Wieści z lasu Nr 116 Kwiecień 2015

Nr 4 (116)
28 kwietnia 2015
DODATEK
SPECJALNY
NADLEŚNICTWA
JAROCIN
Rusza kampania promująca działania związane z 10-leciem ukazania się czasopisma
Nadleśnictwa Jarocin „Wieści z lasu - bliżej ludzi”
Moc konkursów przed nami
To wyjątkowy maraton, kierowany
do wszystkich spragnionych poszukiwaczy przygód, wyzwań i spędzających
aktywnie czas z książką w plecaku.
O konkursach
Fot. fotolia.com
Wielkimi krokami zbliża się okrągła
rocznica, kiedy to Nadleśnictwo Jarocin wydało swój pierwszy specjalny
dodatek prasowy do „Gazety Jarocińskiej”. Tak, już 10 lat jesteśmy z Wami!
Do tej pory ukazaliśmy się łącznie aż
w 116 wydaniach. Opisywaliśmy najciekawsze wydarzenia z naszego leśnego
podwórka, informowaliśmy Państwa
o nowinkach ze świata przyrody i nauki. Edukowaliśmy tych najmłodszych
i tych już nieco starszych. Wieści z lasu
na dobre wpisały się już w miesięczny
rytm Jarocina. Zrealizowanych tematów
było naprawdę wiele.
Dzisiaj chcemy nagrodzić wytrwałość naszych czytelników. Wraz
z Biblioteką Publiczną Miasta i Gminy
Jarocin, Stowarzyszeniem Jarocin XXI
i redakcją „Gazety Jarocińskiej” zapraszamy wszystkich chętnych do wzięcia
udziału w maratonie konkursowym,
który doprowadzi nas w najbliższych
4 miesiącach do finału.
Kampanii partnerują:
Wieści zapraszają do lasu
Pierwszą konkurencją, jaką ogłaszamy, jest kilkuetapowy konkurs „Wieści zapraszają do lasu”.
Polega on na tym, że w czterech najbliższych,
następujących po sobie wydaniach naszego dodatku „WzL” (rozpoczynając od obecnego, kończąc na
lipcowym), opublikowany zostanie jeden fragment
trasy wrześniowego rajdu rowerowego wraz z py
Nadleśnictwo Jarocin wraz z pozostałymi organizatorami projektu zapraszają Państwa do udziału w serii konkursów i wydarzeń rozpoczynających się od
bieżącego wydania i trwających przez
najbliższe 4 miesiące. Podsumowanie
ogłoszonych w najbliższych numerach
„WzL” konkursów nastąpi 5 września
podczas wspólnego rodzinnego rajdu
rowerowego szlakami Ziemi Jarocińskiej
prowadzącymi do Ośrodka Edukacji
Leśnej w Czeszewie. W sumie w ramach
akcji ogłoszonych zostanie co najmniej
7 niezależnych konkursów, w tym 4 na
łamach leśnego dodatku. Do zdobycia
są atrakcyjne nagrody, m.in. czytniki do
e-booków i rowerowe zestawy.
Zestawił: WoJak
taniami konkursowymi. Należy zebrać całą mapę
(4 części), nakleić ją na kartkę i odpowiedzieć na zadane pytania (na blankiecie lub na odwrocie). Liczą
się tylko oryginalne wycięte z gazety fragmenty mapy.
Kompletne, poprawnie uzupełnione karty opisane
godłem „KONKURS - MAPA” należy dostarczyć
do biblioteki „Pod Ratuszem” w nieprzekraczalnym
terminie do 14 sierpnia 2015 r. Spośród prawidłowych odpowiedzi zostanie wybranych 3 zwycięzców.
Nagrodami są czytnik do e-booków, zestaw na rower
i zestaw grzybiarza. Ogłoszenie wyników i rozdanie
nagród nastąpi 5 września na mecie rajdu rowerowego w Czeszewie. Regulamin konkursu jest dostępny
na stronach: www.jarocin.poznan.lasy.gov.pl, www.
jarocinska.pl. Zapraszamy wszystkich do wspólnej zabawy
z dodatkiem leśnym Nadleśnictwa Jarocin i życzymy
powodzenia. Za miesiąc ogłosimy kolejne rywalizacje.
grożenia Hałasem
28 kwietnia • otwarta impreza edukacyjna, adresowana głównie do
dzieci i młodzieży szkolnej z okazji „Dnia Ziemi 2015”, Ośrodek Kultury
Leśnej w Gołuchowie
3 maja • Święto Konstytucji 3 Maja
5 maja • Światowy Dzień Ochrony Środowiska Naturalnego
12 maja • Światowy Dzień Ptaków Wędrownych,
• Dzień Środków Społecznego Przekazu (obchodzony
przez Kościół katolicki)
15 maja
• Święto Polskiej Niezapominajki
• II Powiatowy Przegląd Twórczości Dziecięcej w Ośrodku
Kultury Leśnej w Gołuchowie
18 maja • Międzynarodowy Dzień Muzeów /Noc muzeów/
21 maja • Ogólnopolski Konkurs „Bajarze z Leśnej Polany” im.
redaktora Andrzeja Zalewskiego, Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie
22 maja
• Dzień Praw Zwierząt
22 maja • Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej
24 maja • Europejski Dzień Parków Narodowych
25 maja • Dzień Praw Zwierząt ustanowiony na wniosek Klubu
Gaja przeciwko łamaniu praw zwierząt, obchodzony w celu upamiętnienia
uchwalenia przez sejm w 1997 r. ustawy o ochronie zwierząt.
