Nowa ekonomia- mit czy rzeczywistość Sławomir Lachowski

Nowa ekonomia- mit czy rzeczywistość Sławomir Lachowski

Nowa ekonomiamit czy rzeczywistość
Sławomir Lachowski
Prezes Zarządu
BRE Bank SA
18 Marca 2005
Nowa Ekonomia – mit czy rzeczywistość ?
dają początek
Nowej Ekonomii
2
Technologiczne Tsunami
  Prawo Moore’a - liczba tranzystorów w układzie scalonym podwaja się
co 18 miesięcy. Obserwację tę przypisuje się Gordonowi Moore’owi
jednemu z założycieli firmy Intel. Początkowo, w 1965 r., przyjął okres
12 miesięcy, rewidując go 10 lat później.
  Prawo Gildera - przepustowość łączy w sieci podwaja się co rok.
  Prawo Metcalfe’a - użyteczność sieci zwiększa się proporcjonalnie do
kwadratu ilości węzłów (czyli urządzeń lub użytkowników)
podłączonych do niej. Sformułował to prawo jeden z twórców Ethernetu
-Robert Metcalfe
3
Prawo Moor’a
Source: "Processor Hall of Fame," Intel Museum; http://www.intel.com/intel/museum/25anniv/hof/moore.htm
Szacuje się, że w 2010 roku moc obliczeniowa komputerów przewyższy moc komputerów z roku 1975
dziesięć milionów razy.
4
Prawo Moore’a
5
Technologia dotyka każdego biznesu
Produkt
Proces
Serwis
Prawo
Gildera
Prawo
Metcalfe’a
Prawo
Moore’a
Źródło: N. Venkatraman, 2004
6
PRZYROST W UŻYTKOWANIU INTERNETU PRZED, W TRAKCIE I PO KOŃCU
INTERNETOWEGO BOOMU W ROKU 2000 W PORÓWNANIU Z LICZBĄ WZMIANEK NA
TEMAT INTERNETU W PIŚMIE „THE ECONOMST”
Liczba osób posiadających dostęp
do Internetu na całym świecie-1
Liczba hostów internetowych
na całym świecie-2
Przyrost w obrotach B2C w USA-3
Przyrost z dochodów z reklam
internetowych na całym świecie-4
Przyrost w obrotach B2C w USA-5
Przyrost w korzystaniu z bankowości
elektronicznej w USA-6
Liczba wzmianek na temat
Internetu w „The Economist”
Źródło:1.CyberAtlas, 2003; 2.iSociety,2003; 3. Gartner G2, 2003; 4. Jupiter Research, 2003; 5. Forrester Research,
2003; 6. NUA Internet Surveys, 2002
7
Fale Schumpeter’a przyśpieszają
Szybkość postępu technologicznego
Energia wodna
Włókiennictwo
Żelazo
1-sza fala
1785
Elektryczność
Chemia
Silnik spalinowy
Para
Kolej
Stal
2-ga fala
1845
60 lat
3-cia fala
1900
55 lat
Przetwórstwo ropy
Elektronika
Lotnictwo
4-ta fala
5-ta fala
1990 1999 2020
1950
50 lat
Sieci cyfrowe
Oprogramowanie
Nowe media
40 lat
30 lat
8
Nowa Ekonomia – mit czy rzeczywistość ?
Siły motoryczne Nowej Ekonomii
9
Nowa Ekonomia – mit czy rzeczywistość ?
Wpływ rewolucyjnego rozwoju sił i Internetu na cywilizację
porównywany jest do największych fal innowacji w historii.
Kryteria porównawcze
  Wpływ na zmianę życia codziennego
  Wpływ na organizację procesów produkcji (wzrost
wydajności pracy)
10
11
12
„Era komputerów jest widoczna wszędzie –
poza statystykami produktywności” –
Robert Solow, laureat nagrody Nobla w
dziedzinie ekonomii.
Paradoks Solow’a
40krotny wzrost rocznych inwestycji w
komputery w latach 90tych – inwestycje w
pozostałe sektory pozostały na niemalże
niezmienionym poziomie.
W latach 1995-1998 sektor IT przyczynił się
średnio do 35% wzrostu ekonomicznego
Ameryki.
Wzrost zatrudnienia w przemyśle wyniósł
13% w porównaniu do 2,5% w pozostałych
sektorach.
Od 1996 roku produktywność sektorów
nierolniczych wzrosła średnio o 2,2% rocznie
w porównaniu do utrzymującego się od 25 lat
średniego poziomu zaledwie 1% rocznie.
13
eCywilizacja
Internet wpływa na cywilizację we wszystkich aspektach życia jednostki i
społeczeństwa:
 
