rzymskiego z 26 stycznia 1965 roku. Pierwsze europejskie zarządzenie w sprawie
harmonizacji farmaceutycznych specjalizacji wytwarzających leki zatwierdzone w Traktacie
Rzymskim 1965 roku, przez który legislacja EEC została uprawomocniona w tym zakresie.
Niemalże 80% światowej produkcji leków jest skupione w USA, Niemczech, Anglii, Szwajcarii,
Francji, Japonii, Włoszech, Kanadzie, Holandii, Belgii i Danii. Tak wiec największe fabryki
1
produkujące lekarstwa w USA to: Abbott, Merck, Pfizer, Schering-Plough, Searle, Smith, Kline,
French. Tam przemysł farmaceutyczny jest kontrolowany indywidualnie przez FDA, instytucję
rządową. W Niemczech, większymi producentami są: Hoechst, Bayer, Boehringer, Schering.
Anglia reprezentowana jest przez MSD, Pfizer, Glaxo. Po roku 1980, wszystkie terapeutyczne
pola zostały przepełnione odpowiednimi produktami, bez znaczącej różnicy. Budżet na badania i
rozwój się powiększył, dlatego dochody poszły w górę. Aby wynaleźć lek, potrzeba od 7 do 10
lat- proces ten kosztuje około 100 milionów. Dla kontrastu, czas którego potrzebami
wynalezienie nowego systemu medycznego dla istniejącego juz leku to czas około 3-5 lat i koszt
pomiędzy 10-20 milionów dolarów. Przemysłowa produkcja produktów medycznych jest
przeprowadzana na podstawie rekomendacji Europejskiego GMP (Guide de Bonnes Pratiques de
Fabrication des Medicaments) powołanego przez Komisję Europejską. Amerykańskie GMP
(Good Manufacturing Practices) również podejmuje działania. W Rumunii, od 1 grudnia 1995,
Ordynacja Ministra Zdrowia martwiąc sie o produkcje i obieg lekarstw uprawomocniła "Zasady
Prawidłowej Praktyki Fabrycznej". GMP zostało po raz pierwszy zaprezentowane przez WHO w
1964. W dzisiejszych czasach jesteśmy na etapie globalizacji rynkowej, internacjonalizm
przemysłu farmaceutycznego, gdzie rewolucja w komunikacji ma widoczny wpływ i rozwój firm
produkujących leki jest pod mocnym oddziaływaniem stopnia współpracy z konkurencyjnymi
firmami farmaceutycznymi oraz ich polityki środowiskowej. W ostatnich latach pacjenci są pod
zapewnieniem edukacji oraz promocji po zatwierdzeniu konkretnego leku, lecz kontynuujące
zaangażowanie w stosunek korzyści-ryzyka w ciagu badań oraz zatwierdzenie tego procesu jest
kluczem do upewnienia się, ze leki będą trafiały w potrzeby pacjentów. Jakie jest dzisiejsze
znaczenie automedykantów? Reprezentuje wiarę oraz zwyczaje jednostek zażywających lek by
zwalczać chorobę bez konsultacji z lekarzem, stosując rodzaj leczenia dostępny w domu. Wielki
Słownik Neologizmów (2000) definiuje automedykację jako zjawisko zażywania leków bez
stosowania się do recept (fr. automédication).
Czym właściwie są leki?
Medykant albo lekarstwo to substancja stosowana w celu wyleczenia i/lub zniwelowania
symptomów choroby lub poprawienia stanu zdrowia pacjenta. Może też być wykorzystywana w
celu zapobiegawczym - wtedy jej działanie jedt długoterminowe i ma pozytywny wpływ na
ewentualne przyszłe schorzenia, nie leczy jednak uprzednich bądź aktualnych.
Dostępność lekarstw jest często regulowana przez rząd i dzieli się ją na trzy kategorie: leki OTC
(ang. over-the-counter drug), czyli ogólnodostępne, wydawane bez recepty lekarskiej; leki BTC
(ang. behind-the-counter drug), czyli leki wydawane na receptę lekarską oraz leki POM (ang.
prescription-only-medicines), czyli leki wydawane tylko i wyłącznie na receptę lekarza
specjalisty, najczęściej psychiatry lub psychologa.
W Wielkiej Brytanii leki BTC sprzedawane są wyłącznie w państwowych aptekach pod
nadzorem farmaceutów z wykształcenia. Leki te sygnowane są literą P na etykietach.
Dostępność poszczególnych leków różni się dla każdego państwa.
Lekarstwa zwykle wyrabiane są przez kompanie farmaceutyczne, które posiadają patent na dane
medykamenty gwarantujący im wyłączność na produkcję. Leki nie posiadające takowych
patentów mogą być wytwarzane przez dowolnych producentów bez specjalnych licencji i
pozwoleń.
2
Kiedy można stosować "domowe" sposoby leczenia?
Przedewszystkim owe sposoby leczenia można stosować w przypadkach kiedy nie wymagana
jest diagnoza lekarska, takich jak nie regularne zmęczenie, bezsenność, zaparcia, kaszel,
podrażnienie gardła, ból głowy, lekkie poparzenia słoneczne, lekka wysypka i gorączka czy ból
brzucha. Końcem 2014 roku europejskie statystyki wykazały, że objawy przeziębienia i grypy
również kurowane są zazwyczaj bez nadzoru specjalisty. Tak samo dzieje się przy problemach z
oddychaniem, przy problemach trawiennych bądź regularnych bólach głowy. W takich
przypadkach, winno zastanowić się czy leczenie na własną rękę jest bezpieczne, czy wręcz
przeciwnie - stanowi zagrożenie. Należy pamiętać, że niekiedy symptomy chorób poważnych,
wymagających natychmiastowej opieki lekarskiej, są mniej oczywiste, ukryte, zagłuszone przez
widoczne objawy.
Pharmacovigilance
System nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii (ang. pharmacovigilance, lub bardziej
potocznie drug safety) to suma działań na które składają się wykrywanie, diagnoza, weryfikacja
oraz zapobieganie niepożądanym efektom ubocznym stosowania medykmentów.
Cele działalności systemu pharmacovigilance:
- wczesne wykrywanie efektów ubocznych medykamentów i ich niepożądanych interakcji z
innymi substancjami;
- monitorowanie częstotliwości występowania efektów ubocznych;
- identyfikacja ryzyka występowania efektów ubocznych;
- określenie częstotliwości występowania efektów ubocznych;
- analiza i rozpowszechnianie informacji o poprawnym stosowaniu lekarstw;
- bezpieczne i racjonalnie stosowane medykamentów.
Główny cel modułu
Tworzenie poprawnych i rozważnych wzorców zachowań w kwestii zażywania lekarstw i
wyrobów nie-farmaceutycznych aby sprawić, że młodzi ludzi będą aktywnie angażować w
rozwijającym sie społeczeństwie.