31 maja • Światowy Dzień bez Papierosa
• Dzień Bociana Białego, ogłoszony, by zwrócić uwagę
na szczególne miejsce, jakie ten ptak zajmuje w polskiej kulturze
i krajobrazie, na jego zagrożenia i potrzebę ochrony.
PYTANIA cz. I
1)
2)
3)
4)
5)
Co przedstawia witraż znajdujący się w budynku
jarocińskiego Ratusza i z jaką legendą jest on
związany?
Skąd pochodził i jak się nazywał pierwszy dowódca
powstania wielkopolskiego ?
Jak nazywa się grzbiet ostańca morenowego,
na którym położona jest Cielcza?
Co według legendy przedstawiają dwa kamienie
znajdujące się w lesie przy jarocińskim cmentarzu?
W którym roku powstała i gdzie znajduje się główna
siedziba Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy
Jarocin?
..........................................................
imię i nazwisko nadawcy
.........................................................
.........................................................
adres
.........................................................
telefon
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach przeprowadzenia
konkursu, zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie
danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, a ponadto każdemu użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania
..........................................
podpiS
KALENDARIUM kwiecień/maj 2015
1 kwietnia
• Międzynarodowy Dzień Ptaków
1-7 kwietnia
• Tydzień Czystości Wód
5 kwietnia • Dzień Leśnika i Drzewiarza
7 kwietnia • Światowy Dzień Zdrowia
8 kwietnia • wystawa fotografii przyrodniczej Pawła Marczakowskiego pt. „Roztocze i Puszcza Solska - dziedzictwo natury”,
Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie
10 kwietnia • wystawa fotograficzna Iwony Święch pt. „Spojrzenie na las”, Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie
18 kwietnia • Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków
22 kwietnia • Dzień Ziemi
24 kwietnia • Dzień Zwierząt Laboratoryjnych
25 kwietnia • Międzynarodowy Dzień Świadomości Za-
Zestawił: WoJak
Krzysztof Schwartz
NADLEŚNICZY
NADLEŚNICTWA JAROCIN
Szanowni
Czytelnicy
Jerozolimę, Nazaret, Betlejem
i wiele innych miejsc świętych, nie
tylko dla nas chrześcijan, odwiedzili leśnicy w czasie jubileuszowej
pielgrzymki do Ziemi Świętej. Ponad 550 osób z całej Polski pragnęło właśnie tam podziękować za 90
lat istnienia Lasów Państwowych
jako firmy. Duszpasterz leśników
polskich, jego eminencja Edward
Janiak, ordynariusz kaliski, był
z nami przez cały tydzień, jeździł
z naszą, poznańską grupą i jak
zwykły pielgrzym słuchał informacji historycznych i archeologicznych związanych z życiem
i działalnością Jezusa Chrystusa.
Naszym przewodnikiem był Pan
Michał, doktor teologii w zakresie
historii biblijnej. Czytania z ewangelii, Starego Testamentu czy listów apostolskich opatrywane były
szerokim komentarzem z najnowszych odkryć archeologicznych
i wywodzonych z nich hipotez często rewolucyjnych. Hipotezy
te, ku radości nas wierzących potwierdzają historyczność przekazu ewangelicznego. W Betlejem
spotkaliśmy jarociniankę, siostrę
Marcinę, która opiekuje się wraz
z 2 innymi siostrami dziećmi, ofiarami palącego się tam konfliktu.
Ziemia Święta - dzisiejszy Izrael
wraz z Autonomią Palestyńską to
ziemia niespokojna. Żywioł arabski dominuje krajobraz społeczny
na każdym kroku. Nowoczesność
Jerozolimy i miast nadbrzeżnych
mocno kontrastuje z biedą na ziemiach Autonomii Palestyńskiej.
Tam bieda i brak perspektyw rodzą
patologie, z którymi walczą także
władze palestyńskie. Niestety doświadczyliśmy boleśnie ciemnej
strony tamtej rzeczywistości. Zamordowano 24-letnią mieszkankę Kalisza, naszą koleżankę, pątniczkę, która pojechała tam prosić
o rozwiązanie swoich problemów
- tak jak my wszyscy. Ziemia Święta to ziemia wielkich problemów
i sprzeczności, to ziemia ścierania
się odwiecznych żywiołów narodowych i religijnych, to ziemia niebezpieczna. Mimo wszystko warto
tam pojechać - wydaje się wręcz,
że jest to konieczne. Pokornieje nie
tylko serce, ale i rozum.
