D - Sąd Okręgowy w Radomiu

Sygn. akt VI U 156/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 listopada 2016 roku
Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Jarosław Łuczaj
Protokolant st. sekr. sąd. Marta Gackiewicz
po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2016 roku w Radomiu
sprawy K. A.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.
o prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i dodatek pielęgnacyjny
na skutek odwołania K. A. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 17 grudnia 2014 roku,
nr (...)-SER- (...)
oddala odwołanie.
SSO Jarosław Łuczaj
Sygn. akt VI U156/15
UZASADNIENIE
W dniu 15 stycznia 2015 roku K. A. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia
17 grudnia 2014 roku, nr (...)-SER- (...), odmawiającej mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i
dodatku pielęgnacyjnego. Zarzucił tej decyzji: błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezpodstawnym uznaniu,
że skarżący nie jest całkowicie niezdolny do pracy w oparciu o obowiązujące przepisy, podczas gdy w niniejszej
sprawie dołączona dokumentacja medyczna świadczy o czymś zupełnie przeciwnym; naruszenie prawa materialnego
w postaci art. 13 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; sprzeczność istotnych
ustaleń organu rentowego i (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w R. w zakresie konieczności stałej lub
długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania,
ewentualnie jej zmianę przez przyznanie mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i zasiłku
pielęgnacyjnego (odwołanie – k. 2-4).
W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie wskazując, że K. A.
do 31 marca 2017 roku ma przyznane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W wyniku złożonego
dnia 9 października 2014 roku wniosku o zmianę stopnia niezdolności do pracy oraz o dodatek pielęgnacyjny,
wnioskodawca skierowany został na badanie do lekarza orzecznika, który orzeczeniem z dnia 12 listopada 2014
roku orzekł, iż badany nie jest całkowicie niezdolny do pracy oraz nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, co
potwierdziła komisja lekarska orzeczeniem z dnia 1 grudnia 2014 roku. W oparciu o powyższe organ rentowy zgodnie z
art. 14 i art. 107 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych sporną decyzją odmówił prawa
żądanych świadczeń (odpowiedź na odwołanie – k. 7).
Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:
K. A., urodzony (...), w dniu 15 czerwca 2012 roku złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniosek
o rentę z tytułu niezdolności do pracy (wniosek – k. 1-2 akt ZUS).
Decyzją z dnia 1 sierpnia 2012 roku, nr I (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał K. A. rentę z
tytułu częściowej niezdolności do pracy począwszy od 25 lipca 2012 roku, tj. od zaprzestania pobierania świadczenia
rehabilitacyjnego, do 31 stycznia 2013 roku (decyzja – k. 42-43 akt ZUS).
W dniu 17 grudnia 2012 roku K. A. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy
okres (wniosek – k. 62 akt ZUS).
Decyzją z dnia 4 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał K. A. rentę z tytułu
częściowej niezdolności do pracy począwszy od 1lutego 2013 roku, tj. od miesiąca w którym wstrzymano wypłatę
świadczenia, do 31 lipca 2013 roku (decyzja – k. 67 akt ZUS).
W dniu 13 lipca 2013 roku K. A. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy
okres (wniosek – k. 69 akt ZUS).
Decyzją z dnia 19 września 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał K. A. rentę z tytułu
częściowej niezdolności do pracy począwszy od 1 sierpnia 2013 roku, tj. od miesiąca w którym wstrzymano wypłatę
świadczenia, do 30 marca 2014 roku (decyzja – k. 72 akt ZUS).
W dniu 11 lutego 2014 roku K. A. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy
okres (wniosek – k. 78 akt ZUS).
Decyzją z dnia 24 marca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał K. A. rentę z tytułu
częściowej niezdolności do pracy począwszy od 1 lutego 2014 roku, tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek, do
31 marca 2017 roku (decyzja – k. 81 akt ZUS).
W dniu 9 października 2014 roku K. A. złożył wniosek o przyznanie dodatku pielęgnacyjnego oraz zmianę stopnia
niezdolności do pracy (wniosek – k. 86 akt ZUS).
W wyniku złożonego wniosku został skierowany na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w opinii lekarskiej
z dnia 12 listopada 2014 roku stwierdził u niego: łuszczycowe zapalenie stawów, zwyrodnienia wielostawowe,
niewydolność funkcjonalną lewej kończyny górnej, nadciśnienie tętnicze, astmę oskrzelową, prawostronną głuchotę,
niedosłuch lewostronny, a orzeczeniem z tego samego dnia uznał, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do
pracy i samodzielnej egzystencji (opinia lekarska – k. 15 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej znajdującej się w aktach
ZUS, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS w aktach ZUS).
