katalog wystawy - Cosmetics and Household Museum

Transkrypt

KATALOG WYSTAWY
Kosmetologia i Chemia Gospodarcza
w XX-leciu międzywojennym w Polsce
WARSZAWA, 27-28 maja 2010 r.
www.cosmetology-congress.pl
ła
a Szko
Wyższ
K o sm e ty
Zawod
gna
k i i P ie lę
owa
w ia
cj i Z d ro
Kosmetologia i Chemia Gospodarcza w XX-leciu międzywojennym w Polsce
Niniejszym pragnę wyrazić
gorące podziękowania
władzom Wyższej Szkoły Zawodowej
Kosmetyki i Pielęgnacji Zdrowia
za umożliwienie wystawienia
części moich zbiorów
w ramach wystawy
„Kosmetologia i chemia gospodarcza
w XX-leciu międzywojennym w Polsce”.
Chcę również podziękować wszystkim
pracownikom, współpracownikom
i studentom Uczelni
zaangażowanych w przygotowanie wystawy,
zwłaszcza mgr Magdalenie Mieloch,
dr inż. Beacie Domagalskiej
oraz zespołowi wizażystek
pod kierownictwem Beaty Skoczelas.
Gorąco dziękuję również
dr Magdalenie Ciupińskiej
za udostępnienie
wspaniałego egzemplarza
urządzenia zabiegowego oraz
Łukaszowi Brudowi
za fascynujący
projekt graﬁczny katalogu.
Katarzyna Pytkowska
-1-
Szanowni
Państwo,
N
iezmiernie miło mi zaprosić Państwa na wystawę „Kosmetologia i chemia gospodarcza
w XX-leciu międzywojennym w Polsce”, prezentującą część moich zbiorów. Od lat kolekcjonuję
wydawnictwa poświęcone kosmetyce i prowadzeniu gospodarstwa domowego jak również opakowania i wszelkiego rodzaju przedmioty
dokumentujące historię tej branży. Tegoroczny
jubileusz dziesięciolecia Wyższej Szkoły Zawodowej Kosmetyki i Pielęgnacji Zdrowia stał się
okazją do zorganizowania wystawy, której część
eksponatów prezentuje niniejszy katalog.
M
ają Państwo okazję do obejrzenia materiałów promocyjnych wydawanych przez największe firmy okresu międzywojennego
działające na polskim rynku: m.in. Puls, Pebeco,
Schicht-Lever, Miraculum, Colgate-Palmolive jak
również firmy małe, oferujące swoje wyroby na
rynkach lokalnych. Udało mi się zgromadzić
również wiele opakowań ówczesnych kosmetyków i drobnych wyrobów chemii gospodarczej.
Duża część wystawy poświęcona jest prezentacji
wydawnictw naukowych i popularno-naukowych
dotyczących wytwarzania i stosowania kosmetyków i wyrobów chemii gospodarczej oraz branżowym czasopismom.
Katarzyna Pytkowska
-- 31 --
Mapa ze zbiorów projektu mapywig.org.
-4-
Kosmetologia
i chemia gospodarcza
w XX-leciu
międzywojennym
w Polsce
dr n. med. inż. Katarzyna Pytkowska
-5-
K
ilka lat temu w Wyższej Szkole Kosmetyki i Pielęgnacji Zdrowia w Warszawie przeprowadzono badania ankietowe mające na celu określenie
stanu wiedzy kosmetologicznej konsumentów. Wśród wielu zagadnień poruszanych w ankiecie znalazły się także pytania dotyczące historii kosmetyki.
Okazało się, że znaczna większość respondentów rozpoczęcie przemysłowej
produkcji kosmetyków datuje na lata po II wojnie światowej, lokując powstający przemysł głównie w rozwiniętych krajach Europy Zachodniej, przede
wszystkim we Francji. Początki polskiego przemysłu kosmetycznego w opinii
znacznej części badanych to państwowe fabryki powstałe po wojnie w wyniku
przeprowadzenia brutalnej nacjonalizacji prywatnego przemysłu. Centralnie
sterowane państwowe konsorcjum rozpadło się wraz ze zmianami ustrojowymi
