ProgramTrenerzy180809

PROGRAM KSZTAŁCENIA TRENERÓW W ŻEGLARSTWIE
CZĘŚĆ SPECJALISTYCZNA
I. Cele i zadania
Przygotowanie wysokokwalifikowanej kadry trenerskiej w zakresie żeglarstwa
sportowego poprzez wyposażenie absolwentów w gruntowną wiedzę i praktyczne
umiejętności, niezbędne do samodzielnego i twórczego prowadzenia pracy
szkoleniowej i organizacyjnej w klubach żeglarskich, placówkach oświatowych,
stowarzyszeniach itp.
Zadaniem kształcenia trenerów w żeglarstwie jest zapoznanie i doskonalenie
teoretycznych i praktycznych aspektów szkolenia w żeglarstwie sportowym, ze
szczególnym uwzględnieniem:
a) Treningu cech motorycznych, monitoringu i kontroli pod względem
poszczególnych etapów szkolenia i specyfiki klas regatowych.
b) Podnoszenia poziomu umiejętności technicznych, biorąc pod uwagę
zagadnienia związane z czynnikiem sprzętowym (dobór i trym).
c) Strategii i taktyki żeglowania i zastosowania właściwych rozwiązań podczas
rywalizacji sportowej.
d) Kształtowania metodyki treningu sportowego na różnych etapach szkolenia.
e) Znajomości zagadnień administracyjno – prawnych związanych z realizowaną
działalnością.
f) Umiejętności kształtowania właściwego poziomu motywacji, koncentracji,
odporności w sytuacjach trudnych oraz problematyki komunikacji na różnych
szczeblach współpracy.
II. Kryteria dla kandydatów
Kryteria przyjęcia kandydatów na kurs trenerski są następujące:
a) posiadanie przez okres co najmniej dwóch lat przed rozpoczęciem kursu tytułu
instruktora sportu w żeglarstwie;
b) posiadanie co najmniej świadectwa dojrzałości;
c) posiadanie minimum II klasy sportowej w żeglarstwie uzyskanej w dowolnym
okresie lub posiadanie patentu żeglarza jachtowego;
d) udokumentowanie pracy szkoleniowej z dziećmi i młodzieżą w żeglarstwie
oraz czynnego uprawiania żeglarstwa w klubie sportowym;
e) posiadanie uprawnień sternika motorowodnego;
f) przedłożenie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy w
charakterze trenera żeglarstwa.
III. Wymiar godzin programowych: 274 (w tym 90 godz. praktyk trenerskich)
IV. Treści programowe
1. Zajęcia teoretyczne (90 godzin) – 1 sesja:
1) Wiadomości
ogólne.
Rys
historyczny
żeglarstwa
sportowego.
Międzynarodowe i krajowe organizacje żeglarskie. Stowarzyszenia klas
regatowych. Funkcje i zadania PZŻ. Najważniejsze osiągnięcia polskich
żeglarzy – 2 godziny.
2) Charakterystyka żeglarstwa sportowego. Żeglarstwo, jako dyscyplina
sportu. Czynniki warunkujące wynik sportowy. Specyfika rywalizacji sportowej
w żeglarstwie. Klasy regatowe i konkurencje żeglarskie. Charakterystyka
żeglarstwa sportowego z punktu widzenia teorii treningu sportowego – 2
godziny.
3) Osobowość, rola i zadania trenera w żeglarstwie. Podstawy etyczne
zawodu trenera. Osobowość. Znajomość zagadnień technicznych,
taktycznych, teoretycznych. Planowanie pracy szkoleniowej. Kierowanie grupą
sportową w klubie i na zawodach. Współpraca z lekarzem, szkołą, rodzicami,
sponsorami. Prowadzenie dokumentacji szkoleniowej. Rola ogólnej wiedzy
pedagogicznej. Znajomość zasad, metod, form – 4 godziny.
4) Struktura szkolenia sportowego w żeglarstwie sportowym. Etapy
szkolenia w procesie treningu żeglarskiego. Struktura czasowa: makrocykle,
mezocykle, mikrocykle. Jednostka treningowa, jako podstawowe ogniwo
procesu szkolenia. Struktura rzeczowa: przygotowanie sprzętu, przygotowanie
motoryczne, przygotowanie techniczne, taktyczne, psychiczne – 4 godziny.
5) Planowanie i organizacja szkolenia w żeglarstwie sportowym.
Perspektywiczny i roczny plan szkolenia. Rozkład obciążeń treningowych w
rocznym cyklu szkoleniowym w okresie przygotowawczym, głównym i
przejściowym – 4 godziny.
6) Zastosowania aero- i hydrodynamiki w żeglarstwie wyczynowym.
