Untitled - Urząd Gminy Białowieża

ZWIEDZAMY PUSZCZĘ BIAŁOWIESKĄ
Dziękujemy za pomoc w przygotowaniu publikacji:
Białowieskiemu Parkowi Narodowemu
Nadleśnictwu Białowieża
Przewodniczącemu Rady Gminy Białowieży
Pani Elżbiecie Laprus
Tekst do folderu przygotował
Urząd Gminy Białowieża
ul. Sportowa 1
17 – 230 Białowieża
tel/fax 085 68 12 487
www.bialowieza.gmina.pl
e – mai [email protected]
przy partnerstwie
Rejonowy Komitet Wykonawczy w Prużanach
Oddział Ideologiczny, Oddział do Spraw Młodzieży, Oddział Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki
ul. Szirmy 17
225140 Prużany
tel. 00375 1632 90550
E-mail: [email protected]
Dom Kultury
ul. Sowieckaja 10
225133
Briestskaja Obłaść
tel. 00375 1632 93474
Źródła:,,Białowieża zarys dziejów,, Piotr Bajko /2001r./
Tłumaczenia:
Katarzyna Daleszczyk /jęz. angielski/, Mirosław Dworakowski, /jęz. rosyjski/
Zdjęcia: Barbara Bajko, Paulina Szymura,
Druk:
Nakład 10000 egz.
Urząd Gminy Białowieżaw
Białowieża: 2007 rok.
Broszura bezpłatna.
Niniejszą publikację współfinansowano z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Programu Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina INTERREG IIIA/Tacis CBC 2004-2006 oraz ze środków
budżetu państwa, pod patronatem Euroregionu Puszcza Białowieska.
ZWIEDZAMY
PUSZCZĘ BIAŁOWIESKĄ
VISITING
BIAŁOWIEŻA FOREST
ПОСЕЩАЕМ
БЕЛОВЕЖСКУЮ ПУЩУ
Gmina Białowieża położona jest w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego, w powiecie hajnowskim. Od wschodu
granicę Gminy wyznacza polsko-białoruska
granica państwa. Gmina wchodzi w skład obszaru funkcjonalnego „Zielone Płuca Polski”,
należy do Euroregionu Puszcza Białowieska,
Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego, Lokalnej Grupy Działania „Puszcza
Białowieska” oraz Stowarzyszenia Samorządów Polskich Współdziałających z Parkami
Narodowymi. Powierzchnia gminy wynosi
203,2 km2 i liczy 2 793 mieszkańców.
Gmina leży, w całości, na obszarze Puszczy
Białowieskiej, która stanowi rozległy kompleks leśny, położony po obu stronach granicy
Polski i Białorusi, i jest pozostałością dawnych
puszcz: Białowieskiej, Ladzkiej, Świsłockiej
i Szereszewskiej. Powierzchnia całej Puszczy
wynosi 150 tys. ha. Obszar ten leży w dorzeczu rzek Narewka i Leśna. Po białoruskiej
stronie całość Puszczy stanowi Park Narodowy „Bieławieżskaja Puszcza”. Po polskiej
stronie obszar ten współtworzą Białowieski
Park Narodowy oraz Leśny Kompleks Promocyjny „Puszcza Białowieska”, w skład którego
Białowieża administrative district is situated in
the south-eastern part of Podlasie Voivodeship,
Hajnówka district. The Polish – Belarusian border forms the boundary of Białowieża district
to the east. The district is included in the functional area ‘Green Lungs of Poland’, belongs to
Euroregion ‘Białowieża Forest’, Association of
Podlasie Voivodeship Country Districts, Local
Activity Group ‘Białowieża Forest’, and Association of Polish Self-Governments Cooperating
with National Parks. The district covers an area
of 203.2 km2 and
is inhabited by 2
793 people.
Białowieża
district lies within
the boundaries of
Białowieża Forest, which is an
extensive forest
complex situated
on both sides of
the Polish – Belarusian border, and
is all that remains
of pristine Białowieża, Ladzka,
Świsłocka, and
Гмина
Беловежа
расположена
в юго-восточной части Белостоцкого
воеводства, в гайновском повете. Восточный
рубеж гмины определяет полско-белорусская
государственная граница. Гмина входит
в состав функционалного пространства
”Зелёные лёгкие Польши”, принадлежит
к Еврорегиону Беловежская пуща, Союзу
сельских гмин подляшского воеводства,
Местной группе действия ” Беловежская
пуща” и к Обществу польских самоуправлений
Szereszewska Forests.
Białowieża
Forest
encompasses
150,000 hectares.
This
area is situated in the
drainage basin
of the Narewka and Leśna
взаимодействующих
с
националными
парками. Гмина занимает пощадь 203,2 км2
и насчитывает 2793 жителя.
ГминаБеловежавцеломрасположена
на территории Беловежской пущи, которая
представляет собой крупнейший лесной
массив располагающийся по обеих сторонах
границы Польши и Беларуси и является
остатками древних пущь: Беловежской,
Лядской, Свислоцкой и Шерешевской.
Общая поверхность Беловежской пущи равна
150 тыс. га.. Район расположен в бассейне
рек Наревка и Лесная. Белорусскую частиь
wchodzą Nadleśnictwa: Białowieża, Browsk i
Hajnówka. W Puszczy Białowieskiej zachowały się ostatnie na niżu środkowo-europejskim
fragmenty lasów o charakterze pierwotnym, a
w nich największe zwierzę Europy - żubr.
W Puszczy dominują lasy grądowe, tereny
podmokłe zajmowane są przez olsy i łęgi, suche zaś przez bory. Drzewostany tworzą głównie świerk pospolity, sosna zwyczajna, olsza
czarna, dąb szypułkowy oraz brzozy: brodawkowata i omszona. Występują również: lipa
drobnolistna, jesion wyniosły, klon zwyczajny
i grab zwyczajny. Prawie 40% powierzchni leśnej zajmują drzewostany w wieku ponad 80
lat. Średni wiek drzewostanów wynosi 73 lata
w części zagospodarowanej i 130 lat w Obszarze Ochrony Ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego. Najliczniejszą grupę roślin Puszczy
Białowieskiej stanowią rośliny naczyniowe:
paprocie, widłaki, skrzypy, wątrobowce, mchy,
drzewa, krzewy i krzewinki. Razem stanowią
ponad tysiąc gatunków.
CIEKAWE MIEJSCA
I ZABYTKI GMINY
DWORZEC KOLEJOWY
BIAŁOWIEŻA TOWAROWA
Budynek dworca kolejowego Białowieża Towarowa zbudowano w 1903 roku. Stacja pełniła wówczas rolę służebną i pomocniczą
w stosunku do Stacji Białowieża Pałac, bowiem
tutaj trafiały wszystkie składy pociągów.
Jest to jedyny w Polsce w całości
zachowany drewniany kompleks kolejowy,
na który składają się, poza budynkiem stacyjnym budynki magazynowe, mieszkalne, wieża
ciśnień, budynek pomp zaopatrujący niegdyś
parowozy w wodę. Stacja, przez blisko 100 lat
łączyła Białowieżę ze światem – aż do 1994
roku, w którym to, z powodu nieopłacalności
linii, zawieszono kursowanie pociągu. Od tego
czasu Stacja Towarowa popadała w ruinę i tylko
ofiarna postawa jednego z pracowników kolei,
uratowała budynek od całkowitej zagłady. W
2003 roku, jeszcze raz dała o sobie znać magia
tego miejsca. Po zakupieniu dworca przez osoby prywatne, miejsce to odzyskało swoją dawną świetność. Zarówno budynek stacyjny, jak i
budynki gospodarcze, przylegające do niego, a
także całe otoczenie parkowe, zostało wiernie
odtworzone pod bacznym okiem wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Rivers. The whole Belarusian part of Białowieża Forest constitutes the State National Park
‘Belavezhskaya Pushcha’. In the Polish part the
area consists of the Białowieża National Park
(BNP) and the Forest Promotional Complex
‘Białowieża Forest’ composed of three Forest
Districts: Białowieża, Browsk and Hajnówka.
In Białowieża Forest have been preserved the
last fragments of forests of pristine character on
the European Lowland, and within them the largest animal in Europe – the European bison.
Oak-lime-hornbeam forests prevail in Białowieża Forest; wet areas are covered with alderwoods and riparian forests while dry ones with
coniferous forests. Tree stands are mainly composed of Norway spruce, Scots pine, black alder, common oak, silver birch, and white birch.
There are also small-leaved lime, ash, Norway
maple, and hornbeam. Tree stands older than
80 years cover almost 40% of the forest area.
The average age of tree stands is 73 years in the
commercial forests and 130 years in the Strictly
Protected Area of the BNP. Vascular plants constitute the most numerous plant group in Białowieża Forest (over 1000 species) and include
ferns, lycopods, horsetails, liverworts, mosses,
trees, and shrubs.
Białowieża Forest hosts a huge, as for our climatic zone, number of animal species. Up to
now, about 12,000 animal species have been
found here ranging from invertebrates (95% of
the fauna of Białowieża
Forest), which include
protozoa, flatworms,
molluscs, earthworms,
spiders, insects, and
many others, to vertebrates (5% of the
fauna), that is fish,
amphibians, reptiles,
birds, and mammals.
Nowadays there are
58 mammal species
in Białowieża Forest,
among them shrews,
bats, wolf, lynx, fox,
raccoon dog, badger,
otter, moose, red deer,
roe deer, and wild boar.
Once there were also
tarpans and aurochses.
An indisputable king of
Białowieża Forest is the
European bison, which returned there in 1929.
At present there are about 700 European bison
in both parts of Białowieża Forest.
Birds constitute the most numerous vertebrate
group in Białowieża Forest. To the most valuable species belong owls (pygmy owl, Tengmalm’s owl and eagle owl) and as many as 9 species
of woodpeckers, among them the rarest threetoed and white-backed woodpeckers.
The number of fungi in Białowieża Forest is
assessed to 3000-4000. They form a very varied group including unicellular organisms, e.g.
yeasts, moulds, mushrooms, e.g. edible boletus,
rough-stalked boletus, orange cap boletus, parasol mushroom, and honey-coloured agaric,
bracket fungi, e.g. beefsteak fungus, sulphur
shelf, and other, e.g. coral fungus. There are
also slime molds.
Exceptional natural value of Białowieża Forest
is of interest for numerous tourist groups. However, it is also worth to turn your attention to
culture elements, like lovely local wooden buildings or old wooden Latin and Russian crosses
standing side by side, and to the objects of material culture of this region.
пущи на целости её пространства составляет
Национальный парк ”Беловежская пуща”.
На польской стороне пущей управляют
Беловежский национальный парк и Лесной
Промоционный Комплекс ”Леса Беловежской
пущи” с надлесничествами Беловежа, Бровск
и Гайновка. В Пуще сохранились последние
на европейской низине фрагменты лесов
первобытного типа а в них самое крупное
животное Европы-зубр.
Доминируют в пуще леса типа груд,
обводнённые участки занимают ольсы и
пойменные леса а сухие почвы покрыты
борами. В составе лесных насаждений в
основном ель, сосна, ольха чёрная, дуб
черещатый
и берёзы: бородавчатая и
пушистая. Произростают здесь также липа
мелколиственная, клён остролистный, ясень,
граб и вяз. Почти 40% лесной поверхности
занимают древостои возрастом свыше 80 лет.
Средний возраст лесов-73 года в хозяйственной
части пущи и около 130 лет в Абсолютно
запретной зоне Беловежского национального
парка. Самую многочисленную группу
растений составляют высшие сосудистые:
cеменные растения, папоротники, плауны,
хвощи. Всего насчитывается свыше 1000
видов.
Беловежская пуща является жизненной
средой для огромного, как для нашей
климатической зоны, количества животных.
До настоящего времени установленно
наличие около 12 тыс. видов животных-от
беспозвоночных ( 95% пущанской фауны
): простейшие, плоские черви, моллюски,
дождевые черви, паукообразные, насекомые
и другие, до позвоночных ( 5% фауны ):
рыбы, земноводные, рептилия, птицы и
млекопитающие.
