wymagania edukacyjne na poszczególne oceny

Transkrypt

wymagania edukacyjne na poszczególne oceny
WYMAGANIA EDUKACYJNE
NA POSZCZEGÓLNE OCENY
(DO PLANU WYNIKOWEGO DLA I KLASY
GIMNAZJUM)
Paulina Klimek
Uczeń na ocenę
dostateczną
dobrą
spełnia wymagania
spełnia wymagania
edukacyjne na ocenę
edukacyjne na oceny
dopuszczającą, a ponadto:
dopuszczającą i
dostateczną, a ponadto:
wyszukuje informacje
określa cel, dla którego rozumie, na czym polega
zawarte w tekście N.
bohaterowie Władcy
przesłanie Keatinga z
Kleinbaum
much postanowili
powieści Stowarzyszenie
zorganizować
Stowarzyszenie umarłych
umarłych poetów
społeczność
poetów
argumentuje zasadność
wyszukuje w słowniku
wymienia grupy, do
przynależenia do
ortograficznym zasadę
zorganizowanej grupy
których należy lub może
dotyczącą sposobów
należeć
uzasadnia swoje
poprawnego zapisu nazw opisuje wydarzenie
stanowisko w dyskusji na
stowarzyszeń i
będące źródłem konfliktu temat: lepiej żyć w grupie
organizacji
opisanego we fragmencie czy w samotności?
książki M.M. Piekarskiej wyciąga wnioski z
bierze udział w dyskusji
na temat: lepiej żyć w
Klasa pani Czajki
dyskusji
grupie czy w samotności? odnajduje w
określa rodzaj postawy,
zamieszczonym w
charakteryzuje główną
jaką przyjęła bohaterka
bohaterkę fragmentu
podręczniku fragmencie
powieści Klasa pani
tej powieści cechy
powieści Klasa pani
Czajki wobec nauczycielki
powieści młodzieżowej
Czajki
określa, jakie warunki
zgłasza propozycje tytułu muszą być spełnione, by
wie, co to jest bunt
gazetki szkolnej
komunikat został
zna przyczyny i skutki
buntu
odebrany przez odbiorcę
wyróżnia poszczególne
zna schemat komunikacji elementy kompozycji
wyjaśnia, na czym
artykułu prasowego
polegają różnice między
określa rodzaje narracji
pamiętnikiem a

określa
zasady
w tekście
dziennikiem
posługiwania się
nazywa emocje
dopuszczającą
DZIAŁ / tematy
I. POSZUKIWANIE
SIEBIE
1. Wymarzona szkoła
2. W jedności siła!
3. Oni i my – o kłopotach
z dorosłymi
4. Jak się
porozumiewamy?
5. Nazwać uczucia,
okiełznać emocje – o
pisaniu pamiętnika
6. My – młodzież
gimnazjalna
7. Warsztat dziennikarski:
zakładamy gazetkę
szkolną
8. Powiedzieć to samo na
kilka sposobów – czyli
o odmianach języka
9. Nasza mowa...
środowiskowa
10. Z gramatyką na „ty”
bardzo dobrą
spełnia wymagania
edukacyjne na oceny
dopuszczającą, dostateczną
i dobrą, a ponadto:
dostrzega różnice i
podobieństwa w opisach
literackim i filmowym
fabuły Stowarzyszenia
umarłych poetów
rozumie znaczenie mowy
ciała
dokonuje autorefleksji
tworzy plan pracy
redakcji
udowadnia, że język jest
żywą strukturą
towarzyszące bohaterce
slangiem
książki M. Budzyńskiej
klasyfikuje błędy
Ala Makota
językowe
pisze kartkę z pamiętnika określa rodzaje błędów
rozumie cel prowadzenia w wypowiedzi
pamiętnika
wyjaśnia pojęcia:
dostrzega różnice między fotoreporter, redaktor
wizerunkiem
techniczny, layout,
współczesnego
kultura banału
gimnazjalisty a uczniami
z dawnych epok
określa swoje miejsce w
zespole redakcji
bierze udział w dyskusji:
czy warto wydawać
gazetkę szkolną
rozróżnia odmiany
języka
podaje przykłady każdej
z odmian języka
formułuje argumenty w
dyskusji na temat: slang –
moda czy potrzeba?
wyróżnia działy
gramatyki
wyjaśnia, czym zajmują
się fonetyka, morfologia i
składnia
wyjaśnia pojęcia:
charyzma, dyskusja,
polemika, demokracja,
grupa nieformalna,
wskazuje cechy bloga
określa cele, do których
dąży gimnazjalista
określa zakres
tematyczny gazetki
szkolnej
analizuje strukturę
artykułu prasowego
tworzy słownik zwrotów
znanego sobie slangu lub
żargonu
wyciąga wnioski z
dyskusji na temat: slang –
moda czy potrzeba?
II. PRZEKRACZANIE
GRANIC
1. Antyk w Europie –
wprowadzenie
2. Opisać świat – ale jak
to zrobić?