Prędkość i siły w ruchu jachtu. Układy odniesienia. Powstawanie siły
aerodynamicznej. Opływy: laminarne, turbulentne, z oderwaniem. Siły
hydrodynamiczne w ruchu jachtu. Opór tarcia, opór falowy. Warunki
równowagi w ruchu jachtu. Stateczność statyczna. Momenty prostujące. Siły
podczas balastowania, holowania itp. Sprawność ożaglowania. Biegunowe
wykresy prędkości. Zjawiska dynamiczne w ruchu na fali. Zjawisko ślizgu.
Wybrane zagadnienia teorii żeglowania, desek z żaglem, katamaranów,
bojerów – 4 godziny.
7) Rola czynnika sprzętowego. Charakterystyka techniczna klas regatowych
(młodzieżowych, przygotowawczych i olimpijskich). Przepisy klasowe – 2
godziny.
8) Technika żeglowania. Podstawowe pojęcia. Metody i etapy nauczania
techniki – 2 godziny
9) Przepisy regatowe żeglarstwa. Prawa podstawowe, przepisy, gdy jachty
spotykają się. Prowadzenie wyścigu. Wybrane zagadnienia z dodatków do
przepisów – 6 godzin.
10)Organizacja imprez żeglarskich. Rola, zadania i odpowiedzialność
organizatora zawodów żeglarskich. Reklama i sponsoring. Zadania komisji
sędziowskiej, komisji technicznej, komisji pomiarowej. Podział funkcji.
Programowanie i organizacja zgrupowań. Podstawy prawne – 6 godzin.
11)Bezpieczeństwo zajęć. Zabezpieczenie ratownicze szkolenia i imprez
żeglarskich. Odpowiedzialność prawna. Ratowanie ludzi i sprzętu. Akty
prawne normujące bezpieczeństwo zajęć – 2 godziny.
12)Kierowanie procesem treningu żeglarskiego. Zarządzanie i organizacja
pracy klubu, sekcji. Podział kompetencji i odpowiedzialności. Zasady
tworzenia i rozwijania działalności klubów i sekcji żeglarskiej. Komercjalizacja
sportu. Źródła finansowania: dotacje, sponsoring – 6 godzin.
13)Dobór i selekcja zawodników. Rodzaje i etapy selekcji. Metody doboru i
selekcji w żeglarstwie sportowym. Rola specyficznych cech żeglarzy – 6
godzin.
14)Przygotowanie motoryczne żeglarzy. Podstawy wiedzy o treningu cech
motorycznych: siła, wytrzymałość, szybkość, koordynacja ruchowa, gibkość,
skoczność. Metody kształtowania sprawności fizycznej. Rejestr środków
treningowych w zakresie przygotowania sprawności motorycznej u żeglarzy –
6 godzin.
15)Przygotowanie mentalne żeglarzy. Rola czynnika mentalnego na różnych
etapach szkolenia. Rozwój zainteresowań żeglarskich. Motywacje,
koncentracja, odporność psychiczna. Współpraca w załodze – 4 godziny.
16)Taktyka i strategia regatowa. Podstawowe pojęcia. Metody nauczania
taktyki. Rodzaje taktyki. Atak i obrona. Rekonesans akwenu. Taktyka na
poszczególnych fragmentach trasy. Taktyka okrążania znaków kursowych.
Taktyka startu i mety. Etapy nauczania taktyki w zależności od poziomu
zaawansowania. Zależności między techniką, taktyką i strategią.
Wykorzystanie symulatorów do nauczania i doskonalenia taktyki i strategii
regatowej. Metodyka prowadzenia zajęć treningowych – 6 godzin.
17)Meteorologia regatowa. Podstawy meteorologii ogólnej. Przejście frontów a
zmiany kierunków wiatru. Równowaga atmosfery. Ruchy pionowe i poziome
powietrza. Ukształtowanie terenu a zmiany prędkości i kierunku wiatru.
Rodzaje zmian wiatru. Lokalne zjawiska meteorologiczne. Analiza
komunikatów i map synoptycznych z akwenów regat i treningów – 8 godzin.
18)Kontrola efektów szkoleniowych. Kontrola etapowa, operacyjna, bieżąca.
Ocena przygotowania zawodnika. Arkusze obserwacji regat i treningów.
Analiza obciążeń – 4 godziny.
19)Specyfika sportu kobiet w żeglarstwie. Zróżnicowanie płciowe na różnych
etapach szkolenia. Dobór klas regatowych. Psychologiczne aspekty pracy z
kobietami. Rywalizacja sportowa. Aktualne tendencje – 4 godziny.
20)Funkcja badań naukowych w żeglarstwie sportowym. Żeglarstwo, jako
interdyscyplinarny przedmiot badań. Optymalizacja sprzętu. Żeglarz i sprzęt,
jako przedmiot badań. Czynnik środowiskowy. Zagadnienia wybrane – 4
godziny.