Современную
фауну
млекопитающих в Беловежской пуще
представляет 58 видов, в том числе: бузозубки,
кутора, рукокрылые, волк, рысь, лисица,
енотовидная собака, барсук, выдра, лось,
благородный олень, косуля, дикий кабан. В
прошлом в пуще обитали тур и тарпан. Зубрэто несомненно, пущанский король, который
в 1929 году возвратился в Беловежскую пущу
после успешного восстановления и теперь
обитает на воле количеством около 700
особей ( по обеих сторонах границы ). Самая
многочисленная группа млекопитающих это
птицы. К ценнейшим принадлежат совы (
воробьинный сыч, мохнатоногий сыч, филин
) и 10 видов дятлов, среди которых самые
редкие: дятел трёхпалый и белоспинный.
Количество видов грибов в Пуще
определяется в 3-4 тыс. Грибы представляют
собой
очень
разнообразную
группу,
вмещающую так одноклеточные организмы
( н.п. дрожжи ), плесневые грибы, как и
шляпочные грибы ( боровик, масленок,
подосовики, жёлчный гриб, гриб-зонтик,
опёнок ). Плодовое тело у одних грибов
мягкое, роговидное или кустисторазветвлёные
( калоцера клейкая, спарассис курчавый,
ромарии ), у других твёрдое, копытообразное,
многолетние ( трутовики: ложный, настоящий,
розовый ). Таинственную жизнь ведут в пуще
слизевики ( фулиго гнилостный, ликогала
древесинная, цератиомыкса кустарничковая
) - грибообразные организмы способны к
активному амебообразному движению к
источникам пищи и активному её захвату,
эти черты придают сходство с простейшими
животными.
Исключительные
естественные
ценности Беловежской пущи вызывают
заинтересованность
многочисленных
Dzisiaj, w budynku dworcowym, mieści
się ,,Restauracja Carska”. Charakter wystroju
wnętrz nawiązuje do czasów carskich. W restauracji mieszczą się cztery sale: ,,Myśliwska”,
,,Carska”, ,,Dla Zakochanych”, oraz reprezentacyjna ,,Główna”. Ten unikatowy obiekt architektury drewnianej przyciąga zarówno turystów,
jak i smakoszy dobrej kuchni.
Niepowtarzalny urok Białowieży Towarowej
dostrzegli producenci filmowi z kraju i zagranicy. Tutaj m. in. w 1987r, w kwietniu Andrzej
Wajda ekranizował powieść Fiodora Dostojewskiego ,,Biesy”.
KAPLICA CMENTARNA
P.W. ŚW. CYRYLA I METODEGO
Na białowieskim cmentarzu znajduje się drewniana kaplica św. Cyryla i Metodego, wybudowana w 1873 roku na miejscu starej, krytej
słomą. Zgodnie z miejscowymi przekazami już
w XVII wieku istniała w Białowieży cerkiewka
przy Drodze Browskiej, która została spalona
razem ze wsią, podczas szalejącej na początku
XVIII wieku dżumy. Pozostałością obiektu sakralnego jest ponad trzechsetletni dzwon, znajdujący się w kaplicy cmentarnej.
CERKIEW PRAWOSŁAWNA ŚW.
MIKOŁAJA CUDOTWÓRCY
Obecnie istniejąca murowana świątynia, której
patronem jest św. Mikołaj Cudotwórca, została
wyświęcona 22 stycznia1895 roku. Zbudowana
z czerwonej cegły cerkiew ma unikalny ikonostas, wykonany z chińskiej porcelany, zdobiony
INTERESTING PLACES AND
MONUMENTS OF BIAŁOWIEŻA DISTRICT
BIAŁOWIEŻA TOWAROWA
RAILWAY STATION
The building of the Białowieża Towarowa railway
station was built in 1903. The station was ancillary to the Białowieża Pałac railway station , because it was there where all trains went.
The Białowieża Towarowa railway station is the
only wooden railway complex in Poland preserved as a whole, composed of a station building, a
storehouse, dwelling buildings, a water tower, and
a building of pumps once providing steam locomotives with water. The station linked Białowieża
with the rest of the world for nearly 100 years until
in 1994 the rail connections were suspended being
no longer profitable. Since then the station Białowieża Towarowa was falling into ruin and has
been saved from total destruction only thanks to
a devoted conduct of one of the workers. In 2003,
the magic of the place manifested itself once again. The station was bought by private individuals
and restored to its former splendour. Both the station building and adjacent outbuildings, as well as
the surrounding park were accurately reconstructed under the supervision of the regional restorer.
At present the station building houses ‘Carska Restaurant’ (=Tsar’s Restaurant). Interior design refers to the tsar’s times. There are four rooms in the
restaurant: the Hunting Room, the Tsar’s Room,
the Room For Lovers, and the stately Main Room.
This unique wooden building attracts both tourists and connoisseurs of haute cuisine.
The special quality of the station was noticed by
film producers from Poland and from abroad. It
was the place where in 1987 Andrzej Wajda adapted for the screen ‘The Fiends’ by Fiodor Dostojewski.
CEMETRY ORTHODOX CHURCH
DEDICATED TO STS CYRIL AND
METODY
A wooden Orthodox chapel dedicated to Sts Cyril
and Metody, situated on the Białowieża cemetery,
was built in 1873 replacing the old thatched one.
According to local oral tradition, a small Orthodox church existed in Białowieża already in the
17th century and was situated at Browska Road.
It was burnt together with the village during the
raging plague in the beginning of the 18th century.
The 300-year-old bell from the cemetery chapel is
the only remnant of that sacral building.
туристов. Стоит однако обратить внимание
на культурные элементы ( обаятельное
местное деревянное строительство, стоящие
рядом старые деревянные католические и
православные кресты ) а также объекты
материальной культуры этого района.
ИНТЕРЕСНЫЕ МЕСТА И
ПАМЯТНИКИ ГМИНЫ
ЖЕЛЕЗНОДОРОЖНЫЙ ВОКЗАЛ
БЕЛОВЕЖА ТОВАРОВА
Здание железнодорозного вокзала
построено в 1903 году. В то время станция
выполняла , по отношению к станции Беловежа
Палац,
служебную и вспомагательную
роль, так как сюда попадали все составы
поездов.
Ето единсвтвенный в Польше
целиком сбережённый деревянный комплекс
составляющийся, кроме здания станции, ещё
из складов, жилых зданий, водонапорной
башни, здания насосов снабжаёщих когдато паровозы. Станция в течение почти 100
лет соединяла Беловежу с миром-до 1994
года, когда по поводу нерентабильности
железнодорожной линии приостановили
движение поездов. С того времени Беловежа
Товарова стала разрушаться и только
благодаря жертвенному подходу одного из
железнодорожных работников здание было
спасено от полного уничтожения. В 2003 году
ещё раз задействовала магия этого места. После
закупки вокзала частными лицами место ето
обрело свою прежнюю блестательность. Так
здание станции, как и примыкающие к нему
хозяйственные постройки, а также парковое
окружение были верно восстановлены
под пристальным надзором воеводского
консерватора памятников.
В настоящее в здании вокзала
находится ” Ресторан Царская”. Внутренное
убранство возобновлено и стилизовано на
царские времена. В ресторане помещаются
четыре зала: ”Охотничий”, ”Царский”, ”Для
влюблённых”, и самый презентабельный
”Главный”. Етот уникален объект деревянной
архитектуры привлекает так туристов, как и
любителей хорошей кухни.
Неповторимое обаяние Беловежи
Товаровой заметили продюсеры в стране и за
рубежом. Сдесь, между прочим, в апреле 1987
года Анджей Вайда экранизировал роман
”Бесы” Ф.М. Достоевского.
КЛАДБИЩЕНСКАЯ ЦЕРКОВЬ
СВЯТЫХ КИРИЛЛА И МЕФОДИЯ
На беловежском кладбище находится
деревянная часовня святых Кирилла и
Мефодия построеная в 1873 году на месте
старой, крытой соломой. Согласно местным
сообщениям, уже в XVII в. у Бровской дороги
стояла церковь, но её сожгли вместе с деревней
во время свирепствующей эпидемии чумы.
Единственная памятка по этом сакральном
объекте это свыше трёхсотлетний колокол
находящийся в кладбищенской часовне.
ПРАВОСЛАВНАЯ ЦЕРКОВЬ
СВ. НИКОЛАЯ ЧУДОТВОРЦА
japońską majoliką, jak również niektóre obrazy. Podczas II wojny światowej cerkiew została
mocno uszkodzona w trakcie bombardowania.
Do prac remontowych przystąpiono w 1943 r.
PARK DYREKCYJNY
Park Dyrekcyjny założony został pod koniec
XIX wieku według projektu Walerego Kronenberga. Za panowania cara, w centralnej części
parku, zbudowano piętrowy budynek, w którym
mieścił się Zarząd Apanażowy Puszczy Białowieskiej. Siedziba Zarządu Apanaży mieściła
się na parterze, natomiast na piętrze mieszkał
naczelnik Zarządu. W 1913 roku przy siedzibie
Zarządu urządzono muzeum przyrodniczo-łowieckie. W sierpniu 1915 roku jego eksponaty
wywieziono do Moskwy, skąd już nigdy nie powróciły do Białowieży.
Podczas I wojny światowej w siedzibie Zarządu ulokował się niemiecki szpital polowy. W
grudniu 1920 roku, do siedziby dawnego Zarządu Apanaży Puszczy Białowieskiej, przeniesiono z Brześcia Litewskiego siedzibę Zarządu
Okręgowego Lasów Państwowych, która od
1925 roku, aż do wybuchu II wojny światowej,
funkcjonowała jako Dyrekcja Lasów Państwowych w Białowieży. W tym okresie była to największa instytucja w Białowieży.
Po wojnie, w 1951 roku, w dawnej siedzibie Zarządu Apanaży Puszczy Białowieskiej
ulokowano Rejon Lasów Państwowych. Część
pomieszczeń w gmachu przeznaczono na internat Technikum Leśnego. W 1957 roku Rejon LP
przeniesiono do Domu Jegierskiego, obecnie
budynku Poczty i Domu Dziecka. Internat zajął
wówczas cały budynek i funkcjonował w nim do
momentu wybudowania nowego, wolno stojącego
obiektu. Zwolnione pomieszczenia w 1990 roku
zajął Zakład Ochrony Przyrody (obecnie – Zakład Lasów Naturalnych) Instytutu Badawczego
Leśnictwa, który dotychczas miał swą siedzibę w
Domu Marszałkowskim, na terenie Parku Pałacowego.
Oprócz głównego gmachu, w parku, znajdowało się jeszcze 7 drewnianych budynków z
okresu carskiego, zamieszkiwanych przez urzędników. Przy każdym z nich zbudowano budynki
ORTHODOX CHURCH DEDICATED
TO ST NICHOLAS
MIRACLE-WORKER
The contemporary Orthodox church dedicated to
St Nicholas Miracle-worker was consecrated on
22 January, 1895. It was built of red brick and has a
unique iconostasis of Chinese porcelain decorated
with Japanese majolica. During the Second World
War the Orthodox church was seriously damaged
in bombing. The renovation started in 1943.
DIRECTORATE PARK
The Directorate Park was created at the end of
the 19th century based on Walerian Kronenberg’s project. In the reign of the tsar, a one-storeyed
building was built in the central part of the park
which housed the Białowieża Forest Appanage
Board. The seat of the Appanage Board was on
the ground floor while the head of the board lived
on the first floor. In 1913, a natural - hunting museum was formed by the board seat. In August,
1915, its specimens were carried away to Moscow
and have never returned to Białowieża.
During the First World War, a German field hospital was situated in the seat of the board.
