the wiltshire guide

Transkrypt

the wiltshire guide

THE WILTSHIRE GUIDE
FOR MIGRANT WORKERS AND THEIR FAMILIES
AND EVERYONE CONCERNED ABOUT LEGAL
AND LOCAL APPLICATIONS TO THEIR LIVING IN WILTSHIRE
(UPDATED PUBLICATION IN POLISH AND ENGLISH LANGUAGE)
UAKTUALNIONY POLSKO—ANGIELSKI PRZEWODNIK INFORMACYJNY PO
WILTSHIRE DLA POLSKICH IMIGRANTÓW I ICH RODZIN
ORAZ WSZYSTKICH ZAINTERESOWANYCH ZASTOSOWANIAMI PRAWNYMI I LOKALNYMI ODNOSZĄCYMI SIĘ DO ŻYCIA CODZIENNEGO W REJONIE
WILTSHIRE
2014
INTRODUCTION
This guide is specifically for migrant workers
coming to work and/or live in Wiltshire, to give
them information on life in the UK and assist
them in accessing services and understanding
British systems.
WPROWADZENIE
Niniejszy przewodnik został przygotowany
szczególnie dla emigrantów przybywających do
Wiltshire, aby pracować i/lub mieszkać. Ma on
na celu udzielenie informacji na temat życia
w UK oraz udzielenie pomocy w dostępie do
usług, a także w zrozumieniu systemów
brytyjskich.
The guide is also for British people who are
moving to live in Wiltshire, to give them information on services specific to Wiltshire.
Przewodnik ten jest również przeznaczony dla
osób z Wielkiej Brytanii, które przeprowadziły
się do Wiltshire, aby udzielić im informacji na
temat usług specyficznych dla Wiltshire.
The information has been presented briefly for
general guidance only. You should take an appropriate professional advice on your particular
circumstances as a variety of different acts and
regulations might apply. Therefore TCAF do not
take any legal responsibilities for advice given
here. We have tried our best to make sure that
the information given is correct, but we cannot
guarantee this. The information within is valid
on the date at the bottom of each specific page.
It should not be regarded as a statement of
law. For further information, and to make sure
facts are correct and up-to-date, please go to
the Useful Contacts & Advice Section to find an
agency that can assist you.
Informacje tu podane zostały zaprezentowane
w skrócie by służyć jako przewodnik. Powinni
Państwo zasięgnąć odpowiedniej profesjonalnej
opinii w indywidualnych przypadkach jako że
rożnorodność aktów i rozporządzeń prawnych
może mieć zastosowanie. Tym samym TCAF
nie bierze żadnej odpowiedzialności prawnej
za informacje zawarte w tym przewodniku.
Dołożyliśmy wszelkich starań, aby upewnić się,
że podane informacje są poprawne, jednak nie
możemy
tego
zagwarantować.
Podane
informacje są aktualne z datą uwidocznioną na
dole każdej strony. Informacje te nie powinny
być traktowane jako oświadczenia prawne.
W celu uzyskania dalszych informacji oraz
upewnienia się, że podane fakty są poprawne
i aktualne, prosimy przejść do Działu Użyteczne
Kontakty i Porady, aby odnaleźć podmiot gospo
-darczy, który może Wam posłużyć pomocą.
If you have any queries in reference to this publication please contact TCAF on:
[email protected] or write to:
Jeśli
macie Państwo jakiekolwiek pytania
dotyczące tej publikacji proszę zwrócić się do
TCAF
drogą
elektroniczną
na
adres:
[email protected] lub pisemną na adres:
Trowbridge Community Area Future
St Stephens Place
Trowbridge
Wiltshire
BA14 8AH
Trowbridge Community Area Future
St Stephens Place
Trowbridge
Wiltshire
BA14 8AH
This Guide was compiled and written in
2008/2009 by the West Wiltshire Wide Citizens
Advice Bureau specifically for the Migrant Worker Project. The Guide, however, has been updated in 2014 by Trowbridge Community Area
Future partnership and sponsored by Police &
Crime Commissioner for Wiltshire and Swindon.
It will be distributed to agencies and will be
available in public places for individuals.
Illustrations © 2014 Izabela Wanoth
There is no copyright on the content as the information is free for
everyone.
Niniejszy przewodnik został zebrany i napisany
na przełomie 2008/2009 roku przez Biuro Porad
Obywatelskich
w
Zachodnim
Wiltshire
specjalnie dla Projektu Migrant Worker.
Przewodnik ten, jakkolwiek, został zaktualizowany przez Trowbridge Community Area
Future i zasponsorowany przez Komisarza ds.
Policji i Przestępczości dla obszaru Wiltshire
i Swindon. Zostanie on rozpowszechniony
pośród różnych instytucji i będzie dostępny
w miejscach publicznych dla osób indywidualnych.
Ilustracje © 2014 Izabela Wanoth
Zawartość nie jest chroniona prawem autorskim jako że
informacja jest bezpłatna dla każdego.
Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families—June 2014
CONTENTS
SPIS TREŚCI
INTRODUCTION
WORK
Contracts
1
5
6
6
Workers Registration Scheme (WRS)
6
Working in the UK
National Insurance (NI)
6
After One Year of Continuous Work
EEA Registration Certificate
EEA Permanent Residence
Changing Jobs
Starting Your Own Business
Benefits
Jobseekers Allowance
Jobcentre Plus
 Looking for Work
 Training
 Advice on Work & Benefits
 Applying for Benefits
Unions
Bank Accounts
Working Tax Credit
Help & Advice
Your Rights in the Work Place
Health and Safety at Work
Qualifications
Accreditation of Polish Qualifications
New Qualifications
Working in the Construction Industry
Qualifications
Health & Safety Test
Cards
ACCOMMODATION
Accommodation
Finding Accommodation
Accommodation Provided by Employer
Rent, Deposit & Council Tax
Utilities
Problems with Paying Rent (Housing
Benefit)
Problems
Rubbish
Council Tax and Council Tax Benefit
7
7
7
7
8
8
8
8
8
8
8
8
9
9
9
9
10
12
13
13
14
15
15
16
17
19
20
20
20
20
21
21
21
21
22
WSTĘP
PRACA
Praca w Zjednoczonym Królestwie
Umowy
Program Rejestracji Pracowników (WRS)
Ubezpieczenie Społeczne
(National Insurance – NI)
Po roku ciągłej pracy
Świadectwo Rejestracji w EOG
Zaświadczenie o Stałym Zamieszkiwaniu na
obszarze EOG
Zmiana pracy
Rozpoczęcie własnego interesu
Zasiłki
Zasiłek dla osób bezrobotnych
Urząd pracy
 W poszukiwaniu pracy
 Szkolenia
 Porady w zakresie pracy i zasiłków
 Ubieganie się o zasiłki
Związki zawodowe
Konta bankowe
Ulga podatkowa dla osób o niskich
dochodach
Pomoc i porady
Wasze prawa pracownicze
Bezpieczeństwo i Higiena Pracy
Kwalifikacje
Akredytacje polskich kwalifikacji
Nowe kwalifikacje
Praca w przemyśle budowlanym
Kwalifikacje
Test bezpieczeństwa i higieny pracy
Karty
ZAKWATEROWANIE
Zakwaterowanie
Znalezienie zakwaterowania
Zakwaterowanie zapewniane przez
pracodawcę
Czynsz, kaucja i podatek komunalny
Usługi komunalne
Problemy z opłacaniem czynszu (zasiłek
mieszkaniowy)
Problemy
Śmieci
Podatek komunalny i ulgi w tym zakresie
2
Housing Benefit
Rented Government Accommodation
If you are Homeless
‘Shelter’
24
25
26
29
Zasiłek mieszkaniowy
Wynajem od lokalnych władz
Jeśli jesteś bezdomny
Schronisko
EDUCATION
Pre-School 0 – 5 years
Schools and Education 5 – 16 years
Adult Education
Learning English
31
32
34
36
37
WYKSZTAŁCENIE
Przedszkole wiek 0 - 5
Szkoły i kształcenie w wieku 5-16 lat
Kształcenie dla osób dorosłych
Nauka języka angielskiego
BENEFITS
Introduction
40
41
41
41
41
42
42
43
43
ZASIŁKI
Wstęp
Status in the UK
Working Tax Credit (WTC)
Child Tax Credit (CTC)
Child Benefit
Housing Benefit
Council Tax Reduction scheme
Rented Local Government
Accommodation
 Housing Register
Changes in Your Income
Pensions
HEALTH
Health Services
43
44
45
GP – Doctors Surgeries
48
49
49
Minor Injuries Unit
Accident & Emergency Department
50
51
Emergency Medical Assistance
Advice
Hospitals
Eye Care Services
51
52
52
52
53
55
56
Dental Services
Maternity & Infant Services
Sexual Health Services
Family Planning, Young Persons,
Gay Men and Sexual Health Clinics
Status w Zjednoczonym Królestwie
Ulga dla osób o niskich dochodach (WTC)
Ulga dla osób posiadających dziecko(CTC)
Zasiłek na dziecko
Zasiłek mieszkaniowy
Program Redukcji Podatku Komunalnego
Kwatery wynajmowane od lokalnych władz
 Rejestr mieszkaniowy
Zmiany w twoim dochodzie
Emerytury
ZDROWIE
Usługi zdrowotne/Służba zdrowia
GP (Lekarz pierwszego kontaktu) – Gabinety
Lekarskie
Oddział ds. Drobnych Obrażeń
Oddział Przyjęć ds. Nagłych Wypadków i do
Oddziału Ratunkowego
Pomoc medyczna w nagłych wypadkach
Porady
Szpitale
Usługi okulistyczne
Usługi dentystyczne
Usługi położnicze i opieka nad noworodkami
Usługi w zakresie zdrowia seksualnego
Planowanie Rodziny, Kliniki dla Młodych Osób,
Gejów oraz Kliniki ds.. Zdrowia Seksualnego
Pharmacy Services
Drugs & Alcohol Services & Wilts Alcohol
Strategy
Patient Advice Liaison Services (PALS)
58
59
Usługi farmaceutyczne
61
Zespół ds. Współpracy z Pacjentami (PALS)
COMMUNITY SERVICE & LEISURE ACTIVITIES
Civil Legal Service (CLS)
Wiltshire Integrated Youth Services(13 – 19
years old)
Leisure Centres & Swimming Pools
Library Services
63
USŁUGI LOKALNE I WYPOCZYNEK
64
65
Cywilne Usługi Prawne (CLS)
Wiltshire Integrated Youth Services (13-19 lat)
66
68
Centra wypoczynkowe i baseny
Biblioteki
Organizacje ds. walki z narkotykami i alkoholem
a Program ds. Zwalczania Alkoholu
3
Police
Social Care Services
Voluntary & Part Time Work
70
72
73
Wiltshire Fire & Rescue Service
Other Services Available
75
76
Young People’s Leisure
78
Propozycje aktywności rekreacyjnych dla
młodzieży
USEFUL CONTACTS & ADVICE
Banks
Births & Deaths
Citizens Advice Bureau (CAB)
Check Lists
80
81
83
85
88
88
88
UŻYTECZNE KONTAKTY I PORADY
Banki
Narodziny i zgony
Biuro Porad Obywatelskich (CAB)
Listy Kontrolne
On Arrival in the UK
If You Change or Lose Your Job
Unexpectedly
Owning and Driving a Car
Policja
Opieka Socjalna
Wolontariat i praca w niepełnym wymiarze
godzin
Straż Pożarna i Ratunkowa w Wiltshire
Inne dostępne usługi
Przybywając do Zjednoczonego Królestwa
Jeśli niespodziewanie zmienisz lub
stracisz swoją pracę
Posiadanie i Kierowanie Pojazdu
Driving in the UK
88
90
Gay & Lesbian
General Information
92
94
Kierowanie pojazdem w Zjednoczonym
Królestwie
Geje i lesbijki
Informacje ogólne
Government Offices & Useful Addresses
96
Biura państwowe i użyteczne adresy
Owning a car
Polish Websites
Religious Centres
Voting in the UK
Wiltshire Racial Equality Council
100
102
103
105
107
Posiadanie samochodu
Polskie strony internetowe
Ośrodki religijne
Głosowanie w Zjednoczonym Królestwie
Rada ds. Równości Rasowej w Wiltshire
4
.
PRACA
WORK
 Working in the UK














Contracts
After One Year of Continuous Work
EEA Registration Certificate
EEA Permanent Residence
Changing Jobs
Starting your Own Business
Jobcentre Plus
 Looking for Work
 Training
 Advice on Work and Benefits
 Applying for Benefits
Trade Unions
Bank Accounts
Working Tax Credit
Help & Advice
 Praca w WB














Kontrakty
System rejestracji pracowników (WRS)
Ubezpieczenie społeczne (NI)
Po roku ciągłej pracy
Dowód zameldowania EOG
Pobyt stały EOG
Zmiana pracy
Rozpoczynanie własnego interesu
Zasiłek dla poszukujących pracy
Jobcentre Plus
 W poszukiwaniu pracy
 Szkolenia
 Porady dotyczące pracy
i zasiłków
 Występowanie o zasiłki
Związki zawodowe
Konta bankowe
Ulga podatkowa dla osób pracujących
Pomoc i doradztwo
 Your Rights in the Work Place
 Wasze prawa pracownicze
 Health and Safety at Work
 Bezpieczeństwo i higiena pracy
 Qualifications
 Kwalifikacje
 Accreditation of Polish Qualifications
 New Qualifications
 Working in the Construction
Industry



Qualifications
Health & Safety Test
CSCS Cards


Akredytacja polskich kwalifikacji
Nowe kwalifikacje
 Praca w przemyśle budowlanym



Kwalifikacje
Testy z bezpieczeństwa i higieny pracy
Karty CSCS
Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families—July 2014
5
WORKING IN THE UK
PRACA W WB
This is a brief outline of information that you
might need when you come to work in the UK.
For a full explanation of the laws and
requirements and your rights as a worker, see
the website
www.tuc.org.uk/international/tuc-8126-f0.cfm
for information in the Polish language.
Jest to krótki zarys informacji, które mogą być
potrzebne w czasie pracy w WB. W celu
uzyskania pełnych wyjaśnień odnośnie praw
i wymagań oraz Państwa praw jako robotnika,
prosimy odwiedzić stronę internetową
www.tuc.org.uk/international/tuc-8126-f0.cfm
dla informacji w języku polskim.
Contracts
When you begin working, it is important that
you receive a contract from your employer or
employment
agency
explaining
your
responsibilities, and the responsibilities of
your employer or employment agency.
Kontrakty
Gdy zaczynają Państwo pracę, ważne jest,
aby otrzymać kontrakt od pracodawcy lub
agencji pracy wyjaśniający Państwa obowiązki
oraz obowiązki pracodawcy, bądź agencji
pracy.
Under the Work Registration Scheme the
Polish were required to register their employment since 1 May 2004. After completing 12
months registered employment such a requirement was no longer exercised. The Work
Registration Scheme ended on 30 April 2011.
System rejestracji pracowników (WRS)
Brytyjski System Rejestracji Pracowników
wymagał od Polaków rejestracji zatrudnienia
w WB od 1 Maja 2004. Wymóg ten ustawał
po okresie 12-miesięcznego ciągłego zatrudnienia w WB. W dniu 30 kwietnia 2011 roku
system ten oficjalnie zamknięto.
You need to obtain a National Insurance (NI)
number in order to work legally. NI contributions pay for health care, pensions, and some
benefits. NI contributions, along with tax on
your income, will be deducted from your wages on a regular basis. You need to have a job
first before you can apply for a NI number. To
obtain this number telephone 0345 6000643
to arrange for an application. You will need to
go for an interview at the nearest Jobcentre
Plus (see Useful Contacts & Advice section
for address).
Ubezpieczenie społeczne (NI)
Muszą Państwo uzyskać numer (NI)
ubezpieczenia społecznego by pracować
legalnie w WB. Składki NI opłacają ochronę
zdrowia, pensje i niektóre zasiłki. Składki NI,
wraz z podatkiem dochodowym, będą
potrącone od Państwa wynagrodzenia na
bieżąco. Aby ubiegać się o numer NI, należy
najpierw mieć pracę. Aby uzyskać ten numer,
prosimy zadzwonić pod numer 0345 6000643,
aby zaaranżować aplikację. Konieczne będzie
udanie się na rozmowie kwalifikacyjnej w
najbliższym Jobcentre Plus (patrz Użyteczne
kontakty i Dział porad, w celu sprawdzenia
adresów).
NI nie jest dokumentem tożsamości. Ponadto,
nie wolno wam posługiwać się NI należącym
do kogoś innego.
This is not a form of identity. Also you must
not use someone else`s NI number.
For more info please refer to www.gov.uk.
Note that your employer does not need to
keep your passport or identity documents, and
has no right to hold them. They may make
copies of them for their records.
Warto zauważyć, iż pracodawca nie ma
potrzeby zatrzymawania Państwa paszportu
lub dowodu osobistego, a także nie ma prawa
ich przetrzymywać. Dla celów formalnych
może jedynie zrobić z nich kserokopie.
6
EEA Registration Certificate & Permanent
Residence
After working continuously for 12 months you
(and your family) can apply for an EEA
Residence Permit, though this is not
compulsory. To apply for a this, download
form EEA1 from the website https://
www.gov.uk/government/publications/
application-for-registration-certificate-formeea1 and send it and enclosures needed by
mail to the relevant institution.
After 5 years of living in the UK (and not
absent from the UK for more than 6 months in
one year) you can apply for Permanent
Residence. Download form EEA3 from
application-for-a-permanent-residence-cardform-eea3.
If you need assistance with filling in forms,
make an appointment with the Citizens Advice
Bureau (see Useful Contacts & Advice Section).
Dowód zameldowania na obszarze EOG
i Rezydentura stała
Po przepracowaniu 12 miesięcy można (wraz
z rodziną) złożyć wniosek o Rezydenturę
EOG, choć nie jest to przymusowe. Aby
złożyć wniosek o dowód zameldowania należy
ściągnąć formularz
EEA1
ze
strony
application-for-registration-certificate-formeea1 i przesłać go, wraz z wymaganymi
dokumentami do stosownej instytucji.
Po 5 latach pobytu w UK (bez przerwy
większej niż 6 miesięcy w jednym roku )
można się ubiegać o Rezydenturę Stałą.
Należy w tym celu ściągnąć sobie formularz
EEA3 ze strony www.gov.uk/government/
publications/application-for-a-permanentresidence-card-form-eea3 i wypełnić.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy w wypełnieniu formularza, prosimy umówić się na
spotkanie z Biurem Porad Obywatelskich
(patrz Dział Użyteczne kontakty i porady).
Please note that the certificates are not free,
and must be accompanied by the specified
fee.
Proszę zauważyć, że certyfikaty te nie są
darmowe i należy uiścić stosowną opłatę.
For more information please go to https://
www.gov.uk/government/organisations/ukvisas-and-immigration.
W celu uzyskania dalszych informacji proszę
się udać na stronę https://www.gov.uk/
government/organisations/uk-visas-andimmigration.
Changing Jobs
It is your right to change your job as long as
you have fulfilled any contract that you have
signed. If you have signed a contract for a
specific length of time, but want to leave
earlier, it may say in your contract that you
can do this, provided that you give a specified
time of notice. If it does not say so, if you
have worked for one month or more, you
would need to give one week notice that you
are leaving the job. If you are not sure about
your rights, you can take your contract to the
Citizens Advice Bureau who will give you
advice on your rights.
Zmiana pracy
Mają Państwo prawo zmienić pracę, pod
warunkiem
wykonania
postanowień
podpisanego kontraktu.
Jeżeli podpisali
Państwo umowę na czas określony, a chcą
Państwo odejść wcześniej, może istnieć zapis
w kontrakcie, iż
można to zrobić, pod
warunkiem że wniosek taki zostanie złożony
z dostatecznym okresem wypowiedzenia.
Jeżeli nie ma takiego zapisu, a pracują
Państwo miesiąc lub dłużej, to należy wnieść
wypowiedzenie na tydzień przed planowanym
odejściem z pracy/wygaśnięciem stosunku
pracy. Jeżeli nie są Państwo pewni swych
praw, proszę skontaktować się z Biurem
Porad Obywatelskich, które doradzi w przedmiocie Państwa praw.
.
7
Starting your Own Business
If you think of starting your own business in
the UK and need more information about all
its aspects please visit www.gov.uk and click
on self-employment or telephone 0300 456
3565 or 0300 200 3504 to speak to an adviser.
If you seek the advanced guidance on the
subject please
refer to www.litrg.org.uk,
www.gov.uk,www.tax.org.uk,www.hmrc.gov.u
k and www.adviceguide.org.uk
Benefits
Benefits are government payments. If you
have a child/children under certain age you
may entitled to Child Benefit and in-work benefits such as Tax Credits. If you are on low
income, you may also be entitled to Housing
Benefit and Council Tax Reduction. See
Benefits section. Under the new regulation
Universal credit is now gradually replacing existing benefits and tax credits with a single
monthly household payment (for new claims).
See the Universal Credit (transitional Provisions) Regulations 2013.
For more information please go to :
www.gov.uk
www.revenuebenefits.org.uk.
You must register at the Jobcentre if you are
not working and are looking for another job.
You will be eligible to receive Jobseeker`s Allowance if you meet eligibility criteria and also
skills training and various courses to assist
you in finding a new job. Telephone for an
appointment at Jobcentre Plus to register and
for advice. (See Useful Contacts & Advice
section for your local Jobcentre telephone
number).
Jobcentre Plus
The Jobcentre Plus is the place you can go for
the following (this is a free service):




If you are looking for work
If you need advice on training
If you are making an application for Benefit
If you need advice on work and Benefits.
There are Jobcentres in many towns (see
Useful Contacts & Advice section for addresses).
Rozpoczynanie własnego interesu
Jeśli myślicie Państwo o rozpoczęciu własnego
biznesu i potrzebujecie wiedzieć więcej na ten temat proszę odwiedzić stronę www.gov.uk i wybrać
samozatrudnienie w WB lub zatelefonować na nr
0300 456 3565 albo 0300 200 3504 by porozmawiać z odpowiednim doradcą.
Jeśli poszukują Państwo przewodników literackich
zawierających zaawansowane informacje w tym
zakresie proszę skorzystać z takich stron internetowych jak:
www.litrg.org.uk, www.gov.uk,
www.tax.org.uk,www.hmrc.gov.uk
i www.adviceguide.org.uk.
Zasiłki
Zasiłki są rządowymi płatnościami. Jeśli posiadają
Państwo dziecko/dzieci w określonym wieku,
możecie być uprawnieni do zasiłku na dziecko/
dzieci i pozapłacowych świadczeń pracowniczych,
tj. ulg podatkowych. Jeżeli mają Państwo niskie
przychody, możecie się także kwalifikować do dodatku mieszkaniowego i redukcji podatku komunalnego . Patrz Dział Zasiłki. W oparciu o nowe regulacje prawne wprowadza się stopniowo w życie
tzw. uniwersalny kredyt/zasiłek zastępujący dotych
-czasowe zapomogi oraz ulgi podatkowe w formie
jednej miesięcznej wypłaty (dla nowych roszczeń).
Proszę sobie zobaczyć regulacje prawne z 2013
roku odnoszące się uniwersalnego kredytu.
Proszę zasięgnąć więcej informacji na stronach
www.gov.uk i www.revenuebenefits.org.uk.
Dodatek dla poszukujących pracy
Jeżeli Państwo nie pracują i szukają pracy musicie
zarejestrować się w lokalnym Urzędzie pracy.
Będą Państwo uprawnieni do otrzymania zasiłku
dla bezrobotnych i poszukujących pracy jeśli
spełniacie wymagane kryteria, a także - szkoleń
umiejętnościowych oraz/lub różnego rodzaju
kursów, w celu pomocy w znalezieniu nowej pracy.
Prosimy zadzwonić i umówić się na spotkanie
w Jobcentre Plus, aby zarejestrować się i uzyskać
poradę. (patrz Dział Użyteczne kontakty i porady
za nr telefonu do lokalnego Urzędu).
Urząd pracy
Urząd pracy, to miejsce, do którego można się
udać w następujących celach (jest to darmowa
usługa):
 Jeżeli szukają Państwo pracy
 Jeżeli potrzebują Państwo porady odnośnie
danego szkolenia
 Jeżeli składają Państwo wniosek o zasiłek
 Jeżeli potrzebują Państwo porady odnośnie
pracy i zasiłków .
Urzędy pracy znajdują się w wielu miastach (patrz
Dział Użyteczne kontakty i porady).
8
You can access a list of jobs available on the
website www.gov.uk.
Możecie Państwo wejść na listę dostępnych
prac na stronie internetowej www.gov.uk.
Unions
It is your right to join a workers union that could
assist you with your rights in your work place
(see also www.tuc.org.uk/international/tuc-8126f0.cfm for information in the Polish language).
Związki pracownicze
Macie Państwo prawo wstąpienia do związku
pracowników, który doinformuje Państwa
odnośnie waszych praw w miejscu pracy
(zobacz także www.tuc.org.uk/international/tuc
-8126-f0.cfm dla informacji w języku polskim).
Bank Accounts
Most employers and employment agencies will
pay your wages straight into a bank, and so you
will need to open a bank account in the UK. It is
free to open certain kinds of bank accounts.
Some banks offer better terms than others, so it
is a good idea to go to a few banks and find out
which would be good for you. See Useful Contacts & Advice section – Banks.
Konta bankowe
Większość pracodawców i agencji pracy
będzie płacić Państwu pensje prosto na konto
bankowe, więc należy otworzyć konto
bankowe w Wielkiej Brytanii. Niektóre rodzaje
kont bankowych są darmowe. Niektóre banki
oferują lepsze warunki niż inne, więc dobrym
pomysłem jest odwiedzenie kilku banków by
wybrać stosowny bank dla Państwa. Patrz
Użyteczne kontakty i porady – Banki.
WTC is connected to your wages. In general,
WTC is available to a client who has a relatively
low income. The eligibility requirements for WTC
vary depending on a number of factors. See
Benefits section.
(WTC)
WTC wiąże się z Państwa zarobkami. Ogólnie
WTC dostępne jest dla klienta, który ma
stosunkowo niski dochód. Zakwalifikowanie się
do WTC zależy od kilku czynników. Patrz dział
Zasiłki.
Help and Advice
If you have any work related difficulty, or need
help or advice you can contact a trade union or
the Citizens Advice Bureau. (See Useful Contacts & Advice Section.)
You can also look on the following website for
advice in Polish: www.adviceguide.org.uk.
Choose England and then click on Polish link to
the right or you can go to www.tuc.org.uk/
international/tuc-8126-f0.cfm.
Pomoc i doradztwo
Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek trudności
związane z pracą lub potrzebują pomocy albo
porady, prosimy o kontakt ze związkami
zawodowymi lub Biurem Porad Obywatelskich
(patrz Dział Użyteczne kontakty i porady)
Możecie
Państwo
także
zajrzeć
na
następującą
stronę
internetową
dla
zasięgnięcia porady w języku polskim:
www.adviceguide.org.uk.
Prosimy
wtedy
wybrać przycisk
Anglia,
a
następnie
pokierować się w dół i kliknąć po prawej
stronie na link Polski, lub po prostu udać na
stronę www.tuc.org.uk/international/tuc-8126f0.cfm.
9
YOUR RIGHTS IN THE WORK
PLACE
WASZE PRAWA PRACOWNICZE
In the UK you have the right to expect to
work in safety, without harassment because
of race, nationality, religion, gender, age,
disability or sexual orientation.
W WB mają Państwo prawo oczekiwać pracy
w bezpiecznych warunkach, bez nękania
z powodów rasowych, narodowościowych,
religijnych, płci, wieku, niepełnosprawności lub
orientacji seksualnej.
Employers must ensure that you are paid at
least the National Minimum Wage (from
01.10.13 for 21 + years of age = £6.31 per
hour, for 18 – 20 years of age = £5.03 per
hour) and there will be deductions from your
wages for Income Tax and National Insurance (NI) where appropriate. You have the
right to be paid on time and the correct
amount. If accommodation is provided deductions can also be made to cover this,
subject to a maximum amount (see Accommodation Section for more details). Deductions can be made for transport which is not
regulated by law. Be careful that you are
not being exploited. You have the right to
have a written contract with details about
the work you will be expected to do, the
hours, the pay and the holidays.
Pracodawcy muszą zapewnić przynajmniej
minimalną płacę narodową (od 01.10.13 za
wiek od 21 lat i wzwyż = 6.31 funtów za
godzinę, za wiek 18 – 20 lat = 5.03 funtów za
godzinę). Będą miały miejsce potrącenia od
Państwa płacy na rzecz podatku dochodowego i
ubezpieczenia społecznego (NI). Mają Państwo
prawo otrzymywać płatność we właściwym
czasie i kwocie. Jeżeli macie Państwo
zapewnione zakwaterowanie, mogą wystąpić
kolejne odliczenia na pokrycie z tego tytułu
kosztów, aż do maksymalnej kwoty (patrz Dział
Zakwaterowanie, aby dowiedzieć się więcej).
Odliczenia mogą również zostać dokonane za
transport, co nie jest już regulowane prawnie.
Radzimy zachować ostrożność, aby nie zostać
wykorzystanym. Mają Państwo prawo do
pisemnego kontraktu zawierającego szczegóły
odnośnie zaoferowanej pracy, godzin pracy,
płacy oraz przysługującego urlopu.
Your employer has a duty to provide you
with a safe and healthy working
environment. This should include training
about the health and safety issues in your
workplace. Special rules apply where there
are special risks to workers. For more
information see Health & Safety at Work
section.
Państwa pracodawca ma obowiązek zapewnić
bezpieczne i zdrowe środowisko pracy.
Obowiązek ten powinien obejmować szkolenie
w ramach bezpieczeństwa i higieny w miejscu
waszej pracy. Specjalne zasady mają miejsce
tam, gdzie występuje specyficzne ryzyko dla
robotników. Aby dowiedzieć się więcej, prosimy
zobaczyć Dział Bezpieczeństwo i higiena pracy.
You are entitled to a 20 minute break after 6
hours of work, and an 11 hour break
between shifts. You cannot be forced to
work more than 48 hours in one week if you
don’t want to. In one year if you work full
time, you are entitled to 28 days (including
Bank Holidays) paid holiday. After a period
of time other rights, such as maternity leave,
redundancy pay, etc. are applicable, depending on the length of time you have
worked for an employer.
For a specific information about your holiday
pay entitlement please contact ACAS on
0300 123 1100 (English only).
Mają Państwo prawo do 20 minutowej przerwy
po 6 godzinach pracy i 11 godzinnej przerwy
pomiędzy zmianami. Nie możecie Państwo być
zmuszani do pracy dłuższej niż 48 godzin
tygodniowo, jeżeli sobie tego nie życzycie.
W jednym roku, jeżeli pracujecie w pełnym
wymiarze pracy, macie Państwo prawo do 28
dni (włączywszy państwowe dni wolne od
pracy) płatnego urlopu. Po upływie określonego
czasu inne prawa, tj. urlop macierzyński,
płatności z tytułu zwolnienia z pracy z powodów
ekonomicznych/ redukcji zatrudnień, itp. są
dostępne w zależności od długości przepracowanego czasu dla danego pracodawcy.
W celu zasięgnięcia specyficznej informacji na
temat przysługujących Państwu ustawowych
uprawnień do urlopu wypoczynkowego proszę
kontaktować się z ACAS na nr 0300 123 1100
(tylko w języku angielskim).
10
As you are allowed to join a union you do
not have to tell your employer if you are a
member of a union, and you cannot be
discriminated against for being a member. A
Trade Union is an organisation made of
workers that seeks to protect and advance
the interest of its members by negotiating
on pay and conditions of work. Union may
also provide legal and financial as well as
educational advice to its members.
Jako że dopuszcza się wstępowanie do
związku zawodowego, nie musicie Państwo
informować swojego pracodawcy o fakcie
przynależności do takiego związku i nie
możecie być dyskryminowani za bycie jego
członkiem.
Związek
zawodowy
jest
organizacją
złożoną
z
pracowników/
robotników, który ma za cel chronić
i zabezpieczać interesy swoich członków
poprzez negocjacje płac i warunków pracy.
Związek taki może również zapewniać
doradztwo prawne i finansowe, a także
edukacyjne dla jego członków.
For more information about your rights at
work, available in several different
languages, visit the Trade Union website:
www.tuc.org.uk/international and follow the
‘Migration’ link.
And again www.adviceguide.org.uk would
be useful for more guidance.
Więcej informacji odnośnie Waszych praw
w pracy, dostępnej w różnych językach,
można znaleść na stronie internetowej
związków zawodowych: www.tuc.org.uk.
Proszę wtedy kliknąć na link z wyrazem
międzynarodowy, a następnie odpowiednio
na słowo imigracja i wybrać język Polski.
Także strona www.adviceguide.org.uk może
służyć jako użyteczny przewodnik.
There is also help available for you if you
join GMB. GMB are the Trade Union that is
actively working with the migrant worker
population with regard to rights, English lessons and skills training. For more information please call GMB Swindon office on
01793818005 and ask for a Polish staff
member or email info @gmb.org.uk. or go to
www.gmb.org.uk.
Możecie
Państwo
również
otrzymać
wsparcie ze strony GMB, gdy zostaniecie
jego członkiem. GMB, jest związkiem
zawodowym, który aktywnie współpracuje
z imigrantami w zakresie ich praw pracy,
lekcji z języka angielskiego oraz szkoleń
umiejętnościowych.
Jeśli
chcielibyście
zasięgnąć więcej informacji proszę dzwonić
do GMB biura w Swindon pod nr
01793818005
i prosić
o polskiego
pracownika
lub
wysłać
maila
na
[email protected] albo udać się na stronę
www.gmb.org.uk.
If you are working for the minimum wage or
a low wage, you may be entitled to Benefits,
such as Working Tax Credits, or assistance
with paying for your accommodation. If you
have children, you would be entitled to
financial assistance for your children. See
the Community Services Section for more
information.
Jeżeli pracują Państwo za minimalną stawkę
lub niską stawkę, mogą się Państwo
kwalifikować do zasiłków, tj. ulgi podatkowej
dla osób pracujących lub zapomogi dla
uregulowania należnego czynszu. Jeżeli
mają Państwo dzieci, mogą być Państwo
uprawnieni do wsparcia finansowego na
dzieci. Patrz Dział Usług Społecznych.
You can also visit your local Citizens Advice
Bureau for advice on specific problems (see
Useful Contents & Advice section).
Możecie Państwo także odwiedzić lokalne
Biuro Porad Obywatelskich, w celu
uzyskania porady
w poszczególnych
kwestiach (patrz Dział Użyteczne kontakty
i porady).
11
HEALTH & SAFETY AT WORK
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA
PRACY
It is advisable for all workers to find out for
themselves about the laws for Health and
Safety in the workplace.
Wskazane jest, aby wszyscy pracownicy sami
dowiadywali się o uregulowaniach prawnych
odnośnie bezpieczeństwa i higieny w pracy.
If you do not know these laws, unprincipled
employers may ask you to do work that risks
your health or safety. If you know the laws,
you can legally refuse to do the work. If the
employer then fires you for not doing the
work, you can claim compensation.
Jeżeli nie znają Państwo tych uregulowań, to
pozbawieni skrupułów pracodawcy mogą
nakazać
Wam
wykonywanie
prac
narażających Państwa zdrowie i bezpieczeństwo na ryzyko. Jeżeli znają Państwo
te prawa, możecie legalnie odmówić
wykonania tych prac. Jeśli pracodawca ten
zwolni was z tego powodu możecie wystąpić o
odszkodowanie.
Also, it is your responsibility to carry out
work safely. If you are asked to do some
work, and do not carry out that work safely,
you may be held responsible for any
accidents that might happen, or you could
lose your job.
Mają Państwo obowiązek wykonywania pracy
w sposób bezpieczny. Jeżeli zostaną Państwo
poproszeni o wykonanie określonej pracy i
wykonują ją w sposób niebezpieczny, możecie
być pociągnięci do odpowiedzialności za
powstałe w następstwie tego wypadki, lub
możecie stracić pracę.
You are not required to pay for any clothes
or equipment needed in order for you to
perform your job safely. This is the
responsibility of your employer.
Nie jest wymagane, aby płacili Państwo za
odzież roboczą i sprzęt
dla potrzeb
bezpiecznego wykonania waszej pracy. To
pracodawca jest za to odpowiedzialny.
The Health and Safety Executive (HSE)
website has detailed information in Polish.
Scroll down to Other Languages on the right
-hand side of www.hse.gov.uk home page.
Strona egzekucyjnego urzędu do spraw BHP
(HSE) posiada szczegółowe informacje
w języku polskim.
Po wybraniu strony
www.hse.gov.uk
prosimy przemieścić się
w dół i wyszukać język polski w wyszukiwarce
języków po prawej stronie .
You can also telephone 0300 003 1747
and ask for advice in Polish. If you telephone for advice, you do not have to give
your name or the name of your workplace,
unless you choose to do so.
If you have questions about any health and
safety issues in Wiltshire, you can contact
the local HSE office:
Można także zadzwonić pod nr 0300 003 1747
i poprosić o poradę w języku polskim. Jeżeli
zadzwonią Państwo po poradę, nie musicie
Państwo podawać swojego nazwiska lub
nazwy waszego miejsca pracy, chyba że sami
chcą to Państwo uczynić
HSE
2 Rivergate
Bristol
BS1 6EW
Telephone: 01179886000 (English only)
Telephone: 0845 345 0055 (Out of hrs—
after 5 pm)
W razie jakichkolwiek pytań odnośnie kwestii
bezpieczeństwa i higieny pracy w Wiltshire,
możecie skontaktować się z lokalnym biurem
tego urzędu:
HSE
2 Rivergate
Bristol
BS1 6EW
Telefon: 01179886000 (tylko angielski)
Telefon: 0845 345 0055 (Biuro czynne poza
normalnymi godzinami pracy—od godz. 17.00)
You can also visit your local Citizens Advice
Bureau for advice on specific problems (see
Useful Contents & Advice section).
Możecie także odwiedzić lokalne Biuro Porad
Obywatelskich, w celu uzyskania porady
odnośnie specyficznych kwestii (patrz Dział
Użyteczne kontakty i porady).
12
KWALIFIKACJE
QUALIFICATIONS