3. Po imieniu z władcami
Olimpu – poznajemy
bogów greckich
4. Pokonać labirynty –
granice przestrzeni w
micie o Tezeuszu
5. Historia Minotaura
dawniej i dziś
6. Poznajemy rodzaje
literackie
7. Przezwyciężyć
fanklub, stowarzyszenie,
powieść młodzieżowa,
bunt, pokora, pycha,
szacunek, kultura
osobista, język
komunikat, nadawca,
odbiorca, mowa ciała,
pamiętnik, dziennik, blog,
narrator, autorefleksja,
redaktor, wydawca,
reporter, grafik, artykuł,
slang, żargon, gramatyka,
fonetyka, morfologia,
fleksja, składnia, norma
językowa, błąd językowy
wyjaśnia, jaka była
przyczyna powstania
mitów
analizuje schemat
tworzenia opisu
sporządza opis miejsca,
przeżyć lub przedmiotu
wypisuje z
zamieszczonego w
podręczniku fragmentu
tekstu P. Kuncewicza
imiona herosów
opowiada mit o
Tezeuszu i Ariadnie
charakteryzuje rodzaje
literackie
dostrzega różnice między
tworzy drzewo
genealogiczne bogów
greckich na podstawie
tekstu Bogowie z
podręcznika
analizuje zachowanie
bohaterów mitu o
Tezeuszu u Ariadnie
omawia wyznaczniki
poszczególnych
rodzajów literackich
określa tematykę utworu
W. Gomulickiego Wolna
wola
wskazuje elementy
nawiązania utworu
Gomulickiego do mitu o
 wymienia najważniejsze
zabytki antyku
 wskazuje najważniejsze
źródła wiedzy o mitach
 dostrzega związki mitu o
Tezeuszu z historią
przedstawioną przez
Herberta w tekście
Minotaur
 wskazuje w tekście
Herberta przykłady ironii
 określa charakter tekstu
Herberta
 omawia przesłanie
wiersza Gomulickiego
Wolna wola
 interpretuje obrazy –
objaśnia, na czym
polega aktualność mitu o
Tezeuszu i Ariadnie
wyjaśnia odniesienia do
treści mitu o Dedalu i
Ikarze i obrazu Bruegla
w tekstach
Iwaszkiewicza i
Różewicza
dostrzega przesunięcia
znaczeniowe w zakresie
synonimów
omawia nawiązania do
Odysei we
współczesnych tekstach
literackich
wypowiada się na temat:
ograniczenia ludzkiej
natury – szaleństwo czy
konieczność (w oparciu
o mit o Dedalu i Ikarze)
8. Ludzkość wobec
tragedii Ikara
9. Historia czy mit? –
odkrywamy tajemnice
Iliady
10. Nic nad honor? –
pożegnanie Hektora z
Andromachą
11. W kręgu starożytnych
superbohaterów –
Achilles i Hektor
12. Na wędrownym szlaku
z Odysem
13. Gdy trudno znaleźć
odpowiednie słowa... –
jak synonimy mogą
uatrakcyjnić naszą
wypowiedź
14. Przygody Odyseusza
15. Współczesne odyseje
16. Warsztat dziennikarski:
piszemy tekst do
gazetki szkolnej
17. Przebłagać śmierć –
tragiczna historia
Orfeusza i Eurydyki
18. Zbadać wyroki
przeznaczenia
rodzajami literackimi
przyporządkowuje
gatunki literackie do
rodzajów
opowiada mit o Dedalu i
Ikarze
wyjaśnia frazeologizm
ikarowe loty
zabiera głos w dyskusji
na temat zachowania
Ikara
opisuje obrazy – Ch.P.
Landona Dedal i Ikar
oraz P. Bruegla Upadek
Ikara
bierze udział w dyskusji
na temat: czy tragedie
„Ikarów” dotyczą
wszystkich ludzi?
podaje, jakie jest
aktualne stanowisko
nauki w sprawie
historyczności Troi
bierze udział w dyskusji
na temat: czy
postępowanie Hektora
było godne wojownika,
męża i ojca?
pisze wypracowanie w
oparciu o wnioski z
dyskusji
wymienia cechy
Dedalu i Ikarze
analizuje obrazy – Ch.P.
Landona Dedal i Ikar
oraz P. Bruegla Upadek
Ikara
dostrzega związki
obrazów z treścią mitu
dostrzega elementy
wspólne dla opowiadania
Iwaszkiewicza Ikar i
treści mitu o Dedalu i
Ikarze
analizuje i interpretuje
wiersz T. Różewicza
Prawa i obowiązki
określa główny temat
Iliady
analizuje i ocenia
postępowanie Hektora
tworzy charakterystykę
porównawczą bohaterów
Iliady
określa funkcje
zastosowanych we
fragmencie Iliady
środków artystycznych
wyodrębnia z artykułu K.
Pytki jego główne tezy i
argumenty
pisze opowiadanie o
przygodach Odysa z
perspektywy członka
Ch.P. Landona Dedal i
Ikar oraz P. Bruegla
Upadek Ikara
 określa punkt widzenia z
jakiego został
przedstawiony na obrazie
P. Bruegla moment
upadku Ikara
 omawia uniwersalizm
mitu o Dedalu i Ikarze
 rozumie, na czym polega
tzw. kwestia homerycka
 omawia funkcję, jaką
pełniły eposy Homera w
starożytności
 wyodrębnia z tekstu
Iliady (pożegnanie
Hektora z Andromachą)
argumenty Andromachy i
Hektora
 dostrzega podobieństwo
w kreacji współczesnych
superbohaterów oraz
Achillesa i Hektora
 ocenia zachowanie
Achillesa i Hektora w
czasie pojedynku
opisanego w Iliadzie
 wyciąga i analizuje
wnioski z porównania
narracji Iliady i Odysei
 redaguje tekst prasowy
dlaczego dla człowieka
podróżowanie jest
ważne?
dostrzega różnice w
znaczeniu podróży w
świecie starożytnym –
statycznym i
współczesnym –
mobilnym
objaśnia, na czym
polega funkcja sztuki w
micie o Orfeuszu
inscenizuje Wywiad z
Atropos
redaguje na podstawie
wiersza Szymborskiej
własne pytania do
Atropos
omawia, czym
powodowane jest ludzkie
dążenie do zbadania
wyroków przeznaczenia
rozpoznaje intencję
wypowiedzi
19. Warsztat dziennikarski:
Jak przeprowadzić
wywiad?