In December, 1920, the seat of the Regional Board
of State Forests was moved from Brześć Litewski
to the seat of the former Białowieża Forest Appanage Board in Białowieża. From 1925 till the
outbreak of the Second World War
it functioned as the State Forests
Directorate in Białowieża. In those
times it was the largest institution
there.
After the Second World War, in
1951 the State Forests District was
situated in the former seat of the
Białowieża Forest Appanage Board.
Some of the rooms in the building
were allotted to the dormitory of the
Forest Technical School. In 1957
the State Forests District was moved to the Jeger’s House, at present
the building of the post office and
the children’s home. At that time the
Forest Technical School dormitory
occupied the whole building until it
was transferred to a new detached
house. In 1990 vacated rooms were
Существующий в настоящее время
кирпичный храм св. Николая был освящён
22 января 1895 года. Церковь построена
из красного кирпича. Особого внимания
заслуживает иконостас
из китайского
фарфора. Во время Второй мировой войны
церковь подверглась бомбардировке и была
сильно повреждена. К ремонту приступили в
1943 году.
ДИРЕКЦИОННЫЙ ПАРК
Дирекционный парк заложен в
конце XIX-го столетия по проекту Валерия
Кронэнберга. При императоре в центральной
части парка построено двухэтажное здание,
в котором находилось Управление удельного
ведомства Беловежской пущи. Резиденция
ведомства вмещалась на первом этаже, на
втором находилась квартира начальника
Управления. В 1913 году в резиденции
Управления был устроен естествоведческоохотничий музей. Его экспонаты вывезено в
августе 1915 года в Москву, откуда никогда в
Беловежу не вернулись. Во время 1-ой мировой
войны в здании Управления разместился
немецкий полевой госпиталь. В декабре
1920 года в бывшую резиденцию Удельного
ведомства перевели из Бреста Литовского
Управление округа государственных лесов,
которое с начала 1925 г. по начало II-ой мировой
войны функционировало как Дирекция
государственных лесов. В то время было это
самое крупное учреждение в Беловеже. После
войны в прежнем Управлении удельного
ведомстваБеловежскойпущипоместилиРайон
государственных лесов. Часть помещений
в здании назначено на интернат Лесного
техникума. В 1957г. Район государственных
gospodarcze, a w obrębie posesji wygospodarowano miejsca na ogrody przydomowe. W 1927
roku rozpoczęto budowę kościoła. Początkowo
świątynię planowano wybudować w Parku Pałacowym, ale dzięki Dyrekcji Lasów Państwowych,
która wydzieliła w południowo-wschodnim rogu
Parku Dyrekcyjnego plac, kościół p.w.św. Teresy od Dzieciątka Jezus, został wzniesiony w tym
miejscu. Równocześnie z budową świątyni były
prowadzone prace przy budowie plebanii. Projektantem tych budowli był warszawski architekt Borys Zinserling. 16 października 1934 roku odbyła
się uroczysta konsekracja kościoła. Wewnątrz kościoła znajduje się kaplica św. Hubeta, ktory jest
patronem leśników i myśliwych.
W okresie międzywojennym w Parku
wybudowano także boisko sportowe, strzelnicę i
korty tenisowe. W latach trzydziestych urządzano zawody sportowo-wojskowe w jeździectwie
konnym i strzelaniu małokalibrowym. Odbywały
się tutaj także różne imprezy okolicznościowe.
Obecnie obiekty są użytkowane przez Zespół
Szkół Leśnych im. Leśników Polskich w Białowieży.
OŚRODEK EDUKACJI LEŚNEJ
JAGIELLOŃSKIE
Ośrodek Edukacji Leśnej “Jagiellońskie”,
utworzony w 1998 roku, eksponuje między innymi: tematykę z zakresu ochrony przyrody i
środowiska, historii, hodowli, ochrony i użytkowania lasu, środowiska geograficznego i kulturotwórczej roli lasu. Ośrodek ma do dyspozycji
50 miejsc w salach edukacyjnych, bibliotekę,
sprzęt audiowizualny oraz miejsce ogniskowe.
Rocznie z zajęć, prowadzonych w terenie przez
Nadleśnictwo, korzysta ponad 2500 osób, a sam
Ośrodek odwiedza ponad 4500 osób. Przy Ośrodku zrekultywowano żwirownię, która wykorzystywana jest jako geologiczny punkt dydaktyczny
oraz naturalny amfiteatr.
Istniejące na polanie budynki zostały wzniesione
w latach 1924-27 na potrzeby administracyjne
Lasów Państwowych (powołanych dekretem z
30.12.1924 roku), będąc siedzibą przedwojennego Nadleśnictwa Państwowego Jagiellońskiego.
Dwa murowane budynki reprezentują styl dworku polskiego, zbudowano je z czerwonej cegły
(produkowanej w Białowieży) i otynkowano zaprawą wapienną. Budynki drewniane wzniesiono
w typowym dla tych terenów stylu, przeniesiono
je tutaj z innego miejsca (prawdopodobnie z Grudek).
Dworek po lewej stronie był mieszkaniem nadleśniczego i sekretarza nadleśnictwa. Obecnie
mieszka tu kierownik Ośrodka i są trzy pokoje
gościnne. Natomiast dworek po prawej stronie
był przeznaczony na pomieszczenia biurowo-
taken up by the Nature Conservation Unit (currently the Natural Forests Unit) of the Forest Research Institute that had had its seat in the Marshal’s
House in the Palace Park.
Besides the main building there were seven wooden houses in the park from the tsar’s times where clerks lived. Outbuildings were built nearby and
some space was allotted to home gardens. In 1927
the church building started. At first the church was
planned in the Palace Park, but thanks to the State Forests Directorate that sectioned off a yard in
the south-eastern part of the Directorate Park, the
church dedicated to St Theresa of the baby Jesus
was erected there. The presbytery was built at the
same time. Both buildings were designed by Borys
Zinserling, an architect from Warsaw. The church
was consecrated on 16 October, 1934. Inside the
church there is a chapel dedicated St Hubert, who
is the patron of hunters and foresters.
In the interwar period a pitch, a shooting range
and tennis courts were constructed in the park.
In the 1930s, sports - military competition in
horse-riding and small-bore shooting was organized there. Various occasional events were also
held there. Currently the facilities are used by the
Polish Foresters ForestTechnical Schools in Białowieża.
EDUCATION CENTRE
JAGIELLOŃSKIE
Forest Education Centre ‘Jagiellońskie’, established in 1998, presents among other things the
subject of wildlife conservation, environmental
protection, history, cultivation, conservation, and
usage of the forest, geographic environment, and
the role of the forest in creating culture. The centre offers 50 seats in educational rooms, a library,
audiovisual equipment, and a place for a bonfire.
Every year 2500 people attend field classes given
by the Białowieża Forest District and 4500 people
visit the centre. A gravel pit situated close to the
centre was rehabilitated and is used for educational purposes on geology and as a natural amphitheatre.
The buildings on the glade were built in years
1924-1927 for the administration of the State Forests, appointed by decree from 30 December,
лесов был переден в Егерский дом ( ныне
почта и детдом ), благодаря чему интернат
занял целое здание и функционировал в нём до
постройки нового, самостоятельного объекта.
Очередной пользователь исторического
здания, Учреждение охраны природы (нынче
Учреждение естественных лесов ) Научноисследовательского
лесного
института,
уместился в в нём в 1990г. Раньше имело
оно резиденцию в Маршальском доме на
территории Дворцового парка.
Кроме главного здания в парке находится
ещё 7 деревянных домов с царских времён, в
которых проживают служащие. При каждом
из них деревянная хозяйственная постройка и
огородный участок.
В межвоенный период в парке были
построены также спортивная и тенисная
пощадки, стрельбище. В тридцатые годы в
Дирекционном парке были организованы
спортивно-военные
конноспортивне
состязания и по малокалиберной стрельбе, как
и другие, соответствующие обстоятельствам
мероприятия. Костёл св.Терезы от Младенца
Иисус Стройку костёла начали в 1927 году.
Сначала планировали построить храм в
Дворцовом парке, однако, благодаря Дирекции
государственных лесов, которая выделила
участок в юго-восточном углу Дирекционного
парка, костёл был воздвинут на этом месте.
Одновременно велись работы на стройке дома
свяченника. Проектировчиком обу зданий был
варшавский архитектор Борис Цинсерлинг.
Торжественное освящение костёла состоялось
16 октября 1934 года. Внутри костёла
находится часовня св. Хуберта, покровителя
лесников и охотников.
ЦЕНТР ОБРАЗОВАНИЯ
”ЯГЕЛЛОНЬСКЕ”
Центр
лесного
образования
”Ягеллоньске” создан в 1998 году экспонирует
между прочим: тематику из
области
охраны природы и окружающей среды,
истории,
растениеводства,
лесоохраны
и
лесопользавания,
географической
среды и культурообразующего значения
леса. В распоряжении центра 50 мест
в образовательных залах, библиотека,
аудиовизуальное оборудование а также
место на костёр. Ежегодно
занятиями
проведенными работниками лесничества
пользуется свыше 2500 человек, а сам центр
посещает ежегодно больше чем 4500 человек.
Возле центра находится рекультивированный
гравийный карьер, который используется как
геологическое, дидактическое место а также
естественный амфитеатр.
kancelaryjne, dziś mieści się tutaj sala dydaktyczna, biuro i zaplecze kuchenne. Trzy budynki
drewniane: stodoła, stajnia i wozownia, stanowiły
naturalne zaplecze transportowe i bytowe ówczesnego nadleśnictwa.
DAWNA ŻWIROWNIA –
LEŚNY AMFITEATR
Wyrobisko powstało w wyniku eksploatacji żwiru i piasku. Obecnie – gdy zaniechano jej użytkowania – prezentuje przekrój przez warstwy
geologiczne i glebę typową dla moren Puszczy
Białowieskiej. Widać tutaj ogromne zróżnicowanie podłoża glebowego, warunkującego bogactwo gatunkowe i siedliskowe Puszczy.
Atrakcją byłej żwirowni są, odsłonięte w trakcie
eksploatacji, zlepieńce – skały osadowe powstałe w okresie polodowcowym poprzez scementowanie ziaren piasku lub żwiru spoiwem ilastym
lub węglanowym. Widoczne uwarstwienia pokazują długotrwały proces powstawania tych
form geologicznych.
OBIEKTY DO ZWIEDZANIA
GEOMETRYCZNY
ŚRODEK PUSZCZ
Na Polanie Białowieskiej, przy ul. Krzyże
(zaraz za wjazdem do Białowieży od strony
Hajnówki po lewej stronie) znajduje się głaz
wyznaczający geometryczny środek Puszczy
Białowieskiej.
OBIEKTY BIAŁOWIESKIEGO
PARKU NARODOWEGO
PARK PAŁACOWY
Park Pałacowy został założony na przełomie XIX i XX wieku i stanowił integralną część
prywatnej rezydencji myśliwskiej carów Rosji,
która została wzniesiona w latach 1889-1894.
Uprzednio na wzgórzu pałacowym stał dwór
myśliwski wybudowany w okresie panowania
królów saskich (w 1812 doszczętnie splądrowany
przez wojska napoleońskie).
W 1845 roku u podnóża wzgórza, na którym
wznosił się dwór myśliwski, zbudowano obszerny, drewniany budynek, który miał służyć do
przyjmowania gości rządowych. Piętnaście lat
później odremontowano go nadając charakter
pałacyku myśliwskiego. Obecnie jest najstarszym
budynkiem w Parku Pałacowym. Mieści się tutaj
Ośrodek Edukacji Przyrodniczej Białowieskiego
Parku Narodowego im. J.J. Karpińskiego.
1924, and were a seat of the pre-war State Forest
District ‘Jagiellońskie’. Two buildings built of red
brick produced in Białowieża and plastered with
calcareous plaster represent Polish manor house
style. The wooden buildings in the style typical
for this region were transferred there from another
place, probably Grudki.
In the small manor house on the left lived a forest
district manager and a forest district secretary. At
present there is a flat of the centre manager and
three guest rooms there. The manor house on the
right was intended for an office. Now there are an
educational room, an office and cooking facilities.