lat dziewięćdziesiątych a należące do niego fabryki w większości zostały kupione przez … wielkie koncerny. Równocześnie zaczął powstawać rodzimy
przemysł kosmetyczny, między innymi na bazie drobnych wytwórni utworzonych w okresie ekonomicznego rozluźnienia poprzednich dziesięciu lat. W
efekcie nikt już nie pamięta rzeczywistych początków polskiego przemysłu
kosmetycznego i polskiej kosmetologii. Krajowy przemysł kosmetyczny zaczął
się tworzyć jeszcze w XIX wieku. Na ziemiach polskich, podzielonych na trzy
zabory – austriacki, pruski i rosyjski zaczęły wtedy powstawać niewielkie wytwórnie chemiczne produkujące proste wyroby chemii gospodarczej i kosmetycznej, zwłaszcza mydła. Powstały wtedy m.in. fabryki mydła w Raciborzu,
Wrocławiu i Lublinie.
P
rawdziwy rozwój nastąpił dopiero w latach dwudziestych, po odzyskaniu
niepodległości. Terytorium naszego kraju stało się atrakcyjnym obszarem
inwestycyjnym dla rozwijającego się przemysłu europejskiego, głównie niemieckiego i austriackiego. Polscy inżynierowie chemicy wykształceni na najlepszych uczelniach europejskich zaczęli tworzyć rodzimą szkołę chemii
kosmetycznej, kształcić fachowców i zakładać fabryki z przeważającym udziałem krajowego kapitału. Wydawano ksiązki i czasopisma branżowe, powstały
liczne organizacje zrzeszające specjalistów z tej dziedziny. O znaczeniu naszego
przemysłu kosmetycznego świadczy chociażby fakt powstawania licznych spółek łączących krajowych wytwórców z ówczesnymi gigantami przemysłowymi
Europy – Leverem, Beiersdorfem, Henklem.
K
osmetologia w XX-leciu międzywojennym w Polsce była bardzo dynamicznie rozwijająca się dziedziną wiedzy, co powodowało równie dynamiczny rozwój rynku kosmetyków oraz przemysłu kosmetycznego. Wraz z
rozwojem nauki i przemysłu rozwijało się prawodawstwo. W 1921 roku opublikowano pierwsze rozporządzenie, wprowadzające nadzór inspekcji farmaceutycznej nad produkcją kosmetyków. W 1928 roku ukazało się
-6-
rozporządzenie o dozorze nad artykułami żywności i przedmiotami użytku,
którego głównym celem było wyeliminowanie z rynku produktów, w tym kosmetyków, mogących szkodzić zdrowiu, oraz fałszowanych. Ostatnie opublikowane przed wojną rozporządzenie o dozorze nad wyrobem i obiegiem środków
kosmetycznych z 1939 roku (często zresztą błędnie cytowane jako ustawa),
wprowadziło szereg, na tyle postępowych, szczegółowych uregulowań, że działano na jego podstawie, wprowadzając jedynie niewielkie zmiany, praktycznie
aż do końca XX wieku.
P
odobnie jak obecnie, w publikacjach kosmetologicznych, zwłaszcza tych
popularnych, można było znaleźć odwołania do tradycyjnych metod, opartych na doświadczeniach wielu pokoleń kobiet jak i doniesienia o zdobyczach
nowoczesnej, opartej na badaniach naukowych, kosmetyki pielęgnacyjnej.
Kosmetologia jako nauka opierała się przede wszystkim na obserwacjach efektów działania kosmetyków, pozwalających na weryfikację wcześniejszych poglądów oraz tworzenie nowych teorii, próbowano również wykorzystywać
ówczesne nowinki medyczne takie jak terapia hormonalna czy radioterapia.
Pomimo iż obecnie, część z głoszonych w tamtym okresie teorii wydaje nam