20. Rzeczowo o
rzeczowniku
Achillesa i Hektora
bierze udział w dyskusji
na temat: który z
bohaterów, Achilles czy
Hektor, jest mi bliższy?
określa sposób narracji w
Iliadzie Homera
określa formę tekstu K.
Pytki Achilles żyje!
tworzy na podstawie
tekstu M. Kłańskiej
ramowy plan wydarzeń
Odysei
wyjaśnia znaczenie
frazeologizmów: syreni
śpiew, znajdować się
między Scyllą a Harybdą
wyjaśnia czym są
synonimy i antonimy
analizuje tekst fragmentu
Odysei
określa sposób
prowadzenia narracji
opowiada mit o Orfeuszu
i Eurydyce
tworzy plan ramowy
tego mitu
opisuje na podstawie
mitu o Orfeuszu
królestwo Hadesu
określa cechy podmiotu
lirycznego w utworze W.
jego załogi
rozróżnia znaczenia
homonimów
porównuje narracje
Iliady i Odysei
ocenia w oparciu o
fragment Odysei
(przygoda z Cyklopem)
zachowanie Odysa
pisze tekst do gazetki
szkolnej
nadaje swojemu
artykułowi tytuł
analizuje pytania
Wywiadu z Atropos
Szymborskiej
dostosowuje pytania
wywiadu do charakteru
rozmowy
omawia wybrane
osobliwości w odmianie
rzeczowników
wyjaśnia pojęcia:
panteon, dekonstrukcja
mitu, odpowiedzialność,
honor, porównanie
homeryckie, spryt,
zemsta, paradoks,
interview
 dyskutuje na temat
postawy Orfeusza
 analizuje i interpretuje
obraz J.B.C. Corota
Orfeusz wyprowadzający
Eurydykę z podziemi
 interpretuje wiersz W.
Szymborskiej Wywiad z
Atropos
 odpowiada samodzielnie
na pytania postawione
przez poetkę w
Wywiadzie z Atropos
Szymborskiej Wywiad z
Atropos
pisze charakterystykę
Atropos na podstawie
wiersza Szymborskiej
wymienia zasady
prowadzenia wywiadu
wymienia cechy
rzeczownika
wyjaśnia, jaką funkcję
pełni rzeczownik
określa rodzaje
rzeczownika
odmienia rzeczowniki
przez przypadki
stosuje zasady pisowni
rzeczowników z
partykułą nie
stosuje zasady pisowni
rzeczowników wielkimi i
małymi literami
wyjaśnia pojęcia:
mitologia, mit, mitograf,
opis, epika, liryka,
dramat, rodzaj literacki,
gatunek literacki, epos,
epitet, porównanie,
pytanie retoryczne,
wykrzyknienie,
charakterystyka
porównawcza,
synonimy, antonimy,
III. BIBLIJNY ŚWIAT
1. Biblia – wprowadzenie
2. Biblijne dzieło
stworzenia świata
3. Skąd się biorą słowa?
4. Człowiek – największe
dzieło Boga
5. W kręgu biblijnych
opowieści: historia
Adama i Ewy
6. Biblijna historia Adama
i Ewy oczami pisarzy i
poetów
7. Wiersz – jak to ugryźć?
8. Tajemnice metafory
9. W kręgu biblijnych
opowieści: ewangelie i
przypowieść o synu
marnotrawnym
10. Żeby nauka nie poszła
w las – o związkach
frazeologicznych
11. Kiedy nie myślisz
wracać, wygląda ciebie
– druga strona
przypowieści w
utworze Janusza
Pasierba Przypowieść o
homonimy, statyczny,
mobilny, nagłówek,
tytuł, wywiad, fatum,
rzeczownik, deklinacja
potrafi powiedzieć, na
czym polega zasadniczy
podział Biblii
określa nadawcę i
adresata wypowiedzi w
pieśni Jana
Kochanowskiego Czego
chcesz od nas, Panie
wyodrębnia w wyrazie
rdzeń i formanty
rozpoznaje wyraz
podstawowy i wyrazy
pochodne
tworzy parafrazy
słowotwórcze wyrazów
pochodnych
porównuje dwa biblijne
opisy stworzenia
człowieka
dostrzega podobieństwa
i różnice w obu opisach
stworzenia człowieka
opowiada biblijną
historię Adama i Ewy
odróżnia fikcję literacką
od kłamstwa w
Pamiętnikach Adama i
Ewy M. Twaina
wymienia w kolejności
podanej w Biblii
elementy świata
stworzonego przez Boga
wskazuje różnice w
opisie stworzenia
człowieka względem
innych elementów świata
analizuje i interpretuje
pieśń Jana
Kochanowskiego Czego
chcesz od nas, Panie
odnajduje w tekście
Kochanowskiego
elementy wymienione w
biblijnym opisie
stworzenia świata
nazywa uczucia
nadawcy wobec adresata
w utworze
Kochanowskiego
tworzy drzewo
genealogiczne rodziny
wyrazów
analizuje tzw. drugi opis
stworzenia człowieka
odnajduje w tekstach M.