Three wooden buildings, that is a barn, a stable
and a coach house, constituted a transport and living base for the contemporary Forest District.
FORMER GRAVEL PIT –
FOREST AMPHITHEATRE
The excavation resulted from exploitation of gravel and sand. Nowadays, after the exploitation
has stopped, a section of geological strata and soil
typical for postglacial hills of Białowieża Forest
is visible. A great variety of soil substrata is the
precondition of luxuriance of species and habitats
in Białowieża Forest.
During exploitation of the former gravel pit,
hardpan pudding stones were exposed becoming
its main attraction. They are sedimentary rocks
formed in a postglacial period by fixing grains of
sand or gravel with binder. The visible strata show
the long-lasting process of forming these geological forms.
PLACES WORTH EXPLORING
GEOMETRICAL CENTRE OF
BIAŁOWIEŻA FOREST
There is a boulder indicating the geometrical centre of Białowieża Forest situated on Białowieża
Glade at Krzyże Street just on the left when you
drive into Białowieża from Hajnówka.
BIAŁOWIEŻA
NATIONAL PARK
PALACE PARK
The Palace Park was created at the turn of the
19th and 20th centuries as an integral part of a
private hunting residence of Russian tsars, which
was formed in years 1889-1894. Before that there
had been a hunting manor house on the palace hill
built in the reign of Saxon kings and completely
plundered by Napoleon’s army in 1812.
Существующие
на
поляне
постройки были возведены в 1924-1927
гг. на администрационные потребности
Государственных лесов ( созданных декретом
от 30 декабря 1924 года ), здесь находилось
управление довоенного Государственного
лесничества Ягеллоньске. Два каменные
здания, построенные из красного кирпича
местного производства , оштукатурены
известковым раствором,
представляют
собой стиль польской усадьбы. В здание с
левой стороны были квартиры лесничего
и секретаря лесничества. Теперь находится
там квартира заведующего и три комнаты
для гостей. Усадьба с правой стороны была
прадназначена на канцелярские помещения,
сегодня находится там: дидактический зал,
бюро и кухонные помещения. Деревянные
хозяйственные здания, сооружены в типичном
этому району стиле, были перенесены сюда
с другого места ( по всей вероятности из
Грудэк ). Овин, конюшня и каретный сарай
составляли транспортную и бытовую базу
лесничества.
БЫВШИЙ ГРАВИЙНЫЙ
КАРЬЕР – ЛЕСНОЙ
АМФИТЕАТР
Выработка образовалась вследствие
эксплуатации гравия и песка. В настаящее
время, когда прекратили их добывание,
представляетсобойразрез через геологические
слои и почву типичную для Беловежской
пущи. Видна здесь неоднородность почвы,
обуславливающая видовое и биотопное
богацтво пущи.
Привлекательностью
бывшего
карьера
являются
обнаруженные
во
время
эксплуатации
конгломераты
осадочные горные породы, образовавшиеся
в
послеледниковым
периоде
путём
сцементирования зёрнышек песка
или
гравия илистым или карбонатным вяжущим
веществом. Заметные наслоения указывают
длительный процесс создавания этих
геологических формаций.
Геометрический центр Беловежской пущи.
На Беловежской поляне, на улице
Кжиже ( сразу за въездом в Беловежу со
стороны Гайновки ) поставен на постументе
валун определяющий геометрический центр
Беловежской пущи.
Tuż obok Ośrodka, pomiędzy stawami, na grobli stoi obelisk z 1752 roku, który przypomina o
jednym z wielkich polowań. Treść wyryta na obelisku głosi:
„Dnia 27 Septembra 1752 Najaśniejsze Państwo
August III Król Polski Elektor Saski, z Królową
Jeymością i Królewiczem ichmościem Xawerem
i Karolem tu mieli polowanie żubrów i zabili: 42
żubrów, to jest 11 wielkich, z których nayważniejszy ważył 14 cetnarów 50 funtów
7 mniejszych, 18 żubrzyców, 6 młodych, 13 łosiów, to jest 6 samców, z których nayważniejszy
ważył 9 cetnarów 75 funtów, 5 samic, 2 młodych.
2 sarn’’ Suma 57 sztuk”
W środkowej części Parku wznoszą się budynki o zróżnicowanej architekturze pełniące wiele
funkcji. Większość budynków pochodzi z okresu
panowania carów. Na wzgórzu w 1894 r. została
wzniesiona rezydencja carska otoczona ponad 50
hektarowym parkiem w stylu angielskim według
projektu Walerego Kronenberga. Rośnie w nim
89 gatunków i odmian drzew oraz krzewów, które swobodnie rozmieszczone, tworzą oprawę dla
rozległych polan.
Pałac carski został wybudowany w końcu XIX
wieku. Projektantem był Mikołaj de Rochefort.
W pałacu znajdowały się 134 pomieszczenia.
Parter i piętro stanowiły apartamenty carskie. Na
parterze od wejścia po prawej stronie mieściła się
podróżna kancelaria carska. Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości pałac pełnił szereg funkcji, między innymi w okresie 1926-1934
jadalnie pełniły rolę kaplicy. W lewym skrzydle
pałacu urządzono muzeum puszczańskie i bibliotekę naukową (w 1937 muzeum przeniesiono do
,,Domu Hofmarszalskiego” – obecnie zwany Domem Marszałkowskim). W okresie okupacji hitlerowcy umieścili w pałacu sztab Abwehry. W
nocy z dnia 16 na 17 lipca 1944 roku pałac spłonął od pocisku wystrzelonego przez Węgrów –
sojuszników Niemców. W 1958 roku zapadła
decyzja o rozbiórce ruin. Dziś możemyoglądać
pałac tylko na zdjęciach i wystawach.
Od rozbiórki ocalała jedynie Brama Pałacowa, która była wykorzystywana w różnoraki
sposób. W czasie I wojny światowej mieściła
się tam stacja telegraficzna. W okresie międzywojennym bramę wykorzystywano głównie
jako pomieszczenie mieszkalne i magazynowe
Białowieskiego Parku Narodowego. Po wojnie
In 1845, a spacious wooden building was built
at the foot of the hill on which the hunting manor
house stood. It was intended for receiving government guests. Fifteen years later the building was
renovated and given a character of a hunting lodge. Nowadays it is the oldest building in the Palace
Park. It houses the J. J. Karpiński Nature Education Centre of the BNP.
An obelisk from 1752, commemorating one of
great hunts, is situated on the causeway between
the ponds not far from the Nature Education Centre. The inscription carved into the obelisk says
‘On 27 September, 1752, His Majesty August III
King of Poland, Saxon Elector, and Her Majesty
the Queen together with Princes Xawery and Karol hunted here and killed
42 European bison, that is 11 large ones out of
which the most important weighed 14 centners
50 pounds, 7 smaller, 18 females, 6 juveniles, 13
moose, that is 6 males out of which the most important weighed 9 centners 75 pounds, 5 females,
2 juveniles, and 2 roe deer. In total 57 head’.
There are buildings of diverse architecture and
serving various purposes in the central part of the
Palace Park. Most of them date back to the period
of the tsars’ reign. In 1894, the tsar’s residence was
erected on the hill and surrounded with an over
50-hectare English-style park designed by Walerian Kronenberg. Eighty-nine species and varieties of trees and bushes grow there and frame vast
glades.
The tsar’s palace was built at the end of the 19th
century. It was designed by Mikołaj de Rochefort.
There were 134 rooms in it. Tsar’s apartments were
on the ground and first floors. The tsar’s travelling
office was on the ground floor to the right of the
entrance. After the First World War, when Poland
regained independence, the palace served various
purposes, among other things in years 1926-1934
the dining rooms functioned as a chapel. The museum of Białowieża Forest and a scientific library
were established in the left wing of the palace. In
1937 the museum was moved to the Hofmarshal’s
House – at present the Marshal’s House.
During German occupation the Nazis placed
Abwehra staff in the palace. On the night 16/17
July, 1944, the palace burnt down because of the
shell fired by the Hungarians who were German
ally. In 1958 a decision was made to pull down the
ruins. Nowadays the palace can be seen only on
photos and exhibitions.
Only the Palace Gate survived the demolition.
It was used in different ways. During the First
World War there was a telegraph station there. In
the interwar period the gate functioned as living
quarters and storage space for the BNP. After the
war, in 1955 the devastated gate was taken over
by a scientific institution the Mammal Research
Institute Polish Academy of Sciences (MRI PAS).
After renovation and supplying water to the gate,
the room upstairs was intended as living quarters
for scientists. Downstairs there were rooms for
breeding small mammals. In 1958 there was a
bioclimatic lab in the room upstairs.
Sensors recording solar radiation and cooling
were placed on the palace tower. Downstairs there
was a laboratory. In June 1960, when MRI PAS
was moved to newly-built buildings, the gate for
some time functioned as toilets for tourists until
the person in charge of palace demolition and building the future hotel ‘IWA’ moved into the room
upstairs. At that time the rooms downstairs functioned as a storeroom. Further history of the gate
is connected with the Guides Group Board of the
Polish Tourist Country-Lovers’ Association.
In 1974, the Regional Centre of Sport, Tourism and
Recreation in Białystok put a tourist information
centre in the gate. In 1977-1983 the gate housed
ОБЪЕКТЫ БЕЛОВЕЖСКОГО
НАЦИОНАЛЬНОГО ПАРКА
ДВОРЦОВЫЙ ПАРК
Дворцовый парк основан на переломе
XIX-XX вв. и составлял неотъёмленную
часть частной царской охотничей резиденции,
воздвинутой в 1889-1894 годах. Прежде на
дворцовой возвышенности стоял охотничий
замок, построенный во время царствования
саксонских королей (полностью ограбленный
в 1812 г. наполеонскими войсками).
В 1845 году, у подножия возвышенности
на которой стоял замок, по приказу гродненского
губернатора,
построили пространное
деревянное здание, предназначеное принимать
правительственных гостей.
Пятнадцать
лет спустя объект был отремонтирован и
приспособлен к роли охотничего дворца. В
1860 году остановился в нём цар Александр
II.
В настоящее время это самое старое здание
в Беловеже. В бывшем охотничем павилионе
сегодня помещен Центр естествоведческого
образования Беловежского национального
парка имени Я.Я.Карпиньского.
Недалеко от Центра естествоведческого
образования, на дамбе между прудами,
воздвигнут сохранившийся до сего времени
обелиск из белого песчатика, в память об
одной из великих охот. Надпись высечена в
камне гласит:
” Дня 27 сентября 1752 Их Величества Август
III Король Польши, Курфюрст Саксонский с
Милостивой Королевой и Их Высочествами
Королевичами Ксаверием и Карлом здесь
охотились на зубров и убили 42 зубра, а
именно: 11 крупных, из которых больший
весил 14 центнеров и 50 фунтов, 7 меньших,
18 молодых, 6 телят. Далее 13 лосей , то есть:
6 самцов из которих найбольший весил 9
центнеров 75 фунтов, 5 самок, 2 молодых. 2
косули. Всего 57 штук”.
В середней части парка воздвигаются
постройки разные по архитектуре и
выполняющие много функций. Большинство
построек с времён царского властвования.