się śmieszna lub banalna, możemy śmiało stwierdzić, że dwudziestolecie międzywojenne rozpoczęło okres bardziej świadomego stosowania kosmetyków,
opartego na racjonalnych przesłankach.
K
osmetyki stały się towarem praktycznie ogólnodostępnym, były wytwarzane w aptekach, gabinetach kosmetycznych (zarówno na potrzeby zabiegów jak i do odsprzedaży), małych manufakturach i profesjonalnych
fabrykach. Importowano szeroki asortyment kosmetyków produkowanych
poza granicami kraju, firmy zagraniczne otwierały na naszym terenie swoje
oddziały, także te zajmujące się produkcją. Osoby, które chciały wytwarzać
kosmetyki na własny użytek w domu, miały do dyspozycji surowce i półprodukty dostępne w drogeriach, receptury mogły znaleźć w dostępnych na rynku
poradnikach.
P
oza domową i apteczną produkcją kosmetyków na niewielką skalę, rozpoczyna się, bliska współczesnej, produkcja przemysłowa. W całym kraju
rozwijają się firmy wytwarzające kosmetyki, największe ośrodki produkcyjne
powstają w Warszawie, Poznaniu, Krakowie i Lwowie. Podobnie jak obecnie,
wielkość firm jest bardzo zróżnicowana – od małych laboratoriów, wytwarzających kilka produktów po olbrzymie fabryki, należące do firm, mających w
swojej ofercie setki produktów. W Warszawie trzy największe w owym czasie
firmy produkujące i dystrybuujące kosmetyki to Fryderyk Puls S.A., oferujący
bardzo szeroki wachlarz wyrobów w tym kremy „Uroda”, Zakłady Chemiczne
-7-
Ludwik Spiess i syn S.A. produkujące własne kosmetyki i dystrybuujące kosmetyki Antiba oraz laboratorium Perfection. Wielu z ówczesnych producentów
kosmetyków, takich jak wspomniany wyżej Spiess, traktowało ich wytwarzanie
jako dodatek do produkcji leków i surowców farmaceutycznych. W Poznaniu
dominują cztery firmy – dwie duże: Spółka Akcyjna PEBECO z marka „Nivea”
i fabryka Falkiewicza, która podobnie jak warszawski Puls oferuje bardzo szeroki asortyment produktów oraz dwie nieco mniejsze: fabryka Stempniewiczów z marką „Iste” oraz firma Żak z marką „Heza”. W Krakowie działa
Laboratorjum Leo, produkujące między innymi produkty do higieny jamy
ustnej „Chlorodont” oraz doskonale znane i obecnie Miraculum. We Lwowie
ulokowała się polska filia niemieckiej firmy Odol, założonej przez Karla Lingnera, produkującej płyny i inne wyroby przeznaczone do utrzymywania higieny jamy ustnej (marka „Odol” obecnie należy do koncernu
farmaceutycznego GlaxoSmithKline).
O
dol Cie S.A. nie była jedyną spółką, opartą o firmy zagraniczne, produkującą kosmetyki na terenie Polski. W Warszawie istniała spółka Colgate-Palmolive sp. z o.o. posiadająca własną fabrykę przy Daniłowiczowskiej,
produkującą mydła, szampony i kremy do golenia oraz fabryka Schichta (później Przemysł Tłuszczowy Schicht-Lever S.A.) przy Szwedzkiej, produkująca
oprócz kilku marek mydła, wyroby chemii gospodarczej m.in. proszki do prania Radion i Schicht. Schicht produkował zresztą mydło („mydło z jeleniem”)
i kosmetyki (Elida) na terenie Polski w fabryce w Trzebini (Fabryka Przetworów Tłuszczowych Spółka Akcyjna w Trzebini) jeszcze przed połączeniem z
Leverem (1927).
R
ównież w Warszawie funkcjonowała Fabryka Przetworów Chemicznych
„Dobrolin” F.A. i G. Pal, produkująca szeroki asortyment wyrobów chemii
