Spis treści - Powiat Średzki | Biuletyn Informacji Publicznej

Spis treści - Powiat Średzki | Biuletyn Informacji Publicznej

Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
WIOŚ Poznań
Spis treści
I. Wstęp
1. Wprowadzenie
2. Ogƒlna charakterystyka powiatu
II. Stan środowiska
1. Ochrona powietrza
2. Zagrożenie środowiska hałasem
3. Stan czystości i ochrona wƒd
3.1. Wody powierzchniowe
3.1.1. Jakość rzek
3.1.2. Jakość jezior
3.2. Wody podziemne
4. Ochrona powierzchni ziemi
4.1. Gospodarka odpadami
4.2. Gleby
5. Ochrona przyrody
III. Działalność kontrolna WIOŚ w Poznaniu na terenie powiatu średzkiego
2
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
I. WSTĘP
1. Wprowadzenie
Opracowanie to ma na celu przedstawienie stanu środowiska przyrodniczego oraz przybliżenie działalności kontrolnej Inspekcji Ochrony Środowiska na terenie powiatu średzkiego w roku
2006. W opracowaniu wykorzystano badania własne Inspekcji Ochrony Środowiska, wyniki
badań będące w posiadaniu IOŚ oraz ustalenia z kontroli użytkownikƒw środowiska prowadzonych przez inspektorƒw IOŚ.
2. Og€lna charakterystyka powiatu
Powiat średzki położony na południowy wschƒd od powiatu poznańskiego, sąsiaduje
z czterema powiatami Wielkopolski, tj.: poznańskim, wrzesińskim, jarocińskim oraz śremskim.
Powiat średzki zajmuje powierzchnię 624 km2. Liczba ludności powiatu według GUS wynosi
54 696 (stan w dniu 31 grudnia 2006 roku).
W skład powiatu średzkiego wchodzą:
- jedna gmina miejsko-wiejska: Środa Wielkopolska,
- cztery gminy wiejskie: Dominowo,
Krzykosy,
Nowe Miasto nad Wartą,
Zaniemyśl.
Około 1221,7 ha powierzchni powiatu to obszary prawnie chronione – rezerwaty przyrody
zajmują 21,6 ha; parki krajobrazowe 1080,0 ha, a obszary chronionego krajobrazu 141,7 ha.
Gmina miejsko-wiejska Środa Wielkopolska liczy około 30 032 mieszkańcƒw, zajmuje
powierzchnię 208 km2 (wg GUS). Gmina posiada: sieć wodociągową i telefoniczną, zmodernizowane w 100 % linie energetyczne, rozwiązane w 80 % problemy dotyczące gospodarki
wodno-ściekowej, sieć gazu ziemnego, nowoczesne składowisko odpadƒw oraz oczyszczalnię
ściekƒw.
Na terenie gminy Środa Wlkp. mieści się obszar chronionego krajobrazu „Bagna Średzkie”,
gdzie znajduje się ostoja około 35 gatunkƒw ptakƒw wodnych i błotnych.
Gmina Dominowo ma powierzchnię 79 km2 i zamieszkiwana jest przez 2835 os€b (dane wg
GUS). Ma charakter typowo rolniczy, w nieznacznym stopniu jest zalesiona. Użytki rolne
zajmują 6834 ha, gospodarstwa indywidualne 5820 ha, a grunty orne około 6340 ha.
Gmina obejmuje 23 miejscowości, jest całkowicie zwodociągowana, posiada biologicznomechaniczną oczyszczalnię ściek€w w miejscowości Chłapowo oraz własne składowisko
odpad€w znajdujące się w Orzeszkowie.
Gmina Krzykosy ma charakter rolniczy. Powierzchnia gminy wynosi 110 km2. Zamieszkuje
ją 6475 os€b (dane wg GUS). Gmina jest w 90 % zwodociągowana, posiada komunalne
składowisko odpad€w oraz nowo wybudowaną nowoczesną oczyszczalnię ściek€w, kt€ra
znajduje się w miejscowości Sulęcinek.
Krzykosy położone są w obszarze chronionego krajobrazu Pradoliny WarciańskoObrzańskiej. Warta stanowi południową granicę gminy.
Na uwagę zasługują parki dworskie objęte ochroną konserwatorską w miejscowościach:
Garby, Murzynowo Leśne, Murzyn€wko, Młodzikowo i Sulęcin. Gmina Krzykosy posiada
własną oczyszczalnię ściek€w i składowisko odpad€w w Pięczkowie.
Gmina Nowe Miasto nad Wartą ma charakter rolniczy, zajmuje powierzchnię 120 km2.
Gmina posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną: 100 % gminy jest zwodociągowane,
70% zgazyfikowane, 50% skanalizowane, funkcjonują trzy oczyszczalnie ściek€w.
3
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
Gmina Nowe Miasto nad Wartą położona jest w bardzo atrakcyjnym miejscu pod względem
krajobrazowym i turystycznym. W miejscowości Dębno znajduje się rezerwat faunistyczny
należący do Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. Poza tym teren gminy obejmuje
sześć kompleks€w parkowo-pałacowych w miejscowościach: Dębno, Szypł€w, Skoraczew,
Chocicza, Klęka i Boguszyn.
Gmina obejmuje 31 miejscowości, posiada własne składowisko odpad€w znajdujące się
w Elżbietowie. Zamieszkiwana jest przez 9020 os€b (dane wg GUS).
Gmina Zaniemyśl ze względu na swoje położenie ma charakter rolniczo-turystyczny.
Powierzchnia gminy wynosi 107 km2. Gmina liczy 6195 mieszkańcƒw (dane wg GUS).
Liczne jeziora tj.: Raczyńskie, Łękno, Jeziory Małe, Wielkie Jeziory stanowią atrakcję
turystyczną dla zwiedzających.
4
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
WIOŚ Poznań
II. STAN ŚRODOWISKA
1. Ochrona powietrza
Zgodnie z obowiązującymi przepisami dla powiatu średzkiego za rok 2006 przygotowano
roczną ocenę jakości powietrza. Celem corocznej oceny jakości powietrza jest uzyskanie
informacji o stężeniach zanieczyszczeń na obszarze stref – powiatƒw. Oceny dokonuje się
z uwzględnieniem dwƒch grup kryteriƒw: ustanowionych ze względu na ochronę zdrowia ludzi
oraz ze względu na ochronę roślin.
Wojewƒdzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu prowadzi na terenie powiatu
średzkiego badania monitoringowe stężeń dwutlenku siarki i dwutlenku azotu, metodą pasywną.
Stanowisko pomiarowe zlokalizowane jest w Murzynowie Kościelnym. Otrzymane w wyniku
pomiar€w stężenia nie przekraczały dopuszczalnych poziom€w substancji w powietrzu,
zestawiono je w tabeli 2.
Ocena pod kątem ochrony zdrowia:
Do oceny jakości powietrza dla obszaru powiatu Środa Wlkp. pod kątem ochrony zdrowia
wykorzystano pomiary na zasadzie analogii stref – pomiary substancji wykonane na stanowiskach
pomiarowych w innych strefach (powiatach). Otrzymane wartości w odniesieniu do poziomƒw
dopuszczalnych przedstawiono poniżej:
1. dla benzenu – wartość średnia roczna 2,4 μg/m3 przy dopuszczalnym poziomie 5 μg/m3,
2. dla ołowiu – wartość średnia roczna 0,02 μg/m3 przy dopuszczalnym poziomie
0,5 μg/m3,
3. dla ozonu – na terenie wojew€dztwa dopuszczalna 8-godzinna pośr€d średnich kroczących przekraczana jest maksymalnie 19 razy przy dozwolonych 25 dniach,
4. dla pyłu zawieszonego PM10 średnia wartość roczna wynosi około 30,0 μg/m3, przy
dopuszczalnej 40 μg/m3, jednak w dużych miastach wojewƒdztwa odnotowano przekroczenia dopuszczalnej częstości przekraczania poziomu dopuszczalnego dla 24 h,
5. dla tlenku węgla – otrzymano maksymalną średnią 8-godzinną spośrƒd średnich kroczących około 5000 μg/m3, przy dopuszczalnej 10000 μg/m3,
6. dla dwutlenku siarki – maksymalne stężenia 24-godzinne wynosiło 99,2 μg/m3, przy
dopuszczalnym 125 μg/m3, natomiast stężenie 1-godzinne wynosiło 187,5 μg/m3, przy
dopuszczalnym 350 μg/m3– na żadnym stanowisku pomiarowym w wojew‚dztwie nie
odnotowano przekroczenia poziomu dopuszczalnego,
7. dla dwutlenku azotu – wartość średnia roczna wynosi około 30 μg/m3 przy dopuszczalnym poziomie 40 μg/m3, stężenia 1-godzinne przekraczały poziom dopuszczalny
200 μg/m3, ale znacznie poniżej dopuszczalnej częstości przekraczania poziomu dopuszczalnego dla 1 h (dopuszcza się 18 razy).