 
 
 
sposób uczenia się
wzajemna komunikacja
spędzanie wolnego czasu
praca
14
eKultura – czy jest coś takiego ?
„Jest
jak życie w szklanym domu ustawionym w świetle reflektorów 24/7.
Błędy są widoczne i karane natychmiast. Nikt nie chce słuchać
usprawiedliwień. Wszyscy natomiast chcą wiedzieć co nowego, co będzie
zaraz.”
R. Moss Kanter, eVolve
15
eKultura
Cechy wyróżniające:
  Kreatywna destrukcja
  Pełna przejrzystość
  Tworzy się w czasie rzeczywistym
  Jest pełna paradoksów
  Jest przyczyną radości i rozczarowań
16
eGeneracja
„eGenerację
tworzą wszyscy, dla których Internet jest znakiem czasu, a
przede wszystkim Ci, których sposób myślenia i działania cechuje
otwartość, akceptacja odmienności, niezależność i sceptycyzm. Stajemy
twarzą w twarz z nową rzeczywistością – obserwujemy ją i poddajemy
ocenie. Widzimy, że Internet zmienia sposób w jaki pracujemy, uczymy
się, postrzegamy świat, bawimy się, zrzeszamy i kupujemy. Pojawienie
się Internetu oznacza nową jakość w dziedzinie kontaktów
międzyludzkich i aktywności społecznej.”
www.e-generacja.onet.pl: Manifest e-Generacji
17
WYCENA PRZEDSIĘBIORSTW METODY MAJĄTKOWE
  wartość spółki jest równa nadwyżce wartości aktywów nad wartością zobowiązań
  odzwierciedlają „statyczną” wartość spółki
  pozwalają ocenić ile można uzyskać z ze sprzedaży aktywów spółki i abstrahując od
zyskowności
18
 
metody dynamiczne, uzależniają wartość na zdolności generowania nadwyżki finansowej dla
właścicieli kapitału
 
zakładają, że wartość Spółki stanowi suma wartości przyszłych przepływów gotówki z jej
działalności z uwzględnieniem wartości pieniądza w czasie
 