Zastosowanie: Celowe użycie medyczne nie powodujące uszczerbków na zdrowiu w celu
rekonwalescencji lub zniwelowania symptomów chorobowych.
Nadużycie: Celowe przyjmowanie zbyt dużej dawki medykamentów niosące za sobą uszczerbki
na zdrowiu często spowodowane chęcią wyeliminowania pewnych dolegliwości. Jako że granica
pomiędzy poprawnym zastosowaniem a nadużyciem leków często jest wąska i łatwo ją
przekroczyć nawet nie zauważywszy tego, zachowanie to może prowadzić do uzależnienia od
medykamentów.
Nadużycie lekarstw to obszar zainteresowań systemów farmaceutycznych, ale tak naprawdę
również każdego człowieka, ponieważ bierze on pod uwagę stopień, do którego lek, czy
medykament oferuje wskazówki co do ewaluacji korzyści i niebezpieczeństw.
Nadużycie psychoaktywnych leków/medykamentów jest wyjątkowo szkodliwe, stąd są one
poddawane bardzo surowym restrykcjom co do ich wydawania - są wydawane na receptę, którą
3
można uzyskać od lekarza rodzinnego, albo innego specjalisty, zarejestrowanego w narodowym
cyfrowym systemie zdrowia.
Z historycznego punktu widzenia, nadużywanie substancji psychoaktywnych zawsze było
dokładnie określane i poddawane międzynarodowym deklaracjom, akceptowanym zarówno
przez europejskie i narodowe ustroje, jak i Światową Organizację Zdrowia oraz Organizację
Narodów Zjednoczonych, która stworzyła ogólną strukturę oceny uzależnienia, bezpieczeństwa
zdrowotnego i produktów używanych w dziedzinie opieki zdrowotnej, umożliwiając realizację
ujednoliconego systemu informacyjnego, komunikacyji, procedur i dzielenia się dobrymi
nawykami, które zapewniają wszędzie powszechne zrozumienie.
Uzależnienie od środków psychoaktywnych oraz leków jest wyjątkowo szkodliwe dla zdrowia
Ćwiczenie nr 1: Użycie i nadużycie
Cel:
Uczestnicy będą w stanie rozpoznać nierozważne zażywanie medykamentów oraz nauczą się jak
mu zapobiegać.
Czas:
45 minut
Materiały:
Białe arkusze papiery, długopisy, zielony i czarny marker.
Kroki:
1. Rozdaj każdemu z uczestników po jednym arkuszu.
2. Poproś uczestników aby w ciągu 15 minut zebrali jak najwięcej informacji od pozostałych
członków grupy o poprawnym używaniu lekarstw na jednej stronie arkusza oraz o ich
nadużywaniu na drugiej stronie.
3. Podczas gdy uczestnicy pracują nad powyższym podpunktem, przygotuj miejsce do
zaprezentowania arkuszy z proponowanymi faktami na temat nadużycia. Gdy zostaną one
zatwierdzone przez grupę, zaznacz je czarnym markerem. Powtórz ten sam proceder, tym razem
jednak pomysły dotyczyć będą poprawnego stosowania leków, a ty zaznaczysz je zielonym
markerem.
4. Poproś uczestników o wskazanie różnic pomiędzy używaniem a nadużywaniem.
5. Wyjaśnij im, iż tendencję do nadużywania leków leczy się tak, jak wszelkiego rodzaju
uzależnienia i zatrucia, czyli poprzez psychoterapię i specjalną kurację (jeśli takowe istnieje,
stosuje się specjalne antidotum).
Przebieg:
-Powiedz uczestnikom, że w zadaniu tym będzie wiele podobieństw i nawiązań do prawdziwego
życia, gdyż celem tej aktywności jest symulacja sytuacji życiowych. Poproś uczestników o
wskazanie tych podobieństw.
-Niech uczestnicy przedstawią swoje reakcje odnośnie tego, co się stało, w formie swobodnej
dyskusji.
-Zapytaj czego się nauczyli podczas tego ćwiczenia i wyciągnijcie z tego odpowiednie wnioski.
-Nie zapomnij podzielić się zdjęciami i nagraniami z przebiegu zadania na platformie
edukacyjnej projektu.
Sugestie dla prowadzącego i koordynatora:
4
-Postarajcie się stworzyć atmosferę, w której uczestnicy będą energicznie zbierać informacje, a
gdy rozpocznie się dyskusja, dopilnujcie, żeby panował spokój, gdy dana osoba będzie się
wypowiadać.
-Upewnij się, że jesteś jedyną osobą, która używa markerów (czarny/zielony)
Zadanie nr. 2: Nadużycia i uzależnienia
Cel:
Zadadaniem uczestników będzie gromadzenie wiedzy związanej z uzalażnieniem od substancji
psychoaktywnych i przedyskutowanie ich wpływu na życie społeczne człowieka.
Rezultaty pracy:
Pod koniec sesji uczestnicy będą w stanie:
-wymienić najbardziej znane substancje psychoaktywne;
-rozpoznać głowne faktory prowadzące do nadużycia;
-wymienić oznaki oraz sposoby identyfikacji i zapobiegania uzależnieniom;
-opracować plan działania w przypadku sytuacji, gdy nasz znajomy/współlokator jest
uzależniony;
-odpowiednio się zachowywać, by zapobiegać nadużwyaniu i uzależnieniom;
-przedstawić własną opinię na temat zachowań prowadzących do uzależnienia;
Materiał edukacyjny
Nastolatkowie są bardzo podatni na bycie uzależnionym od narkotyków, bez względu na płeć,
sytuację materialną, miejsce zamieszkania, czy też szkołę. Istnieje tu oczywiście ryzyko na
podłożu osobistym, społecznym, czy nawet rodzinnym, które usposabiają do konsumowania, a w
efekcie do uzależnienia. Wpierw powinno się przeanalizować koligacje pomiędzy młodymi
ludźmi. Nastolatkowie nieskrępowani pewnymi wzorcami zachowań, żądni poszukiwania i
doświadczania nowych, niekoniecznie bezpiecznych doznań, należą do grupy szczególnie
narażonej na kontakt z narkotykami. Najbardziej narażeni są młodzi ludzie, którzy zachowują się
jak buntownicy w stosunku do rodziców, często poprzez przynależność do jakiegoś gangu. Jeśli
przyglądniemy się rodzinom nastolatków uważniej, dostrzeżemy, iż wielu z tych, którzy
nadużywają środków psychoaktywnych, pochodzą z domu, w którym przynajmniej jeden z
domowników (przykładowo rodzic), miał podobne doświadczenia w tej materii. W tym wypadku
mówimy o tzw. podwójnym ryzyku: genetycznym i środowiskowym - dziecko "uczy się"
spożywać różnego rodzaju substancje od starszych oraz posiada łatwy do nich dostęp. Ponadto
napięta, czy wręcz agresywna atmosfera w domu prowadzi do osiągania wyższego poziomu
stresu, z którym to nastolatkowie często nie potrafią sobie poradzić, dlatego też zaczynają sięgać
po narkotyki i leki.
