der substantiv - WordPress.com
Transkrypt
der substantiv - WordPress.com
DER SUBSTANTIV RZECZOWNIK ARTIKELBESTIMMUNG MASKULINUM rzeczowniki oznaczające istoty męskie: der Mann, der Löwe, der Friseur, der Hund nazwy pór roku, miesięcy, dni, pór dnia, stron świata: der Sommer, der Mai, der Sonntag, der Mittag, der Norden nazwy wiatrów: der Monsun, der Passat nazwy szczytów górskich i jezior: der Großglockner, der Bodensee nazwy marek samochodów: der Opel, der Fiat rzeczowniki z końcówkami: -ig: der Honig -ing: der Fasching -er: der Schüler -en: der Boden -ing: der Schmetterling rzeczowniki obcego pochodzenia zakończone na: -or: der Lektor -ismus: der Sozialismus, der Marxismus NEUTRUM nazwy oznaczające gatunek: das Schwein, das Huhn nazwy części świata, krajów, miast używane z przydawką: das alte Europa, das schöne Polen, das sehenswerte Dresden wyjątki: der Iran, der Irak, der Sudan, der Libanon, die Ukraine, die Bundesrepublik, die Schweiz, die Türkei, die Slowakei, die Niederlande, die USA nazwy metali: 1 das Silber, das Eisen wyjątki: der Stahl, die Bronze rzeczowniki utworzone od innych części mowy: das Treffen, das Du, das Schlechte rzeczowniki z końcówkami: -chen: das Märchen -lein: das Fräulein -tel: das Viertel rzeczowniki obcego pochodzenia zakończone na: -ment: das Parlament -um: das Museum -in: das Benzin FEMININUM istoty żeńskie: die Dame, die Kuh wyjątki: das Mädchen, das Huhn, das Schaf, das Fräulein, das Weib nazwy większości rzek: die Weichsel, die Oder, die Elbe nazwy kwiatów, owoców i drzew: die Rose, die Erdbeere, die Fichte wyjątki: der Ahorn, das Maiglöckchen, der Apfel, das Veilchen nazwy samolotów i statków: die Concorde, die Titanic liczebniki główne użyte rzeczownikowo: die Zwei, die Null rzeczowniki zakończone na: -ei: die Bücherei -heit: die Wahrheit -keit: die Möglichkeit -schaft: die Landschaft -ung: die Unterordnung -in: die Lehrerin wyjątki: der Papagei, das Allerlei, das Geschrei rzeczowniki pochodzenia obcego zakończone na: -ie: die Maschinerie -ik: die Mathematik 2 -ion: die Konstitution -tät: die Identität -enz: die Intelligenz -anz: die Instanz Übung 1: Ergänzt den Artikel! .......... Mann, ......... Frau, ............ Studentin, .............. Ärztin, ........... Junge, ........... Dame, ............... Herr, ............. Schüler, ................ Dolmetscherin, ................ Krankenschwester, .............. Lehrer, ................. Mutter, .............. Vater, ................ Sohn, .............. Tante, ............... Verkäufer, ................ Nachbar, ................ Student, ............. Bauer, .............. Krankenpfleger, ............. Mädchen, ................ Freund, ........... Schülerin, ............ Tante, ........... Informatiker, ............. Kücken, ............. Huhn, ........... Hausfrau, .............. Katze, ............ Kind, ............... Schwein, ................ Englischlehrerin, ............ Ferkel, ............. Ehemann, ............. Hund, ........... Hündin, ............ Kuh, Übung 2: Maskuline, feminine und neutrale Substantive (nach bestimmten Artikel) Ergänzt den Artikel! ............ Absolvent ............ Abstinenz ............ Achtung ............ Agitator ............ Akademie ............ Aktivität ............ Album ............ Alfa ............ Anarchist ............ Antiquität ............ Aquarium ............ Architektur ............ Arie ............ Aster ............ Astrologe ............ Athlet ............ Autobus ............ Autor ............ Äuglein ............ Bäckerei ............ Bedeutung ............ Begonie ............ Bekanntschaft ............ Bestie ............ Bibliothek ............ BMW ............ Bonus ............ Büchlein ............ Büro ............ Dalie ............ Datum ............ Dekor ............ Demostration ............ Deutlichkeit ............ Diamant ............ Diktatur ............ Direktor ............ Diskothek 3 ............ Disskussion ............ Dokument ............ Donnerstag ............ Drittel ............ Dummheit ............ Eiche ............ Eigenschaft ............ Eins ............ Einsamkeit ............ Elektrizität ............ Element ............ Emanzipation ............ Erklärung ............ Erwartung ............ Ewigkeit ............ Explosion ............ Fabrik ............ Familie ............ Fantasie ............ Faulheit ............ Fähigkeit ............ Februar ............ Figur ............ Fischlein ............ Ford ............ Foto ............ Frechheit ............ Freiheit ............ Freundschaft ............ Friseur ............ Frisur ............ Frühling ............ Gehen ............ Gesellschaft ............ Gesundheit ............ Grün ............ Hagel ............ Häuslein ............ Hektik ............ Herbst ............ Herrschaft ............ Hoffnung ............ Honda ............ Hören ............ Hundert ............ Illusion ............ Illustrator ............ Info ............ Informatik ............ Information ............ Januar ............ Kadenz ............ Kapitalismus ............ Kartothek ............ Kernchen ............ Kiefer ............ Kindheit ............ Kindlein ............ Kinetik ............ Kino ............ Klarheit ............ Klinik ............ Klugheit ............ Kommandant ............ Kommen ............ Komponist ............ Komunist ............ Konditor ............ Konditorei ............ Konstrukteur ............ Konto ............ Konzentration ............ Krankheit ............ Kritik ............ Kursus ............ Lachen ............ Landschaft ............ Lernen ............ Linie ............ Mai ............ Mannschaft ............ Margerite ............ Marmor ............ Mathematik 8 ............ Märchen ............ März ............ Mediothek ............ Mercedes ............ Molkerei ............ Monteur ............ Motor ............ Museum ............ Müdigkeit ............ Nachmittag ............ Nation ............ Nationalität ............ Natur ............ Nebel ............ Nelke ............ Neutraliät ............ Nordwesten ............ Opel ............ Optik ............ Orkan ............ Ornament ............ Parlament ............ Passivität ............ Philologe ............ Philologie ............ Philosophie ............ Phonetik ............ Physik ............ Politik ............ Polzist ............ Porsche ............ Praktikum ............ Professor ............ Prominenz ............ Provinz ............ Prozedur ............ Publikum ............ Pünktchen ............ Qualität ............ Rarität ............ Realität ............ Regen ............ Reichtum ............ Rektor ............ Religion ............ Renault ............ Reparatur ............ Republik ............ Romeo ............ Rose ............ Rot ............ Rover ............ Rubin ............ Saab ............ Sauberkeit ............ Schönheit ............ Schrifttum ............ Seat ............ Sehen ............ Sein ............ Serie ............ Siechtum ............ Solidarität ............ Sommer ............ Sonntag ............ Spielen ............ Sprechen ............ Station ............ Statistik ............ Stipendium ............ Studium ............ Süden ............ Tau ............ Technik ............ Temperatur ............ Tempo ............ Tenor ............ Terror ............ Toleranz ............ Topas ............ Tulpe ............ Tumor ............ Tüchlein ............ Ulme 9 ............ Universität ............ Untersuchung ............ Übung ............ Verbesserung ............ Vergesslichkeit ............ Verwandschaft ............ Viertel ............ Visum ............ Volvo ............ Vormittag ............ VW ............ Warnung ............ Werbung ............ Wind ............ Winter ............ Wirtschaft ............ Wissenschaft ............ Wölkchen ............ Wörtlein ............ Zentrum ............ Zwanzig ............ Zypresse PRZYPADKI NIEMIECKIE – TABELKA W języku niemieckim występują tylko cztery przypadki: mianownik (der Nominativ), dopełniacz (der Genitiv), celownik (der Dativ) oraz biernik (der Akkusativ). Odmianie ulega przeważnie tylko rodzajnik, zaś sam rzeczownik pozostaje bez zmian. Rodzajnik określony, nieokreślony jak i przeczenie kein odmieniane są w ten sam sposób i w poszczególnych przypadkach i rodzajach otrzymują taką samą końcówkę. rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki liczba mnoga Nominativ kto? co? wer? was? der ein kein die eine keine das ein kein die keine Akkusativ kogo? co? wen?was? den einen keinen die eine keine das ein kein die keine Dativ komu? czemu? wem? dem einem keinem der einer keiner dem einem keinem den + n -+n keinen + n 10 Na to, w jakim przypadku jest rzeczownik wpływ ma znajdujący się przed nim czasownik lub przyimek. W dużej części po czasownikach niemieckich będzie taki sam przypadek, jak po czasownikach polskich. Ale nie zawsze, istnieje sporo wyjątków. Übung 1: Użyj wyróżnionych rzeczowników w bierniku: 1. Möchtet ihr wirklich ___________(kein Eis) essen? 2. Die Schülerin schreibt___________( ein Brief) an ihren Freund. 3. Heute Abend werde ich___________(ein Roman) lesen. 4. Wir treffen oft___________(ein Politiker). 5. Frau Schulz möchte noch___________(ein Kind) haben. 6. Herr Stolz hat___________ (ein Sohn) und ___________(eine Tochter). 7. Der Arbeitslose sucht___________(eine Arbeit). 8. Das Mädchen kauft ___________(ein Buch). 9. Der Lehrer fragt___________(ein Schüler). 10. Möchtet ihr noch___________(eine Tasse) Tee? Übung 2: Odpowiedz na pytania według wzoru Was suchst du? ( der Brief von meinem Sohn) Ich suche den Brief von meinem Sohn: 1. Was singen die Kinder? ein Lied von Ricky Martin 2. Wen mögen Sie nicht? der Ehemann von meiner Freundin 3. Wen möchten Sie treffen? die Schwester von Hans 4. Welchen Bus nehmt ihr? der Bus Nr. 7 5. Wen besuchst du am Freitag? der Großvater von Johann 8 Übung 3: Odpowiedz przecząco na następujące pytania: 1. Möchten Sie noch Wein? 2. Mögen Sie Lachs? 3. Möchtet ihr Schokolade? 4. Möchtest du etwas Obst? 5. Mögt ihr Salat? 6. Mögt ihr Tomaten? Übung 4: Użyj podanych rzeczowników w celowniku Das Kind dankt ____________ (die Mutter) für das Geschenk. Die Studenten antworten ____________ (der Professor) Erklären Sie das____________ (der Arzt)! Wir wünschen ____________ (der Chef) alles Gute zum Geburtstag. Wir zeigen ____________ (die Touristen) den Weg zum Hotel Mercury. Peter hilft____________ (eine Frau). Ich zeige____________ (meine Freunde) die Stadt. Der Hund gehört ____________ (mein Bruder). Die Mutter liest ____________ (das Baby) ein Märchen vor. Der Verkäufer gibt____________ (der Käufer) eine Rechnung. Übung 5: Odpowiedz na pytania według wzoru Wem schenkst du diesen schönen Blumenstrauß? (meine Frau) Ich schenke diesen schönen Blumenstrauß