Twaina (Pamiętniki
wyjaśnia, dlaczego
Biblia jest nazywana
świętą księgą
określa, jak ważną rolę
w dziejach kultury
europejskiej odegrała
Biblia
omawia funkcje
powtórzeń w biblijnym
opisie stworzenia świata
analizuje i interpretuje
fresk Michała Anioła
Stworzenie Adama
analizuje i interpretuje
obraz A. Dürera Adam i
Ewa
określa charakter zmian
dokonanych przez
Twaina i Gałczyńskiego
w ich utworach
względem Biblii
dostrzega uniwersalny i
kulturotwórczy charakter
biblijnej historii Adama i
Ewy
omawia różne rodzaje
metafor
buduje własne metafory
wymienia najważniejsze
dzieła kultury, które
swoją tematyką
nawiązują do Biblii
określa główne cechy
Boga w oparciu o analizę
opisu stworzenia świata
porównuje kolejność
stwarzania świata
według Biblii i według
opracowań naukowych
analizuje i interpretuje
sposób przedstawienia
Boga-Architekta na
francuskiej miniaturze
zamieszczonej w
podręczniku
dostrzega związki
kompozycji pieśni
Kochanowskiego Czego
chcesz od nas, Panie z
biblijnymi psalmami
uzasadnia, że człowiek
jest według Biblii
najwspanialszym
dziełem Boga
próbuje określić
przyczyny upadku
Ojcu
12. Po co nam słowniki?
omawia na czym
polegają i czemu służą
analiza i interpretacja
wiersza
rozpoznaje i opisuje
podmiot liryczny w
utworze lirycznym
wymienia rodzaje liryki
analizuje utwór liryczny
wyszukuje, rozpoznaje i
charakteryzuje środki
stylistyczne w utworze
lirycznym
tworzy plan
szczegółowy
przypowieści o synu
marnotrawnym
określa okoliczności
powstania przypowieści
bierze udział w dyskusji
na temat słuszności
zachowań bohaterów
przypowieści
wyjaśnia znaczenie
najpopularniejszych
związków
frazeologicznych
korzysta ze słownika
frazeologicznego
wskazuje w wierszu J.
Pasierba Przypowieść o
Ojcu aluzje do tekstu
Adama i Ewy) i K.I.
Gałczyńskiego
(Żarłoczna Ewa)
nawiązania do Biblii
wskazuje źródło humoru
we fragmentach utworów
Twaina i Gałczyńskiego
wymienia i
charakteryzuje narzędzia
analizy utworu
lirycznego
posługuje się
wybranymi pojęciami z
zakresu analizy wiersza
rozpoznaje rodzaj liryki
określa rodzaj metafory
analizuje język i treść
przypowieści o synu
marnotrawnym
analizuje postawy
bohaterów przypowieści
używa poprawnie
frazeologizmów
porównuje treść wiersza
Pasierba z biblijną
przypowieścią
interpretuje wiersz
omawia cele tworzenia
słowników
wyjaśnia, w jakim celu
korzysta się ze
słowników
dostrzega uniwersalizm
postaw i sytuacji
przedstawionych w
przypowieści o synu
marnotrawnym
analizuje i interpretuje
dzieła Rembrandta
(Powrót syna
marnotrawnego) i
Malczewskiego (Powrót
syna marnotrawnego)
omawia różnice w
malarskiej interpretacji
sceny powrotu syna na
obrazach Rembrandta i
Malczewskiego
wskazuje różnice
między utworem
Pasierba i tekstem
przypowieści biblijnej
nazywa postawę ojca
dostrzega metaforyczny
sens utworu Pasierba
odczytuje w słowniku
wszystkie informacje
dotyczące danego hasła
pierwszych ludzi
rozpoznaje w tekście
Gałczyńskiego znamiona
prowokacji
wyjaśnia, jaką funkcję
pełnią w wierszu
poszczególne rodzaje
metafor
określa pochodzenie
danego związku
frazeologicznego
biblijnego
analizuje poszczególne
strofy wiersza Pasierba
pod względem obecności
środków stylistycznych
wymienia rodzaje
słowników
omawia rodzaje
słowników i umiejętnie z
nich korzysta
IV. QUO VADIS
wyjaśnia podstawowe
HENRYKA
pojęcia z zakresu analizy
SIENKIEWICZA
tekstu prozatorskiego
1. Jak analizować dzieło
stosuje te pojęcia w
epickie?
analizie tekstu
2. Quo vadis –
wyszukuje w tekście
wprowadzenie do
powieści Quo vadis
omówienia lektury
fragmenty dotyczące
3. Cywilizacja radości? –
życia mieszkańców
Sienkiewicz o
stolicy Imerium
codzienności
Rzymskiego
starożytnych Rzymian
wyszukuje w tekście
4. Obraz upadku
powieści fragmenty
Imperium
mówiące o życiu
5. „Czas próby” – życie
chrześcijan w
chrześcijan w
starożytnym Rzymie
starożytnym Rzymie na bierze udział w dyskusji
postawie Quo vadis
na temat: wartości
6. Wartości pogańskie czy
pogańskie czy
wartości
chrześcijańskie – do
chrześcijańskie – do
których bliżej nam i
których bliżej nam i
naszemu światu?
rozpoznaje gatunek
utworu prozatorskiego
wymienia najważniejsze
fakty z życia autora
powieści Quo vadis
omawia genezę Quo
vadis
wymienia formy
rozrywki starożytnych
Rzymian
charakteryzuje
mieszkańców
starożytnego Rzymu
analizuje zachowanie
rzymian w obliczu
katastrofy opisanej w
Quo vadis
określa różnice między
sposobami życia
Rzymian i chrześcijan
określa rodzaj
charakterystyki w tekście
określa okoliczności
powstania utworu
uwzględnia wpływ
genezy na interpretację
dzieła
omawia znaczenie
powieści Quo vadis dla
kultury polskiej i
światowej
podaje nazwisko
reżysera przynajmniej
jednej z ekranizacji Quo
vadis
wskazuje
dostrzega analogie
między zachowaniami
starożytnych Rzymian i
ludzi współczesnych
dostrzega analogie i
różnice w opisach życia
chrześcijan w Quo vadis
i Dziejach apostolskich
określa, czym są
wartości chrześcijańskie
nadaje tekstom i
ilustracjom układ
dostosowany do makiety
gazetki szkolnej
naszemu światu?
