TECHNIKA DENTYSTYCZNA

TECHNIKA DENTYSTYCZNA
Podział protez:
I. PROTEZY STAŁE
II. PROTEZY RUCHOME
I. Protezy stałe – są to protezy na stałe osadzone w jamie ustnej za pomocą cementów albo systemów
adhezyjnych (próba ich usunięcia kończy się zniszczeniem)
Dzieli się je na:
1. Wkłady: - korzeniowe,
- koronowo-korzeniowe,
- koronowe: - inlay,
- onlay,
- overlay,
2. Korony,
3. Mosty,
4. Zęby ćwiekowe (korzeń + korona) [już nie są wykonywane]
II. Protezy ruchome – można je wyjmować z jamy ustnej.
1. Protezy całkowite,
2. Protezy częściowe,
PROTEZY STAŁE
I.
II.
III.
IV.
Wkłady
Korony,
Mosty,
Zęby ćwiekowe (już niewykonywanie),
WKŁADY
Elementy uzupełniające części zęba, osadzane na zębie filarowym na stałe. Siła żucia przeniesiona zostaje poprzez
ząb filarowy, ozębną na wyrostek zębodołowy.
Wkłady korzeniowe – wykonuje się wówczas, gdy jest złamana korona zębowa i zostaje korzeń.
Umocowane są w kanale korzenia i pokrywają powierzchnię nośną zęba; stanowiąc w wielu
przypadkach podporę dla protez ruchomych (over-denture).
Składa się z metalowego pręta, który wchodząc do korzenia i zakotwicza zamkiem.
Over-denture – proteza, która opiera się na korzeniach zębów w jamie ustnej. W takiej protezie występuje panewka,
która ją przytrzymuje.
Wkłady koronowo-korzeniowe – przez rozbudowę części koronowej i umocowanie w kanale korzenia stwarza
dogodne warunki dla wykonania korony protetycznej lub stanowi jeden z elementów
zęba ćwiekowego. Włączony z konstrukcję mostu stanowi element uchwytowy.
Wkłady koronowe – poprzez uzupełnienie brakującej części korony zęba przywraca jej pierwotny kształt i funkcję.
Stwarza również dogodne warunki dla wykonania korony protetycznej przy rozległych ubytkach.
Wkłady koronowe mogą być wykonywane z metalu: - stopy złota,
- srebro-palladu,
- kompozytów,
- porcelany,
1. Inlay – uzupełnia ubytki I-klasy na koronie zęba w punkcie środkowym na zębach przedtrzonowych i
trzonowych,
2. Onlay – mogą uzupełniać powierzchnie styczne,
3. Overlay – uzupełniają braki np. guzków zębowych,
•
Po właściwym uformowaniu ubytku, szlifując go kamieniami,
Æ można wykonać wkład metodą pośrednią, lub bezpośrednią:
Metoda pośrednia - polega na wykonaniu odlewu; Æ wymaga wykonania etapów pośrednich, których celem
jest otrzymanie modelu zęba wraz z zębami sąsiednimi, na którym technik w laboratorium modeluje wkład.
•
Metoda bezpośrednia – sprowadza się do wypełnienia ubytku woskiem odlewniczym, bądź
szybkopolimeryzującym tworzywem modelarskim.
Æ Szczelnie przylegający do ścian ubytku materiał, modeluje się jeszcze w jamie ustnej – następnie zatapiając w nim
drut o przekroju okrągłym i średnicy 1 mm, długości 1,5-2 cm Æ wyciąga się wymodelowany wkład za jego pomocą.
Æ Technik w swojej pracy zamienia materiał modelarski, na metal.
Wosk odlewowy spala się bez resztek,
Urządzenie „CEREK” – fryzuje wkłady przy pacjencie, na podstawie skanu ubytku przez kamerę do komputera.
!!!Istnieją wkłady standardowe: fabryczne, które można kupić w sklepie!!!