Дворцовый парк, окружающий
построенный в 1884 г. царский дворец,
выполнен в английском стиле по проекту
Валерия Кронэнберга. Поверхность парка
свыше 50 га..В парке насчитывается 89
w 1955 roku zdewastowaną bramę przejęła od
Dyrekcji placówka naukowa Zakład Badania
Ssaków PAN. Po wyremontowaniu i doprowadzeniu wody pomieszczenie na górze przeznaczono na pokój mieszkalny dla naukowców. W
dolnych pomieszczeniach bramy znajdowały
się pokoiki hodowlane ZBS PAN. W 1958 roku
w pokoju na górze istniała pracownia bioklimatyczna. Czujki rejestrujące promieniowanie
słoneczne i ochładzanie umieszczono na wieży
pałacowej. Pomieszczenie na dole mieściło laboratorium. W czerwcu 1960 roku kiedy ZBS
PAN został przeniesiony do nowopowstałych
budynków brama przez pewien czas była przeznaczona na toalety dla turystów do momentu
gdzie w pomieszczeniu na górze bramy zamieszkał kierownik rozbiórki pałacu i budowy
przyszłego hotelu IWA. Dolne pomieszczenia
pełniły wówczas funkcję składziku. Dalsze losy
bramy związane były z Zarządem Koła Przewodników PTTK. W 1974 roku Wojewódzki
Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku w
Białymstoku umieścił w niej ośrodek informacji turystycznej. W 1977 roku znajdowało się
Biuro Turystyki i Informacji Wojewódzkiego
Przedsiębiorstwa Usług Turystycznych, które
funkcjonowało do 1983 roku. Następnie mieściły się zbiory biblioteki BPN, archiwum i magazyn ZBS PAN. W dniu 30 kwietnia 2002 roku
w dolnej partii bramy została otwarta wystawa
fotograficzna poświęcona carskiemu pałacowi w
Białowieży. Na miejscu gdzie, był pałac, obecnie
znajduje się budynek, w którym mieści się Muzeum Przyrodnicze-Leśne oraz Dyrekcja BPN,
Restauracja Parkowa a także hotel.
Kolejnym obiektem jest stajnia pałacowa. Niegdyś mieściła ona 40 sztuk koni. Dziś znajduje się
w niej Dom Wycieczkowy PTTK.
W dobrym stanie zachował się Dom Łaźnia i Dom
Szoferów. Budynki te zamieszkują pracownicy i
emeryci BPN. Dom Marszałkowski również tętni
życiem. Znajdują się w nim pomieszczenia biurowe, biblioteka BPN jak również część mieszkalna.
Obszar Ochrony Ścisłej położony jest w centralnej części Puszczy Białowieskiej w widłach
rzek Hwoźnej oraz Narewki. Od wschodu graniczy z Parkiem Narodowym Bieławieżskaja
Puszcza na Białorusi. Jest to obszar szczególnie
cennego ostatniego fragment lasu naturalnego na
niżu środkowoeuropejskim.
Wejścia do Obszaru Ochrony Ścisłej broni stara dębowa brama, która została wybudowana w
1930 roku według projektu inż. arch. H. Jasieńskiego z Krakowa. Potężne dębowe elementy są
the Tourism and Information
Office of Regional Tourist Service Company. Next, the collection of the BNP library was
located there together with the
archive and store of MRI PAS.
On 30 April, 2002, a photographic exhibition dedicated to the
tsar’s palace was opened on the
ground floor of the gate. At present in the place where the palace stood are situated the Nature
and Forest Museum, the head
office of the BNP, the ‘Parkowa
Restaurant’, and a hotel.
The next interesting building
is the palace stable. There once
lived 40 horses. Now it houses
the Guest House of the Polish
Tourist Country-Lovers’ Association.
The Bath House and the
Chauffeurs’ House have survived in good condition. Workers and pensioners of the BNP live
there. The Marshal’s House is also in use. There
is office space, the library of the BNP and living
quarters there.
The Strictly Protected Area is situated in the central part of Białowieża Forest in the bifurcation
of the Hwoźna and Narewka Rivers. To the east
it borders on the State National Park ‘Belavezhskaya Pushcha’ in Belarus. This ares is an especially valuable part of the last remnants of a lowland natural forest in Europe.
You enter the Strictly Protected Area by an old oak
gate which was designed by H. Jasieński, an architect from Cracow, and constructed in 1930. Huge
oak elements are joined using wooden stakes.
[podpis zdjęcia] A part of an oak gate –the entrance to the Strictly Protected Area
Just behind the gate there are boulders commemorating people who played an important role in
the history of Białowieża. Those were Prof. Władysław Szafer, the creator of Białowieża National
Park; Prof. Józef Paczowski, the first director of the
BNP; Prof. Jan Jerzy Karpiński, the BNP director
of many years standing; Prof. August Dehnel, the
founder of the Mammal Research Institute Polish
Academy of Sciences; and Prof. Janusz Bogdan
Faliński, an outstanding botanist and advocate of
Białowieża Forest conservation.
Oak-lime-hornbeam forest, which covers over
45% of Białowieża Forest area, grows just behind
the entrance to the Strictly Protected Area. The
entire life cycle of a tree can be seen here from a
пород деревьев и кустарников, свободно
размещенных вокруг широких полян.
Царский дворец был сооружон в конце XIX
в. по проекту Николая Де Рошефорт. В его
здании находилось 134 помещения. Царские
апартаменты были расположены на первом и
втором этаже. С правой стороны первого этажа
находилась путевая императорская кантора.
После I-ой мировой войны и обретению
Польшей независимости дворец исполнял
многие функции ( м.п. в периоде 1926-1934
в царских столовых была устроена часовня
). В левом крыле дворца был расположен
лесной музей и научная библиотека ( в 1937
г. музей перевели в Хофмаршальский дом,
ныне именуемый Маршальским домом ). Во
время окупации гитлеровцы поместили в
императорском дворце штаб Абверы. Ночью с
16 на 17 июла , в результате военных действий,
дворец сгорер. Решение о сносе руин дворца
принято в 1958 году и сразу после этого
приступили к их разрушению. Беловежский
императорский дворец можна сегодня
осмотреть только на съёмках и выставках.
От
уничтожения
оцелели
Дворцовыйе ворота. Во время I-ой мировой
войны в них разместилась телеграфическая
станция, в межвоенный период здание
использавали как жилое помещение и склад
Беловежского национальниго парка. После
войны, в 1955 году, разорённые ворота принял
от дирекции парка Научно–исследовательский
институт
млекопитающих
Польской
Академии Наук. После ремонта и подключения
воды верхние помещения предназначено на
жилую комнату для научных работников,
в нижних находились животноводческие
комнатки
Научного
института
млекопитающих ПАН. В 1958 г. в верхней
комнате оборудовали биоклиматическую
лабораторию, измерительные индикаторы
регистрирущие солнечное излучение и
охлаждение инсталлировано на дворцовой
башне. В помещении внизу находилась
лаборатория. Институт ПАН переведен был
в новопостроеные здания в 1960 г. а ворота
далее исполняли различные функции: туалет
для туристов, квартира заведующего сносом
дворца, подсобные помещения. Дальнейшая
судьба ворот связана была с Управлением
кружка экскурсаводов Польского туристскокраеведческого
общества
и
другими
туристическими предприятиями. В воротах
находилисьм.п.пункттуристскойинформации
и туристическойе бюро, позже книжный фонд
łączone drewnianymi kołkami.
Tuż za bramą znajdują się głazy upamiętniające postacie, które odegrały ważną rolę w historii
Białowieży: twórcę Białowieskiego Parku Narodowego prof. Władysława Szafera, pierwszego
dyrektora Białowieskiego Parku Narodowego
prof. Józefa Paczowskiego, wieloletniego dyrektora BPN-u, prof. Jana Jerzego Karpińskiego, założyciela Zakładu Badania Ssaków PAN – prof.
Augusta Dehnela oraz wybitnego botanika i orendownika ochrony Puszczy Białowieskiej prof. Janusza Bogdana Falińskiego.
Na progu Obszaru Ochrony Ścisłej wita nas
grąd: mieszany las liściasty lipowo – dębowy grabowy, który zajmuje ponad 45% powierzchni
Puszczy Białowieskiej. Możemy tutaj zobaczyć
cały cykl życiowy drzewa - od siewki aż po olbrzymie, zamierające na skutek procesów naturalnych drzewa oraz podlegające procesom rozkładu pnie drzew.
Jednym z najstarszych i najbardziej okazałych
drzew w Puszczy jest „Dąb Bartny” Jego wysokość wynosi 43 m, pierśnica 200 cm, a wiek
szacuje się na 400-600 lat. Nazwa „Dąb Bartny”
pochodzi od barci, czyli od sztucznego otworu
bartnego, w którym hodowano pszczoły.
Za „Dębem Bartnym” las wyraźnie zmienia
charakter, grąd przechodzi w ols. Ols powstaje
w bezodpływowych nieckach o nieprzepuszczalnym dla wody podłożu gdzie woda utrzymuje się
niemal przez cały rok. Liście i fragmenty kory
opadających z drzew, które są zatrzymywane
przez systemy korzeniowe tworzą małe wysepki,
na których rosną drzewa. Butwiejące kłody są
wykorzystywane jako miejsca naturalnego odnowienia lasu. Oprócz olszy czarnej na pniach
martwych drzew dość często rosną również
świerki.
W Obszarze Ochrony Ścisłej możemy obejrzeć rozkładający się pień sławnego „Dębu Jagiełły”, który został przewrócony przez wiatr w
październiku 1974 roku. Legenda głosi, że król
Władysław Jagiełło w czasie jednego z pobytów
w Puszczy Białowieskiej rozkazał, aby rozbito
mu namiot w cieniu młodego dębu. Podobno
był to właśnie „Dąb Jagiełły”.
Obszar Ochrony Ścisłej można zwiedzić wyłącznie z kwalifikowanym przewodnikiem po
wykupieniu biletu wstępu.
seedling to a huge naturally dying tree and decaying trunk. One of the oldest and largest trees in
Białowieża Forest is ‘Bartny Oak’. It is 43 metres
high, its diameter taken at the height of 130 cm
equals 200 cm, and its age is assessed to 400-600
years. The name ‘Bartny Oak’ derives from a hollow in the tree where bees lived (‘barć’).
Behind ‘Bartny Oak’ oak-lime-hornbeam forest
turns into alderwood. Alderwoods grow in basins without outflow, with impervious substratum where water is present almost all year round.
Leaves and bark fallen from trees are retained by
root systems and form small islands where trees
start to grow. Decomposing trunks become places
of natural restocking of the forest. Besides black
alder also spruces quite often grow on the trunks
of dead trees. In the Strictly Protected Area you
can see a decaying trunk of the famous ‘Jagiełło
Oak’ blown over in October 1974. A legend says
that during one of his visits to Białowieża Forest,
the king Władysław Jagiełło ordered to put up his
tent in the shadow of a young oak. It reportedly
was ‘Jagiełło Oak’. The Strictly Protected Area
is accessible only with a licensed guide after you
have bought an entrance ticket.
EUROPEAN BISON SHOW
RESERVE
The largest mammals of Białowieża Forest live in
spacious enclosures of the European Bison Show
Reserve of the BNP. You can see there European
bison, red deer, moose, roe deer, wild boar, and
carnivores: wolf and lynx. There are also tarpantype or konik horses and hybrids of European bison and cattle, so called ‘żubroń’. Local artists sell
their works at the entrance to the Show Reserve.
You can buy there, among other things, wooden
statuettes of animals living in Białowieża Forest,
postcards or a jar with honey.
NATURE AND FOREST
MUSEUM OF BIAŁOWIEŻA
NATIONAL PARK
The Prof. J. Miklaszewski Nature and Forest
Museum of the BNP is the most modern natural
museum in Podlasie Region. Natural luxuriance
of Białowieża Forest is presented there using modern audiovisual methods. The most typical forest
communities and animal species most often met
in them are shown in the first part of museum. The
библиотеки БНП, архив и склад Научного
института млекопитающих ПАН. 10 апреля
в нижней части Дворцовых ворот открыто
фотографическую выставку посвящённую
царскому дворцу в Беловеже. В настоящее
время на месте давного царского дворца
стоит новое здание в котором помещаются:
Естествоведческо-лесной музей, Дирекция
БНП , ресторан ”Паркова” и гостиница.
Рядом с воротами, в западном направлении,
очередной объект с царских времён –
дворцовая конюшня. В прошлом в ней было
40 стойл. После ремонтно-адаптационных
работ в конюшне разместися Дом ”Туристиста
”
Польского
туристско-краеведческого
общества.