Akredytacja polskich kwalifikacji
Accreditation of Polish Qualifications
Certificates,
degrees,
diplomas,
qualifications for craft and commercial
professions, titles or sets of qualifications
which attest a completed cycle of vocational
training obtained in Poland – these can be
verified by an organisation recognised by
the UK Government, called UK NARIC. UK
NARIC is the National Agency responsible
for providing information, advice and expert
opinion on qualifications worldwide.
You can gain the UK NARIC accreditation
by contacting UK NARIC via website http://
ecctis.co.uk/naric/default.aspx or telephone
(0)871 330 7033. Terms and conditions for
the applications apply. Read more on http://
ecctis.co.uk/naric/Individuals/How%20to%
20Apply.aspx.
Please bear in mind that it will cost approximately £40 - £200 to translate and verify
your qualifications, and more if you require a
Certificate, and depending on how quickly
you need the service done.
Decision No 2241/2004/EC of the European
Parliament and of the Council of 15 December 2004 on a single Community framework
for the transparency of qualifications and
competences between countries, for occupational purposes, established the Europass , a document to record knowledge
and skills acquired in another European
country.
More info is accessible via:
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/
TXT/?uri=CELEX:32004D2241
as well as
http://europass.cedefop.europa.eu/en/about.
Based on the decision implemented you
can apply for the Europass document/s via
a National Europass Centre. More details
on:
http://europass.cedefop.europa.eu/en/
about/national-europass-centres.
Certyfikaty, stopnie naukowe, dyplomy,
kwalifikacje
w
zakresie
biegłości
manualnych i komercyjnych profesji, tytuły
oraz zestawy kwalifikacji, które zaświadczają o ukończeniu cyklu zawodowych
szkoleń uzyskanych w Polsce – te mogą
zostać zweryfikowane przez organizację
uznawaną przez Rząd WB, zwaną UK
NARIC. UK NARIC jest krajową instytucją
upoważnioną do udzielania informacji,
poradnidztwa i ekspertyzy w zakresie
międzynarodowych kwalifikacji.
Akredytacje UK NARIC możecie uzyskać
kontaktując się z UK NARIC poprzez http://
ecctis.co.uk/naric/default.aspx lub telefonicznie na nr (0)871 330 7033. Odpowiednie
przepisy wewnętrzne w stosunku do aplikacji mają zastosowanie. Poczytajcie
więcej na stronie http://ecctis.co.uk/naric/
Individuals/How%20to%20Apply.aspx.
Proszę pamiętać, że trzeba będzie ponieść
koszty
tłumaczenia
i
potwierdzenia
kwalifikacji w kwocie 40 - 200 funtów,
a nawet więcej, jeżeli potrzebny będzie
certyfikat, i w zależności od pilności sprawy.
Decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie jednolitych ram wspólnotowych dla przejrzystości kwalifikacji i kompetencji pomiędzy
państwami nr 2241/2004/WE, dla celów
zawodowych, ustanowiono document zwany
Europass mający za zadanie odzwierciedlać
zakres wiedzy I umiejętności nabytych przez
x osobę w x kraju europejskim.
Informacja dostępna jest na stronie:
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/
TXT/?uri=CELEX:32004D2241
jak również na:
http://europass.cedefop.europa.eu/en/about.
Dzięki implementacji tej decyzji możecie
Państwo zwrócić się o wydanie odpowiedniego/nich rodzaju/ów tego dokumentu
do Krajowego Centrum Europass. Więcej
szczegółów na stronie:
http://europass.cedefop.europa.eu/en/about/
national-europass-centres.
13


New Qualifications
Nowe kwalifikacje
For those wanting to obtain new
qualifications, courses and training are
available at Colleges and from the GMB
(see Useful Contacts & Advice Section).
Dla tych, którzy chcieliby uzyskać nowe
kwalifikacje, opowiednie kursy i treningi
dostępne są w placówkach szkolnictwa oraz
od GMB (patrz Dział Użyteczne kontakty
i porady).
The National Career Service advisors can
give you advice about your career, such as
helping you if you decide to change your
career, or want to get more skills. They can
give you advice and information about
studying and training. Telephone on 0800
100 900 to find out where your nearest
Adviser will be, and to make an appointment
(in the English language only).
National Career Service doradcy mogą ci
doradzić
odnośnie
waszej
kariery
zawodowej, gdy postanowicie zmienić
karierę lub będziecie chcieli uzyskać nowe
umiejętności. Poinformują was oni także o
dostępnych kursach i szkoleniach. Zadzwoń
pod numer 0800 100 900
by sprawdzić
gdzie znajduje sie wasz najbliższy
potencjalny doradca, a także umówcie się
na spotkanie (tylko w języku angielskim).
Courses and training are available in a great
many fields from very practical, such as
motor mechanics, to professional such as
law, and artistic, such as dance. Most
courses will give qualifications, and if the
course applies to your work, this may lead to
an increase in your wages. All courses will
be taught in the English language.
Kursy i szkolenia dostępne są w wielu
dziedzinach, od bardzo praktycznych, tj.
mechanika silnikowa, po profesjonalne, tj.
prawo aż do artystycznych, tj. taniec.
Większość kursów gwarantuje kwalifikacje,
a jeżeli kurs powiązany jest z Państwa
pracą, mogą one prowadzić do podwyżki
waszych płac. Wszystkie kursy prowadzone
są w języku angielskim.
There are full time courses, part time courses, some in the evening and at weekends.
If you are receiving Benefits you may be entitled to a reduction in the course fees. Information on available courses are available on
websites, at colleges, and in libraries (see
Useful Contacts & Advice for addresses).
Dostępne są kursy stacjonarne, zaoczne,
niektóre wieczorami lub w czasie weekendu.
Jeżeli otrzymują Państwo zasiłki, możecie
być uprawnieni do zniżek w cenach kursów.
Informacje odnośnie dostępnych kursów są
dostępne na stronach internetowych,
w placówkach szkolnictwa i w bibliotekach
(patrz Dział Użyteczne kontakty i porady,
aby znaleźć adresy).
For more information, see the Education
section.
Więcej informacji znajduje się w sekcji
Edukacji.
14
WORKING IN THE
CONSTRUCTION INDUSTRY
PRACA W PRZEMYŚLE
BUDOWLANYM
To work in the Construction Industry, skills
qualifications are necessary plus you will
need knowledge of Construction Skills
Health and Safety regulations, and these
lead to a ‘card’.
Aby pracować w przemyśle budowlanym
niezbędne są określone kwalifikacje, a także
określone umiejętności zawodowe i wiedza o
zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy.
Wszystkie te elementy prowadzą do otrzymania
tzw. ‘karty’.
1. Skills qualifications
For those who already have qualifications
from Poland, these need to be translated
and verified by UK NARIC. Please refer to
the page 13 of this guide.
1.
Kwalifikacje
Dla tych, którzy mają już kwalifikacje uzyskane
w Polsce, dokumenty je stwierdzające muszą
zostać
przetłumaczone
a
następnie
zweryfikowane przez UK NARIC. Proszę przejść
na stronę nr 13
tego przewodnika w tym
przedmiocie.
In cases where you are skilled and
experienced, but do not have formal
qualifications, you can achieve this by methods such as On-Site Assessment and Training (OSAT) (i.e. http://www.ucatt.org.uk/onsite-assessment-and-training-osat)
or the Experienced Worker Practical Assessment (EWPA) (i.e.http://www.citb.co.uk/
awards/qualifications-and-courses/
construction/ewpa/) to qualify to UK
standards. OSAT type is available for you if
you are employed in the industry. EWPA
would be available if you cannot get assessed on site.
W przypadku gdy są Państwo wyszkoleni
i doświadczeni, a nie mają formalnych kwalifikacji zawodowych, możecie je osiągnąć
metodą
OSAT (dla przykładu http://
www.ucatt.org.uk/on-site
assessment-and
training-osat) lub EWPA (dla przykładu http://
www.citb.co.uk/awards/qualifications-andcourses/construction/ewpa/), by kwalifikować się
do standardów WB.
NVQ courses are available via Wiltshire College and independent training providers.
NVQ kursy są dostępne przez Wiltshire College
oraz przez niezależne organizacje oferujące
kursy z wymaganego zakresu.
If you do not have any qualifications and
would like to be assessed, you will be given
an Experienced Worker card which is valid
for 12 months whilst you achieve your
NVQ. When you apply for this card, an
assessor will be assigned to you who will
usually contact you within 6 weeks. The assessor will arrange to watch you working
and give an assessment.
Jeżeli nie
posiadają
Państwo
żadnych
kwalifikacji, a chcielibyście być poddani
profesjonalnej ocenie otrzymacie Państwo kartę
Doświadczonego robotnika, która jest ważna
przez 12 miesięcy, w czasie których należy
osiągnąć swoje NVQ. Po otrzymaniu karty,
zostanie przydzielony Państwu rzeczoznawca/
lektor, który zazwyczaj będzie kontaktować się
z wami w przeciągu 6 tygodni. Rzeczoznawca
będzie przyglądać się Państwu pracy, by was
ocenić.
Jeśli jesteście Państwo zatrudnieni w przedmiotowym przemyśle możecie skorzystać
z metody OSAT, jeśli nie - EWPA będzie dla
was opcją.
15
You can apply for an Experienced Worker card
by calling on 0344 9944 777 (English language
only) and pay £30 for the card. Please note, if
you do not finish your NVQ within one year,
you can apply for maximum 2 card extensions
for further 6 months provided that you can
prove your ongoing NVQ enrolment. The cost
of each extension - £30.
Both the accredited Polish qualifications and
the OSAT and EWPA will lead to a National
Vocational Qualification (NVQ). There are 7
levels of NVQs for the Construction Industry.
Level 1 – equivalent to site skilled operative/
labourer
Level 2 – craftsperson
Level 3 – advanced craftsperson/tradesman
and supervisor
Level 4 – manager
Level 5-7 – senior manager
2.
Health and Safety Test
This is mandatory for you to qualify for a CSCS
card . The test costs £17.50.
You can buy tests, books to study for the test
via www.healthandsafetytest.co.uk. You can
buy Polish DVD revision for £20.
To book the Test, telephone 0344 994 4488
(English language only) and declare a test you
need to take and whether you require a special
assistance and make the payment (more on
http://www.citb.co.uk/cards-testing/healthsafety-environment-test/booking-the-test/)
Możecie Państwo ubiegać się o kartę
Doświadczonego robotnika dzwoniąc na nr
0344 9944 777 (tylko po angielsku)
i uiszczając opłatę w kwocie 30 funtów za
kartę. Prosimy zauważyć, że jeżeli nie
ukończą Państwo swego NVQ w przeciągu
roku, możecie Państwo starać się o
przedłużenie tej karty maksymalnie 2 razy na
dalsze 6 miesięcy pod warunkiem że
udowodnicie swoje uczestnictwo w profesjonalnym kursie nauczania (NVQ). Opłata
każdego przedłużenia ważności karty to 30
funtów.
Zarówno zatwierdzone kwalifikacje polskie,
jak i OSAT oraz EWPA prowadzą do
otrzymania kwalifikacji zawodowych zwanych
NVQ. Istnieje 7 poziomów NVQ dla
przemysłu budowniczego.
Poziom 1 – odpowiednik doświadczonego
operatora maszyn/robotnika
Poziom 2 – robotnik budowlany
Poziom 3 – robotnik budowlany z
zaawansowanym doświadczeniem
zawodowym/ nadzorca
Poziom 4 – kierownik/zarządca/
Poziom 5-7 – starszy kierownik / zarządca
2.
Test z zakresu bezpieczeństwa
i higieny pracy
Jest on obowiązkowy przy ubieganiu się o
kartę CSCS. Koszt testu wynosi 17.50
funtów.
Na stronie www.healthandsafetytest.co.uk
istnieje możliwość zakupienia testów,
materiałów/książek przygotowujących do
testu. Za cenę 20 funtów możecie nabyć
materiał powtórkowy
w języku polskim
zarejestrowany na nośniku DVD.
Aby zarezerwować test, prosimy o telefon
pod numer 0344 994 4488 (tylko w języku
angielskim) i zadeklarować rodzaj testu, do
którego potrzebujecie podejść, zgłosić jeśli
wymagacie specyficznej pomocy oraz uiścić
stosowną odpłatność (więcej na stronie
http://www.citb.co.uk/cards-testing/healthsafety-environment-test/booking-the-test/).
16
You can book and pay for the Health & Safety
only and apply for a ‘card’ in person.
Możecie Państwo osobiście zarezerwować
i opłacić test z zakresu bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz złożyć podanie o kartę
CSCS.
3. CARDS
Most of the construction trades are now
covered by a ‘card’ from the Construction
Skills Certification Scheme (CSCS).
3. KARTY
Większość
stanowisk
w
przemyśle
budowlanym wymaga już wydania karty
CSCS zgodnie z programem kwalifikacji
zawodowych w branży budowlanej.
There are different cards for plant operators,
scaffolders, demolition operatives and heating
and venting operatives and others, as well as
separate cards for electricians and plumbers.
However, all card schemes require if the individuals working in the built environment to
have the necessary training and qualifications.
Istnieją różne karty dla operatorów maszyn,
specjalistów od rusztowań, od wyburzeń,
ogrzewania, odpowietrzeń oraz innych
osób, a także indywidualne karty dla
elektryków i hydraulików. Jednakże wszystkie te karty wymagają od osób pracujących w budownictwie, by przeszli odpowie
-dnie szkolenia i posiadali niezbędne kwalifikacje.
To find out which card you need, you can use
the following website: www.cscs.uk.com/
cardfinder.
Aby dowiedzieć się, której karty Państwo
potrzebują, prosimy skorzystać
z następującego strony: www.cscs.uk.com/
cardfinder.
Once you have passed the correct test contact CSCS contact centre on 0344 9944777.
You will need to pay £30 for the card. Check
the requirements for the card you are applying
for.
Jak tylko zdali Państwo prawidłowy test
proszę się kontaktować z centrum obsługi
CSCS na nr 0344 9944777. Będziecie
musieli uiścić 30 funtów za kartę.
Sprawdzcie wymogi dla karty, o której
wydanie wnosicie.
The cards can last from one to five years.
Most of them are renewable. Non-renewable
cards are issued on a temporary basis.
Karty wydawane są na okres od 1 roku do 5
lat. Większość z nich można przedłużyć na
dalszy określony okres. Te, o których
przedłużenie nie można wnosić są
wydawane na okres tymczasowy.
For more information
www.cscs.uk.com.
Aby zaczerpnąć więcej informacji na powyższe proszę się udać na stronę
www.cscs.uk.com.
please
go
to
17
18
.
ACCOMMODATION

Accommodation







Looking for Accommodation
Accommodation Provided by
Employer
Rent, Deposits & Council Tax
Utilities
Problems with Paying Rent
(Housing Benefit)
Problems
Rubbish
ZAKWATEROWANIE

Zakwaterowanie
 W poszukiwaniu miejsc
zakwaterowania
 Zakwaterowanie zapewniane
przez pracodawcę
 Czynsz, kaucja i podatek
komunalny
 Usługi komunalne
 Problemy z płatnością czynszu
(dodatek mieszkaniowy)
 Problemy
 Śmieci

Council Tax and
Council Tax Reduction
 Podatek komunalny i tytuł do

Housing Benefit
 Dodatek mieszkaniowy

Government Provided
Accommodation
 Zakwaterowanie zapewniane

If you are Homeless
 Jeżeli jest Pan(Pani)

‘Shelter’

jego obniżki
przez władze lokalne
bezdomny(-a)
‘Schronisko’
Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families—February 2014
19
ACCOMMODATION
ZAKWATEROWANIE
Finding Accommodation
If you are looking for a place to live, you can
go to a letting agency, an estate agency or
check the local newspaper which will have
advertisements of places to rent or buy.
Poszukiwanie miejsc zakwaterowania
Jeżeli szukacie Państwo miejsca do
zamieszkania, możecie wybrać się do agencji
zajmujących się najmem lub sprzedażą
nieruchomości, bądź sprawdzić lokalne gazety
zawierające ogłoszenia wynajmu lub kupna.
Accommodation Provided by Employer
An employer cannot take more than £31.57
per week (£4.51 per day) for accommodation
if your pay is at or below the national minimum
wage.
The national minimum wage is
currently £ 6.31 Contact the National Minimum Wage helpline for the latest figure on
0845 600 0678. Contact the Citizens Advice
Bureau (see Useful Contacts & Advice section) if you feel you are being charged too
much.
Zakwaterowanie zapewniane przez
Pracodawcę
Pracodawca
nie
może
pobierać
za
zakwaterowanie więcej niż 31.57 funtów
tygodniowo (4.51£ dziennie), jeżeli twoje
zarobki są w, lub poniżej minimalnej płacy
krajowej. Obecnie kwota ta wynosi 6.31
funtów. Prosimy skontaktować się z linią
pomocy Minimalnej Płacy Krajowej w celu
uzyskania najnowszych danych pod numerem
0845 600 0678. Prosimy skontaktować się
z Biurem Porad Obywatelskich (zobacz
Użyteczne kontakty i Dział porad), jeżeli
sądzicie Państwo, że płacicie za dużo.
Rent, Deposit and Council Tax
When you rent a place to live, most landlords
will ask for a deposit plus the first month’s
rent. There should be a written agreement
which you and the landlord can sign, so that
you know your responsibilities, and your
landlord’s responsibilities.
Czynsz, kaucja i podatek lokalny
Jeżeli wynajmujecie Państwo mieszkanie,
większość właścicieli poprosi o kaucję wraz
z czynszem za pierwszy miesiąc z góry.
Powinniście Państwo otrzymać pisemną
umowę, którą możecie Państwo podpisać z
właścicielem, aby znali Państwo obowiązki
swoje i właściciela.
Czynsz należy płacić wraz z miesięcznym
podatkiem komunalnym dla władz lokalnych,
za świadczone usługi komunalne. Nazywane
jest to podatkiem komunalnym (ang.: Council
Tax). Podatek ten wliczony jest czasami
w czynsz. Czasem należy płacić go WC
osobno. Prosimy zapytać właściciela o
wyjaśnienie, ponieważ płacenie tego podatku
jest obowiązkiem płynącym z regulacji
prawnych. Więcej informacji można uzyskać
w dziale poniżej, poświęconemu podatkowi
komunalnemu.
You will need to pay the rent, plus a monthly
tax to the local authority which is for the use of
local services. This is called a Council Tax.
Sometimes the Council Tax is included within
the rent. Sometimes you need to pay this
separately to the Council. Ask your landlord
to make this clear for you, as it is the law that
you have to pay this tax.
For more
information see section below on Council Tax.
Make sure that your landlord gives you
a receipt for the rent every time you pay it. It
is also important to get a receipt for the deposit, so that if you want to change your
accommodation you can get your deposit
back, provided you have fulfilled all the
responsibilities
in
the
written
rental
agreement.
Prosimy upewnić się, że właściciel dostarczy
Państwu potwierdzenie wpłaty za każdorazowo wpłacony czynsz. Ważne jest także,
aby otrzymać potwierdzenie wpłaty za kaucję,
by w razie zmiany miejsca zamieszkania
można było ją otrzymać z powrotem,
oczywiście pod warunkiem wywiązania się
obowiązków nałożonych przez umowę najmu.
20
Utilities
Sometimes your rent will include utilities such
as water, electricity and gas. Sometimes you
will need to pay for these separately. Find out
exactly how you need to pay for everything
and if possible include this information in the
agreement that you and your landlord sign
when you decide to rent a place to live. If you
are paying for utilities directly to the utilities
companies, they will send you bills and tell
you how to pay them, for example monthly or
quarterly. These will all be in the English
language.
You may have a telephone in your home.
This you will need to pay for separately. It will
not be included in your rent.
Problems with Paying Rent (Housing Benefit)
You may find that you are struggling to pay
your rent, as your wages are not enough. You
may be entitled to assistance from the
government. See this section on Housing
Benefit or the section on Benefits.
Problems
If you are experiencing problems such as
damp, noise or poor maintenance, you can
contact the local Environmental Health
Department at Wiltshire Council for advice
(see Useful Contacts & Advice section).
If you are having any problems connected to
your accommodation contact the Citizens
Advice Bureau (see Contacts & Advice
Section).
Rubbish
The local Council will collect your rubbish.
Ask you landlord to let you know where you
can put your rubbish, and when it will be
collected. A lot of rubbish can be recycled.
Ask your landlord where and what you can
recycle in your area.
Usługi komunalne
Czasami czynsz obejmuje usługi komunalne,
tj. dostawę wody, elektryczności i gazu.
Czasem trzeba za nie płacić osobno. Prosimy
dowiedzieć się, jak Państwo mają płacić za
wszystko i czy możliwe jest włączenie tych
informacji do umowy, podpisanej wraz
z właścicielem, gdy zdecydują się Państwo
wynająć dane miejsce. Jeżeli płacą Państwo
za usługi komunalne bezpośrednio do firm,
firmy te prześlą wam rachunki, jak również
wskażą
wymagany
sposób
zapłaty,
przykładowo miesięcznie, czy kwartalnie.
Informacje te zostaną podane w języku
angielskim.
Mogą mieć Państwo usługę telefoniczną
w domu. Będziecie musieli za to płacić
osobno. Nie będzie to wliczone do czynszu.
Problemy z płatnością czynszu (Dodatek
mieszkaniowy)
Może okazać się, iż ciężko jest płacić
Państwu czynsz, jako że Wasze płace nie są
wystarczające. Mogą być Państwo uprawnieni do wsparcia ze strony samorządu.
Prosimy zobaczyć dział dotyczący dodatku
mieszkaniowego lub dział dotyczący zasiłków.
Problemy
Jeżeli doświadczają Państwo problemów, tj.
wilgoci, hałasu lub kiepskich warunków
utrzymania, mogą Państwo skontaktować się
z lokalnym Wydziałem Ochrony Środowiska
przy Radzie Okręgowej w celu uzyskania
porady (zobacz sekcję Użyteczne kontakty i
porady).
Jeżeli mają Państwo problemy łączące się
z zakwaterowaniem, prosimy skontaktować
się z Biurem Porad Obywatelskich (zobacz
dział kontaktów i porad).
Śmieci
Lokalna Rada zajmuje się wywozem śmieci.
Prosimy zapytać się właściciela, gdzie mają
Państwo umieszczać swoje śmieci i kiedy
będą wywiezione. Wiele śmieci może być
przetworzone. Prosimy zapytać właściciela,
gdzie i co można przetworzyć na danym
obszarze.
21
COUNCIL TAX
PODATEK KOMUNALNY
Council Tax is money paid by tenants, home
owners and others that occupy property, to
the local Authority to help towards paying for
all the services the Council provides within
their area. The amount you pay will depend
on the size of the property you live in, where
you live, and the number of people in your
property.
Podatek komunalny to opłata dokonywana
przez lokatorów, właścicieli domów i innych
wynajmujących posesje, lokalną władzę, za
świadczone usługi zapewnianie przez Radę
na danym obszarze. Płacona kwota zależy
od wielkości własności, w której Państwo
mieszkają oraz ilości osób zamieszkujących
w danej własności.
It is very important to pay your Council
Tax on time. It is illegal not to pay your
Council Tax.
Bardzo ważne jest, aby płacić podatek
komunalny na czas. Nie płacenie tego
podatku jest nielegalne.
You can pay your Council Tax in monthly
instalments in any of the following ways:
 Direct Debit – telephone to set up a
direct debit, visit the website to download
a form, or collect a form from the Council
Offices.
Podatek ten można płacić w miesięcznych
ratach poprzez:
 Bezpośrednie obciążenie – prosimy
zadzwonić, aby założyć bezpośrednie
obciążenie,
odwiedzić
stronę
internetową, aby ściągnąć formularz lub
odebrać
go
w biurach Rady.
 Zarządzenie porządkowe – prosimy
zadzwonić, aby zaczerpnąć informacji
niezbędnych dla banku.
 Telefon – płatności mogą zostać
dokonane
kartą
kredytową
bądź
debetową, przez telefon
 Internet – prosimy odwiedzić stronę
internetową Rady Okręgowej, aby
zapłacić kartą kredytową, bądź debetową
 Kartę płatniczą – używana do płacenia
gotówką lub kartą kredytową/debetową
w placówkach pocztowych, w sklepach
ze znakiem Payzone lub czekiem na
poczcie
 Pocztę – czeki i zamówienia pocztowe
płatne Radzie Okręgowej.
 Standing Order – telephone to find out
the information needed to quote to your
bank.
 Telephone – payments can be made by
credit or debit card by telephone
 Internet – visit the Wiltshire Council
website to pay online using a credit or
debit card
 Payment card – used to pay by cash or

credit/debit card at post offices and
shops displaying the Payzone sign, and
by cheque at post offices
By post – cheques and postal orders
made payable to Wiltshire Council.
If you are a single person living alone you
can claim for a Single Person’s Discount by
telephoning Wiltshire Council (see Useful
Contacts & Advice section).
Jeżeli mieszkacie Państwo sami, możecie
wówczas ubiegać się o stosowną zniżkę
poprzez zadzwonienie do Rady Okręgowej
(patrz dział Użyteczne kontakty i porady).
Redukcja podatku komunalnego
Jeżeli mają Państwo niskie przychody lub
otrzymujecie państwowe zasiłki, można
wówczas uzyskać pomoc przy płatnościach.
Ubieganie się o tytuł do obniżki podatku
komunalnego będzie zależało od Państwa
położenia w WB, zakwalifikowania do
otrzymania zasiłków, dochodów oraz
okoliczności rodzinnych.
If you are on a low income or are receiving
benefits, you may be able to get help with
the payments. Your claim for Council Tax
Reduction will depend on your status in the
UK, eligibility to receive benefits, income
and family circumstances.
22
You can find out if you are eligible to receive
Council Tax Reduction by contacting the
Revenues and Benefits team at Wiltshire
Council offices or the Citizens Advice Bureau (see Useful Contacts & Advice section.)
Można przekonać się, czy kwalifikują się
Państwo do obniżki podatku komunalnego
poprzez
kontakt
z
Zespołem
ds.
Przychodów i Zasiłków w biurach Rady
Okręgowej (WC) lub w Biurze Porad
Obywatelskich (patrz dział Użyteczne
kontakty i porad.)
Application forms are available from the
Jobcentre Plus or Wiltshire Council offices.
They are also available for download from
Wiltshire Council’s website.
Wnioski dostępne są w Urzędzie Pracy lub
w biurach Rady Okręgowej (WC). Są one
także dostępne do ściągnięcia na stronie
internetowej Rady Okręgowej.
If you have any difficulty completing the
forms, you can contact your local Citizens
Advice Bureau for assistance (see Useful
Jeżeli
mają
Państwo
problemy
z wypełnieniem formularzy, prosimy o kontakt z lokalnym Biurem Porad Obywatelskich, w celu uzyskania pomocy (patrz dział
23
HOUSING BENEFIT
DODATEK MIESZKANIOWY
Housing Benefit is paid by Wiltshire Council
to help you pay rent. If you are on a low
income or receiving other benefits, you may
be able to claim Housing Benefit. This will
be determined by your status in the UK and
your eligibility for benefits, your family
circumstances and income.
Dodatek mieszkaniowy płacony jest przez
Wiltshire Council, w celu pomocy w płaceniu
czynszu. Jeżeli mają Państwo niskie
dochody lub otrzymują inne zasiłki, można
ubiegać się o
dodatek mieszkaniowy.
Państwa status w WB , uprawnienie do
zasiłków, okoliczności rodzinne i dochody
będą wzięte pod uwagę.
Regarding your status in the UK, you are
eligible for Housing Benefit if you continue to
remain in employment.
Co
do
Państwa
statusu
w
WB,
kwalifikowanie się do dodatku mieszkaniowego jest możliwe jeśli pozostajecie
w stanie zatrudnienia.
You can find out if you are able to receive
Housing Benefit by contacting the Revenues
and Benefits team at Wiltshire Council.
Można przekonać się, czy kwalifikują się
Państwo do dodatku mieszkaniowego,
poprzez
kontakt
z
Zespołem
ds.
Przychodów i Zasiłków przy Radzie
Okręgowej (WC).
You can get Housing Benefit application
forms from Jobcentre Plus or Wiltshire
Council. They are also available for download from the Council’s website.
Formularze dla ubiegania się o dodatek
mieszkaniowego dostępne są w Urzędzie
Pracy lub w biurach Rady Okręgowej lub do
ściągnięcia na stronie internetowej Rady.
If need assistance or have any difficulty
completing the forms, you can contact your
local Citizens Advice Bureau (see Useful
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy lub mają
trudności w wypełnieniu formularzy, można
skontaktować się z lokalnym Biurem Porad
Obywatelskich (patrz dział Użyteczne
kontakty i porady).
List of Wiltshire Council offices addresses,
telephone number and website in Useful
Contacts & Advice section.
Lista adresów biur Rady Okręgowej,
numerów telefonów i strony internetowej są
zamieszczone w sekcji Użyteczne kontakty
i porady.
24
RENTED LOCAL GOVERNMENT
ACCOMMODATION
Housing Register
As a member of the EU you may be entitled
to accommodation provided by the local
government (authority/council). This is rented accommodation belonging to a Housing
provider and is allocated through a system
called Homes 4 Wiltshire. To apply for this
accommodation, you need to put your name
on the Housing Register, by completing an
online application.
Please note that there is a waiting list for
these homes.
WYNAJEM OD LOKALNYCH
WŁADZ
Rejestr mieszkaniowy
Jako członkowie UE mogą być Państwo
uprawnieni do zakwaterowania zapewnianego przez lokalne władze. Kwatera
taka podlega wynajęciu od zarządcy
zasobów mieszkań i są rozdzielane
poprzez system zwany Homes 4 Wiltshire.
Aby ubiegać się o takie zakwaterowanie,
trzeba zarejestrować się w Rejestrze
mieszka-niowym
poprzez
wypełnienie
aplikacji internetowej.
Prosimy zauważyć, że
oczekujących na te domy.
istnieje
lista
If you would like to apply for a home under
this category, contact Homes 4 Wiltshire at
Wiltshire Council offices or visit the website
www.homes4wiltshire.co.uk
Jeżeli chcieliby Państwo złożyć wniosek o
przydzielenie domu, prosimy o kontakt z
Homes 4 Wiltshire przy Radzie Okręgowej
lub skorzystać za strony
www.homes4wiltshire.co.uk
You can also contact the Citizens Advice
Bureau for assistance. (See Useful Contacts
& Advice section).
Można także się skontaktować z Biurem
Porad Obywatelskich , w celu uzyskania
pomocy (patrz Dział Użyteczne kontakty i
porady).
25
IF YOU ARE HOMELESS
JEŻELI SĄ PAŃSTWO BEZDOMNI
People are homeless if:
Ludzie są bezdomni, gdy:
 They have nowhere to stay that night
 They have no legal right to stay where
 Nie mają gdzie się zatrzymać na noc
 Nie mają prawa do zatrzymania się tam,
they are living
 They have a home but are in fear of
violence at that address
 They cannot live in the same house as
the people with whom they would
normally live.
gdzie mieszkają
dom, ale boją się przemocy
w miejscu zamieszkania
Nie mogą mieszkać w tym samym domu
z ludźmi, z którymi normalnie by żyli.
 Mają