Jacy nastolatkowie są bardziej podatni na tego typu pokusy?
Młody człowiek, który posiada niską samoocenę, który nie dostrzega własnej wartości i nie
szanuje samego siebie, będzie pod ciągłym wpływem otoczenia, ludzi, którzy są pewni siebie, są
charyzmatyczni i będą wykorzystywać go do własnych celów. Taka osoba będzie znacznie
łatwiej ulegać presji otoczenia, w którym narkotyki są nie tylko akceptowane, ale wręcz zachęca
5
się do ich stosowania. Rodzice powinni przyjrzeć się historii swojej rodziny, zwłaszcza pod
kątem chorób psychicznych. Nastolatki, u których zdiagnozowano niedobór poświęcanej im
uwagi, połączone z nadpobudliwością lub zaburzeniami zachowań, depresją, syndromem stresu
post-traumatycznego, albo zaburzeniami lękowymi, są bardziej skore do sięgania po różnego
rodzaju substancje. Co więcej, konsumpcja sama w sobie może prowadzić do kultywowania
takich zachowań.
Badania naukowe w Wielkiej Brytanii wykazały, że u młodzież, która spożyła alkohol po raz
pierwszy w wieku 14 lat, istnieje cztero- lub pięciokrotnie większe ryzyko wpadnięcia w
uzależnienie od alkoholu niż u tych, którzy pili po raz pierwszy w wieku 19 lat. Przyjmowanie
narkotyków działa na tych samych zasadach, zarówno biochemicznych, jak i psychologicznych.
Wynika z tego, iż bardzo łatwo może doprowadzić to do uzależniania i/lub przedawkowania, co
prowadzi do śmierci. Oto lista objawów, na które powinno zwracać się uwagę:
-brak jakiejkolwiek dbałości o wygląd, ubrania i higienę osobistą;
-noszenie stroju, który umożliwia zakrywanie śladów, które mogłyby zwracać uwagę
(przykładowo ślady po wbitej igle)/ noszenie ubrania nieadekwatnego do pory roku (np.
noszenie bluz z długimi rękawami w lecie);
-problemy z uwagą, koncentracją oraz funkcjonowaniem pamięci;
-zmiany apetytu z towarzyszącą im utratą wagi;
-pogorszenie wyników w szkole i coraz częstsza w niej nieobecność;
-przekrwienie spojówek (czerwone oczy), rumieńce dookoła nosa i ust, zmiany wielkości źrenic
(najczęściej są one znacznie większe);
-nadużywanie kropli do oczu, żucie gum lub mentolowych słodyczy;
-utrata zainteresowania życiem szkolnym, zajęciami pozaszkolnymi, sportem lub hobby.
-zachowania wskazujące na tajemniczość, nieszczerość;
-wykluczenie z grona rodziny, przyjaciół, zbiegające sie z dołączaniem do nowego środowiska,
które nie jest znane rodzinie;
-okradanie własnego domu (pieniądze lub przedmioty, które zostają potem sprzedane w celu
zakupienia narkotyków);
W tym momencie, ważnym jest wspomnienie iż uzależnienia dzielą sie na: fizyczne i
psychiczne/emocjonalne.
- Fizyczne uzależnienie polega na uzależnieniu ciała od pewnej substancji, wraz ze wzrostem
tolerancji organizmu na tę substancje, oznacza to, że osoba potrzebuje coraz większej ilości
danej substancji, żeby uzyskać ten sam efekt co za pierwszym razem. Pozbawienie organizmu
tego środku, powoduje na przykład wymioty, zawroty głowy, psychozę, ataki paniki czy
drgawki.
- Psychiczne uzależnienie zależy od stopnia pożądania przez osobę przyjmowania
substancji. Pożądania którego nie można opanować.
Nie tylko spożycie substancji jest ważne. Mimo iż w naszym społeczeństwie kiedy jest mowa o
uzależnieniach, zazwyczaj myślimy o nielegalnych substancjach, ktoś może również uzależnić
sie od ćwiczeń na siłowni, pracy, popularności, telewizji, komputera, internetu, jedzenia,
zakupów itd.
Wyróżniane symptomy uzależnień to:
Fizyczne :
6
-zaczerwienione oczy
-powtarzające sie problemy zdrowotne
- kaszel
-zmęczenie
Emocjonalne:
- Huśtawka nastrojów
-Zirytowanie
-depresja
-niska samoocena
-brak zainteresowania w czymkolwiek
-nieodpowiedzialne zachowanie
Środowisko rodzinne:
-negatywne nastawienie
-izolacja
-skrycie
-łamanie zasad
-częste konflikty podczas rozmów
Środowisko szkolne:
-gorsze stopnie/oceny
-brak motywacji do nauki
-problemy z dyscypliną
Kto jest podatny ?
Większe ryzyko na zostanie od czegoś uzależnionym w tych czasach może wynikać z :
- Przemocy w rodzinie
- depresji
- niskiej samooceny
- samotności
Przyczyny i czynniki ryzyka:
-rodziny z brakiem dyscypliny
-ciekawość
-nacisk znajomych
-niestabilność emocjonalna
Pomimo tego, iż nastolatki przedstawiają sie jako silnych, tak naprawdę są bezbronni i
potrzebują wsparcia, zainteresowania, zrozumienia oraz dobrych relacji z ich głównymi
modelami. (Tj. rodziców, nauczycieli, psychologa)
Relacje z taką osobą powinny opierać sie na komunikacji, zaufaniu i szacunku, wtedy w
wypadki, kiedy spotkają ich wszelkie trudności wiedzieli, że są osoby które sie o nie martwią,
ktoś, na kim mogą polegać. W takim wypadku prawdopodobieństwo, że młode osoby zaczną
wzorować sie na negatywnych modelach( osobach) jest znacznie mniejsze.
7
Temat 3 : Gra grupowa- dopasowywanie
Cel:
Uczestnicy określą swoje stanowisko i postawę wobec nadużycia rożnych substancji
.Uwzgledniając społeczne wyobrażenie.
Czas:
45 minut
Materiały:
Kartka A4 z krótkim opisem wymyślonego bohatera. (Alkoholika, osoby nadużywającej
antybiotyku)
Kroki:
1. Wybrać czterech wolontariuszy to zadania.
2. Nauczyciel wychodzi z nimi i wyjaśnia, że będą mieli przyklejone do pleców kartki, na której
napisane będą historie których jeszcze nie znają. Kiedy wrócą do klasy w której wszyscy będą
ich traktować zgodnie z historiami napisanymi na kartkach.