meiner Frau 1. Wem geben wir dieses Gemälde? die Sekretärin 2. Wem bringt Frau Maier das Essen? die Gäste 9 3. Wem dankst du? eine Verkäuferin 4. Wem erklärt er den Text? die Schüler 5. Wem gefällt mein Zimmer? mein Bruder und meine Schwester 6. Wem geben wir die Blumen? die Ärztin Übung 6: Wstaw rodzajniki i podane rzeczowniki w odpowiednim przypadku. Uzupełnij, tam gdzie to potrzebne również końcówkę rzeczownika 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Uns schmeckt ______Kuchen überhaupt nicht. Wir trinken daher nur ______Tasse Tee. Die Söhne von ______Verkäufer sind unhöflich. Die Frage von ______Ärztin ist nicht einfach zu beantworten. Wartet ihr noch auf ______Anruf von ______ Freund. Wer gibt ______Sekräterin ______ Blumen ? Wir zeigen ______Gäste ______ Garten. Er wird ______guter Freund. Der Arzt wartet auf ______Patient. Übung 7: Ułóż pytania do zaznaczonych części zdań 1. Am Sonntag besuchen wir unsere Großeltern. 2. Die Ärzte helfen den Opfern eines Autounfalls. 3. Das Gepäck gehört den Touristen. 4. Der Arbeitslose sucht eine Arbeit. 5. Ich vertraue meinen Freunden. 10 6. Alexa kennt den Sohn des Politikers. 7. Elke kauft gerne Frauenzeitschriften. 8. Die Wohnung von Marcus liegt im Zentrum der Stadt. 9. Das Mädchen liebt einen Jungen. 10. Wir mögen keinen Käse. LICZBA MNOGA RZECZOWNIKA Większość rzeczowników niemieckich występuje zarówno w liczbie pojedynczej (der Singular) jak i liczbie mnogiej (der Plural). liczba pojedyncza liczba mnoga das Kind dziecko die Kinder dzieci die Frau kobieta die Frauen kobiety Rodzajnik określony dla wszystkich rzeczowników w liczbie mnogiej to die. Rodzajnik nieokreślony w liczbie mnogiej nie występuje. Rzeczowniki w liczbie mnogiej przybierają różne końcówki, więc najlepiej jest uczyć się nowych słówek wraz z ich liczbą mnogą. Będzie to dużo łatwiejsze, jeśli poznamy kilka zasad. MASKULINUM Rzeczowniki rodzaju męskiego w liczbie mnogiej mają najczęściej końcówkę -e lub -er oraz przegłos (Umlaut). 11 przegłos (Umlaut) a » ä o » ö u » ü A oto przykłady: liczba pojedyncza liczba mnoga rzeczowniki otrzymujące końcówkę -e (niektóre także przegłos) der Tag dzień die Tage dni der Baum drzewo die Bäume drzewa rzeczowniki otrzymujące końcówkę -er (niektóre także przegłos) der Mann mężczyzna die Männer mężczyźni der Rand krawędź die Ränder krawędzie Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -e lub pochodzenia obcego mają końcówkę -(e)n. liczba pojedyncza liczba mnoga zakończone na -e der Hase zając die Hasen zające der Kunde klient die Kunden klienci pochodzenia obcego der Student student die Studenten studenci der Architekt architekt die Architekten architekci 12 Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -er, -en, -el nie otrzymują końcówki a liczba mnoga ma taką samą formę jak liczba pojedyncza (niektóre rzeczowniki otrzymują przegłos). Zmienia się tylko rodzajnik z der na die. liczba pojedyncza liczba mnoga der Wagen samochód die Wagen der Vater ojciec die Väter ojcowie der Kegel kręgiel die Kegel kręgle der Behälter pojemnik samochody die Behälter pojemniki FEMININUM Rzeczowniki rodzaju żeńskiego przybierają najczęściej, tak jak rzeczowniki rodzaju męskiego, końcówkę -(e)n ale bez przegłosu. liczba pojedyncza die Straße ulica die Frau liczba mnoga die Straßen ulice kobieta die Frauen kobiety Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -in otrzymują końcówkę -nen. liczba pojedyncza liczba mnoga die Freundin przyjaciółka die Freundinnen przyjaciółki die Verkäuferin sprzedawczyni die Verkäuferinnen sprzedawczynie Bez końcówki ale z przegłosem występują tylko dwa rzeczowniki rodzaju żeńskiego: 