If any of these circumstances apply, or are
likely to apply within the next 28 days then
the Council must provide assistance. In
normal circumstances you will be given an
appointment to discuss your circumstances
with a housing officer. In an emergency you
may be seen straight away.
Jeżeli występuje którakolwiek z tych
okoliczności lub istnieje prawdopodobieństwo
ich wystąpienia w ciągu następnych 28 dni,
Rada musi wówczas zapewnić pomoc.
W normalnych okolicznościach zostanie
umówione spotkanie w celu omówienia
Państwa okoliczności wraz z urzędnikiem ds.
mieszkaniowych.
W
nagłym
wypadku
spotkanie takie może być zorganizowane
bezzwłocznie.
The Council has a legal duty to ensure that
all applicants for housing meet the eligibility
criteria set out in law. This means they must
ask you questions about your immigration
status and whether you meet the legal
requirements for assistance.
Rada ma prawny obowiązek upewnienia się,
aby wszyscy kandydaci ubiegający się o dom
spełnili odpowiednie kryteria ustalone przez
prawo. Oznacza to, że muszą oni zapytać
Państwa o status imigracyjny i ocenić, czy
spełniają Państwo prawne wymagania do
udzielenia pomocy.
It is an offence to make a false statement,
knowingly withhold relevant information or
fail to inform them of any changes in your
circumstances. If you commit any of these
offences, you could be liable to a fine of up
to £5,000.
Składanie fałszywych zeznań, świadomie
ukrywanie stosownych informacji lub nie
poinformowanie ich o zmianach w Państwa
okolicznościach
stanowi
przestępstwo.
W razie popełnienia dowolnego z powyższych
przestępstw,
można
podlegać
karze
w wysokości do 5,000 funtów.
Priority Need for Housing
Priorytetowe zapotrzebowania na domy
Certain people have a priority need for
housing if they are threatened with
homelessness. If you are not in priority need
the Council does not have a legal duty to
secure housing for you.
Określone
osoby
mają
priorytetowe
zapotrzebowanie na dom, jeżeli są zagrożone
bezdomnością. Jeżeli nie są Państwo
w priorytetowej potrzebie, to Rada nie ma
prawnego obowiązku zapewnienia Państwu
domu.
26
You will, however, be given advice and
assistance as appropriate to help you find
somewhere to live.
Otrzymają Państwo jednakże, poradę
i pomoc w odnalezieniu miejsca do
zamieszkania.
Priority needs are:
Priorytetowe potrzeby to:
 People with dependent children
 Pregnant women
 People made homeless by fire, flood or
 Ludzie z dziećmi na utrzymaniu
 Kobiety w ciąży
 Ludzie, którzy stali się bezdomni na
other emergency
People who are vulnerable. This may
include their age; people with a physical
disability; people who are mentally ill;
people with a learning disability; in fear
of
violence,
or
people
leaving
institutional care or prison.
skutek pożaru, powodzi lub innych
nagłych wypadków
Ludzie bezbronni. Może to odnosić się to
do
ich
wieku,
ich
fizycznej
niepełnosprawności, choroby umysłowej,
z upośledzeniem w procesie uczenia się;
wystraszonych
przemocy
lub
opuszczających zakład opieki, bądź
więzienie.

If you have a priority need but are
considered to be intentionally homeless the
Council may only have a legal duty to
provide you with temporary accommodation
for a reasonable time to enable you to find
your own home (normally 28 days).

Jeżeli posiadają Państwo priorytetową
potrzebę, ale zostali Państwo uznani za
osoby umyślnie bezdomne, Rada ma
jedynie prawny obowiązek zapewnienia
tymczasowego
zakwaterowania
na
uzasadniony okres czasu, aby umożliwić
Państwu odnalezienie własnego domu
(normalnie 28 dni).
People are considered to be intentionally
homeless if they have done something or
failed to do something which results in them
losing their accommodation. This can
include causing a nuisance to neighbours,
committing criminal acts in their home,
failing to pay their rent or voluntarily leaving
a secure tenancy.
Ludzie zostają uznani za umyślnie
bezdomnych, jeżeli zrobili coś lub nie zrobili
czegoś,
co
poskutkowało
utratą
zakwaterowania. Może to obejmować
naruszenie porządku publicznego wobec
sąsiadów, popełnienie przestępstw w ich
własnym domu, niezapłacenie czynszu lub
dobrowolne opuszczenie zapewnionego
najmu.
If you are eligible for assistance, in priority
need and not intentionally homeless your
application will go forward. The Council will
then consider where you should be housed,
and this can depend on your connection with
Wiltshire.
Jeżeli kwalifikują się Państwo do pomocy,
będąc w priorytetowej potrzebie i nie są
Państwo osobami umyślnie bezdomnymi,
Państwa aplikacja będzie wzięta pod uwagę.
Rada następnie rozważy gdzie Państwa
ulokować i będzie to zależało od Państwa
powiązań z Wiltshire.
27
If it appears you may be in priority need and
you have nowhere to stay while your
application is being assessed, the Council
may
provide
you
with
temporary
accommodation which may be a hostel, private sector property or council / housing provider property.
Jeżeli okazuje się, że są Państwo
w priorytetowej potrzebie, a nie mają się
Państwo gdzie zatrzymać, podczas procesu
rozpoznawania waszego wniosku, Rada
może wówczas zaaranżować zakwaterowanie tymczasowe , typu Bed and
Breakfast
(łóżko
i
śniadanie),
lub
pochodzące z prywatnego sektora, albo z
zasobów Rady/ zarządcy mieszkań.
Permanent accommodation will be provided
by a Housing Provider through Homes 4
Wiltshire. Contacts for Wiltshire Council
offices in Useful Contacts & Addresses
section.
Stałe zakwaterowanie będzie zapewnione
przez dostawcę/zarządcę mieszkań za
pośrednictwem systemu Homes 4 Wiltshire.
Dane dotyczące biur Rady Okręgowej
znajdują się w sekcji Użyteczne kontakty i
adresy.
Jeżeli nie są Państwo pewni swoich praw
lub potrzebują pomocy, można skontaktować się z Biurem Porad Obywatelskich
(dział Użyteczne kontakty i porady).
If you are unsure of your rights or need
assistance, you can contact the Citizens
Advice Bureau (Useful Contacts & Advice
section).
28
‘SHELTER’
‘SCHRONISKO’
Housing (accommodation) law is very
complicated and you may need advice.
‘Shelter’ is an organisation that offers a
range of information and a free, independent
and confidential advice service on
accommodation.
It does not provide
accommodation.
Prawo
mieszkaniowe
jest
bardzo
skomplikowane i mogą Państwo potrzebować
porady. ‘Schronisko’ jest organizacją, która
oferuje zakres informacji
i bezpłatne, niezależne i poufne poradnictwo odnośnie zakwa
-terowania. Nie zapewnia jednakże zakwaterowania.
‘Shelter’ can help with problems including:
 Landlord/tenant disputes
 Illegal eviction
 Harassment
‘Schronisko’ może pomóc w problemach,
włączając:

Bezdomność

Problemy z hipoteką/czynszem

Naprawy/złe warunki mieszkaniowe

Problemy z najmem

Spory dotyczące dodatku
mieszkaniowego

Spory dotyczące najemców/właścicieli

Nielegalna eksmisja

Znęcanie
Contact:
Shelter
Bristol Housing Aid Centre
First Floor, Kenham House
Wilder Street
St Pauls, Bristol
BS2 8PD
Tel: 0117 9241500 (For leaving
messages only – they will
telephone back)
Website: www.shelter.org.uk
E-mail: [email protected]
Kontakt:
Shelter (‘Schronisko’)
Bristol Housing Aid Centre
First Floor, Kenham House
Wilder Street
St Pauls, Bristol
BS2 8PD
Tel: 0117 9241500 (jedynie do
zostawiania wiadomości –
oni do Państwa oddzwonią)
Strona internetowa: www.shelter.org.uk
E-mail: [email protected]





Homelessness
Mortgage/rent problems
Bad housing conditions/repairs
Tenancy problems
Housing Benefit disputes
Emergency advice: 08088004444 – if
English is not your first language, you
can ask for an interpreter.
Porady
w
nagłych
wypadkach:
08088004444 – jeżeli angielski nie jest
Państwa pierwszym językiem, można
poprosić o pomoc tłumacza.
If you want to visit the organisation to speak
to someone, ‘Drop in sessions’ are on
Tuesdays and Fridays 10.00 – 12.00. You
can make an appointment for Tuesday or
Thursday afternoon.
Jeżeli chcą Państwo odwiedzić organizację,
aby z kimś porozmawiać, ‘Sesje wizytacyjne’
są we wtorki i piątki w godzinach 10.00 –
12.00. Można także umówić się na spotkanie
na wtorek lub czwartek wieczorem.
You can also get advice and information
from your local Citizens Advice Bureau and
Council offices (see Useful Contacts &
Advice section).
Można także uzyskać poradę i informację
z lokalnego Biura Porad Obywatelskich lub
biur Rady (patrz Użyteczne kontakty
i porady).
29
30
.
EDUCATION
EDUKACJA

Pre-school 0 - 5 Years

Przedszkole wiek 0 - 5

Schools and Education for 5
to 16 years of age

Szkoły i edukacja dla wieku
od 5 do 16 lat

Adult Education

Edukacja dla dorosłych

Learning English (ESOL)

Nauka angielskiego (ESOL)
Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families— July 2014
31
PRE-SCHOOL 0 – 5 YEARS
PRZEDSZKOLE WIEK 0 – 5
There is a wide range of choices for the care of
children (childcare) of all ages in Wiltshire. In the
UK the law states that you must not leave your
child alone “in a manner which is likely to cause
suffering”. The law defines a child as a person /
human under the age of 18. Whilst you are at
work, it is your responsibility as a parent to provide care for your children and to make sure they
are safe.
Istnieje szeroki wachlarz wyborów, jeżeli chodzi o
opiekę
nad
dziećmi
każdego
wieku
w Wiltshire. W WB prawo stwierdza, iż nie
można zostawić dziecka samego sobie
“w sposób, który prawdopodobnie doprowadziłby
do jego cierpienia”. Prawo definiuje dziecko jako
osobę / istotę ludzką w wieku poniżej 18 lat. Gdy
są Państwo w pracy, zapewnienie opieki nad
dziećmi i upewnienie się, że są one bezpieczne
stanowi Państwa rodzicielski obowiązek.
Opiekunowie dzieci
Opiekunowie to osoby opiekujący się dziećmi
osób trzecich za wynagrodzeniem, zazwyczaj we
własnym domu. Są oni samozatrudniającymi się i
zazwyczaj zapewniają opiekę w godzinach 08.00
- 18.00. Wszyscy opiekunowie muszą być
zarejestrowani są w Biurze standardów
edukacyjnych (OFSTED) i kontrolowani na
bieżąco zgodnie z ustawą z 1948 roku o
instytucjach zapewniająch formalną wczesną
edukację dla dzieci w wieku 3 –5 lat oraz
osobach fizycznych sprawujących opiekę nad
dziećmi poniżej 5 lat za opłatą.
Childminders
Childminders are people that look after other
people’s children for reward, usually in the
childminder’s own home. They are self-employed
and
usually provide care between 08.00 and
18.00. All childminders must be registered with
Office for Standards in Education (OFSTED) and
inspected on a regular basis according to the
Nurseries and Child-Minders Regulation Act
1948.
Pre-School Playgroup or playgroup for
children under 5 years of age is an organised
group made up of private individuals or charities,
providing care for children under five. They operate for only a few hours a day during school term
time, often in the mornings only. Playgroup is
less formal than the pre-school education of
nursery schools.
Day nursery for 3 – 5 years of age—is a educational establishment offering early childhood
education to three and five years of age, prior to
the commencement of compulsory education at
primary school. The nursery may be operated
privately or by a state. They usually close during
school holidays.
Free early education can be claimed by parents
for all three and four year olds up to a maximum
of 15 hours per week. A total maximum entitlement is 570 hours each year.
From September 2014 more 2 years of age will
benefit from free
childcare
under ‘Better
2gether Funding’. The terms and conditions
apply
(
see
http://www.wiltshire.gov.uk/
schoolseducationandlearning/
earlyyearsandchildcare/
earlyyearschildcareprofessionals/
freenurseryentitlement/twoyearoldfunding.htm).
Przedszkole dla dzieci poniżej 5 lat
instytucja,
złożona z prywatnych osób lub
stanowiąca organizację charytatywną, oferuje
opiekę nad dziećmi poniżej 5 roku. Przedszkole
funkcjonuje kilka godzin dziennie, często tylko
w godzinach porannych. Ma ono mniej formalny
charakter w porównawniu do wczesnego
nauczania w formalnym ośrodku edukacyjnym
dla dzieci w wieku 3-5 lat.
Całodzienne przedszole dla dzieci w wieku 3 –
5 lat— jest instytucją edukacyjną oferującą
wczesne nauczanie dla dzieci w wieku 3– 5 lat
przed rozpoczęciem obowiązkowej edukacji w
szkole podstawowej. Instytucja może być
zarządzana prywatnie lub państwowo. Jest ona
zazwyczaj zamykana na czas szkolnych wakacji.
Darmowe wczesne nauczanie dla wszystkich
dzieci w wieku 3 - 4 lat może być roszczone
przez rodziców maksymalnie 15 godzin
tygodniowo. Roczne uprawnienie to maksymalnie
570 godzin na każde dziecko.
Od września 2014 r. więcej dwulatków skorzysta
z darmowej opieki jeśli rodzice i/lub ich dziecko
znajdują się w okolicznościach określonych
w warunkach dofinansowania „Better 2gether
funding” (zobacz http://www.wiltshire.gov.uk/
schoolseducationandlearning/
earlyyearsandchildcare/
earlyyearschildcareprofessionals/
freenurseryentitlement/twoyearoldfunding.htm).
32
Out of school hours and holiday
schemes
These are usually based in or near schools
and offer a wide range of indoor and outdoor
activities to meet the needs of children. The
clubs available are:



Breakfast clubs – open in the mornings before school
After school clubs – open in the
afternoons usually between 15.30 –
18.00.
Holiday playschemes – open during
school holidays usually between
08.30 – 18.00.
Godziny
pozaszkolne
i
programy
wakacyjne
Są zazwyczaj umiejscowione w lub blisko
szkół i oferują szeroki zakres aktywności
zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz
budynku, aby sprostać potrzebom dzieci.
Dostępne kluby to:



Kluby śniadaniowe – otwarte rano
przed rozpoczęciem nauki w szkole
Kluby
pozaszkolne
–
otwarte
popołudniami, zazwyczaj pomiędzy
15.30 – 18.00.
Programy zabaw wakacyjnych –
otwarte podczas szkolnych wakacji
pomiędzy 08.30 – 18.00.
Financial arrangements are between the
parents and the care providers. Charges can
vary depending on the services offered.
Finansowe sprawy są regulowane pomiędzy
rodzicami a opiekunami. Opłaty różnią się
w zależności od oferowanych usług.
In order to find a right childminder, day
nursery, pre-school playgroup, after school
club, breakfast club, holiday playscheme in
your area please go to Childcare Online Directory at www.wiltshire.gov.uk.
Jeśli poszukują Państwo odpowiedniego
opiekuna dla dziecka, ośrodka edukacyjnego
z programem wczesnego nauczania lub
kilkugodzinnej opieki nad dzieckiem w mniej
formalnym miejscu, klubu śniadaniowego,
pozaszkolnego, miejsca z programem zabaw
na czas wakacji szkolnych w waszym rejonie
proszę skorzystać z wirtualnej wyszukiwarki
regulującej kwestie opieki na dzieckiem
na stronie www.wiltshire.gov.uk.
For further information and advice please go
to www.wiltshire.gov.uk and choose education and learning.
W celu uzyskania dalszej informacji i porad,
prosimy o udanie się na stronę
www.wiltshire.gov.uk i wybrać zakładkę
zatytułowaną edukacja i nauczanie.
33
SCHOOLS AND EDUCATION
FOR 5-16 YEARS OF AGE
SZKOŁY I EDUKACJA DLA
WIEKU 5-16 LAT
All children between the ages of 5 and 16
years old must attend school by law in the
UK. State education is free and available to
all children.
Wszystkie dzieci w wieku pomiędzy 5 a 16
lat muszą uczęszczać do szkoły, zgodnie
z prawem w WB. Państwowa edukacja jest
darmowa i dostępna dla wszystkich dzieci.
The school year is divided into three terms,
starting in September and ending the
following July. Girls and boys are usually
taught together, and the class they join will
be decided by their age and not their
previous learning. There may be several
classes in the same age range making a
Year Group.
Rok szkolny podzielony jest na trzy okresy,
zaczynając od września i kończąc na lipcu.
Chłopcy i dziewczęta najczęściej uczą się
razem, a klasa, do której wstępują,
zazwyczaj wybierana jest w oparciu o wiek,
a nie wcześniejsze nauki. Może być kilka
klas dla tego samego przedziału wiekowego,
które razem będą tworzyć grupę roczną.
Children will have progress tests to assess
their learning progress and to assist them
with appropriate teaching at ages 7, 11 and
14. At the end of each school year (July) you
will receive a report on the work your child
has done. There will be an opportunity to
discuss your child’s progress with the teachers at a Parents Evening.
Dzieci będą miały robione testy rozwojowe,
aby ocenić ich postęp w nauce i wesprzeć je
stosownym nauczaniem w wieku lat 7, 11 i
14. Pod koniec każdego roku szkolnego
(lipiec) otrzymacie Państwo raport odnośnie
całokształtu prac wykonanych przez wasze
dziecko.
Będzie
istniała
możliwość
porozmawiania na temat postępu waszego
dziecka z nauczycielami na wieczornym
spotkaniu rodziców.
Finding a School
The first step is to find a school. This will
depend on your child’s age and the schools
available in the area where you live.
Znalezienie szkoły
Pierwszym krokiem jest znalezienie szkoły.
Zależeć to będzie od wieku waszego
dziecka oraz dostępnych szkół na obszarze,
w którym Państwo mieszkają. By znaleźć
odpowiednią szkołę proszę udać się na
stronę
www.wiltshire.gov.uk i wybrać
zakładkę szkoły i nauczanie.
Wiltshire Ethnic Minority Achievement
Service (EMAS)
EMAS works with teachers in schools to
support the education of pupils from minority
ethnic backgrounds.
Urząd ds. Wyrównywania szans dla
mniejszości etnicznych w Wiltshire
(EMAS)
EMAS działa z nauczycielami w szkołach,
w celu
wsparcia
edukacji uczniów
pochodzących z mniejszości etnicznych.
34
The Ethnic Minority Achievement Service
(EMAS) works with schools to support the
education of pupils from minority ethnic
backgrounds.
Most EMAS staff are either Advisory Teachers, who assess children and young people
and advise schools on how to meet their
needs, or Bilingual Assistants, who work
with children in class and also help schools
and parents work together. Currently, our
Bilingual Assistants speak Bengali, Fijian,
German, Hindi, Nepali, Polish, Portuguese,
Russian, Spanish, Turkish and Ukrainian. It
becomes involved when a school refers a
child to the service; schools need to get parental consent to do this.
EMAS współpracuje ze szkołami w zakresie
udzielania wsparcia edukacyjnego dla uczniów
pochodzących z
etnicznych mniejszości
narodowych.
EMAS zatrudnia nauczycieli doradców, którzy
oceniają dzieci i młodzież i w oparciu o te
obserwacje doradzają oni szkołom jak sprostać
ich potrzebom.
EMAS posiada także
asystentów mówiących co najmniej dwoma
językami obcymi, którzy pracują z dziećmi
w klasie oraz pomagają szkołom i rodzicom
wzajemnie współpracować. Asystenci ci to
osoby
mówiące
językiem
bengalskim,
fidżyjskim, niemieckim, hinduskim, nepalskim,
polskim, portugalskim, rosyjskim, hiszpańskim,
tureckim and ukraińskim. EMAS angażuje się
w przypadkach poszczególnych dzieci, gdy
szkoła przekaże ich sprawy do EMAS
kompetencji. Szkoły potrzebują uzyskać zgodę
rodziców w tym zakresie.
EMAS is also concerned with equality in regard to race, religion and culture in schools.
EMAS provides resources and gives advice
and training to teachers.
EMAS jest także przejęty równością w oparciu
o rasę, religię i kulturę w szkołach. Zapewnia
on zasoby i udziela porad i szkoleń dla
nauczycieli.
For more information visit :
www.emas.wiltslt.co.uk.
W celu uzyskania więcej informacji, prosimy
odwiedzić stronę www.emas.wiltslt.co.uk.
Information
For all information on schools, including
opening times, performance tables, maps,
facilities etc you can also visit the website
www.wiltshire.gov.uk and move on to education and learning .
Informacje
Aby uzyskać informacje o szkołach, włączając
dni otwarcia, rozkłady zajęć, mapy, ośrodki, itp.
możecie Państwo odwiedzić stronę internetową
www.wiltshire.gov.uk a następnie przenieść się
do sekcji edukacja i nauczanie.
You can also get assistance from your local
Citizens Advice Bureau (See Useful
Contacts and Advice section).
Możecie także uzyskać pomoc od lokalnego
Biura Porad Obywatelskich (patrz Dział
35
ADULT EDUCATION
EDUKACJA DLA DOROSŁYCH
There are a wide variety of courses for
adults at Wiltshire College sites all over the
county. They can be full time or part time.
You can continue your education, upgrade
or learn new skills for your work, or study
something completely new. Prices vary according to the courses. Depending on your
circumstances you may be entitled to financial assistance to take various courses.
Istnieje szeroki wachlarz kursów dla dorosłych
dostępnych w placówkach Wiltshire College na
terenie całego hrabstwa. Dostępne sa kursy
dzienne i zaoczne. Mogą Państwo kontynuować
swą edukację, rozwijać istniejące lub uczyć się
nowych umiejętności koniecznych dla waszej
pracy lub studiować coś zupełnie nowego. Ceny
różnią się w zależności od kursów i ich stopnia.
Państwa indywidualne okoliczności mogą
kwalifikować was w uzasadnionych przypadkach
do wsparcia finansowego przy podejmowaniu
różnych kursów.
Wiltshire College has a comprehensive
website www.wiltshire.ac.uk. The College
has a number of campuses throughout
Wiltshire.
Brochures are available at Colleges or at
your local library (see Useful Contacts &
Advice section for addresses of libraries and
Colleges).
Wiltshire College ma wszechstronną stronę
internetową www.wiltshire.ac.uk. Uczelnia ma
kilka placówek na obszarze hrabstwa Wiltshire.
To find out about courses, or if you would
like advice on which courses to take, you
can contact Wiltshire College on 01225
350035 and make an appointment (in the
English language only).
Aby dowiedzieć się więcej o dostępnych kursach
lub uzyskać poradę, który kurs będzie dla was
odpowiedni
możecie
skontaktować
się
z Wiltshire College pod nr 01225 350035
i umówić się na spotkanie (wyłącznie w języku
angielskim).
By uzyskać niezależną poradę i informację o
rozwinięciu lub zmianie swojej kariery, oraz jak
znaleźć odpowiedni kurs/szkolenie zadzwoń do
National Career Service pod nr 0800 100900.
For independent advice and information
about advancing or changing your career,
and how to find appropriate training, telephone to National Career Service on 0800
100900.
Broszury dostępne są w ośrodku szkolnictwa
wyższego lub lokalnej bibliotece (patrz Dział
Użyteczne kontakty i porady, w celu zapoznania
się z adresami bibliotek i uczelni).
The National Careers Service provides information, advice and guidance to help you
make decisions on learning, training and
work opportunities. The service provides
specific advice for people in certain situations or groups, including:
The National Careers Service udostępnia szereg
informacji, porad i wskazówek by pomóc wam
w podjęciu decyzji w zakresie nauki, szkolenia i
dostępnych ofert pracy. NCS świadczy swoje
usługi :
•Dealing with redundancy
•Aged 13-18
•Returning to work after having children
•Being an older worker
•Looking for work with a criminal record
•Returning to work after long-term sickness
or injury
•Working overseas
•Advice for students with disabilities
•Working in the UK
•Working from home









W przypadku przymusowych zwolnień
z powodów ekonomicznych
Osobom w wieku 13-18
W instancji powrotu do pracy po urodzeniu
i odchowaniu dzieci
Starszym wiekiem pracownikom
W
poszukiwaniu
pracy
dla
osób
z karalnością karną
W sytuacji powrotu do pracy po
długoterminowej
zachorowalności
lub
wypadku
W ramach pracy za granicą
Studentom ze stopniem inwalidztwa
Informacyjne - o pracy w WB oraz
- pracy z domu.
36
The trade union GMB offer courses
particularly for upgrading skills for their
members. See Work section for indication
only.
If you are continuing your education or
training, you may have Polish qualifications
that you need to have accredited. See Work
section: Qualifications for information on
this.
For English courses, see Learning English
section.
LEARNING THE
ENGLISH LANGUAGE
ESOL (English for Speakers of Other
Languages) courses are held throughout
Wiltshire.
Związek zawodowy GMB oferuje kursy
skierowane w szczególności do swoich
członków w celu polepszenia ich kwalifikacji.
Zobacz
Dział
Praca
wyłącznie
dla
nakierowania.
Jeżeli kontynuują Państwo edukację lub
szkolenie, i mają Państwo polskie kwalifikacje
wymagające
akredytacji
prosimy
o
zapoznanie się z Działem Pracy: Kwalifikacje
w celu uzyskania więcej informacji na ten
temat.
W przypadku anglojęzycznych kursów,
prosimy zapoznać się z Działem Nauka
języka angielskiego.
NAUKA JĘZYKA ANGIELSKIEGO
Kursy ESOL (Angielski dla cudzoziemców) są
prowadzone na obszarze całego hrabstwa
Wiltshire.
Wiltshire College
To enrol for these courses, you need to go
for an interview during which your level of
English will be assessed and the best class
and time will be decided for you. To make
an appointment for an interview, go to your
local Wiltshire College centre (see below).
Wiltshire College
Aby zapisać się na te kursy, musisz przejść
przez rozmowę kwalifikacyjną sprawdzającą
poziom twojego angielskiego tak, aby
umieścić cię w odpowiedniej grupie. By
umówić się na rozmowę kwalifikacyjną zgłoś
się do lokalnej placówki Wiltshire College
(zobacz poniżej).
You can begin to study at any time, and it
could be in the day or in the evening.
Możesz rozpocząć naukę w każdym
momencie, na kursach dziennych lub
wieczorowych.
For the study year September 2014 to July
2014, the cost is £240 per person for the
year. You need to pay the total amount upfront. Please note that there are no refunds.
If your job changes and your hours change,
you can transfer to another class at a different date and time.
Za rok akademicki od września 2014 do lipca
2015 koszt takiego kursu wynosi £240 za
osobę. Będziecie musieli zapłacić całą tą
kwotę z góry. Proszę zauważyć, że nie ma
możliwości zwrotu kosztów. Jeśli zmienicie
Państwo prace lub zmienią się wam godziny
w których jesteście dostępni, jest możliwość
przeniesienia się do innej grupy mającej
zajęcia w innym dniu lub/i o innej porze dnia.