Od powyższego orzeczenia K. A. złożył sprzeciw (sprzeciw w aktach ZUS).
W jego następstwie został skierowany na badanie przez komisję lekarską ZUS, która w opinii lekarskiej z dnia 1 grudnia
2014 roku rozpoznała u niego: zmiany zwyrodnieniowe stawów, możliwość łuszczycowego zapalenia stawów, astmę
oskrzelową, nadciśnienie tętnicze, niedosłuch, otyłość, a orzeczeniem z tego samego dnia uznała, że wnioskodawca nie
jest całkowicie niezdolny do pracy i do samodzielnej egzystencji (opinia lekarska – k. 18 dokumentacji orzeczniczolekarskiej znajdującej się w aktach ZUS, orzeczenie komisji lekarskiej ZUS w aktach ZUS).
W związku z powyższym Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. decyzją z dnia 17 grudnia 2014 roku, nr (...)SER- (...), odmówił K. A. prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i dodatku pielęgnacyjnego (decyzja
w aktach ZUS).
K. A. obecnie ma (...) lat, z zawodu jest stolarzem meblowym, w zawodzie wyuczonym pracował 3 lata, a następnie
jako konserwator budynku i ślusarz. Od 2012 roku przebywał na świadczeniu rehabilitacyjnym, następnie na rencie
z powodu częściowej niezdolności do pracy. Od 16 roku życia występuje u niego głuchota ucha po stronie prawej
i stopniowo pogarszający się słuch na ucho lewe. Od 2003 roku korzysta z aparatu słuchowego na ucho lewe.
Leczony w Poradni Laryngologicznej Wojewódzkiego Szpitala (...) w R.. Przebył zabieg operacyjny usunięcia ślinianki
podżuchwowej po stronie lewej w 2004 roku. Na ucho po stronie prawej nie słyszy mowy głośnej, resztka słuchu
dla częstotliwości 125-500 Hz na poziomie 70-120dB – głuchota socjalna, na ucho po stronie lewej słyszy mowę bez
aparatu słuchowego z odległości 2-3 m, w aparacie słuchowym słyszy mowę z odległości około 3 m, upośledzenie
słuchu typu zmysłowo-nerwowego na poziomie 40-60dBA od 250-4000 Hz – umiarkowanego stopnia. W 2011
roku wystąpił u niego uraz stawu barkowego lewego, w dniu 15 kwietnia 2011 roku leczony operacyjnie, wykonano
artroskopię stawu łokciowego lewego z powodu artrozy i zespołu bólowego pourazowego łokcia lewego, w dniu 8
lipca 2011 roku był leczony operacyjnie z powodu uszkodzenia stożka rotatorów stawu ramiennego lewego, wykonano
artroskopię barku. Pozostaje pod opieką poradni ortopedycznej, jest leczony farmakologicznie i rehabilitacyjnie
bez poprawy. Od 2012 roku pojawiły się zmiany o charakterze łuszczycy na skórze okolicy stawów łokciowych, od
2015 roku zmiany łuszczycowe występują na głowie. Jest leczony dermatologicznie. Leczy się na astmę oskrzelową,
przyjmuje S., V., A., występuje u niego obturacyjny bezdech podczas snu stopnia małego. W 2012 roku hospitalizowany
z powodu zawrotów głowy. W 2014 roku hospitalizowany w Oddziale Reumatologicznym – rozpoznano łuszczycowe
zapalenie stawów, chorobę zwyrodnieniową stawów kręgosłupa, nadciśnienie tętnicze i astmę oskrzelową. Choroba
dyskopatyczno-zwyrodnieniowa kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, zwłaszcza na poziomie L5-S1, nie wykazuje
niestabilności międzytrzonowych ani żadnych istotnych odchyleń od normy. Ma nadciśnienie tętnicze leczone od 15
lat. Nie był hospitalizowany kardiologicznie ani internistycznie. Jest wydolny krążeniowo-oddechowo, bez obrzęków
w kończynach dolnych. Przebywał dwukrotnie w sanatorium (opinie biegłych: z zakresu (...), z zakresu neurologii I.
F. i z zakresu kardiologii D. B. – k. 25-27, z zakresu chorób płuc U. C. – k. 40, z zakresu reumatologii H. P. – k. 56,
z zakresu otolaryngologii M. C. – k. 103-104,
z zakresu medycyny pracy A. M. – k. 128-131).
Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie warunki określone w art. 57
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity
Dz. U. z 2016 roku poz. 887 ze zm.), tzn. jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy oraz
niezdolność ta powstała w okresach wymienionych w ust. 1 pkt 3) wskazanego artykułu, albo nie później niż w ciągu
18 miesięcy od ustania tych okresów.
Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu
naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie
niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do
pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji
(art. 12 ust. 1, 2 i 3 w/w ustawy).
Zgodnie zaś z przepisem art. 75 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dodatek
pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta został uznana za całkowicie
niezdolną do pracy oraz samodzielnej egzystencji, albo ukończyła 75 rok życia.
Termin „niezdolność do samodzielnej egzystencji” rozumiany jest jako spowodowana naruszeniem sprawności
organizmu konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb
życiowych. Pojęcie to ma zatem szeroki zakres przedmiotowy. Obejmuje bowiem opiekę oznaczającą pielęgnację,
czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych,
utrzymywania higieny osobistej itp. oraz pomoc w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak
robienie zakupów, uiszczanie opłat, czy wizyty u lekarza.
W okolicznościach niniejszej sprawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego nie
podlegał badaniu Sądu, bowiem nie był sporny. Kwestią sporną w sprawie niniejszej pozostawało ustalenie czy stopień
zaawansowania rozpoznanych u wnioskodawcy schorzeń powoduje całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej
egzystencji. W tym celu Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu ortopedii, neurologii, kardiologii, chorób płuc,
otolaryngologii, a ostatecznie również medycyny pracy.
Biegli z zakresu ortopedii, neurologii i kardiologii w opinii z dnia 16 kwietnia 2015 roku nie stwierdzili u K. A. istotnej
dysfunkcji lewej kończyny dolnej, mogącej powodować niezdolność do samodzielnej egzystencji, nie stwierdzili też
całkowitej niezdolności do pracy. Choroba dyskopatyczno-zwyrodnieniowa kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego nie
ogranicza jego ruchomości, nie stwierdzono zaników mięśniowych, niedowładów mięśniowych w kończynach na
palcach, na piętach chodzi prawidłowo, sprawność kręgosłupa jest prawidłowa. Wydolny krążeniowo-oddechowo,
bez obrzęków w kończynach dolnych. W zakresie ortopedii, neurologii i kardiologii wnioskodawca nie jest niezdolny
do samodzielnej egzystencji. Biegli zgodzili się z opinią Komisji Lekarskiej ZUS, że nie ma podstaw do orzeczenia
całkowitej niezdolności do pracy.
Biegła z zakresu chorób płuc w opinii z dnia 27 maja 2015 roku stwierdziła, iż astma oskrzelowa u K. A. jest dobrze
kontrolowana. Wnioskodawca nie wymagał modyfikacji leczenia, nie był też hospitalizowany. Rozpoznany bezdech
podczas snu jest w stopniu małym nie wymaga stosowania protezy dróg oddechowych. Istniejące schorzenia układu
oddechowego w aktualnym stopniu zaawansowania nie powodują u wnioskodawcy niezdolności do pracy i jest on
zdolny do samodzielnej egzystencji.
Biegły z zakresu reumatologii w opinii z dnia 18 sierpnia 2015 roku wskazał, iż łuszczycowe zapalenie stawów o
niskiej aktywności zapalnej oraz uszkodzenie barku lewego z jego prawie całkowitym usztywnieniem i niewielkim
przykurczem stawu łokciowego lewego kwalifikuje badanego do częściowej niezdolności do pracy zarobkowej, może
on podjąć pracę nie wymagającą dwuręczności i nie wymaga opieki osób drugich.
Biegła z zakresu otolaryngologii w opinii z dnia 21 kwietnia 2016 roku stwierdziła, iż istniejący niedosłuch - głuchota
społeczna ucha po stronie prawej i niedosłuch typu zmysłowo-nerwowego w stopniu umiarkowanym ucha po stronie
lewej, czynią K. A. częściowo, okresowo niezdolnym do pracy i zdolnym do samodzielnej egzystencji. W konkluzji
zgodziła się z opinią Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 1 grudnia 2014 roku, uznającą brak podstaw do orzeczenia
całkowitej niezdolności do pracy i brak niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Biegła z zakresu medycyny pracy w swej opinii rozpoznała u wnioskodawcy nadciśnienie tętnicze bez zmian
narządowych, chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa odcinka lędźwiowo-krzyżowego bez dysfunkcji, stan po
artroskopowej rekonstrukcji stożka rotatorów lewego stawu ramiennego i artroskopii lewego stawu łokciowego
z dysfunkcją czynnościową lewej kończyny górnej średniego stopnia, łuszczycowe zapalenie stawów, niedosłuch
odbiorczy dużego stopnia ucha prawego i stan po usunięciu ślinianki podżuchwowej lewej. Stwierdziła, iż stopień
zaawansowania schorzeń nie czyni z badanego całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji.