7. Odkrywamy tajemnice
czasownika
8. Charakterystyka Marka
Winicjusza
9. Warsztat dziennikarski:
redakcyjne ABC
10. Quo vadis jako powieść
historyczna
11. W kilku słowach o...
imiesłowach
V. W ŚWIECIE
TAJEMNIC
1. Tajemnice
wymienia funkcje
czasownika
odmienia poprawnie
czasowniki przez osoby
określa tryb, aspekt i
liczbę czasownika
dokonuje charakterystyki
Marka Winicjusza
według schematu z
podręcznika
wyszukuje w tekście
powieści fragmenty,
które pozwalają
scharakteryzować
bohatera
określa, na czym
polegała przemiana
Marka Winicjusza
omawia cechy powieści
historycznej
wskazuje w Quo vadis
elementy
charakterystyczne dla
powieści historycznej
omawia funkcję, jaką
pełnią imiesłowy
rozpoznaje imiesłowy
podaje podział
imiesłowów
 wskazuje
charakterystyczne dla
rycerza atrybuty oraz
powieści Sienkiewicza
Quo vadis
selekcjonuje teksty
prasowe do gazetki pod
kątem ich ważności i
atrakcyjności
dobiera ilustracje
odpowiednie do
prezentowanego
materiału i profilu
gazetki
rozpoznaje imiesłowy w
wypowiedzi i potrafi
określić ich rodzaj
 wymienia warunki, jakie
musiał spełnić
mężczyzna, by zostać
określa ramy czasowe
epoki
dostrzega we
współczesnej kulturze
elementy kultury
średniowiecza
2. Gdzie ci mężczyźni? –
wspomnienie rycerzy
3. W kilku słowach o
przymiotniku
4. Rycerski etos – wciąż
aktualny?
5. Pani rycerskiego serca
– o kobietach w
średniowieczu
6. (O)błędny rycerz? – o
rycerzu z
przymrużeniem oka
7. Rycerze Pana Boga –
średniowiecze o
świętych
8. Wyobraźnia
średniowiecza
9. Portret króla – jaki
powinien być idealny
władca?
10. Jak napisać
opowiadanie?
11. Przy biesiadnym stole
elementy wyglądu i
stroju
 charakteryzuje
przymiotnik jako część
mowy
 stopniuje przymiotniki
 dobiera sposób
stopniowania do rodzaju
przymiotnika
 stosuje zasady pisowni
partykuły nie z
przymiotnikami
 wyszukuje w tekście
Pieśni o Rolandzie
fragmenty, które
charakteryzują głównych
bohaterów
 analizuje zachowanie i
wygląd kobiet
przedstawionych w
zamieszczonym w
podręczniku fragmencie
Krzyżaków
 wyodrębnia z tekstu
legendy o św. Mikołaju
autorstwa J. de
Voragine’a zjawiska
fantastyczne
 wymienia cechy
idealnego władcy
 bierze udział w dyskusji:
czy średniowieczny wzór
rycerzem
 wskazuje w
postępowaniu Zbyszka z
Krzyżaków elementy
odpowiadające etosowi
rycerskiemu
 porównuje życiorys
świętego (na podstawie
Złotej legendy) z
opowieściami o
rycerzach
 analizuje strukturę
opowiadania Ewy
Nowackiej Dar Pani
Jeziora
 pisze opowiadanie na
dowolny temat
 tworzy na postawie
wiersza P. Słoty spis
średniowiecznych zasad
zachowania się przy
stole
podaje charakterystyczne
cechy średniowiecza
wymienia
najwybitniejszych
przedstawicieli
średniowiecza i ich
najważniejsze dzieła
wie, skąd wywodzi się
nazwa średniowiecze
układa kodeks rycerski w
oparciu o tekst Pieśni o
Rolandzie
określa, jaką funkcję
pełni hiperbolizacja w
tekście literackim
zestawia zachowania i
obyczaje bohaterów
Krzyzaków ze
współczesnymi
standardami realicji
towarzyskich
ocenia zachowanie
bohaterów Krzyżaków
dostrzega parodystyczny
charakter utworu
Cervantesa Don Kichot
wskazuje elementy
świata przedstawionego,
które zostały
sparodiowane
określa, jak ważnym
elementem kultury
rycerskiej
odpowiada na pytanie:
czy rycerski etos jest
wciąż aktualny?
zauważa synkretyzm
cech rycerza i świętego w
konstrukcji osobowego
wzoru władcy
omawia charakter
średniowiecznej literatury
świeckiej (na podstawie
utworu P. Słoty)
porównuje
średniowieczny savoirvivre ze współczesnymi
zasadami ogłady
towarzyskiej
władcy sprawdziłby się
w naszych czasach?
 wymienia podstawowe
cechy opowiadania
VI. PO PROSTU
CZŁOWIEK
1. Człowieku, jesteś
wielki! – wprowadzenie
do renesansu
2. Dokąd prowadzi
ciekawość – o
fenomenie ludzkiego
geniuszu
3. Wielcy ludzie
renesansu – geniusze
wszechczasów?
4. Współcześni geniusze –
podziwiani czy
odrzuceni?
5. Szkoda życia na
smutki, więc: Carpe
 charakteryzuje postaci
Leonarda da Vinci i
Mikołaja Kopernika na
podstawie tekstów A.