Wiltshire Racial Equality Council sometimes
runs free ESOL classes for women only.
These classes run at the same time as
school terms. Telephone 01225 766439 for
information.
GMB
The Trade Union GMB runs classes for
members in cooperation with Wiltshire
College. Classes can also take place in
places of work, provided the workplace
agrees.
Wiltshire Racial Equality Council- Rada ds.
Równości Rasowej w Wiltshire
Rada ds. Równości Rasowej w Wiltshire
prowadzi czasami darmowe zajęcia ESOL
wyłącznie dla kobiet. Zajęcia te odbywają się
w trakcie roku szkolnego. Zadzwoń pod
01225 766439 po więcej informacji.
GMB
Związek zawodowy GMB prowadzi zajęcia
dla członków, współpracując z Wiltshire
College. Zajęcia mogą się ponadto odbywać
w miejscu pracy, pod warunkiem wyrażenia
zgody przez wasz zakład pracy.
37
WILTSHIRE COLLEGE CENTRES
Chippenham Campus 01249 464644
Cocklebury Road
Chippenham
SN15 3QD
PLACÓWKI WILTSHIRE COLLEGE
Chippenham Campus
Cocklebury Road
Chippenham
SN15 3QD
01249 464644
Corsham
26 Martingate
Corsham
SN13 0HL
01380 723989
Corsham
26 Martingate
Corsham
SN13 0HL
01380 723989
Devizes
Southbroom
Devizes
SN10 5AB
01380 723989
Devizes
Southbroom
Devizes
SN10 5AB
01380 723989
Lackham
Lacock
Chippenham
SN15 2NY
01249 466800
Lackham
Lacock
Chippenham
SN15 2NY
01249 466800
Salisbury Campus
Southampton Road
Salisbury
SP1 2LW
01722 344344
Salisbury Campus
Southampton Road
Salisbury
SP1 2LW
01722 344344
Trowbridge Campus
College Road
Trowbridge
BA14 0ES
01225 766241
Trowbridge Campus
College Road
Trowbridge
BA14 0ES
01225 766241
Warminster
The Avenue
Warminster
BA12 9AA
01985 213316
Warminster
The Avenue
Warminster
BA12 9AA
01985 213316
38
39
.
BENEFITS
ZASIŁKI

Status in the UK

Status w WB


Ulga podatkowa dla osób
pracujących (WTC)


Ulga podatkowa dla osób
wychowujących dzieci (CTC)

Child Benefit

Zasiłek na dziecko

Housing Benefit

Dodatek mieszkaniowy


Redukcja podatku
komunalnego

Accommodation

Zakwaterowania wynajmowane
od lokalnego samorządu


Housing Register

Changes in Your Income

Zmiany w dochodach

Advice & Assistance

Porady i pomoc

Pensions

Emerytury
40
BENEFITS
ZASIŁKI
Benefits are government grants, usually but
not always, of money. During your initial 12
month period of registered work (WRS – see
Work section) you could be entitled to Child
Benefit and in-work benefits such as Tax
Credits. If you are on low income, you may
also be entitled to Housing Benefit and
Council Tax Benefit. After you have worked
for 12 consecutive months, you will be entitled
to the same Benefits as others in the UK and
subject to the same criteria.
Zasiłki to rządowe dotacje zazwyczaj, choć
nie zawsze, w formie pieniężnej. Podczas
początkowego 12 miesięcznego okresu
waszej pracy mogą być Państwo uprawnieni
do zasiłku na dziecko i pozapłacowych
świadczeń pracowniczych, tj. ulgi podatkowe.
Jeżeli mają Państwo niskie przychody, mogą
być Państwo także uprawnieni do dodatku
mieszkaniowego, a także lokalnej ulgi
podatkowej. Po przepracowaniu 12 kolejnych
miesięcy, będą Państwo uprawnieni do tych
samych zasiłków, co inni w WB oraz będą
Państwo podlegać tym samym kryteriom.
Przy ubieganiu się o zasiłki brane są pod
uwagę różne kryteria, w zależności od zasiłku.
Jest to skomplikowane dziedzina i jeżeli
potrzebują Państwo pomocy, wskazane jest,
aby szukać porady w Biurze Porad
Obywatelskich (patrz Dział
Użyteczne
kontakty i porady).
To claim Benefits there are many different
criteria for each Benefit. This is a complicated
field and if you need assistance it is
recommended you seek advice from the Citizens Advice Bureau (see Useful Contacts &
Advice section).
Status in UK
For most Benefits, you will need to prove your
status in the UK. As long as you are working
(or your spouse is working) you have the right
to reside in the UK.
Status w WB
Przy większości zasiłków będą Państwo
zobowiązani udowodnić swój status w WB.
Dopóki Państwo pracują (lub Państwa
współmałżonek pracuje) mają Państwo prawo
do zamieszkiwania w WB.
WTC is connected to your wages. In general,
WTC is available to a client with a relatively
low income. The eligibility requirements for
WTC vary depending on a number of factors.
These include the amount of money you earn,
weekly hours you work, whether you are responsible for a child or qualifying young person, whether you are a lone parent, whether
you have a disability and so on, at the time of
the claim.
(WTC)
Ulga (WTC) jest powiązana z Państwa
płacami. Ogólnie rzecz biorąc, ulga ta jest
dostępna dla klienta ze stosunkowo niskimi
dochodami. Kryteria kwalifikujące do WTC
różnią się w zależności od kilku czynników.
Obejmują one wysokość waszego zarobku,
liczby godzin pracy w tygodniu, czy są
Państwo odpowiedzialni za dziecko lub młodą
osobę (w wieku 16-20), czy jesteście osobą
samotnie wychowującą dziecko, czy są
Państwo inwalidami i tak dalej, w czasie
składania roszczeń.
Ulga podatkowa dla osób wychowujących
dzieci (CTC)
Ulga ta jest zasiłkiem wypłacanym osobom z
niskim dochodem, którzy są odpowiedzialni za
co najmniej 1 dziecko. Jest on płacony przez
Urząd podatkowy. Możecie go otrzymać
nawet jeśli nie pracujecie. Osoby żyjące
w konkubinacie lub związku małżeńskim
muszą wspólnie wystąpić o przyznanie tego
zasiłku. Od 1 lipca 2014 zasiłek będzie mógł
być przyznany jedynie osobom zamieszkującym w WB od co najmniej 3 miesięcy.
Wyjątki od tej zasady mogą mieć
zastosowanie.
Child Tax Credit (CTC) is a benefit paid to
people on a low income who are responsible
for at least one child. It is paid by HM Revenue and Customs (HMRC). You can get CTC
whether or not you're working. If you live with
someone as a couple, you need to make a
claim for CTC as a couple. From 1 July 2014
you must have been living in the UK for three
months before you can get Child Tax Credit.
Exceptions to the rule may apply.
For more information please contact the
HMRC Tax Credits Helpline on 0345 300
3900.
41
Child Benefit
Since January 2013 Child Benefit has been
connected to your wages. If you and your
partner have an income just below the
£50,000 limit, you'll still continue to receive the
full amount of Child Benefit and won't have to
pay any extra tax which applies If you exceed
the limit .
CB is a tax free benefit paid to a person who
is responsible for a child under 16, and sometimes up to 20. Usually the child must be living in the UK, but there are some circumstances where Child Benefit can be claimed
for children living in other EU countries. This
is a complex situation, and you will need advice about this from the Citizens Advice Bureau (See Useful Contacts & Advice Section).
Please note that the same UK residence condition will apply.
Zasiłek na dziecko
Od stycznia 2013 zasiłek na dziecko jest
powiązany z Państwa płacami. Jeśli ty i twój
partner zarabiacie poniżej 50,000 funtów
rocznie, będziecie otrzymywać go bez
konieczności płacenia dodatkowego podatku,
który
obowiązuje
przy
przekroczeniu
powyższego limitu.
Zasiłek ten jest wolny od podatku i wypłacany
osobie, która jest odpowiedzialna za dziecko
poniżej 16, czasem aż do 20 rok życia.
Zazwyczaj dziecko musi mieszkać w WB, ale
istnieją okoliczności, kiedy zasiłek na dziecko
może zostać uzyskany dla dzieci żyjących
w innych krajach UE. Jest to złożona sytuacja
i w takich przypadkach będziecie wymagać
porady Biura Porad Obywatelskich (patrz
Dział Użyteczne kontakty i porady).
Proszę zauważyć, że ten sam warunek
zamieszkiwania w WB będzie miał zastowanie.
Housing Benefit
Housing Benefit is paid by Wiltshire Council to
help you pay rent. If you are on a low income
or receiving other benefits, you may be able to
claim Housing Benefit. This will be determined
by your status in the UK and your eligibility for
benefits, your family
circumstances and
income.
Dodatek mieszkaniowy
Dodatek mieszkaniowy wypłacany jest przez
Wiltshire Council jako zapomoga przeznaczona do uregulowania należnego czynszu.
Jeżeli mają Państwo niskie dochody lub
otrzymują inne zasiłki, możecie ubiegać się o
dodatek mieszkaniowy. Ocenione to będzie
na podstawie Państwa statusu w WB oraz
kwalifikacji do zasiłków, sytuacji rodzinnej
i przychodów.
You can find out if you are able to receive
Housing Benefit by contacting the Revenues
and Benefits team at Wiltshire Council. You
can also ask for assistance from the Citizens
Advice Bureau.
Mogą Państwo przekonać się, czy mogą
otrzymywać dodatek mieszkaniowy poprzez
kontakt z Zespołem ds. przychodów i zasiłków
w Wiltshire Council. Możecie także prosić o
pomoc Biuro Porad Obywatelskich.
Please note that from 2013 onwards, Housing
Benefit is gradually being replaced by a new
benefit called Universal Credit.
If you rent from the local government an
amount of the benefit will be subject to
'bedroom tax' rule as from April 2013. This
could happen if your home is considered too
large for you.
Proszę zauważyć, że od 2013 roku dodatek
mieszkaniowy jest stopniowo zastępowany
przez nowy zasiłek zwany Universal credit.
Jeśli wynajmujecie Państwo lokal/dom od
władz rządowych zasiłek ten będzie
przedmiotem weryfikacji zgodnie z zasadą
'bedroom tax' i to już od kwietnia 2013 roku.
Sytuacja ta będzie miała miejsce, gdy wasze
lokum/dom oceni się jako za duże jak na
wasze potrzeby.
List of Wiltshire Council’s addresses, telephone numbers and websites in Useful Contacts & Advice section.
Lista biur Wiltshire Council, ich adresów,
numerów telefonów i stron internetowych
znajduje się w Dziale Użytecznych kontaktów i
porad.
42
Council Tax Reduction scheme known
before as Council Tax Benefit
Program redukcji podatku komunalnego
znany poprzednio jako lokalna ulga
podatkowa (Council Tax Benefit)
If you're on a low income, you may get help
with paying your council tax. Before April
2013, this was called Council Tax Benefit.
From April 2013, this benefit has been replaced by new local schemes called Council
Tax Reduction, hence no new claims for
Council Tax Benefit (CTB) will be accepted.
Jeżeli mają Państwo niskie przychody
możecie uzyskać pomoc w płatności
podatku komunalnego. Przed kwietniem
2013 pomoc ta objęta była przez komunalną
ulgę podatkową. Od kwietnia 2013 r. zasiłek
ten został zastąpiony przez program redukcji
podatku
komunalnego,
stąd
nowe
roszczenia pod starą nazwą (o ulgę
lokalnego podatku) nie będą akceptowane.
Uzyskanie takiej redukcji będzie zależało od
waszego statusu w WB, miejsca waszego
zamieszkania, waszego dochodu i okoliczności rodzinnych.
By sprawdzić czy kwalifikujecie się do
powyższego proszę o kontakt z Zespołem
ds. przychodów i zasiłków w Wiltshire
Council lub z Biurem porad obywatelskich
(patrz Dział Użyteczne kontakty i porady).
Możecie Państwo złożyć taki wniosek na
stosownym
formularzu
od
lokalnego
samorządu lub za pośrednictwem internetu
albo telefonu, pod warunkiem że wirtualne i /
lub
telefoniczne
wnioskowanie
jest
dopuszczalne.
W razie jakichkolwiek problemów z wypełnieniem formularzy, proszę kontaktować się
z lokalnym Biurem Porad Obywatelskich
w celu uzyskania pomocy (patrz Dział
Kwatery wynajmowane od lokalnych
władz
Jako członkowie UE mogą być Państwo
uprawnieni do otrzymania zakwaterowania
zapewnianego
przez
lokalne
władze
(władze/rada). Zakwaterowania takie są
dostępne za pośrednictwem wydziału zw.
Homes 4 Wiltshire. Aby ubiegać się o takie
lokum, należy zarejestrować swoje nazwisko
w tzw. Rejestrze mieszkaniowym.
Tylko niektóre osoby są uprawnione do
wpisu
do
Rejestru
mieszkaniowego.
Pozwala to ubiegać się o zakwaterowanie
za pośrednictwem systemu Homes 4
Wiltshire. Posiadanie mieszkania przez
Państwa lub najbliższą rodzinę w innym
kraju lub w innej części WB dyskwalifikuje
was od powyższego przywileju. Należy
spełnić kryteria do tego kwalifikujące.
Jeżeli staną się Państwo bezdomni,
szczególnie w przypadku posiadania dzieci,
są Państwo uprawnieni do pomocy od
lokalnych władz, pod warunkiem, pozostawania w stosunku pracy lub aktywnego
jej poszukiwania.
Your claim for Council Tax Benefit will depend on your status in the UK, your address,
income and family circumstances.
You can find out if you are eligible to it by
contacting the Revenues and Benefits team
at Wiltshire Council offices or the Citizens
Advice Bureau (see Useful Contacts & Advice section.)
You can apply for CTR in writing, on a form
provided by your local authority or you may
do it online or by telephone provided that the
local authority accepts online and telephone
applications .
If you have any difficulty completing the
forms, you can contact your local Citizens
Advice Bureau for assistance (see Useful
Accommodation
As a member of the EU you may be entitled
to accommodation provided by the local
government (authority/council). This is rented accommodation provided by Homes 4
Wiltshire. To apply for this accommodation,
you need to put your name on the Housing
Register.
Housing Register
Only certain people are entitled to be on the
Housing Register. This would enable you to
apply for a home from Homes 4 Wiltshire.
You are not eligible if you or your immediate
family have accommodation in another
country or in another part of the UK. You
need to satisfy the criteria of the Council that
you are eligible.
If you become homeless, particularly if you
have children, you are entitled to assistance
from Wiltshire Council provided you are still
working or actively seeking employment.
43
If you believe you may be entitled to a
Homes 4 Wiltshire home, or would like to
find out if you are entitled to one, you can
contact Homes 4 Wiltshire or Wiltshire
Council offices. You can also contact the
Citizens Advice Bureau for assistance. (See
Useful Contacts & Advice section).
Jeżeli uważają Państwo, że mogą być
uprawnieni do otrzymania domu od Home 4
Wiltshire lub chcieliby przekonać się, czy
kwalifikują się do tego, prosimy o kontakt
z Homes 4 Wiltshire lub Wiltshire Council.
Możecie także kontaktować się z Biurem
Porad Obywatelskich w celu uzyskania
pomocy (patrz Dział Użyteczne kontakty
i porady).
Changes in your Income
If you are claiming Benefits connected to
your wages, such as WTC or CTC, you must
report certain changes within one month. If
you do not, you may be liable to pay a
penalty.
Zmiany w dochodach
Jeżeli ubiegają się Państwo o zasiłki
powiązane z waszymi płacami, tj. WTC lub
CTC,
wszelkie
zmiany
określone
w warunkach ich przyznawalności należy
zgłaszać w przeciągu jednego miesiąca.
Brak zastosowania się do powyższego
może podlegać karze.
Zmiany, które powodują zmniejszenie
wysokości zasiłku, zawsze wchodzą w życie
od momentu nastąpienia zmiany.
Changes which reduce your Benefit will
always take effect from the date of the
change.
Advice & Assistance
There is a helpline (English only) for WTC
(Working Tax Credit) and CTC (Child Tax
Credit) advice. The number is 0845 300
3900.
Porady i pomoc
Istnieje infolinia udzielająca pomocy (jedynie
anglojęzyczna) odnoszącej się WTC (Ulga
podatkowa dla osób pracujących) i CTC
(Ulga podatkowa dla osób wychowujących
dzieci). Oto jej numer: 0845 300 3900.
Telephone Jobcentre Plus for information on
Benefits 0800 0556688 (English only) or visit
the website www.gov.uk
Dla informacji odnośnie zasiłków skontaktuj
się z Jobcentre Plus pod nr 0800 0556688
(tylko po angielsku) lub odwiedź stronę
internetową www.gov.uk.
For advice on which Benefits you may be
eligible for, and for assistance with filling in
forms, contact your local Citizens Advice
Bureau. (See Useful Contacts & Advice
section). Please also read a note on Universal Credit included on page 8 this guide.
Jeżeli szukają Państwo porady odnośnie
tego, do których zasiłków możecie się
kwalifikować lub potrzebują Państwo
pomocy w wypełnieniu formularzy, prosimy
o kontakt z lokalnym Biurem Porad
Obywatelskich. (patrz Dział Użyteczne
kontakty i
porady). Proszę również
przeczytać wzmiankę o uniwersalnym
credycie/zasiłku
na stronie 8 tego
przewodnika.
44
PENSIONS
EMERYTURY
Individual government pensions are
complicated and depend on many factors. Following is a brief outline only.
Indywidualne
emerytury
państwowe
są
skomplikowane i zależą od wielu czynników.
Następujące informacje mają jedynie charakter
szkicowy.
At the moment the maximum basic state pension is £113.10 per week. Under current regulations you need 30 years of NIC payments to
receive the full basic state pension. From April
2016 there will be a flat-rate state (1-Tier) pension only. You will need 35 qualifying years
for the full pension. The state pension age will
rise to 67 between 2034—2036 and 68 between 2044-2046. The gradual increase from
66-67 has been put forward to 2026. See the
Pensions Act 2014.
To find out more on the subject please go to
www.pensionsadvisoryservice.org.uk or call
the service on 0300 123 1047.
W chwili obecnej maksymalna wysokość
podstawowej emerytury to £113.10 tygodniowo.
W oparciu o istniejące regulacje prawne musicie
Państwo wpłacać NI przez 30 lat aby otrzymać
pełną wysokość podstawowej emerytury. Od
kwietnia 2016 roku dostępna będzie tylko 1-Tier
kwalifikacja emerytalna.
Wiek emerytalny
zwiększy się do 67 w latach 2034 -2036, a do 68
w okresie 2044 - 2046. Kwestia stopniowego
wzrostu wieku emerytalnego od 66 - 67 została
przedstawiona na rok 2026.
Proszę sobie przejrzeć akt prawny z 2014 roku o
obowiązujących unormowaniach emerytalnych.
By dowiedzieć się więcej na przedmiotowy temat
proszę
odwiedzić
stronę
internetową
www.pensionsadvisoryservice.org.uk
lub zadzwonić na nr 0300 123 1047.
In order to qualify for a government (called
state retirement) pension, you need to have
worked and paid national insurance for a minimum of 10 complete years. This will entitle
you to the minimum pension.
Aby zakwalifikować się do emerytury państwowej,
należy
przepracować
i
płacić
składki
ubezpieczenia społecznego przez okres co
najmniej 10 pełnych lat. Dzięki temu będziesz
uprawniony do minimalnej emerytury.
Once you have reached retirement age, you
will be entitled to a state retirement pension if
you fulfil all the required criteria. However, you
can continue working and agree not to take
your pension immediately. Beginning to take
your pension at a later date will entitle you to
receive additional benefit.
Wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego
będziecie uprawnieni do państwowej emerytury,
jeśli spełnicie wszystkie wymagane kryteria.
Jednakże możecie dalej pracować, nie musicie
natychmiastowo przechodzić na emeryturę.
Przejście na emeryturę w późniejszym okresie
umożliwi wam otrzymanie dodatkowych korzyści.
From 1 October 2012 the UK government
have been gradually introducing a new pension process called ‘auto-enrolment’.
Od 1 października 2012 roku Rząd Wielkiej
Brytanii rozpoczął stopniowo wprowadzanie
procesu automatycznego wciągania pracowników
do zakładowego systemu emerytalnego.
Any employer that has five or more employees
must offer their employees access to an appropriate pension scheme (i.e. NEST). If you
are aged 22 and have a certain level of earnings, you will be enrolled automatically. You do
not have to stay in the pension scheme if you
do not wish to.
More information is available via www.gov. uk.
Każdy pracodawca, który zatrudnia 5 i więcej
pracowników, musi zaoferować swoim pracownikom dostęp do programu emerytalnego (np.
NEST). Jeśli osiągnęli Państwo wiek 22 lat i
posiadają określony poziom zarobków, będziecie
wciągnięci
do
przedmiotowego
systemu
automatycznie. Nie musicie Państwo w nim
pozostać, jeśli sobie tego nie życzycie.
Więcej informacji możecie znaleźć na stronie
www. gov.uk.
45
There is an agreement between the UK and
Poland, and if you have paid into a
government pension fund in Poland, and
you have also paid your national insurance
contributions in the UK, your Polish
contributions will be taken into account when
you are paid your UK state retirement
pension. You will need to contact the UK
International Pension Centre 4 months
before you become of pensionable age, and
they will make the arrangements for you.
Zjednoczone Królestwo i Polska zawarły
umowę, na mocy której jeśli płaciliście składki
na ubezpieczenie społeczne w Polsce, a także
składki w Zjednoczonym Królestwie, wasze
polskie składki zostaną wzięte pod uwagę,
kiedy
będziecie
otrzymywali
emeryturę
w Zjednoczonym Królestwie. Będziecie musieli
skontaktować
się
z
Centrum
ds.
międzynarodowych emerytur w Zjednoczonym
Królestwie ( UK International Pension Centre )
na 4 miesiące przed osiągnięciem przez was
wieku emerytalnego. Centrum to wszystko to
dla was zorganizuje.
International Pension Centre
Tyneview Park
Benton
Newcastle-upon-Tyne
NE98 1BA
Telephone: 0191 218 7777 (English only,
but they can arrange for an interpreter)
International Pension Centre
Tyneview Park
Benton
Newcastle-upon-Tyne
NE98 1BA
Telefon: 0191 218 7777 (Jeżeli angielski nie
jest Państwa pierwszym językiem, można
poprosić o pomoc tłumacza.)
For correspondence only:
Adres dla korespondencji:
The Pension Service 11
Mail Handling Site A
Wolverhampton
WV98 1LW
The Pension Service 11
Mail Handling Site A
Wolverhampton
WV98 1LW
It must be stressed that there are many
factors that affect the state retirement
pension. The information given here is a
brief outline only.
Należy podkreślić, że istnieje wiele czynników,
które mogą wpłynąć na waszą państwową
emeryturę . Podane informacje mają zaledwie
charakter szkicowy.
For more information visit the website
www.gov.uk. Go to the International Pensions Centre link. If you need any assistance, you can contact the Citizens Advice
Bureau (see Useful Contacts & Addresses
section).
W celu uzyskania więcej informacji, prosimy
odwiedzić stronę internetową www.gov.uk.
Przejdź do linku International Pensions Centre
(Centrum ds. Międzynarodowych emerytur).
Jeśli
potrzebujesz
pomocy,
możecie
skontaktować
się
z
Biurem
Porad
Obywatelskich (patrz Dział Użyteczne Kontakty
i Adresy)
46
47
.
ZDROWIE
HEALTH

Health Services







Doctor’s Surgery
Minor Injuries Unit
Accident & Emergency
Department
Emergency Medical
Assistance
Advice
Eye Care Services

Dental Services

Maternity Services

Sexual Health Services
Usługi Zdrowotne






Gabinet lekarski
Oddział ds. drobnych urazów
Oddział ratunkowy i nagłych
wypadków
Pomoc medyczna w nagłych
wypadkach
Porady
Usługi okulistyczne

Usługi dentystyczne

Usługi położnicze

Usługi ds. zdrowia
seksualnego
Family Planning
Young Persons, Gay Men
and Sexual Health Clinics
Planowanie rodziny,
Kliniki dla młodych osób,
gejów oraz Kliniki ds. zdrowia
seksualnego

Pharmacy Services

Usługi farmaceutyczne

Drug and alcohol services

Organizacje ds. walki
z narkotykami i alkoholem

Patient Advice Liaison
Services (PALS)

Zespół ds. Współpracy
z Pacjentami (PALS)
48
HEALTH SERVICES
USŁUGI ZDROWOTNE
In the UK, if you have a problem with your
health, you can access health services
through 3 main channels.
Jeśli
masz
problem
ze
zdrowiem
w Zjednoczonym Królestwie, możesz uzyskać
pomoc zdrowotną poprzez 3 główne drogi.
1. A Doctor’s Surgery
For all health problems including chest
and virus infections
2. Minor Injuries Unit
For minor injuries only
3. Accident & Emergency Department
For major accidents and emergencies
1. Gabinet lekarski
Wszystkie problemy zdrowotne, w tym
infekcje klatki piersiowej i wirusowe
2. Oddział ds. Drobnych Obrażeń
Wyłącznie dla drobnych obrażeń
3. Oddział Ratunkowy i Nagłych
Wypadków
Poważniejsze wypadki i nagłe wypadki
All of the above are run by the National Health
Service (NHS). As an EU citizen you are
entitled to free services from the NHS.
Wszystkie z powyższych są prowadzone
przez National Health Service (Narodowy
Fundusz Zdrowia – NHS). Jako obywatel Unii
Europejskiej jesteś uprawniony do darmowych
usług od NHS.
If you are not sure which health care outlet to
use you can telephone NHS Direct on 111
for advice.
Jeśli nie jesteś pewien, z którego punktu
pomocy medycznej skorzystać, możesz
zadzwonić do NHS Direct na numer 111
w celu uzyskania porad.
Registration
It is very important to register yourself and
your family with a local Doctor’s Surgery as
soon as you arrive. Do not wait until
something goes wrong with your health. Each
person in your family needs to fill out a separate registration form.
Rejestracja
Bardzo
ważne,
aby
natychmiast
po
przyjeździe do kraju zarejestrować siebie
i rodzinę w lokalnej przychodni lekarskiej. Nie
czekaj, aż zachorujesz. Każda osoba
w rodzinie musi wypełnić oddzielny formularz
zgłoszeniowy.
You may also be asked for some form of
identification, such as a passport or other document. The GP practice will send your details
to the CCG (Clinical Commissioning Group),
who will confirm your registration with the GP
in writing. You can change your GP at any
time.
Możecie być ponadto poproszeni o dowód
tożsamości, taki jak paszport lub
inny
dokument. Przychodnia ta wyśle informację o
waszych danych do the CCG, która następnie
potwierdzi szczegóły tej rejestracji na piśmie.
Możecie
zmienić
waszą
przychodnię
w każdym czasie.
Doctor’s Surgery
The Doctor’s Surgery is sometimes just called
‘the Surgery’, or ‘the Doctor’s’, and sometimes
the Doctor is referred to as a GP (General
Practitioner of Medicine).
Przychodnia lekarska
Przychodnia lekarska jest czasem nazywana
“the Surgery” lub “the Doctor's”, a lekarz—jako
GP (Lekarz medycyny ogólnej).
Doctor’s Surgeries offer consultations and
treatment by appointment as well as other
health related services. Depending on the
nature of your health care need, you may
have to wait (maximum 2 weeks) for an
appointment, though urgent cases are seen
as soon as possible.
Przychodnie lekarskie oferują konsultacje
i leczenie, jak również inne usługi lekarskie,
w trakcie uprzednio umówionej wizyty. W
zależności od
potrzeby stanu waszego
zdrowia, możesz czekać (maksymalnie 1-2
tygodni) na wizytę, jednak w nagłych
przypadkach jest ona umawiana na jak
najbliższy termin.
49
If the surgery cannot deal with your health
problem they may refer you to another more
appropriate service or specialist for treatment
and advice. If you are referred to see a
specialist you may have to wait some time (up to 8
weeks) unless your doctor considers the matter
urgent.
Jeśli wasza przychodnia lekarska nie jest
w stanie poradzić sobie z waszym problemem
zdrowotnym, może skierować was na
odpowiednie badanie lub do specjalisty na
leczenie i w celu uzyskania porady. Jeśli
zostaniecie
skierowani
do
specjalisty,
przypuszczalnie będziecie trochę czekać (aż
do 8 tygodni), chyba że lekarz uzna wasz
przypadek za pilny.
Looking for a Doctor’s Surgery
A list of local GPs is available from:
www.nhs.uk/service-search/
GPlocationsearch/4
or http://www.wiltshireccg.nhs.uk/your-health/
local-health-services.
W poszukiwaniu przychodni learskiej
Lista lokalnych przychodni lekarskich jest
dostępna ze strony www.nhs.uk/servicesearch/GP/locationsearch/4
lub
http://
www.wiltshireccg.nhs.uk/your-health/localhealth-services.
If you have any problems in registering with
a Doctor’s Surgery, you can contact PALS
(page 61) or visit the local Citizens Advice Bureau office (See Useful Contacts & Advice section).
Jeśli
macie
problemy
z
rejestracją
w
Przychodni
lekarskiej,
możecie
skontaktować się z PALS ( strona 60) lub
odwiedzić lokalne Biuro Porad Obywatelskich
(Patrz Dział Użyteczne kontakty i porady).
Language
If you need the help of a translator when you go
to visit a doctor, let the surgery know when you
make an appointment, and they will arrange
this. You might choose to take a friend with
you to translate.
Język
Jeśli potrzebujecie pomocy tłumacza, kiedy
idziecie do lekarza, powiadom gabinet lekarski
podczas umawiania się na wizytę, a oni to
zorganizują. Możecie zdecydować się na
zabranie ze sobą znajomego, który pomoże
w tłumaczeniu.
Minor Injuries Unit
Patients with minor injuries should visit a
nor Injury Unit (MIU).
Mi-
Minor Injury Units are staffed by nurses with
special training in treating minor injuries such
as:

Minor cuts and lacerations

Bruises

Sprains and strains

Simple fractures

Burns

Dogs and cats bites

Insects bites and stings

Foreign bodies in the skin, the eye, the
ear or the nose.
If you have a cold or chest infection, or an upset stomach, you need to go your Doctor’s
Surgery, not the Minor Injury Unit. This Unit is
for injuries only.
Oddział ds. Drobnych Obrażeń
Pacjenci z drobnymi obrażeniami powinni
odwiedzić Oddział ds. drobnych obrażeń
(MIU).
W Oddziałach ds. Drobnych Obrażeń pracują
pielęgniarki ze specjalnym przeszkoleniem
w leczeniu drobnych obrażeń, takich jak:

Drobne rany cięte i szarpane

Stłuczenia

Skręcenia i zwichnięcia

Proste złamania

Oparzenia

Ugryzienia przez psy i koty

Ciala obce, które dostały się pod skórę,
do oczu, uszu lub nosa.
Jeśli masz przeziębienie lub infekcję w klatce
piersiowej albo boli was brzuch, musicie udać
się do przychodni lekarskiej, nie do Oddziału
drobnych obrażeń. Oddział ten służy pomocą
wyłącznie w obrażeniach.
50
There are 2 Minor Injury Units in Wiltshire
W Wiltshire znajdują się 2 Oddziały ds.
Drobnych Obrażeń
ADDRESS
OPENING TIMES
ADRES
GODZINY PRZYJĘĆ
Chippenham
Chippenham
Community Hospital
Rowden Hill
SN15 2AJ
Trowbridge
Trowbridge Community
Hospital
Adcroft Street
BA14 8PH
Everyday
7.00 am – 1.00am
7 days a week
Chippenham
Chippenham
Community Hospital
Rowden Hill
SN15 2AJ
Trowbridge
Trowbridge Community
Hospital
Adcroft Street
BA14 8PH
Codziennie
7.00 rano 1.00 w nocy
7 dni w tygodniu
Tel: 01249 456403/4
Everyday
24 hours per day
7 days a week
Tel: 01225 711329
Tel: 01249 456403/4
Codziennie
24 godziny na dobę
7 dni w tygodniu
Tel: 01225 711329
Accident and Emergency Department
There are Accident and Emergency (A & E)
departments at the Royal United Hospital in
Bath (BA1 3QE) and the Great Western
Hospital in Swindon (SN3 6BB).
Oddział Ratunkowy i Nagłych Wypadków
Oddziały ratunkowy i nagłych wypadków
znajdują się w Royal United Hospital w Bath
(BA1 3QE) i w Great Western Hospital
w Swindon (SN3 6BB).
Please do not go to an Accident and
Emergency department for non emergency
treatment.
Prosimy nie udawać się do Oddziału
Ratunkowego i Nagłych wypadków w przypadkach nie wymagających natychmiastowej
opieki medycznej.
Emergency medical assistance
Pomoc medyczna w nagłych wypadkach
In a medical emergency telephone the
number 999 for an ambulance (see
Community Services section).
Examples of situations when you should call
for an ambulance include :
W przypadku potrzeby nagłej pomocy medycznej, zadzwoń pod numer 999 po karetkę
(patrz dział Usługi lokalne).
Powinieneś zadzwonić po karetkę pogotowia,
w przypadku:

Chest pain

Bólów w klatce piersiowej

Sudden collapse

Nagłej utraty przytomności

Suspected spinal injuries

Podejrzenia obrażeń kręgosłupa

Complex fractures

Złożonych złamań

Dislocations

Przemieszczeń

Penetrating injuries

Pogłębiających się obrażeń
51
Advice on
Services
Health
and
Health
Care
Porady w
zdrowotnej
 Telephone
 Telefon


If you need advice out of normal
Doctor’s Surgery hours, telephone 111
(English only).
.