Krzysztof Schwartz
2
nr 4 (116) 28 kwietnia 2015
W telegraficznym skrócie
Konkurs fotograficzny Uniwersytetu
Przyrodniczego w Poznaniu
W imieniu Wydziału Leśnego Uniwersytetu Przyrodniczego
w Poznaniu zapraszamy serdecznie do udziału w Ogólnopolskim Konkursie Fotograficznym pt. Las skarbnicą
bioróżnorodności. Przedmiotem konkursu są fotografie
cyfrowe przedstawiające wybrane kategorie tj.: florę i faunę
polskich lasów, pracę związaną z lasem, ujęcia z badań
naukowych etc. Prace konkursowe należy dostarczyć do
4 maja 2015 r. Regulamin konkursu dostępny jest pod
adresem: wles.up.poznan.pl. (UP Poznań).
Jubileusz radomskiej dyrekcji
26 marca radomscy leśnicy świętowali 135. rocznicę powstania dyrekcji. W wydarzeniu m.in. wzięli udział premier RP
Ewa Kopacz, dyrektor generalny Lasów Państwowych Adam
Wasiak, minister środowiska Maciej Grabowski. W swoim
wystąpieniu pani premier prócz podziękowań nawiązała
do spraw politycznych, w tym ewentualnej prywatyzacji
Lasów Państwowych. - Daję wam najświętsze słowo honoru, że dopóki Platforma Obywatelska ma cokolwiek do
powiedzenia rządząc w tym kraju, dopóty Lasy Państwowe
nie zostaną sprywatyzowane - zapewniała Ewa Kopacz.
Dodamy, że radomska dyrekcja jest najstarszą funkcjonującą
w Polsce dyrekcją regionalną. Do jubileuszu włączyło się inne
wydarzenie, jakie miało miejsce 27-29 marca w Kielcach.
Była to XV edycja Las-Expo, Targów Przemysłu Drzewnego
i Gospodarki Zasobami Leśnymi (LP).
Ile łosi?
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Lublinie zakończyła zaplanowane w tym roku liczenie zwierzyny żyjącej
w lasach. Wyniki są imponujące, bo stwierdzono, że te tereny
zamieszkuje ponad 5.000 łosi. W akcji liczenia łosi metodą
pędzeń próbnych na 263 wylosowanych powierzchniach
było zaangażowanych prawie 5000 osób (leśnicy, myśliwi,
pracownicy zakładów usług leśnych, studenci i uczniowie
szkół leśnych, przedstawiciele organizacji pozarządowych).
Wykorzystano przy tym 1.280 samochodów, które przez
dwa dni przejechały łącznie niemal 56 tys. km. Koszt
przedsięwzięcia szacuje się na ponad 900 tys. zł (LP).
Pół wieku Tucholi
W 2015 r. Technikum Leśne im. Adama Loreta w Tucholi
obchodzi okrągłą rocznicę 50 lat istnienia. Oficjalne obchody
jubileuszu odbędą się 27 czerwca 2015 r. Już dziś wszyscy
absolwenci tej placówki mogą deklarować swoje uczestnictwo w organizowanym z tej okazji zjeździe zakończonym
biesiadą w ośrodku „Zacisze” w Suchej nad Zalewem
Koronowskim. Wszelkie dodatkowe informacje można znaleźć
na szkolnej stronie internetowej www.tltuchola.pl oraz pod
adresem www.absolwenci.tltuchola.pl (LP).
85 lat IBL
Rok 2015 to okres wielorocznicowy. W nim również przypada
85. rocznica powstania Instytutu Badawczego Leśnictwa.
Jego historia i tradycja sięga 1930 r., kiedy to powołano do
życia Zakład Doświadczalny Lasów Państwowych, przekształcony cztery lata później w Instytut Badawczy Lasów
Państwowych, a po II wojnie światowej przemianowany na
Instytut Badawczy Leśnictwa. Główne obchody odbędą się
17-18 czerwca 2015 r. w siedzibie Instytutu w Sękocinie
Starym i obejmować będą m.in. uroczyste posiedzenie Rady
Naukowej oraz konferencję międzynarodową pt. „Wyzwania
i szanse leśnictwa XXI wieku” (LP).
Rola chrząszczy
w ekosystemach
leśnych
Las jako system naczyń połączonych funkcjonuje dzięki różnym zależnościom. Wiele gatunków
zwierząt wywiera wpływ na jego funkcjonowanie.
Najliczniejszą grupę bez wątpienia stanowią owady. Zajmują one wszystkie środowiska lądowe,
a nawet przystosowały się do życia w wodzie. To
również pierwsze zwierzęta, które posiadły umiejętność aktywnego lotu. Ich rozmiary ciał wahają
się od 0,25 mm do ponad 350 mm. W Polsce do
najliczniej reprezentowanych rzędów owadów
należą: chrząszcze, motyle, błonkówki i muchówki.