Podstawowe rodzaje metod dochodowych:
DCF – zdyskontowanych przepływów pieniężnych
EVATM – Economic Value Added
wycena dywidendowa – model Gordona
Zastosowanie:
  najpopularniejsze metody wyceny, szeroko stosowane w procesach fuzji,
przejęć oraz inwestycji na rynku VC/PE
  stosowane do wyceny nowych przedsięwzięć inwestycyjnych
19
Wartość Spółki szacowana jest jako iloczyn odpowiedniego parametru
ekonomicznego wycenianej spółki (np. zysku netto czy EBITDA) i
średniego mnożnika tego parametru wyliczonego dla porównywalnych
firm
Najczęściej stosowane mnożniki:
EV / EBITDA
wartości firmy (tzn. wartość kapitałów własnych i
rynkowej wartość długu firmy) jako wielokrotność EBITDA
EV / EBIT
wartość firmy jako wielokrotność zysku operacyjnego
P/E
wartość akcji Spółki jako wielokrotność zysku netto
P / BV
wartość akcji Spółki jako wielokrotność wartości księgowej
kapitałów własnych, powszechnie stosowana przy wycenie
Banków, wiąże się z ROE jako podstawowym wskaźnikiem
efektywności dla Banku
EV/ Sales
wartość firmy jako wielokrotność sprzedaży
EV/ilość klientów mnożnik stosowany np. przy wycenie firm z sektora
ubezpieczeń na życie i OFE
20
Real Options . . . ale jazda
W przypadku Internetu:
 spółki nie przynosiły jeszcze zysków
 nawet agresywne projekcje cash flow nie uzasadniały tak wysokich wycen DCF,
.....ale
 Internet w przyszłości może dać możliwości (opcje) wykorzystania nowych,
nieznanych jeszcze modeli biznesowych, które teoretycznie mają nieograniczony
potencjał dochodowy.
…zatem można było spróbować wykorzystać modele wyceny opcji.
Zastosowanie złożonych matematycznych modeli opcji prowadziło do wniosków
łamiących kanon tradycyjnych wycen:
– im większe ryzyko i niepewność tym większa wartość opcji
– im wyższe stopy procentowe – tym lepiej, bo NPV przyszłych nakładów niższe
– im dalszy horyzont wykorzystania – tym większa wartość opcji
21
Internetowa jazda…
22
Firmy Nowej Ekonomii
23
Firmy Starej Ekonomii
24
Dwa światy na przełomie nowego Millenium
25
10 największych firm wg kapitalizacji rynkowej
1980/2000
26
Od gospodarki przemysłowej do gospodarki
usługowej
27
Czynniki różnicujące Starą i Nową Gospodarkę
Wyszczególnienie
Stara Gospodarka
Nowa Gospodarka
Rynek
Struktury statyczne
Struktury dynamiczne
Wymiar konkurencji
Narodowy
Globalny
Formy organizacyjne
Hierarchiczne, biurokratyczne
Organizacja produkcji
Produkcja masowa, mechanizacja
Kluczowe generatory wzrostu
Kapitał, praca
Innowacja, wiedza, przepływy informacji
Źródła przewagi konkurencyjnej
Obniżanie kosztów w wyniku ekonomii
skali
Innowacja, jakość, szybkość działania
na rynku (ang. time-to-market),
indywidualny kontakt z klientem
Znaczenie B&R
Umiarkowane
Bardzo wysokie
Stosunki z innymi firmami
Samodzielność
Ścisła współpraca (alianse i fuzje)
Polityka cenowa
Bazująca na kosztach
W zależności od wartości dla klienta
Działania marketingowe
Marketing masowy oparty na
segmentacji rynku
Marketing indywidualny (ang. one-toone marketing)
Stosunki pracownik-pracodawca
Stałe zatrudnienie, stosunki
hierarchiczne
Elastyczne i oparte na współpracy nowe
formy pracy (np. teleworking)
Wymagane umiejętności
Wąskie, związane z danym zawodem
Szerokie, powiązane (ang. crosstraining)
Wymagane wykształcenie
Wystarczają nabyte umiejętności i
dyplom
Ciagła nauka i podnoszenie kwalifikacji
Formy sieciowe (sieci wartości, rynki
dynamiczne)
Produkcja elastyczna, dobra oparte na
informacji
Źródło: R. D. Atkinson, R. H. Court, Progressive Policy Institute, Technology, Innovation and New Economy Project, lipiec 1999, s. 7, [za:] K. Rutkowski, Między młotem
technologicznych wyzwań e-biznesu a kowadłem możliwości jego logistycznej obsługi,[w:] Logistyka on-line, Zarządzanie łańcuchem dostaw w dobie gospodarki elektronicznej,
PWE, Warszawa, 2002, s. 16.
28
Czynniki kulturowe
Brick&mortar
Dot.comy
Strój
Garnitur i krawat
Żadnej nagości, chyba że
na nocnej zmianie:)
Rozrywka
Firmowa drużyna koszykówki/
Gimnastyka
Piwo w piątki
Zwierzęta w biurze
zabronione
Oby tylko nie spały na stole
bilardowym
Tempo biznesu
Proszę jedź ostrożnie
Gaz do dechy
Preferowany napój
Czarna kawa
Triple Skinny Latte
Godziny pracy
9 rano – 5 po południu
9 rano – 5 rano
29
Fortune e-50 według dochodów – jesień 2000
30
Fortune e-50 według dochodów – jesień 2000 cd.
31
The Fortune e-50 Performance
32
Wzrost indeksu Giełdy NASDAQ
ARPANet
Regional Nets
NSFNet
(NYSERNET)
World
Wide
Web
Post
Internet
Era
33
Wzrost indeksu NASDAQ
ARPANet
NSFNet
before 1985
Regional Nets
(NYSERNET)
Early
Internet
Era
World
Wide
Post Internet Era
Web
34
Wzrost indeksu NASDAQ
Regional Nets
(NYSERNET)
Early
Internet
Era
World
Wide
Post Internet Era
Web
ARPANet
NSFNet
before 1985
35
data as of 16.03.05
36
data as of 16.03.05
37
data as of 16.03.05
38
data as of 16.03.05
39
data as of 16.03.05
40
data as of 16.03.05
41
data as of 16.03.05
42
data as of 16.03.05
43
data as of 16.03.05
44
data as of 16.03.05
45
General Electric
data as of 16.03.05
46
47
48
49
50
Triumf i klęska dot.comów
Gwałtownym i nieuzasadnionym racjonalnie
wzrostom zawsze towarzyszą gwałtowne i
uzasadnione spadki.
51
HISTORIA LUBI SIĘ POWTARZAĆ…
…ZAUROCZENIE INTERNETEM MINĘŁO
1926 - 1931
1996 - 2001
S&P Composite vs. Radio Broadcasting
Indeks, 100 = styczeń 1926
Dow Jones vs. Goldman Sachs Internet Index
Indeks, 100 = maj 1996
„Dotcomy umarły,
lecz e-business
pozostanie na długo.”
Charlie Fine, MIT Sloan School of Management
52
53
Triumf i klęska dot.comów
Koniec jest tylko początkiem
W poszukiwaniu nowego modelu biznesowego Internet w dalszym ciągu będzie
odgrywał wiodącą rolę.
  Istnieje prospektywny model biznesowy firm internetowych:
Amazon.com, eBay, Yahoo!, AOL
  Model biznesowy firm zarabiających na rozwoju technologii
informacyjnych i Internetu: CISCO, ORACLE, Nortel, SUN Microelectronics
  Wiodące, tradycyjne firmy przekształcają się w ebiznes: General Electric,
DELL Computers, IBM
54
ROZWÓJ E-BIZNESU
Co 24 godziny ilość stron internetowych
zwiększa się o 3,2 miliony
W roku 2000 wartość
e-commerce w Europie
wyniosła 88 mld USD
Każdego miesiąca 6 mln nowych urządzeń
jest podłączanych do Internetu
Szacuje się, żę do roku 2005 ilość użytkowników
Internetu wzrośnie o 25%, t.j. do ponad 700 mln
Ruch w Internecie
podwaja się co 100 dni
55
56
Zmieniające się twarze sieci www
 