1. Tytanowe (korzystniejsze, metal biokompatybilny – nie wywołuje uczuleń)
2. Mosiądzowe,
KORONY (protezy ozębnowe)
Uzupełnienie protetyczne, pokrywające koronę zęba w całości lub w jej części!
Osadzana jest na stałe w taki sposób, że siły działające na nią przenoszone są na ząb filarowy, ozębną i na wyrostek
zębodołowy. Stąd nazwa protezy ozębnowe.
Korony protetyczne wykonywane są w przypadkach, kiedy:
1. - Korona kliniczna zęba uległa znacznemu zniszczeniu, do tego stopnia, iż nie da się jej uzupełnić w procesie
leczenia zachowawczego, bądź zachodzi obawa, że akt żucia może doprowadzić tkanki twarde do
uszkodzenia.
2. - Występuje konieczność zmiany kształtu zęba (np. przy przeznaczeniu na ząb filarowy pod klamrę). Ząb taki
musi mieć wyraźnie zaznaczony równik, właściwą wysokość oraz prawidłowo stać w łuku.
3. - Ząb ma stanowić filar w moście.
4. - Korona uległa przebarwieniu i poprzez wykonanie korony akrylanowej przywraca się właściwy kolor.
I. Podział ze względu na położenie brzegu przydziąsłowego, względem kieszonki dziąsłowej:
- korona anatomiczna – charakterystyczna dla osób młodych,
- korona kliniczna (ponad dziąsło) – występuje u osób starszych,
1. - naddziąsłowa Æ powyżej brzegu dziąsła:
• ½ korony,
• ¾ korony,
• 7/8 korony,
2. - dodziąsłowa – kończą się równo z przebiegiem brzegu dziąsła,
3. - poddziąsłowa – poniżej brzegu dziąsła, na
II. Podział ze względu na sposób oszlifowania zęba:
- korona ze stopniem;
- korona bezstopniowa;
III. Podział ze względu na materiał, z którego są wykonane korony:
1. Jednolite - są wykonane z jednego rodzaju materiału w całości:
- ze stopów metalu (np. ceramoniklu, ceramokobaltu, złoto, srebro…),
- niemetalowe (np. żywica kompozycyjna, porcelana, akryl…),
2. Mieszane (np. metalowo-akrylowe)
- to korony wykonywane na tzw. podbudowie metalowej,
- drugim składnikiem jest akryl, kompozyt, czy porcelana…
IV. Podział ze względu na czas, na jaki zakłada się koronę:
Stałe (właściwe),
Tymczasowe – umieszcza się je na określony czas w jamie ustnej, np. w celu zabezpieczenia oszlifowanych zębów.
Mogą być wykonywane bezpośrednio w jamie ustnej pacjenta, bądź metodą pośrednią (korona akrylanowa),
MOSTY
Proteza zębowa osadzana na stałe w jamie ustnej, która znajduje swoje podparcie na zachowanych zębach pacjenta
lub ich korzeniach.
Przenoszą siłę żucia poprzez zęby filarowe na wyrostek zębodołowy.
Uzupełniają stosunkowo niewielkie braki łuku zębowego, ograniczone zachowanymi zębami pacjenta.
Most składa się z członów, w których wyróżniamy:
- zakotwiczenia – człony zakotwiczające,
- przęsła – człony przęsła,
Zakotwiczeniem może być korona metalowa całkowita lub częściowa czasem złożona, również ząb ćwiekowy lub
wkład.
Wyróżniamy mosty:
1. Tzw. Mosty konwencjonalne – wykonywane najczęściej.
2. Mosty niekonwencjonalne:
• - w Łodzi AET-techika,
• - w Warszawie – mosty specjalne,
• - na świecie mosty adhezyjne,
Mosty adhezyjne – wykonuje się w przypadku braku 1 lub 2 zębów, oraz w odcinku przednim, kiedy brak 4
siekaczy. Most taki osadza się na filary, bez doszlifowywania zębów filarowych (oparte na wkładach koronowych):
• 1 na świecie most Ibsena 73r. – wykorzystywał usunięty ząb pacjenta,
• 73r. most Rochettea – polega na tym, że odlewało się płytkę metalu,
posiadającą perforacje = mechaniczny zaczep
• 81r. most Maryland – na uniwersytecie Maryland, Thomson. Trawienie elektrolityczne na
skrzydełkach retencyjnych.
