Faszyzm - WOS.org.pl

Faszyzm
Definicja terminu faszyzm
Termin faszyzm pochodzi od włoskiego słowa fasci, które oznacza jednocześnie związek ludzi i rózgę
liktorską. Fasci to desygnat tradycji Imperium Romanum, obranej notabene za godło powstałego we
Włoszech ruchu faszystowskiego. Związkiem fasci była Partito Nationale Fascista, wykształcona ze
Związku Kombatantów - Fasci di Commbatimento. Głównym przedstawicielem tego nurtu był Benito
Mussolini z wykształcenia nauczyciel i z praktyki zawodowej dziennikarz.
Benito Amilcare Andrea Mussolini (1883- 1945) - włoski polityk i dziennikarz socjalistyczny, główny
założyciel i przywódca ruchu faszystowskiego; premier Włoch w latach 1922-1943, później do 1945
przywódca Włoskiej Republiki Socjalnej. Mussolini rozpoczynał karierę we Włoskiej Partii Socjalistycznej,
w latach 1912-1914 był redaktorem naczelnym gazety Avanti! Po wybuchu I wojny światowej poparł
publiczne przystąpienie Włoch do wojny po stronie Ententy. 23 marca 1919 Mussolini wraz z
kombatantami, byłymi socjalistami oraz innymi zebranymi założył w Mediolanie Fasci Italiani di
Combattimento. W 1921 roku Mussolini przekształcił związek w Narodową Partię Faszystowską.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Ruch ten uzyskiwał coraz większe poparcie wśród włoskiego społeczeństwa, że przejęcie władzy stało się
możliwe juz rok później - w czasie strajku socjalistów faszyści zorganizowali tzw. Marsz na Rzym. Siły
porządkowe i wojsko z łatwością mogłyby zatrzymać a nawet pokonać w walce siły faszystów, jednak król
Wiktor Emanuel III przestraszył się możliwości rozlewu krwi i wybuchu wojny domowej. Mussoliniemu
została powierzona teka premiera. W 1923 roku nadano Mussoliniemu tytuł duce (wodza) Włoch. Benito
Mussolini ogłosił, że zamierza odbudować Imperium Rzymskie. Duce zaczął rozbudowywać armię,
organizować roboty publiczne, walczyć z mafią. Odnosząc sukcesy faszyści zyskali ogromne poparcie
społeczne, nawet mimo prowadzenia agresywnej polityki zagranicznej. W 1935 roku Włochy dokonały
inwazji na Abisynię.
Giovanni Gentily, filozof i doktryner polityczny, nawiązujący w swoich poglądach do filozofii Hegla
opracował źródła doktryny państwa faszystowskiego. Ideologia faszyzmu włoskiego, to nie tylko
neoheglizm, ale również Machiavelli. W faszyzmie widoczne są elementy darwinizmu społecznego,
nacjonalistyczne teorie solidaryzmu społecznego, koncepcje Pareta i Sorela. Teoretycy jednogłośnie
przyznają, że doktryna duce Mussoliniego była przede wszystkim generowana przez ideologię
imperializmu włoskiego, autorstwa Crispiego.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Doktryna faszyzmu
W 1932 roku przywódca totalitarnych Włoch Mussolini opublikował „Doktrynę faszyzmu”,
w której to publikacji na pierwszym miejscu stawiał państwo.
„Dla faszyzmu państwo jest absolutem, wobec którego jednostki i grupy są czymś
względnym.”
Spory o istotę faszyzmu. Dzieje i krytyka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Prawo nr 130, Poznań
1988, s. 307
Państwo i prawo faszystowskie
Mussolini oparł swoją teorię państwa na gentilowskim schemacie państwa etycznego. W państwie
totalitarnym administracja była, więc całkowicie podporządkowana dominującej ideologii faszyzmu. W
„Doktrynie faszyzmu” Mussolini wprowadził zasadę, która charakteryzowała ideologię
faszyzmu: „wszystko w państwie, nic bez państwa, nic przeciwko państwu.”
Zasada ta wyrażała prawo władzy do ingerowania w każdą płaszczyznę życia jednostki, z kolei istnienie
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 16:05
wszelkich aspektów życia bez ingerencji administracji państwa było czymś niewyobrażalnym. Dla
zwolennika faszyzmu poza państwem nie istniały wyższe wartości, Gentile, twórca koncepcji państwa
etycznego, określał państwo jako:
„ (…) jedyną konkretną wolę świadomą swej autonomii i aktywności osobę, działającą
moralnie substancję etyczną. Wódz - wartość absolutna, stanowiła rdzeń, podstawę wszelkich poczynań
jednostki. Według Gentilego wolność nie była prawem, lecz obowiązkiem obywatelskim, którego zakres,
(co jest szkodliwe a co użyteczne) określa państwo w drodze arbitralnego rozstrzygnięcia.”
Spory o istotę faszyzmu. Dzieje i krytyka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Prawo nr 130, Poznań
1988, s. 311
Istotne miejsce w ideologii faszystowskiej zajmowała idea „współpracy” klas społecznych,
na której oparto i wprowadzono system korporacyjny. System korporacyjny miał na celu wyeliminowanie
konkurencji w interesach pracowników i pracodawców w imię „wyższych celów”, w myśl
solidaryzmu narodowego, który niósł faszyzm.
„Według Alfredo Rocco i Guido Bortolottiego państwo faszystowskie nie było dyktaturą, gdyż
istniał w nim system konstytucyjny, a rząd realizował cele państwa i tym samym wszystkich jego
obywateli”.
Jednakże pomimo obowiązywania systemu konstytucyjnego nastąpiły kolejne ograniczenia suwerennej
administracji państwowej, do których zaliczyć należy:
- ustawa o uprawnieniach i prerogatywach szefa rządu z 1925 roku;
- rok później ustawa o stanowieniu norm prawnych przez władzę wykonawczą;
- w 1928 uchwalenie ustawy o nieograniczonych kompetencjach Wielkiej Rady Faszystowskiej.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Mussolini był zarówno głową rządu i wodzem (w języku włoskim - głowa rządu i wódz to capo del governo
i il duce), tak, więc zakres jego uprawnień był szeroki. Z zagadnieniem państwa i władzy ideologii
faszystowskiej ściśle związana jest koncepcja narodu traktowanego kreacjonistycznie. Według duce to nie
naród utworzył państwo, lecz to właśnie państwo jest twórcą narodu. Istotę zamierzeń politycznych
faszyzmu włoskiego stanowiły plany podbojów i wojny jako skutecznego środka powiększenia swojego
terytorium, by państwo włoskie mogło nawiązać do swojej historii sprzed wieków.
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 16:05