Otrzymane w wyniku pomiarƒw stężenia nie przekraczały dopuszczalnych poziomƒw
substancji w powietrzu.
Tabela 1.
Wynikowe klasy stref dla poszczeg€lnych zanieczyszczeń oraz klasa og€lna dla strefy, uzyskane w ocenie
rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteri€w ustanowionych w celu ochrony zdrowia
Nazwa
strefy/powiatu
średzki
Symbol klasy wynikowej dla poszczeg€lnych zanieczyszczeń dla
obszaru całej strefy
SO2
NO2
PM10
Pb
C6 H6
CO
O3
A
A
A
A
A
A
A
Klasa og€lna
strefy
A
Ocena pod kątem ochrony roślin:
Ocena obejmuje tlenki azotu, dwutlenek siarki i ozon. Na terenie powiatu wykonywano
pomiary tlenk€w azotu i dwutlenku siarki metodą pasywną. Dla ozonu wykorzystano pomiary
5
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
WIOŚ Poznań
wykonane w innych strefach – na terenie wojew€dztwa w okresie wegetacyjnym (V-VII) roku
2006 otrzymano stężenia około 22000 μg/m3.h, przy stężeniu dopuszczalnym 24000 μg/m3.h.
Tabela 2.
Stężenia średnie roczne dwutlenku siarki i tlenk€w azotu w roku 2006 /według WIOŚ/
Stanowisko
Murzynowo Kościelne
Stężenie substancji [μg/m3 ]
dwutlenek siarki
tlenki azotu
10,94
21,1
Tabela 3.
Wynikowe klasy stref dla poszczeg€lnych zanieczyszczeń oraz klasa og€lna dla strefy, uzyskane w ocenie
rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteri€w ustanowionych w celu ochrony roślin
Nazwa
strefy/powiatu
średzki
Symbol klasy wynikowej dla poszczeg€lnych zanieczyszczeń dla
obszaru całej strefy
SO2
NOx
O3
A
A
A
Klasa og€lna
strefy
A
Zar€wno w klasyfikacji stref pod kątem ochrony zdrowia jak i roślin, powiat średzki dla
wymaganych rozporządzeniem substancji zaliczono do klasy A.
Zaliczenie strefy do klasy A oznacza, że jakość powietrza atmosferycznego na jej obszarze
jest zadowalająca, otrzymywane stężenia nie przekraczają podanych w rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 06 czerwca 2002 roku /Dz. U. Nr 87, poz.796/ dopuszczalnych poziom€w
substancji w powietrzu. Natomiast wszystkie działania, inwestycje prowadzone i podejmowane
na obszarze strefy nie powinny wpływać na pogorszenie stopnia jakości powietrza atmosferycznego.
6
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
2. Zagrożenie środowiska hałasem
Ze względu na powszechność występowania, znaczny zasięg oddziaływania oraz liczbę
narażonej ludności, podstawowym źrƒdłem uciążliwości akustycznych dla środowiska są trasy
komunikacyjne. Przez obszar powiatu średzkiego przebiegają: drogi krajowe nr 11 i 15 oraz
drogi wojewƒdzkie nr 432 i 436.
Ostatnie pomiary poziomu hałasu na terenie powiatu średzkiego pochodzą z roku 2005 – są to
badania własne WIOŚ oraz pomiary wykonane przez GDDKiA i Wielkopolski Zarząd Drƒg
Wojewƒdzkich w ramach realizacji ustawowego obowiązku okresowych pomiarƒw hałasu
w otoczeniu drƒg. Ze względu na charakter zależności między natężeniem ruchu pojazdƒw
i poziomem hałasu oraz wobec braku istotnych zmian dotyczących sieci drƒg na terenie powiatu,
w szczegƒlności zbliżone natężenia ruchu pojazdƒw, uzyskane wyniki dobrze charakteryzują
warunki aktualne.
Badania WIOŚ zostały wykonane w rejonie Szkoły Podstawowej przy ul. Dąbrowskiego
w Środzie Wielkopolskiej. Punkty pomiarowe zlokalizowano w bezpośrednim sąsiedztwie
ul. Dąbrowskiego, w odległości 1 m od krawężnika, na wysokości 1,5 m nad powierzchnią
terenu, oraz w odległości odpowiadającej położeniu elewacji budynku szkoły, na wysokości 4 m.
Zmierzone i obliczone wartości rƒwnoważnego poziomu hałasu wynosiły:
- w bezpośrednim sąsiedztwie ulicy, na wysokości 1,5 m – 65,0 dB,
- przed elewacją budynku szkoły– 60,3 dB
przy zarejestrowanym natężeniu ruchu pojazdƒw 360 pojazdƒw na godzinę, z czego 6% stanowiły
pojazdy ciężkie.
Zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2004 roku /Dz. U.
Nr 178, poz. 1841/ dopuszczalna wartość rƒwnoważnego poziomu hałasu pochodzącego od drƒg
dla terenƒw zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży
wynosi LAeq = 55 dB dla szesnastu godzin pory dziennej (600 – 2200).
Wykonane pomiary wskazują na przekroczenie dopuszczalnej wartości poziomu r€wnoważnego hałasu w środowisku w rejonie szkoły.
W roku 2005 nastąpiła realizacja ustawowego obowiązku wykonania przez zarządzających
drogami okresowych pomiar€w poziomu hałasu w rejonie dr€g. W ramach monitoringu
realizowanego przez GDDKiA pomiary poziomu hałasu przeprowadzono na terenie powiatu
średzkiego w rejonie drogi krajowej nr 11 w miejscowościach Miąskowo i Klęka. Wyniki
pomiar€w i rejestracji natężenia ruchu pojazd€w przedstawia poniższa tabela.
Tabela 4.
Wyniki pomiar€w i rejestracji natężenia ruchu pojazd€w w otoczeniu drogi krajowej nr 11 na terenie
powiatu średzkiego.
Pora dzienna
Pora nocna
Odległość
Natężenie
Udział
Natężenie
Udział
Lp. Miejscowość
LAeq
od jezdni LAeq (dB)
ruchu
pojazd€w
ruchu
pojazd€w
(dB)
pojazd€w
ciężkich
pojazd€w
ciężkich
1
Miąskowo
10 m
72,1
747
21%
70,4
253
44%
2
Miąskowo
20 m
69,4
747
21%
68,0
253
44%
3
Klęka
10 m
70,1
731
22%
68,6
299
39%
4
Klęka
20 m
67,4
731
22%
65,6
299
39%
W przypadku miejscowości Miąskowo teren objęty pomiarami hałasu jest obszarem niepodlegającym ochronie akustycznej (brak zabudowy), natomiast w miejscowości Klęka otoczenie
trasy stanowi zabudowa mieszkaniowa jedno- i wielorodzinna, ktƒrej pierwsza linia zlokalizowana jest w odległości od około 10 do 30 m od drogi. Dopuszczalne wartości poziomu
rƒwnoważnego hałasu dla tego typu zabudowy wynoszą odpowiednio 60 dB w porze dziennej
i 50 dB w porze nocnej, stąd też wyniki pomiarƒw świadczą o przekroczeniach wartości
7
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
WIOŚ Poznań
dopuszczalnych przed pierwszą linią zabudowy odpowiednio o kilka do 10 dB w dzień
i kilkanaście decybeli w nocy.