Cechy charakterystyczne
Spośród 800 tys. gatunków poznanych owadów
prawie 350 tys. stanowią chrząszcze. Wśród nich
jedną z najliczniejszych (ok. 24 tys. gatunków)
w obrębie rzędu Coleoptera jest rodzina biegaczowatych (Carabidae). W Polsce występuje ich
ponad 500 gatunków, a nauką o nich zajmuje się
karabidologia. Na naszym terenie osiągają wielkość od 18 do 40 mm. Na świecie - nawet do 100
mm. Zarys ich ciała jest charakterystyczny, lekko
wydłużony z małą głową i silnymi szczękami.
Pokrywy korpusu posiadają liczne rowki, guzki
lub są po prostu gładkie. Nogi mają smukłe, jakby
przystosowane do biegania (stąd nazwa biegaczowate). Ubarwienie urozmaicone - od metalicznie
zielonych przez złote po czarne. Biegaczowate polują najczęściej nocą i są aktywnymi drapieżcami.
Ofiary biegaczowatych (głównie gąsienice, larwy,
ślimaki i dżdżownice) są zazwyczaj atakowane
z boku lub od strony grzbietowej. Biegaczowate
wytrwale ścigają swoje ofiary i uśmiercają za
pomocą silnych żuwaczek. Liczne rany ofiar następnie są zapełniane wydzieliną jelita środkowego
(kwas masłowy) trawiącą ich wnętrza. Tak zwane
trawienie pozajelitowe jest również spotykane
u pająków. Ze względu na fakt, iż polują na owady
roślinożerne, są potocznie uznawane za pożyteczne
w ekosystemie leśnym. W dzień najczęściej chowają
się pod kamieniami i pniami, w ściółce, w mchu
oraz w szczelinach kory. W Polsce spotkamy: tęcznika mniejszego, tęcznika liszkarza, największego
biegacza skórzastego (ponad 42 mm długości),
biegacza fioletowego, biegacza pomarszczonego,
biegacza zielonozłotego, biegacza ogrodowego,
biegacza gruzełkowatego, biegacza leśnego, biegacza wręgatego i biegacza gładkiego. Te największe
w naszym kraju są szczególnie pożyteczne dla biocenozy lasu. Dla porównania tylko jeden chrząszcz
z rodzaju tęcznik (liszkarz) niszczy w sezonie
350 gąsienic strzygoni oraz kilkadziesiąt gąsienic
brudnicy mniszki, a jego larwa żerująca aktywnie
Zestawił: WoJak
w glebie i ściole zjada ok. 40 - 50 gąsienic innych
szkodliwych dla lasu owadów. Inny biegacz złocisty - pomaga leśnikom w walce z wieloma
gatunkami szkodliwych owadów poszukując je
w ściółce i uprawach.
Doskonały wskaźnik
Biegaczowate są doskonałymi i bardzo ważnymi dla lasu bioindykatorami zmian środowiska.
Jak zauważono wszelkie zmiany bazy pokarmowej i cech zajmowanego przez nie ekosystemu odbijają się na liczebności i masie ciała
osobników. Wrażliwość tych owadów na zmiany
stanu środowiska leśnego została wykorzystana
w profilaktyce ochrony lasu, a tym samym do
prognozowania zagrożenia lasu przez owadzie
szkodniki liściożerne. Zagadnienie przedstawiono
w pierwszej części „Instrukcji ochrony lasu” (2012)
w rozdziale „Wykorzystanie wskaźnika Średniej
Biomasy Osobniczej (SBO) biegaczowatych (…)
jako bioindykatora stanu ekosystemu leśnego”.
Wymieniony wskaźnik daje informację o ekologicznej sprawności gleb i zaburzeń w biocenozach
leśnych. W dalszej analizie daje to obraz rozmiaru
potencjalnych zmian w badanym ekosystemie,
jego zdolności regeneracyjnych i odporności na
czynniki zewnętrzne. Decyzję o wykorzystaniu tej
metody wskaźnika na danym obszarze podejmuje
nadleśniczy. Wartość wskaźnika SBO to nic innego
jak iloraz masy (dokładność do 1 mg) odłowionych
na przełomie lipca i sierpnia (na żywo) osobników
biegaczowatych i ich liczby. Oczywiście te pożyteczne owady po dokonaniu pomiaru wypuszcza
się w odległości maksymalnie 10 m od miejsca ich
schwytania powtórnie do środowiska. Na zbiór
organizmów chronionych wydawane są każdo-
Ciekawostki:
Wszystkie krajowe gatunki z rodzaju
biegacz i 2 gatunki z rodzaju tęcznik,
są w Polsce objęte ścisłą ochroną
gatunkową. Ponadto widnieją na
kartach polskiej „czerwonej księgi”.
W prawie międzynarodowym są
chronione np. poprzez Dyrektywy
Siedliskowe.
Wrogami naturalnymi biegaczowatych
są sowy, ropuchy, myszy, mrówki, lisy,
jenoty i inne zwierzęta. Ich organizmy
opanowują również pasożytnicze
nicienie, roztocza oraz muchówki
i błonkówki (owadziarki).
las w liczbach
Leśna edukacja
poza barierami….
