docpobierz plik pdf
download 
Reklamacja Transkrypt
pobierz plik pdf
Podstawowe Informacje Data: 03-06-2013, 19.00 Miejsce: Galeria ImpArt, ul. Mazowiecka 17 Bilety: Opis WOKÓŁ IMPARTU... PRZEZ TRZY WIEKI. 1873-2013 Wszystkim wrocławianom, miłośnikom Wrocławia i historii polecamy wystawę w Galerii ImpArt. Warta obejrzenia ekspozycja poświęcona jest 140. rocznicy wybudowania kompleksu sali widowiskowej dzisiejszego Impartu przy ul. Mazowieckiej. Eksponowane zdjęcia budynków, ulic, ale też mapy, plany zagospodarowania i pocztówki z początku XX wieku wspaniale ilustrują historię tej części dzielnicy zwanej Przedmieściem Oławskim, w kontekście zmieniającej się przez lata sytuacji politycznej i społecznej. Głównym elementem prezentacji jest kompleks budynków w okolicy Impartu i jego historia. Interesujący rys historyczny „Od osady walońskiej do węzła komunikacyjnego” wprowadza zwiedzających plan wystawy, na której odnajdziemy m.in. obiekty historyczne, budowle sakralne – kościoły św. Maurycego, św. Bonifacego, św. Łazarza; przeprawy wodne i mosty: Pauliński, Lessinga/Pokoju, Grunwaldzki, Oławski, a także niezrealizowane projekty. Na licznych ilustracjach odnajdziemy też dawne obiekty rozrywkowe – Teatr Loebego, Turnhalle, restaurację "Złota Kaczka", Centrum Sztuki "Impart" (pierwotnie Etablisment Paula Scholtza, "Breslauer Gewerkschaftshaus-Festsaal"); obiekty przemysłowe: Gazownia Miejska nr II, fabryka wodomierzy Meinecke AG; gmachy użyteczności publicznej Stara Rejencja (Muzeum Narodowe), Nowa Rejencja (Urząd Wojewódzki), Poczta; zapomniane ulice – w tym rejon tzw. Placu Społecznego na planach miasta z ostatnich 150 lat.; Plac Powstańców Warszawy - od składu drewna do budynków municypalnych; ujście Oławy - z planami i zdjęciami. Podczas wernisażu przewidziane są także związane z tematem projekcje filmów: Janusza Chodkiewicza "Wyrok na miasto", WF "Czołówka" & TVP Wrocław, 1969 r. (fragmenty pokazują rejon tzw. pl. Społecznego z lat 60-tych XX w.) oraz film dokumentalny „Architektura Przedmieścia Oławskiego” autorstwa studentów ASP Wrocław. http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław Wystawa przygotowana we współpracy ze Stowarzyszeniem Wratislaviae Amici * Jolanta Popińska Od osady walońskiej do węzła komunikacyjnego – rys historyczny. Przedmieście Oławskie Tereny od Bramy Oławskiej do dzisiejszej ul. Traugutta i ul. Komuny Paryskiej. W średniowieczu tereny tej części miasta należały do systemu miejskich przedmieść, które otaczały miasto od zewnętrznej strony murów miejskich. Z czasem były zasiedlane, a po zburzeniu murów włączone w tkankę miejską. Przedmieście Oławskie należało do najpóźniej zasiedlonych obszarów podmiejskich, bowiem pięknie położone tereny w dorzeczu Odry i Oławy były podmokłe i bagniste. W średniowieczu przecinał je szlak handlowy prowadzący do Oławy i dalej do Krakowa. W XII w. w sąsiedztwie traktu, na wysokości środkowego biegu Oławy, założyli osadę tkacze sukna z Arras we Francji, sprowadzeni na Śląsk jako koloniści. Odcinek drogi od miasta do ich osiedla zyskał wtedy nazwę ulicy Walońskiej. Walonowie w XIII w. wznieśli kościół św. Maurycego, zaraz potem w osiedlu powstał kościół św. Łazarza, który przejął funkcję świątyni dla znajdującego się nieopodal szpitala dla trędowatych. Od XVIII zaczął się zmieniać charakter Przedmieścia, pojawiła się nowa zabudowa i liczniejsi