W ramach monitoringu realizowanego przez Wielkopolski Zarząd Dr€g Wojew€dzkich
pomiary poziomu hałasu przeprowadzono na terenie powiatu średzkiego w rejonie drogi
wojew€dzkiej nr 432 w Środzie Wielkopolskiej. Wyniki pomiar€w i rejestracji natężenia ruchu
pojazd€w przedstawia tabela 5.
Tabela 5.
Wyniki pomiar€w i rejestracji natężenia ruchu pojazd€w w otoczeniu drogi wojew€dzkiej nr 432 w Środzie
Wielkopolskiej
L.p.
1
Miejscowość
Środa Wlkp.
Odległość
od jezdni
8m
Pora dzienna
Natężenie
Udział
LAeq (dB)
ruchu
pojazd€w
pojazd€w
ciężkich
69,0
386
17%
LAeq
(dB)
62,6
Pora nocna
Natężenie
Udział
ruchu
pojazd€w
pojazd€w
ciężkich
62
35%
Otoczenie drogi wojewƒdzkiej w rejonie objętym pomiarami na terenie Środy Wlkp. stanowi
obustronna zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, ktƒrej pierwsza linia zlokalizowana jest
w odległości od około 7 do 10 m od drogi. Dopuszczalne wartości poziomu rƒwnoważnego
hałasu dla tego typu zabudowy wynoszą odpowiednio 60 dB w porze dziennej i 50 dB w porze
nocnej, stąd też wyniki pomiarƒw świadczą o przekroczeniu wartości dopuszczalnych przed
pierwszą linią zabudowy odpowiednio o około 9 dB w dzień i 13 dB w nocy.
Na terenie powiatu średzkiego nie stwierdzono występowania warunkƒw zagrożenia hałasem, tj. przekroczeń wartości progowych poziomu hałasu, określonych obowiązującym do
niedawna rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 roku /Dz. U. Nr 8, poz. 81/,
wskazujących na szczeg€lnie drastyczne przypadki przekraczania kryteri€w poprawności
klimatu akustycznego.
8
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
3. Stan czystości w†d
3.1. Wody powierzchniowe
3.1.1. Jakość rzek
Badania i ocena jakości wƒd powierzchniowych płynących w 2006 roku prowadzone były
w oparciu o kryteria określone w nieaktualnym Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
11 lutego 2004 roku w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wƒd powierzchniowych
i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wynikƒw
i prezentacji stanu tych wƒd /Dz. U. Nr 32, poz. 284/. Powyższe rozporządzenie obowiązywało
do 1 stycznia 2005 roku.
Zgodnie z rozporządzeniem jakość wƒd zaliczana jest do jednej z pięciu klas czystości.
Wody I klasy są to wody o bardzo dobrej jakości, II klasy to wody dobrej jakości, III klasy – wody
zadawalającej jakości, natomiast wody IV klasy to wody niezadowalającej jakości i wody
V klasy o złej jakości.
W ramach monitoringu diagnostycznego prowadzono badania 51 wskaźnikƒw fizykochemicznych i biologicznych (w tym mikrobiologicznych) z częstotliwością określoną w rozporządzeniu:
 wskaźniki fizyczne – temperatura, zapach, barwa, zawiesiny ogƒlne i odczyn pH;
 wskaźniki tlenowe – tlen rozpuszczony, BZT5 , ChZT-Mn, ChZT-Cr, og€lny węgiel organiczny;
 wskaźniki biogenne – amoniak, azot Kjeldahla, azotany, azotyny, azot ogƒlny, fosforany i fosfor
ogƒlny;
 wskaźniki zasolenia – przewodność w 20oC, substancje rozpuszczone, zasadowość ogƒlna,
siarczany, chlorki, wapń, magnez, fluorki;
 metale, w tym ciężkie – arsen, bar, bor, chrom ogƒlny, chrom (VI), cynk, glin, kadm, mangan,
miedź, nikiel, ołƒw, rtęć, selen i żelazo;
 wskaźniki zanieczyszczeń przemysłowych – cyjanki wolne, fenole, pestycydy (suma lindanu
i dieldryny), substancje powierzchniowo czynne anionowe oraz WWA (wielopierścieniowe
węglowodory aromatyczne);
 wskaźniki biologiczne – saprobowość fitoplanktonu, saprobowość peryfitonu, chlorofil „a”;
 wskaźniki mikrobiologiczne – liczba bakterii grupy coli typu kałowego i liczba bakterii grupy coli.
Maskawa to prawobrzeżny dopływ Warty, uchodzący do niej w 307,2 km. Całkowita długość
rzeki wynosi 56,4 km, a powierzchnia zlewni 620,8 km2. Obszar źrƒdłowy stanowią łąki koło wsi
Nekielka. Wpływa do Warty w pobliżu Jƒzefowa, 11 km na wschƒd od miasta Śrem. Głƒwnymi
dopływami Maskawy są:
– prawobrzeżna: Struga Średzka (długość 15,7 km, powierzchnia zlewni 58,2 km2, wpływa
do Maskawy w km 26,0),
– lewobrzeżne: Wielki R€w (o długości 27,2 km i powierzchni zlewni 99,8 km2, uchodzi do
Maskawy w km 22,2) oraz Miłosławka (o długości 36,3 km i powierzchni zlewni 182,9 km2,
ujście do Maskawy w km 12,8).
Zlewnia ma charakter rolniczy, a wody Maskawy i jej dopływ€w wykorzystywane są dzięki
systemowi piętrzeń do nawodnień oraz do napełniania staw€w rybnych. Znaczącym źr€dłem
zanieczyszczenia w€d jest przemysł rolno-spożywczy oraz komunalne oczyszczalnie ściek€w.
Monitoring diagnostyczny prowadzono w 2006 roku na terenie powiatu średzkiego
w siedmiu punktach kontrolno-pomiarowych na rzekach:
 Maskawa – w Gieczu, w km 39,6,
 Maskawa – poniżej Środy Wlkp., w km 26,6,
 Maskawa – w Kępie Wielkiej, w km 7,8,
 Struga Średzka – ujście do Maskawy, w km 0,5,
 Wielki R€w – w Szlachcinie, w km 3,9,
9
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
WIOŚ Poznań
 Miłosławka – w Miąskowie, w km 13,5,
 Warta – Nowa Wieś Podg€rna, w km 342,5.
Maskawa – jakość w‚d rzeki w 2006 roku była zła, odpowiadająca V klasie. W stosunku do
roku 2005 jakość uległa pogorszeniu w jednym punkcie kontrolno-pomiarowym (Kępa Wielka,
km 1,5) z klasy IV na V.
Na zakwalifikowanie rzeki do V klasy wpływ miały przede wszystkim wysokie stężenia
substancji biogennych (fosforany, azotany, azotyny, azot i fosfor og‚lny, azot Kjeldahla)
wskaźnik‚w tlenowych (tlen rozpuszczony, BZT5) oraz mikrobiologicznych (liczba bakterii
grupy coli typu kałowego, liczba bakterii grupy coli). Wskaźniki zanieczyszczeń przemysłowych
utrzymywały się w zakresie I-III klasy. Wszystkie metale z wyjątkiem manganu i rtęci (III-IV klasa)
oznaczono w I klasie.
Tabela 6.
Ocena stanu czystości Maskawy w 2006 roku
Punkt pomiarowy
Giecz
Poniżej Środy Wlkp.