Or contact PALS for any kind of advice
on health or health care services
0800 3897671
Internet
www.nhs.uk
At the bottom of page click other languages and choose ‘Polish


sprawie
zdrowia
i
opieki
Jeśli
potrzebujesz
pomocy
poza
normalnymi
godzinami
przyjęć
w przychodni lekarskiej zadzwoń pod
numer 111
(wyłącznie
w
języku
angielskim).
Lub skontaktuj się z PALS – dla wszelkich
porad odnośnie zdrowia i opieki
zdrowotnej pod nr 0800 3897671
Internet
www.nhs.uk
W celu uzyskania informacji i porad
w języku polskim, kliknij na link other
languages and wybierz ’Polski’ w części
dolnej strony.
HOSPITALS
Unless there is an emergency (see above)
do not go to a Hospital. Go to your Doctor’s
Surgery (GP) and you will be sent to a
hospital if it is necessary. Information on
Hospitals is available in Polish http://
www.nhs.uk/Service-Search/Hospital/
LocationSearch/8/Hospitals.
SZPITALE
Jeżeli nie jest to nagły wypadek (patrz
powyżej), nie udawaj się do szpitala. Zgłoś się
do swojego lekarza rodzinnego (GP), a jeśli
będzie to konieczne, zostaniesz skierowany
do szpitala. Informacje na temat szpitali
dostępne są w języku polskim na stronie
http://www.nhs.uk/Service-Search/Hospital/
LocationSearch/8/Hospitals.
EYE CARE SERVICES
If you have already registered at a Doctor’s
Surgery and are working in the UK, you can
have an eye test and some services at
National Health Service prices, which are
cheaper than normal prices. You will need
to show that you are working in UK.
OPIEKA OKULISTYCZNA
Jeśli zapisałeś się już do przychodni lekarskiej
i pracujesz w Zjednoczonym Królestwie,
możesz przejść badanie wzroku oraz uzyskać
inne usługi po cenach
National
Health
Service, które są niższe od normalnych cen.
Będziesz musiał wykazać, że pracujecie
Państwo w WB.
If you are thinking about making a complaint
in respect to treatment received or not received, you can contact your local Healthwatch (see www.healthwatch.co.uk) for further assistance. The time limit applies.
Jeśli myślicie Państwo o złożeniu skargi na
otrzymane leczenie medyczne lub jego brak
możecie skontaktować się z lokalnym
Healthwatch (zobacz www.healthwatch.co.uk)
dla
dalszych
informacji.
Ograniczenie
czasowe ma zastosowanie.
52
DENTAL CARE SERVICES
USŁUGI DENTYSTYCZNE
There are two kinds of dental care services:
those run privately and those run by the
National Health Services (NHS). Those run
by the NHS are subsidised by the
Government and are not as expensive as
privately run dental care.
Istnieją dwa rodzaje usług dentystycznych:
prowadzonych prywatnie oraz prowadzonych przez National Health Services
(Publiczna Służba Zdrowia). Te prowadzone
przez NHS są subsydiowane przez rząd
i nie są tak drogie jak prywatne leczenie
dentystyczne.
You can find lists of the local NHS Dental
Practices via http://www.nhs.uk/ServiceSearch/Dentists/LocationSearch/3 or http://
Listy lokalnych gabinetów dentystycznych
NHS
możecie Państwo znaleźć za
pośrednictwem strony http://www.nhs.uk/
Service-Search/Dentists/LocationSearch/3
lub
http://www.wiltshireccg.nhs.uk/yourhealth/local-health-services.
It is advisable to register with a dentist when
you first arrive in Wiltshire.
Zaleca się rejestrację u dentysty
pierwszym przyjeździe do Wiltshire.
All NHS dental treatment costs are set by
the Government and will be the same at all
NHS practices. This excludes any private
treatments you and your dentist decide upon.
Wszystkie koszty leczenia dentystycznego
NHS są ustalone przez Rząd i będą na tym
samym poziomie we wszystkich gabinetach
NHS. Nie obejmuje to prywatnych leczeń, na
które wy i wasz dentysta się zdecydujecie.
Treatment is free for those who are:
Leczenie jest darmowe dla osób, które są:




Under 18 or aged 18 and in full time
education
Pregnant or have had a baby within the
last 12 months
Receiving certain types of benefits or
tax/child credits


po
W wieku 18 lat lub poniżej i uczą się
w systemie dziennym
W ciąży lub urodziły dziecko w przeciągu
ostatnich 12 miesięcy
Otrzymują określone rodzaje zasiłków
lub ulgi podatkowe/na dzieci
Private Dental Care
Private dentists can also provide you with
treatment, although the cost of this may be
higher than NHS charges. Details of local
private dentists can be found in the
telephone book.
Prywatna opieka dentystyczna
Prywatni dentyści mogą również zapewnić
wam leczenie, mimo że koszty tego mogą
być wyższe niż opłaty NHS. Szczegóły
lokalnych prywatnych gabinetów lekarskich
znajdują się w książce telefonicznej.
Private Dental complaints need to be referred to the Dental Complaints Service.
Skargi na prywatne praktyki należy kierować
do the Dental Complaints Service.
Telephone: 020 8253 0800
Email: [email protected]
Website: www.dentalcomplaints.org.uk
Address:
Dental Complaints Service
Stephenson House
2 Cherry Orchard Road
Croydon CR0 6BA
Telefon: 020 8253 0800
Email: [email protected]
Strona internetowa:
www.dentalcomplaints.org.uk
Adres:
Dental Complaints Service
Stephenson House
2 Cherry Orchard Road
Croydon CR0 6BA
More info also can be found on General
Dental Council website - http://www.gdcuk.org/Pages/default.aspx.
Możecie także dowiedzieć się więcej ze
strony General Dental Council - http://www.gdc-uk.org/Pages/.default.aspx.
53
Urgent Dental Care
If you are registered with a dentist, you can
go to them for urgent dental care. If you are
not registered with a dentist but are in a lot
of pain, you can contact the Dental Helpline
on 0845 7581926. Telephoning on this
phone is in English only.
Nagła opieka dentystyczna
Jeśli jesteście zarejestrowani u dentysty,
możecie udać się do niego, aby uzyskać
opiekę dentystyczną w nagłych wypadkach.
Jeśli nie jesteście zarejestrowani u dentysty,
ale bardzo cierpicie możecie skontaktować
się z Infolinią Dentystyczną pod numerem
0845 7581926. Infolinia służy pomocą
wyłącznie w języku angielskim.
However, when you book an appointment
you can request that an interpreter be
present during your appointment. If you
change your mind and do not want the
appointment, please let them know in good
time so that someone else can have your
appointment and the interpreter need not
come.
Jeśli jednak zarezerwujecie wizytę, możecie
poprosić o obecność tłumacza na czas
wizyty. Jeśli zmienicie zdanie i nie chcecie
przyjść na spotkanie, prosimy powiadomić
ich z odpowiednim wyprzedzeniem, aby inna
osoba mogła się umówić na wizytę oraz aby
tłumacz nie musiał niepotrzebnie przychodzić.
54
MATERNITY AND INFANT
SERVICES
USŁUGI POŁOŻNICZE I OPIEKA
NAD NIEMOWLĘTAMI
Pregnant women are cared for by a team of
Health Care specialists.
Kobietami w ciąży zajmuje się Zespół
specjalistów opieki zdrowotnej .
Pregnant women need to register at a
Doctor’s Surgery (see Health Services
Section).
Kobiety w ciąży muszą się zarejestrować
w przychodni lekarskiej (patrz Dział Usługi
Zdrowotne).
During the first appointment with the Doctor,
s/he will arrange a further appointment with
a specialist midwife, who will perform all the
screening necessary to monitor the health of
the mother and unborn child. In the UK,
most babies are born with the assistance of
a midwife (who may also be referred to as a
maternity nurse), who is a specialist in this
field.
Podczas pierwszej wizyty lekarskiej, Doktor
umówi dalsze spotkanie ze specjalistą
położnikiem,
który
wykona
wszelkie
konieczne badania, aby sprawdzić stan
zdrowia matki i nienarodzonego dziecka.
W Zjednoczonym Królestwie większość
dzieci rodzi się z pomocą położnej (która
może się również nazywać pielęgniarką
położną), specjalisty w tym zakresie.
You can give birth at home, in a unit run by
midwives or in hospital. Your midwife will be
able to assist you in your choice.
Kobiety ciężarne mogą urodzić w domu, na
oddziale prowadzonym przez położniczą lub
w szpitalu. Położna będzie mogła pomóc
wam w dokonaniu wyboru.
When the baby is born, the midwife will
notify a Health Visitor who will visit you and
your baby.
She will inform you about
immunisations, and keep a record of your
baby’s health.
She will also give you
information on any benefits (see Benefits
Section) that you might be able to receive to
help with the cost of the care of your child. If
you have any problems you can phone the
Health Visitor.
Kiedy
dziecko
się
urodzi,
położna
powiadomi pielęgniarkę środowiskową, która
odwiedzi was i wasze dziecko. Poinformuje
ona was o immunizacji oraz będzie
prowadziła rejestr zdrowia waszego dziecka.
Udzieli ona ponadto informacji na temat
wszelkich zasiłków (patrz Dział Zasiłki),
które możecie otrzymać jako pomoc
w kosztach opieki nad dzieckiem. W razie
jakichkolwiek
problemów,
możecie
kontaktować z pielęgniarką środowiskową.
For information on registering the birth at the
Register of Births, and getting a Birth Certificate see page 80 this guide.
Informacje na temat rejestracji urodzenia
dziecka oraz aktu urodzenia znajdują się na
stronie 80 tego przewodnika.
If you have infant children who were born in
Poland, but have now come to the UK,
please register the child at a Doctor’s
Surgery. They will contact a Health Visitor
who will visit you and your baby.
Jeśli masz małe dzieci urodzone w Polsce,
ale które przybyły obecnie do Zjednoczonego Królestwa, prosimy zareje-strować
dziecko
w
przychodni
lekarskiej.
Przychodnia ta skontaktuje się z pielęgniarką środowiskową, która odwiedzi was
i wasze dziecko.
55
SEXUAL HEALTH SERVICES:
Family Planning,
Young Persons, Gay Men and
Sexual Health Clinics
USŁUGI W ZAKRESIE ZDROWIA
SEKSUALNEGO:
Planowanie rodziny, Kliniki dla
młodych osób, gejów oraz
Kliniki d/s zdrowia seksualnego
These services are provided at clinics where
you can call in without an appointment at the
times given below. You may also be able to
telephone to make appointments at other
times.
Usługi te są świadczone w klinice, do której
możecie przyjść bez umawiania się na
wizytę w poniżej podanych godzinach.
Możesz również zadzwonić, aby umówić się
na wizytę w innych godzinach.
What you can get:
 Pregnancy tests
 Cervical smear tests
 Screening and treatment for Sexually Transmitted Diseases (STD)
 HIV test for AIDS
 Leaflets
Co możesz otrzymać:
 Testy ciążowe
 Testy na podstawie wymazu z szyjki
macicy
 Badanie i leczenie chorób
przenoszonych drogą płciową (STD)
 Test na obecność wirusa HIV, na
AIDS
 Ulotki
Free contraception:
 Free male and female condoms





Emergency contraception
Oral contraceptive pill
Injections and implants
Intra-uterine devices/system
Diaphragms and cervical caps

Advice on natural methods
Help and information on:
 Safer sex
 Sexual Infections



Pre pregnancy and pregnancy
advice
Psycho-sexual counselling
Stopping smoking
Darmowa antykoncepcja:
 Darmowe prezerwatywy dla
mężczyzn i kobiet
 Antykoncepcja doraźna
 Doustne pigułki antykoncepcyjne
 Zastrzyki i implanty
 Wkładki/system wewnątrzmaciczny
 Krążki maciczne i kapturki
naszyjkowy
 Porady na temat metod naturalnych
Pomoc i informacje na temat:
 Bezpiecznego seksu
 Infekcji przeniesionych drogą
płciową
 Porady przed zajściem w ciążę
i w jej trakcie
 Porady psychoseksualne
 Rzucenie palenia.
Advice on contraception
Telephone Helplines (incl. registration):
DAY
01225 831593
Monday – Thursday 9.00 am – 4.45 pm
Friday 9.00 am - 4 pm
Porady na temat antykoncepcji
Infolinie (włączając rejestrację)
DZIEŃ
01225 831593
Poniedziałek – Czwartek 9 – 16:45
Piątek
9 - 16
EVENINGS
Mondays
Tuesday
Thursday
Thursday
WIECZORY
Poniedziałek
Wtorek
Czwartek
Czwartek
6 - 8.30 pm
Chippenham
Calne
Trowbridge
Devizes
01249 456412
01249 812821
01225 711364
01380 725089
18 - 20.30
Chippenham
Calne
Trowbridge
Devizes
01249 456412
01249 812821
01225 711364
01380 725089
56
Kliniki są położone w następujących miejscowościach:
Clinics are based at:
ADDRESS
OPENING TIMES
Amesbury
Health Centre
Smithfield Street
SP4 7AN
Tuesday
4.30 pm – 6.30 pm
Calne
Health Centre
Broken Cross
SN11 8BN
6.00 pm – 8.30 pm
Chippenham
Community
Hospital
Rowden Hill
SN15 2AJ
Wednesday
4 pm – 7.30 pm
Devizes
Health Clinic
New Park Street
SN10 1EF
Thursday
6.00 pm – 8.30 pm
Durrington
Durrington Youth
Clinic
The Ham
SP4 8HW
ADRES
GODZINY PRZYJĘĆ
Amesbury
Health Centre
Smithfield Street
SP4 7AN
Wtorek
16.30 – 18.30
Calne
Health Centre
Broken Cross
SN11 8BN
18.00 – 20.30
Chippenham
Community
Hospital
Rowden Hill
SN15 2AJ
Środa
16.00--19.30
Devizes
Health Clinic
New Park Street
SN10 1EF
Czwartek
18.00 – 20.30
Monday
3 pm – 5 pm
(under 25 years old)
Durrington
Durrington Youth
Clinic
The Ham
SP4 8HW
Poniedziałek
15 – 17
(poniżej 25 roku życia)
Melksham
Community
Hospital
Spa Road
SN12 7NZ
Tuesday
9.15 am – 11.45 am
Melksham
Community
Hospital
Spa Road
SN12 7NZ
Wtorek
9.15 – 11.45
Salisbury
Central Health
Centre
Avon Approach
SP1 3SL
Tue and Fri
3.30 - 5.30 pm
Salisbury
Central Health
Centre
Avon Approach
SP1 3SL
Poniedziałek I Wtorek
15.30 - 17.30
Trowbridge
Community
Hospital
Minor Injury Unit
Adcroft Street
BA14 8PH
Thu 6 - 8.30 pm
Trowbridge
Community
Hospital
Minor Injury UnitAdcroft Street
BA14 8PH
Czwartek
18 - 20.30
Warminster
Community
Hospital
The Avenue
BA12 8QS
Contact for details
Warminster
Community
Hospital
The Avenue
BA12 8QS
Zadzwoń, by dowiedzieć się
szczegółów
Tel: 01980 625313
Tel: 01249 812821
Tel: 01249 456502
Tel: 01380 725089
Tel: 01225 701005
Tel: 01722 328595
Tel: 01225 711364
Tel: 01985 846700
Tel: 01980 625313
Tel: 01249 812821
Tel: 01249 456502
Tel: 01380 725089
Tel: 01225 701005
Tel: 01722 328595
Tel: 01225 711364
Tel: 01985 846700
57
PHARMACY SERVICES
USŁUGI FARMACEUTYCZNE
Pharmacists (sometimes called chemists) are
experts on medicines and how they work. You
can buy various medicines from Pharmacies
or Chemist shops, but for some medicines will
need authorisation from your doctor. When
you need to take medication your doctor or
perhaps your dentist will give you a
prescription to take to a Pharmacist to obtain
your medicine.
Farmaceuci są ekspertami w dziedzinie leków
i sposobu ich działania. Możecie Państwo
zakupić różne leki w aptece, ale czasami
będzie wymagana do tego recepta od lekarza.
Jeśli będziecie potrzebowali danego leku,
wasz lekarz lub być może wasz dentysta da
wam receptę, którą będziecie musieli
przedstawić w aptece aby zakupić lek.
A charge is payable for National Health
Service (NHS) prescriptions but you may be
entitled to free prescriptions if you are:
Za taką receptę należy zapłacić, ale możecie
być uprawnionym do darmowych recept, jeśli
jesteście:






Under 16
Aged 16-18 in full time education
Aged over 60
Pregnant or a nursing mother
In an NHS Low Income Scheme
Suffering from certain long term illnesses
or disabilities
Or you have:
 Prescribed contraception
 An exemption certificate.


Poniżej 16 roku życia
W wieku 16-18 lat, i uczycie się
w systemie dziennym
 W wieku powyżej 60 lat
 W ciąży lub okresie karmienia
 W programie NHS dla osób o niskich
dochodach
 Niepełnosprawni lub cierpicie na przewlekłe choroby
lub w przypadku:
 antykoncepcji przepisanej na receptę
 posiadania certyfikatu zwolnienia.
Your Doctor’s Surgery will be able to tell you
where to find a local Pharmacy/Chemist.
Some surgeries have one on site. You can
also search for a local pharmacy on:
http://www.nhs.uk/Service-Search or http://
Wasza przychodnia lekarska będzie w stanie
powiedzieć Państwu gdzie możecie znaleźć
najbliższą aptekę. Niektóre przychodnie
posiadają aptekę na miejscu. Możecie
ponadto poszukać lokalnej apteki za
pośrednictwem wyszukiwarki na stronie:
http://www.nhs.uk/Service-Search lub http://
Pharmacists can also give advice on some
minor illnesses such as:
Farmaceuci mogą ponadto pomóc w drobnych zachorowaniach typu:














Aches and pains
Minor injuries
Stomach upsets
Women’s health
Skin conditions
Allergies
Colds and flu
The service is usually in the English language.
Bóle ogólne
Niewielkie obrażenia
Bóle żołądka
Problemy natury kobiecej
Choroby skórne
Alergie
Przeziębienia i grypa.
Zazwyczaj usługa ta jest dostępna wyłącznie
w języku angielskim.
58
DRUGS & ALCOHOL SERVICES
AND THE WILTSHIRE ALCOHOL
STRATEGY
The Wiltshire Alcohol strategy is a programme
aiming is to minimise the harm to your health,
reduce / eliminate violence and antisocial behaviour associated with alcohol.
For details of the drug and alcohol services
available across the county please refer to the
Wiltshire Directory of Drug and Alcohol Services via www.wiltshire.gov.uk/directory-2012drug-and-alcohol-services.pdf.
Here is a few of them.
The service
Specialist Drug and Alcohol Service (Kennet,
North and West Wiltshire)
ORGANIZACJE D/S WALKI
Z NARKOTYKAMI I ALKOHOLEM A
THE WILTSHIRE ALCOHOL STRATEGY
The Wiltshire Alcohol strategy to program
mający na celu zmniejszenie szkody
wyrządzanej zdrowiu, redukcji lub eliminacji
przemocy i antyspołecznego zachowania
związanego
z
nadużyciem
alkoholu.
Szczegóły na temat dostępnych w Wiltshire
usług w przypadkach nadużyć narkotyków
i alkoholu zawarta jest w katalogu przedmiotowych usług na stronie :
www.wiltshire.gov.uk/directory-2012-drug-and
-alcohol-services.pdf.
A oto kilka z nich.
Contact details
Telephone: 01225759940 (Trowbridge)
Website: www.awp.nhs.uk
Swindon and Wiltshire Alcohol and Drug Service 01225776477 (Trowbridge)
(SWAD)
01793695405 (Swindon)
Wiltshire Addiction Support Project (WASP)
Website: www.addiction_support.co.uk
Motiv8
Telephone:
01225718230 (Trowbridge)
01249 709400 (Devizes)
Website: www.q2a.co.uk
Help Counselling Service
Website: www.helpcounselling.co.uk
Carer Support Wiltshire
Telephone: 08001814118
Website: www.carersinwiltshire.co.uk
Amber
Website: www.amberweb.org
Alabare
Website: www.alabare.co.uk
59
Please be aware that these services offer
appointments and/or drop-ins and some accept referrals or/and self-referrals.
Proszę mieć na uwadze, że usługi te offerują
wizyty na termin i/lub bez terminu, a niektóre
z nich akceptują skierowania przez osoby/
instytucje upoważnione
i/lub zgłoszenia
individualne.
Here are also helplines.
Oto także niektóre z infolini.
Helplines available
Dostępne Infolinie
Adult Services for 18+
08456036993
Dla osób powyżej 18 lat
08456036993
Alcoholics Anonymous
08457697555
Anonimowi Alkoholicy
08457697555
Al-Anon & Alateen
02074030888
Al-Anon & Alateen
02074030888
Cocaine Anonymous
08006120225 or
02084295924 or
03009991212
Anonimowi Narkomani
08006120225 lub
02084295924 lub
03009991212
Drinkline
08009178282
Ogólna linia dla
uzależnionych od alkoholu
08009178282
Families Anonymous
08451200660
Anonimowa linia pomocy
dla całych rodzin
08451200660
Frank
0800776600
Frank
0800776600
Re-solv
01785810762
Re-solv
01785810762
60
PATIENTS ADVICE &
LIAISON SERVICE (PALS)
ZESPÓŁ Ds. WSPÓŁPRACY
Z PACJENTAMI (PALS)
Patients Advice & Liaison Service (PALS)
offers a free, confidential National Health
Service for patients, carers, family and
friends. Their aim is to:
Zespół ds. Współpracy z Pacjentami (PALS)
oferuje darmowe i poufne usługi zdrowotne
dla pacjentów, opiekunów, rodziny i znajomych. Ich celem jest:
 Provide information on NHS services

 Listen to concerns, suggestions and

queries
 Help sort out problems quickly on your
behalf
 Advise and support patients and their
families and carers.


Zapewnianie informacji na temat usług
NHS
Wysłuchiwanie
problemów,
sugestii
i pytań
Pomoc w szybkim rozwiązaniu problemów w waszym imieniu
Doradztwo i wsparcie pacjentów oraz ich
rodzin i opiekunów.
If you need help, advice or have concerns
about NHS health services, contact PALS
(For Bath and North East Somerset, Swindon and Wiltshire).
Jeśli potrzebujecie Państwo pomocy, porady
lub macie uwagi odnośnie usług zdrowotnych NHS, prosimy o kontakt z PALS
(dla obszaru Bath i North East Somerset,
Swindon i Wiltshire).
Address:
Adres dla doręczeń:
Kempthorne House
Martin`s Hospital
Clara Cross Lane
Bath
BA2 5RP
Kempthorne House
St Martin`s Hospital
Clara Cross Lane
Bath
BA2 5RP
Telephone: 0800 389 7671
- 24 hour free phone service
English only.
Telefon: 0800 389 7671
- 24-godzinna darmowa infolinia
Dostępna wyłącznie w języku
angielskim.
Website:
E-mail:
Strona www: www.wiltshireccg.nhs.uk
E-mail:
[email protected]
www.wiltshireccg.nhs.uk
[email protected]
61
62
.
COMMUNITY
SERVICES &
LEISURE ACTIVITIES
USŁUGI LOKALNE
I WYPOCZYNEK

Civil Legal Service (CLS)

Cywilna Pomoc Prawna (CLS)

Integrated Youth Services
(13 – 19 years old)

Zintegrowane Usługi dla
Młodzieży (13-19 lat)

Leisure Centres &
Swimming Pools

Library Services

Usługi biblioteczne

Police

Policja

Social Care Services

Opieka Społeczna

Voluntary & Part Time
Work

Wolontariat i praca
w niepełnym wymiarze godzin

Wiltshire Fire & Rescue
Service

Straż Pożarna i Ratownicza
w Wiltshire


Inne Dostępne Usługi

Young People’s Leisure

Propozycje aktywności
rekreacyjnych dla młodzieży

Centra wypoczynkowe
i baseny
Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families—January 2014
63
CYWILNA POMOC PRAWNA
CLS
CIVIL LEGAL SERVICE
CLS
CLS
The CLS is a national network
merchants who provide legal aid.
of
The service aims to:
 Help you with finding a solicitor or legal
adviser
 Answer questions on your rights, on Employment, Welfare, Benefits and Debt in
the England and Wales
 Assist you in finding information from
other sources
 Advise on Legal Aid
 Get you free initial advice from qualified
legal advisers
 Give you an access to legal information
leaflets
 Allow you to record messages about
common legal problems 24 hours a day
(in English)
You can find out more about their services on
www.clsdirect.org.uk (in English).
Civil Legal Advice helpline
If you are eligible for civil legal advice you may
call Civil Legal Advice helpline on 08453
454345 for free advice about benefits, tax
credits, housing, employment, discrimination,
education or debt problems. They can arrange for translation if you inform them that
you cannot speak English. The line is open
Mon—Fri 9 am—8 pm, Sat 9 am—12.30 pm.
Citizens Advice Bureau
CLS jest krajową siecią osób prawnych
i fizycznych udzielających cywilnej pomocy
prawnej.
Usługa ta obejmuje:
 Pomoc w odnalezieniu prawnika lub
doradcy prawnego
 Udzielanie odpowiedzi na pytania
związane z twoimi uprawnieniami,
kwestiami
zatrudnienia,
aspektami
socjalnymi, zasiłkami i długami w Angli i
na Wali
 Pomoc w odnalezieniu informacji
z innych źródeł
 Porady prawne
 Darmową pomoc wstępną wykwalifikowanych doradców prawnych
 Dostęp do ulotek z informacjami
prawnymi
 Możliwość
nagrania
wiadomości
dotyczących powszechnych problemów
natury prawnej 24 godzin na dobę
(w języku angielskim)
Więcej informacji na temat ich usług możecie
odnaleźć na stronie www.clsdirect.org.uk
(w języku angielskim).
Infolinia Cywilnej Pomocy Prawnej
Jeśli kwalifikujecie się do otrzymania takiej
cywilnej porady prawnej, możecie zadzwonić
na CLS krajową infolinię 08453454345, aby
uzyskać darmowe porady dotyczące zasiłków,
ulg podatkowych, zakwaterowania, zatrudnienia, dyskryminacji, edukacji lub problemów
z zadłużeniem. Mogą oni ponadto zorganizować tłumaczenie języka mówionego jeśli
poinformujecie
ich,
że
nie
mówicie
w języku angielskim. Linia ta otwarta jest od
poniedziałku do piątku w godzinach 9—20
i w soboty 9—12.30.
Biuro Porad Obywatelskich
You can also ask for advice at your local
Citizens Advice Bureau (addresses in Useful
Contacts & Advice Section), which is part of
the CLS network, on your rights, legal proceedings, employment, welfare, benefits, debt
and housing issues.
For more information please refer to
www.org.uk/England/law_e/.
Po poradę możecie również zgłosić się
do
lokalnego Biura Porad Obywatelskich
(Dział ds. adresów, użytecznych kontaktów
i porad), stanowiącego część sieci CLS, w celu
uzyskania
pomocy
na
temat
twoich
uprawnienień, procedur prawnych, zatrudnienia, aspektów socjalnych, zasiłków, długu i
problemów mieszkaniowych.
Dodatkowych informacji można zasięgnąć na
stronie www.org.uk/England/law_e/.
64
Wiltshire Integrated Youth Services
13 – 19 years old
Wiltshire Integrated YouthServices
13 – 19 lat
The service is designed to give advice, guidance
and support to all 13 to 19 year old people on an
individual level. The centre ensures that young
people have an appropriate meeting place for their
personal and social development activities, set
programme in connection to youth work values
and so on. The service also guides and advices
on:
 Young people living independently
 Childcare
 Alcohol and drugs
 Sexual health
 Help with children`s behaviour
 Assistance with communication
 Assertiveness training
 Anger and anxiety management
 Racial abuse
Usługa ma na celu udzielanie porad, wskazówek
i wsparcia osobom pomiędzy 13 a 19 rokiem
życia
na indywidualnym poziomie. Centrum
zapewnia młodym ludziom odpowiednie miejsce
dla swoich działań na rzecz rozwoju osobistego
i społecznego, ustawia program mający na celu
pielęgnowanie wartości płynących z pracy
z młodzieżą i tak dalej. Centrum również udziela
wsparcia w kwestiach:
For more information please go to :
www.wiltshirepathways.org.uk
Main offices in Wiltshire:
TELEPHONE
Bradford on Avon
Frome Road
BA15 1LE
01225 868115
07795 665725
Chippenham
The Bridge
Bath Road
SN15 2AA
Devizes
Southbroom
London Rd
The Green
SN10 5AB
Melksham
56 Spa Road
SN12 7NY
01249 655249
Salisbury
Wilton Youth Centre Hollows
Wilton Road
SP2 0JE
01722 410963
Trowbridge
Polebarn Road
Court Mills Centre
BA14 7EG