В хорошем состоянии Дом баня и Дом
шофёров. В етих зданиях проживают
сотрудники и пенсионеры Беловежского
националного парка. Маршальский дом тоже
полный жизни. Находятса в нём канцелярские
помещения, библиотека БНП и часть жилая.
Абсолютно заповедная зона БНП.
Абсолютно заповедная зона расположена
в центральной части Беловежской пущи в
развилине рек Гвозна и Наревка. Восточная
часть
граничит
с
Государственным
национальным парком ”Беловежская пуща”
в Республике Беларусь. Это весьма ценная
территория, на которой сохранились в
относительно ненарушенном состоянии
остатки дремучих первобытный равнинных
европейских лесов.
Вход в Абсолютно заповедную зону
защищайютстарыедубовыеворота,построены
в 1930 году согласно проекту архитектора Х.
Ясиньского из Кракова. Мощные дубовые
элементы соединены дубовыми гвоздьями.
Фрагмент дубовых ворот – вход в
заповедник.
Рядом за воротами 5 камней, сохраняющих
в памяти личности тех учёных, которые
сыграли важную роль в истории Беловежы:
основатель БНП проф. Владислав Шафэр;
первый директор БНП проф. Юзэф
Пачоски;
долголетний
управляющий
Беловежским
национальным
парком,
выдающийся исследователь пущи Ян Ежи
Карпиньски; основатель Научного института
млекопитеющих ПАН проф. Август Дэнэль;
выдающийся ботаник, защитник пущи проф.
Януш Богдан Фалиньски.
Мемориальные доски.
На пороге Абсолютно заповедной зоны
приветствуйет нас груд: смешанный
лиственный
липово-дубово-грабовый
лес, он растёт на выше 45% поверхности
национального парка. Посетитель может
уследить здесь весь жизненный цикл
дерева-от сеянца по могучие, замирающие в
результате естественных процессов деревья и
разлогающиеся пни.
Одним из самых старых и грандиозных
деревьев в пуще дуб ”Бартны”. Его высота 43
м., диаметр на высоте груди 200 см., возраст
около 500 лет. Название ” дуб Бартны” связано
с бортью, т.есть исскуственным отверстием в
котором пчеловод выводил пчёл.
За ”Бартным” лес отчётливо меняет
характер: груд переходит в ольсовый лес.
Ольс образуется в слабопроточных и
непроточных понижениях с непроницаемой
почвой, вода удерживается здесь почти
круглый год. Листья и куски коры падающие с
деревьев задерживаются на корневой системе
и образуют островки, на которых растут
деревья. Разлагающиеся колоды это место
естесвенного восстановления леса. На пнях
REZERWAT POKAZOWY
ŻUBRÓW
мёртвых деревьев кроме ольхи чёрной часто
растут
тоже ели.
р
В Абсолютно заповедной зоне можем
осмотреть место, в котором лежит и разлагается
славный дуб ”Ягеллы”, поваленный ветром в
октябре 1974 года. Согласно легенде, король
Владислав Ягелло во время охоты в 1409 году
велел разбить палатку в тени молодого дуба.
Возможно, был ним именно дуб ” Ягеллы”.
Абсолютно заповедную зону можно посещать
только с квалифицированным экскурсоводом,
кроме того необходимо купить входной
билет.
W Rezerwacie Pokazowym Żubrów Białowieskiego Parku Narodowego, w dużych zagrodach, przebywają najwięksi przedstawiciele
ssaków Puszczy Białowieskiej: żubry, jelenie,
k
łosie, sarny, dziki oraz duże drapieżniki: wilk
i ryś. Można tu również zobaczyć konika polskiego, który jest potomkiem tarpanów, a także
żubronia, mieszańca pomiędzy żubrem a krową.
Przed wejściem do Rezerwatu Żubrów lokalni
twórcy sprzedają swoje wyroby. Można tu zakupić miedzy innymi drewniane figurki zwierząt Puszczy Białowieskiej, pocztówki czy słoiczek miodu.
ПОКАЗАТЕЛЬНЫЙ
ЗАПОВЕДНИК ЗУБРОВ
MUZEUM PRZYRODNICZOLEŚNE BIAŁOWIESKIEGO
PARKU NARODOWEGO
Muzeum Przyrodniczo-Leśne Białowieskiego
Parku Narodowego im. prof. J. Miklaszewskiego
jest najnowocześniejszym muzeum przyrodniczym na Podlasiu, w którym za pomocą 27 dioram
zostało przedstawione bogactwo przyrodnicze
Puszczy. W pierwszej części muzeum zaprezentowane są najbardziej typowe dla Puszczy Białowieskiej zbiorowiska leśne wraz z gatunkami
zwierząt, które najczęściej w nich można spotkać.
Druga część muzeum opowiada o poszczególnych grupach zwierząt, procesach biologicznych
oraz wielowiekowej działalności człowieka na
tym terenie. Jedna z dioram poświęcona jest żubrowi - symbolowi i królowi Puszczy.
Zwiedzanie wystawy odbywa się w grupach z
przewodnikiem.
Muzeum udostępnia również do zwiedzania
wieżę widokową oraz wystawy czasowe o różnorodnej tematyce.
KAŻDEGO ROKU
BIAŁOWIEŻA ZAPRASZ NA…
NOC KUPAŁY
Impreza plenerowa, organizowana w od 1984
roku przez Białowieski Ośrodek Kultury we
współpracy z Białoruskim Towarzystwem Społeczno–Kulturalnym w Białegostoku. Co roku,
second part presents various groups of animals,
biological processes and centuries-old human activity in this area. A part of exhibition is dedicated
to European bison – the symbol and king of Białowieża Forest. There is also a viewing tower and
temporary exhibitions on various subjects. The
museum is visited in groups with a guide.
EVERY YEAR BIAŁOWIEŻA
INVITES TO…
KUPAŁA NIGHT
В Показательном заповеднике зубров
Беловежского
националного
парка
в
больших загонах обитают самые крупные
представители млекопитающих Беловежской
пущи: зубры, олени, лось, косули, дикие
кабаны а также найболее крупные хищники;
волк и рысь. Можно здесь тоже увидеть
тарпановидную
лашадь-потомка
диких
лесных тарпанов и жуброня-гибрида зубра с
домашней коровой.
У входа в заповедник местные ремесленники
и народные мастера продают свои изделия.
Между прочими можно здесь купить
деревянные фигурки зверей, игрушки,
открытки или банку мёда.
ЕСТЕСТВОВЕДЧЕСКИЙЛЕСНОЙ МУЗЕЙ
БЕЛОВЕЖСКОГО
НАЦИОНАЛЬНОГО ПАРКА
This outdoor event has been organized by the Białowieża Culture Centre in cooperation with Belarusian Social-Cultural Society in Białystok since
1984. Every year at July night crowds of people
meet to listen to traditional folk songs and participate in the rite of Kupała Night. The main aim of
this event is to present the regional folk customs
and tradition of Kupalla, as well as popularize the
culture of Belarusian national minority in Podlasie Region. At the end of the event a procession
of girls carry garlands of flowers and herbs with
burning candles. Then they get the garlands afloat
in the Narewka River to let bachelors fish them
out and in this way win a lady’s affection. Later
Kupalla participants traditionally
look for the fern flower in Stara
Białowieża, burn ritual candles
and dance till the dawn.
Естествоведческий-лесной
музей
Беловежского национального парка имени
профессора Яна Микляшевского это самый
современный естествоведческий музей на
Подласью. В нём с помощью 27 диорам
представлено богацтво природы Беловежской
пущи. В первой части выставки посетители
могут познакомиться с основными типами
лесных сообществ и видами животных,
которые чаще всего можна в них встретить.
Вторая часть рассказывает об отдельных
биогруппах
животных, биологических
процессах и многовековой деятельности
человека на этой территории. Первая, после
входа на выставку, диорама посвященна
ЗУБРУ-королю пущи и её символу. Посещение
музея совершается в группах с экскурсоводом.
Доступна туристам панорамная башня и
разнотематические временные выставки.
PERETOCZE
КАЖДЫЙ ГОД БЕЛОВЕЖА
ПРИГЛАШАЕТ НА...
During this two-day event taking
place in August, variety of cultures is presented in Białowieża amphitheatre, that is Polish, Belarusian, Lemko, Lithuanian, Gypsy,
Jewish, Russian, and German. Peretocze introduces both residents
and tourists to historical past and
the roots of many nations.
HONEY FESTIVITIES
In August honey festivities are organized by the Białowieża branch
of the Polish Tourist Country-Lovers’ Association. Every year bee-keepers from Hajnówka, Bielsk
Podlaski, Białystok, and Sokółka
districts demonstrate honey of dozen flavours, for example linden,
buckwheat, honeydew, or multi-
НАРОДНОЕ ГУЛЯНИЕ
В НОЧЬ КУПАЛЫ
Пленэрное
мероприятие
организовано с 1984 г. Беловежским центром
культуры в сотрудничестве с Беларуским
социанно-культурным обществом в Белостоке.
Ежегодно в июльскуйю ночь встречаются
массы людей, чтоб под звуки традиционных
песен участвовать в обряде Купальской
ночи. Главной целью мероприятиа является
представление местного форклора и народной
традиции Купалья а также популяризация
белорусской
культуры
национального
меншенства на Подлясью. Событие завершает
хоровод девушек со сплетенными ними
венками, из трав и цветов и с горящими
свечами, поющих песню ”Купалинка”. Венки
эти бросают в реку Наревку, чтобы могли их
выловить холостяки и снискать симпатию
w lipcową noc, spotkają się rzesze ludzi, by
przy tradycyjnych pieśniach uczestniczyć w obrzędzie Nocy Kupalnej. Głównym celem wydarzenia jest prezentacja miejscowego folkloru i
ludowej tradycji Kupalla, a także upowszechnianie kultury białoruskiej mniejszości narodowej
na Podlasiu. Imprezę kończy korowód panien
niosących wianki uplecione z ziół i kwiatów, z
płonącymi świecami. Wianki te puszczane są na
wody Narewki, by mogli je wyłowić kawalerowie i zdobyć sobie tym samym względy panien.
Później już tradycyjnie uczestnicy Kupalla szukają w uroczysku Stara Białowieża kwiatu paproci, palą obrzędowe ogniska i tańczą do rana.
PERETOCZE
Dwudniowa sierpniowa impreza, podczas której na scenie białowieskiego amfiteatru prezentowane jest bogactwo różnych kultur: polskiej,
białoruskiej, łemkowskiej, litewskiej, cygańskiej, żydowskiej, rosyjskiej i niemieckiej. Peretocze przybliża mieszkańcom i turystom historyczną przeszłość i korzenie wielu narodów.
FESTYN MIODOWY
Festyn miodowy organizowany jest w sierpniu
przez białowieski Oddział PTTK. Pszczelarze z
powiatów hajnowskiego, bielskiego, białostockiego i sokólskiego co roku prezentują kilkanaście smaków miodu między innymi: lipowy,
gryczany, wielokwiatowy, spadziowy. Prezentowane są także pyłek kwiatowy, pierzga, świece
z wosku, napoje: półtorak, dwójniak i trójniak.
Podczas imprezy nagradzany jest najlepszy z
prezentowanych produktów. Festyn przybliża
również historię pszczelarstwa w puszczy.
ŻUBROWISKO
Festiwal Przyrody Żubrowisko organizowany
jest przez Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, współorganizatorami zaś są Białowieski
Ośrodek Kultury i Białowieski Park Narodowy.
Podczas imprezy uczestnicy obcują z muzyką
inspirowaną przyrodą, oglądają filmy przyrodnicze oraz uczestniczą w spotkaniach dotyczących fauny i flory Puszczy Białowieskiej.
Imprezę ostatniego dnia uświetnia koncert
gwiazdy, między innymi gościli na naszej estradzie: Urszula Dudziak, Stanisław Sojka, Anna
Maria Jopek, Justyna Steczkowska.