Kępa Wielka
Kilometr
biegu rzeki
39,6
26,6
1,5
I
26,8
29,1
37,3
Ilość wskaźnik€w w klasach [%]
II
III
IV
14,6
12,2
22,0
9,8
17,1
22,0
9,8
19,6
17,6
V
24,4
22,0
15,7
Klasyfikacja og€lna
V
V
V
Struga Średzka – w odcinku ujściowym charakteryzowały ją wody złej jakości, zaliczone do
V klasy (stan czystości nie uległ zmianie w stosunku do roku 2005). Wysokie stężenia stwierdzono
dla substancji biogennych, saprobowości fitoplanktonu i peryfitonu, chlorofilu „a” oraz liczby
bakterii grupy coli typu kałowego i liczby bakterii grupy coli – na poziomie IV/V klasy. Wśrƒd
metali mangan i bar oznaczono w III klasie, pozostałe metale – w I klasie.
Wielki R€w – prowadził w odcinku ujściowym, podobnie jak w roku 2005, wody IV klasy.
Wpływ na stan czystości miały zły stan sanitarny, wysokie stężenia fosforanƒw. Na poziomie
norm IV klasy oznaczono 13 parametrƒw: m.in. tlen rozpuszczony, BZT5, ChZT-Cr, azot
Kjeldahla, amoniak, og€lny węgiel organiczny, azot i fosfor og€lny, substancje rozpuszczone.
Wskaźniki zanieczyszczeń przemysłowych utrzymywały się w normach II/III klasy. Wśr€d
metali mangan oznaczono w III klasie, rtęć w IV klasie.
Miłosławka – badana na stanowisku w Miąskowie prowadziła, tak jak w roku 2005, wody
złej jakości, zaliczone do V klasy czystości. Wskaźniki tlenowe, biogenne i mikrobiologiczne
utrzymywały się w przedziale norm IV/V klasy. Zasolenie było zr‚żnicowane w zakresie od
II klasy do IV. Wśr‚d wskaźnik‚w biologicznych chlorofil i saprobowość peryfitonu oznaczono
w III klasie, a saprobowość fitoplanktonu w IV klasie. Stężenie metali z wyjątkiem manganu
(V klasa) i żelaza (II klasa) utrzymywały się w normach I klasy czystości.
Warta – przepływa przez obszar powiatu średzkiego na odcinku 38km (340,0 km – 302,0 km),
w tym 16 km stanowi granicę z powiatem śremskim. Jakość w€d rzeki na terenie powiatu mogą
zobrazować badania prowadzone w Nowej Wsi Podg€rnej w km 342,5.
Jakość w€d rzeki w badanym punkcie była niezadowalająca, odpowiadała IV klasie czystości. W stosunku do roku 2005 jakość w€d uległa pogorszeniu z klasy III na IV. Wartości
wskaźnik€w tlenowych były zr€żnicowane od I do IV klasy. Oznaczane w wodzie związki azotu
i fosforu utrzymywały się w przedziale od II do IV klasy. Wskaźniki zasolenia (z wyjątkiem
wapnia – III klasa) oraz ilości zawiesiny og€lnej kwalifikowały się do I/II klasy czystości.
Wśr€d metali, w tym ciężkich, jedynie żelazo zaliczono do II klasy, stężenia pozostałych
oznaczanych metali były niskie w zakresie norm I klasy. Zawartość cyjank€w oraz pestycyd€w
była minimalna (I klasa), zawartość fenoli odpowiadała poziomowi II klasy.
10
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
Dla saprobowości fitoplanktonu i peryfitonu wyznaczono III klasę czystości. Wartości
chlorofilu „a” i wskaźnik€w mikrobiologicznych zaliczono do klasy IV.
Monitoring w†d pod kątem przydatności do bytowania ryb w warunkach naturalnych
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej wytypował do badań rzeki, w ktƒrych wody winny
spełniać wymagania odpowiednie dla życia w warunkach naturalnych ryb łososiowatych
i karpiowatych. Do tych rzek na terenie powiatu średzkiego należą Warta i Maskawa (przeznaczone do bytowania ryb karpiowatych).
Oceny wƒd pod kątem przydatności do bytowania ryb dokonano na podstawie 11 wskaźnikƒw jakości wody: temperatura, tlen rozpuszczony, odczyn pH, zawiesiny ogƒlne, BZT5, fosfor
og€lny, azotyny, niejonowy amoniak, azot amonowy, całkowity chlor pozostały, cynk og€lny
i miedź rozpuszczona (obecność związk€w fenolowych i węglowodor€w ropopochodnych nie
została stwierdzona organoleptycznie, dlatego też nie wykonano badań laboratoryjnych).
W wyniku oceny stwierdzono, że wody w żadnym punkcie kontrolno-pomiarowym nie
odpowiadają wymaganiom, jakim powinny odpowiadać wody śr€dlądowe będące środowiskiem
życia ryb w warunkach naturalnych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia
4 października 2002 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śrƒdlądowe
będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych /Dz. U. Nr 176, poz. 1455/.
Gł€wnymi wskaźnikami degradującymi przydatność w€d do bytowania ryb były azotyny
i fosfor og€lny, dodatkowo na rzece Maskawa we wszystkich punktach kontrolno-pomiarowych
tlen rozpuszczony, BZT5, azot amonowy i niejonowy amoniak.
3.1.2 Jakość jezior
W roku 2006 Wojewƒdzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, na obszarze powiatu
średzkiego nie prowadził badań wƒd jeziornych. W ramach monitoringu regionalnego badania
jezior prowadzi się zgodnie z zasadami Systemu Oceny Jakości Jezior, ktƒry zakłada częstotliwość raz na pięć lat. Ostatnie wyniki badań jezior w granicach powiatu średzkiego pochodzą
z 2001 roku i są to wyniki badań Jeziora Raczyńskiego (stan czystości wƒd - poza klasą,
kategoria podatności na degradację – III).
11
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
WIOŚ Poznań
3.2. Wody podziemne
Wody podziemne z powodu ich gospodarczego znaczenia oraz powszechnego zagrożenia
jakości, zostały objęte programem badań jakości w stałych punktach badawczych w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska.
Na terenie powiatu średzkiego występują Lokalne Zbiorniki Wƒd Podziemnych i Głƒwny
Zbiornik Wƒd Podziemnych nr 150 „Pradolina Warszawsko-Berlińska” (GZWP nr 150). Jest to
zbiornik czwartorzędowy mający znaczenie ponadregionalne, gdyż rƒwnoleżnikowo przecinając
obszar Wielkopolski przebiega dalej na wschƒd i na zachƒd. Zbiornik ten narażony jest na
zanieczyszczenia antropogeniczne ze względu na swƒj „odkryty” charakter (intensywna
wymiana pomiędzy wodami infiltracyjnymi i podziemnymi).
Tabela 7.
Gł€wny Zbiornik W€d Podziemnych (GZWP) na terenie powiatu średzkiego
GZWP
150
Powierzchnia
Nazwa zbiornika
Pradolina Warszawa-Berlin
km2
1904
Wiek
utwor€w
Qp
Typ
zbiornika
Średnia
głębokość
m
25-30
porowy
Szacunkowe
zasoby
dyspozycyjne
tys. m3 /d
456
Objaśnienia: Qp –zbiornik czwartorzędowy pradolinny
W roku 2006 na terenie powiatu średzkiego monitoring zwykłych wƒd podziemnych realizowany był w regionalnej sieci obserwacyjnej, w jednym punkcie w miejscowości Solec, gmina
Krzykosy – nr otworu 72. Badania wykazały, iż podobnie jak w latach 2004–2005 jakość wody
odpowiadała klasie IV – czyli są to wody o niezadowalającej jakości.