 
 
 
 
 
Interaktywny PC Internet
Rozrywka w sieci - szerokopasmowy dostęp do Internetu
Inteligentna sieć domowa podłączona do Internetu
mobilny Internet - mCommerce
Voice over IP
B2B
57
Reguły rządzące Nową Gospodarką
  Prawo Metcalfe’a – każdy nowy członek, dostawca i użytkownik sieci
dodaje wykładniczą wartość.
  Nowe zasady działania – Wyrzuć stare zasady, myśl odmiennie, Twój
konkurent jest Twoim partnerem.
  Prędkość – W Internecie szybkość jest kluczowa. W każdej chwili musisz być
gotowy na wykonanie zwrotu.
  Kapitał intelektualny – Przedsiębiorstwo z mądrzejszymi pracownikami
wygrywa
  Jeden rynek – czas i przestrzeń zostają wyeliminowane. Myśl w kategoriach
jednej gospodarki i jednego rynku.
  Marka ma znaczenie – marka jest drogowskazem i jednocześnie gwarantem
bezpieczeństwa.
  Klikanie vs. Czytanie – Internet jest szybki i interaktywny. Zbyt wielkie ilości
tekstu online nie zdają egzaminu.
58
59
IBM na początku lat 90-tych struktura oferty, model biznesu
 W końcu lat 1980-tych i na początku 1990-tych IBM w dużym stopniu
zależał od swoich odnoszących duży sukces innowacji
z poprzedniej epoki, tj. mainframe, kanały dystrybucji i ekonomii, które
opierały się na ciągłej dominacji mainframe’ów.
 1991 - IBM tworzy Integrated Systems Solutions Corporation, prekursora
IBM Global Services.
 1993 – Nowy model działania IBM ukierunkowany na klienta
z nowym CEO – Lou Gerstner
 Przebudowa linii produktowej IBM; przekształcenie IBM
w dostawcę zintegrowanych rozwiązań dla klienta;
60
Zaangażowanie IBM w projekty Internetowe
IBM jest zaangażowane w Internet poprzez:
  Dostarczanie produktów umożliwiających łatwy i bezpieczny dostęp do Internetu,
  Dostarczanie wsparcia softwarowe’go,
  Opracowywanie na potrzeby Internetu oprogramowania dla Windows 3.1, OS/2 i
AIX,
  Dostarczanie serwerów www dla platform AIX, OS/2, MVS, VM i OS/400,
  Dostarczanie zarówno produktów jak i usługi Internetowych poprzez IBM Global
Network i jej więź z Advantis.
  Opracowywanie gamy produktów i technologii w celu poprawy metod wyszukiwania i
uzyskiwania informacji z Internetu, w tym:
  nowe narzędzia autorskie dla HTML
  nowe technologie wyszukiwania
  technologie oparte na Distributing Computing Environment przez Internet
  wsparcie dla handlu elektronicznego z nową autoryzacją, kodowaniem i
usługami zabezpieczającymi
61
Zaangażowanie IBM w projekty Internetowe
  IBM i IBM Global Network są członkami CommerceNet, konsorcjum spółek
pracujących w celu pomocy przy kształtowaniu internetowego handlu, w tym
wymiany danych (EDI).
  Dział badawczy IBM jest członkiem Internet Engineering Task Force zawierającego
grupę roboczą zajmującą się bezpieczeństwem IP, pracującą nad zdefiniowaniem
internetowych standardów dla tuneli IP.
  Wsparcie IBM dla e-businessu
  lata 1990-te – Lou Gerstner ogłasza pracownikom IBM debiut dużej strategicznej
kampanii opartej na ukutym przez IBM określeniu
“e-business”. W swoim pierwszym dużym wystąpieniu do klientów na temat ebusinessu, Garstner opisuje zdolność Internetu do stawienia wyzwania stuletniej
tradycji działalności gospodarczej i przekształcenia charakteru wszelkich ważnych
transakcji pomiędzy osobami indywidualnymi i instytucjami.
62
IBM
Być innowacyjnym” - to model działania IBM
„
Aspekty modelu działania IBM:
 Rozumienie,
 Antycypowanie,
 Zarządzanie siłami innowacji i komercjalizacji, które odgrywają zasadniczą
rolę w podnoszeniu wartości dla udziałowców i migrowaniu ryzyka
63
IBM-nowe sposoby prowadzenia działalności
Nowe sposoby prowadzenia działalności:
 Wchodzenie i budowanie firm w dziedzinie oprogramowania i usług dla
przedsiębiorstw – rynków. Oprogramowanie i usługi stanowią obecnie
odpowiednio 16% i 48% przychodów spółki ogółem.
 IBM stworzył nowe kanały dystrybucji i wchodzenia na rynek aby dotrzeć do
osób podejmujących decyzje i tym samym zwiększyć sprzedaż.
 W 2002r. IBM nabył PriceWaterhouseCoopers Consulting (jednostkę
globalnego konsultingu biznesowego i usług technicznych), co umożliwiło
IBM udzielanie pomocy klientom w rozwiązywaniu problemów biznesowych i
wykorzystywaniu technologii dla polepszenia wyników działania.