mieszkańcy. Powstawały niewielkie, ale liczne zakłady przemysłowe, powiązane głównie z przepływającą Oławą: farbiarnie i składy materiału, ważne miejsce zajmowała obróbka perkalu. W XVIII w. na Przedmieściu osiadł Zakon Szpitalny Bonifratrów, którzy wybudowali klasztor i kościół Św. Trójcy. Kolejne zmiany przyniósł wiek XIX. Potęga Prus okazała się mirażem pod ciosami Napoleona. Na trasie przemarszu Francuzów znalazł się Wrocław, którego oblężenie z 1806 roku przyniosło miastu duże zniszczenia, dotyczyło to przede wszystkim terenów południowych, w tym także terenów Przedmieścia Oławskiego. Przegrana stała się impulsem do zmian, tak dla Prus, które przeżyły okres wzmożonych reform wprowadzających państwo w nowoczesność, jak i dla Wrocławia. W 1808r., na skutek żądania Francuzów zawartego w akcie kapitulacji miasta, podjęto decyzję o likwidacji murów miejskich, tym samym włączono w http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław organizm miejski tereny przedmieść. Miasto podjęło decyzję o nadaniu terenom wokół murów charakteru promenadowego, jednakże rozrastając się systematycznie w XIX w. Przedmieście Oławskie zyskało również miano dzielnicy związanej z przemysłem. Nowy rozwój przestrzenny został ukształtowany przez budowę linii kolejowej i zasypanie koryta Oławy (1873-1891), przebiegającego na odcinku dzisiejszej al. Słowackiego i ul. Powstańców Warszawy. Wytyczono także nowe plany zabudowy, które widoczne są do dzisiaj w kwartałach ulic Komuny Paryskiej, Pułaskiego i Traugutta. Było to związane z projektem modernizacji urbanistycznej całego miasta, który przeprowadzany został w połowie wieku (1856 r.). Zabudowa terenów zasypanego koryta Oławy stała się impulsem rozwoju północnej części dzielnicy. W latach 70. i 80. XIX w. powstały tutaj tak ważne obiekty, jak: Lessingbrücke (dzisiaj most Pokoju) i budynek rejencji (obecnie Muzeum Narodowe), obok został wytyczony Lessingplatz (1878), gdzie najpierw był targ, a potem założono park. Wschodni koniec miejskiej promenady nazywany był Lessingviertel (kwartał Lessinga) i określane przez ówczesnych kronikarzy jako „piękne przedmieście”. (Gotthold Ephraim Lessing był sekretarzem pruskiego generała Friedricha Bogislava hr. von Tauentziena, w latach 1760-1765 przebywał we Wrocławiu i napisał słynny w Niemczech dramat Minna von Barnhelm.) Następnym ważnym wydarzeniem dla dzielnicy stała się budowa (1908-1910) mostu Cesarskiego (dzisiaj Grunwaldzkiego), dzięki temu Przedmieście zyskało wygodnie połączenie z Wielką Wyspą i stało się dobrze zintegrowane z miastem. Zakłady przemysłowe niezwiązane z włókiennictwem grupowały się po wschodniej stronie dzisiejszej ul. Pułaskiego. Przy dzisiejszej ul. Traugutta znajdowała się Wytwórnia Garmażerii i Majonezu W. Pohla, a obok kościoła św. Maurycego założona została w 1846 r. wytwórnia aparatów gazowych (Gasapparatenfabrik) H. Meinecke. Na Przedmieściu Oławskim, szczególnie w części południowo-zachodniej, usytuowanych było wiele szkół, m.in.: żeńska szkoła ewangelicka, wielowyznaniowe Johannesgymasium (ul. Worcella), cieszące się dużą popularnością wśród żydowskiej społeczności Wrocławia. Między dzisiejszymi ulicami Hauke Bosaka i Worcella, na terenie dawnej olejarni wzniesiono imponujący rozmiarami budynek szkoły zawodowej dla dziewcząt. Szkoła mieściła hale sportowe i sale ćwiczeń dla 400 uczniów oraz 15 pracowni krawieckich. Jednorazowo