Klubównej i M.J. Gelba
zamieszczonych w
podręczniku
 analizuje reakcje
społeczne wobec
wybitnych jednostek w
oparciu o tekst S. Nasar
Człowiek pięknego umyłu
 rozpoznaje intencje
utworu J.
Kochanowskiego Do gór
i lasów
 analizuje i nazywa środki
dostrzega na podstawie
fragmentów tekstów S.
Nasar, A. Klubówny i
M.J. Gelba podobieństwa i
różnice w życiu zwykłych
ludzi i geniuszy
charakteryzuje podmiot
liryczny utowrów J.
Kochanowskiego
omawia funkcję środków
stylistycznych
wymienia możliwe źródła
szczęścia dla
współczesnego człowieka
omawia swoją hierarchię
wartości
ocenia zachowanie
średniowiecza była religia
dostrzega wspólne
elementy w kreacji
rycerza, władcy i
świętego
wyjaśnia, czemu służy
przesadna fantastyka w
średniowiecznych opisach
życia świętych
wyjaśnia cel idealizacji
króla
określa, na czym polega
językowa specyfika
tekstów
średniowiecznych
określa w przybliżeniu
ramy czasowe renesansu
wymienia nazwiska
głównych postaci epoki i
przynajmniej jedno dzieło
każdego z nich
określa centrum
zainteresowań
najwybitniejszych
przedstawicieli epoki
renesansu był człowiek
rozróżnia rodzaje podróży
ze względu na jej cel
tworzy na podstawie
tekstów z podręcznika
plany dnia L. da Vinci i
M. Kopernika
rozpoznaje elementy
charakterystyczne dla
renesansu w dziełach
architektonicznych i
malarskich
wskazuje przyczyny,
które powodują, że
człowiek podróżuje
wyjaśnia, na czym
polega uniwersalizm
postaw Leonarda da
Vinci i Mikołaja
Kopernika
wymienia nazwiska
kilku współczesnych
ludzi uznanych za
geniuszy
diem!
6. Uroki życia w poezji
Jana Kochanowskiego
7. Co sprawia, że ludzie są
szczęśliwi?
8. Człowiek – nasz
największy skarb!
9. Dogadać się z drugim
człowiekiem – oto jest
wyzwanie!
10. Najszlachetniejsze
uczucie, do którego jest
zdolne ludzkie serce? –
o mocy przyjaźni
11. Śpieszmy się kochać
ludzi...
12. Po stracie najbliższej
osoby – żal ojca w
Trenach Jana
Kochanowskiego
13. Pocieszenie – osłoda
dla strapionej duszy
14. Trwać aż do końca...
15. Spokojem silni
16. Śmierć – tylko kolejne
doświadczenie w życiu
człowieka?
17. Policzmy się z
liczebnikiem
18. Duży urok wiersza w
tym, że ma dobry rytm i
rym
stylistyczne
 rozpoznaje wypowiedź
prasową
 analizuje język
wypowiedzi prasowej
 określa tematykę utworu
Kochanowskiego Z
Anakreonta i analizuje
ten utwór
 analizuje postępowanie
bohaterów fragmentu
Władcy Pierścieni
zamieszczonego w
podręczniku
 analizuje wiersz J.
Twardowskiego
Śpieszmy się...
 wymienia
charakterystyczne cechy
trenu
 określa podmiot liryczny
i rodzaj liryki w Trenach
J. Kochanowskiego
 analizuje listy Oskara do
Pana Boga (na podstawie
utworu E.E. Schmitta
Oskar i pani Róża)
 charakteryzuje Oskara i
panią Różę (na
podstawie utworu
Schmitta)
 analizuje Pieśń IX
bohaterów noweli Sokół
analizuje intencje
wypowiedzi
poszczególnych postaci z
fragmentu powieści M.
Musierowicz
zamieszczonego w
podręczniku
pisze opowiadanie na
dowolny temat
określa funkcje i
charakter środków
stylistycznych
wyjaśnia sens maksymy:
Śpieszmy się kochać ludzi
– tak szybko odchodzą
analizuje i interpretuje
Odę X Horacego
wskazuje elementy
wspólne dla pieśni IX
Kochanowskiego i Ody X
Horacego
charakteryzuje i ocenia
postawy Sokratesa i jego
rozmówców (na
podstawie fragm. Fedona)
omawia funkcję rymów w
wierszu
określa cechy geniuszy,
które mu imponują
wskazuje dzieła Horacego
jako źródło inspiracji dla
Jana Kochanowskiego
rozpoznaje w Pieśni
świętojańskiej o sobótce
opis tradycji ludowej
tworzy scenariusz
rozmowy
wchodzi w rolę jednego z
bohaterów fragmentu
powieści Władca
Pierścieni
wskazuje te elementy
biografii J.
Twardowskiego, które
mogą mieć znaczenie dla
interpretacji utworu
Śpieszmy się...
wyjaśnia, na czym polega
nowatowrstwo trenów
Kochanowskiego
wyjaśnia, na czym polega
uniwersalizm trenów
Kochanowskiego
łączy cechy podmiotu
lirycznego trenów
Kochanowskiego z
biografią ich autora
omawia rolę, jaką w
całości cyklu Trenów
wskazuje różnice i
podobieństwa między
wybitnymi ludźmi
renesansu a
współczesnymi
geniuszami
wskazuje w Odzie X
Horacego elementy
epikurejskie
dostrzega w tekstach
Kochanowskiego
elementy epikurejskie
dostrzega uniwersalizm
słów z utworu
Twardowskiego
wskazuje podobieństwa i
różnice Trenu XIX do
pozostałych znanych mu
utworów cyklu Trenów
wskazuje te cechy pani
Róży z utworu E.E.