Mała retencja
nizinna
Projekt „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi
i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych” w ramach III Priorytetu
Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko to pierwsza na tak wielką
skalę próba połączenia działań leśników
w zakresie retencji z aktywną ochroną
przed niepożądanymi skutkami przyśpieszonego spływu wód powierzchniowych.
Projekt jest realizowany od 2007 i będzie trwał do 2015 roku.
Muflon ocalony przez biegacza
Leśniczy chce nagrodzić biegacza, który podczas treningu
uwolnił muflona. Jakiś czas temu zdarzenie to mogliśmy
obserwować w programie 1 TVP. Zwierzę zaplątało się rogami
o gałąź i kręciło dookoła drzewa. Bez pomocy człowieka
muflon nie byłby w stanie się uwolnić. Zwierzę udało się
ocalić, a całą akcję nagrać. Film nakręcony przez syna pana
Krzysztofa zrobił już furorę w internecie. Teraz zachowanie
biegacza chce docenić leśniczy, który nie wie jeszcze, jaką
formę przyjmie nagroda. Skoro pan Krzysztof lubi biegać, to
możliwe, że będzie to coś przydatnego do treningów (LP).
„Learning from forest”
Z okazji obchodów Międzynarodowego Dnia Lasów w siedzibie Narodów Zjednoczonych w Genewie odbyło się uroczyste
otwarcie wystawy o polskich lasach. „Learning from forest”
to przewodnie hasło wystawy, która od 20 marca prezentuje
różne oblicza i funkcje lasów Polski. Ekspozycja będzie
udostępniona zwiedzającym przez najbliższe pięć tygodni
poczynając od dnia jej prezentacji. Ceremonię otwarcia
prowadziła Paola Deda, dyrektor sektora leśno-drzewnego
w Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, która w ciepłych
słowach podziękowała Polsce za przygotowanie wystawy
i wkład Lasów Państwowych w europejskie leśnictwo.
W ceremonii otwarcia wzięli również udział ambasadorzy
Stanów Zjednoczonych, Rosji, Niemiec i Finlandii (LP).
www.jarocinska.pl
Po dość długim okresie zimowym przyszła małymi krokami do OEL w Czeszewie
upragniona wiosna. zapowiadającym ją skowronkiem była dość niespodziewana wizyta
sąsiadów zza płotu, a właściwie zza miedzy.
Oto w progach naszego ośrodka gościliśmy
23 marca uczestników Warsztatów Terapii
Zajęciowej z Czeszewa. Była to dla nas dość
miła niespodzianka - jako pierwsi otworzyli
drzwi OEL w bieżącym sezonie edukacyjnym.
Młodzież o różnym stopniu niepełnosprawności podczas zwiedzania naszego ośrodka
mogła zaznajomić się z historią „pałacyku”,
położonego nad brzegiem Warty, jak również
z rolą lasów w społeczeństwie i tematem
ochrony przyrody. Zwłaszcza humorystyczny
quiz z rozpoznawania zwierząt leśnych dostarczył naszym gościom wielu atrakcji.
Bariera dialogu została przełamana. Leśnik - edukator to nie tylko osoba prowadząca
edukację dla dzieci i młodzieży szkolnej, ale
również otwarta na edukację osób niepełnosprawnych.
Opr. Hubert Przybylski
Całkowita wartość brutto projektu
wynosi ponad 196 mln zł
W poznańskiej dyrekcji w projekcie
bierze udział 22 z 25 nadleśnictw
Do końca realizacji projektu planuje się
wybudować 386 obiektów małej
retencji
Łączna ilość retencjonowanej wody
wyniesie 887.441 m3
Obiekty powstawały w rekordowym
tempie. Do lipca 2013 roku
wybudowano ich 323 sztuki
Zaczerpnięto:
broszura III Międzynarodowej Konferencji
projektu „Bałtycki Krajobraz”- WoJak
www.jarocinska.pl
3
nr 4 (116) 28 kwietnia 2015
Zestawił: WoJak
Zaczerpnięto: Poradnik leśniczego Nr 1 Wyd. „Świat” art.
aneks do umowy dotyczący odpłatnego
wydzierżawienia kolejnego fragmentu
terenu (około 3 hektarów nieopodal wsi
Bachorzew) pod kopalnię żwiru i piasku.