 Strategia działania IBM na życzenie , która umożliwia spółkom osiąganie
wyższego poziomu reagowania, elastyczności i efektywności niż w
tradycyjnym modelu z Epoki Przemysłowej
 Infrastruktura na życzenie, ukierunkowana na usługi architektura oparta na
usługach Web; sieci i wirtualizacja, oparta na otwartych standardach,
samodzielne zarządzanie
 Mocne strony IBM – konsulting dla biznesu, integracja systemów ,
outsourcing, dostępne (otwarte) oprogramowanie dla firm i sprzęt
hardwareowy o dużej wydajności typu high-performance
64
IBM i Linux
 1995 - IBM tworzy jednostkę w dziedzinie oprogramowania w celu
skoncentrowania się na otwartym, niezależnym od platformy middleware
 W 1999 - IBM poręcza zobowiązanie na rzecz systemu operacyjnego open
source Linux i zaczyna wspierać go w swoich produktach i usługach
 Jak IBM wspiera otwarte standardy:
- Aktywny udział w około 250 organach określających standardy i grupach
branżowych oraz fundacjach, które wspierają standardy i inicjatywy open
source, w tym platformy XML, UDDI i Eclipse
- Fundacja Eclipse założona przez IBM w celu stworzenia otwartego
ekosystemu dla integracji narzędzi softwarowych zalogowała 18 milionów
wniosków o instalacje (download request)
- Power.org, utworzona przez IBM, Sony, Synopsis, Red Hat, Novell i 9
innych spółek przyspiesza otwartą współpracę i innowacyjność związaną z
mikroprocesorem IBM- Power Architecture.
65
Rewolucja technologiczna a rynki finansowe
Początek
Rewolucja
przemysłowa
1771
Krach i
dopasowanie
Panika 1797
(Wielka Brytania)
Dalszy rozwój
Wykorzystanie energii wodnej w produkcji
sieć dróg wodnych (kanały, rzeki, oceany)
rozwój spółek publicznych
Korzyści skali
Para i kolej
Krach 1847
1829
(Wielka Brytania)
Stal, elektryczność,
ciężki przemysł
Światowy krach
1890 (Argentyna,
Australia, USA)
Kolej kontynentalna, statki parowe, telegraf
Wymienialność złota, światowe finanse
Wielki Kryzys
Sieć autostrad i komunikacja lotnicza
Dobrobyt, układ z Bretton Wóods, MFW,
Bank Światowy
1875
Samochody, ropa,
produkcja masowa
1929
1908
Informatyka i
telekomunikacja
Krach na Nasdaqu
i światowy kryzys
1971
2000
rozwój spółek akcyjnych
Zniesienie barier celnych/wolny handel
Globalna cyfrowa sieć telekomunikacyjna
Zmiany instytucjonalne stymulujące globalizację
66
„Każda z firm, nowa czy stara, która nie dostrzega nowej
technologii internetowej w swoim życiu biznesowym dosłownie - jak oddychania może się w krótkim czasie
„udusić”
J.Welch- Prezes General Electric na Walnym Zgromadzeniu
Akcjonariuszy, kwiecień 2000.
67
GE
  113 lat historii (1892) – jedyna firma notowana na pierwszej
giełdzie Nowojorskiej
  4ta najbardziej wartościowa marka na świecie – Business
Week 2004
  5ta pozycja na liście Fortune 500 – Magazyn Fortune 2004
  2ga firma w rankingu największych światowych firm Forbes 2004
68
Obecnie GE posiada:
11 oddziałów
300000 pracowników
W 160 krajach na
świecie.
69
Czy warto ulec nowym trendom ?
“Po co bawić się w biznes na którym nikt nie zarabia pieniędzy?”
Jurgen Hubbert, Daimler Chrysler Board member.
Jack Welch – doroczne spotkanie udziałowców, kwiecień 2000
„Tak więc ... kończąc ... chciałbym przypomnieć, że w dzisiejszych czasach nie ma
niczego nowego w zarządzaniu, bądź jest tego bardzo niewiele... a określenia „nowa”
czy „stara” ekonomia, które nieustannie słyszymy, są jedynie wymyślonymi etykietami.
  Istnieje jednak coś . . . coś nowego i realnego... co zmienia charakter biznesu, jak
nigdy dotąd. Każda firma, stara czy nowa... która nie dostrzega obecnej
technologii (eCommerce), tak ważnej jak oddychanie może się w krótkim czasie
udusić.
  Ale dla tych z nas ... włączając GE ... którzy dostrzegą nowy kierunek ... i wielkie
możliwości jakie ze sobą niesie, będzie źródłem ekscytacji, jakiej nigdy wcześniej nie
zaznali, a nagroda wydaje się być większa niż potrafimy to sobie wyobrazić.
  Cudownie jest być obecnie częścią GE ... Nie byłem nigdy bardziej przekonany do
tego, że nasze najlepsze i najbardziej fascynujące dni są dopiero przed nami.”
70
GE posiada zasoby i infrastrukturę,
aby konkurować wykorzystując eBiznes
 