uczyło się tam 15 klas. Pod względem liczby ludności Przedmieście było pod koniec wieku drugą dzielnicą miasta (po Przedmieściu Świdnickim). W 1871 r. mieszkało tutaj 15% mieszkańców Wrocławia. Dominowała ciasna, czynszowa zabudowa. Jedynymi terenami zielonymi po wschodniej stronie Przedmieścia były tereny dzisiejszego Rakowca (Morgenau). W latach 90. XIX wieku kursował przez Przedmieście Oławskie tramwaj. Linia http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław prowadziła przez dzisiejszą ulicę Krasińskiego i Traugutta. Przedmieście Oławskie leżało w części miasta najmniej zniszczonej w czasie wojny. Jednak podczas nalotu lotniczego w 1945 r. została zrujnowana zabudowa terenów byłego osiedla tkaczy walońskich i częściowo Teatr Lobego. Po 1945 roku ta właśnie część miasta przyjęła sporą grupę napływających osadników. Do lat 50. XX w. na Przedmieściu Oławskim i sąsiednim Odrzańskim zamieszkiwało 40 % nowej ludności Wrocławia. Po wojnie prowadzone były rozbiórki budynków, co tłumaczono ich złym stanem technicznym. Burzono kwartały ulic i pozbywano się oficyn, rozrzedzając ciasną, czynszową zabudowę. Akcji wyburzeniowej sprzyjała decyzja rządu Warszawie z 1949 roku o wykorzystaniu wrocławskiej cegły do odbudowy zniszczonej stolicy i budowy „socjalistycznego miasta pod Krakowem” – Nowej Huty. Akcja odzysku cegły była prowadzona chaotycznie i bez żadnej kontroli. Wyburzono część budynków po północnej stronie ul. Traugutta, także na ul. Mazowiecki i Walońskiej. W 1950 roku zakończono rozbiórkę części kamienic przy ulicach Sandomierskiej i Dobrzyńskiej wraz z budynkiem Teatru Lobego. W 1974 r. rozpoczęto budowę tzw. estakady placu Społecznego. Prace ciągnęły się niemal przez całą dekadę, częściowo wykonywane były w ramach czynu społecznego. Miały stanowić część obwodnicy miejskiej, tzw. trasy W-Z i wyprowadzać z centrum ruch, poprzez nowy most Warszawski, na północ w kierunku Warszawy. Podczas budowy zburzono ostatni budynek tego obszaru, kamienicę mieszczącą słynną wrocławską restaurację „Złota Kaczka”. W czasie powodzi 1997 roku dzielnica została zalana. Pod wodą znalazły się m.in. kościoły św. Maurycego i św. Łazarza. Skutkiem wielkiej powodzi była rozbiórka kilku domów przy ul. Traugutta. W związku z realizacją ostatnich etapów budowy estakady w 2001 roku zburzono zachodnią pierzeję ul. Pułaskiego. ------------------------ Scholz’ Etablissement, Dom Związków Zawodowych, po wojnie Wojewódzki Dom Kultury, od lat 90. XX wieku Centrum Sztuki Impart, obecnie siedziba Biura Festiwalowego Impart 2016 Wzniesiony w 1873 r. przy ul. Margaretenstrasse (ul. Mazowiecka 17), na działce należącej do Paula Scholza, właściciela położonego obok browaru. Kolejne nazwy: Paul Scholz’ Etablissement, Paul Scholz’ Theater, Concordia Theater, Deutsches Theater. Salę koncertowo-restauracyjną na około 1000 miejsc zaprojektował Friedrich Barchewitz (1836-1902), autor zrealizowanego już wcześniej projektu Lobe http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław Theater. W sali miały miejsce m.in. koncerty renomowanych orkiestr. Od 1884r. zaczęto wykorzystywać salę na pokazy sztuk teatralnych. Przy obiekcie próbowano stworzyć stały zespół teatralny (Concordia), realizujący ambitny, niemiecki repertuar. Projekt firmował baron Adalbert von Arnim, który otrzymał na ten cel subwencję cesarską. Mimo że pomysł okazał się tylko