Powierzchnia ta została już wylesiona
i czasowo, zgodnie z umową maksymalnie
na 20 lat, wyłączona z produkcji leśnej,
a po zakończeniu eksploatacji kruszyw
zostanie zrekultywowana i ponownie
obsadzona lasem. Rekultywacja zresztą
zacznie się właściwie już teraz, gdyż zgodnie z umową doły pokopalniane będą na
bieżąco zasypywane humusem zdjętym
z powierzchni przygotowywanych pod
przebieg obwodnicy. JG
Z przyniesionych z lasu poroży wykonuje się
przedmioty użytkowe
Fot. fotolia.pl
razowo zezwolenia właściwego organu ochrony
przyrody. Wyniki badań dla każdego wydzielenia
nanoszone są skrupulatnie na mapy. Co daje
zatem określona wartość SBO? Jeżeli w borach
sosnowych zagrożonych przez owady liściożerne
wartość omawianego wskaźnika wyniesie mniej
niż 270 mg, oznacza to, że tempo regeneracji takich drzewostanów będzie powolne i nie osiągnie
ono poprzedniej wartości wskaźnika SBO przy
osiągnięciu wieku rębności (czasu, kiedy zostaje
wycięty określony fragment lasu) przez kolejne
pokolenie drzewostanu. Czyli, reasumując, jeżeli
nie zaniecha się w tym określonym przypadku
zrębu zupełnego to nowo powstały las będzie
słabszy, bardziej podatny na zagrożenia biotyczne i abiotyczne i nie osiągnie pożądanej wartości
surowca przy jednoczesnej degradacji ekosystemu.
Musimy pamiętać, że owady potocznie określane
jako szkodniki lasu (brudnica mniszka, strzygonia choinówka, poproch cetyniak, barczatka
sosnówka, zawisak borowiec i boreczniki) występują w lasach w formie masowych pojawów
tzw. gradacji. Wówczas są bezwzględne, pożerając
i niszcząc całe hektary. Wartość wspomnianego
wskaźnika spada w takich drzewostanach poniżej
150 mg. My leśnicy bezustannie staramy się temu
zapobiegać. W rezultacie w celu zmniejszenia
masowych gradacji w kolejnych pokoleniach
drzewostanów zwiększamy udział podszytów,
opóźniamy w określonych przypadkach wiek rębności i skłaniamy się ku wykorzystaniu odnowień
naturalnych uwzględniajac siły natury poprzez
samosiew.
Nadleśnictwo Jarocin dołoży kolejną
cegiełkę do budowy „jarocińskiej obwodnicy”. Na wylesionych i przekazanych w lutym ubiegłego roku terenach, na których
powstanie obwodnica, prace ziemne już
trwają. Taka inwestycja wymaga jednak
wbudowania olbrzymich mas różnego
rodzaju kruszyw, żwiru i piasku. Złoża
tych ostatnich już od wielu lat eksploatowane są przez firmę „KRUSZGEO”
Wielkopolskie Kopalnie Spółka z o.o.
również na terenie zarządzanym przez
nadleśnictwo i teraz zasilą budowę jarocińskiego bypassu. W lipcu ubiegłego
roku firma podpisała z nadleśnictwem
Fot. fotolia.pl
Piasek i żwir z terenu
nadleśnictwa
na budowę obwodnicy
W naszych lasach można napotkać również zrzuty
poroża danieli
W lesie trwa
sezon zbierania
poroży jeleni
www.jarocin.poznan.lasy.gov.pl
„Rola biegaczowatych w ekosystemach leśnych” J. Stocki
Ośrodek Edukacji Leśnej zaprasza do swojej oferty edukacyjnej
w nowym sezonie 2015 r.
Wiosenne porządki w OEL w Czeszewie
Wiosna to idealny czas na porządki.
W Ośrodku Edukacji Leśnej przystąpiliśmy do prac przygotowujących obiekt
na nowy sezon edukacyjny. By zapewnić
bezpieczeństwo osób odwiedzających
zlokalizowaną w obejściu ośrodka instalację edukacyjną „Rzeka”, nadleśnictwo zleciło wykonanie specjalistycznych
prac arborystycznych na wysokości. Prac
o tyle trudnych, że wycinane elementy
konarów drzew musiały być bezpiecznie opuszczane każdorazowo na ziemię
przy pomocy lin - wszystko po to, by
nie uszkodzić instalacji. Dodatkowo,
otwierając nowy sezon odnowiliśmy poszczególne elementy konstrukcyjne samej
„Rzeki”.
Wszystkich chętnych chcących po-
znać tajniki pracy leśnika, zwiedzić najnowszą wystawę, poznać Czeszewskie
Lasy zapraszamy na wyjątkowe zajęcia
edukacyjne animowane przez naszych
specjalistów. Zorganizowane grupy, po
uzgodnieniu terminu (ustaleniu szczegółów spotkania) mogą korzystać z bazy,
jaką posiadamy, bezpłatnie.