3.Drugi nauczyciel, który został w środku, tłumaczy pozostałym, że będą musieli przez piec
minut traktować te cztery osoby, które wyszły zgodnie z historiami napisanymi na kartkach
przyklejonych do ich pleców, oraz że nie mogą im wyjawić jakimi postaciami są.
4.Gra odbywa się.
5. Ochotnicy będą mieli wgląd na historie innych i będą się traktować nawzajem w odniesieniu o
treść tekstu na ich plecach.
6. Kartki zostają zdjęte z pleców uczestników bez informowania ich jaka historia była do nich
przypisana.
7. Uczestnicy zbierają się i dyskutują na temat problemu poruszonego w trakcie tego ćwiczenia
Przebieg:
Zadaj następujące pytania ochotnikom tego ćwiczenia:
- Jak się czujesz i jak myślisz jaką historię miałeś na plecach?
- Co myślałeś w trakcie ćwiczenia?
- Co czułeś kiedy inni czytali twoją historię?
- Czy czułeś się niekomfortowo mając świadomość, że inni znają historię, którą miałeś?
- Jak traktowali Cię inni?
Innych uczestników zapytaj o:
- Jak czuliście się w trakcie ćwiczenia?
- Jaką postawę prezentowałeś wobec tej czwórki ludzi?
- Jakie wpływ miały na Ciebie te historie?
- Czy próbowałeś się postawić w sytuacji tych osób?
- Czego nauczyłeś się z tego ćwiczenia?
- Jak możesz to odnieść do twojego codziennego życia?
Historie do przyczepienia na plecach ochotników:
1. Jestem szesnastoletnią dziewczyną. Wszystkie dziewczyny i chłopcy uważają, że jestem
bardzo fajna. Bardzo lubię swoich przyjaciół. Od piętnastego roku życia mam chłopaka, z
8
którym nie układa mi się za dobrze. Ma on 21 lat. Często bywa agresywny, szczególnie kiedy
oboje wypijemy za dużo.
2. Jestem studentem. Od tygodnia stosuję antybiotyki na infekcję zęba. Dzisiaj poszedłem do
dentysty i powiedział mi, że mam pleśniawki. Kiedy poczuję ból, biorę antybiotyk.
3. Wcześniej brałem wiele leków, jak zwykle gdy czułem ból. Częstokroć łapię choroby, mimo
zażywania wielu lekarstw. Nie chodzę do lekarza, ponieważ nie pozwala mi odległość. Nie mam
wystarczająco czasu, muszę się uczyć. Od tygodnia boli mnie wątroba i brzuch. Nie jestem
więcej w stanie spożywać posiłków innych niż półpłynne. Jem niewiele i straciłem 10kg w dwa
tygodnie. Nie sypiam dobrze. Mam dziwne myśli, które niepokoją mnie. Nie wiem do kogo się
zwrócić, a moja babcia nie wie co mi doradzić. Moi rodzice wyjechali za granicę sześć lat temu.
4. Jestem zwyczajną, dwudziestosiedmioletnią kobietą, pracuję w Izbie Handlu i Przemysłu i
jestem ekonomistką. Zawsze przyciągali mnie silni ludzie, którzy mogliby mnie poprowadzić.
Jestem drażliwa, nie ufam swym własnym decyzjom i zwykłam wypijać dziennie przynajmniej
dwa litry coli, która pomaga mi w w wykonywaniu pracy. Piję colę odkąd skończyłam dziesięć
lat.
Ćwiczenie nr. 4: Wpływ środków psychoaktywnych na ludzkie ciało
Cel:
Uczestnicy uświadomią sobie postawy i nawyki dotyczące działania różnych środków mających
wpływ nasze ciało i psychikę; Wzrastanie świadomości uczniów o dostępie do różnych
substancji, które są stosowane w medycynie i są przepisywane przez lekarzy
Czas:
45 minut
Przedmiot działań:
Od zarania dzieją, ludzkość szukała substancji które mogłyby im pomóc poprawić swoją
sprawność ruchowa i leczyć choroby. Ludzie wiedzieli, że te substancje miały nie tylko
zastosowanie w medycynie, ale także zmiany nastroju, doznań, zaburzenia myślenia lub
zachowania były bezpośrednimi lub pośrednimi skutkami stosowania tych substancji. Poprzez
wieki ludzie używali takich substancji żeby: uśmierzyć ból, zapobiegać lub przeciwdziałać
chorobom lub pozbyć się stresu. Możemy definiować wyżej opisane środki jako substancje,
które zmieniają nasze zdolności konsumpcyjne, lub wyłączając jego medyczne zastosowania,
jako chemikalia, które biorą udział w w odbudowie i prawidłowym funkcjonowaniu ciała.
Substancje medyczne dzielą się na dwie kategorie- tradycyjne środki zaradcze i farmaceutycznie.
W tych kategoriach są zawarte wszystkie formy substancji, które mają terapeutyczne wartości.
Kroki:
- poproś uczniów o zdefiniowanie własnymi słowami słowa "substancja uzależniająca"
- poproś uczniów o wymienienie znanych im środków odurzających
- zapytaj uczniów jak zidentyfikować substancje odurzające
- poproś uczniów o identyfikację różnych części ciała
- poproś uczniów o wyjaśnienie zidentyfikowanych wcześniej przez nich wymienionych funkcji
części ciała
- zapytaj uczniów o przykłady sytuacji z ich życia, kiedy byli chorzy, przyjmowali leki i kto im
9
je polecił
Przebieg:
- Jakie jest twoje zdanie o używaniu środków uzależniających i odurzających w celach
medycznych?
- Czy uważasz za słuszne to, że ludzie sami dawkują swoje lekarstwa?
- Co powiedziałbyś kolegom odnośnie leczenia się bez konsultacji z lekarzem?
- Czy ktoś wpływał kiedyś na twoje nastawienie względem zażywania środków
psychoaktywnych/uzależniających?
- Jakie są różnice w postrzeganiu narkotyków w środowisku, z którego pochodzisz?
Innych uczestników pytamy o:
- Czego nauczyłeś się z tego ćwiczenia?
- Jak możemy to odnieść do naszej codzienności?
Ćwiczenie 5: Zrozumienie niebezpieczeństwa płynącego z nierozważnego i nieumiejętnego
przyjmowania legalnych i nielegalnych substancji.
Cel: Uczestnicy wypowiedzą własne przemyślenia odnośnie skutków zażywania legalnych oraz
nielegalnych środków, które są szczególnie niebezpieczne dla dzieci, młodzieży, dorosłych, jak
również osób w podeszłym wieku. Zwiększenie świadomości uczniów na temat
niebezpieczeństwa płynącego z zażywania nielegalnych substancji poprzez dzieci i osoby młode.
Nakreślenie szkód płynących z przyjmowania owych specyfików, czyli problemy z
rozumowaniem, niewłaściwa percepcja, oraz problemy związane ze wzrostem oraz rozwojem
młodego organizmu.