Ze względu na brak aktualnego rozporządzenia dotyczącego sposobu interpretacji wynikƒw
i prezentacji stanu wƒd podziemnych, ocena jakości wƒd w 2006 r. została wykonana w oparciu
o nieaktualne Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie
klasyfikacji dla prezentowania stanu wƒd powierzchniowych i podziemnych, sposobu
prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wynikƒw i prezentacji stanu tych wƒd
/Dz. U. Nr 32, poz. 284/. Rozporządzenie straciło moc z dniem 1 stycznia 2005 r.
Według tego rozporządzenia klasyfikacja stanu w€d podziemnych obejmuje pięć klas jakości:
a) klasa I – wody o bardzo dobrej jakości,
b) klasa II – wody dobrej jakości,
c) klasa III – wody zadowalającej jakości,
d) klasa IV – wody niezadowalającej jakości,
e) klasa V – wody złej jakości.
103,5
57,0
Zagospodarowanie
LZWP
Miąższość
izolacji
Tr
Głębokość
otworu
Solec
Zbiornik
Poziom
72
Miejscowość
Nr otworu
Tabela 8.
Ocena jakości w€d podziemnych w punkcie badawczym na terenie powiatu średzkiego w roku 2006
Klasa w€d
ZW
IV
Wskaźniki w zakresie stężeń
odpowiadających wodzie o
niezadowalającej i złej jakości
Klasa IV
Klasa V
NH4 , K, PO4
–
Objaśnienia:
Zbiornik:
LZWP – Lokalny Zbiornik W€d Podziemnych;
Stratygrafia:
Tr  trzeciorzęd;
Głębokość otworu: w metrach poniżej poziomu terenu;
Zagospodarowanie terenu w odległości do 100 m od otworu: ZW – zabudowa wiejska;
Klasa w€d:
IV – wody niezadowalającej jakości;
Wskaźniki:
K - potas, PO4 - fosforany, NH4  amoniak.
12
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
WIOŚ Poznań
4. Ochrona powierzchni ziemi
4.1. Gospodarka odpadami
W ramach realizacji Państwowego Monitoringu Środowiska, Wojewƒdzkie Inspektoraty
Ochrony Środowiska prowadzą monitoring gospodarki odpadami, pozwalający gromadzić
informacje o:
 ilości wytwarzanych odpadƒw z uwzględnieniem ich wykorzystania, usuwania lub
unieszkodliwienia, w tym unieszkodliwienia przez składowanie;
 składowiskach z uwzględnieniem stopnia i sposobu ich zabezpieczenia;
 pełnym obrocie odpadami niebezpiecznymi.
Tabela 9.
Bilans odpad€w w powiecie średzkim w roku 2005 i 2006 /według WIOŚ/
Odpady /Mg/
Powiat
średzki
poddane
odzyskowi
unieszkodliwione
poza składowaniem
unieszkodliwione
przez składowanie
wytworzone
magazynowane
Rok 2005
176650,6
253,8
176200,2
233,5
181,7
Rok 2006
160917,0
170,2
160599,3
270,7
125,0
Tabela 10.
Bilans odpad€w niebezpiecznych w powiecie średzkim w roku 2005 i 2006 /według WIOŚ/
Odpady /Mg/
Powiat
średzki
wytworzone
magazynowane
poddane
odzyskowi
unieszkodliwione
poza składowaniem
unieszkodliwione
przez składowanie
Rok 2005
3079,3
115,0
3008,8
169,3
0,0
Rok 2006
93,9
18,6
17,5
171,4
0,0
Uwaga: Dane dotyczące roku 2006 nie zostały jeszcze zweryfikowane. Znaczna rƒżnica w bilansie
odpad€w niebezpiecznych, wynika stąd, iż w roku 2005 Pfeifer & Langen Polska S.A. Zakład
w Środzie Wlkp. wytworzył odpad o kodzie 170301 (asfalt zawierający smołę) w ilości
3000,17 Mg.
Z przeprowadzonych badań monitoringowych wynika, że na terenie powiatu średzkiego
w roku 2006 najwięcej odpad€w powstało z grupy 02, czyli odpady z rolnictwa, sadownictwa,
upraw hydroponicznych, ryboł€wstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetw€rstwa żywności.
Gł€wnie były to wysłodki wytworzone w ilości 84158,4 Mg przez Pfeifer & Langen Polska S.A.
- Zakład w Środzie Wlkp., kt€re w całości zostały wykorzystane przez rolnik€w.
Natomiast najwięcej odpad€w niebezpiecznych wytworzonych zostało przez Stomil Środa
Wlkp. Sp. z o.o. – były to odpady grupy 11 pochodzące z chemicznej obr€bki i powlekania
powierzchni metali oraz innych materiał€w w ilości 49,972 Mg.
Selektywna zbi€rka odpad€w
Do zadań gminy zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminie z 13 września
1996 roku należy zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie oraz tworzenie warunkƒw
niezbędnych do ich utrzymania m.in.: zorganizowanie selektywnej zbiƒrki, segregacji oraz
składowania odpadƒw komunalnych, w tym odpadƒw niebezpiecznych, przydatnych do odzysku
oraz wspƒłdziałanie z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania
tego rodzaju odpadami.
13
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
W roku 2006 poprzez selektywną zbi€rkę prowadzoną przez Urzędy Miast i Gmin na terenie
powiatu średzkiego zebrano następujące ilości odpad€w:
1. Gmina Środa Wlkp.
- papier i tektura
43,56 Mg
- szkło białe
84,81 Mg
- szkło kolorowe
75,90 Mg
- tworzywa sztuczne
59,24 Mg
Razem: 263,51 Mg
2. Gmina Nowe Miasto nad Wartą
- papier i tektura
10 Mg
- szkło
43 Mg
- tworzywa sztuczne
55 Mg
Razem: 108 Mg
3. Gmina Zaniemyśl
- papier i tektura
30,7 Mg
- szkło
83,2 Mg
- tworzywa sztuczne
46,4 Mg
- metale
33,0 Mg
Razem: 192,3 Mg
4. Gmina Dominowo
- papier i tektura
1,8 Mg
- szkło
31,9 Mg
- tworzywa sztuczne
22,5 Mg
Razem: 56,2 Mg
5. Gmina Krzykosy
- papier i tektura
2,50 Mg
- szkło
157,62 Mg
- tworzywa sztuczne
65,75 Mg
Razem: 225,87 Mg
Składowiska odpad€w
W roku 2006 na terenie powiatu średzkiego czynne były 4 składowiska odpadƒw: składowisko odpadƒw komunalnych dla miasta Środa Wielkopolska w miejscowości Nadziejewo,
składowisko odpad€w komunalnych w miejscowości Pięczkowo w gminie Krzykosy,
składowisko odpad€w komunalnych w m. Orzeszkowo, gmina Dominowo oraz składowisko
odpadƒw komunalnych w miejscowości Elżbiet†w, gmina Nowe Miasto nad Wartą.
Na składowiskach prowadzono monitoring wƒd podziemnych, powierzchniowych, odciekowych oraz badania stężenia metanu.
Odcieki nie stanowią żadnego zagrożenia dla środowiska gruntowo-wodnego, gdyż pochodzące ze składowisk w Elżbietowie, Orzeszkowie, Pięczkowie są gromadzone w szczelnych
zbiornikach, a ich utylizacja odbywa się w oczyszczalniach mechaniczno-biologicznych. Wody
odciekowe ze składowiska w Nadziejewie gromadzone są w zbiorniku retencyjnoewaporacyjnym, z ktƒrego latem są rozdeszczowywane na składowisku, a w chłodniejszej porze
przewożone do oczyszczalni ściekƒw.
Ocenę jakości wƒd powierzchniowych i podziemnych prowadzono według nieobowiązującej
już klasyfikacji zawartej w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r.
w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu w€d powierzchniowych i podziemnych, sposobu
prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wynik€w i prezentacji stanu tych w€d
/Dz. U. Nr 32, poz. 284/, ocena obejmowała wartość maksymalną 9 wskaźnikƒw: odczyn pH,
przewodność elektrolityczna, ogƒlny węgiel organiczny, Cu, Zn, Pb, Cd, Hg, WWA – parametr€w wymaganych
14
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9.12.2002 r. w sprawie zakresu, sposobu oraz
warunkƒw prowadzenia monitoringu składowisk odpadƒw /Dz. U. Nr 220, poz. 1858/.
