Parazytologia

KARTA KURSU
Ochrona Środowiska I stopnia Studia stacjonarne
Nazwa
Nazwa w j. ang.
Parazytologia
Parasitology
Punktacja ECTS*
Kod
1
Zespół dydaktyczny
Koordynator
Dr Magdalena Nowak-Chmura
Dr Magdalena Nowak-Chmura
Dr Andrzej Górz
Opis kursu (cele kształcenia)
Poznanie pasożytnictwa na tle innych powiązań międzygatunkowych organizmów żywych,
oraz klasyfikacji pasożytnictwa i układu pasożyt - żywiciel. Przegląd systematyczny
pasożytów ze zwróceniem uwagi na pasożyty atakujące ludzi w Polsce, poznanie rodzajów
szkodliwości pasożytniczej. Charakterystyka znaczenia medycznego pasożytów i umiejętny
wybór metod zapobiegania inwazjom pasożytniczym. Problemy parazytologiczne w ochronie
środowiska. Doskonalenie umiejętności posługiwania się sprzętem optycznym, obserwacji,
współpracy w zespole. Kurs jest prowadzony w języku polskim.
Warunki wstępne
Wiedza
Umiejętności
Kursy
Wiedza z zoologii ogólnej i systematycznej. Znajomość podstawowego
nazewnictwa zoologicznego.
Umiejętność korzystania z literatury naukowej, zdolność umiejętnego
posługiwania się mikroskopem do celów badawczych z biologii.
Zoologia
1
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
W01 Definiuje i rozpoznaje pasożytnictwo na tle
innych powiązań międzygatunkowych organizmów
żywych.
K_W36, K_W37
W02 Potrafi prawidłowo zdefiniować i rozróżnić
zadania parazytologii ogólnej, medycznej i
weterynaryjnej.
K_W36
W03 Rozróżnia gatunki pasożytów podczas pracy z
mikroskopem stereoskopowym.
W04 Rozróżnia klasyfikację pasożytów.
Wiedza
Odniesienie do efektów
kierunkowych
K_W36, K_W37
K_W36, K_W37
W05 Prawidłowo wskazuje i objaśnia cechy
K_W36, K_W37
przystosowujące organizmy bezkręgowe do
pasożytniczego trybu życia w różnych środowiskach.
W06 Objaśnia rodzaje szkodliwości pasożytów
K_W36
W07 Wymienia i objaśnia podstawowe choroby
K_W36
wywoływane przez pasożytnicze pierwotniaki, robaki
i stawonogi w Polsce i na świecie.
W08 Prawidłowo objaśnia etapy cykli rozwojowych
pasożytów o szczególnym znaczeniu dla zdrowia
człowieka i zwierząt.
K_W36
W09 Wymienia i charakteryzuje pasożyty
zewnętrzne i wewnętrzne atakujące ludzi w Polsce.
K_W36, K_W37
W10 Potrafi zaproponować podstawowe zasady
profilaktyki i zapobiegania inwazjom pasożytniczym.
K_W36
W11 Zna polskie ośrodki parazytologiczne i
nazwiska wybitnych parazytologów.
K_W36
2
Efekt kształcenia dla kursu
Umiejętności
Odniesienie do efektów
kierunkowych
U01 Odpowiednio interpretuje układ pasożyt –
żywiciel.
K_U12, K_U18
U02 Potrafi teoretycznie oszacować szkody
spowodowane przez pasożyty w hodowli zwierząt.
K_U18
U03 Umiejętnie posługuje się polskimi nazwami
gatunków pasożytów w odniesieniu do
systematycznego przeglądu pasożytów.
K_U20
U04 Umiejętnie posługuje się podstawowym
nazewnictwem parazytologicznym.
K_U12, K_U20
U05 Odpowiednio interpretuje problemy
parazytologiczne w ochronie środowiska.
K_U12, K_U18
U06 Umiejętnie wykonuje szkice rysunków
gatunków pasożytów podczas obserwacji
mikroskopowych.
K_U04, K_U18
U07 Potrafi umiejętnie szerzyć oświatę zdrowotną
jako profilaktykę inwazjom pasożytniczym.