gospodarczej, głównie spoza segmentu „pralnicznego” – pasty do podłóg i
butów, preparaty do czyszczenia metali, środki owoadobójcze uzytku domowego i inne. W Poznaniu od 1929 roku działała, wspominana już wyżej, Spółka
Akcyjna PEBECO – Polskie Wytwory Beiersdorfa w Poznaniu, której sztandarowym produktem był krem „Nivea”. Poznańska spółka była już drugą polską spółką Beiersdorfa, pierwszą, nie wytwarzającą kosmetyków na szerszą
skalę, była Pebeco Wytwórnia Specyfików Beiersdorfa Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością zarejestrowana w Katowicach w 1925 roku. W podobnym
zakresie co Schicht-Lever prowadziła działalność Polska Spółka Akcyjna "Persil" w Bydgoszczy (1935-1944), oparta o niemieckiego Henkla, która jednak w
tym okresie nie zajmowała się jeszcze w Polsce produkcją kosmetyków, produkowała natomiast szeroki jak na tamte lata asortyment wyrobów chemii gospodarczej z proszkiem „Persil” na czele .
-8-
P
oza kosmetykami produkowanymi w Polsce na rynku były obecne produkty wiodących ówcześnie światowych marek, rozprowadzane przez
agentury, wyłącznych dystrybutorów lub hurtownie drogeryjne. Co ciekawe,
produkcja kosmetyków była oparta podobnie jak dziś głównie na surowcach
pochodzenia zagranicznego. Polskie firmy oferowały głównie niewielki asortyment surowców bazowych takich jak tłuszcze czy ich proste pochodne. Wyjątkiem były warszawskie zakłady Spiessa, które były największą w tamtych
latach w Polsce fabryką farmaceutyczną o bardzo dużym znaczeniu w Europie
centralnej.
Z
dobycze nauki bardzo szybko znajdowały odbicie w recepturach kosmetyków a zwłaszcza w związanym z nimi przekazie reklamowym. Wiele
firm, zarówno krajowych jak i zagranicznych, operujących na polskim rynku,
podkreślało, że ich wyroby są oparte na „podstawach naukowych” i odzwierciedlają najnowszą wiedzę.
E
dukacja w zakresie chemii kosmetycznej i kosmetologii była prowadzona
bardzo szeroko przez specjalistyczne szkoły zawodowe, przygotowujące
do pracy w drogeriach (działające m.in. w Warszawie, Poznaniu, Bydgoszczy,
Grudziądzu i Gdyni), uczelnie, zajmujące się chemią kosmetyczną (zwłaszcza
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie) oraz bardzo prężnie działające stowarzyszenia branżowe. Najsilniej zaznaczały swoją obecność w tym zakresie organizacje drogistowskie, które prowadziły kursy i szkolenia, wydawały
czasopisma i wspierały funkcjonowanie szkół zawodowych.
W
dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce działało kilka stowarzyszeń
drogistów, z których największe znaczenie miały Związek Drogerzystów
Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Poznaniu, prowadzący wiele kół regionalnych i oddział młodzieżowy (Związek Młodych Drogistów) oraz Rada Drogistowska Rzeczpospolitej Polskiej przekształcona w Polski Powszechny
Związek Drogistów.
W
tym okresie zaczęły powstawać również organizacje zrzeszające producentów kosmetyków (Związek Przemysłu Perfumeryjnego i Kosmetycznego) oraz kosmetyczki (Stowarzyszenie Właścicieli Gabinetów
Kosmetycznych). Podobnie jak dziś, pracującym oraz przyszłym kosmetyczkom oferowano zróżnicowane usługi edukacyjne - kursy i szkolenia były organizowane przez lekarzy, firmy dystrybuujące kosmetyki oraz gabinety