13 liczba pojedyncza die Mutter liczba mnoga matka die Mütter matki die Tochter córka die Töchter córki Nieliczne rzeczowniki rodzaju żeńskiego przybierają końcówkę -e i występują z przegłosem: liczba pojedyncza liczba mnoga die Kraft siła die Stadt miasto die Städte die Hand ręka die Hände ręce die Nacht noc die Nächte noce die Kräfte siły miasta NEUTRUM Tworzenie liczby mnogiej rodzaju nijakiego opiera się na następujących zasadach: Większość rzeczowników rodzaju nijakiego otrzymuje w liczbie mnogiej -er i przegłos. Przegłos otrzymują tylko rzeczowniki, które mają samogłoskę zdolną do zmiany (czyli: a,o lub u) liczba pojedyncza liczba mnoga das Buch książka die Bücher książki das Bild obrazek die Bilder obrazki das Haus dom die Häuser domy das Blatt kartka die Blätter kartki Część rzeczowników rodzaju nijakiego przyjmuje takżę końcówkę -e bez przegłosu. 14 liczba pojedyncza liczba mnoga das Jahr rok die Jahre lata das Heft zeszyt die Hefte zeszyty das Bein noga die Beine nogi das Spiel gra die Spiele gry Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -nis otrzymują końcówkę -se. liczba pojedyncza przeżycie das Erlebnis liczba mnoga die Erlebnisse przeżycia das Hindernis przeszkoda die Hindernisse przeszkody das Zeugnis świadectwo die Zeugnisse świadectwa das Ergebnis wynik wyniki die Ergebnisse Bez końcówki występują rzeczowniki zakończone na: -er, -en, -el, chen, -lein. Należy pamiętać o zmianie rodzajnika z das na die liczba pojedyncza liczba mnoga zakończone na -er das Fenster okno die Fenster okna das Messer nóż die Messer noże das Gewässer zbiornik wodny die Gewässer zbiorniki wodne zakończone na -en das Zeichen znak die Zeichen znaki das Wesen istota die Wesen istoty 15 das Kissen poduszka die Kissen poduszki zakończone na -chen das Mädchen dziewczyna die Mädchen dziewczyny das Häuschen domek die Häuschen domki das Schränkchen szafka die Schränkchen szafki zakończone na -el das Kabel kabel die Kabel kable das Mittel środek die Mittel środki das Pendel wahadło die Pendel wahadła zakończone na -lein das Büchlein książeczka die Büchlein książeczki das Tischlein stoliczek die Tischlein stoliczki Übung 1:Wpisz liczbę mnogą 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. der Tag das Glas das Plakat der Bruder das Zimmer die Hand das Mädchen die Stunde der Beamte der Schuh Übung 2: Wpisz liczbę pojedynczą 1. die Themen 16 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. die Türen die Tücher die Getränke die Eier die Gebäude die Blätter die Socken die Insekten die Alben Übung 3: Wpisz podany rzeczownik w liczbie mnogiej: 1. 2. Frau Sommers Sohn ist schon zwei _________(das Jahr) alt. In unserem Garten gibt es zahlreiche _________(die Blume) und viele _________(der Baum). 3. Diese _________(das Haus) wurden von zwei sehr bekannten _________(der Architekt) entworfen. 4. Habt ihr neue _________(die Jalousie) an den _________(das Fenster)? 5. Sieht ihr diese vier _________(der Herr)? Jeder hat zwei _________(die Tochter) und drei _________ (der Sohn). 6. Wir machen einen Ausflug nach Italien. Dort bleiben wir vier _________(der Tag) und drei _________ (die Nach)t. 7. In alten _________(das Haus) gibt es oft _________ (die Maus). 8. Herr Blume hat zwei_________(das Auto). Seine Frau hat dagegen zwei _________(das Fahrrad). 9. Wie viele _________(das Museum) gibt es in deiner Stadt? Das weiß ich nicht, aber es gibt bei uns sieben _________(das Kino). 10. Wie viele _________(der Bus) fahren zu ___________ (der Hauptbahnhof)? 