Wzorców dziecięcego zachowania
Komunikacji międzyludzkiej
Assertywności
Kontroli złości i pobudzenia nerwowego
Dyskriminacji rasowej.
Więcej informacji można zasięgnąć na stronie
internetowej www.wilthsirepathways.org.uk.
If you need help or advice contact an appropriate
Youth Development Centre.
ADDRESS
 Samodzielnego zamieszkania
 Opieki nad dziećmi
 Alkoholu i narkotyków
 Zdrowia seksualnego
01380 722598
01225 702355
07771 847376
To be confirmed
Jeśli potrzebujecie pomocy lub porady, skontaktujcie się z odpowiednim Ośrodkiem Rozwoju
Młodzieży. Jego główne biura w Wiltshire to:
Główne biura w Wiltshire:
ADRES
TELEFON
Bradford on Avon
Frome Road
BA15 1LE
01225 868115
07795 665725
Chippenham
The Bridge
Bath Road
SN15 2AA
01249 655249
Devizes
Southbroom
London Rd
The Green
SN10 5AB
01380 722598
Melksham
56 Spa Road
SN12 7NY
01225 702355
07771 847376
Salisbury
Wilton Youth Centre Hollows
Wilton Road
SP2 0JE
01722 410963
Trowbridge
Polebarn Road
Court Mills Centre
BA14 7EG
To be confirmed
65
LEISURE CENTRES
& SWIMMING POOLS
CENTRA WYPOCZYNKOWE
I BASENY
There are Leisure Centres all over Wiltshire, with different facilities available including swimming pools, gyms, bowls, courts for
squash, badminton and other sporting activities. There are also various groups and classes.
W całym Wiltshire istnieje wiele centrów
rekreacyjnych,
z
różnymi
dostępnymi
obiektami takimi jak baseny, siłownie,
kręgielnie, boiska dla squash, badminton i
innych aktywności sportowych. Istnieje wiele
różnych grup i klas zajęć.
To find your nearest centre, and what is
available in each centre, use the website
www.wiltshire.gov.uk and browse for Leisure
and Recreation, or contact a centre directly.
Aby znaleźć najbliższe centrum i dowiedzieć
się, co jest dostępne w każdym z nich,
skorzystajcie ze strony www.wiltshire.gov.uk,
następnie z zakładki Wypoczynek i Rekreacja, lub skontaktujcie się bezpośrednio
z danym centrum.
Centres are situated at:
Centra są
miejscach:
ulokowane
w
następujących
EAST WILTSHIRE
TOWN & LEISURE CENTRE
Devizes
Devizes Leisure Centre
Southbroom Road, SN10 5AB
Marlborough
Marlborough Leisure Centre
Barton Dene, SN8 1PB
Tidworth
Tidworth Leisure Centre
Nadder Road, SP9 7QN
TELEPHONE
01380 734880
01672 513161
01980 847140
Chippenham
The Olympiad Leisure Centre
Monkton Park, SN15 3PA
Corsham
Springfield Leisure Centre
Beechfield Road, SN13 9DN
Malmesbury
The Activity Zone
Bremilham Road, SN16 0DQ
Wootton Bassett
Lime Kiln Leisure Centre
Lime Kiln, SN4 7HG
CENTRUM MIEJSKIE
I WYPOCZYNKU
Devizes
Devizes Leisure Centre
Southbroom Road, SN10 5AB
Marlborough
Marlborough Leisure Centre
Barton Dene, SN8 1PB
Tidworth
Tidworth Leisure Centre
Nadder Road, SP9 7QN
TELEFON
01380 734880
01672 513161
01980 847140
Północna część Wiltshire
NORTH WILTSHIRE
Wschodnia część Wiltshire
TELEPHONE
01249 444144
01249 712846
01666 822533
01793 852197
CENTRUM MIEJSCE
I WYPOCZYNKOWE
Chippenham
The Olympiad Leisure Centre
Monkton Park, SN15 3PA
Corsham
Springfield Leisure Centre
Beechfield Road,SN13 9DN
Malmesbury
The Activity Zone
Bremilham Road SN16 0DQ
Wootton Bassett
Lime Kiln Leisure Centre
Lime Kiln, SN4 7HG
TELEFON
01249 444144
01249 712846
01666 822533
01793 852197
66
Południowa część Wiltshire
SOUTH WILTSHIRE
Salisbury
Five Rivers Leisure Centre
Hulse Rd, SP1 3NR
Durrington
Durrington Swimming and
Fitness Centre
Recreation Road, SP4 8HH
Tisbury
Tisbury & District Sports
Centre
Weaveland Road , SP3 6HJ
TELEPHONE
01722 339966
01980 594594
01747 871141
CENTRUM MIEJSKIE
I WYPOCZYNKOWE
Salisbury
Five Rivers Leisure Centre
Hulse Rd, SP1 3NR
Durrington
Durrington Swimming and
Fitness Centre
Recreation Road, SP4 8HH
Tisbury
Tisbury & District Sports
Centre
Weaveland Road , SP3 6HJ
TELEFON
01722 339966
01980 594594
01747 871141
Zachodnia część Wiltshire
WEST WILTSHIRE
Bradford-on-Avon
Bradford-on-Avon Swimming Pool
Station Approach, BA15 1DF
Melksham
 Christie Miller Sports Centre,
Lancaster Way, Bowerhill,
SN12 6QU
 Melksham Blue Pool,
Market Place, SN12 6ES
Westbury
 Leighton Recreation Centre,
Wellhead Lane, BA13 3PT
 Westbury Swimming Pool,
Church Street, BA13 3BY
Warminster
Warminster Sports Centre, Woodcock Road, BA12 9DQ
Trowbridge
 Castle Place Leisure Centre,
Level 5a, Multi Storey Car
Park, BA14 8AL
 Trowbridge Sports Centre,
Frome Road, BA14 0DJ
TELEPHONE
01225 862970
01225 702826
01225 703525
01373 824448
01373 822891
01985 212946
01225 762711
01225 764342
CENTRUM MIEJSKIE
I WYPOCZYNKOWE
Bradford-on-Avon
Bradford-on-Avon Swimming
Pool,
Station Approach, BA15 1DF
Melksham
 Christie Miller Sports Centre,
Lancaster Way, Bowerhill,
SN12 6QU
 Melksham Blue Pool, Market
Place, SN12 6ES
Westbury
 Leighton Recreation Centre,
Wellhead Lane, BA13 3PT
 Westbury Swimming Pool,
Church Street, BA13 3BY
Warminster
Warminster Sports Centre,
Woodcock Road, BA12 9DQ
Trowbridge
 Castle Place Leisure Centre,
Poziom 5a wielopoziomowego parkingu samochodowego
BA14 8AL
 Trowbridge Sports Centre,
Frome Road, BA14 0DJ
TELEFON
01225 862970
01225 702826
01225 703525
01373 824448
01373 822891
01985 212946
01225 762711
01225 764342
67
LIBRARY SERVICES
& INTERNET ACCESS
Libraries lend books free of charge to members, and offer free internet access. They are
also excellent sources of information on local
and national amenities. It is free to become a
member. To join, you will need to show your
passport, and a utility bill or proof of work or
accommodation. Most libraries have selections
of books in languages other than English.
These selections are changed from time to time
to ensure readers have a good variety of
choice. Polish books are available in most
libraries.
Libraries also have local and national newspapers, talking books, DVDs and CDs, story times
for children, and other facilities such as photocopying, for a small charge. All libraries have
computers that you can use for free for writing
letters, CVs, etc, and for free Internet access.
Libraries are a good place for finding out what is
going on in your local area.
To find your nearest library, information and
opening times, go to www.wiltshire.gov.uk, click
on the picture of libraries on the right hand side,
scroll down to Library locations and opening
hours. You can also telephone 01225 713727
for information.
The main libraries in Wiltshire are:
ADDRESS
Chippenham
Timber Street
SN15 3EJ
01249 650536
Devizes
Sheep Street
SN10 1DL
01380 726878
Salisbury
Market Place
SP1 1BL
01722 324145
OPENING TIMES
Monday
Tuesday
Wednesday
Thursday
Friday
Saturday
10 am – 7 pm
9 am – 5 pm
9 am – 1 pm
9 am – 7 pm
9 am – 7 pm
9 am – 5 pm
Monday
10 am – 7 pm
Tuesday
9.30 am – 5 pm
Wednesday 9.30 am –12.30 pm
Thursday
9.30 am – 7pm
Friday
9.30 am – 5 pm
Saturday
9.30 am – 4 pm
Monday
Tuesday
Wednesday
Thursday
Friday
Saturday
10 am—7 pm
9 am—7 pm
9 am—5 pm
9 am—5 pm
9 am—7 pm
9 am—5 pm
USŁUGI BIBLIOTECZNE
I DOSTĘP DO INTERNETU
Biblioteki oferują darmowe wypożyczanie
książek swoich członkom, a także oferują
darmowy dostęp do internetu. Są one
również wyśmienitym źródłem informacji na
temat lokalnych i krajowych obiektów.
Członkostwo jest bezpłatne. Aby stać się
członkiem, należy okazać swój paszport,
rachunek za usługi medialne lub dowód na
podjęcie pracy albo zakwaterowanie.
Większość bibliotek posiada selekcję
książek w językach innych niż angielski.
Asortyment jest od czasu do czasu
zmieniany, aby zapewnić czytelnikom
różnorodność wyboru. Polskie książki są
dostępne w większości bibliotek.
Biblioteki oferują ponadto gazety lokalne
i krajowe, książki audio, DVD i CD, czytanie
bajek dla dzieci i inne usługi takie jak xero,
za niewielką opłatą. Wszystkie biblioteki
mają komputery, do których dostęp jest
darmowy w celu napisania listów, CV etc,
i darmowego internetu.
Biblioteki są dobrym miejscem, aby
dowiedzieć się, co się dzieje na twoim
lokalnym obszarze.
Aby odnaleźć informację o najbliżej
położonej bibliotece i jej godzin otwarcia,
prosimy przejść do www.wiltshire.gov.uk,
kliknąć na napis biblioteki po prawej stronie,
i skorzystać z wyszukiwarki
lokalizacji
bibliotek i ich godzin otwarcia. Możecie
ponadto zadzwonić pod numer 01225
713727, celem uzyskania informacji.
Główne biblioteki w Wiltshire znajdują się w:
ADRES
GODZINY PRZYJĘĆ
Chippenham
Timber Street
SN15 3EJ
01249 650536
Devizes
Sheep Street
SN10 1DL
01380 726878
Salisbury
Market Place
SP1 1BL
01722 324145
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
10 – 19
9 – 17
9 – 13
9 – 19
9 – 19
9 – 17
10 – 19
9.30 – 17
9.30 – 12.30
9.30 – 19
9 .30– 17
9 .30– 16
10 – 19
9 – 19
9 – 17
9 – 17
9 – 19
9 – 17
68
Trowbridge
Ground Floor
County Hall
BA14 8JN
01225 716700
Monday
8.30 am – 7pm
Tuesday
8.30 am – 5.30 pm
Wednesday 8.30 am – 5.30 pm
Thursday
8.30 am – 7 pm
Friday
8.30 am – 7 pm
Saturday
9 am – 5 pm
To find addresses and information on opening times of other libraries in Wiltshire
please use the specification below.
TOWN
Trowbridge
Ground Floor
County Hall
BA14 8JN
01225 716700
01672 540632
Amesbury
01980 623491
Box
01225 742256
Bradford-on-Avon
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
8.30 – 17.30
8.30 – 17.30
8.30 – 19
8.30 – 19
9 – 17
W celu uzyskania adresu i informacji dotyczącej
godzin otwarcia innych bibliotek w Wiltshire
proszę posłużyć się poniższym zestawieniem.
TELEPHONE
Aldbourne
Poniedziałek 8.30 – 19
MIEJSCOWOŚĆ
TELEFON
Aldbourne
01672 540632
Amesbury
01980 623491
Box
01225 742256
01225 863280
Bradford-on-Avon
01225 863280
Calne
01249 813128
Calne
01249 813128
Corsham
01249 713159
Corsham
01249 713159
Cricklade
01793 750694
Cricklade
01793 750694
Downton
01725 511003
Downton
01725 511003
Durrington
01980 652672
Durrington
01980 652672
Ludershall
01264 790350
Ludershall
01264 790350
Lyneham
01249 890230
Lyneham
01249 890230
Malmesbury
01666 823611
Malmesbury
01666 823611
Market Lavinton
01380 818358
Market Lavinton
01380 818358
Marlborough
01672 512663
Marlborough
01672 512663
Melksham
01225 702039
Melksham
01225 702039
Mere
01747 860546
Mere
01747 860546
Netheravon
01980 670018
Netheravon
01980 670018
Performing Arts Library
01380 722633
Performing Arts Library
01380 722633
Pewsey
01672 562265
Pewsey
01672 562265
Purton
01793 770870
Purton
01793 770870
Ramsbury
01672 520364
Ramsbury
01672 520364
Tidworth
01980 843460
Tidworth
01980 843460
Tisbury
01747 870469
Tisbury
01747 870469
Warminster
01985 216022
Warminster
01985 216022
Westbury
01373 822294
Westbury
01373 822294
Wilton
01722 743230
Wilton
01722 743230
Wootton Basset
01793 853249
Wootton Basset
01793 853249
69
POLICE
POLICJA
In the UK the Police Force is divided into
Constabularies. Our local force is the
Wiltshire Constabulary. The Headquarters
are at Hampton Park West, Melksham,
Wiltshire, SN12 6QQ.
W Zjednoczonym Królestwie Siły Policyjne
są podzielone na policje okręgowe. Nasze
lokalne siły to Wilshire Okręg. Główna
siedziba tej Policji mieści się w Hampton
Park West, Melksham, Wiltshire, SN12
6QQ.
Their aims are to:
 Respond promptly to emergency calls
 Reduce crime and anti-social behaviour
 Detect crime and bring more offenders to
justice
 Deliver a quality service to the public
which is
reassures.
accessible,
visible
and
To contact the Police in an EMERGENCY
telephone 999 and ask for POLICE.
Translation services are
a language telephone line.
available
via
An emergency is described as:
 A threat to life – by another person or by
an injury
 When there is a need for immediate
police action
The operator will need the following information:
 Your name, address and telephone
number
 Where the incident is taking place – be
as specific as possible
 What is happening
If your call is of NON- emergency nature,
telephone 101.
Your call will be answered – 24 hours a day,
seven days a week. There may be a delay
at busy times but it will be answered. If your
call requires advice, or if you wish to report
a crime or incident that does not require an
immediate response, your call will be dealt
with by the Public Service Desk.
Oto następujące cele policji:
 Niezwłoczna reakcja w nagłych
wypadkach
 Zredukowanie przestępczości i
zachowania antyspołecznego
 Wykrycie przestępstw i postawienie
więcej przestępców przed wymiarem
prawiedliwości
 Udostępnienie społeczeństwu usług
wysokiej jakości.
Aby skontaktować się z Policją W NAGŁYM WYPADKU należy zadzwonić na
999 i poprosić o POLICJĘ .
Dostępne są telefoniczne usługi tłumaczeniowe.
Nagły wypadek to:
 Zagrożenie życia - przez inną osobę lub
odniesienie obrażenia ciała
 Potrzeba natychmiastowego działania
policji
Operator będzie potrzebował następujących
informacji:
 Imię, nazwisko, adres i numer telefonu
osoby dzwoniącej
 Gdzie ma miejsce incydent — należy być
jak najbardziej szczegółowym
 Co się dzieje
Jeśli sprawa NIE odnosi się do nagłego
wypadku, prosimy zadzwonić pod numer
101.
Wasz telefon będzie odebrany w każdym
czasie - 24 godziny na dobę, siedem dni
w tygodniu. Może zaistnieć opóźnienie
w godzinach szczytu, ale telefon zostanie
odebrany. Jeśli wymagacie porady lub jeśli
chcecie zgłosić przestępstwo lub incydent,
który nie wymaga natychmiastowej reakcji,
Biuro Usług Publicznych będzie tego
dochodziło.
70
You can also go to your local Police Station or
approach any police officer to report any incident.
Możecie również wybrać się do waszego
lokalnego posterunku policji lub podejść do
dowolnego policjanta, aby zgłosić incydent.
Zbrodnie nienawiści
Hate Crime
If you have been abused because of your nationality or your sexuality, telephone 101 and tell the
operator that you want to report a ‘hate crime’,
and you will be directed to someone who can
help you.
Please do not be afraid to report this kind of
crime to the police. They deal with it regularly
and can offer you help and support. You will be
taken seriously. By reporting hate crime you
may be able to prevent these crimes from happening to someone else.
Crime Stoppers
If you want to call anonymously with information
about crime please dial 0800 555 111.
Jeśli jesteście prześladowani na tle waszej
narodowości
lub
orientacji
seksualnej,
zadzwońcie na 101 i zgłoście operatorowi, że
chcielibyście
poinformować
o
"zbrodni
nienawiści", po czym zostaniecie skierowani do
osoby, która może wam pomóc.
Prosimy nie obawiać się zgłaszania tego
rodzaju przestępstwa policji. Policja regularnie
zajmuje się problemami tego rodzaju i może
zaoferować wam pomoc i wsparcie. Zostaniecie
potraktowani w sposób poważny. Zgłaszając
zbrodnie
nienawiści,
możecie
zapobiec
przydarzenie się tego rodzaju przestępstw
innym.
Crime Stoppers
Jeśli chcecie zgłosić przestępstwo anonimowo
proszę wybrać 0800 555 111.
Knives
In the UK it is illegal to carry knives on your person when you are out in public.
Noże
W UK noszenie noży przy sobie jest nielegalne.
Complaints
Zażalenia
The Police are particularly interested in your
complaints so that they may improve their service. If you feel you have been treated badly by
a police officer, you can:
Policja
zwraca
szczególną uwagę na
wszelkiego rodzaju zażalenia, jako że dzięki
temu może ona podnieść poziom swoich usług.
Jeśli uważacie, że zostaliście źle potraktowani
przez policjanta, możecie
1. Contact Customer Service Team by dialling
0300 020 0096, or by using online general enquiry form, or by sending an email to [email protected]
2. Complain by writing (in Polish or English) to:
Independent Police complaints Commission
PO Box 473
Sale
M33 0BW
For more information please go the website
www.ipcc.gov.uk or www.wiltshire.police.uk relatively.
1. Skontaktować się z Punktem Obsługi Klienta
pod nr 0300 020 0096, lub skorzystać
z gotowego formularza dostępnego na stronie
internetowej albo przesłać zapytanie pocztą
elektroniczną na: [email protected]
2. Wystosować pisemną skargę do:
Independent Police complaints Commission
PO Box 473
Sale
M33 0BW
W celu uzyskania więcej informacji proszę
odwiedzić stronę internetową pod adresem
www.ipcc.gov.uk lub www.wiltshire.police.uk
odpowiednio.
71
SOCIAL CARE SERVICES
OPIEKA SOCJALNA
Wiltshire Council provides social care
services for people living in Wiltshire. Their
aim is to help people live safely and
independently in their local communities.
There is a wide range of services for
children and families, and for adults and
carers. Services include family support,
home care, residential care, fostering and
adoption.
Rada Okręgowa Wiltshire oferuje usługi opieki
socjalnej dla osób mieszkających w Wiltshire.
Ich celem jest pomoc osobom, aby mogły one
żyć w sposób bezpieczny i niezależny w swojej
lokalnej społeczności. Istnieje szeroki wachlarz
usług świadczonych dla dzieci i rodzin oraz dla
osób dorosłych i opiekunów. Usługi obejmują
wsparcie dla rodziny, opiekę domową, opiekę
w domu opieki, zastępczą opiekę rodzicielską
i adopcję.
Children’s services are delivered through the
Department for Children & Education. They
deal with children in foster or residential
care, with issues of child protection, children
with special needs and young offenders.
Adult Social Care is provided by the Adult
Social Care team. It arranges a range of social care services for people with learning
disabilities or physical impairments. It aims
to deliver services to people who need a
rapid response to a crisis, need help to
maintain their independence where they
have complex needs, and to promote preventative services which help people remain
well and independent.
You can find out more about their services
and where to get appropriate help on the
website:
www.wiltshire.gov.uk/health-and-social-care.
Usługi opieki nad dziećmi są dostępne poprzez
Dział ds. Dzieci i Edukacji. Zajmuje się on
dziećmi
umieszczonymi
w
zastępczych
rodzinach, w domach opieki, a także kwestiami
ochrony
dzieci,
dzieci
ze
specjalnymi
potrzebami oraz młodocianymi przestępcami.
Opieka socjalna dla osób dorosłych jest
zapewniana przez pracowników Sekcji ds.
Opieki nad Osobami Dorosłymi. Świadczą oni
szereg usług opieki socjalnej dla osób
z upośledzeniami umysłowymi lub niepełnosprawnymi fizycznie. Ma to na celu świadczenie
usług osobom, które potrzebują szybkiej reakcji
na kryzys, potrzebują pomocy w zachowaniu
niezależności, gdy mają złożone potrzeby,
a także ma na celu promocję profilaktycznych
działań ochronnych, które pomagają osobom
w utrzymaniu dobrego fizycznego samopoczucia i niezależności.
Więcej informacji na temat tych usług, możecie
uzyskać na stronie:
www.wiltshire.gov.uk/health-and-social-care.
Możecie również skontaktować się z nimi pod
następującym adresem:
You can contact them at:
Wiltshire Council
Bythesea Road
Trowbridge
BA14 8JN
Telephone 01225 713000 from 9 am – 5 pm.
This service is in English only. If you don’t
speak English, please ask a friend who
speaks English to telephone for you.
Out of hours in case of emergency
telephone 08456070888 (English only).
Wiltshire Council
Bythesea Road
Trowbridge
BA14 8JN
Prosimy dzwonić na numer 01225 713000
w godzinach 9 - 17. Usługa ta jest dostępna
wyłącznie w języku angielskim. Jeśli nie
mówicie w języku angielskim, poproście
znajomego, aby zadzwonił w waszym imieniu.
Poza normowanymi godzinami pracy, wyłącznie
w sytuacjach nagłych możecie kontaktować się
z sekcją pod nr: 08456070888 (wyłącznie
w języku angielskim).
72
WOLONTARIAT I PRACA
W NIEPEŁNYM WYMIARZE
GODZIN
VOLUNTARY &
PART TIME WORK
Voluntary Work
Wolontariat
Voluntary Action
Voluntary Action organisations support local
voluntary and community groups. They can
advise on local volunteering openings, and
help by matching your skills to an
appropriate opening.
Being a volunteer can be of great benefit to
you and your new community, bringing
opportunities to:






Get to know your community
Learn about the local amenities and
services available
Make new friends
Learn new skills
Improve job prospects
Improve language skills
There are four centres:
ADDRESS
TELEPHONE
Chippenham
 Develop Enhancing Community
Support
 Volunteer Centre Wiltshire, which
is a part of Develop ECS
3 – 4 New Road
SN15 1EJ
0845 0345250
01249 654089
08455216224
www.cvsnw.org.uk
www.developecs.org.uk
www.volunteercentrewiltshire.org.uk
Salisbury
Wessex Community Action
Cheviot House
69-73 Castle Street
SP1 3SP
www.wessexcommunityaction.org.uk
Trowbridge
Voluntary Action Community Trust
Bridge House
Stallard Street
BA14 9AE
www.bridgehouse.trowbridge.org.uk
Działania wolontariatu
Organizacje wolontariatowe wspierają lokalne
wolontariatowe i społeczne zgrupowania.
Mogą one poinformować was o dostępnych
lokalnych stanowiskach pracy świadczonej
bezpłatnie w ramach wolontariatu albo pomóc
w dobraniu
odpowiedniego stanowiska
wolontariatowego.
Bycie wolontariuszem może przysporzyć
ogromnych
korzyści
Tobie
i
Twojej
społeczności, dając możliwości:






Poznania swojej społeczności
Dowiedzenia się o dostępnych lokalnych
udogodnieniach i usługach
Nawiązania przyjaźni
Nabycia nowych umiejętności
Polepszenia swoich perspektyw pracy
Rozwinięcia swoich umiejętności
językowych
ADRESS
Chippenham
 Develop
Enhancing Community
Support
 Volunteer Centre Wiltshire, which is
a part of Develop ECS
3 – 4 New Road
SN15 1EJ
TELEFON
0845 0345250
01249 654089
08455216224
www.cvsnw.org.uk
www.developecs.org.uk
www.volunteercentrewiltshire.org.uk
01722 326822
Salisbury
Wessex Community Action
Cheviot House
69-73 Castle Street
SP1 3SP
01722 326822
www.wessexcommunityaction.org.uk
01225 767993
Trowbridge
Voluntary Action Community Trust
Bridge House
Stallard Street
BA14 9AE
01225 767993
www.bridgehouse.trowbridge.org.uk
73
Citizens Advice Bureaux (CAB) are staffed
mainly by volunteers. People volunteer either
as interpreters, or as advisors, or for particular positions such as administration or to assist with research. If you wish to be an advisor, the Bureaux will train you, and on completion you would receive a certificate that is nationally recognised which could be used in any
advisory work within the CAB or in many other
organisations.
Biuro Porad Obywatelskich (CAB) składa
się głównie z ochotników. Ochotnicy pracują
jako tłumacze języka mówionego lub doradcy
lub na konkretnych stanowiskach, takich jak
administracja lub pomoc w badaniu rynku.
Jeśli chcielibyście zostać doradcą, Biuro was
wyszkoli, a w rezultacie otrzymacie, uznawany
na szczeblu krajowym, certyfikat który
będziecie mogli
użyć w dowolnej pracy
doradczej w ramach CAB lub w wielu innych
organizacjach.
Praca w niepełnym wymiarze godzin
Part Time Work
If you have skills that you would like to teach,
you could teach part time without a British
Teaching Certificate, and without a degree.
You could, for example, teach the Polish
language to British people. Or you could
teach any skill or knowledge that you might
have, such as carpentry, first aid, driving, in
the Polish language to other Polish people.
To do this your level of English would have to
be good. This could be either paid or unpaid
work. If you are working at a college or school,
teaching for a period of time would go towards
your studies if you would like to obtain a
Teaching Certificate. A Teaching Certificate
would enable you to teach anywhere in the
UK.
Jeśli
posiadacie
umiejętności,
których
chcielibyście nauczać, możecie nauczać
w niepełnym wymiarze godzin bez Brytyjskiego Certyfikatu Nauczania i bez stopnia
naukowego. Możecie przykładowo nauczać
Brytyjczyków języka polskiego. Moglibyście
ponadto nauczać innej umiejętności lub
przekazywać wiedzę, którą posiadacie, np. o
stolarstwie, pierwszej pomocy, kierowaniu
pojazdem – w języku polskim dla Polaków.
Aby to uczynić, wasz poziom języka
angielskiego musi być dobry. Mogłaby to być
praca
o
charakterze
odpłatnym
lub
nieodpłatnym. Jeśli pracujecie w college'u lub
szkole, nauczanie przez pewien okres czasu
może zostać zaliczone na poczet waszych
studiów, jeśli chcielibyście otrzymać Certyfikat
Nauczania. Certyfikat Nauczania pozwoli wam
na podjęcie pracy w charakterze nauczyciela
w dowolnym miejscu w Zjednoczonym
Królestwie.
74
WILTSHIRE FIRE &
RESCUE SERVICE
STRAŻ POŻARNA I RATUNKOWA
W WILTSHIRE
The Wiltshire Fire & Rescue Service is part of
the Emergency Services. Firefighters are
available and ready to deal with emergencies
24 hours a day, 365 days a year. The Fire
Service responds to emergencies such as:
Straż Pożarna i Ratunkowa w Wiltshire jest
częścią służb ratunkowych. Strażacy są gotowi
do pomocy w nagłych wypadkach 24 godziny
na dobę, 365 dni w roku. Straż Pożarna
pomaga w następujących wypadkach:










Fires
Floods
Road traffic accidents
Chemical spillages
Rope rescues.
The Fire Service does not
attending genuine emergencies.
charge for
If you need the assistance of the Fire Service:
 Telephone the number 999 and tell the operator you need the Fire Service
 Give them details of the emergency such
as location and type of emergency
 Give them as much information as possible.
If you are not confident giving the information
necessary in English, when the operator
answers your call say the English word for the
language you require and wait, and an
interpreter will speak to you in the language
you need.
Wiltshire Fire & Rescue Service can also give
you advice about how to keep your home and
workplace safe. Please call the Community
Safety Team for more information, telephone
0800 389 7849.
Pożary
Powodzie
Wypadki drogowe
Wycieki substancji chemicznych
Pomoc przy użyciu liny.
Straż Pożarna nie pobiera opłaty za
uczestnictwo w prawdziwych wypadkach.
Jeśli potrzebujecie pomocy Straży Pożarnej:
 Zadzwońcie pod numer 999 i powiedzcie
operatorowi, że potrzebujecie pomocy
Straży Pożarnej
 Podajcie im szczegóły dotyczące wypadku,
takie jak lokalizacja i rodzaj wypadku
 Podajcie im jak najwięcej informacji.
Jeśli nie czujecie się pewnie w podaniu
koniecznych informacji w języku angielskim,
kiedy operator odbierze wasz telefon,
powiedzcie nazwę waszego języka w języku
angielskim i poczekajcie, tłumacz porozmawia
z wami w wymaganym przez was języku.
Straż Pożarna i Ratunkowa w Wiltshire może
ponadto doradzić w sprawach bezpieczeństwa
waszego domu jak i miejsca waszej pracy lub
działalności zawodowej. Lokalny Zespoł ds.
Bezpieczeństwa służy pomocą pod numerem
0800 389 7849.
75
Motiv8
Motiv8
Motive8 Ltd is a service for young people aged
17 and under who are using drugs and/or alcohol.
Motive8 Ltd jest usługą działającą na rzecz osób
młodych w wieku 17 lat i poniżej biorących
narkotyki i spożywających alkohol.
See more at:
Zobacz więcej na stronie:
http://www.wiltshire.gov.uk/healthandsocialcare/
publichealthwiltsdrugalcoholservicesyoungpeople.htm
http://www.wiltshire.gov.uk/healthandsocialcare/
publichealthwilts/
drugalcoholservicesyoungpeople.htm
Wiltshire Bobby Van Trust
Wiltshire Bobby Van Trust
The Wiltshire Bobby Van Trust provides a home
security service for elderly, vulnerable and disadvantaged people throughout Wiltshire such as
victims of, or at risk of, house crime, hate crime
or domestic violence. Their coordinators, working
closely with the Police, receive referrals, based
on which they conduct a security audit and then
fit necessary security equipment as well as to a
Fire Risk Assessment and fit smoke detectors
when this is appropriate to ensure the home is
safe.
www.wiltshirebobbyvan.org.uk
Organizacja Wiltshire Bobby Van świadczy
usługi
dla osób starszych, bezbronych
i pokrzywdzonych na terenie Wiltshire, takich jak
ofiar przestępstwa, lub zagrożonych przestępstwem na tle nienawiści lub przemocy
w rodzinie. Ich koordynatorzy, w ścisłej
współpracy z Policją, otrzymują zlecenia, na
podstawie których przeprowadzają oni kontrolę
pod względem bezpieczeństwa, a następnie
instalują niezbędny sprzęt, jak również dokonują
oceny ryzyka pożarowego i sprawności
czujników dymu, gdzie jest to niezbędne w celu
zapewnienia bezpieczeństwa.
www.wiltshirebobbyvan.org.uk
Dorothy House
Dorothy House Hospice Care offer physical, psychological, social and spiritual care to patients
facing life threatening illness.
www.dorothyhouse.co.uk
Dorothy House
Hospicjum oferuje profesjonalną fizyczną, psychiczną, socjalną i duchową opiekę pacjentom
będącym w terminalnym stadium choroby.
www.dorothyhouse.co.uk
Sexual Assault Referral Centre
Sexual Assault Referral Centre
The Centre specialises in counselling, immediate
medical care and a forensic examination for victims of sexual assault.
Centrum specjalizuje się w doradztwie, natychmiastowej opiece lekarskiej i obdukcji sądowej
dla ofiar przestępstw o charakterze seksualnym.
http://www.turntothebridge.org/
www.newswindonsanctuary.co.uk
http://www.nhs.uk/Livewell/Sexualhealth/Pages/
Sexualassault.aspx
http://www.turntothebridge.org/
www.newswindonsanctuary.co.uk
http://www.nhs.uk/Livewell/Sexualhealth/Pages/
Sexualassault.aspx
Friends of Wiltshire Mind
Friends of Wiltshire Mind
Voluntary organisation helps people, diagnosed
(or not), and treated as mentally ill, to lead an
independent life within the community, undertake
volunteering or training, or paid employment if
possible.
Organizacja udziela wsparcia osobom z rozpoznaniem chorób umysłowych umożliwiającego
im prowadzenie niezależnego stylu życia w społeczeństwie, podjęcie przez nie wolontariatu lub
szkolenia albo płatnego zatrudnienia jeśli to
możliwe.
76
Victim Support
Victim Support
National charity provides free support to victims
and witnesses of crime, their families and friends.
www.victimsupport.org.uk
Narodowa organizacja charytatywna udziela
bezpłatnego wsparcia ofiarom i świadkom
przestępstw, ich rodzinom i przyjaciołom.
www.victimsupport.org.uk
Richmond Fellowship
Richmond Fellowship
One of the largest organizations in the voluntary
sector working for people with mental health problems.
Jedna z największych organizacji w sektorze
ochotniczym działająca na rzecz osób z proble
-mami natury psychicznej.
www.richmondfellowship.org.uk
www.richmondfellowship.org.uk
PH, Stop Smoking Service
The service offers a support at quitting smoking .
www.nicorette.co.uk
PH, Stop Smoking Service
Podmiot oferuje usługi w zakresie porzucenia
palenia papierosów .
www.nicorette.co.uk
Relate Mid Wiltshire
The provider offers relationship counselling in the
United Kingdom for families, couples, individuals
and young people aged 7-19.
http://www.relatemidwiltshire.co.uk/
West Wilts Credit Union
The Union aims to help people in financial crisis
gain control of their money by offering a combination of savings and loans.
www.wiltscommunitybank.co.uk
Relate Mid Wiltshire
Placówka oferuje usługi doradcze w zakresie
relacji międzyludzkich dla rodzin (rodziców,
opiekunów), par / związków partnerów, indywiduum/indiwidualistów jak i dla osób w
przedziale wiekowym 7-19.
http://www.relatemidwiltshire.co.uk/
West Wilts Credit Union
Związek wspiera osoby znajdujące się w kryzysie finansowym poprzez doradztwo i oferty
w
zakresie
kombinacji
oszczędności
i pożyczek.
www.wiltscommunitybank.co.uk
Alzheimer’s Support
The charity provides support to people affected by
Alzheimer's disease (loss of memory).
www.alzheimerswiltshire.org.uk
Alzheimer’s Support
Organizacja charytatywna udziela wsparcia
dla osób dotkniętych chorobą Alzheimera
(zanikiem pamięci).
www.alzheimerswiltshire.org.uk
77
YOUNG PEOPLE’S LEISURE
PROPOZYCJE AKTYWNOŚCI
REKREACYJNYCH DLA MŁODZIEŻY
BLUZ ‘N’ ZUZ (launched in 2005)
BLUZ ‘N’ ZUZ (założone w 2005)
Roving Disco is run by Wiltshire Police for
young people (year 7—11). The Disco takes
place all around the county. Posters are regularly displayed in schools and around the
town. You also can check the website www.
wiltshire.police.uk or www. Facebook.com/
blueznzuz and click on the Events link and
you will see the Bluz ‘n’ Zuz link, giving towns,
dates etc. so that you can find out when the
next Disco will be held near you.
Roving Disco prowadzone jest przez Wiltshire
Policję dla młodzieży (7-11 lat). Disco jest oganizowane na terenie całego hrabstwa. Plakaty informacyjne
są
umieszczane
odpowiednio
w szkołach i w mieście. Szczegóły można także
zobaczyć na stronie www.wiltshire.police.uk lub
www. Facebook.com / blueznzuz. Kliknij na link
wydarzenia i odszukaj Bluz 'n' Zuz Link, by zlokalizować miejsca i terminy najbliższego Roving Disco .
Splash
Splash
The charity, supporting young people between
the ages of 9 - 16 years, organises holiday
activities which aim to attract young people
into positive and inspiring leisure activities and
divert from negative and anti-social behaviour.
Organizacja charytatywna, działająca na rzecz
osób w wieku 10-16, oferuje dla nich szereg
aktywności rekreacyjnych w okresie wakacyjnym. Zajęcia mają na celu pozytywne zainspirowanie ich i odwrócenie od negatywnego jak
i antyspołecznego zachowania .
www.splash-wiltshire.org.uk
www.splash-wiltshire.org.uk
Active Trowbridge
Active Trowbridge
The service offers a variety of sports , educational and social activities in Trowbridge.
www.trowbridge.gov.uk
Pośrednictwo oferuje kompleks aktywności
sportowych, edukacyjnych i społecznych na
terenie Trowbridge.
www.trowbridge.gov.uk
78
79
.
UŻYTECZNE
KONTAKTY I PORADY
USEFUL CONTACTS
& ADVICE

Banks

Banki

Births & Deaths

Narodziny i zgony

Citizens Advice Bureau (CAB)

Biuro Porad Obywatelskich
(CAB)

Check Lists

Lista Kontrolna

Driving in the UK

Prowadzenie pojazdu
w Zjednoczonym Królestwie

Gay & Lesbian

Geje i Lesbijki

General Information

Informacje Ogólne

Government Offices &
Useful Addresses

Urzędy państwowe
i użyteczne adresy

Owning a Car

Posiadanie samochodu

Polish Websites

Polskie strony internetowe

Religious Centres

Centra religijne

Voting in the UK

Głosowanie w Zjednoczonym
Królestwie

Wiltshire Racial Equality
Council

Rada ds. Równości Rasowej
w Wiltshire
80
BANKS
BANKI
Not all banks operate with the same rules and
they offer different rates on savings and other
financial products. It is a good idea to go to a
few banks, and look for the best deal for what
you want. Some banks have Polish staff.
Nie wszystkie banki działają w oparciu o te
same zasady. Różne banki oferują różne
oprocentowanie oszczędności lub innych
usług finansowych. Dobrym pomysłem byłoby
przejść się do paru banków i poszukać dla
siebie najlepszej oferty. Niektóre z banków
służą polskim personelem.
To open a bank account you must provide the
following information:

Proof of identity (passport, national identity card or driving licence)

Proof of UK address (accommodation
contract, utility bill, or letter from your
employer/agency)
Aby otworzyć rachunek bankowy, należy
podać następujące informacje:

Dowód tożsamości (paszport, krajowy
dowód tożsamości lub prawo jazdy)

Dowód
zamieszkania
na
terenie
Zjednoczonego
Królestwa
(umowa
najmu, rachunek za usługi lub list od
pracodawcy/agencji)

Często wymaga się również dowodu
zatrudnienia (pasek wypłaty – pay slip,
list od pracodawcy/agencji).
Jeśli posiadają Państwo rachunek bankowy
w Polsce od dłuższego czasu , przedłożenie
referencji z tego banku byłoby również
pomocne.

Proof of employment is also often required (pay slips, letter from your employer/agency).
If you’ve had a bank account in Poland for a
length of time it would also be useful to have a
reference from that bank.
Transferring money abroad.
This can be done in a number of ways. It can
take from 10 minutes to a few days to transfer
the money, and costs vary.
It is also
important to be sure that there is a convenient
place where the receiver can collect the money. There may also be a charge to the receiver. It is worth contacting a few places to find
out the best way to do this.
Przelew środków pieniężnych za granicę.
Można to uczynić na wiele sposobów.
Przelanie środków może zająć od 10 minut do
kilku dni, koszty przelewu są różne. Ważne
jest również, aby upewnić się, że istnieje
dogodne miejsce, skąd adresat może odebrać
pieniądze. Odbiorca może być również
obciążony opłatą. Warto skontaktować się
z kilkoma miejscami, aby odnaleźć najlepszy
dla siebie sposób.