Cel: generowanie zysku poprzez wykorzystanie nowych technologii
–  działaj szybko
–  świadcz lepsze usługi
–  redukuj koszty = zwiększaj marżę
–  integruj poprzez sieć zdywersyfikowane biznesy GE
• Zrozum wartości i ryzyko eBiznesu
• Wyeliminuj papier
• Zidentyfikuj proces, który wymaga zmiany
• Zniszcz swój obecny proces i zbuduj go z
nową wizją (destroyyourbusiness.com)
71
72
Nowa Ekonomia – mit czy rzeczywistość?
Rozwój technologii informacyjnych i Internetu zbliża gospodarkę
do idealnego modelu rynku i wolnej konkurencji
  pełny dostęp do informacji (porównanie i selekcja)
  wielu kupujących i sprzedających
  koszty transakcji = 0
  brak barier wejścia dla producentów
73
Nowa Ekonomia – mit czy rzeczywistość ?
Lata 70-80-te
Lata 90-te
 
 
 
 
 
 
 
 
Produkt
Cena
Kanał dystrybucji
Promocja
Klient
Wybór
Wygoda
Komunikacja
74
Transformacja Starej Ekonomii
75
Wartość dodana Internetu dla klientów indywidualnych
  Wybór
  Porównanie
  Selekcje
  Cena
- konsumenci mają możliwość wyboru jakich nigdy dotąd nie posiadali
-możliwość porównania cen i jakości
wyrobów i usług pozwala na racjonalne decyzje o zakupach
- konsumenci mogą dokonywać wyborów w oparciu o indywidualne
potrzeby
- alternatywne modele biznesowe (aukcje,aukcje zwrotne zapewniają
najlepsze ceny)
76
E-stonia
Masz prawo do Internetu
  Estonia postawiła na Internet, by promować
społeczeństwo obywatelskie
  W 2000 roku w Estonii przyjęto ustawę
głoszącą, że dostęp do Internetu jest
jednym z podstawowych praw człowieka
  Stworzono kilkaset publicznych darmowych
punktów dostępu do Internetu
  Rząd wspólnie z biznesem oferuje darmowe
kursy komputerowe w 200 punktach w
całym kraju. Pierwszego dnia uczestnicy
uczą się korzystać z komputera, drugiego z
Internetu. Uczęszczają na nie drobni
przedsiębiorcy a także emeryci
Pierwszy na świecie oficjalnie zatwierdzony
znak drogowy informujący o darmowych
punktach dostępu do Internetu
78
Telekomunikacja i technologie informatyczne
12/2000
12/2001
12/2002
12/2003
Główne, stacjonarne linie telefoniczne na
100 mieszkańców
35.9
34.9
34.2
32.8
Udział linii cyfrowych (%)
71.2
71.8
76.9
79.3
Liczba abonentów telefonii komórkowej
na 100 mieszkańców
40.8
54
65
77
Źródła: Elion Enterprises Ltd, Statistical Office of Estonia
79
Telekomunikacja i technologie informatyczne
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
52 procent ludności to użytkownicy Internetu (TNS EMOR, czerwiec
2004r.)
38 procent ludności posiada komputer w domu, 71 procent domowych
komputerów jest podłączonych do Internetu (E-Track Survey, TNS EMOR,
jesień 2003 r.)
Wszystkie szkoły estońskie są podłączone do Internetu
W Estonii jest ponad 700 Punktów Publicznego Dostępu do Internetu, 51
na 100 000 osób (jeden z najwyższych wskaźników w Europie)
W 2001 r. liczba estońskich stron internetowych przekroczyła milion
Uczestniczka kursu Internetu w Tallinie
Przez Internet można składać w Urzędach Skarbowych deklaracje
dochodowe –zwrot podatku w ciągu 5 dniu
68 procent ludności estońskiej korzysta na co dzień z bankowości
internetowej
89 procent ludności stanowią abonenci telefonii komórkowej (Eesti
Telekom, październik 2004 r.)
Cały obszar Estonii jest objęty sieciami cyfrowych telefonii komórkowych
W kraju jest ponad 400 bezpłatnych stref Internetu bezprzewodowego
(hotspoty Wi Fi np. na stacjach Statoil)
Technologia peer-to-peer stworzona w estońskiej spółce Bluemoon
wykorzystana została do uruchomienia Kazaa i Skype
Ponad połowa wszystkich Estończyków płaci za miejsca parkingowe za
pomocą telefonów komórkowych
Źródło: Ambasada Estonii w Warszawie, www.estemb.pl
80
e-goverment
Wirtualne Ministerstwa
  Dzięki systemowi bazującemu na Internecie rząd zamienił posiedzenia gabinetu w sesje, podczas
których nie zużywa się papieru, projekty ustaw i inne dokumenty przygotowywane są i rozprowadzane
wyłącznie w wersji elektronicznej (jedna kopia wydruku do archiwum). Obrady rządu odbywają się