Czas trwania: 45minut
Poruszane kwestie:
Tolerancja farmakologiczna, tachyfilaksja, odporność na pewne substancje - to nieporządne
reakcje organizmu na podawane związki, charakteryzujące się zmniejszeniem efektywności ich
działania.
TOLERANCJA FARMAKOLOGICZNA- to adaptacja organizmu do pewnej substancji ,w
wyniku częstego jej podawania, skutkujące obniżeniem się jej efektywności. Z upływem czasu
organizm wymaga zwiększenia podawanych dawek, by osiągnąć efektywność zbliżoną do
początkowej. Mechanizm produkcji metaboliów zwykle bywa farmakokinetyczny lub
farmakodynamiczny.
TACHYFILAKSJA - zjawisko występowania szybkiej utraty wrażliwości na lek w przypadku
jego częstego podawania. W takim przypadku najlepiej jest wznowić leczenie, jednakże
podawać pacjentowi mniejsze dawki w większych odstępach czasu. Postępowanie to stosowane
jest na przykład przy utracie wrażliwości na efedrynę ,czy kofeinę.
ODPORNOŚĆ- to spadek wrażliwości mikroorganizmów na antybiotyki i chemioterapeutyki. W
takiej sytuacji lek nie może działać we właściwy sposób , oraz przynosić pożądanego efektu
UZALEŻNIENIE - to skutek nadużywania pewnych środków bez medycznego uzasadnienia lub
niezgodnie z zaleceniami. Jest to przewlekłe schorzenie organizmu charakteryzujące się silną
potrzebą przyjęcia danego środku. Charakteryzuje się ono : uzależnieniem psychicznym ,czyli
nieprzezwyciężoną potrzebą przyjęcia leku, które w przeciwnym przypadku skutkuje wybuchami
euforii uzależnieniem fizycznym ,czyli potrzebą kontynuowania zażywania substancji w celu
10
uniknięcia poważnych problemów wypływających z przerwania ich przyjmowania. W takim
przypadku osoba nie przyjmuje owych środków, by zaspokoić psychiczną potrzebę ,lecz by
uniknąć syndromów charakterystycznych dla odstawienia tych medykantów. Objawy te są rożne
dla poszczególnych substancji. Po około kilu godzinach od przerwania ich przyjmowania
występują: lęk ,niepokój, dysforia, krzyk, płacz ,ślinotok, nerwowość , bezsenność , bezdech,
tachykardia , nadciśnienie ,bóle mięśni, skurcze brzucha , wymioty ,biegunka ,dreszcze,
nadmierne pocenie się, odwodnienie , omdlenia. tolerancja - czyli stopniowe zmniejszanie się
działania specyfiku wywołane regularnym dawkowaniem lub potrzeba zwiększenia podawanej
dawki w celu otrzymania pożądanego efektu. Występują dwa mechanizmy tolerancji:
farmakokinetyczny (indukcja enzymatyczna) lub farmakodynamiczny ( spadek aktywności
neuronów oraz interwencją sprzecznych mechanizmów adaptacyjnych ) Chroniczne zatrucie
prowadzi do degradacji fizycznej oraz mentalnej, obniżenia się odporności organizmu, jak
również zakażenia wirusem prowadzącym do zapalenia wątroby typu B ,czy wirusem HIV
Zagrożenie społeczne (psychotoksyczność) to sytuacja ,gdy osoba przejawia zaburzenia
zachowania, zachowania psychotyczne, ponadto czasami ucieka się do zachowań
antyspołecznych ( kradzież, morderstwo) w celu otrzymania danego leku.
KLASYFIKACJA UZALEŻNIEŃ : -Główne/Poważne- mania(nieuzasadnione wybuchy
euforii), uzależnienie narkotykowe, narkomania. Występuje po zażyciu narkotyków Drobne/Drugorzędne- nawyk ,przyzwyczajenie. Występuje po nadużyciu środków
przeczyszczających. Substancje prowadzące do poważnych uzależnień to : opioidy ( morfina,
peptidina , fentanyl i heroina) ; kokaina ; amfetaminy (amfetamina , ecstasy ); halucynogeny (
LSD25 , marihuana , haszysz ) ; barbiturany + alkohol ; benzodiazepiny + alkohol ; lotne
rozpuszczalniki ( wziewy , alkohol poliwinylowy ); nikotyny . Alkoholizmu nie zalicza się ani
do uzależnień poważnych ,ani do uzależnień drobnych ,znajduje się on natomiast na ich granicy.
Czynniki powodujące owe poważne uzależnienia są ściśle związane z właściwościami leków ,ich
psychicznym i społecznościowym wpływem na człowieka. Leczenie z kolei obejmuje działania
profilaktyczne oraz lecznicze. Z profilaktycznego punktu widzenia leczenie wymaga tutaj
odpowiednich sposobów wychowawczych, rozsądnych wskazówek , użycia odpowiednich leków
i wprowadzenia przepisów prawnych zapobiegających zażywania leków. Leczenie odbywa się
wyłączenie poprzez hospitalizację w klinikach psychiatrycznych pod ścisłym nadzorem
lekarskim oraz poprzez dobranie odpowiednich medykantów wspomagających wyjście z nałogu.
Środki przeciwlękowe , środki uspokajające, środki przeciwdepresyjne , mniej toksyczne
substytuty stosowane są jako leki lub stosowanie terapii mającej na celu wzbudzenie wstrętu do
danej substancji ( terapia awersyjna) Farmakotoksylogia zajmuje się badaniem zatruć
medycznych i wpływu niepożądanych produktów medycznych.
OSTRE ZATRUCIA MEDYCZNE Ostre zatrucia medyczne to stan patologiczny spowodowany
przypadkowym lub celowym podaniem dużej dawki leku, o wiele większej niż jest to
wymagane. Wyróżnia się zatrucia bardzo ostre - gdy zostanie podana dawka niezwykle groźna
,zbliżona do śmiertelnej ,oraz zatrucia ostre -w przypadku podania dawki większej niż
terapeutyczna. Przewlekłe zatrucia są charakterystyczne dla narkomani i przy nadużyciu
środków dopingujących. Ostre zatrucia medykantami klasyfikują się wysoko wśród patologii
ludzkiej. Do związków powodujących zatrucia zaliczamy benzodiazepiny, barbiturany,
neuroleptyki i antydepresanty. Zdarza się ,że zatrucia te rozprzestrzeniają się na cały centralny
system nerwowy.