Schmitta, które
umożliwiły jej
porozumienie z Oskarem
tworzy testamenst
Oskara
dostrzega związki
przesłania z utworu
Kochanowskiego ze
stoicyzmem
dostrzega
charakterystyczny dla
Kochanowskiego
 analizuje rozmowę
Sokratesa z uczniami (na
posdstawie
zamieszczonego w
podręczniku fragmentu
Fedona)
 wymienia rodzaje
liczebnika
 umie poprawnie
odmienić liczebniki
 omawia funkcję, jaką
pełni w wypowiedzi
liczebnik
 wyodrębnia w tekście
poetyckim rymy
 określa rodzaj rymów
 rozróżnia wiersz
regularny od
nieregularnego
 rozpoznaje wiersz wolny
VII. ZMYSŁY I DUCH
1. Zmysłami ku duszy,
czyli o myśli i sztuce
ludzi w epoce baroku
2. Barokowa harmonia
sprzeczności
3. Tajemnica piękna
zniekształconej perły –
piękno i brzydota w
baroku
 analizuje teksty kultury:
Na toż H. Morsztyna i
obraz H.B. Griena trzy
etapy życia kobiety
 odróżnia subiektywizm
od obiektywizmu
 analizuje tekst felietonu
M. Piątkowskiej Grube
 charakteryzuje bohaterkę
Pamiętnika księżniczki
pełni Tren XIX
określa sens przesłania
płynącego z Pieśni IX
Kochanowskiego i Ody X
Horacego
podaje najważniejsze
fakty z życia Sokratesa
rozumie sens sentencji:
wiem, że nic nie wiem
omawia funkcje rytmiki
w wierszu
wyodrębnia cząstki
rytmiczne wiersza
 wyjaśnia pojęcie
konceptu
 rozpoznaje koncept w
utworach
 wskazuje źródło humoru
w aforyzmach S.J. Leca
 wyjaśnia, jak rozumie
piękno
 wyodrębnia elementy
Sokratesa sposób
prowadzenia dysputy
filozoficznej
 wymienia typowe dla
 pisze utwór z konceptem
baroku dzieła sztuki
 dostrzega różnice w
pojmowaniu kategorii
 rozpoznaje cechy
charakterystyczne dla
piękna przez twórców
sztuki barokowej
barokowych i ludzi
współczesnych
 omawia, jakie jest źródło
konceptu w poezji
 dostrzega różnice między
barokowym i
 wyjaśnia, jaką funkcję w
współczesnym
utworze pełni koncept
rozumieniem bogactwa
4. Jak widzimy siebie? Jak
widzą nas inni? –
odwieczne problemy z
akceptacją siebie
5. „Piękno” z plastiku –
spojrzenie z dystansu
na współczesne kanony
piękna (w oparciu o
fragm. Poczwarki
Doroty Terakowskiej)
6. Bogactwo jako środek i
cel – barok a czasy
współczesne
(wprowadzenie do
omówienia lektury
Skąpiec Moliera)
7. Jak analizować dramat?
8. Zaślepiony
bogactwem? –
charakterystyka
Harpagona
9. Przezorny biznesmen
czy bezduszny skąpiec?
– sąd nad Harpagonem
10. Żądza pieniądza jako
zagrożenie dla
człowieka – refleksje
po lekturze Skąpca
Moliera i mitu o królu
Midasie
 bierze udział w dyskusji
na temat: czy moda jest
wyznacznikiem piękna?
 określa, na czym polega
specyfika dramatu jako
rodzaju literackiego
 wskazuje we fragmencie
Skąpca Moliera elementy
dramatu (dialogi,
monologi, didaskalia,
sceny, akty)
 wyodrębnia z tekstu
dramatu fragmenty
służące charakterystyce
Harpagona
 charakteryzuje
tytułowego bohatera
dramatu Skąpiec
 analizuje zachowanie
Harpagona
 opowiada i analizuje mit
o Midasie
 bierze udział w dyskusji:
czy żądza pieniądza
stanowi zagrożenie dla
człowieka?
wspólne dla utworu
Morsztyna Na toż i
obrazu Griena Trzy etapy
życia kobiety
 określa charakter
wypowiedzi prasowej
 wskazuje stereotyp jako
źródło braku akceptacji
swojego wyglądu ze
strony bohaterki
Pamiętnika księżniczki
 wyjaśnia, jaką funkcję
pełni ornamentyka
 dostrzega i wskazuje
źródło humoru w kreacji
Harpagona
 wymienia cechy
charakteru wspólne dla
Midasa i Harpagona
 ocenia słuszność kary,
jak spadła na Midasa
 wyjaśnia na czym polega
 omawia rolę, jaką
uniwersalizm postaci
odgrywa piękno w życiu
skąpca z dramatu
człowieka
Moliera
 określa na podstawie
reprodukcji dzieł sztuki
barokowe kanony piękna
 zauważa dystans, jaki
mieli artyści baroku do
kategorii piękna
 charakteryzuje świat
opisany przez bohaterkę
powieści Poczwarka
 dostrzega różnice w
kreacji światów
przedstawionych w
powieści Terakowskiej
 pisze wypracowanie na
temat współczesnych
kanonów piękna
 wskazuje bogactwo jako
jedną z dominujących
cech barokowej stylistyki
 formułuje argumenty
broniące i oskarżające
bohatera dramatu
Moliera Skąpiec
 ocenia stopień
szkodliwości zachowania
Harpagona
 wyraża swoją opinię na
temat Harpagona
 wyciąga wnioski z nauki
VIII. ROZUM I
MARZENIE
1. W kręgu ideałów
oświecenia
2. Świat rozumem
stworzony na nowo
3. Podstawowe
wiadomości o zaimku
4. Zachwyt nad potęgą
rozumu
5. Ludzki umysł pod lupą
uczonych
6. Poznajemy
nieodmienne części
mowy
7. Marzenia o lepszym
świecie
8. Uporządkuj swoją
wiedzę – notatka
ułatwia życie!