21)Metodyka prowadzenia zajęć treningowych. Zastosowanie zasad, metod i
form dydaktycznych w treningu żeglarskim – 4 godziny.
2. Zajęcia praktyczne (94 godziny) – II sesja:
Rola czynnika sprzętowego. Pomiary sprzętu: certyfikaty i świadectwa pomiarowe.
Wyposażenie regatowe: regulacje i dostrojenie sprzętu. Podstawy konstrukcji i dobór
materiałów. Testowanie sprzętu. Trymowanie jachtu regatowego – 10 godzin.
Zastosowania aero- i hydrodynamiki w żeglarstwie wyczynowym. Zjawiska
dynamiczne w ruchu na fali. Zjawisko ślizgu. Wybrane zagadnienia teorii żeglowania,
desek z żaglem, katamaranów, bojerów – 2 godziny.
Technika żeglowania. Doskonalenie w czasie regat. Technika prowadzenia jachtu w
różnych warunkach nautycznych. Żeglowanie na fali (ślizg), praca żaglami, okrążanie
znaków, technika balastowania. Wykorzystanie regulacji. Stawianie wywróconego
sprzętu. Metodyka prowadzenia zajęć treningowych – 14 godzin.
Przepisy regatowe żeglarstwa. Protesty, rozpatrywanie, odwołania, zgłoszenia i
warunki dopuszczenia do regat. Analiza tzw. przypadków przepisów regatowych
żeglarstwa ISAF – 6 godzin.
Bezpieczeństwo zajęć. Ratowanie ludzi i sprzętu. Sprzęt ratowniczy. Holowanie
sprzętu. Ubiór żeglarza i higiena żywienia – 2 godziny.
Przygotowanie motoryczne żeglarzy. Kształtowanie cech motorycznych u żeglarzy
z uwzględnieniem specyfiki klas regatowych, kategorii wiekowych i pełnionych funkcji
na jachcie. Rejestr środków treningowych w zakresie przygotowania sprawności
motorycznej u żeglarzy – 10 godzin.
Przygotowanie mentalne żeglarzy. Motywacje,
psychiczna. Współpraca w załodze – 4 godziny.
koncentracja,
odporność
Taktyka i strategia regatowa. Atak i obrona. Rekonesans akwenu. Taktyka na
poszczególnych fragmentach trasy. Taktyka okrążania znaków kursowych. Taktyka
startu i mety. Wykorzystanie symulatorów do nauczania i doskonalenia taktyki i
strategii regatowej. Metodyka prowadzenia zajęć treningowych – 10 godzin.
Kontrola efektów szkoleniowych. Ocena przygotowania zawodnika. Arkusze
obserwacji regat i treningów. Analiza obciążeń – 8 godzin.
Metodyka prowadzenia zajęć treningowych. Zastosowanie zasad, metod i form
dydaktycznych w treningu żeglarskim. Asystowanie, hospitowanie i przeprowadzenie
samodzielnych zajęć z teorii żeglowania, techniki i taktyki regatowej, ratownictwa
sprzętu, organizacji zawodów, sędziowania itp. Doskonalenie umiejętności
trenerskich, instruktorskich podczas zajęć – 28 godzin.
V. Warunki zaliczenia:
1. Uczestnictwo w zajęciach programowych i zaliczenie poszczególnych
zagadnień;
2. Zaliczenie praktyk trenerskich (w liczbie 90 godzin) w klubach żeglarskich
ustalonych z organizatorami kursu;
3. Pozytywna ocena przedłożonej pracy dyplomowej.
4. Pozytywny wynik egzaminu końcowego (część praktyczna i teoretyczna).
VI. Literatura:
 Beggs A., Derbyshire J., Whitmore J. (1993): Mental and Physical Fitness for
Sailing. Brighton: Fernhurst Books.
 Głowacki W., Rogala W. (1974): Olimpijskie żagle. Warszawa: Sport i
Turystyka.
 Marchaj C. (2001): Teoria żeglowania. Warszawa: Almapress.
 Rymkiewicz A. (1978): Regaty. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.
 Saltonstall J. (2003): Race Training Manual. Arundel: Fernhurst Books.
 Tan B. (red.) (2000): Żeglowanie na Laserze. Warszawa: MENiS.
 Twardowski Z. (1978-1980): Żeglarstwo sportowe cz. I, II, III, IV. Gdańsk:
Wydawnictwo WSWF Gdańsk.
 Ulatowski T. (red). (1992): Teoria Sportu tom I-II. Warszawa: RCMSKFiS.
 White R., Wells M. (1996): Race Training. Arundel: Fernhurst Books.
 Zawalski K. (1999): Żeglarstwo. Program szkolenia dzieci i młodzieży.
Warszawa: Wydawnictwo COS.
Warszawa, 18.08.2009r.
Tomasz Chamera
Dyrektor Sportowy