TOKSYCZNE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE zależne są od dawki i farmakodynamicznych
właściwości leków. Przejawiają się w zaburzeniach czynności lub poprzez urazy różnych
11
systemów w organizmie ludzkim. Czynniki decydujące o wielkości dawki , oraz ilości ,która
powoduje zatrucia głównie zależą od indywidualnych cech.
a) czynniki indywidualne:
-indywidualna reakcja biologiczna (nadwrażliwość stanowi wyższe ryzyko);
-zdolność do oczyszczania organów wewnętrznych (wątroba, nerki);
- pojedynczy organ lub patologia układów metabolicznych (np. choroby serca lub arytmia
spowodowana hiperkalemią)
b)czynniki powiązane medycznie
- niski wskaźnik działania terapeutycznego
-nieuzasadnione użycie leczenia z wysoką toksycznością
-nieprawidłowo dobrane leczenie
-reakcje niepożądane
Terapia ciężkich uzależnień opiera się na pomiarach nieswoistych, mających na celu wskazanie
środka powodującego zmniejszenie toksyczności czynnika w organizmie, jak również leczeniu
objawowym, wspieraniu funkcji witalnych organizmu oraz pomiarach swoistych, dokonywanych
z użyciem środka leczniczego.
A) Terapia nieswoista
1. "zmniejszenie toksyczności czynnika w organizmie" może być osiągnięte dzięki następującym
czynnościom:
-po przyjęciu niepożądanej substancji należy sprowokować wymioty mechanicznie, poprzez
podrażnienie ujścia przełyku lub przyjęcie substancji ułatwiających wywołanie wymiotów, jak
np. sproszkowany imbir lub musztarda rozpuszczone w wodzie, albo sama woda letnia.
Nie zaleca się wywoływania wymiotów w przypadkach zatrucia oczyszczonymi substancjami
stymulującymi centralny układ nerwowy, a także gdy wystąpi śpiączka.
-płukanie żołądka może odbyć się w szpitalu, jeśli od przyjęcia substancji toksycznej nie minęło
maksymalnie 7 godzin;
-można stosować solne środki przeczyszczające;
-aby zwiększyć wydalanie trucizny poprzez mocz, można zastosować mannitol lub transfuzję
furosemidów
- dla substancji o odczynie kwasowym (np. aspiryna) toksyczność może zostać zneutralizowana
poprzez ich alkalizację wodorowęglanem sodu; dla środków niezłożonych (jak amfetamina),
odczyn moczu zmienia się z powrotem w kwasowy po zastosowaniu kwasu askrobinowego
(witaminy C)
-przy całkowitym zatruciu, należy wykonać dializę
-jeżeli skóra została narażona na działanie substancji toksycznej, musi zostać umyta, a
zanieczyszczone ubrania usunięte; w przypadku dostania się substancji do oka, przepłukać
obficie wodą przez 5 minut;
2. Zapewnianie podstawowych funkcji życiowych (krążenia i oddechu) przebiega w specjalnie
przystosowanych urządzeniach, poprzez wentylację mechaniczną, masaż serca, regulację
przepływu substancji, terapię tlenową, monitorowanie przepływu krwi oraz funkcji
respiracyjnych wraz z odruchami.
B) Terapia swoista- polega na wprowadzaniu do organizmu antidotum- specyficznych
substancji, które, wchodząc w reakcje ze związkami utworzonymi przez substancje toksyczne,
12
likwidują ich szkodliwy wpływ. Mogą one działać dzięki chemicznemu, funkcjonalnemu lub
farmakologicznemu antagonizmowi. Wszystkie te zabiegi mają na celu uratowanie życia.
Kroki:
-Poproś uczniów o opisanie za pomocą własnych słów, czego dowiedzieli się o oddziaływaniu
narkotyków na organizm.
-Poproś uczniów o rozpoznanie kilku metod detoksykacji.
-Poproś o opisanie, kiedy i jak są te metody używane.
-Poproś uczniów, aby określili, bazując na zdobytej wiedzy, czy znają kogoś, kto potrzebuje
terapii medycznej.
Przebieg:
- Jak zdajesz sobie sprawę z powagi stosowania toksycznych leków bez zlecenia lekarskiego?
- Co sądzisz o ludziach którzy są w sytuacji że mają ograniczone ilości dni życia?
- Co chciałbyś powiedzieć swoim kolegom na temat toksycznych leków używanych przy w
trakcie leczenia na własną rękę?
- Jakie są różnice w leczeniu się samemu w krajach/społecznościach które prezentujecie?
Pozostali uczestnicy są pytani o:
- Czego się nauczyliśmy przez te ćwiczenia?
- W jaki sposób możemy rozszerzyć to doświadczenie do naszego codziennego życia, dla siebie i
do naszych rodzin oraz sąsiadów lub kolegów?
Zadanie nr 6 "Im bardziej odpowiedzialny jesteś, tym bardziej niezależny jesteś. Wybierz
niezależność."
Cel: Rozmawiaj z uczniami na temat promowania zdrowia i dobrego samopoczucia przez
zdrowy stylu życia i zapobieganie ryzykownych zwyczajów zdrowotnych.
Czas: 45 minut
Etapy:
• Poproś uczniów, aby zrobili liste substancji i produktów znanych jako leki;
• Poproś uczniów, aby odróżnili legalne leki i nielegalne, istnienie lub nieistnienie ograniczeń w
ich konsumpcji, zakup / ich sprzedaży, itd.
• Poproś uczniów, przedstawienie aspektów dotyczących wpływu leków, społecznie, fizycznie i
psychicznie, w krótkim i długim okresie;
• Poproś uczniów, aby podali przykłady przyczyn spożycia narkotyków wśród młodych ludzi;
• Poproś uczniów, aby przedstawili pozytywne sposoby, w których następujące ryzykowne
sytuacje mogą być uwzględnione: palenie / picie / spożywanie leków na ktore wpływ mają
rodzice, przyjaciele lub jest to spowodowane buntem, ciekawości, lub jako sposób odpowiedzi
na trudną sytuacje, takich jak porażka w szkole.
Uczniowie dokańczają poniższy plakat na następnej stronie:
13
Uczniowie mają powiedzieć co przychodzi im do głowy w związku z podanymi terminami:
słowo/krótkie zdanie (możliwe terminy). Uzależnienie , nieprzytomność , iluzja , ból , choroba ,
smierć, rodzina..)
~ Jakie są powody , które sprawiają że niektóre osoby zażywają narkotyki , szczególnie młodzi
ludzie i dzieci? Wiec zobaczmy jak możemy poradzić sobie z takimi niebezpiecznymi
sytuacjami .