Opr. HP, JW
Nadleśnictwo zleciło przycięcie
gałęzi specjalistom od prac
arborystycznych na wysokości
Ośrodek Edukacji Leśnej „Centrum Zarządzania Łęgami” W Czeszewie ul. Szkolna 29, 62-322 Orzechowo
tel. +48 61-438-31-21, e-mail: [email protected]
W lasach rozpoczął się gorący okres. Na leśnych
drogach i liniach można obecnie często spotykać
zaparkowane samochody, należące do pasjonatów
zbierania zrzutów poroży jeleniowatych. Poszukiwacze często wychodzą na cały dzień do lasu,
wypatrując tej atrakcyjnej zdobyczy, a znalezienie
jej w leśnych ostępach przyprawia o dreszczyk
emocji. Dla każdego znaleziony zrzut poroża ma
inną wartość i jest wielkim przeżyciem. W okresie
przedwiośnia natrafić na zrzuty można właściwie
wszędzie w lesie i jego pobliżu, jednak największe
szanse mamy w miejscach dokarmiania zwierząt, na południowych stokach, na których w tym czasie zwierzyna najchętniej przebywa ze względu na
nasłonecznienie lub na polach, w miejscach gdzie
rośnie atrakcyjna karma. Przy penetracji lasu należy kierować się zasadami wynikającymi z przepisów prawa. Nie wolno np. płoszyć zwierząt lub
przeszukiwać fragmentów lasów, które objęte są
stałym zakazem wstępu, takich jak uprawy leśne
do 4 m wysokości, ostoje zwierząt czy drzewostany
nasienne.
Dla jednych poroże jest cennym trofeum, dla
innych szukanie go daje kontakt z przyrodą i jest
źródłem wiedzy, są też tacy, dla których zbiór poroży
to źródło zarobkowania. Przyniesione z lasu poroża
są podstawowym materiałem tak zwanej galanterii
myśliwskiej. Wykonuje się z nich biżuterię łowiecką,
guziki do marynarek i koszul, meble, żyrandole,
świeczniki, uchwyty do sztućców, rękojeści noży.
Jest wielu chętnych na tego typu wyroby i to nie
tylko wśród myśliwych.
Zrzucanie poroży to element naturalnego rytmu
biologicznego życia samców jeleniowatych. Wiek
zwierzęcia i jakość pożywienia, a także warunki
życia mają wpływ na wielkość i jakość wyrastającego na nowo poroża. Każdego roku samce muszą
zdążyć z nałożeniem go przed okresem godowym,
ponieważ jest to niezbędny do obrony i walki o samice, oręż byka. Waga jednej odnogi - tyki, może
wynosić nawet kilka kilogramów. Najstarsze byki
zrzucają poroże najwcześniej - już w lutym, by
zdążyć z jego odbudową w ciągu zaledwie kilku
miesięcy. Wyrastające nowe poroże jest w całości
pokryte delikatną skórą, tzw. scypułem, który po
ok. czterech miesiącach zasycha, a następnie jest
ścierany o krzewy i pnie drzew.
Bartosz Zawal
4
nr 4 (116) 28 kwietnia 2015
www.jarocinska.pl
Niepewny los najstarszego
drzewa w Polsce
Dąb szypułkowy Chrobry jest
obecnie najstarszym przedstawicielem
swojego gatunku, a zarazem najstarszym drzewem liściastym w naszym
kraju. Według pomiaru dokonanego
w 2007 r. jego pień miał obwód 1.007
cm, a ogromna, gęsto ulistniona korona 16 metrów rozpiętości. Charakterystyczna jest odziomkowa część jego
pnia, zdaniem niektórych obserwatorów kształtem przypominająca nogę
słonia. Chrobry wśród polskich dębów
wyróżnia się również największą ilością masy drzewnej, której objętość
ocenia się na 90 metrów sześciennych. Jego pień i niektóre konary są
w środku wypróchniałe.
Teren wokół sędziwego drzewa
jest ogrodzony, starannie utrzymany i przygotowany na przyjmowanie licznych turystów. Tuż przy drodze nr
12, na skraju wsi Piotrowice gm. Przemków znajduje się parking, skąd do
pomnikowego drzewa trzeba przejść
jeszcze około 300 metrów. Czekają tu
na turystów ławki, tablice informacyjne, kosze na śmieci, mapa turystyczna
regionu. W bezpośrednim sąsiedztwie
Chrobrego znajduje się rezerwat przyrodniczy Buczyna Szprotawska.
Szacuje się, że majestatyczny dąb
rośnie w tym miejscu od około 760 lat.
Jego nazwa pochodzi od przydomka
pierwszego polskiego króla Bolesława Chrobrego. Według legendy pod
jego koroną cesarz Otton III spotkał
się właśnie z Bolesławem Chrobrym.
Niestety ten dąb jeszcze w tamtym
czasie nie rósł, prawdopodobnie wykiełkował dopiero w połowie XIII w.
Dąb Chrobry już przed drugą
wojną światową objęty był ochroną,
a od 24 marca 1967 r. posiada status
pomnika przyrody. Pomimo sędziwego wieku stale owocuje. Z jego żołędzi wyhodowano już wiele sadzonek,
które dały początek dąbrowom na
pograniczu województw dolnośląskiego i wielkopolskiego.
Pusty, spróchniały wewnątrz pień
prowokuje bezmyślnych ludzi do prób
podpalenia drzewa. Takie zachowania
miały miejsce już kilka razy. Zawsze
dotąd strażacy i leśnicy w porę zdołali
ugasić te pożary i uratować drzewo.
Próba podpalenia miała miejsce 18
listopada 2014 r. Pień dębu został
oblany substancją łatwopalną i podpalony od środka - wewnątrz jest
suchy i pusty, co sprzyjało szybkiemu
rozprzestrzenianiu się ognia.