kosmetyczne, w głównych miastach Polski funkcjonowały szkoły kształcące
kosmetyczki.
-9-
W
drugiej połowie lat 30-tych na rynku ukazały się trzy ważne podręczniki
chemii kosmetycznej:
• „Nowoczesna perfumeria, kosmetyka i mydlarstwo” autorstwa dr S.
Rutsteina i mgr W. Wojtkiewicza, wydana w Wilnie w 1937 roku
• „Technologia chemiczna perfumerii i nowoczesnej kosmetyki” autorstwa inż. S. Wiewiórskiego, wydana w Warszawie w 1939 roku
• „Produkty kosmetyczne”, polskie wydanie podręcznika inż. R.M.Gatefosse’a, tłumaczone przez dr B. Schragera, wydane w Krakowie w
1939 roku
S
towarzyszenia drogistowskie przez cały okres międzywojenny wydawały
regularnie czasopisma branżowe, których większa część z reguły była poświęcona edukacji. Pod koniec lat 30-tych zaczęły się również ukazywać czasopisma poświęcone kosmetyce profesjonalnej i fryzjerstwu.
B
ardzo wiele publikacji było przeznaczonych dla użytkowników kosmetyków. Ukazywały się czasopisma popularne oraz różnorodne broszury i
książeczki poświęcone kosmetykom i pielęgnacji urody, część z tych wydawnictw zawierała, podobnie jak i obecnie, przestarzałe nieprawdziwe poglądy,
wiele jednak było opartych na rzetelnej wiedzy. W czasopismach kobiecych
ukazywały się kąciki porad kosmetycznych. Wiele firm produkujących kosmetyki łączyło w swoich wydawnictwach treści reklamowe i edukacyjne. Z
pewnością osobami, które wniosły olbrzymi wkład w edukację masowych odbiorców kosmetyków były Helena Brzezińska, założycielka Izisu, redagującą
kąciki porad w popularnych czasopismach oraz Julia Świtalska, założycielka
firmy „Świt”, która opublikowała kilka nowoczesnych poradników kosmetycznych i kilkanaście broszurek edukacyjnych i podobnie jak Helena Brzezińska
współpracowała z czasopismami.
D
ynamiczny rozwój kosmetologii i przemysłu kosmetycznego przerwała
II Wojna Światowa. Po wojnie wraz ze zmianą ustroju, zmieniły się warunki funkcjonowania prywatnych firm. Część z nich przez kilka pierwszych
powojennych lat produkowało kosmetyki pod własną marką, później albo
przestały istnieć albo zostały przejęte przez Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i w 1958 roku wcielone do Zjednoczenia Przemysłu Środków Piorących
i Kosmetyków (które po kilku przekształceniach w 1970 roku przyjęło znaną
powszechnie nazwę „Pollena”).
- 10 -
Kosmetyka
- 11 -
Reklama sklepowa
pudru Antiba (Antiba
sp. z o.o., Warszawa).
Lata 30.
- 12 -
Słoiczek po kremie
Metamorphosa (Fabryka Kosmetyków
i Perfumerji Tow.
Cazimi, Warszawa).
Okres
międzywojenny →
↑ Reklama prasowa
mydła Elida
(Schicht-Lever S.A,
Warszawa). Tygodnik
Ilustrowany, lata 30.
Reklama prasowa
szamponu Elida
(Schicht-Lever S.A,
Warszawa). Jedna z
serii reklam promujących stosowanie
szamponów Elida
przez kobiety aktywne. Prasa ilustrowana. Lata 30. →
- 13 -
← Cennik wyrobów
perfum i mydeł Warszawskiego Laboratorjum Chemicznego.
1927
Rewers ulotki produktów do higieny
jamy ustnej Odol
(Przemysł Chemiczno-Kosmetyczny
Odol Cie S.A., Lwów)
promującej właściwe
nawyki higieniczne
wśród dzieci. („Odol,
książeczka dla grzecznych dzieci”, Lwów,
lata 30-te)↓
↑ Reklama prasowa
pasty do zębów i