BIEG ŻUBRA
Celem imprezy organizowanej przez Towarzystwo Sportowe „Żubr” jest upowszechnianie
biegania jako najprostszej formy rekreacji fi-
flowered. Pollen, propolis, wax candles, and special beverages are also presented there. During the
festivities the best product is awarded. The festivities also introduce to the history of bee-keeping.
девушек. Потом, по традиции, участники
Купалья ищут цветок папоротника и гуляют
до утра у костра в урочище Старая Беловежа.
ŻUBROWISKO
Двухдневное культурное мероприятие в
августе месяце, в ходе которого на сцене
беловежского
амфитеатра
показывают
богацтво разных культур : польской,
белорусской,
украинской,
литовской,
цыганской, еврейской, русской и немецкой.
Переточе приближает местным жителям
и туристам историческое прошлое и корни
многих наций.
Nature Festival Żubrowisko is organized by the
Polish Society for the Protection of Birds in cooperation with the Białowieża Culture Centre and the
BNP. During the festival participants listen to music inspired by nature, watch nature films and take
part in meetings concerning the fauna and flora of
Białowieża Forest. There is also a concert of a star
on the last day of the festival; festival guests were,
among others, Urszula Dudziak, Stanisław Sojka,
Anna Maria Jopek, and Justyna Steczkowska.
BISON RACE
The aim of the event organized by the Sports Society ‘European bison’ is to popularize running as
the simplest recreational activity, and also to promote Białowieża and its tourist values. The event
is intended to attract entire families. The division
of participants into age classes allow people of
various age to take part in the race. Additional attractions, like a lottery or games, make the time
spent together more interesting. Such active way
of spending time in autumn attracts more and
more people.
FUNGI EXHIBITION
Every autumn the Nature Education Centre of
the BNP organizes the Fungi Exhibition. Besides
well-known edible mushrooms there are also inedible or poisonous fungi surprising an observer by
variety of colours, shapes, smell, and interesting
names.
TOURIST TRAILS
Białowieża - Hajnówka
(green path, 25 km)
The path runs through the Władysław Szafer
Landscape Reserve which protects the flora and
fauna of Białowieża Forest, mounds from the 10th
-13th centuries, and fragments of natural forests.
The trail leads to the European Bison Show Reserve where you can see animals living in Białowieża Forest and buy regional handicraft products.
Białowieża - Topiło
(yellow path, 19 km)
The trail leads along forest roads through the reserves ‘Podcerkwa’, ‘Berezowo’, ‘Olszanka Myśliszcze’, and ‘Michnówka’. The reserves protect
areas where daily butterflies and burnet moths
ПЕРЕТОЧЕ
МЁДОВОЕ ПРАЗДНЕСТВО
Торжество по случаю медосбора устраивается
в
авгысте
беловежским
отделением
Польского
туристскокраеведческого
общества. Пчеловоды из повятов гайновского,
бельского, белостоцкого и сокульского
ежегодно выставляют напоказ более десятка
по вкусу мёдов, в частности: липовый,
гречневый, падьевый, многоцветковый.
Рекомендуют тоже пыльцу, пергу, восковые
свечи, питьевые сорта мёда: пулторак,
двуйняк- сорт полусладкого мёда, труйняк.
Во время мероприятия присуждают награду
лучшему среди рекомендованных продуктов.
Празденство приближает также историю
пчеловодства в пуще.
ЗУБРОВИЩЕ
Праздник природы ”Зубровище” организует
Польское общество охраны птиц вместе
с Беловежским
центром культуры и
Беловежскийм национальным парком. Во
время торжества участники общаются с
музыкой внушенной природой, смотрят
естествоведческие фильмы и принимают
участие во встречах и докладах на тему флоры
и фауны Беловежской пущи. Последнего дня
мероприятия даёт концерт известная звезда
польской эстрады, м.п. гостили : Уршуля
Дудзяк, Станислав Сойка, Анна Мария Ёпэк,
Юстына Стечковска.
БЕГ ЗУБРА
Целью соревнований организованных
Спортивным обществом ” Зубр” является
популяризация бега как самой простой формы
физической рекреации, а заодно, промоция
Беловежы и её туристических достоинств.
В состязаниях принимают участие целые
семейства. Деление на возрастные группы
даёт возможность учствовать и увлекаться
людам в любом возрасте, а сопутствующие
развлечения ( лотери, игры, конкурсы ) вносят
разнообразие во вместе проведённое время.
Такая форма активного отдыха ежегодно
в осеннее время встечается с всё большей
заинтересованностью.
ВЫСТАВКА ГРИБОВ
Ежегодная осенняя Выставка грибов
является
неотъемленным
беловежским
происшествием. Организует её Центр
естествоведческого образования БНП. Рядом с
грибами съедобными , всем общеизвестными,
на экспозиции показаны несъедобные
и ядовитые грибы, которые поражают
наблюдателя
разнообразием
окрасок,
изысканностью форм, запахом и интересными,
иногда удивительными названиями.
ТУРИСТИЧЕСКИЕ
МАРШРУТЫ
zycznej, a przy okazji promocja Białowieży i jej
walorów turystycznych. Impreza organizowana
jest dla całych rodzin. Podział na kategorie wiekowe pozwala na uczestnictwo i zaangażowanie
osób w każdym wieku, a towarzyszące atrakcje
(loterie, zabawy, konkursy) urozmaicają wspólnie spędzony czas. Taka forma aktywnie spędzonego czasu rokrocznie jesienią spotyka się z
coraz większym zainteresowaniem.
Беловежа – Гайновка
(зелёный, 25км. )
Маршрут проxодит через Ландшафтный
заповедник им. Владислава Шафэра, т.н.
”Шоссейный резерват”, который охраняет
фрагменты естественных лесов, флору и
фауну Беловежской пущи, курганы с X-XII
вв. Трасса ведёт в Показательный заповедник
зубров, в котором можно увидеть в загонах
животные обитающие в Пуще и купить
продукты местного рукоделья.
WYSTAWA GRZYBÓW
Wydarzeniem nieodłącznie towarzyszącym
Białowieży jest coroczna jesienna Wystawa
Grzybów Puszczy Białowieskiej organizowana przez Ośrodek Edukacji Przyrodniczej BPN
w Białowieży. Obok grzybów jadalnych, powszechnie wszystkim znanych, na ekspozycji
prezentowane są też grzyby niejadalne i trujące,
które zaskakują obserwatora różnorodnością
barw, wymyślnymi kształtami, zapachem i ciekawymi nazwami.
SZLAKI TURYSTYCZNE
Białowieża - Hajnówka
(szlak zielony, 25 km)
Szlak biegnie przez Rezerwat Krajobrazowy im.
Władysława Szafera, który chroni florę i faunę Puszczy Białowieskiej, kurhany z X - XIII
wieku oraz fragmenty lasów naturalnych. Trasa szlaku prowadzi do Rezerwatu Pokazowego
Żubrów, w którym można zobaczyć zwierzęta
żyjące w Puszczy oraz zakupić produkty rękodzieła regionalnego.
Białowieża - Topiło
(szlak żółty, 19 km)
Szlak prowadzi drogami puszczańskimi przez
rezerwaty: „Podcerkwa”, „Berezowo”, „Olszanka Myśliszcze”, „Michnówka”. Rezerwaty
te chronią miejsca bytowania motyli dziennych
i kraśników. Szlak kończy się w leśnej osadzie
Topiło, gdzie znajduje się końcowy przystanek
kolejki wąskotorowej Hajnówka-Topiło oraz
baseny wodne dawniej używane do spławiania
drewna. Jest to również znakomite miejsce na
odpoczynek, np. pod drewnianą wiatą. Wokół
znajdujących się tam zbiorników wodnych
wiedzie ścieżka edukacyjna „Leśne Osobliwości”.
Białowieża – Czerlonka -Osada
Zwierzyniec
(szlak niebieski, 17 km)
Szlak rozpoczyna się przy zabytkowym, drewnianym dworcu Białowieża Towarowa (obecnie „Restauracja Carska”) i prowadzi przez
wsie Podolany I i Podolany II do Ośrodka Edukacji Leśnej „Jagiellońskie”. Następnie biegnie
Trybem Jagiellońskim przez Osadę Czerlonka i
dalej do Osady Zwierzyniec. Dominującym siedliskiem leśnym na szlaku są bory, jest to więc
idealne miejsce na jesienny zbiór grzybów.
Białowieża - „Miejscami Pamięci
Narodowej”
(szlak czerwony, 14 km)
Szlak rozpoczyna się w Białowieży i przebiega
przez kilka jej ulic (Waszkiewicza, Tropinka,
Browska, Wojciechówka), a następnie prowadzi przez teren Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Białowieska do Ośrodka Edukacji
live. The path ends in the forest settlement Topiło.
In this place there is the last stop of narrow-gauge
railway line Hajnówka –Topiło as well as water
basins previously used to float timber. It is a good
place to have a rest, for example under a wooden
shelter. There is an educational path ‘Forest oddities’ around the basins.
Białowieża – Czerlonka -Settlement
Zwierzyniec
(blue path, 17 km)
The path starts near a historic wooden Białowieża
Towarowa railway station (currently ‘Carska Restaurant’) and leads through the villages Podolany
I and Podolany II to the Forest Education Centre
‘Jagiellońskie’. Next it runs along the forest road
‘Tryb Jagielloński’ through the settlement Czerlonka to the settlement Zwierzyniec. Coniferous
forests predominate along this path so it is a good
place to pick up mushrooms in autumn.
Białowieża - Martyrdom Places
(red path, 14 km)
The trail starts in Białowieża and runs along some
of the streets (Waszkiewicza, Tropinka, Browska,
and Wojciechówka), then leads through the area
of the Forest Promotional Complex ‘Białowieża
Forest’ to the Forest Education Centre ‘Jagiellońskie’. It goes back to Białowieża through the villages Podolany I and Podolany II. Along the trail
there are martydom places from the Second World
War and the remnants of the village Krysztapowo
which was wiped out by the plague.
Białowieża - Siemianówka
(blue path, 41 km)
The path leads past the Open-air Etnographic
Museum of the Forest Village, through the village Pogorzelce, where the traditional wooden
architecture of Podlasie village was preserved, to
Stara Białowieża and a popular educational path
‘Trail of Oaks of Polish Kings and Lithuanian Dukes’. Then it runs along the Narewkowska Road
to Gruszki with its ‘Forest Park of Oddities’. Next
the path leads to Babia Góra, where a tower to observe birds is located, and ends in Siemianówka.
Białowieża - Narewka
(yellow path, 21 km)
The trail starts on the edge of Białowieża, at the
road Białowieża-Hajnówka, and leads along the
educational path ‘Forest Trees’ to the European
Bison Show Reserve of the BNP. Next the path
runs through Stara Białowieża, where you can
explore the educational path ‘Trail of Oaks of Polish Kings and Lithuanian Dukes’. Then it runs
along the Narewkowska Road through the village
Janowo to Narewka. One of the largest pines in
Białowieża Forest grows close to this trail. The
king of Białowieża Forest, the European bison,
can be met there.
Беловежа – Топило
(жёлтый, 19 км. )
Трасса ведёт по пущанских дорогах через
заповедники: ” Подцерква”, ”Березово”,
”Ольшанка
Мыслище”,
”Михнувка”.
Заповедники образованы для охраны мест
житья дневных бабочек и пестрянок. Конец
пути в лесном посёлке Топило, также там
конечная остановка узкоколейки ГайновкаТопило. Посёлок извесен из-за бассейнов
созданных в прошлом на реке Пэрэбель для
хранения древесины. Это тоже великолепное
место для отдыха под деревеянным навесом
или рыбалки. Вокруг водохранилищ
проведена образовательная дорожка ”Лесные
достопримечательности”.
