Przykładowe zagrożenia dla siedlisk

Przykładowe zagroŜenia dla siedlisk
Przykłady siedlisk
Morskie siedliska
przybrzeŜne i
lądowe siedliska
wodne w strefach
nadmorskich
Przykłady zagroŜeń
•
•
•
•
•
•
•
•
•
zanieczyszczenie wód,
eutrofizacja,
trałowanie dna morskiego,
regulacje i techniczne zabudowywanie brzegów morskich, w tym próby ich
stabilizacji,
wycinanie roślinności w związku z pogłębianiem lub odmulaniem koryta
rzeki,
regulacja rzek prowadzona daleko poza granicą tych obszarów, a takŜe
zmiany intensywności gospodarowania na łąkach w dolinach rzecznych,
presja rekreacyjna wymuszająca sprzątanie plaŜ (usuwanie szczątków
roślinnych i zwierzęcych),
gromadzenie się na brzegu wyrzucanych przez morze odpadów pochodzących
ze statków oraz zanieczyszczeń wprowadzanych do morza innymi drogami,
w siedliskach słonych: wysładzanie, np., na skutek regulowania rzek,
ograniczającego zasięg wlewów wód słonawych,
Wydmy
przybrzeŜne i
śródlądowe
•
•
•
•
Słodkowodne
wody stojące
(jeziora)
•
•
•
•
•
Słodkowodne
wody płynące
(rzeki)
•
•
•
•
•
Wrzosowiska i
zarośla
• melioracje odwadniające połączone z planowym zalesianiem lub stymulujące
szybką sukcesję lasu,
• poŜary (uwaga: niewielkie poŜary bywają przyczyną powstawania suchych
wrzosowisk),
• przeorywanie i nawoŜenie w celu uzyskania uŜytków zielonych,
• zagospodarowywanie „nieuŜytków”,
• presja rekreacyjna i zabudowa,
• mechaniczne niszczenie – wydeptywanie,
• lokalne uszkodzenia – rezultat masowej turystyki i narciarskiego uŜytkowania
presja turystyczno-rekreacyjna (plaŜowanie, spacerowanie),
nasadzenia sosny i krzewów,
stabilizacja i wzbogacanie w próchnicę (rozkładanie chrustu),
zalesianie sztuczne i spontaniczne,
zanieczyszczenia, a w ich wyniku eutrofizacja,
zarastanie zbiorników na terasie zalewowej rzek uregulowanych,
regulacje rzek (zagroŜenie dla starorzeczy),
techniczne środki ochrony przeciwpowodziowej (zasypywanie starorzeczy),
infrastruktura turystyczna powodująca wzrost zanieczyszczeń i presji
rekreacyjnej,
• intensyfikacja zagospodarowania rolniczego w otoczeniu,
regulacja rzek,
zanieczyszczenie wód i eutrofizacja,
zabudowa hydrotechniczna brzegów,
wycinanie zarośli,
naturalna sukcesja,
stoków powyŜej górnej granicy lasu,
• zanieczyszczenie powietrza,
• eutrofizacja,
Murawy naturalne
i półnaturalne
• utrwalanie poprzez sadzenie drzew i krzewów,
• sukcesja naturalna,
• mechaniczne niszczenie,
Półnaturalne
wilgotne łąki
(górskie i niŜowe)
•
•
•
•
zaniechanie tradycyjnego uŜytkowania,
intensyfikacja gospodarowania,
zmiana warunków wodnych,
regulacje rzek w celu zapobiegania powodziom (warunkiem trwałego
zachowania niektórych typów łąk są właśnie regularne powodzie),
Torfowiska
wysokie,
przejściowe i
niskie oraz inne
tereny podmokłe
•
•
•
•
melioracje odwadniające,
wydobycie torfu,
zalesianie,
eutrofizacja na skutek opadania związków azotu z atmosfery i spływania
zanieczyszczeń z pól,
zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem siarki,
zmiany stosunków wodnych (obniŜenie lustra wody, uruchomienie
przepływu),
sukcesja,
wapnowanie i nawoŜenie jezior (zabiegi przeprowadzane w hodowli ryb),
zmiana warunków wodnych (obniŜenie poziomu wody związane np. z
regulacją jezior i eksploatacją zasobów wód podziemnych),
zakwaszanie poprzez wprowadzanie kwaśnych wód z otoczenia,
•
•
•
•
•
•
Siedliska skalne i
jaskinie
•
•
•
•
Siedliska leśne
• gospodarka leśna prowadzona niezgodnie z ekologicznym modelem
odpowiednim do danego siedliska (np. wprowadzanie drzew obcych
siedliskowo, stosowanie zrębów zupełnych, usuwanie wszystkich martwych
drzew, grabienie ściółki),
• rozbudowa infrastruktury rekreacyjno-sportowej,
• zmiana stosunków wodnych (osuszanie w wyniku melioracji, obniŜanie
poziomu wód gruntowych),
• regulacja rzek,
• intensyfikacja gospodarki rolnej w dolinach rzek w sąsiedztwie lasów i na
terenach powiązanych z nimi hydrologicznie,
sukcesja naturalna,
zasłanianie skał i urwisk przez pobliskie drzewa,
niszczenie mechaniczne wywołane intensywnym ruchem wspinaczkowym,
eksploracja jaskiń i wiąŜące się z nią działania (wysadzanie zawalisk,
przekopywanie i rozkopywanie zawalisk i namulisk, przebijanie nowych
otworów zmieniające warunki świetlne i mikroklimat),
• wydobycie surowców skalnych,
• eutrofizacja i zanieczyszczenie środowiska prowadzące do zmiany
właściwości gleb i rozwoju roślin o wyŜszych wymaganiach siedliskowych,
•
•
•
•
pozyskiwanie surowca skalnego i naturalna abrazja klifów,
zanikanie dawnych form uŜytkowania lasu,
protegowanie sosny (sadzenie jej w duŜych ilościach),
opanowywanie siedlisk przez świerk na skutek nasadzeń i spontanicznej
inwazji,
• zanieczyszczenie powietrza,
• inwazje szkodników,
• wydobycie kopalin.
Źródło: Makomaska-Juchiewicz M., Perzanowska J., Ogólne zalecenia dla ochrony typów siedlisk oraz
gatunków zwierząt (poza ptakami) i roślin wymienionych w załącznikach I i II Dyrektywy Siedliskowej,
przewidywane na terenach Specjalnych Obszarów Ochrony sieci Natura 2000 w Polsce. Maszynopis, Instytut
Ochrony Przyrody PAN, Kraków 2003.