Klasyfikacja uzależnień narkotykowych :
a) ze względu na powagę efektów
-główne: morfina , kokaina , amfetamina ,alkohol
-mniejsze: palenie papierosów , picie kawy
b) ze względu na liczbę podawanych narkotyków
-mono uzależnienie: podawanie pojedynczej dawki
-poli uzależnienie: podawanie większej niż jednej dawki
Co rozumiemy pod słowem uzależnienie/zależność , tolerancja , odwyk
Substancje - termin preferowany to "narkotyki" ( według nieprofesjonalistów ten termin znaczy
tylko nielegalne narkotyki , ale inne substancje mogły by być legalne , rozważane narkotyki (
tytoń , alkohol , kodeina, benzodiazepiny)
Substancje nadużywane - jest to patologiczna droga konsumpcji obejmująca okres co najmniej
12 miesięcy i prowadzi do klinicznego znaczącego upośledzenia przejawiającego się co najmniej
jednej z następujących sytuacji :
- powtarzające się zażywanie które określa brak perspektyw aby sprostać głównym zajęcia
szkolnym albo aby sprostać domowym wymaganiom
- Powtarzające się zażywanie które prowadzi do naruszenia norm społecznych w wyniku których
może zakończyć się aresztowaniem
- Ciągle zażywanie wraz z istnieniem z interpersonalnymi problemami ( walka z rodzina,
przyjaciółmi , znajomymi )
Zależność= stan przewlekłego zatrucia , produkowany przez powtarzalne zażywanie narkotyków
. Charakteryzuje się przez :
- nieodparte pragnienie zażywania narkotyków i pozyskania ich za każda cenę i w każdy sposób
- Tendencja wzrostu dawki
- psychiczna bądź fizyczna zależność manifestowana przez symptomy (znaki) z abstynencja
narkotykową ( kłopotliwe, nie do zniesienia)
- Szkodliwe efekty dla siebie samego oraz dla całego społeczeństwa
Klasyfikacja uzależnień od narkotyków
a) w zależności od powagi wpływu na organizm.
- twarde - morfina, kokaina, amfetamina, alkohol
- miękkie - palenie, uzależnienie od kofeiny
b) w zależności od częstotliwości zażywania narkotyków
- monouzależnienie - jednorazowe zażycie narkotyków
14
- poliuzaleznienie - wielokrotne zażywanie narkotyków
Co rozumiemy przez uzależnienie psychiczne/fizyczne, doping, stan głodu narkotykowego
Używka - bardziej oficjalne określenie niż 'narkotyk' (odnosząc sie do mowy potocznej,
określenie
to oznacza nie tylko nielegalne narkotyki, ale również inne substancje, które można kupić
legalnie, ale maja działanie odurzające (tabaka, alkohol, kodeina, benzodiazepiny)
Nadużywane substancje - nałogowe zażywanie narkotyków obejmujące okres przynajmniej 12
miesięcy i prowadzące do ciężkich uszkodzeń obawiających się przez jedną z zaistniałych
sytuacji:
- regularne zażywanie, które powoduje w większości niepowodzenia w obowiązkach nie
tylko szkolnych, ale rownież w domowych.
- regularne zażywanie, prowadzące do pogwałcenia norm społecznych, które skutkuje
karami, aresztowaniem
- ciągłe zażywanie, w skutek czego powstają problemy międzyludzkie (bójki z rodziną,
przyjaciółmi, kolegami)
Uzależnienie - stan chronicznych zatruć powodowane przez powtórne zażywanie narkotyków.
Objawia się poprzez:
- nieodparte pragnienie ciągłego zażywania narkotyków i kupowania ich bez względu na koszt
- tendencja do zwiększania przyjmowanych dawek
- fizyczne lub psychiczne uzależnienie manifestowane poprzez symptomy abstynencji
dyskontynuowania narkotyków (żenujący, nieznośne symptomy)
- szkodliwy wpływ na pojedynczą osobę jak i na społeczeństwo
Chęć do cyklicznego zażywania owej substancji by osiągnąć uczucie przyjemności lub pozbycia
sie złego samopoczucia
Tolerancja na substancje - potrzeba notorycznego zwiększania dawki substancji psychoaktywnej
by osiągnąć ten sam efekt
Odcięcie - reakcja organizmu na nagłą nieobecność narkotyku z którego sie korzysta ( nadejście
problematycznych symptomów psychicznych i fizycznych poprzez nagłe zaprzestanie używania)
najgorsze rodzaje odcięcia następują przez nadużycie heroiny i manifestuje sie poprzez:
paranoiczny strach, problem z zasypianiem, drgawkę, ból mięśni i stawów, ból brzuszny
towarzyszący symptomom grypowym ( nudności, wymioty, gorączka, dreszcze i nadmierne
pocenie sie)
Uzależnienie - "apetyt" na konsumpcje środków o działaniu odurzającym
15
Powody nadużywania narkotyków
Nadużycie narkotyków nie ogranicza sie do jednego powodu. Rozpoznaje sie trzy główne
czynniki:
-Dostępność
-Podatna osobowość
-Presja otoczenia
Istnieją trzy drogi prowadzące do uzależnienia:
-Zarządzenia środków przepisywanych przez lekarzy ( barbiturany, benzodiazapiny)
-Poprzez legalne nabycie, bez prawnego pozwolenia ( nikotyna, morfina, alkohol)
-Samodzielna dystrybucja narkotyków uzyskanych nielegalnie
Ćpunki, najczęściej młodzi ludzie mogą mieć następujące cechy
Pewien stopień podatnej osobowości przed rozpoczęciem zarywania narkotyków
Konflikt ze społeczeństwem
Niskie osiągnięcia w edukacji, dużo nieobecności i przypadki buntowniczej osobowości
Zrzucają winę na depresje lub strach
Wielu pochodzi z dysfunkcyjnego otocznia i miało niechlubne dzieciństwo
Natomiast, spora część nie ma żadnych z wyżej wymienionych cech
Niebezpieczeństwo nadużywania narkotyków wzrasta w otoczeniach, w których nie uznaje sie
tego za haniebną rzecz. Presja otoczenia również oddziałuje na młodzież zmuszając ich do
konsumpcji narkotyków by upodobnić sie do innych
Jakie są metody obrony w rożnych stadiach uzależnienia
Prewencja pierwotna ma na celu zwiększenie podejścia do abstynencji lub przynajmniej wieku,
w którym młodzież dochodzi do kontaktu z narkotykami. Taka metoda profilaktyki może byc
zapewniona w szkołach zatrudniając pedagoga zajmującego sie tym tematem
Prewencja wtórna jest wykonywana na osobach, które juz miały styczność z narkotykami i ma
na celu pomoc w zaprzestaniu nadużycia i powstrzymania uzależnienia
Profilaktyka trzeciorzędowa jest wykorzystana w pracy z ludźmi o długim doświadczeniu z
narkotykami i ma na celu powstrzymanie od nawrócenia i komplikacji ( HIV, hepatitis B,
infekcje itd.)
Druga i trzecia metoda leczenia wymaga pomocy specjalisty o wykształceniu psychologicznym
Praca grupowa
Zagadnienie: Dlaczego korzysta się z narkotyków? (Przyczyny)
Uczniowie poszukują argumentów, podając szczegóły na temat określonych sytuacji, o których
czytali lub które zasłyszeli od innych. Spisują odpowiedzi, które znaleźli.