9. Jak wygląda
wymarzony świat? –
Kandyd Woltera
10. Smutne proroctwa dla
 określa tematykę i
nastrój wiersza Woltera
 analizuje utwór Wolera
Wiersz nad
nieszczęściem Lizbony
 wskazuje pytania
retoryczne
 określa funkcje, jakie
pełnią zaimki
 omawia podział
zaimków
 rozróżnia poszczególne
typy zaimków
 podaje zasady odmiany
zaimków
 odmienia zaimki
rzeczowne, przymiotne i
liczebne przez przypadki
 analizuje utwór A.
Naruszewicza Balon
 analizuje fragment tekstu
Z. Pietrasińskiego
zamieszczony w
podręczniku
określa, jakiej sfery
życia dotyczą pytania
retoryczne w utworze
Woltera Wiersz nad
nieszczęściem Lizbony
stosuje poprawnie
zaimki we własnych
wypowiedziach
określa stosunek
podmiotu lirycznego
utworu Balon
Naruszewicza do
wynalazków nauki
określa kompozycję
tekstu Pietrasińskiego
charakteryzuje „umysł
płytki” i „umysł
głęboki”
omawia funkcje
poszczególnych
środków stylistycznych
w utworze
Gałczyńskiego
charakteryzuje wyspy
płynącej z mitu o
Midasie
 uzasadnia cel komicznej
kreacji Harpagona
 omawia zagrożenia, jakie
czyhają na ludzi
zaślepionych żądzą
bogactwa
podaje w przybliżeniu
ramy czasowe
oświecenia w Europie i
w Polsce
wymienia
najwybitniejszych ludzi
epoki oświecenia i ich
największe dzieła
analizuje związek
wiersza Woltera z
historycznymi
wydarzeniami z Lizbony
dostrzega w wierszu
Woltera odwołania do
myśli baroku
wskazuje w wierszu
Naruszewicza
odwołania do mitologii
definiuje określenie
piękny umysł w
rozumieniu
Pietrasińskiego
wymienia znane sobie
postacie literackie, które
rozpoznaje w
argumentacji podmiotu
lirycznego wiersza
Woltera przejawy
racjonalizmu
wyjaśnia sens odwołań
do mitologii i natury w
wierszu Balon
Naruszewicza
wyjaśnia, na czym
polega utopijny
charakter wizji kraju
Eldorado
wskazuje różnice
między utopią i
antyutopią
wymienia, na podstawie
powieści Orwella,
charakterystyczne cechy
nowomowy
współczesności
11. Poznajemy rodzaje
wypowiedzeń
12. Uczyć, bawiąc –
najlepszy sposób na
edukację?
13. Czego uczą nas bajki
Krasickiego?
 podaje cechy
poszczególnych
nieodmiennych części
mowy
 określa, jakie funkcje
pełnią w wypowiedzi
poszczególne
nieodmienne części
mowy
 omawia podziały, jakim
podlegają nieodmienne
części mowy
 analizuje utwór
Gałczyńskiego Prośba o
wyspy szczęśliwe
 określa adresata i
nadawcę w wierszu
Gałczyńskiego
 określa nastrój tego
wiersza
 rozpoznaje w nim środki
stylistyczne
 omawia różne rodzaje
notatek
 charakteryzuje
społeczność Eldorado
 analizuje zachowanie
Kandyda jego
towarzyszy
 analizuje fragment
powieści Orwella Rok
1984
szczęśliwe
wskazuje w utowrze
Gałczyńskiego metafory
określa cel tworzenia
notatek
tworzy notatkę w formie
planu, mapy myśli,
wykresu i tabeli
pisze wypracowanie na
temat: co mogę zrobić,
żeby świat był lepszy?
przekształca zdania
złożone na zdania
pojedyncze i zdania
pojedyncze łączy w
zdania złożone
omawia podział
wypowiedzeń ze
względu na cel
wypowiedzi
rozpoznaje rodzaj
wypowiedzenia ze
względu na cel
wypowiedzi
dostrzega podobieństwa
i różnice w bajkach
Ezopa i La Fontaine’a
wyodrębnia w bajce
elementy dydaktyczne i
humorystyczne
odczytuje alegorie
wskazuje i wyjaśnia
można określić mianem
umysłu głębokiego lub
umysłu płytkiego
interpretuje motyw
„wysp szczęśliwych”
charakteryzuje
antyutopijną wizję
świata na podstawie
utworu Orwella
wskazuje opisane w
powieści Orwella
metody inwigilacji
porównuje Rok 1984 z
Kandydem
charakteryzuje bajki
Krasickiego w
kontekście utworów
Ezopa i La Fontaine’a
wyjaśnia, na czym
polega uniwersalizm
bajek Krasickiego
 określa rodzaje
wypowiedzeń
 rozróżnia
wypowiedzenia
oznajmujące, pytające,
rozkazujące i
wykrzyknikowe
 rozumie, na czym polega
dydaktyzm bajki
 rozpoznaje intencje
wypowiedzi
 bierze udział w dyskusji:
czy można skutecznie
uczyć, bawiąc?
morał
określa, na czym polega
nowatorstwo bajek
Krasickiego