płynu do płukania ust
Odol (Przemysł Chemiczno-Kosmetyczny
Odol Cie S.A., Lwów).
Prasa ilustrowana.
Lata 30.
- 14 -
Reklama prasowa
mydła Palmolive
(Colgate-Palmolive
sp. z o.o, Warszawa).
Prasa ilustrowana.
Lata 30. →
Reklama prasowa
kremu Palmolive
(Colgate-Palmolive
sp. z o.o, Warszawa).
Prasa ilustrowana.
Lata 30. ↓
↑ Reklama kosmetyków Benignina, wytwarzanych w Aptece
Marjackiej we Lwowie.
- 15 -
↑ Tekturowe opakowanie mydła toaletowego Pulsa (Fryderyk
Puls S.A., Warszawa).
Lata 30.
↑ Reklama prasowa
kremu Uroda (Fryderyk Puls S.A., Warszawa). Prasa
codzienna. Lata 30.
← Reklama prasowa
kremu Nivea (Spółka
Akcyjna PEBECO,
Poznań). Prasa ilustrowana. Lata 30.
- 16 -
Opakowanie
pudru Pulsa
(Fryderyk
Puls S.A.,
Warszawa).
↓ Lata 30. →
Opakowanie
kremu Uroda
(Fryderyk
Puls S.A.,
Warszawa).
← Lata 30. ↓
↑ Reklama sklepowa
szamponów Pulsa
(Fryderyk Puls S.A.,
Warszawa).
Lata 30.
- 17 -
← Strona tytułowa
broszury reklamowej
fabryki perfum i kosmetyków Falkiewicza
w Poznaniu (Fabryka
perfum i kosmetyków
Falkiewicz, Poznań).
Lata 30.
Reklama sklepowa
kremu 333 produkowanego przez fabrykę
Pulsa (Fryderyk Puls
S.A., Warszawa).
Lata 30. →
- 18 -
↑ Opakowanie
kremu odżywczego
Heza (Fabryka perfum, kosmetyków i
mydeł toaletowych
Henryk Żak, Poznań). Lata 30.
↑ Perfumowana
ulotka promująca
perfumy z fabryki
Żaka (Fabryka perfum, kosmetyków i
mydeł toaletowych
Henryk Żak,
Poznań). Lata 30.
← Reklama prasowa
kremu Ultrasol (Preparaty Kosmetyczno
–Lekarskie Miraculum, Kraków). Prasa
codzienna. Lata 30.
- 19 -
Opakowanie pudru →
Krem Podhalański
(Preparaty Kosmetyczno –Lekarskie
Miraculum, Kraków).
↓
↑Opakowanie
kremu Ultrasol
Lata 30. ↓
Opakowanie wazeliny
Miraculum (Preparaty Kosmetyczno –
Lekarskie Miraculum,
Kraków). Lata 30.↓
Pocztówka reklamująca krem sportowy
dr Lustra Ultrasol
Lata 30. ↓
- 20 -
→
Reklamy prasowe
konkurujących
ze sobą szamponów
w proszku:
Czarna Główka
(Hans Schwarzkopf,
Berlin) oraz
Czarnogłówka
(Aptekarz Drancz i
Ska, Bielsko).
Prasa codzienna.
Lata 30.
↓
- 21 -
Mapa ze zbiorów projektu mapywig.org.
- 22 -
Chemia
gospodarcza
- 23 -
← Reklama prasowa
mechanicznej
maszyny do prania.
Tygodnik
Ilustrowany.
Lata 30.
Reklama sklepowa
wosku Tempo
(Fabryka Przetworów
Chemicznych
Dobrolin,
F.A. i G. Pal,
Warszawa).
Lata 30.
↓
- 24 -
Ulotka prezentująca
ofertę wyrobów warszawskiej Fabryki
Przetworów Chemicznych Dobrolin,
F.A. i G. Pal,
- 25 -
Reklama sklepowa
kremu
do czyszczenia
białych pantofli
Sol-tennis
(Laboratorium
Chemiczne Solida,
Warszawa, lata 30.)
←
Reklama sklepowa
pasty do obuwia
Erdal
(Erdal
Zakłady Przemysłowe
Spółka z o.o.
w Zawierciu,
filia w Krakowie
Józef Lax i Syn)
Lata 30.
→
- 26 -
Reklama sklepowa
barwników
do tkanin Koloryt
(Koloryt, Warszawa).
1940
←
→
Reklama sklepowa
barwników do skór
Koloryt (Koloryt,
Warszawa). 1940
- 27 -
←
Reklama prasowa
proszku Persil (Polska
Spółka Akcyjna "Persil" w Bydgoszczy).
Prasa codzienna
okres międzywojenny.
↑
Reklama prasowa
proszku Persil (Polska
Spółka Akcyjna "Persil" w Bydgoszczy).
Prasa codzienna.
Lata 30.
Ulotka płatków
mydlanych Lux
z poradami
dotyczącymi prania
tkanin delikatnych
(Schicht-Lever S.A.,
Warszawa). Lata 30.
→
- 28 -
Reklama prasowa