K_U12, K_U18
U08 Odpowiednio ocenia rolę pasożytów w
epidemiologii chorób transmisyjnych.
K_U12, K_U13, K_U18
U09 Wykorzystuje dostępne źródła informacji i
K_U01, K_U03, K_U12
techniki multimedialne do zaprezentowania wyników
opracowywanego problemu.
U10 Wykonuje samodzielnie lub w zespole zadania
badawcze związane z obserwacją pasożytów.
K_U04, K_U012, K_U14
3
Efekt kształcenia dla kursu
K01 Zorientowany w najnowszych trendach badań
w parazytologii.
Odniesienie do efektów
kierunkowych
K_K03, K_K05
K02 Świadomy znaczenia medycznego pasożytów i K_K03, K_K05
metod ich zwalczania.
Kompetencje
społeczne
K03 Kompetentny do wyrażenia własnej oceny na
temat szkodliwości pasożytów w życiu człowieka.
K_K02, K_K03, K_K05
K04 Postępuje zgodnie z podstawowymi zasadami
zapobiegania inwazjom pasożytniczym w trakcie
wycieczek terenowych oraz innych prywatnych
wyjazdów.
K_K04
K05 Świadomie stosuje profilaktykę
przeciwpasożytniczą w trakcie wyjazdów do krajów
tropikalnych.
K_K04
K06 Wykazuje zdolność i zainteresowanie do pracy
w zespole.
K_K04
K07 Zorientowany w ważniejszych polskich
K_K03, K_K05
opracowaniach z zakresu parazytologii (podręczniki,
czasopisma, monografie, klucze do oznaczania).
K08 Wykazuje zainteresowanie chorobami
pasożytniczymi, ich przebiegiem klinicznym,
leczeniem i diagnostyką.
K_K03, K_K05
K09 Świadomy szkodliwości pasożytów,
uszkadzania, zatruwania, uczulania i wywoływania
reakcji stresowych przez pasożyty u żywicieli.
K_K02, K_K03, K_K05
K10 Postępuje zgodnie z procedurami podczas
pracy z materiałem pasożytniczym i podczas
obserwacji mikroskopowej.
K_K04
4
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
K
L
10
S
P
E
10
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykłady. Podczas wykładów zapoznaje się studentów z zagadnieniami z parazytologii ogólnej,
medycznej i weterynaryjnej, rozpoczynając od podstawowych definicji i terminów, przedstawienia polskich
ośrodków parazytologicznych, przechodząc systematycznie do pasożytnictwa na tle innych powiązań
międzygatunkowych organizmów żywych, kończąc na szeroko pojętej szkodliwości pasożytniczej.
Urozmaiceniem wykładów są barwne prezentacje fotograficzne pasożytów w formie slajdów i pokazów
multimedialnych, ryciny ułatwiające zrozumienie cykli rozwojowych, oraz obrazujące objawy uboczne
chorób pasożytniczych, mapy z zasięgiem gatunków pasożytniczych. Podczas wykładów praktykuje się
tradycyjny wykład z elementami pogadanki i dyskusji.
Ćwiczenia. Zajęcia są prowadzone w formie ćwiczeń laboratoryjnych, wykonywany jest systematyczny
przegląd pasożytów ze zwróceniem uwagi na pasożyty atakujące ludzi i zwierzęta w Polsce. Prowadzone
są obserwacje preparatów mikroskopowych, w niektórych przypadkach praca z żywym materiałem.
Studenci samodzielnie opracowują epidemiologię wybranych parazytoz, zagrożenia i profilaktykę inwazji
pasożytniczych, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności ochrony dzieci i młodzieży przed atakami
pasożytów. Samodzielne lub zespołowe prezentacje studentów są prowadzone przy pomocy technik
multimedialnych, referatów. Na ćwiczeniach wykorzystuje się również elementy pogadanki i dyskusji.