Składowisko odpad†w komunalnych w miejscowości Nadziejewo
Na składowisku prowadzono badania wody podziemnej 4 razy w roku z 4 piezometrƒw.
Wody z otworƒw P-1 i P-2 można zaliczyć do klasy IV, z otworu P-3 do III klasy, a z otworu
P-4 do klasy II. Na jakość wƒd z piezometrƒw nr P-1 i P-2 największy wpływ może mieć
najstarsza, niezabezpieczona kwatera składowiska.
Badania metanu w gazie składowiskowym wykazały zmienność stężeń metanu między
studniami na tej samej kwaterze oraz okresowe zmiany stężeń w tej samej studni. Największe
stężenie metanu między 14,1 %–27,9 % wystąpiło w lutym i maju 2006 r. w trzech studniach na
najstarszej kwaterze. W III kwartale, w studni o największym stężeniu w poprzednich pomiarach
wykazano zaledwie 3 % metanu. W pozostałych studniach stężenie było niskie, poniżej 5 %.
5% – jest to krytyczne stężenie metanu, przy ktƒrym występuje zagrożenie wybuchem.
W takiej sytuacji należy zachować szczegƒlną ostrożność, aby zmniejszyć ryzyko powstania
pożaru.
Składowisko odpad†w komunalnych w miejscowości Pięczkowo
Na składowisku prowadzono badania wody podziemnej 4 razy w roku z 3 piezometrƒw
(P-1, P-2, P-3). Wody z otworu P-1 można zaliczyć do klasy IV, a z otworƒw P-2 i P-3 do
klasy II.
Składowisko nie posiada studni odgazowującej, stąd jedynie w czerwcu przeprowadzono
badanie emisji metanu. Stężenie metanu w powietrzu wynosiło 0,2 % objętości. Jest to niski
poziom, wynikający m.in. z tego, że na składowisko trafia bardzo niewielka ilość odpadƒw
biodegradowalnych.
Składowisko odpad†w komunalnych w miejscowości Orzeszkowo
Na składowisku przeprowadzono badania wody podziemnej 2 razy w roku z 3 piezometrƒw
(P-1, P-2, P-3). Wody z otworu P-1 zaliczono do IV klasy, z otworu P-2 do II klasy i z otworu
P-3 do klasy III. Wody podziemne ze wszystkich piezometrƒw w I kwartale charakteryzowały
się podwyższonymi wartościami związkƒw azotowych i organicznych, w IV kwartale wyniki
odpowiadały normom.
Wody powierzchniowe z rowu odwadniającego składowisko odpadƒw badano 2 razy w roku.
Woda zakwalifikowana została do klasy IV. Przekroczenia normy miały miejsce w I kwartale
2006 r. dotyczyły związkƒw azotowych i BZT5.
Badań gazu składowiskowego nie przeprowadzono – brak studni odgazowującej.
Składowisko odpad†w komunalnych w miejscowości Elżbiet†w
Na składowisku przeprowadzono badania wody podziemnej 4 razy w roku z 3 piezometrƒw
(P-1, P-2, P-3). Woda podziemna z piezometru P-1, usytuowanego na dopływie wƒd podziemnych do składowiska, charakteryzowała się wyższymi wskaźnikami azotu azotanowego
i ogƒlnego oraz ogƒlnego węgla organicznego (OWO), niż woda z piezometrƒw P-2 i P-3 usytuowanych na odpływie w€d podziemnych ze składowiska. Może to być wynikiem zanieczyszczenia
środowiska wodnego przez rolnictwo, zwłaszcza, że teren wok€ł składowiska stanowią pola
uprawne.
Składowisko nie posiada studni odgazowującej, w związku z tym pomiar€w emisji metanu nie
przeprowadzono.
15
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
4.2. Gleby
Monitorowanie skażeń gleb Wielkopolski prowadzi Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza
w Poznaniu. Rok 2004 był piątym rokiem pomiarowym w badaniach gleb, a zarazem ostatnim
w cyklu obejmującym lata 2000–2004. Ponieważ w latach 2000–2004 prƒbki gleby pobrane na
terenie powiatu średzkiego nie wykazywały podwyższonej zawartości metali ciężkich i siarki
siarczanowej, w roku 2005 na terenie powiatu nie prowadzono badań gleb. W roku 2006
zaprzestano prowadzenia badań monitoringowych gleb na poziomie wojewƒdzkim.
5. Ochrona przyrody
Zadania wojewody w zakresie ochrony przyrody, w tym ustanawianie form ochrony przyrody
oraz sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem określonych ustawą zakaz€w w stosunku do
tych form, realizuje Wojew€dzki Konserwator Przyrody.
Na terenie powiatu średzkiego wyr€żniono następujące obszary objęte ochroną:
• Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy – obejmujący 1080 ha terenu gminy Nowe Miasto
nad Wartą w okolicach Dębna (powierzchnia całkowita Parku – 15640 ha). Przedmiotem
ochrony jest unikalna, urozmaicona rzeźba terenu, ciekawe zbiorowiska roślinne, rzadkie
gatunki roślin i zwierząt.
• „Dębno nad Wartą” – rezerwat faunistyczny – obejmujący 21,62 ha, utworzony dla
zachowania i ochrony środowiska, rzadkich gatunkƒw zwierząt bezkręgowych. Rezerwat
wchodzi w skład Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego,
• Użytki ekologiczne na terenie gminy Zaniemyśl o łącznej powierzchni 18,3 ha, w tym
największy pod nazwą "Chmielniki", utworzony dla ochrony zadrzewień i zakrzewień
śrƒdpolnych, naturalnych łąk bagiennych oraz torfowisk, ktƒre stanowią naturalną ochronę
ptactwa i dziko żyjącej zwierzyny,
• Obszar chronionego krajobrazu "Bagna Średzkie" w gminie Środa Wlkp. o powierzchni
120 ha, ktƒrego teren w dolinie Strugi Średzkiej jest ostoją dla wielu rzadkich gatunkƒw
ptakƒw wodnych i błotnych - około 25 chronionych gatunkƒw,
• Pomniki przyrody, ktƒrych łącznie na terenie powiatu zarejestrowano 88 sztuk. Są to
przeważnie pojedyncze stare drzewa, aleje oraz głazy narzutowe.
16
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
WIOŚ Poznań
III. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA WIOŚ POZNAŃ NA TERENIE
POWIATU ŚREDZKIEGO
W ewidencji WIOŚ w Poznaniu znajduje się 126 podmiotƒw gospodarczych prowadzących
działalność na terenie powiatu średzkiego. W roku 2006 przeprowadzono kontrole w zakresie:
gospodarki wodno-ściekowej, poważnych awarii, ochrony powietrza, gospodarki odpadami,
kontroli instalacji wymagających pozwolenia zintegrowanego.
Podczas 4 kontroli nie stwierdzono naruszeń przepisƒw ochrony środowiska; podczas
14 kontroli takie naruszenia występowały. Najczęściej stwierdzone zastrzeżenia dotyczyły:
 braku uregulowań formalnoprawnych w zakresie gospodarowania odpadami,
 braku wymaganej ewidencji ilościowej i jakościowej wytwarzanych odpadƒw,
 braku informacji o korzystaniu ze środowiska służącej do naliczania opłat za korzystanie ze
środowiska.
Ponadto w pojedynczych zakładach stwierdzono nieprzestrzeganie warunkƒw pozwolenia
wodnoprawnego.
W wyniku stwierdzonych naruszeń przepisƒw ochrony środowiska nałożono 4 mandaty karne
na łączną kwotę 800 zł.
Tabela 11.