17 HOMONIMY W JĘZYKU NIEMIECKIM – ZAPAMIĘTAJ Homonimy to wyrazy o jednakowym brzmieniu i pisowni lecz różnych znaczeniach. W języku polskim wyrazy będące homonimami są tego samego rodzaju i tworzą taką samą liczbę mnogą. Natomiast w języku niemieckim różnią się one rodzajem oraz sposobem tworzenia liczby mnogiej. Oto wykaz najczęściej występujących homonimów liczba pojedyńcza liczba mnoga znaczenie der Band die Bände tom (ksiązki) das Band die Bänder taśma das Band die Bande węzeł die Bank die Bänke ławka die Bank die Banken bank der Bauer die Bauern chłop das Bauer die Bauer klatka der Bund die Bünde sojusz das Bund die Bunde pęczek der Erbe die Erben spadkobierca das Erbe - spadek der Flur die Flure korytarz die Flur die Fluren pole der Gehalt - zawartość 18 das Gehalt die Gehälter płaca das Gesicht die Gesichter twarz das Gesicht die Gesichte przywidzenie das Gesicht - oblicze der Heide die Heiden poganin die Heide die Heiden łąka der Hut die Hüte kapelusz die Hut - opieka der Junge die Jungen chłopiec das Junge die Jungen młode der Kiefer die Kiefer szczęka die Kiefer die Kiefern sosna der Kunde die Kunden klient die Kunde - wieść der Leiter die Leiter kierownik die Leiter die Leitern drabina der Messer die Messer miernik das Messer die Messer nóż die Mutter die Mütter matka die Mutter die Muttern nakrętka 19 der Schild die Schilde tarcza das Schild die Schilder wywieszka der See die Seen jezioro die See die Seen morze die Steuer die Steuern podatek das Steuer die Steuer kierownica der Strauß die Sträuße bukiet der Strauß die Strauße struś der Teil die Teile część (całości) das Teil die Teile część (zamienna) der Verdienst - zarobek das Verdienst die Verdienste zasługa das Wort die Wörter wyraz das Wort die Worte słow NIEMIECKIE RZECZOWNIKI ZŁOŻONE Rzeczowniki złożone stanowią w języku niemieckim bardzo dużą grupę. Rzeczowniki złożone składają się z dwóch lub więcej wyrazów, przy czym ostatni wyraz zawsze jest rzeczownikiem. Rzeczownik złożony ma taki rodzaj jaki ostatni jego wyraz. die Blume + der Topf = der Blumentopf die Zeitung Anzeige = + die die Zeitungsanzeige doniczka ogłoszenie gazecie w 20 Rzeczowniki złożone mogą powstać poprzez połączenie: rzeczownika z rzeczownikiem: die Bahn + der Hof = der Bahnhof dworzec Rzeczownik łączy się z innym rzeczownikiem bezpośrednio, tak jak w powyższym przykładzie lub poprzez spójki -s, -es, -n, -en, -r, -er. Najczęściej występującą spójką jest -s. Występuje ona zawsze wtedy gdy pierwszy rzeczownik składa się z dwóch lub więcej sylab lub gdy pierwszy rzeczownik zakończony jest na: -keit,-heit, -ion, -schaft, ung, -tät. Pozostałe spójki nie mają określonych reguł użycia. spójka -sdas Arbeitszimmer gabinet do pracy das Geburtsdatum data urodzenia der Zeitungsartikel artykuł w gazecie das Verkehrsmittel środek komunikacji der Schwangerschaftstest test ciążowy przymiotnika z rzeczownikiem: rot + der Wein = der Rotwein czerwone wino alt + die Stadt = die Altstadt starówka groß + der Vater = der Großvater dziadek czasownika z rzeczownikiem (powstają poprzez odrzucenie końcówki bezokolicznika -en): 21 schreiben + der Tisch = der Schreibtisch biurko essen + das Zimmer = das Esszimmer jadalnia wohnen + das Haus = das Wohnhaus dom mieszkalny Übung 1: Utwórz rzeczowniki z podanych wyrazów: 1. nach/der Name ____________________________ 2. schwarz/die Arbeit__________________________ 3. zu/die Bereitung ___________________________ 4. das Essen/die Zeit __________________________ 5. weiß/das Brot _____________________________ 6. neben/die Rolle ____________________________ 7. die Frage/der Satz __________________________ 8. wohnen/der Block __________________________ 9. singen/der Vogel ___________________________ 10. die Eile/der Auftrag ________________________ 22