(Potencjalna odpowiedź: brak informacji, model rodzicielski, ciekawość, środowisko (grupy
znajomych), problemy szkolne, problemy rodzinne (brak jednego lub dwojga rodziców, bądź ich
zainteresowania względem dzieci, bunt, rozrywka itd.)
Przedstawienie idei:
16
Każda grupa otrzymuje flipchart, na którym wypisano kilka oświadczeń odnośnie przyczyn
zażywania narkotyków; uczniowie muszą znaleźć pozytywne aspekty takowej określonej
sytuacji,
Obmyślając rozwiązania dotyczące zwalczenia ich
Proces
Zostanie osiągnięte przez
Prace w grupach
Przetwarzania detalicznych informacji napędzając aktywność we własnych grupach
Materiały dla grup
Grupa 1
Wiele młodych ludzi zaczyna palenie ponieważ ich rodzice palą. Zaczynają pic widząc
ignorancje ojca wobec norm spożywania alkoholu
Jeżeli chcemy być jak oni, są również inne metody by to osiągnąć. Podaj kilka dobrych
przykładów
Grupa 2
Wiele dzieci widzi w piciu i paleniu świetną zabawę z przyjaciółmi
Oto kilka rad jak bawić sie z przyjaciółmi bez alkoholu lub papierosów
Grupa 3:
W większości przypadków, przyjaciel to ten, który przekonuję cię że nic złego się nie stanie jeśli
zapalisz papierosa, a jeśli tego nie zrobisz to pozostali będą myśleli że jesteś tchórzem. Tak
naprawdę taka osoba nie jest twoim przyjacielem. Oto jaki tak naprawdę powinien być
prawdziwy przyjaciel:
...........................................
...........................................
Grupa 4:
Ciekawość to naturalne pragnienie do nauki / zobaczenia / spróbowania / dowiedzenia się
nowych rzeczy, wydarzeń, zjawisk. Ciekawość jest dobrą rzeczą; dzięki ciekawości odkrywamy
świat, zawsze poznajemy nowe rzeczy. Dobrze jest być ciekawskim, ale niektórzy ludzie są
ciekawscy jeśli chodzi o papierosy, alkohol czy też narkotyki. Oto kilka dobrych rzeczy,
wynikających z ciekawości, które chcielibyśmy się teraz dowiedzieć:
...........................................
...........................................
Grupa 5:
Wiele razy różne problemy mogą nakłaniać ludzi do uciekania się w fałszywy świat narkotyków.
Dla uczniów, takimi problemami mogą być :
złe stopnie w rejestrze,
oblanie jakiegoś przedmiotu szkolnego,
Zniszczona przyjaźń, etc.
Oto jak można na prawdę rozwiązać te problemy:
..........................................
..........................................
http://hhrguide.org/wp-content/uploads/sites/25/2014/03/HHRRGChapter-1.pdf
17
Ćwiczenie numer 7 "Alkohol nie sprawia że wyglądasz na starszego."
Cel: by uczniowie dowiedzieli się o natychmiastowych i trwałych skutkach picia alkoholu i aby
promować jakieś alternatywne metody na rozwój społeczeństwa.
Uczniowie będą zapytani o wytłumaczenie słów "super" i "przyjaźń" oparte na własnych
"definicjach"; będą poproszeni o analizę treści zaprezentowanego filmu i o opisanie zachowań
pożądanych przez społeczeństwo; będą także poproszeni o określenie skutków picia alkoholu.
Materiał do obejrzenia: https://www.youtube.com/watch?v=V9Ay9F--Zs
Czas: 45 minut
Kroki:
Uczniowie obejrzą film "Alkohol nie sprawia że wyglądasz na starszego"
Na dwóch tablicach flip chart są napisane słowa "super" i "przyjaźń", a uczniowie mają za
zadanie określić znaczenia albo synonimy tych dwóch słów. Na podstawie czego określą
definicje.
Postępowanie:
Co specjalista - Dr. Cristian Andrei - przekazuje nam przez wypowiedzi "bycie super"?
Jaka jest twoja opinia na temat "bycia super"?
Co według ciebie jest najważniejsze przy wybieraniu przyjaciół?
W jakim stopniu uważasz picie alkoholu za ważne w stawaniu się "super"?
Czy alkohol jest rozwiązaniem?
Określ pewne rozwiązania, które uczeń zaprezentowany w wideo mógł znaleźć w celu
rozwiązania jego problemu z nieśmiałością.
Jakie skutki picia alkoholu wymienili uczniowie w filmie? (Halucynacje, nudności, zawroty
głowy, zdrętwiałe zmysły, powodowanie uzależnienie, obniżenie inteligencji, stajesz się starszy,
możesz cierpieć z powodu marskości wątroby, to cię zmienia w zły sposób).
Znajdź inne skutki picia alkoholu.
"Zdrowe nawyki żywieniowe i wytyczne dla młodych ludzi".
Aktywny tryb życia. Wprowadzanie zdrowych nawyków żywieniowych w życie. "Badania w
zakresie edukacji nadzoru; dobre wzorce (odpowiedzialne zachowanie poprzez pełnienie
aktywnej roli w zamożnym społeczeństwie)" Zidentyfikuj kluczowe wiadomości dla twoich
kolegów na każdy temat. Wiadomości, muszą współgrać z odpowiednimi komentarzami i
obrazami. Prace każdej z drużyn będą omawiane na forum grupy i dokończone w tych samych
składach. Po skończonym spotkaniu, załaduj przesłane i opracowane przez Ciebie materiały i
umieść je na stronie internetowej projektu.
Ćwiczenie numer 10 - końcowy test
Ankieta o samoocenie wywarła na uczestnikach następujące zalety: znajomość wiedzy i
rozumienie celów strategicznych Identyfikowanie luk w szkoleniach i trudności napotkane
podczas wykonywania zadań Współpraca między pomocnikami a członkami grup.
18
Zdefiniowanie przez uczestników ich stanowisk w grupie.
Stwarzanie warunków do samodzielnej nauki.
Proszę odpowiedzieć na następujące pytania:
Poprzez rozwiązanie zadań z tego kursu, nauczyłem się: a).................; b).................;
c)..................; d) ..................;
2. Podczas rozwiązywania zadań, miałem trudności z: a)................; b).................; c)..................;
d)...................;
3. Myślę, że mógłbym ulepszyć to wystąpienie poprzez: a)................; b).................; c).................;
d)................;
4. Byłem pod wrażeniem: a)............; b).............; c).............; d)............;
5. Uważam, że moja praca może być oceniona poprzez:
ocenę wskaźnik Punktacja ( według szczegółowego szablonu, 2001) .
Uwaga: Rubryki powinny być wypełnione krzyżykami. Na zakończenie kursu- opinie dowolnie
wyrażane przez uczestników i organizatorów
19