Doraźnie, dla podtrzymania nadpalonych konarów, pod drzewem
zbudowano specjalną konstrukcję,
a do wnętrza pnia wprowadzono
substancje wzmacniające. Jeszcze
nie wiadomo, czy sędziwe drzewo
przeżyje kolejny akt wandalizmu. Specjaliści zajmują się oceną stopnia
uszkodzenia jego miazgi przez ogień
i wytrzymałości statycznej drzewa.
Prawdopodobnie potrzebne będą
elastyczne wzmocnienia, które zostaną zamontowane wewnątrz korony drzewa dla podtrzymania jego
nadwątlonych konarów. Ostateczna
ocena stanu Chrobrego możliwa będzie dopiero latem, po podjęciu pełnej
wegetacji przez sędziwego kolosa.
Wacław Adamiak
Dąb Chrobry spłonął
kilka miesięcy temu
- Ktoś musiał podpalić
pomnik przyrody złudzeń nie pozostawiają
strażacy, choć sprawców
nie odnaleziono do dziś.
Specjaliści stosowali różne
metody, by ocalić drzewo.
Do końca nie byli pewni,
czy Chrobry przeżyje. - To,
czy drzewo nie obumarło,
będziemy mogli stwierdzić
dopiero na wiosnę, kiedy
dąb zacznie pączkować
lub nie zacznie... Wtedy
się okaże, czy tkanki będą
przewodzić składniki
mineralne i odżywcze mówili jesienią dendrolodzy.
Wiosna nadeszła z dobrymi
wiadomościami. Chrobry się
odradza! Poinformował o
tym Teleexpress. - Główne
pąki zaczynają pęcznieć.
Łuski jeszcze nie pękają, ale
już się rozszerzają - mówił
w TVP Jerzy Wilanowski,
zastępca nadleśniczego ze
Szprotawy.
Zestawił: WoJak
Zaczerpnięto: EkoNews 04.2015
Fot. Nadleśnictwo Jarocin
Papieski dąb i cis rosną w Jarocinie
Dąb Papieski został posadzony przy budynku Nadleśnictwa w Jarocinie w pierwszą rocznicę śmierci Jana Pawła II. Drzewko pobłogosławił ksiądz kanonik Andrzej Sośniak, proboszcz parafii
Chrystusa Króla
Pomysł na Dęby Papieskie zrodził się
w 2003 r. Wtedy to leśnicy z Dolnego Śląska
zebrali żołędzie z najstarszego polskiego dębu
„Chrobry” i przy okazji pielgrzymki do Watykanu poprosili Ojca Świętego Jana Pawła II
o pobłogosławienie nasion. Żołędzie zostały
poświęcone podczas prywatnej audiencji w dniu
28 kwietnia 2004 r. Ojciec Święty dotykał przywiezionych w koszu żołędzi, z uwagą słuchał
informacji o dębie, o celu tego przedsięwzięcia.
W szkółce kontenerowej w Nędzy na terenie
Nadleśnictwa Rudy Raciborskie wyhodowano
z nich 500 sadzonek. Każda posiada stosowny certyfikat z nadanym kolejnym numerem.
Decyzją ówczesnego dyrektora generalnego
Lasów Państwowych Andrzeja Matysiaka, po
jednej sadzonce otrzymało 438 nadleśnictw, po
3 każde z 17 RDLP, pozostałe rozdysponował
dyrektor generalny. Część drzewek posadzono
w 2005 roku, a pozostałe rok później.
Jarociński dąb, który ma numer 259, rośnie na skwerze obok budynku nadleśnictwa.
Został posadzony 2 kwietnia 2006 r. w pierwszą rocznicę śmierci Ojca Świętego. Certyfi-
kat poświadczający jego pochodzenie można
zobaczyć w sali konferencyjnej Nadleśnictwa
Jarocin. Tabliczka informacyjna znajduje się
też obok drzewka. Zamierzeniem leśników
polskich było, aby dęby te rosły w całym kraju
i żeby były żywymi i długowiecznymi jak dąb
„Chrobry” - pomnikami pontyfikatu Papieża-Polaka. Papieskie Dęby nie tylko upamiętniają zmarłego Papieża. Mają też znaczenie
symboliczne, ponieważ łączą dwa tysiąclecia
dziejów Państwa Polskiego. Upamiętniają też
80. rocznicę utworzenia Lasów Państwowych.
Rok 2015 w związku z obchodzoną w kwietniu
10. rocznicą śmierci Papieża - Polaka został
ogłoszony Rokiem Jana Pawła II. Nie jest to jedyne drzewo „papieskie” rosnące w naszym mieście. Obok kościoła Chrystusa
Króla posadzono cis pospolity. Drzewko zostało
wyhodowane w Arboretum Leśnym w Sycowie
z nasion pobłogosławionych przez papieża
Benedykta XVI w czasie jego pielgrzymki do
Polski, w maju 2006 roku, podczas mszy św.
na placu Piłsudskiego w Warszawie. (ls)