Banks:
Some banks offer a service for you and
your family to use the same card to
withdraw money, in any country. You
have to pay a fee each month for this
service. You can send money from an
account in a bank in the UK to an account
in a bank abroad for a fee.

Banki:
Niektóre banki oferują Tobie i Twojej
rodzinie usługę korzystania z tej samej
karty, aby wypłacić środki pieniężne
w dowolnym kraju. Należy płacić
comiesięczną opłatę za tę usługę. Można
ponadto przesłać środki pieniężne
z rachunku bankowego w banku
w Zjednoczonym Królestwie na rachunek
bankowy w zagranicznym banku, za
stosowną opłatą.

International Money Order:
This can be obtained from a bank. You
do not need a bank account. You can
cash this in a bank in another country
without having a bank account there.

Międzynarodowe zlecenie pieniężne:
Można je uzyskać w banku. Nie
potrzebujecie
rachunku
bankowego.
Możecie przelać środki pieniężne do
banku zagranicznego bez posiadania tam
rachunku bankowego.
81

Western Union:
You can send money on line using a
credit card to many locations in Poland
where it can be picked up. The fee is
similar to Banks. You can also send
money from many travel agents in
Wiltshire that are also Western Union
Agents.

Western Union:
Można przelać środki pieniężne drogą
online, korzystając z karty kredytowej
w wielu lokacjach w Polsce, w których
środki mogą zostać odebrane. Opłata za
usługi jest podobna do opłat bankowych.
Można ponadto przesłać środki pieniężne
w Wiltshire, przy pomocy wielu biur
podróży,
którzy
są
jednocześnie
przedstawicielami Western Union.

Thomas Cook (the travel agent),
MoneyGram (from Post Offices) and
American Express offices all have
methods of transferring money.

Biura Thomas Cook (przedstawiciel biura
podróży), MoneyGram (na poczcie) i
American Express mają swoje metody
przelewania środków pieniężnych.
82
BIRTHS & DEATHS
NARODZINY I ZGONY
Every birth or death that happens in the UK
must be recorded even if the person is not a
British citizen.
Każde narodziny lub zgony mające miejsce
w Zjednoczonym Królestwie muszą zostać
zarejestrowane, nawet jeśli osoba nie jest
obywatelem brytyjskim.
BIRTHS
A new baby must have details of their name,
parents and place of birth recorded at a
Register Office within 42 days of the birth.
There are rules concerning who can register
a baby. If the mother and father are married,
then either one can register the birth. If the
parents are not married, the mother can
register the birth. If the father wants to be
included on the Birth Certificate, he must
either be present at the registration or sign a
declaration of paternity form. You will need
to telephone to make an appointment to
register the birth.
NARODZINY
Dane noworodka: imię, nazwisko, rodzice
i miejsce urodzenia muszą
zostać
zarejestrowane w Register Office (Urzędzie
Stanu Cywilnego) w przeciągu 42 dni od
narodzin. Istnieją zasady dotyczące tego,
kto może zarejestrować dziecko. Jeśli matka
i ojciec pozostają w związku małżeńskim,
jedno z nich może wówczas zarejestrować
narodziny. Jeśli rodzice nie są w związku
małżeńskim, matka może zarejestrować
narodziny. Jeśli ojciec chce być ujęty
w akcie urodzenia, musi być obecny przy
rejestracji
lub
podpisać
deklarację
formularza ojcostwa. Należy umówić się
telefonicznie na spotkanie w sprawie
rejestracji narodzin.
There are rules for other situations and you
should ask for advice from the Register
Office or the Citizens Advice Bureau (see
Citizens Advice Bureau page this Section).
Istnieją zasady dotyczące innych sytuacji.
Porady na ich temat można uzyskać
w Register Office (Urzędzie Stanu Cywilnego) lub w Biurze Porad Obywatelskich
(patrz ten dział, stronę Biuro Porad
Obywatelskich).
ou can also visit the website
www.gro.gov.uk for more information.
at
Można
ponadto
odwiedzić
stronę
internetową
www.gro.gov.uk
w
celu
uzyskania więcej informacji.
Nationality
If a child is born on or after 01 July 2006
s/he will be a British citizen if either her/his
father or mother is a British citizen or has
worked in the UK for more than five years
and has applied and received settled status.
Obywatelstwo
Jeśli dziecko urodziło się w dniu 1 lipca
2006 roku lub po tym okresie, uzyska
obywatelstwo brytyjskie, jeśli jego/jej ojciec
lub matka są obywatelami brytyjskimi lub
przepracowali w Zjednoczonym Królestwie
ponad 5 lat i ubiegali się oraz otrzymali
status osób mieszkających na stałe.
DEATHS
When a person dies in the UK, a doctor will
issue a medical certificate with details of the
cause of death. Whether a person dies at
home or in hospital, a medical professional
must be called to certify the death.
ZGONY
Kiedy dana osoba umiera w Zjednoczonym
Królestwie, lekarz wydaje kartę zgonu
ze szczegółami przyczyny zgonu. Niezależnie od tego, czy osoba umiera w domu
lub w szpitalu, specjalista medyczny musi
zaświadczyć zgon.
83
The death has to be recorded at the
Register Office within 5 days. This is usually
undertaken by a relative. You will need to
make an appointment to do this. To register
the death certain documentation should be
provided, together with the medical
certificate to enable the registrar to issue a
death certificate.
If there are any
complications concerning the death, a coroner may have to be consulted before the
medical certificate can be issued.
Advice and information can be obtained
from the Register Office, the Citizens Advice
Bureau, or the website (see above).
Appointments
Please telephone (English only) to make an
appointment on 0300 003 4570
If you need assistance with the English
language, please take a friend with you to
interpret.
Register Offices are at:
ADDRESS
Opening hours
Chippenham
4Timber Street
Chippenham
SN15 3BZ
Mon, Tue, Thu, Fri
9 am - 4 pm
Wed
10 am - 4 pm
Devizes
The Library
91 High Street
Devizes
SN 8 1HD
Thu
Morning and afternoon
Melksham
The Library
Lowbourne
SN12 7DZ
Marlborough
3-5 Snuff Street
SN10 1FG
Tue
Afternoon
Mon, Tue, Thu, Fri
Fakt zgonu należy zgłosić w Register Office
w przeciągu 5 dni. Dokonuje tego zazwyczaj
krewny. Należy się umówić w tej sprawie na
spotkanie. Aby dokonać rejestracji, należy
przedłożyć
odpowiednią
dokumentację
potwierdzającą zgon, wraz z kartą zgonu,
aby Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego
mógł wydać akt zgonu. Jeśli pojawiły się
pewne komplikacje w sprawie zgonu, może
zaistnieć potrzeba konsultacji z koronerem
przed wydaniem medycznego zaświadczenia.
Wszelkie porady i informacje są dostępne
w Register Office (USC), Biurze Porad
Obywatelskich lub na stronie internetowej
(patrz powyżej).
Spotkania
Prosimy o telefoniczne uzgadnianie spotkań
(wyłącznie w języku angielskim) pod nr 0300
003 4570.
Jeśli potrzebujecie pomocy z językiem
angielskim, prosimy o skorzystanie z pomocy znajomego w tłumaczeniu.
ADRES
Chippenham
4Timber Street
Chippenham
SN15 3BZ
Devizes
The Library
91 High Street
Devizes
SN 8 1HD
Wt
Afternoon
Marlborough
3-5 Snuff Street
SN10 1FG
Pon, Wt, Czw, Pt
Pon, Śr, Czw, Pt
9 am - 4 pm
Wt
10 am - 4 pm
Pon, Wt, Śr, Pt
9 am 4.30 pm
Czw
10 am - 4.30 pm
Wt
Morning
Czw
Mon,Wed,Thu,Fri
9 am - 4 pm
Tue
10 am - 4 pm
Salisbury
Bourne Hill
SP1 3UZ
Trowbridge
Bythesea Road
BA14 8JN
Mon,Tue, Wed,Fri
9 am - 4.30 pm
Thu
10 am - 4.30 pm
Trowbridge
Bythesea Road
BA14 8JN
Tue
Morning
Thu
Pon, Wt, Czw, Pt
9 am - 4 pm
Śr
10 am - 4 pm
Czw
Melksham
The Library
Lowbourne
SN12 7DZ
Salisbury
Bourne Hill
SP1 3UZ
Warminster
The Library
Three Horseshoes
Walk
BA12 9BT
Godziny otwarcia
Warminster
The Library
Three Horseshoes
Walk
BA12 9BT
84
CITIZENS ADVICE BUREAU
BIURO PORAD OBYWATELSKICH
CAB
CAB
The Citizens Advice Bureau (CAB) is a
private
charity,
not
a
government
organisation. The CAB offers an impartial,
confidential service, free of charge to
everyone. The advice is available to anyone
regardless of race, gender, disability, sexual
orientation, age or nationality. You can ask
for information and advice on many subjects
such as:
Biuro Porad Obywatelskich (CAB) jest
prywatną organizacją charytatywną, nie
organizacją rządową. CAB oferuje bezstronne,
poufne usługi, darmowe dla każdego. Porady
świadczy się każdej osobie, niezależnie od jej
rasy, płci, niepełnosprawności, orientacji
seksualnej, wieku lub narodowości. Możecie
Państwo uzyskać informacje i porady na wiele
tematów, takich jak:








Housing (Accommodation)
Work related issues
Entitlement to benefits and how to
claim them
Information
on
other
advice
organisations
Contacting companies and service
providers on your behalf
Help with letter writing and
completing forms
Debt and money problems
Any other problem
The CAB can help you to manage your own
solutions by focusing on your needs as an
individual.
Telephone for Advice or Appointment
There are a number of Bureaux in Wiltshire.
Many of them operate a telephone advice
service, or you can telephone to make an
appointment on 0844 375 2775.
Languages
The telephone will be answered in English,
but you can request another language
speaker to help with translation and if this is
possible an appointment will be set up for
you. Or you can ask a friend go with you to
interpret.
Drop-In Sessions
There are often also Drop-In Sessions,
where you can talk to someone without an
appointment, though this may mean you
have a long wait depending on the amount
of persons seeking advice.
Advice on Internet
There is also a website with advice in
several languages: www.adviceguide.org.uk








Zamieszkanie (zakwaterowanie)
Sprawy związane z pracą
Uprawnienie do zasiłków oraz metody
ich uzyskania
Informacje na temat innych organizacji
doradczych
Kontaktowanie
się
z
firmami
i dostawcami usług w waszym imieniu
Pomoc w pisaniu listów i wypełnianiu
formularzy
Problemy z zadłużeniem i pieniędzmi
Inne zagadnienia
Biuro CAB może Państwu pomóc w organizacji
waszych rozwiązań, koncentrując się na
waszych indywidualnych potrzebach.
Porady telefoniczne lub wizyta
Istnieje wiele Biur w Wiltshire. Wiele z nich
udziela telefonicznych porad. Jednakże
możecie Państwo umówić się telefonicznie na
wizytę pod nr 0844 375 2775.
Języki
Telefon jest odbierany w języku angielskim, ale
możecie Państwo
poprosić o pomoc
w tłumaczeniu osobę mówiącą w innym języku
i jeśli to możliwe, odrębne spotkanie będzie
zorganizowane. Możecie również poprosić
znajomego o pomoc w tłumaczeniu.
Wizyty bez umawiania się termin
Możecie Państwo przyjść i porozmawiać
z daną osobą w godzinach tzw. Drop-In sesji
bez umawiania się na termin, chociaż może to
oznaczać, że będziecie musieli Państwo długo
czekać, w zależności od ilości osób
oczekujących porady.
Porady przez internet
Istnieje również strona internetowa z poradami
w przekładzie na wiele języków. Oto ona:
www.adviceguide.org.uk
85
ADDRESS
TELEPHONE
DROP-IN
sessions
Amesbury
The Health
Centre,
Smithfield
Street.
SP4 7AN
Devizes
New Park
Street
SN10 1DY
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Fri
10 am – 3 pm
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Mon, Tue,
Wed, Thu
10 am – 3 pm
Calne
21 High Street
SN11 0BS
Chippenham
3 Avon Reach,
Monkton Hill,
SN15 1EE
Marlborough
The Friends
Meeting
House
The Parade
SN8 1NE
Melksham
The Town Hall
Market Place
SN12 6ES
Mere
The Library,
Barton Lane.
BA12 6JA
Pewsey
North Street
SN9 5AD
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Tue, Fri
10 am – 1 pm
Mon – Fri
9 am – 5 pm
Mon - Fri
9 am – 1 pm
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Tue
10 am – 2 pm
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Fri
10 am – 3 pm
Mon, Fri
9 am – 5 pm
Tue
10 am –3 pm
Mon - Thurs
10 am – 1 pm
Wed
10 am - 2 pm
Salisbury
18 College
Street
SP1 3AL
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Mon, Tue,
Thu, Fri
10 am – 3 pm
Tidworth
The Community Centre,
Wyle Road
SP9 7QQ
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Tue, Thu
10 am – 1 pm
ADRES
TELEFON
DROP-IN
sesje
Amesbury
The Health
Centre,
Smithfield
Street.
SP4 7AN
Devizes
New Park
Street
SN10 1DY
Pon-Pt
9 – 17
Pt
10 – 15
Pon-Pt
9 – 17
Pon, Wt, Śr,
Czw
10 – 15
Calne
21 High Street
SN11 0BS
Mon - Fri
9 – 17
Wt, Pt
10 – 13
Chippenham
3 Avon Reach,
Monkton Hill,
SN15 1EE
Marlborough
The Friends
Meeting
House
The Parade
SN8 1NE
Melksham
The Town Hall
Market Place
SN12 6ES
Mere
The Library,
Barton Lane.
BA12 6JA
Pewsey
North Street
SN9 5AD
Pon– Pt
9 – 17
Pon - Pt
9 – 13
Pon - Pt
9 – 17
Wt
10 - 14
Pon - Pt
9 – 17
Pt
10 - 15
Pon, Pt
9 – 17
Wt
10 –15
Pon-Czw
10 – 13
Śr
10 - 14
Salisbury
18 College
Street
SP1 3AL
Pon - Pt
9 – 17
Pon, Wt.,
Czw, Pt
10 - 15
Tidworth
The Community Centre,
Wyle Road
SP9 7QQ
Pon - Pt
9 – 17
Wt, Czw
10 - 13
86
ADDRESS
TELEPHONE
DROP-IN
sessions
ADRES
Trowbridge
1 Mill Street
BA14 8BE
Warminster
The Central
Car Park
BA12 9BT
Wootton
Bassett
Civic Centre
Station Road
SN4 7DZ
Trowbridge
1 Mill Street
BA14 8BE
Warminster
The Central
Car Park
BA12 9BT
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Mon – Thu
10 am – 3 pm
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Tue
10 am – 3 pm
Wootton
Bassett
Civic Centre
Station Road
SN4 7DZ
Mon - Fri
9 am – 5 pm
Thu
10 am – 3 pm
TELEFON
DROP-IN
sesje
Pon - Pt
9 - 17
Pon - Czw
10 -15
Pon - Pt
9 - 17
Wt
10 -15
Pon - pt
9 – 17
Czw
10 -15
87
CHECK LISTS
ON ARRIVAL IN THE UK
The following 3 steps are advisable to take
as soon as possible after you get work:
1. NI
Apply for NI number (see page no 6)
2. Bank Account
Get a Bank Account (See this
section, Bank Account)
3. Health
Register at a Doctor’s Surgery. (See
Health Section, Health Services)
IF YOU CHANGE OR LOSE YOUR JOB
UNEXPECTEDLY
1. JobcentrePlus
JobcentrePlus will help you to find
another job. If you have worked for
more than two years, you can claim
Jobseekers Allowance (See Work Section, Working in the UK)
2. Your Rights
If you feel you have been unfairly
dismissed visit the websites in Unions
paragraph, Work Section, Working in
the UK.
3. Accommodation
If you lose your accommodation
because you have lost your job, see
information
in
Accommodation
Section.
OWNING AND DRIVING A CAR
1. Driver’s Licence
By law you must have a valid driver’s
licence (see Driving in the UK, this
Section).
LISTY KONTROLNE
PRZYBYWAJĄC DO WIELKIEJ BRYTANII
Zaleca się, aby wykonać trzy następujące
kroki po otrzymaniu oferty pracy:
1. NI
Wystąpić o National Insurance numer
(proszę sobie zajrzeć na stronę nr 6)
2. Rachunek bankowy
Otworzyć rachunek bankowy (Patrz
ten dział, Rachunek bankowy)
3. Zdrowie
Zarejestrować się w przychodni
lekarskiej (Patrz
dział
Zdrowie,
Usługi Zdrowotne)
JEŚLI ZMIENISZ LUB
NIESPODZIEWANIE STRACISZ PRACĘ
1. JobcentrePlus
JobcentrePlus pomoże wam znaleźć
inną pracę. Jeśli pracowaliście ponad
dwa lata i więcej, możecie starać się o
uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych
(Patrz dział Praca, Praca w Zjednoczonym Królestwie)
2.
Twoje prawa
Jeśli
czujecie,
że
zostaliście
niesłusznie zwolnieni, odwiedźcie
strony internetowe w paragrafie
Związki, Dział Praca, Praca w Zjednoczonym Królestwie.
3. Zakwaterowanie
Jeśli
straciliście
swoje
zakwaterowanie, ponieważ zostaliście zwolnieni, zerknijcie na informację w Dziale Zakwaterowanie.
POSIADANIE
POJAZDU
I
PROWADZENIE
1. Prawo jazdy kierowcy
Zgodnie z prawem, musicie posiadać
ważne prawo jazdy (zajrzyjcie do
działu Kierowanie pojazdem w Zjedno
-czonym Królestwie).
88
2. Tax Disk / Vehicle Licence
This is proof you have paid tax for the
use of public roads. By law you must
display an up-to-date Disk on your
windshield (details on Owning a Car,
this Section).
2. Znaczek podatkowy / podatek drogowy
Stanowi on dowód, że opłaciliście
podatek
za
korzystanie
z
dróg
publicznych. Zgodnie z prawem, musicie
umieścić aktualny znaczek na szybie
przedniej samochodu (szczegóły w dziale Posiadanie samochodu ).
3. Register Ownership
You must register the fact that you are
the owner of your particular vehicle
(details on Owning a Car, this
Section).
3. Rejestracja własności
Musicie zarejestrować fakt, że zostaliście
właścicielem danego pojazdu (szczegóły
w dziale Posiadanie samochodu).
4. Insurance
All drivers must be insured in case of
accidents (details on Owning a Car, this
Section).
4. Ubezpieczenie
Wszyscy
kierowcy
muszą
być
ubezpieczeni od wypadku drogowego
(szczegóły
w
dziale
Posiadanie
samochodu).
5. MOT
An MOT certificate to prove the car is
safe to be on the road is necessary by
law (details on Owning a Car, this
Section).
5. MOT (przegląd techniczny)
Certyfikat przejścia przez przegląd
techniczny (MOT) dowodzący, że Twój
samochód jest zdatny do bezpiecznego
użytku na drogach, jest wymagany przez
prawo (szczegóły w dziale Posiadanie
samochodu).
6. It is helpful to the Police if you keep a
copy of your insurance and proof of
ownership in your car at all times in case
of emergency, particularly if you are not
fluent in the English language.
6.
Ułatwieniem dla Policji w razie wypadku
będzie, jeśli będziecie mieli cały czas
w swoim samochodzie kopię waszego
ubezpieczenia oraz dowód potwierdzający własność waszego pojazdu,
zwłaszcza jeśli nie posługujecie się
biegle językiem angielskim.
89
DRIVING IN THE UK
KIEROWANIE POJAZDEM
W ZJEDNOCZONYM KRÓLESTWIE
By law, you must have a current driving
licence and be properly insured to drive. If you
own a car or intend to drive in the UK you
must do so legally (see Owning a Vehicle, this
Section).
Zgodnie z prawem, aby kierować pojazdem,
musicie posiadać aktualne prawo jazdy i być
odpowiednio ubezpieczonym. Jeśli posiadacie
samochód
lub
zamierzacie
kierować
samochodem w Zjednoczonym Królestwie,
musicie to robić zgodnie z prawem (patrz dział
Posiadanie pojazdu)
Driving Licence
If you live in the UK and have a valid driving
licence from a country in the European
Community you can drive in the UK.
However, you can exchange your licence for a
British licence at any time.
Prawo jazdy
Jeśli mieszkacie w Zjednoczonym Królestwie
i macie ważne prawo jazdy wydane w kraju Unii
Europejskiej, możecie prowadzić pojazd w Zjednoczonym Królestwie. Możecie jednak w każdej
chwili wymienić swoje prawo jazdy na brytyjskie
prawo jazdy.

Cars & Motorcycles
By law a licence from an EU country to drive a
car or motorcycle must be exchanged for a
British licence 3 years after you have become
a UK resident. (You can become a resident
after one year of continuous work. See Work
Section.)



Community Licences with Vocational
Entitlement
This applies to commercial vehicles such as
lorries, buses etc. You must register your details with Driver and Vehicle Licensing Agency
within 12 months of becoming UK resident
and apply for a driving licence counterpart for
non-GB licence holders.

Samochody i motory
Zgodnie z prawem, po trzech latach od
uzyskania statusu rezydenta brytyjskiego,
należy wymienić swoje unijne prawo jazdy na
samochód lub motor na brytyjskie prawo jazdy.
(Możecie stać się rezydentem po jednym roku
nieprzerwanej pracy. Patrz Dział Praca)
Prawa jazdy dla profesjonalistów
Termin odnosi się do pojazdów komercyjnych,
takich jak ciężarówki, autobusy etc. Musicie
zarejestrować się w DVLA w ciągu 12 miesięcy
od momentu uzyskania statusu rezydenta
Zjednoczonego Królestwa i wystąpić o Brytyjską
część tego prawa jazdy.

To Register a Polish Licence
This is not the same as exchanging your
Polish licence for a British licence. You will
keep your Polish licence, but will receive a UK
counterpart document. This will enable you to
take advantage of the fixed penalty system for
road traffic offences instead of having to go to
court. Anyone can choose to register their
licence, but if you have a Community Licence
with Vocational Entitlement, by law you must
do so.
Rejestracja polskiego prawa jazdy
Nie jest to równoznaczne z wymianą waszego
polskiego
prawa
jazdy
na
brytyjskie.
Zachowacie swoje polskie prawo jazdy, ale
otrzymacie brytyjski odpowiednik tego dokumentu. Dzięki temu będziecie mogli skorzystać
z
istniejącego
systemu
mandatów
za
popełnione wykroczenia drogowe, zamiast iść
do sądu. Każdy może zarejestrować swoje
prawo jazdy, ale jeśli posiadacie unijne prawo
jazdy dla profesjonalistów, zgodnie z prawem
musicie dokonać obowiązku rejestracji.
90

Minimum Age
The minimum age for a licence to drive cars
and motorcycles is 17, to drive medium sized
vehicles is 18, and it is 21 years for large lorries and buses.


Applying for a New Licence
If you are over 17 and have no licence, you
can apply for a provisional licence and learn to
drive a car or motorcycle. Once you have
passed your driving test you will have a full
driving licence. Licences for different kinds of
vehicles have different minimum ages.


Application Forms
You can get application forms from the Post
Office
or
download
them
from
www.dvla.gov.uk. For information (in English)
there is a leaflet available at the Post Office or
you can call 0870 240 0009. If you have difficulty obtaining, understanding or filling in the
forms, you can get assistance from your local
Citizens Advice Bureau (See Useful Contacts
& Advice Section).


Driving Safely
The maximum speed for all roads in Wiltshire
is 60 mph. Along the road there will be signs
to let you know if you need to go at slower
speeds. There are cameras that will photograph your car and check the speed and you
will be fined if you are going too fast. If a road
is a dual carriageway, you can go up to 70
mph. On a motorway, the speed limit is 70
mph.

In the UK it is not permissible to overtake on
the hard shoulder (at the side of the road).
The hard shoulder is for emergencies only.
W UK nie jest dozwolone wyprzedzanie na
pasie serwisowym. Ten pas jest tylko dla
sytuacji awaryjnych.
The rules for driving in the UK are in the
Highway Code which you can find on-line at
www.direct.gov.uk.
Zasady kierowania pojazdem w Zjednoczonym Królestwie znajdują się w Kodeksie
Drogowym, który możecie
odnaleźć na
stronie www.direct.gov.uk.
Minimalny wiek
Minimalny wiek dla osób, które ubiegają się o
prawo jazdy na samochody i motory to 17 lat,
na pojazdy średniej wielkości to 18 lat, a 21 lat
na duże ciężarówki i autobusy.
Ubieganie się o nowe prawo jazdy
Jeśli jesteście powyżej 17 roku życia i nie
macie prawa jazdy, możecie ubiegać się o
tymczasowe prawo jazdy i uczyć się
prowadzić samochód lub motor. Po zdaniu
egzaminu na prawo jazdy, otrzymacie pełne
prawo jazdy. Prawa jazdy na różne rodzaje
pojazdów posiadają odmienne wymagania
wiekowe.
Formularze zgłoszeniowe
Formularze zgłoszeniowe są dostępne na
każdej poczcie lub możesz je pobrać ze
strony internetowej
www.dvla.gov.uk. Aby
uzyskać informacje (w języku angielskim),
należy przeczytać ulotkę dostępną na poczcie
lub zadzwonić pod numer 0870 240 0009.
Jeśli napotkaliście na trudności w otrzymaniu,
zrozumieniu lub wypełnieniu formularzy,
możecie uzyskać pomoc w lokalnym Biurze
Porad Obywatelskich (Patrz Dział Użyteczne
kontakty i porady).
Bezpieczna jazda
Maksymalna dopuszczalna prędkość na
wszystkich drogach w Wiltshire to 60 m/h. Na
drogach znajdują się oznaczenia informujące
o konieczności jazdy przy mniejszej prędkości. Są tam również zamontowane kamery,
które sfotografują wasz samochód, sprawdzą
prędkość – jeśli zatem będziecie jechali za
szybko, otrzymacie mandat. Jeśli droga jest
dwupasmowa, możecie jechać maksymalnie
70 m/h. Na autostradzie, ograniczenie
prędkości wynosi 70 m/h.
91
GAY & LESBIAN
GEJE I LESBIJKI
It's against the law for an employer, or anyone else, to discriminate against you if you
are gay, lesbian, or transsexual because of
your sexual orientation. You're also protected
against harassment or bullying at work. Find
out about your rights and what to do if you're
treated unfairly because of your sexuality on
the website www.direct.gov.uk.
Pracodawca lub inna osoba nie może
dyskryminować was z powodu waszej
orientacji seksualnej, jeśli jesteście gejem,
lesbijką lub transseksualistą. Jest to
sprzeczne z prawem. Jesteście również
chronieni przed molestowaniem i zastraszaniem w pracy. Dowiedzcie się o swoich
prawach oraz o tym, co robić, jeśli jesteście
niesprawiedliwie traktowani z powodu waszej
seksualności na stronie www.direct.gov.uk.
If you are interested in finding out about the
gay, lesbian, bisexual and transsexual situation in the UK, the charity Stonewall has an
informative website www.stonewall.org.uk.
Stonewall works to raise public awareness
and campaign and lobby for equality and
against homophobia in all levels of society.
Gay Liaison Officers
In order to protect the rights of gay and lesbian people, the police have appointed Gay
Liaison Officers. No one should have to put
up with being harassed, bullied, victimised, or
verbally or physically abused because of their
sexuality. It is important that the police are
informed of homophobic hate crime, even if it
is reported anonymously.
If you telephone the police on 999 in emergency or on non-emergency number 101 to
report a hate crime, you can ask to speak to a
Gay Liaison Officer who will assist you.
Website
You can report what`s happened online via
www.report-it.org.uk.
Jeśli interesuje was sytuacja gejów, lesbijek,
osób biseksualnych i transseksualnych
w Zjednoczonym Królestwie, organizacja
charytatywna Stonewall posiada informacyjną
stronę
www.stonewall.org.uk.
Stonewall
pracuje nad tym, aby zwiększyć świadomość
społeczną, prowadzi kampanię na rzecz
równości oraz przeciwko homofobii we
wszystkich warstwach społecznych.
Oficerowie ds. kontaktów z gejami
Policja mianowała oficerów ds. Kontaktów
z gejami, aby chronić prawa gejów i lesbijek.
Nikt nie powinien znosić molestowania,
zastraszania,
represji,
znęcania
czy
werbalnego
lub fizycznego
nadużycia
z powodu swojej seksualności. Ważne, aby
policja była informowana o homofobicznych
zbrodniach nienawiści, nawet jeśli są one
zgłaszane anonimowo.
Jeśli zadzwonicie na policję na nr 999
w nagłym wypadku lub
poza nagłym
wypadkiem - na nr 101 , aby zgłosić zbrodnię
nienawiści, możecie poprosić o rozmowę
z odpowiednim w sprawie oficerem policji,
który będzie w stanie wam pomoże.
Strona internetowa
Możecie zgłosić przypadek takiej dyskryminacji również za pośrednictwem strony
internetowej www.report-it.org.uk.
92
Contact
Kontakt
For information and advice go to:
Informacje i porady można uzyskać na
stronach :