Zestawienie liczbowe działań kontrolnych
Jednostka
administracyjna
Gmina Dominowo
Gmina Krzykosy
Gmina Nowe
Miasto
Miasto i Gmina
Środa Wlkp.
Gmina Zaniemyśl
Powiat średzki
Liczba
podmiot€w
gospodarczych w
ewidencji
WIOŚ
Liczba
kontroli
Liczba
zarządzeń
pokontrolnych
Liczba
decyzji
ustalających kary
biegnące
10
14
2
1
2
1
-
16
3
2
-
74
12
126
9
3
18
6
3
14
-
Liczba
mandat€w
karnych
1
1
Liczba
decyzji
Kary za okres
wymierzajątrwania
cych kary za
przekroczeń 
okres
kwota /tys. zł/
trwania
przekroczeń
-
2
4
-
-
Gospodarka wodno-ściekowa
Gorzelnia w Łęknie należąca do Gospodarstwa Rolnego Damian Litka w Łęknie. Powodem
przeprowadzenia przez WIOŚ w Poznaniu kontroli gorzelni w Łęknie była interwencja
mieszkańc€w miejscowości Mechlin dotycząca rolniczego wykorzystania ściek€w z w/w
gorzelni. Przeprowadzone postępowanie kontrolne wykazało, że kontrolowany podmiot nie
wykonywał badania stanu i składu ściek€w przeznaczonych do rolniczego wykorzystania
z częstotliwością określoną w obowiązującym pozwoleniu wodnoprawnym. Ponadto kontrolowany podmiot miał nieuregulowany stan formalnoprawny w zakresie postępowania z odpadami,
powstającymi w związku z eksploatacją gorzelni w Łęknie. W wyniku przeprowadzonej kontroli
Zakład został zobowiązany, w drodze zarządzeń pokontrolnych, do usunięcia stwierdzonych
naruszeń. Pan Damian Litka poinformował o wykonaniu zarządzeń pokontrolnych.
Sp†łdzielnia Rolnicza Hand Mięs w Miąskowie. Zakład prowadzi działalność związaną
z przetwƒrstwem żywca wieprzowego i wołowego. Podczas kontroli nie stwierdzono uchybień
w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Oczyszczalnia ściekƒw jest eksploatowana prawidłowo, zgodnie z decyzją Starosty Średzkiego udzielającą pozwolenia wodnoprawnego. W związku
ze stwierdzeniem nieprawidłowości w zakresie wykorzystywania rolniczego osadƒw pościekowych Zakład otrzymał zarządzenia pokontrolne zobowiązujące do postępowania z osadami
17
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
zgodnie z obowiązującymi przepisami, określającymi warunki jakie muszą być spełnione przy
wykorzystaniu osad€w (dawki, zakres i częstotliwość badań osad€w i grunt€w, na kt€rych osady
te mają być stosowane). Ponadto zobowiązano Zakład do uzupełnienia wniosku o wydanie
pozwolenia na wytwarzanie odpad€w, o odpady o kodzie 02 01 02, tj. o odchody zwierzęce.
Oczyszczalnia ściek†w w miejscowości Zberki. Oczyszczalnia jest eksploatowana przez
Zakład Usług Komunalnych w Dominowie. Oczyszcza ścieki bytowe (w ilości ok. 10m3/dobę)
pochodzące z terenu skanalizowanej wsi Zberki. Podczas kontroli przeprowadzonej w grudniu
2006 r. pobrano do analizy prƒbki ściekƒw oczyszczonych. Wyniki wykazały przekroczenie
warunkƒw wprowadzania ściekƒw do wƒd lub do ziemi dla wskaźnika ChZT Cr, co spowodowało naliczenie kary biegnącej. Gmina Dominowo posiada decyzję Starosty Średzkiego
z 27 stycznia 2003 r. udzielającą pozwolenia wodnoprawnego w zakresie odprowadzania
ściek€w z oczyszczalni. Odbiornikiem ściek€w oczyszczonych jest r€w melioracji szczeg€łowej,
dopływ Wielkiego Rowu.
Ochrona powietrza
Hand Mięs Sp€łdzielnia Rolnicza Miąskowo w Nowym Mieście n/Wartą. Zakład prowadzi
działalność związaną z przetwƒrstwem żywca wieprzowego i wołowego. Zajmuje się skupem
żywca, ubojem i sprzedażą pƒłtuszy, elementƒw mięsa wieprzowego i wołowego, wędlin
i rƒżnych wyrobƒw wędliniarskich, także wymagających wędzenia. Zakład posiada pozwolenie
na wprowadzanie gazƒw i pyłƒw do powietrza. Decyzja zobowiązuje zakład do przeprowadzania
raz w roku pomiarƒw emisji zanieczyszczeń z emitorƒw E-13-17 (komory wędzarniczoparzelnicze). Kontrolującemu nie przedstawiono wynikƒw pomiarƒw emisji z przedmiotowych
źrƒdeł. Za nie przestrzeganie zobowiązań decyzji zakład został ukarany karą grzywny. Źrƒdłem
emisji są trzy komory wędzarniczo-parzelnicze, każda ogrzewana jest palnikiem typu Riello
o mocy 90 kW. Docelowo w zakładzie będą zainstalowane jeszcze dwie takie komory. Zakład
uiszcza opłaty za korzystanie ze środowiska - za wprowadzanie do powietrza gazƒw i pyłƒw
z procesƒw spalania paliw w źrƒdłach energetycznych, ze źrƒdeł technologicznych oraz
z procesƒw spalania paliw w silnikach spalinowych. Zakład prowadzi ewidencję ilości
i rodzajƒw gazƒw lub pyłƒw wprowadzanych do powietrza oraz danych na podstawie ktƒrych
określono te ilości. Zakład przesyła Wojewƒdzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska
i Marszałkowi Wojewƒdztwa Wielkopolskiego informacje i dane wykorzystywane do ustalenia
wysokości opłat za korzystanie ze środowiska.
Gospodarka odpadami
Urząd Gminy Nowe Miasto n/Wartą – Składowisko odpad†w innych niż niebezpieczne
i obojętne w miejscowości Elżbiet†w. Składowisko w miejscowości Elżbietƒw oddalone jest
około 600 m od najbliższych zabudowań mieszkalnych. Na terenie składowiska funkcjonuje
jedna kwatera składowania, ktƒrej dno jest uszczelnione geomembraną z folii PCV i ułożony jest
drenaż nadfoliowy odcieku. Odcieki odprowadzane są do zbiornika odciekƒw. Składowisko nie
posiada instalacji odgazowującej. Pojemność kwatery wynosi 12 460 m3, a wykorzystano ponad
11 600 m3. Kontrola wykazała, że nie jest prowadzony pełen monitoring składowiska oraz, że
nie dostosowano składowiska do decyzji Starosty Średzkiego, określającej niezbędne
wyposażenie składowiska dla jego prawidłowego funkcjonowania. Ponadto stwierdzono
nieprzestrzeganie decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska w zakresie
technologii składowania odpadƒw i procedury przyjęcia. W postępowaniu pokontrolnym
wydano zarządzenia pokontrolne i nałożono karę grzywny w postaci mandatu.
Wielkopolska Sp†łka Handlowo-Usługowa w Poznaniu, Sklep nr 38 w Środzie Wlkp.
Kontrola dotyczyła przestrzegania przepis€w ochrony środowiska ze szczeg€lnym uwzględnieniem gospodarki odpadami - zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Kontrolowana
jednostka prowadzi działalność polegającą na handlu detalicznym artykułami gospodarstwa
18
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
domowego, sprzętem radiowo-telewizyjnym oraz meblami. Odpady w postaci zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego, dostarczone przez klient€w przy zakupie nowego, składowane
są na wydzielonej powierzchni sklepowej i za pośrednictwem transportu samochodowego
DOMAR S.A. odbierane ze sklep€w i przekazywane do magazynu centralnego mieszczącego się
w Poznaniu przy ul. Strzeszyńskiej. W magazynie centralnym składowane są według producenta
i odbierane przez zakłady przetwarzania. Stwierdzono następujące nieprawidłowości: podmiot
nie przekazywał Wielkopolskiemu Wojew€dzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska wykazu
zawierającego zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska, nie
sporządził i nie przedłożył w terminie Gł€wnemu Inspektorowi Ochrony Środowiska
sprawozdania o masie zużytego sprzętu zebranego i przekazanego do zakładu przetwarzania.