przed monitorami komputerów- trwa to o wiele krócej. Jeśli nikt nie ma uwag wciskają "Enter„; w
pracach mogą uczestniczyć ministrowie przebywający za granicą
  Zgodnie z estońskim prawem, projekt ustawy pojawia się na stronie internetowej ministerstwa w
momencie, gdy zostaje wysłany do innego urzędu, np. do konsultacji. Każdy projekt prawa szybko
staje się więc dokumentem publicznym, z którym jeszcze na długo przed przyjęciem mogą zapoznać
się obywatele.
  Wydatki z budżetu państwa można śledzić w Internecie na bieżąco (w czasie rzeczywistym)
  "Teraz ja decyduję„- strona internetowa, gdzie obywatele mogą komentować projekty praw a także
zgłaszać własne. W ten sposób zmieniono np. ustawę o posiadaniu broni, tak by tradycyjne bractwa
studenckie mogły nosić symboliczne miecze. Internauci wymyślili też, że jedna częstotliwość radiowa
w całym kraju musi być wolna dla bezprzewodowego Internetu.
  Istnieje jedna strona wejściowa ułatwiająca dostęp do wszystkich państwowych urzędów i instytucji.
Przez Internet można składać podania, np. o paszport, zeznania podatkowe
  Dowód osobisty z elektronicznym chipem może być używany:
1.  Jako paszport w obrębie krajów UE
2.  Jako bilet na komunikację miejską
3.  Do złożenia elektronicznego zeznania podatkowego - za pomocą czytnika podłączonego do
komputera
4.  Do zaciągania kredytu
5.  Jako elektroniczna policja - w karcie niebawem znajdzie się pełna historia wykroczeń drogowych
  e-voting -od 2005 roku będzie też można głosować w wyborach przez Internet. - Ustawa pozwalająca
na to już została przyjęta, trwają prace nad rozwiązaniami technicznymi. Głosowanie będzie odbywać
się na podstawie dowodów tożsamości. Głosujący będą przeciągać swój dowód osobisty wyposażony
w elektroniczny chip przez specjalny czytnik podłączony do komputera.
81
E-gotowi
Trudno o społeczeństwo bardziej otwarte na nowe technologie niż Estończycy.
  Rozwój Internetu wynika ze sposobu bycia Estończyków, którzy lubią nowinki techniczne i wolą
spędzić wieczór przed domowym komputerem zamiast w pubie
  Społeczeństwo high-tech to skutek świadomej polityki państwa. W 2003 roku na rozwój
technologii informacyjnych przeznaczono 1,2 proc. środków z budżetu. Co roku cel ten jest
oddzielnym punktem w budżecie
  Władze kładą nacisk na przepisy umożliwiające korzystanie z nowoczesnych technologii, np.
obecnie harmonizują z sąsiednią Finlandią ustawę o podpisie elektronicznym, tak by biznesmeni
mogli zawierać umowy za pośrednictwem sieci
  Estońska specjalność to informatyczna baza danych pokazująca on-line dane o wszystkich
pacjentach z całego kraju- informacje wykorzystywane są do badań klinicznych dla firm
farmaceutycznych z całego świata
  Dwa banki oferują możliwość płacenia za pomocą komórki w sklepach i punktach usługowych. Każdy punkt, który podpisał z bankiem umowę, ma specjalny kod. Dzwoniąc do automatycznego
bankiera podaje się sumę, którą chce się zapłacić, i kod. Do udziału zgłosiło się już 750
sprzedawców, mamy ok. 7 tys. użytkowników, lecz ich liczba stale rośnie. Ludzie płacą w ten
sposób za taksówkę, kupują produkty spożywcze czy bilety do teatru. Dla bezpieczeństwa
użytkownik telefonu może ustalić kwotę, której nie będzie mógł przekroczyć
  Estończycy zdecydowali się też na eksperyment genetyczny. W Tartu tworzony jest bank DNA
całego narodu. Każdy będzie mógł się dowiedzieć, na jakie choroby jest narażony, a naukowcy
będą mieli gigantyczny materiał do badań na temat przyczyn poszczególnych chorób
  W dorocznych rankingach e-gotowości Światowego Forum Ekonomicznego z Davos Estonia
regularnie plasuje się na wysokich miejscach.
  W 2001 roku firma McConnell International oceniła wszystkie państwa rozwijające się (53) pod
względem gotowości do korzystania z Internetu. Pod uwagę brane były takie czynniki, jak liczba
osób i firm już korzystających z sieci, działania władz, bezpieczeństwo informacji, kapitał ludzki i
klimat dla e-biznesu. Estonia wypadła najlepiej, ex aequo z Koreą Południową