płatków mydlanych
Lux (Schicht-Lever
S.A., Warszawa).
Prasa codzienna.
Lata 30.
←
Ulotka mydła JeleńSchicht. (SchichtLever S.A.,
Warszawa). Lata 30.
→
←
Reklama prasowa proszku
do prania Radion (SchichtLever S.A.,
Warszawa).
Prasa
codzienna.
Lata 30.
- 29 -
← Reklama prasowa
proszku do prania
Radion.
Prasa codzienna
okres międzywojenny.
↑
Drewniany wycisk
do mydła do prania
Radion
(Schicht-Lever S.A.,
Warszawa).
Ulotka reklamowa
proszku
do czyszczenia Vim
(Schicht-Lever S.A,
Warszawa)
→
- 30 -
↑
Notatnik
do rejestracji
bielizny oddawanej
do prania, promujący
wyroby Fabryki
Mydła i Przetworów
Chemiczno-Tłuszczowych
D. Czwiklitzer
w Katowicach.
Lata 30.
Reklama sklepowa ultramaryny Spiessa
(Zakłady Chemiczne
Ludwik Spiess i syn
S.A., Warszawa).
Lata 30.
←
- 31 -
Ulotka reklamowa
pasty do butów BonTon (Fabryka Wyrobów Chemicznych S.
Gliński, Warszawa).
Lata 30.
←
Reklama prasowa mydła
Kołłontay
(Fabryka Chemiczna Eryk
A. Kołłontay,
Katowice).
Prasa ilustrowana okres
międzywojenny.
→
- 32 -
Nauka
i
edukacja
- 33 -
→
Okładka podręcznika
S. Rutsteina
i W. Wojtkiewicza
„Nowoczesna perfumeria i mydlarstwo teoria i praktyka”
wydanego w Wilnie
w 1937 roku
Okładka polskiego
wydania podręcznika „Produkty
kosmetyczne”
R.M. Gatefosse’a
(Ars Cosmetica,
Kraków, 1939)
→
Poradnik „Kosmetyka
życia codziennego”
(J. Świtalska,
Warszawa, 1930)
←
- 34 -
S. Anszer „Podręcznik kosmetyki
nowoczesnej” (nakładem miesięcznika „Świat pięknej
pani”, Warszawa,
1937)
→
J. Świtalska
„ABC wskazań
racjonalnej kosmetyki Pana” broszura wydana
przez wydawnictwo laboratorium Świt.
(Warszawa,
lata 30-te)
↓
Poradnik „Kosmetyka lekarska”
autorstwa
dr Z. Barskiego,
wydany przez Miraculum (Kraków,
1929, wydanie III)
↓
- 35 -
Okładka czasopisma
„Kosmetyka nowoczesna” (Kosmetyka
Nowoczesna, Moda,
Sztuka Fryzjerska,
miesięcznik poświęcony urodzie, higienie
i zdrowiu, ukazywał
się w latach 19341939)
- 36 -
Fragment
okładki branżowego tygodnika
„Drogerzysta” wydawanego przez
Związek Drogerzystów RP w latach 1921-1938
←
Fragment okładki
czasopisma
„Świat kosmetyczny” (wydawane w latach
1938-1939)
→
- 37 -
Fragment okładki
czasopisma
branżowego
„Trybuna
drogistowska”
wydawanego przez
Polski Powszechny
Związek Drogistów
w latach 1936-1939.
---------------------
- 38 -
Katarzyna Pytkowska
„Kosmetologia i chemia gospodarcza
w XX-leciu międzywojennym w Polsce”
Wydanie I
ISBN: 978-83-89678-90-4
Wydawca:
Wydawnictwa Wyższej Szkoły Zawodowej
Kosmetyki i Pielęgnacji Zdrowia
ul. Podwale 13, 00-252 Warszawa
tel. + 48 22 392 89 74
fax + 48 22 397 78 26
e-mail: [email protected]
www.cosmetology.edu.pl
© Wydawnictwa WSZKiPZ, 2010
WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE
© WSZKiPZ 2010

katalog wystawy - Cosmetics and Household Museum

Transkrypt

Podobne dokumenty

Kosmetologia, specjalność: kosmetologia estetyczna razem

Kierunek: KOSMETOLOGIA Profil: praktyczny

Profil absolwenta Kosmetologia

Renata Dębowska, Laboratorium Kosmetyczne Dr Irena Eris

13 kwietnia 2015 - Biotechnologia.pl

Wydział Farmaceutyczny - Katedra i Zakład Farmakoekonomiki i

Olsztyńska Szkoła Wyższa im

Trening siłowy

Poszukujemy Partnerów - Zapraszamy do współpracy - WSNS