www.stonewall.org.uk

www.tht.org.uk
Trust)
(Terrance
www.stonewall.org.uk
Higgins
Health Care
For sexual health screening and HIV testing,
condoms etc. you can go to CASH clinics
throughout Wiltshire (Contraception and
Sexual Health clinics). Addresses in Health
Section.
www.tht.org.uk (Terrance Higgins Trust)
Opieka zdrowotna
Aby
przeprowadzić
badanie
zdrowia
seksualnego oraz test na obecność wirusa
HIV, a także otrzymać prezerwatywy etc,
możesz udać się do klinik CASH na
obszarze Wiltshire (Kliniki Antykoncepcji i
Zdrowia Seksualnego). Adresy w Dziale
Zdrowie.
93
GENERAL INFORMATION
INFORMACJE OGÓLNE
Alcoholics Anonymous
If you would like a help to stop drinking and
find out more information about services avail
-able please visit www.alcoholics-anonymous.org (See more on page no 59 this
guide).
Anonimowi alkoholicy
Jeśli potrzebujecie Państwo pomocy w przerwaniu nałogu picia alkoholu i chcielibyście
zasięgnąć informacji o dostępnych w tym
zakresie usługach proszę odwiedzić stronę
www.alcoholics-anonymous.org (Zobacz więcej na stronie numer 59 tego przewodnika).
Waluta
Brytyjską walutą jest funt (£) szterling,
składający się ze 100 pensów (p). Euro nie
jest ogólnie akceptowane.
Prąd
Prąd: standardowe napięcie to 240V AC,
50Hz.
Usługi ratunkowe
Jeśli jest to sytuacja nagła, zadzwońcie na
999 z dowolnego telefonu. Połączenie to jest
darmowe. Operatorowi należy powiedzieć
z kim chcecie Państwo rozmawiać, czy ze
strażą pożarną, policją albo pogotowiem
ratunkowym Należy podać adres, gdzie
potrzebna jest pomoc oraz swoje imię i
nazwisko.
Wtyczki elektryczne
W Wielkiej Brytanii wtyczki elektryczne mają 3
bolce. Jeśli macie Państwo wtyczkę z 2
bolcami, należy kupić adapter żeby używać
dotychczasowej
wtyczki
w
bezpieczny
sposób. Jeśli będą Państwo próbować włożyć
wtyczkę z 2 bolcami do gniazdka które
posiada 3 otwory może to spowodować
zagrożenie pożarowe.
Łowienie ryb
Nie można łowić ryb w rzece lub w jeziorze
bez specjalnej licencji.
Wymagane jest
również dodatkowe pozwolenie, jeśli Państwo
chcą łowić ryby w prywatnym jeziorze lub w
rzece. To są zasady które regulują łowienie
ryb w różnych miejscach i wymagają
pozwolenia. Łowienie ryb bez licencji jest
nielegalne.
Potwierdzanie dokumentów tożsamości
za zgodność z oryginałem
Jeśli potrzebujecie potwierdzić kserokopię
dokumentu tożsamości za zgodność z
oryginałem możecie to zrobić w niektórych
Urzędach Pocztowych. Weźcie ze sobą
oryginalny dokument i jego kserokopię oraz
swój paszport i inne dokumenty umożliwiające
potwierdzenie twojej tożsamości. Możecie
także potwierdzić kserokopie dokumentów
tożsamości za zgodność z oryginałem u
prawnika, ale może to być bardziej kosztowne
niż w Urzędzie Pocztowym.
Currency
British currency is pound (£) sterling made up
of 100 pence (p). Euros are not generally
accepted.
Electricity
Electricity: standard voltage is 240V AC,
50Hz.
Emergency Services
In an emergency, dial 999 from any phone.
This is a free number. Tell the operator if you
need the Fire Brigade, Police or an
Ambulance. Give the address where help is
needed and your name.
Electrical Plugs
In the UK electrical plugs have 3 points. If you
have a plug with 2 points, you can buy an
adapter so that you can use your plug safely.
If you try to put a 2 point plug in a 3 point
socket, there is a very great danger of fire.
Fishing
You cannot fish in rivers and lakes without a
license. You may also need permission if you
want to fish on a private lake or part of a river.
There are rules controlling the kind of fishing
that you are permitted to do in different places. It is illegal to fish without a license.
Identity Checking Service
This is if you need a certified photocopy of an
original identity document. If you take your
original document, and a photocopy of that
document, some Post Offices are able to certify that the photocopy is the same as the original. Take your passport and other documents
to prove your identity. You can also get documents certified by a solicitor (lawyer) which
may be more expensive than the Post Office.
94
Internet
You can get free internet access at your local
library (see Libraries for addresses, this
Section).
Internet
Bezpłatny dostęp do internetu można uzyskać
w lokalnej bibliotece (patrz sekcja Biblioteki,
aby uzyskać adresy).
Post Office
Post Offices sell postage stamps, phone cards
and power cards. They have forms for TV
licenses, driving licenses and car tax. They
also provide banking services such as paying
bills and currency exchange.
Poczta
Urzędy
pocztowe
sprzedają
znaczki
pocztowe, karty telefoniczne i karty pamięci.
Można tam również opłacić abonament TV,
prawo jazdy i podatek drogowy. Zapewniają
również usługi bankowe, takie jak płacenie
rachunków i wymiana waluty.
For addresses of main Post Offices in
Wiltshire see Useful Addresses, this Section.
W celu uzyskania adresów głównych Urzędów
Pocztowych w Wiltshire, zobacz dział
Użyteczne adresy.
Telephone
Most public telephones take coins (10p, 20p,
50p, £1) with a minimum charge of 20p. Many
also take cards and have email and internet
access. 0800 and 0808 numbers and 999
(emergency number) are free from public
telephones.
Telefon
Większość telefonów publicznych przyjmuje
monety (10p, 20p, 50p, 1£) z minimalną
wpłatą 20p. Wiele z nich jest również na karty
i mają dostęp do emaila oraz internetu.
Numery 0800 i 0808 oraz 999 (numer
ratunkowy)
są
darmowymi
numerami
publicznymi.
Time
Time is consistent with Greenwich Mean
Time. AM means morning and PM means
afternoon. Clocks are put forward one hour
from late March to late October. Most public
transport timetables use the 24 hour clock.
Czas
Czas jest zgodny z czasem Greenwich. AM
oznacza rano, PM oznacza po południu.
Zegarki przestawiane są o godzinę do przodu
od późnego marca do późnego października.
Większość rozkładów jazdy transportu
publicznego korzysta z zegara 24-godzinnego.
TV
You must have a licence if you have a TV.
The cost depends on whether the TV is colour
or black and white. You can pay for a TV
licence at a Post Office. If you do not have a
licence you may be fined £1,000. If you rent
accommodation and the landlord provides the
TV, the landlord must provide the licence.
See more details on www.tvlicensing.co.uk
Weights and measures
The metric system is used but the non-metric
system is also common. Distances are in
miles. Food, drink and petrol are sold in
metric.
TV
Musicie wykupić abonament, jeśli posiadacie
telewizor. Koszt zależy od tego, czy telewizor
jest kolorowy, czy czarno-biały. Możecie
zapłacić abonament na poczcie. Jeśli nie
macie opłaconego abonamentu, możecie
zostać ukarani grzywną do 1000 funtów. Jeśli
wynajmujecie mieszkanie i właściciel zapewni
wam telewizję, właściciel musi ponieść koszty
abonamentu. Zobacz więcej szczegółów na
stronie www.tvlicensing.co.uk.
Jednostki wagi i miary
Używa się systemu metrycznego, ale
popularny jest również system niemetryczny.
Dystans odmierza się w milach. Jedzenie,
napoje i benzynę sprzedaje się w systemie
metrycznym.
95
GOVERNMENT OFFICES &
USEFUL ADDRESSES
URZĘDY PAŃSTWOWE
I UŻYTECZNE ADRESY
All contacts will be in the English language
only unless otherwise stated
Wszystkie kontakty są podane w języku
angielskim, chyba że określono inaczej
GOVERNMENT
OFFICES
TELEPHONE
WEBSITES
URZĘDY
PAŃSTWOWE
Wiltshire Council
(Rada Hrabstwa)
Bythesea Road
Trowbridge
Wiltshire
BA14 8JN
Wiltshire Council
3-5 Snuff Street
Devizes
SN10 1FG
03004560100
www.wiltshire.gov.uk
01249 706111
Wiltshire Council
Monkton Pk
Chippenham
SN15 1ER
01249 706111
01722 336272
(All services)
Wiltshire Council
Milford Street
Salisbury
SP1 1HJ
01722 336272
(Wszystkie usługi)
Wiltshire Council
Bythesea Road
Trowbridge
Wiltshire
BA14 8JN
03004560100
Wiltshire Council
3-5 Snuff Street
Devizes
SN10 1FG
03004560100
Wiltshire Council
Monkton Pk
Chippenham
SN15 1ER
Wiltshire Council
Milford Street
Salisbury
SP1 1HJ
JOB CENTRES
JOB CENTRES
Jobcentre Plus
Chippenham
Cyppa Court
Avenue La Fleche
Chippenham
SN15 3LH
Devizes
Maryport Street
SN10 1AE
TELEPHONE
WEBSITES
0845 6043719
www.jobseekers.direct.gov.uk
0845 6043719
0845 6043719
03004560100
01722 434280
(Porady mieszkaniowe)
01722 434280
(Housing advice)
for Jobs, National
Insurance
Numbers & Benefits
TELEFON
STRONY
INTERNETOWE
Pośrednictwo
Pracy,
ubezpieczenia NIN
i Zasiłki
Jobcentre Plus
Chippenham
Cyppa Court
Avenue La Fleche
Chippenham
SN15 3LH
Devizes
Maryport Street
SN10 1AH
TELEFON
STRONY
INTERNETOWE
0845 6043719
0845 6043719
0845 6043719
96
Salisbury
Summerlock House
Summerlock
Approach
SP2 7RW
Trowbridge
Aplin House
Bythesea Road
BA14 8XR
0845 6043719
TAX – HMRC
WEBSITES
Information on Tax
& National
Insurance
www.inlandrevenue.gov.uk
GOVERNMENT
ASSISTED
ACCOMMODATION
Homes 4 Wiltshire
County Hall
Bythesea Rd
BA14 8JN
0845 6043719
TELEPHONE
WEBSITES
03004560104
www.
homes4wiltshire.co.uk
0845 6043719
www.jobcentreplus.co.uk
PODATEK–
HMRC
STRONY
INTERNETOWE
Informacje na temat
podatków i
ubezpieczenia
National Insurance
0845 6043719
www.jobcentreplus.co.uk
www.inlandrevenue.gov.uk
PAŃSTWOWE
PORADY W
SPRAWACH
ZAMIESZKANIA
Homes 4 Wiltshire
County Hall
Bythesea Rd
BA14 8JN
TELEFON
STRONY
INTERNETOWE
03004560104
www.
homes4wiltshire.co.uk
PRYWATNE
PRIVATE RENTED
ACCOMMODATION
Lettings Agencies
&
Estate Agencies
Salisbury
Summerlock House
Summerlock
Approach
SP2 7RW
Trowbridge
Aplin House
Bythesea Road
BA14 8XR
ZAKWATEROWANIE
See advertisements in
local newspapers and
online
Agencje
wynajmujące oraz
agencje
nieruchomości
Patrz reklamy w lokalnych
gazetach i internecie
97
POST OFFICES
All Services including
ID checking
Chippenham
Lyneham South
Lyneham
SN15 4TS
Devizes
Monday Market Street
SN10 1DN,
Bath RD
SN10 1QG,
Sidmouth Street
SN10 1LD
Marlborough
Aughton
Collingbourne Kingston
SN8 3SA
Melksham
31 Church Street
SN12 6LU
Salisbury
Counter Management
Ltd
24 Castle Street
SP1 1AB
Trowbridge
1a Roundstone Street
Trowbridge
BA14 8DA
Warminster
Market Place
BA12 9BT
Westbury
42 Edward Street
BA13 3BG
CLUBS &
SOCIETIES
Polish Club
6 Waterworks Rd
Trowbridge
BA14 0AL
URZĘDY POCZTOWE
Wszystkie usługi,
włącznie z
potwierdzaniem
tożsamości
To find Post Offices
near you:
www.postoffice.co.uk
TELEPHONE
Polish & English
01225 761512
Chippenham
Lyneham South
Lyneham
SN15 4TS
Devizes
Monday Market Street
SN10 1DN,
Bath RD
SN10 1QG,
Sidmouth Street
SN10 1LD
Marlborough
Aughton
Collingbourne Kingston
SN8 3SA
Melksham
31 Church Street
SN12 6LU
Salisbury
Counter Management
Ltd
24 Castle Street
SP1 1AB
Trowbridge
1a Roundstone Street
Trowbridge
BA14 8DA
Warminster
Market Place
BA12 9BT
Westbury
42 Edward Street
BA13 3BG
KLUBY I
TOWARZYSTWA
Polish Club
6 Waterworks Rd
Trowbridge
BA14 0AL
Aby znaleźć najbliższy
Urząd Pocztowy:
www.postoffice.co.uk
TELEFON
Polski i angielski
01225 761512
98
ADVICE
TELEPHONE
All over Wiltshire
See relevant
Government Offices
(above)
See Citizens Advice
Bureau
See Wiltshire Racial
Equality Council
EMOTIONAL
SUPPORT
Alcoholics
Anonymous
Drinkline
Samaritans
(English only)
01225 766439
TELEPHONE, Website
08457697555
[email protected]
03001231110
www.alcoholconcern.org.uk
www.samaritans.org
PORADY
TELEFON
Na całym obszarze
Wiltshire
Patrz odpowiednie
Urzędy Państwowe
(powyżej)
Patrz Biuro Porad
Obywatelskich
Patrz Rada ds.
równości rasowej w
Wiltshire
01225 766439
WSPARCIE
EMOCJONALNE
TELEFON, Website
Anonimowi
Alkoholicy
Linia pomocy dla
nadużywających
alkohol
Samaritans
(tylko w języku
angielskim)
08457697555
[email protected]
03001231110
www.alcoholconcern.org.uk
www.samaritans.org
Bath
25 Windsor Castle
Upper Bristol Rd
BA1 3DN
01225 460 888
Bath
25 Windsor Castle
Upper Bristol Rd
BA1 3DN
01225 460 888
Bristol
37 St Nicholas Str
BS1 1TP
01179831000
Bristol
37 St Nicholas Str
BS1 1TP
01179831000
Salisbury
42 Milford Street
SP1 2BP
08457909090
Salisbury
42 Milford Street
SP1 2BP
08457909090
99
OWNING A CAR
POSIADANIE SAMOCHODU
There are a number of steps that you must
take when you buy a car in the UK. These
steps are mandatory by law. If you do not
take all these steps you will be driving your
car illegally and could be subject to prosecution.
Istnieje wiele kroków, jakie trzeba wykonać,
kiedy kupujesz samochód w Zjednoczonym
Królestwie. Są one wymagane przez prawo.
Jeśli nie wykonacie Państwo wszystkich tych
kroków, będziecie prowadzili swój samochód
niezgodnie z prawem i możecie podlegać
odpowiedzialności karnej.
Register Ownership
You must register the fact that you are the
owner of your particular car with the Driver
and Vehicle Licensing Agency (DVLA). When
you buy your vehicle you must make sure that
the previous owner gives you the Registration
Document for that vehicle. This is known as a
V5 or V5C. It is important that you send the
‘Change of Ownership Details’ part of the document to the Driver and Vehicle Licensing
Agency (DVLA).
Rejestracja własności
Musicie Państwo zarejestrować fakt bycia
właścicielem
konkretnego
samochodu
w Agencji ds. licencji kierowców i pojazdów
(DVLA). Kiedy zakupicie swój pojazd, musicie
upewnić się, że poprzedni właściciel dał wam
Dokument Rejestracji tego pojazdu. Jest on
znany jako V5 lub V5C. Bardzo ważne jest,
abyście przesłali część dokumentu nawiązującą
do Zmiany Właściciela (‘Change of Ownership
Details’) do Agencji ds. licencji kierowców i
pojazdów (DVLA).
Tax Disk / Vehicle Licence
You must buy a Vehicle Licence, which can
also be called a Tax Disc, for your car. This is
issued as proof that you have paid the tax to
the Government which entitles you to use
public roads. The Tax disc lasts for 6 or 12
months and you must put this on the front
windscreen. You buy the Tax Disk at the Post
Office or directly from the DVLA website. In
order to buy this, you will need to show an
MOT
Certificate, your Insurance Certificate
and Vehicle Ownership document. If applied
online the system will search for the data update automatically.
Insurance
In the UK it is the person that is insured, not
the car, as in Poland. All drivers in the UK
must be insured in case of any accidents. The
insurance company will charge a premium
depending on the type and age of the vehicle,
your age and driving experience. If you have
an accident, damage someone’s property or
injure someone whilst driving, the insurance
company will determine who is to blame. That
person will be expected to pay for repairing
the damage and for compensation. The insurance will cover these costs.
MOT
An MOT Certificate to prove the car is safe to
be on the road is necessary by law for cars
over 3 years of age.
Znaczek drogowy / podatek drogowy
Musicie Państwo opłacić podatek drogowy,
zwany również znaczkiem drogowym. Jest on
wydany jako dowód, że zapłaciliście podatek,
co upoważnia Was do korzystania z dróg
publicznych. Znaczek taki wydawany jest na
okres 6-12 miesięcy i musicie go umieścić na
przedniej szybie. Znaczek drogowy można
zakupić na poczcie lub bezpośrednio w DVLA.
Aby go zakupić, musicie przedłożyć Certyfikat
przejścia przeglądu technicznego (MOT),
świadectwo ubezpieczenia oraz dokument
własności pojazdu.
Ubezpieczenie
W UK to osoba jest ubezpieczona, a nie
samochód, jak w Polsce. Wszyscy kierowcy
w Zjednoczonym Królestwie muszą być
ubezpieczeni od wypadków drogowych. Firma
ubezpieczeniowa pobiera składkę, w zależności
od rodzaju i wieku pojazdu, Twojego wieku i
doświadczenia w prowadzeniu pojazdu. Jeśli
mieliście Państwo wypadek, uszkodziliście
cudzą własność lub byliście sprawcą obrażeń
danej osoby w trakcie prowadzenia pojazdu,
firma ubezpieczeniowa ustali, kto jest winny.
Oczekuje się, że ta osoba zapłaci za naprawę
szkód oraz odszkodowanie. Ubezpieczenie
pokryje te koszty.
MOT
Certyfikat przejścia przeglądu technicznego
(MOT), stanowiący dowód, że pojazd jest
zdatny do bezpiecznego użytku na drogach,
jest wymagany przez prawo dla pojazdów
starszych niż 3 lata.
100
Cars must be inspected and tested once a
year by a garage authorised to do so. There
will be a charge for checking the vehicle and
issuing the certificate. If the car passes the
test you will be given an MOT Certificate,
which states that the car is safe to go on the
road. The certificate will last for 12 months.
Samochody
muszą
być
kontrolowane
i testowane raz w roku przez upoważniony do
tego warsztat. Za sprawdzenie pojazdu
i wydanie certyfikatu pobiera się opłatę. Jeśli
samochód przejdzie przez test, otrzymacie
Państwo Certyfikat MOT świadczący o
zdatności pojazdu do bezpiecznego użytku na
drogach. Certyfikat jest ważny przez okres 12
miesięcy.
Driving Licence
You must have a full UK driving license or a
license from your home country. (See Driving
in the UK, this Section).
Prawo jazdy
Musisz
posiadać
pełne
prawo
jazdy
Zjednoczonego Królestwa lub prawo jazdy
Twojego kraju (Patrz Dział Prowadzenie
pojazdu w Zjednoczonym Królestwie).
Car Bought in Poland
If your car was bought in Poland (or another
EU country) you can use it for six months in
the UK. After six months it must be registered
with the DVLA.
Zakup samochodu w Polsce
Jeśli wasz samochód był zakupiony w Polsce
(lub innym kraju Unii Europejskiej), możecie
korzystać z niego w Zjednoczonym Królestwie
przez okres sześciu miesięcy. Po upływie
sześciu
miesięcy
musi
on
zostać
zarejestrowany w DVLA. W tym celu należy
przesłać następujące dokumenty:
You will need to send:

Car Logbook / Registration Document

UK insurance certificate

MOT certificate (if the car is more than 3
years old)


Completed VAT form 414 (the DVLA
Office can supply this)



Rejestr samochodu / Dokument
rejestracyjny
Certyfikat ubezpieczenia w Zjednoczonym
Królestwie
Certyfikat przejścia przez przegląd
techniczny (MOT) – jeśli samochód ma
ponad 3 lata
Wypełniony formularz VAT 414 (Biuro DVLA
może to dostarczyć)
Information & Application Forms
For further details and various application
forms, there is a leaflet you can get from your
local Post Office, or you can go to the website
www.dvla.gov.uk, www.vehiclelicence.gov.uk,
or telephone 0870 240 0009 (English only). If
you would like some assistance in obtaining
and filling in forms, you can go to your local
Citizens Advice Bureau (See Citizens Advice
Bureau, this Section).
Informacje i Formularze Zgłoszeniowe
Aby otrzymać dalsze szczegóły i różne
formularze zgłoszeniowe, można zapoznać się
z ulotką dostępną na poczcie lub przejść na
stronę
www.dvla.gov.uk,
www.vehiclelicence.gov.uk, bądź zadzwonić pod numer
0870 240 0009 (wyłącznie w języku angielskim).
Jeśli chcielibyście Państwo uzyskać pomoc
w otrzymaniu i wypełnieniu formularzy, prosimy
udać
się
do
lokalnego
Biura Porad
Obywatelskich (patrz
Dział Biuro Porad
Obywatelskich).
Keep in Car
It is helpful to the Police if you keep a copy of
your insurance and proof of ownership in your
car at all times in case of emergency,
particularly if you are not fluent in the English
language.
Trzymać w samochodzie
Dobrze
jest
przechowywać
w
swoim
samochodzie kopię dokumentu ubezpieczenia
oraz dowód właśności waszego pojazdu na
wypadek kolizji dla policyjnych służb, zwłaszcza
jeśli nie posługujecie się Państwo biegle
językiem angielskim.
101
POLISH WEBSITES
For Useful Information
Information in Polish
POLSKIE STRONY INTERNETOWE
Użyteczne Informacje
Informacja w języku polskim
www.onet.eu
www.onet.eu
www.mojawyspa.co.uk
www.mojawyspa.co.uk
www.ec.europa.eu
www.ec.europa.eu
Information in English and Polish
Informacja w języku angielskim i polskim
Embassy and Consulat of the Republic of
Poland in London
Ambasada i Konsulat Rzeczpospolitej
Polskiej w Londynie
http://london.mfa.gov.pl/en/
http://londyn.msz.gov.pl/en/
http://london.mfa.gov.pl/en/
http://londyn.msz.gov.pl/en/
Federation of Poles in Great Britain
Zjednoczenie Polaków w Wielkiej Brytanii
www.zpwb.org.uk
www.zpwb.org.uk
Polish Social & Cultural Association
Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny
www.posk.org
www.posk.org
Polish Catholic Mission in England & Wales
Polska Misja Katolicka w Anglii i Walii
www.polishcatholicmission.org.uk
www.polishcatholicmission.org.uk
Jobs in the UK
Praca w UK
https://www.gov.uk/jobsearch
http://www.cv-library.co.uk/
http://www.thisiswiltshire.co.uk/
http://www.plumappointments.co.uk/
http://www.direct-response.co.uk/
http://www.wiltshire.gov.uk/index.htm
http://www.totaljobs.com/
http://www.reed.co.uk/
http://www.travail.co.uk/
http://www.jobsite.co.uk/
https://www.gov.uk/jobsearch
http://www.cv-library.co.uk/
http://www.thisiswiltshire.co.uk/
http://www.plumappointments.co.uk/
http://www.direct-response.co.uk/http://
www.wiltshire.gov.uk/index.htm
http://www.totaljobs.com/
http://www.reed.co.uk/
http://www.travail.co.uk/
http://www.jobsite.co.uk/
102
RELIGIOUS CENTRES
OŚRODKI RELIGIJNE
The list below represents some of the
religious centres in West Wiltshire. The
contacts listed will be happy to direct you to
other religious centres in the area.
Poniższa lista przedstawia niektóre ośrodki
religijne w West Wiltshire. Wymienione
kontakty pomogą skierować was do innych
ośrodków religijnych w regionie.
West Wiltshire Interfaith Group
www.wwifg.org.uk
Contact:
[email protected]
BAHA`I
www.bahai.org.uk
Telephone or email for information
[email protected]
[email protected]
BUDDHIST
Aukana Trust House of Inner
Tranquility
9 Masons Lane
Bradford-on-Avon
BA15 1QN
Sayagyi U Ba Khin Memorial
Trust
IMC-UK
Splatts House
Heddington
Calne
SN11 0PE
Salisbury Buddhist Group
Contact: Barbara Donne
Alabare House
15 Tollgate Road
Salisbury
SP1 2JA
01225 868042
West Wiltshire Interfaith
Group
www.wwifg.org.uk
Contact:
[email protected]
01225 863859
01249 652529
BAHAIZM
www.bahai.org.uk
Informacje: telefon
lub email:
[email protected]
[email protected]
01225 866821
www.
aukana.org.uk
01380 850238
01202 422342
CHRISTIAN
Centre for Faith and Action in
Society (CeFAS)
For information on various Christian churches
CATHOLIC
Telephone Rev Canon Liam
O’Driscoll in Trowbridge and he
will tell you the address of your
nearest Catholic Church
01722 424838
Polish Community Centre Church
Waterworks Road
Trowbridge
BA14 0AL
01225 752930
07790 703993
01225 752152
www.
cliftondiocese.
com
BUDDYZM
Aukana Trust House of Inner
Tranquility
9 Masons Lane
Bradford-on-Avon
BA15 1QN
Sayagyi U Ba Khin Memorial
Trust
IMC-UK
Splatts House
Heddington
Calne
SN11 0PE
Grupa Buddyjska w Salisbury
Kontact: Barbara Donne
Alabare House
15 Tollgate Road
Salisbury
SP1 2JA
CHRZEŚCIJANIE
Centre for Faith and Action in
Society (CeFAS)
Informacje o różnych
Chrześcijańskich Kościołach
KATOLICY
Rev Canon Liam O’Driscoll w
Trowbridge poda Ci adres
najbliższego Kościoła
Katolickiego
Kościelny Ośrodek
Społeczności Polskiej
Waterworks Road
Trowbridge
BA14 0AL
01225 868042
01225 863859
01249 652529
01225 866821
www.
aukana.org.uk
01380 850238
01202 422342
01722 424838
01225 752152
www.
cliftondicese.com
01225 752930
07790 703993
103
ANGLICAN, BAPTIST,
QUAKER, METHODIST
& OTHER CHRISTIAN
CHURCHES
ANGLIKANIE,
BAPTYŚCI, KWAKRZY,
METODYŚCI
& INNE KOŚCIOŁY
CHRZEŚCIJAŃSKIE
There are 967 Christian
churches in Wiltshire.
Use the website to find
one in your area.
http://
www.wiltshire.gov.uk/
community/church_
search.php
JEHOVAH’S
WITNESSES
Kingdom Hall
Islington
Trowbridge
BA14 8QE
SALVATION ARMY
Website
www.salvationarmy.org.
uk
Enter your post code in
Find a Centre and they
will give you a map to
your nearest centre.
01225 775484
MUSLIM
Trowbridge Mosque
Longfield Road
BA14 7AD
SPIRITUALIST
Wilton Spiritualist
Church
Warminster Road
Wilton
Nr. Salisbury
01225 752459
01225 777993
E-Mail:
wilton.curch@ntlworld
.com
W Wiltshire znajduje się
967 Kościołów
Chrześcijańskich. Użyj
strony internetowej, aby
odnaleźć jeden z nich.
ŚWIADKOWIE
JEHOWY
Kingdom Hall
Islington
Trowbridge
BA14 8QE
ARMIA ZBAWIENIA
Strona internetowa
www.salvationarmy.org.
uk
Wprowadź swój kod
pocztowy w „Znajdź
Ośrodek” a zostanie
podana Ci mapa
Twojego najbliższego
ośrodka.
MUZUŁMANIE
Trowbridge Mosque
Longfield Road
BA14 7AD
SPIRITUALIŚCI
Kościół
Spirytualistyczny Wilton
Warminster Road
Wilton
Nr. Salisbury
http://
www.wiltshire.gov.uk/
community/church_
search.php
01225 775484
01225 752459
01225 777993
E-Mail:
wilton.curch@ntlworld
.com
104
VOTING IN THE UK
In the UK we have democratically elected
Local, National and European representatives.
Local
The Local government consists of Wiltshire
Council, 20 Community Areas Boards, and
town or parish councils. Councillors who
serve on these local councils are elected by
the community to represent them.
National
In the United Kingdom the Monarch is the
head of state and the Prime Minister of the
United Kingdom is the head of government.
Executive power is used by Her Majesty's
Government, on behalf of and by the consent of the Monarch, as well as by the devolved Governments of Scotland and Wales,
and the Northern Ireland Executive. Legislative power is held by the two chambers of
the Parliament of the United Kingdom, the
House of Commons and the House of Lords,
as well as the Scottish parliament and
Welsh and Northern Ireland assemblies. A
local community will elect a Member of Parliament (MP) to represent their area, which
is known as a constituency, in the House of
Commons. Most MP’s are members of a
political party, and the party with the highest
number of MP’s run the Government.
You can vote in elections if you fall under
specified below criteria:
Local Elections
You must be:
 Resident in Wiltshire
 Over 18 years old
 British, Commonwealth or Irish
Republican citizens resident in the
UK
 European Union citizens resident in
the UK
 Not subject to any legal incapacity to
vote
National Elections
You must be:
 Over 18 years old
 British, Commonwealth or Irish
UK
 Not subject to any legal incapacity to
vote.
GŁOSOWANIE W ZJEDNOCZONYM KRÓLESTWIE
Zjednoczone Królestwo posiada lokalnych,
krajowych i europejskich przedstawicieli
wybieranych w drodze demokratycznych
wyborów.
Samorząd lokalny
Lokalny rząd składa się z Rady hrabstwa
Wiltshire, 20 lokalnych group samorządowych
oraz rady miejskiej i rad gminnych. Radni,
sprawujący swe funkcje w lokalnych radach, są
wybierani przez społeczeństwo na jego
przedstawicieli.
Rząd krajowy
W Wielkiej Brytanii Monarcha jest głową
państwa, a Naczelny Minister jest głową Rządu
Krajowego.
Władza
egzekucyjna
jest
piastowana przez Rząd monarszy w imieniu
i za zgodą Monarchy, jak również przez
delegowane Rządy Szkocji, Walii i Północnej
Irlandii.
Władzę
ustawowczą
sprawuje
Parlament Wielkiej Brytanii, składający się z
dwóch Izb: Izby Gmin i Izby Lordów, jak
również Szkocki parlament i zgromadzenie
Walii i Północnej Irlandii. Lokalna społeczność
wybiera posła (MP), aby ten reprezentował
w Izbie Gmin jej obszar, zwany okręgiem
wyborczym. Większość posłów wchodzi
w skład partii politycznej, a partia z największą
ilością posłów tworzy rząd.
Aby być uprawnionym do głosowania, należy
spełnić określone wymogi.
Wybory lokalne
Musiscie być:
 mieszkańcami Wiltshire
 powyżej 18 roku życia
 obywatelami brytyjskimi, Brytyjskiej
Wspólnoty
Narodów
lub
Irlandii,
rezydentami Zjednoczonego Królestwa
 obywatelami Unii Europejskiej, rezydentami Zjednoczonego Królestwa
 posiadać zdolność do głosowania
Wybory krajowe
Musicie być:
Wspólnoty
Narodów
lub
Irlandii,
 posiadać zdolność do głosowania.
105
European Elections
You must be:


Wybory europejskie
Musicie Państwo być:
Over 18 years old
British, Commonwealth or Irish
UK

European Union citizens resident in
the UK

Not subject to any legal incapacity to
vote
To be able to vote you must be registered
with Wiltshire Council for the Electoral
Register. UK law requires you to register all
members of your family over 18 years old.
To open a bank account or apply for credit
you will need to be on the Electoral Register,
even if you are not eligible to vote. You can
register by telephoning 0300 456 0112 and
asking for the Electoral Services. They will
send you a form. Or you can go on the
website and download a form at
(write
voter
registration form where is says Search).
You may also be able to vote in elections
taking place in your own country from the
UK.
There may be places in the UK
organised to take your votes.
For
information see the Polish websites (this
section).
You can find out more about elections and
who can vote on the Electoral Commission
website: www.aboutmyvote.co.uk.
Wspólnoty Narodów lub Irlandii,
 obywatelami
Unii
Europejskiej,
 posiadać zdolność do głosowania
Aby móc głosować, musicie Państwo być
zarejestrowani w swojej radzie okręgowej
w rejestrze wyborców. Prawo Zjednoczonego
Królestwa
wymaga,
aby
rejestrować wszystkich członków rodziny
powyżej 18 roku życia. Aby otworzyć
rachunek bankowy lub ubiegać się o kredyt,
będziecie musieli figurować w rejestrze
wyborców, nawet jeśli nie jesteście
uprawnieni
do
głosowania.
Możecie
zarejestrować się dzwoniąc pod nr 0300
456 0112 i prosząc o przekierowanie do
Biura wyborczego. Możecie poprosić o
przesłanie formularza na wskazany adres
pocztowy lub ściągnąć go ze strony
internetowej www.wiltshire.gov.uk (wpisz
formularz rejestracji głosodawcy w oknie
wyszukiwarki).
Możecie być ponadto uprawnionymi do
głosowania w wyborach do władz waszego
kraju w Zjednoczonym Królestwie. Aby to
umożliwić, organizowane są w Zjednoczonym Królestwie miejsca, gdzie możecie
zagłosować. W celu uzyskania informacji na
ten temat, przejdźcie do polskich stron
internetowych.
Możecie dowiedzieć się więcej o wyborach
oraz o tym, kto może głosować na stronie
internetowej Komisji Wyborczej:
www.aboutmyvote.co.uk.
106
WILTSHIRE RACIAL EQUALITY
COUNCIL
RADA DS. RÓWNOŚCI RASOWEJ
W WILTSHIRE
This organisation works to give everyone an
equal chance to learn, work and live free
from discrimination and prejudice, and free
from the fear of racial harassment and
violence. They promote equality of
opportunity and good relations between
persons of different racial groups.
Organizacja ta ma na celu zapewnienie
wszystkim równych szans w nauce i pracy ,
a także pożycia wolnego od dyskryminacji
i uprzedzeń, molestowania na tle rasowym
i przemocy. Promuje ona równość szans i
dobre relacje pomiędzy osobami z różnych
grup rasowych.
They can:
 Provide information and suggestions for
further contact with other organisations
 Encourage and support agencies in
Wiltshire to implement race equality
policies and practices.
Organizacja może:
 zapewnić informacje, porady i sugestie
odnośnie dalszego kontaktu z innymi
organizacjami
 zachęcać i wspierać agencje w Wiltshire
do wcielania w życie zasad i praktyk
równości rasowej.
They offer a free and confidential service,
and if they cannot help you they will refer
you to an appropriate agency.
Organizacja oferuje darmowe i poufne
usługi. Jeśli natomiast nie jest w stanie
Państwu
pomóc,
skieruje
was
do
odpowiedniej agencji.
You can arrange an appointment in Trowbridge by telephone, or call in without an appointment on the first and third Thursday of
every month from 10 am—12 noon and 2
pm – 4 pm at:
Wizyty
w
Trowbridge
ustala
się
telefonicznie, można również przyjść bez
uprzedniego uzgodnienia terminu w pierwszy i trzeci czwartek każdego miesiąca
w godzinach 10.00 – 12.00 oraz 14.00—
16.00 do :
(WREC)
Bridge House
Stallard Street
Trowbridge
BA14 9AE
You can also telephone for an appointment
in Salisbury, Devizes and Chippenham.
(WREC)
Bridge House
Stallard Street
Trowbridge
BA14 9AE
Można również umówić się telefonicznie na
wizytę w Salisbury, Devizes i Chippenham.
Please telephone 01225 766439 and leave
a message and they will return your call.
Prosimy telefonować na nr 01225 766439
i zostawić wiadomość. Następnie ktoś do
was oddzwoni.
You can also ask for advice by email to:
[email protected]
Wszelkie zapytania o porady można również
kierować drogą elektroniczną na:
[email protected]
107
108

the wiltshire guide

Transkrypt

Podobne dokumenty

Dzień Instytutu Neofilologii _Plakat 1

piosenka