krótkim epizodem, podjęto prace przystosowujące salę do nowych zadań. Wprowadzono wtedy zmiany w aranżacji i wyposażeniu wnętrza, firmowane przez berlińskiego projektanta Rudolfa Schoennera. W 1900 budynek został sprzedany związkom zawodowym, które zaadoptowały go na swoją siedzibę (nowa nazwa: Gewerkschaftshaus). Nowi właściciele podjęli się dwukrotnej przebudowy sali głównej w 1903 i 1913 roku. Ostatnia zmiana była gruntowna, powiększono powierzchnię sali, dobudowano galerie i zaopatrzono w obszerną scenę z podscenium i sznurownię. Autorem projektu był Max Matthias. Zaraz potem salę wyposażono w kabinę do projekcji filmowej, usytuowaną nad dachem drugiej, mniejszej sali. W 1922 r. budynek rozbudowano w kierunku północnym, dodając zaprojektowaną przez Fedora Bernerta siedzibę Kasy Oszczędności. Po wojnie w budynku mieścił się Wojewódzki Dom Kultury, od lat 90. XX wieku Centrum Sztuki Impart, obecnie jest to siedziba Biura Festiwalowego Impart 2016. Dawniej Margarethenstrasse, obecnie ulica Mazowiecka Ulica znana z dokumentów od 1372 roku. Określana najpierw jako ulica Żabia lub Ropusza (Platea Ranarum, Kroten Strasse). W XVIII w. pojawia się w dokumentach jako Margarethenstrasse, od leżącego nieopodal nad brzegami Oławy Młyna Małgorzaty. Początkowo była to wąska ulica, kończąca się ślepo na Oławie, z czasem poszerzono ją do 30 stóp. Jej systematyczna zabudowa rozpoczęła się wraz zasypaniem Oławy w 1881 roku. Planowano budowę mostu na jej zakończeniu, ostateczne połączenie z drugim brzegiem Odry ulica zyskała po budowie mostu Grunwaldzkiego. W latach 1945-1947 nosiła nazwę ul. Małgorzaty, obecnie ul. Mazowiecka. Dawniej Mauritiusbrücke, obecnie most Oławski Od połowy XIII wieku istniała na tym miejscu drewniana przeprawa przez Odrę, wykorzystywana m.in. przez osadników walońskich, nazywana mostem św. Maurycego. W latach 1882-1883 został wybudowany trójprzęsłowy most, zaprojektowany przez Alexandra Kaumanna. Wzniesiony został z cegły otoczonej granitem i piaskowcem. Boki wypełnione zostały scenami ukazującymi połów ryb i polowań na kaczki oraz postaciami mitologicznymi, związanymi z wodą. W latach 1962-63 przeprowadzono kapitalny remont mostu. Wpisany na listę zabytków (jedyny kamienny most we Wrocławiu), przez okolicznych mieszkańców nazywany http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław „Białym Mostkiem”. Dawny most Pauliński (Paulinenbrücke), potem most Lessinga, obecnie most Pokoju Pierwsza przeprawa istniała w tym miejscu od XVI wieku, została jednak rozebrana w związku z przystosowaniem murów miejskich do obrony. Nowy most został wybudowany po rozebraniu murów, w początku XIX w. Była to drewniana przeprawa, zwana do 1855 roku mostem Paulińskim (Paulinenbrücke), a następnie Czterofenigowym (Vierpfeningbrücke). Po uszkodzeniu przez krę, został w roku 1875 zastąpiony mostem stalowym, nazwanym imieniem Gottholda Ephraima Lessinga. Wyróżniał się długością (drugi we Wrocławiu) i eleganckim, starannym wyglądem. W czasie walk w 1945 r. został poważnie uszkodzony, pełnił jeszcze przez jakiś czas funkcję kładki dla pieszych. Zwany był wtedy Staromiejskim lub Wojewódzkim. W latach 50. został rozebrany, a na jego miejsce wybudowano w 1958 dzisiejszy most Pokoju. Dawny most Cesarski (Kaiserbrücke), po 1918 most Wolności, obecnie most Grunwaldzki Przeprawa przez Odrę z tej części Wrocławia funkcjonowała od