82
Indie
Indie
  BT Group otworzył kilka call centers obsługujących rynek brytyjski. Ze względu na niższe
koszty pracy opłaca się ponosić koszty międzynarodowych połączeń (źródło:
www.biznesnet.pl)
  Accenture działa w Indiach od 15 lat - oddziały w Bombaju i Bangalore. W 2003r zatrudniał
tam 4,3 tys. pracowników (konsultanci, specjaliści ds. integracji systemów oraz osoby
zajmujące się outsorcingiem procesów biznesowych, głównie księgowość i zarządzanie
personelem (źródło:www.idg.pl)
  W Bangalurze jest więcej informatyków (150tys.) niż w Silicon Valley (120tys)
  Wykształceni Hindusi tworzą interaktywne strony internetowe takich przedsiębiorstw jak
Lehman Broters i Boeing
  900 inżynierów z ośrodka badawczego Texas Instruments w Bangalurze może poszczycić
się 225 patentami
  Ośrodek Intela w Bangalurze jest w czołówce centrów badawczych na świecie
prowadzących prace nad 32-bitowymi mikroprocesorami dla serwerów i chipami do
urządzeń bezprzewodowych
  Jak przewiduje agencja McKinsey, do 2008r. Wartość usług informatycznych i biurowych
zamawianych w Indiach wzrośnie 5-krotnie, do 57 mld USD rocznie
  Wg badań agencji Deloitte Research, Gartner oraz Booz Allen wynika, że firmy zlecające
prace w Indiach lub przenoszące tam produkcję zredukowały koszty od 40 do 60%
  Po transferze procedur do Indii GE Capital oszczędza 340 mln USD rocznie
84
Indie
Sektory podbijane przez indyjskie firmy:
  Oprogramowanie - w Indiach opracowuje się najwięcej nowych aplikacji księgowych,
oprogramowań do urządzeń cyfrowych oraz kierujących procesami produkcyjnymi
  Usługi konsultingowe w branży High Tech – firmy takie jak: Wipro, Infosys i Tata zarządzają
amerykańskimi sieciami informatycznymi i zajmują się procedurami biznesowymi
  Ośrodki telefonicznej obsługi klienta – tysiące indyjskich pracowników przygotowuje wypłaty
odszkodowań, analizując wnioski oraz dane posiadaczy kart kredytowych
  Projektowanie chipów – Intel, Texas Instruments i wiele innych spółek amerykańskich
decyduje się na uruchomienie w Indiach ośrodków badawczo-rozwojowych
  Analizy finansowe –– amerykańskie banki inwestycyjne, biura maklerskie i firmy księgowe
otwierają olbrzymie oddziały dlatego też pracy na zlecenie Wall Street będzie coraz więcej
  Projekty techniczne – w Indiach wykonuje się ważne prace badawczo-rozwojowe np. dla
General Electric Medical Services, Microsoft, General Motors, Gummins, Forda
  Analizy – amerykańskie przedsiębiorstwa zatrudniają indyjskich matematyków którzy
opracowują modele do analizy ryzyka, zachowań konsumentów oraz produkcji
  Testy leków – koszt prac badawczo- rozwojowych w USA wzrasta. W Indiach będzie się więc
przeprowadzać najwięcej badań biotechnologicznych i testów klinicznych
Źródło: Business Week – 01-01-2004r
85
Indyjski rynek oursoucingu
Firmy zlecające najwięcej prac w Indiach
Firma
Rodzaj pracy
Liczba zatrudnionych w Indiach
GE Capital Services
Prace biurowe
16 000
John Welch Tech Center (GE)
Projekty nowych produktów
IBM Global Services
Usługi informatyczne, oprogramowanie
Oracle
Oprogramowanie, usługi
6 000**
EDC
Usługi informatyczne
3 500***
Texas Instruments
Projekty chipów
Intel
Projekty chipów, oprogramowanie
1 700
JP Morgan Chase
Prace biurowe, analizy
1 200
*- w 2005r.
** - brak dokładnych danych
1 800
10 000*
900
*** - w 2004r.
Źródło: Business Week – 01-01-2004r
86
Indyjski rynek oursoucingu
Pracownicy bankowi z Indii zatrudnieni przez banki zachodnie.
Źródło: BIS, baza: Deloitte
Indie przyciągają spółki
świadczące usługi
finansowe. Duże banki
międzynarodowe, takie jak
HSBC, Citigroup i GE
Capital zatrudniają w
przybliżeniu 22 000 ludzi w
Indiach. Dotyczy to całej
gamy usług
wspomaganych: realizacje
transakcji, księgowość,
operacje prowadzone na
zapleczu banku (back
office) oraz call centres.
Trudno powiedzieć, czy są
to zmiany procedur i
zatrudnionych, czy po
prostu służą one rozwojowi
zadań komplementarnych,
np. w celu wejścia na nowe
rynki.
87
88
89