W01
W02
W03
W04
W05
W06
W07
W08
W09
W10
W11
U01
U02
U03
U04
U05
x
Inne
Egzamin
pisemny
Egzamin ustny
Praca pisemna
(esej)
Referat
Udział w
dyskusji
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
5
U06
U07
U08
U09
U10
K01
K02
K03
K04
K05
K06
K07
K08
K09
K10
Kryteria oceny
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Wykłady: Test pisemny (ocena pozytywna 50%+ 1 poprawna odpowiedź).
Ćwiczenia: Trzy prace pisemne (kolokwium, test wyboru) z poszczególnych grup
pasożytniczych, wykazujące znajomość teoretyczną oraz praktyczną przeglądu
pasożytów, w tym mikroskopowania. Ocena merytoryczna samodzielnej lub grupowej
prezentacji multimedialnej, oraz referatu wygłoszonego na wybrany temat, ocena
aktywności studentów w poruszanych na ćwiczeniach dyskusjach.
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Definicja parazytologii jako nauki. Polskie ośrodki parazytologiczne. Polscy, wybitni parazytolodzy.
Pasożytnictwo na tle innych związków wewnątrz-gatunkowych i miedzy-gatunkowych.
Klasyfikacja pasożytów i ich żywicieli.
Układ pasożyt - żywiciel.
Cykle rozwojowe pasożytów.
Inwazja pasożytnicza.
Szkodliwość pasożytów: choroby pasożytnicze na świecie.
Szkodliwość pasożytów: choroby wywoływane przez pasożytnicze pierwotniaki w Polsce.
Szkodliwość pasożytów: choroby pasożytnicze w Polsce wywoływane przez pasożytnicze robaki i
stawonogi.
Szkodliwość pasożytów: uszkodzenia mechaniczne.
Szkodliwość pasożytów: uczulanie i zatruwanie ciała żywiciela.
Szkodliwość pasożytów: podkradania pokarmu, wywoływanie reakcji stresowych.
Szkodliwość pasożytów: udział stawonogów w epidemiologii chorób transmisyjnych.
Środowiskowe zagrożenia inwazjami pasożytniczymi.
Problemy parazytologiczne w ochronie środowiska. Zapobieganie inwazjom pasożytniczym .
6
Wykaz literatury podstawowej
Lonc E. (red.). Parazytologia w ochronie środowiska i zdrowia. Wydawnictwo VOLUMED, Wrocław,
2001.
2. Deryło A. (red.) Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Podręcznik dla studentów, nauczycieli
akademickich, lekarzy praktyków i pracowników laboratoriów diagnostycznych. Wyd. Nauk. PWN,
Warszawa 2002.
3. Niewiadomska K., Pojmańska T., Machnicka B., Czubaj A. Zarys parazytologii ogólnej. Wyd. Naukowe
PWN, Warszawa, 2001.
4. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Lublin, 2005.
1.
Wykaz literatury uzupełniającej
1. Lonc E., Złotorzycka J. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów biologii. Wyd. Uniwersytetu
Wrocławskiego, Wrocław 1995
2. Lonc E., Złotorzycka J. Zajęcia praktyczne z parazytologii dla studentów biologii. Wydawnictwo
Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 1994.
3. Zdzisław Dziubek (red.). Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2000.
4. Furmaga S. Choroby pasożytnicze zwierząt domowych. PWRiL, Warszawa, 1983.
5. Stefański W. Parazytologia weterynaryjna. Tom I Protozoologia i helmintologia. PWRiL,
Warszawa, 1963.
6. Stefański W. Parazytologia weterynaryjna. Tom II Arachno-entomologia. PWRiL, Warszawa, 1968.
7. Combes C. Ekologia i ewolucja pasożytnictwa. Długotrwałe wzajemne oddziaływania. Wyd.
Naukowe PWN, Warszawa, 1999.
8. Złotorzycka J. (red.) Słownik parazytologiczny. Wydawnictwo PTP, Warszawa, 1998.
9. Czasopisma naukowe: Wiadomości Parazytologiczne, Annals Agricultural Environmental Medicine
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
Wykład
10
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
10
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
10
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
5
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
10
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca w grupie)
10
Przygotowanie do egzaminu
Ogółem bilans czasu pracy / liczba godzin pracy studenta w ramach zajęć o charakterze
praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
55/20
1
7