XVI wieku, jednakże była ona usytuowana bardziej na wschód. Pod koniec XIX wieku zaczęto myśleć o połączeniu rozwijającego się Przedmieścia Oławskiego dodatkową, oprócz mostu Lessinga, przeprawą. Miasto wyłoniło w konkursie projekt do realizacji i w latach 1908-1910, na podstawie planów inżynierów Weyraucha i Mayera, został wzniesiony most. Nosił on najpierw nazwę mostu Cesarskiego (Kaiserbrücke), po 1918 r. zmieniono jego nazwę na most Wolności. Na moście pierwotnie znajdowały się emblematy cesarskie w postaci korony ottońskiej, symbolizującej tysiącletnią historię Rzeszy (usunięte w 1945 r.), śląskie i wrocławskie w postaci herbów. Most poważnie uszkodzony w 1945 roku został szybko odbudowany. Remontowano go w latach 1956, 1982 i 1990. Dzisiaj nosi nazwę nawiązującą do idei Grunwaldu, choć w latach 90. XX wieku zgłaszano postulaty powrotu do uniwersalnej nazwy mostu Pokoju. Dawniej „Stara Rejencja”, obecnie Muzeum Narodowe, pl. Powstańców Warszawy 5 Pruska reforma 1808 roku wprowadziła decentralizację i nowoczesne zarządzanie państwem. W prowincjach pojawiły się rejencje sądowe. Po zjednoczeniu Niemiec ranga rejencji śląskiej wzrosła, na jej potrzeby wybudowano we Wrocławiu w 1886 r. specjalny budynek, który został usytuowany w pięknym otoczeniu promenady okalającej dawne mury miejskie. Był pierwszym rządowym budynkiem, którego założenia architektoniczne były związane z poszukiwaniem własnego, niemieckiego stylu. Budynek, niewiele zniszczony w czasie wojny, w 1946 r. został zagospodarowany na Muzeum Narodowe, początkowo zwane Śląskim. Przejęło ono http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław zbiory przedwojennych wrocławskich muzeów. Dawniej „Nowa Rejencja”, pl. Powstańców Warszawy 1 W latach 60. XIX w. została zbudowana na tych terenach gazownia miejska. W latach 70. pojawiły się pierwsze plany usytuowania tam muzeum sztuki, które jednak stanęło ostatecznie na dzisiejszym pl. Muzealnym. Na początku XX w. radca budowlany, znany wrocławski architekt Richard Plüddemann zaprojektował tutaj monumentalny ratusz mający pomieścić rozproszone w różnych częściach miasta biura administracji miejskiej. Prace projektowe wykorzystał jego następca Max Berg, tworząc projekt przebudowy centrum miejskiego. Ważne miejsce miał zajmować nowy ratusz w formie pierwszego wzorcowego wieżowca wrocławskiego, liczącego według różnych planów od 20 do 40 pięter. Pomysły pozostały jednak w sferze planów. Obecna budowla powstała w latach 30. XX w. po dojściu hitlerowców do władzy i stała się przykładem architektury III Rzeszy. Jej plany powstały jednak wcześniej, pod koniec lat 20., w konkursie rozpisanym przez władze miejskie. Na przeszkodzie realizacji stanął wielki kryzys przełomu lat 20. i 30. Dzisiaj mieści się w budynku Urząd Wojewódzki. Dawny budynek Okręgowego Urzędu Poczty Rzeszy, obecnie siedziba Urzędu Pocztowego oraz Muzeum Poczty i Telekomunikacji, ul. Krasińskiego 1-9 Najstarszy wrocławski wieżowiec. Został zbudowany w 1929 r. na terenie byłego cmentarza wojskowego, jako budynek Okręgowego Urzędu Poczty Rzeszy. Planowana była budowa drugiej wieży, jednak zrezygnowano z prac. Wnętrza budynku zostały starannie urządzone, w części wieżowej znalazła się reprezentacyjna sala kasowa. Na dachu urządzony został ogród zapewniający urzędnikom wypoczynek. Elewację ozdobiono scenami z życia mieszczan, robotników i studentów