Mosty konwencjonalne:
I. Podział ze względu na występujące braki uzębienia:
1. Mosty dwubrzeżne – brak jednego zęba, opiera się na
sąsiednich zębach,
2. Mosty jednobrzeżne – opiera się tylko na jednym
brzegu. Jest to niekorzystne, powoduje zwichnięcie
zęba filarowego.
3. Mosty dwubrzeżno-jednobrzeżne – mniej znaczące jednostronne przeciążenie filara, zrównoważone drugim
przeciwległym zaczepem.
II. Podział ze względu na rodzaj materiałów:
1. Jednolite – w całości wykonane z metalu lub porcelany (brak 1, najwyżej 2 zębów),
2. Niejednolite (złożone) – podbudowa metalowa, licowana innym rodzajem materiału:
• Akrylem (metalowo-akrylanowy),
• Porcelaną (metalowo-porcelanowy),
• Kompozytem (metalowo-kompozytowy),
PROTEZY RUCHOME
I. Protezy całkowite,
II. Protezy częściowe,
PROTEZY CAŁKOWITE
1. Protezy całkowite klasyczne,
2. Protezy całkowite biodynamiczne,
3. Protezy całkowite over-denture,
1. Protezy całkowite klasyczne – wykonywane w przypadku dobrych lub przeciętnych warunków w
jamie ustnej. Protezy takie utrzymują się na zasadzie czynnościowego przyssania (siła adhezji,
podciśnienie wytworzone pomiędzy protezą a tkankami otaczającymi, kohezja, ciężar właściwy w
przypadku protez dolnych).
2. Protezy całkowite miodynamiczne (mios – mięśnie) – protezy głównie utrzymywane są przez
antagonizm mięśni wewnątrz i zewnątrzustnych przy bardzo złych warunkach w jamie ustnej.
• płaskie podniebienie,
• brak wyrostków zębodołowych,
!!!Protezy takie są duże i grube!!!
3. Protezy całkowite over-denture – wykonywane w przypadku bezzębia całkowitego, kiedy należy
wykonać wkład korzeniowy Æ minimum 2 korzenie.
Klasyczna proteza (całkowita) + korzenie lub/i implanty.
PROTEZY CZĘŚCIOWE
I. Podział ze względu na rodzaj materiału:
1. Klasyczne – częściówki z akrylu (w całości) [są na kasę chorych],
2. Szkieletowe – szkielet tej protezy jest w całości wykonany z metalu;
• Elementy łączące,
• Utrzymujące (klamry),
• Obciążające,
Szkielet metalowy + zęby akrylanowi (droższe, korzystniejsze, nie przylegają do przyzębia)
Ślina jest przełykana 800 – 2000 razy na dobę.
II. Podział ze względu na rodzaj braków skrzydłowych, które występują w jamie ustnej:
1. Protezy międzyzębowe – ograniczone zębami własnymi.
2. Protezy wolnoskrzydłowe – jedno lub dwuskrzydłowe.
3. Protezy międzyzębowo-wolnoskrzydłowe – są to kombinacje poprzednich odmian.
III. Podział ze względu na obciążenie zębów własnych pacjenta:
1. Protezy osiadające – opierają się o śluzówkę bezzębnego wyrostka.
Posiadają tylko elementy utrzymujące, czyli klamry (nie posiadają elementów obciążających)
2. Protezy ozębnowe – nie obciążają śluzówki i kości. Siły są przenoszone na zęby własne pacjenta.
3. Protezy mieszane = ozębnowo-osiadające – po jednej stronie brak ograniczony zębami własnymi, po
drugiej stronie brak wolnoskrzydłowy.
4. Protezy jednozębne (u dzieci)