Upośledzenie funkcji lewej kończyny górnej bez zaników mięśniowych, z prawidłową siłą mięśniową nie pozwalają na
uznanie za całkowicie niezdolnego do pracy.
Do powyższych opinii zastrzeżenia zgłosił wnioskodawca wskazując, że opinie nie uwzględniają złożonej przez niego
dokumentacji medycznej, zawierają błędy co do stanu faktycznego i są wzajemnie sprzeczne. Wskazał, że w jego ocenie
jest on całkowicie niezdolny do pracy i niezdolny do samodzielnej egzystencji (k. 65-66).
W uzupełniającej opinii z dnia 2 listopada 2015 roku biegli z zakresu ortopedii, neurologii i kardiologii
podtrzymali swoją opinię zasadniczą. Stwierdzili, że zarzuty wnioskodawcy mają wyłącznie charakter polemiki
z wydaną opinią, gdyż nie zawierają wyników nowych dodatkowych badań, ani nie zawierają żadnych nowych
specjalistycznych zaświadczeń lekarskich. Odczuwane przez wnioskodawcę dolegliwości bólowe kręgosłupa mają
charakter subiektywny, gdyż badanie ortopedyczno-neurologiczne i wynik badania MR kręgosłupa nie wykazują
obiektywnych powodów tych dolegliwości. O dobrej sprawności kręgosłupa świadczy również okoliczność, że
wnioskodawca do chwili obecnej nie miał wykonanego żadnego leczenia operacyjnego mającego na celu poprawę
sprawności narządu ruchu. Nadciśnienie tętnicze jest prawidłowo leczone farmakologicznie, wnioskodawca nie był z
tego powodu leczony szpitalnie. Biegły reumatolog w uzupełniającej opinii z dnia 5 listopada 2015 roku wskazał zaś,
iż nie oceniał narządu słuchu wnioskodawcy, bo nie należy to do jego specjalności, innych zastrzeżeń co do jego opinii
brak, dlatego podtrzymał swoją opinię zasadniczą (opinie uzupełniające – k. 69, 83).
Sąd w całości podzielił opinie biegłych, w tym opinie uzupełniające i uznał je za miarodajne dowody w sprawie.
Sporządzone bowiem zostały przez specjalistów z zakresu schorzeń, na które cierpi wnioskodawca. Biegli wydali
swoje opinie po uprzednim zbadaniu K. A. oraz po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską zgromadzoną w aktach,
w tym w aktach organu rentowego. Uznać więc należy, że została zgromadzona pełna dokumentacja medyczna
wnioskodawcy. W ocenie Sądu opinie biegłych są rzetelne, fachowe i obiektywne. Biegli, wbrew odmiennym
twierdzeniom wnioskodawcy, dokonali wnikliwej analizy stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem jego schorzeń,
dokonali analizy historii jego choroby na przestrzeni kilku lat, wcześniej występujących i obecnych objawów, wyników
badań, skutków ubocznych choroby oraz uzasadnili swoje konkluzje na temat zdolności K. A. do pracy i samodzielnej
egzystencji. Są one nadto zgodne z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS.
Co do zastrzeżeń zgłoszonych przez K. A. podnieść należy, że w opinii uzupełniającej biegli odnieśli się do nich
zwłaszcza, że zastrzeżenia te zostały sformułowane w sposób ogólny, teoretyczny i sprowadzają się jedynie do polemiki
z ustaleniami dokonanymi przez biegłych. Biegli z zakresu ortopedii, neurologii, kardiologii i reumatologii, wbrew
zarzutom wnioskodawcy, należycie uzasadnili swoje stanowisko.
W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że stan zdrowia K. A. nie powoduje u niego
całkowitej niezdolności do pracy, a co za tym idzie nie przysługuje mu także dodatek pielęgnacyjny.
Biorąc powyższe pod uwagę, w oparciu o treść art. 47714 § 1 kpc, Sąd orzekł jak w sentencji.
SSO Jarosław Łuczaj