Powyższe nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie trwania kontroli.
„TOS” Techniczna Obsługa Samochodƒw Olga Maryniak-Kandulska Poznań, Zakład
zlokalizowany w Środzie Wlkp. Zakład prowadzi działalność gospodarczą polegającą na
demontażu wycofanych z eksploatacji pojazdƒw samochodowych. Stacja demontażu nie jest
dostosowana do wymogƒw określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia
28 lipca 2005r. w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu
pojazdƒw wycofanych z eksploatacji, m.in. brak jest uszczelnienia powierzchni w sektorach
przyjmowania pojazdƒw i magazynowania pojazdƒw do demontażu, brak urządzenia ważącego.
Podczas kontroli stwierdzono ponadto: brak ewidencji zaświadczeń o demontażu pojazdƒw, brak
informacji wykorzystywanych do naliczania opłat za korzystanie ze środowiska w zakresie
emisji gazƒw lub pyłƒw do powietrza, nieprzestrzeganie decyzji Wojewody Wielkopolskiego –
pozwolenia na wytwarzanie w zakresie rodzaju wytwarzanych odpadƒw. W związku ze
stwierdzonymi naruszeniami Dyrektor został ukarany karą grzywny oraz zarządzeniem
pokontrolnym zobowiązany do usunięcia naruszeń. Wystąpiono do Wojewody Wielkopolskiego
o podjęcie działań wynikających z ustawy o recyklingu pojazdƒw oraz do Marszałka Wojewƒdztwa Wielkopolskiego o wyegzekwowanie obowiązku naliczania i wnoszenia opłat za korzystanie
ze środowiska. Realizacja zarządzeń pokontrolnych w toku.
Pozwolenia zintegrowane
Na terenie powiatu 16 zakładƒw zobowiązanych jest do uzyskania pozwolenia zintegrowanego, w tym 8 zakładƒw uzyskało ww. pozwolenie. Są to:
 Pfeifer & Langen Polska S.A. ul. Mickiewicza 35, 60-959 Poznań Cukrownia ŚRODA
ul. Niedziałkowskiego 27, 63-000 Środa Wlkp.,
 Przedsiębiorstwo Rolno-Produkcyjno-Handlowo-Usługowe ALWOROL Sp. z o.o.
WOLICA NOWA, 63-040 Nowe Miasto nad Wartą Instalacje Aleksandr†w,
 Specjalistyczne Gospodarstwo Rolne Rafał Ratajczak Zielniczki 5, 63-011 Pławce,
 Produkcja i sprzedaż jaj konsumpcyjnych Mariusz Pachura Kurczyn 9, 63-041 Chocicza,
 Gospodarstwo Rolne Drobiarstwo Roman Michalski, Boguszyn ul. Śremska 32, 63-041
Chocicza (Ferma Kur Nieśnych do produkcji jaj konsumpcyjnych),
 L.W.T. Mizgier s.c., Marianowo Brodowskie, 63-000 Środa Wlkp., Ferma drobiu
Marianowo,
 Ferma Drobiu Jan Pachura, Damian Pachura ul. Kopernika 58, 63-000 Środa Wlkp.
Ferma w m. Kępa Wielka 1,
 Gospodarstwo Rolne – Ferma Drobiu Krzysztof Pachura Bukowy Las 18, 63-014
Murzynowo Kościelne.
Przedsiębiorstwo Rolno-Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „ALWOROL” Sp. z o.o., Ferma
świń w miejscowości Aleksandr€w. Przedmiotem kontroli było przestrzeganie przepisƒw
ochrony środowiska przez zakład posiadający pozwolenie zintegrowane. Podczas kontroli
19
WIOŚ Poznań
Informacja o stanie środowiska w powiecie średzkim w 2006 r.
stwierdzono, że: kontrolowana jednostka nie przedkłada wojew€dzkiemu inspektorowi ochrony
środowiska wykazu informacji i danych wykorzystywanych do ustalenia wysokości opłat oraz nie
posiada pozytywnej opinii Stacji Chemiczno-Rolniczej do planu nawożenia. Plan nawożenia za
2006 r. został opracowany razem z planem na 2007 r. i złożony w dniu 20.11.2006 r. w Stacji
Chemiczno-Rolniczej w Poznaniu celem uzyskania opinii do w/w planu. Podczas kontroli WIOŚ
w Poznaniu stwierdzono, że przedsiębiorstwo nie uzyskało jeszcze w/w opinii. WIOŚ w Poznaniu
wydał stosowne zarządzenie pokontrolne zobowiązujące do usunięcia zaniedbań.
Substancje zubożające warstwę ozonową
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „A-LIMA-BIS” Sp†łka z o.o. w Środzie
Wlkp. Firma zajmuje się kompleksową dostawą i montażem urządzeń dla rolnictwa oraz
serwisowaniem schładzalnik€w do mleka zawierających czynniki chłodnicze, w tym substancję
zubożającą warstwę ozonową – R-22 w ilości max. 2 kg w jednym schładzalniku. W wyniku
kontroli przeprowadzonej w grudniu 2006 r. stwierdzono, że zakład nie przedłożył Marszałkowi
Wojew€dztwa zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilościach odpad€w, a Wojew€dzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska informacji i danych, wykorzystanych do ustalenia
wysokości opłat za korzystanie ze środowiska. Zakład nie przekazał informacji zawartych
w ewidencji substancji kontrolowanych do Biura Ochrony Warstwy Ozonowej w Warszawie. Po
kontroli WIOŚ zastosowano pouczenie i wydano zarządzenie pokontrolne zobowiązujące do
usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. W styczniu 2007 r. Zakład poinformował
o wykonaniu nałożonych obowiązk€w.
Poważne awarie
Na terenie powiatu nie ma obiektƒw zakwalifikowanych do zakładƒw o dużym lub zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. Potencjalnymi sprawcami awarii mogą być stacje
paliw i Zakład Przetw†rstwa Owocowo-Warzywnego Sp. z o.o. - Kijewo koło Środy Wlkp.
Termo Schiessl Sp†łka z o.o. Oddział Wielkopolska w Ruszkowie. Podmiot zajmuje się
handlem urządzeniami chłodniczymi i klimatyzacyjnymi oraz czynnikami chłodniczymi na
terenie całej Polski. Na terenie firmy następuje przelewanie czynnikƒw chłodniczych, w tym
substancji zubożających warstwę ozonową oraz substancji palnych. W wyniku kontroli
stwierdzono, że nie jest uregulowany stan formalnoprawny gospodarki odpadami oraz nie jest
prowadzona ewidencja odpadƒw. Zakład nie przedłożył Marszałkowi Wojewƒdztwa zbiorczego
zestawienia danych o rodzajach i ilościach odpadƒw. Zakład nie przedłożył Wojewƒdzkiemu
Inspektorowi Ochrony Środowiska informacji i danych, wykorzystanych do ustalenia wysokości
opłat za korzystanie ze środowiska. Kontrolowanego ukarano grzywną w drodze mandatu
karnego oraz wydano zarządzenie pokontrolne zobowiązujące do usunięcia stwierdzonych
nieprawidłowości. Zakład poinformował o wykonaniu nałożonych obowiązkƒw.
Zdarzenia o znamionach poważnej awarii
W 2006 roku na terenie powiatu nie wystąpiły zdarzenia mające znamiona poważnej awarii.
20