oraz przedstawieniami etapów rozwoju poczty – od powstania w XVI wieku do uruchomienia poczty lotniczej w 1928 roku. Dawne Gimnazjum Św. Jana (Johannesgymnasium), obecnie Zespół Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych, ul. Worcella 3 W 1863 roku Rada Miejska Wrocławia podjęła decyzję o budowie nowego gimnazjum. W mieście funkcjonowały wtedy 3 szkoły gimnazjalne, ta jednak miała być ponadkonfesyjna, czyli otwarta dla różnych wyznań, tak dla uczniów, jak i nauczycieli. Szkoła stała się wkrótce bardzo popularna wśród żydowskiej ludności miasta. Zyskała miano „pomnika tolerancji”, prowadzone były w niej akcje piętnujące antysemityzm i propagujące równouprawnienie religijne. Gimnazjum uznawane było w mieście za elitarne. Absolwentem szkoły był m.in. historyk kultury Norbert Elias (1915). W 1933r. hitlerowskie władze zamknęły szkołę ze względu na „zbyt dużą ilość uczniów pochodzenia żydowskiego”. Obecnie mieści się w budynku Zespół Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych im. Marii Dąbrowskiej. http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław Dawna Obywatelska Szkoła Średnia (Höhere Bürgerschule), od 1892 Ewangelicka Szkoła Realna, obecnie Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Komuny Paryskiej 36-38 Została zbudowana w 1877 roku, dla ewangelickiej społeczności miasta. Na drugim piętrze umieszczono obszerną aulę z wysokimi półkolistymi oknami, ozdobionymi symbolami nauczanych przedmiotów. Zastosowano piękny wystrój boazeryjny. Szkoła ta odbiegała wyglądem od późniejszych budynków oświatowych, projektowanych przez znanego wrocławskiego architekta Richarda Plüddemanna. Obecnie w budynku mieści się szkoła podstawowa. Dawny Teatr Lobego (Lobetheater), obecnie nie istnieje, ul. Dobrzyńska 8 Zbudowany w 1869 roku przy ul. Lessinga (Dobrzyńska). Zaprojektowany przez Friedricha Barchewitza. Powstał jako Etablissement; wejście umieszczono od strony eleganckiego ogrodu otoczonego kolumnadami, z wtopioną w nie sceną letnią. Nazwa związana była z pierwszym dyrektorem Theodorem Lobe. Na scenie grano lżejszy, wodewilowy repertuar. W założonym na półkolu przyziemiu mieściła się sala restauracyjna, półkole sceny zostało uzupełnione bocznymi ramionami skrzydeł budynku. Całość była wzorowana na drezdeńskim teatrze autorstwa Gotfrida Sempera. Teatr został zniszczony w 1945 r., a potem rozebrany w latach 50. Kościół św. Maurycego Kościół powstał z końcem XII w. jako ceglana romańska świątynia. Związany był od początku z osadą tkaczy walońskich, przybyłych na tereny przedmieścia Oławskiego w 1138 roku. W XVIII w. wzniesiono wysoką na 6 pięter wieżę. Rozwój dzielnicy w drugiej połowie XIX w. spowodował potrzebę rozbudowy świątyni, której dokonano w latach 90. XIX w. W czasie II wojny, szczególnie podczas nalotów w 1945 r., kościół uległ zniszczeniu w około 60%. Losy kościoła z czasów wojny zostały zachowane we wspomnieniach ówczesnego proboszcza ks. Peikerta, wydanych po wojnie jako "Kronika dni oblężenia" i są najbardziej znaną relacją dotyczących wojennych losów Wrocławia. Kościół odbudowywano etapami w latach 1946-1967. Niebezpiecznym dla kościoła okazał się rok 1997, kiedy to podczas lipcowej powodzi świątynia została zalana na wysokość 2 metrów. Zniszczeniu uległo odrestaurowane wnętrze, konieczne okazało się częściowe zbicie tynków. Jednakże już w połowie sierpnia, po błyskawicznej renowacji, w kościele została odprawiona msza. Na fasadzie kościoła, we wgłębieniu niewielkiej niszy, znajduje się figura św. Maurycego. Na południowo-zachodnim narożniku muru ustawiona jest barokowa figura św. Jana Nepomucena z 1729 r. – świętego, któremu przypisana jest opieka przed powodzią. http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław Dawny szpital św. Łazarza, obecnie Zakład Opiekuńczo-Leczniczy Sióstr Albertynek, ul. Traugutta 54 Szpital dla trędowatych zlokalizowany przy dawnej osadzie tkaczy walońskich. W źródłach pojawia się od XIII w. Opiekę nad nim sprawowała kapituła katedralna, wyposażali biskupi i mieszczanie wrocławscy. W czasach reformacji przyjmowano chorych wszystkich wyznań. W 1800 r. szpital przekształcono na dom starców. Obecny budynek został wzniesiony w 1814 roku, obrósł przybudówkami, w większej części zostały one zniszczone w 1945 r. Kościół św. Łazarza, ul. Traugutta 54 Źródła wzmiankują o kościele św. Łazarza od XIII w. i łączą go z położonym w sąsiedztwie szpitalem dla trędowatych. Obecna, gotycka, ceglana budowla powstała w 2. połowie XIV w. W 1945 r. kościół uległ częściowemu zniszczeniu, stracił też cenne wyposażenie. Odbudowano go w latach 1946-1949. Kościół i klasztor Bonifratrów, Traugutta 59 Zakon Szpitalny Bonifratrów przybył do Wrocławia w roku 1711, otrzymał teren pod budowę zespołu klasztornego poza miastem, na terenach Przedmieścia Oławskiego. Zbudowano wtedy świątynię i wyposażono ją w piękne, barokowe wnętrze, zachowane do dzisiaj. Potem powstał duży kompleks szpitalno-klasztorny. Ojcowie leczyli chorych bez względu na wyznanie. Ze względu jednak na niechęć protestanckiej ludności miasta utrzymywano się dzięki ofiarom katolickim i hojnym datkom urzędników dworu austriackiego (Śląsk do połowy XVIII wieku należał do Austrii), który traktował wyposażanie zakonu jako inwestycję politycznopropagandową. W drugiej połowie XIX wieku dobudowano nowy, większy budynek szpitalny, a stary kompleks przebudowywano kilka razy. W 1944 r., w tajemnicy przed władzami hitlerowskimi, prowincjał Zakonu zorganizował w krypcie kościoła szpital dla radzieckich lotników, którzy dostali się do niewoli. Akcja trwała 15 miesięcy, bonifratrzy uratowali około 100 rannych, przenosząc ich potajemnie, z narażeniem życia, ze szpitala znajdującego się w klasztorze. Po wojnie, w czasie remontu pobliskiego kościoła św. Maurycego, kościół sprawował funkcję parafii dla dzielnicy, dzisiaj jest kościołem pomocniczym dla parafii św. Maurycego. Po odbudowie w latach 1948-1949 szpital został upaństwowiony. Ostatni remont miał miejsce w 1972 roku. Zabudowa Placu Społecznego W 1949 r. opracowano plany dwupasmowej drogi przebiegający przez tę część miasta autorstwa Emila Kalińskiego. W latach 60. na planach miejskich pojawiło się w tym miejscu rondo. Plany lat 70. kładły nacisk na zapewnienie komunikacji ze Starego Miasta na most http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław Pokoju i z pl. Grunwaldzkiego na pl. Wróblewskiego. I ten pomysł, w postaci budowy estakady komunikacyjnej, zaczęto realizować od 1974 roku. Ostatnie zmiany architektoniczne, związane z estakadą, to wyburzenie pierzei ulicy Pułaskiego w 2001 r. Niestety nie powstała wtedy planowana trasa. http://www.impart.art.pl | [email protected] | +48 71 71 27 100 | 71 341 94 32 | ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