Беловежа-Черлёнка-посёлок
Зверинец
(голыбой,17 км. )
Начало
маршрута
возле
старинной
деревянной
железнодорожной
станции
Беловежа Товарова (ныне ресторан ”Царска”)
и ведёт через сёла Подоляны I и Подоляны II
к Лесному образовательному центру (ЛОЦ)
”Ягеллоньске”. Далее проходит Ягеллоньским
Трыбом (просекой) через посёлок Черлёнка к
посёлку Зверинец. На маршруте преобладают
боры, следовательно это хорошие места на
собирание грибов.
Беловежа-”По местам памяти”
(красный, 14 км. )
Маршрут начинается в Беловеже и проходит
по нескольких улицах ( Вашкевича, Тропинка,
Бровска, Войцехувка ), а далее идёт чарез
Лесной Промоционный Комплекс ”Леса
беловежской пущи” к ЛОЦ ”Ягеллёньске”. В
Беловежу возвращаемся через сёла Подоляны
I и Подоляны II. На пути находятся места
мученичества с времён Второй мировой
войны а также остатки уничтоженной чумой
деревни Крыштапово.
Беловежа-Семянувка
(голубой,41 км. )
В конце улицы Застава находится скансен
подляшской архитектуры. Маршрут ведёт
мимо его и направляясь на запад, бежит
вдоль реки Наревка. С левой стороны
начинающегося леса вход на туристическую
тропу ” Рёбра зубра”, ведущую через
ольховые леса в заповедник зубров. Через
село Погожельцы, в котором сохранилась
традиционная деревянная архитектура,
следуем к урочищу Старая Беловежа,
первоначальному
месту
королевских
охотнических усадьб. Здесь популярная
образовательная
дорожка
”Маршрут
королевских дубов и литовских князей”.
Leśnej „Jagiellońskie”. Do Białowieży wraca
przez wsie Podolany II i Podolany I. Na szlaku znajdują się miejsca martyrologii z okresu II
wojny światowej oraz pozostałości po zniszczonej dżumą wsi Krysztapowo.
Далее по Наревковской дороге к Замчиску,
откуда направляемся, частично по старой
узкой колее, в село Грушки, где находится
”Парк лесных достопримечательностей”.
Беловежа-Наревка
Białowieża - Siemianówka
(жёлтый,21км. )
Маршрут начинается на окраине Беловежи (
дорога в Гайновку ) и ведёт по образовательной
тропе ” Пущанские деревья” в Показательный
заповедник
зубров.
Потом
трасса
направляется в Старую Беловежу, где можно
посетить ” Маршрут королевских дубов и
литовских князей”. Дальше направляемся по
Наревковской дороге в д. Яново и городской
посёлок Наревку. На пути увидим одну из
самых грандиозных в пуще сосен, а если
повезёт–короля пущи, зубра.
(szlak niebieski, 41 km)
Szlak prowadzi obok skansenu Wsi Puszczańskiej przez wieś Pogorzelce, gdzie zachowała się tradycyjna drewniana architektura wsi
podlaskiej, do uroczyska Stara Białowieża i
popularnej ścieżki edukacyjnej „Szlak Dębów
Królewskich i Książąt Litewskich”. Drogą Narewkowską dociera do Gruszek gdzie znajduje
się „Leśny Park Osobliwości”. Dalej wiedzie
do Babiej Góry gdzie zlokalizowana jest wieża
służąca obserwacji ptaków. Szlak kończy się w
Siemianówce.
Białowieża - Narewka
(szlak żółty, 21 km)
Szlak zaczyna się na skraju Białowieży (przy
drodze Białowieża-Hajnówka) i prowadzi ścieżką edukacyjną „Puszczańskie drzewa” do Rezerwatu Pokazowego Żubrów Białowieskiego
Parku Narodowego. Następnie trasa szlaku biegnie przez Uroczysko Stara Białowieża, gdzie
znajduje się ścieżka edukacyjna „Szlak Dębów
Królewskich i Książąt Litewskich”. Dalej prowadzi drogą Narewkowską przez wieś Janowo
do Narewki. Przy drodze można zobaczyć jedną
z najokazalszych puszczańskich sosen. Będąc
wytrwałym i uważnym obserwatorem można
spotkać króla puszczy – żubra.
Kosy Most - Masiewo
(tzw. Wilczy Szlak, zielony, 16 km)
Szlak znajduje się na terenie Białowieskiego
Parku Narodowego. Rozpoczyna się w uroczysku Kosy Most, gdzie znajduje się wieża widokowa przeznaczona głównie do obserwacji
ptaków w dolinie Narewki. Trasa szlaku prowadzi obok uroczyska „Wilczy Szlak” z dobrze
zachowanym białowieskim grądem i potężnymi
dębami. Dalej prowadzi leśnymi drogami do
uroczyska „Głuszec” i kończy się w Masiewie,
na tzw. Polanie Masiewskiej. Na szlaku warto
powędrować ścieżką edukacyjną „ Co w lesie
Косы Мост-Масево
Kosy Most - Masiewo
(green path, so called ‘Wolf Trail’, 16 km)
The path leads through the BNP. It starts at Kosy
Most. There is a viewing tower to observe birds in
the valley of the Narewka River. The trail passes
a range called ‘Wilczy Szlak’ with well preserved
oak-lime-hornbeam forest and huge oaks. Then
it leads along forest roads to the range ‘Głuszec’
and ends in Masiewo on Masiewo Glade. While
walking this trail it is worth to visit an educational
path ‘What’s going on in the forest’.
Masiewo - Range ‘Głuszec’
- Masiewo
(red path, 6,5 km)
It is a circular trail around a former reserve ‘Głuszec’ (=capercaillie), which was included into the
BNP in 1996. There are high peat bogs and many
protected plant species there, e.g. deeproot clubmoss. This is the part of the forest where the capercaillie survived in the Polish part of Białowieża Forest for the longest time. The path partially
coincides with the ‘Wolf Trail’ and runs through
the Hwoźna Protective Unit. There is an open-air
etnographic museum of the narrow-gauge railway
by the trail. The path starts in the settlement Zamosze near Masiewo and ends close to it on Masiewo Glade.
‘Place of Power’
(black path, 5,5 km)
The beginning of the trail is indicated with the
sculpture by Sławomir Smyk situated near the
road Białowieża-Hajnówka. The path ends in
the ‘Place of Power’. This is the name of a site
where an Old Slavonic place of worship, a stone
circle, probably existed. There are trees of atypi-
(т.н. Волчья тропа, зелёный, 16 км. )
Маршрут
проходит
по
территории
Беловежского национального парка. Начало в
урочище Косы Мост, вблизи наблюдательная
вышка (в главном для наблюдения птиц в
долине Наревки ). Трасса ведёт рядом урочища
”Волчья тропа”, с отлично сохранённым
беловежским грудом ( широколиственным
лесом с дубом, липой и грабом ) и могучими
дубами. Дальше маршрут ведёт пущанскими
дорогами в урочище ”Глушец” и кончается
в деревне Масево, на т.н. Масевской
поляне. На экскурсии стоит тоже пройти
по дидактической дорожке ” Что в лесу
пищит? ”.
Масево-урочище ”Глушец”Масево
( красный, 6,5 км. )
Окольный путь вокруг бывшего заповедника
”Глушец”, включённого в 1996 году в
Беловежский национальный парк. На этой
территории находятся верховые болота и
большое количество редких, охраняемых
растений (н.п. плаун кипарисовый). Здесь
самое долгое время обитал в польской
части Беловежской пущи глухарь. Маршрут
частично совпадает с ”Волчьей тропой” и
проходит через Охранную зону Гвозна БНП.
По пути можем посетить скансен узкоколейки.
Начало трассы в посёлку Замоше, завершение
в близости его, на Масевской поляне.
Место Сил
(чёрный, 5,5 км. )
Начало и направление пути указывает
скульптура авторства Славомира Смыка,
локализованная у шоссе Беловежа-Гайновка.
В урочище с таинственным названием
размещалось, по всей
верятности, место
языческого или раннеславянского культакаменный круг. Вокруг можно заметить
скопление деревьев с необыкновенными
формами (многоствольные дубы и сосны,
множество боярышников ). Исследования
этого места доказали, что имеет оно высокий
уровень т.н. положительного излучения .
”Царска Тропина”
(чёрный, 4 км )
Проходящая через пойменные леса старая
охотничья дорога с XIX в. берёт начало у
наблюдательной вышки Косы Мост. С вышки
имеется на много больше шанс увидеть бобра,
оленя, лося а даже зубра. Весной можно здесь
услышнеть журавлей и наблюдать парящих в
piszczy”.
Masiewo - Uroczysko „Głuszec” Masiewo
(szlak czerwony, 6,5 km)
Jest to szlak okrężny wokół dawnego rezerwatu
„Głuszec”, włączonego w 1996 r. do Białowieskiego Parku Narodowego. Znajdują się tam torfowiska wysokie i wiele gatunków chronionych
roślin (np. widłak cyprysowy). Jest to część
lasu, w której głuszczec występował najdłużej
w polskiej części Puszczy Białowieskiej. Szlak
częściowo pokrywa się z Wilczym Szlakiem i
biegnie przez Obręb Ochronny Hwoźna BPN.
Na trasie znajduje się również skansen kolejki
wąskotorowej. Szlak rozpoczyna się w osadzie
Zamosze niedaleko Masiewa i kończy w jej pobliżu na Polanie Masiewo.
„Miejsce Mocy”
(szlak czarny, 5,5 km)
Początek szlaku wskazuje rzeźba wykonana
przez Sławomira Smyka umiejscowiona przy
trasie Białowieża-Hajnówka. Szlak kończy się
w „Miejscu Mocy”. Pod tą tajemniczą nazwą
kryje się uroczysko, w którym prawdopodobnie
mieściło się starosłowiańskie miejsce kultu-kamienny krąg. Wokół zauważyć można tajemnicze skupisko drzew o nietypowych kształtach
(drzewa o wielu pniach: sosny, grusze i głogi).
Radiesteci, którzy przeprowadzili badania tego
miejsca, stwierdzili wysoki poziom tzw. pozytywnego promieniowania.
„Carska Tropina”
(szlak czarny, 4 km)
Jest to dawna droga myśliwska z XIX w. biegnąca przez olsy, rozpoczynająca się przy wieży
na Kosym Moście. Z wieży widokowej istnieją
większe szanse na wypatrzenie bobra, jelenia,
łosia a nawet żubra. Wiosną usłyszeć można
żurawie i obserwować szybujące w powietrzu
ptaki drapieżne (orliki, myszołowy). Szlak
biegnie głównie po wybudowanych kładkach.
Odpocząć można w punkcie widokowym nad
rzeką Narewką.
GALERIE
Galeria OBOK
Przy Białowieskim Ośrodku Kultury mieści się
galeria Obok. Jest to najstarsza z istniejących
galerii, w której cyklicznie odbywają się wernisaże i wystawy o różnorodnej tematyce. Przedstawiane było m.in. rękodzieło ludowe (wystawa
pt. „Utkane z mgły”), rzeźba w drewnie różnych
autorów, w tym uznanego w Europie twórcy Sławomira Smyka, a także malarstwo akwarelowe,
fotografie, pejzaże. Można również zobaczyć
trofea łowieckie czy kamienie szlachetnie. Galeria otwarta jest na wystawy o tematyce religijnej
(Święta Góra Atos), martyrologicznej („Kto ratuje
jedno życie, ratuje cały świat”), a także wystawy
okolicznościowe. Galeria dba także o najmłodszych artystów. Regularnie zachęca dzieci z koła
plastycznego KREDKA, działającego przy Białowieskim Ośrodku Kultury w Białowieży, do
twórczości prezentując w galerii prace.
Galeria Sztuki „Sarenka”
w Białowieży ul.Waszkiewicza 38
W galerii wystawiane są prace wielu artystów :
Róży Kordos, Hanny Karasińskiej, Grażyny Sybirskiej-Wilk, Magdy Czepiel, Krzysztofa Blocha,
Piotra Gagana, Henryka Kuradczyka, Mai Woźniak. Można nie tylko obejrzeć, ale również kupić
obrazy, meble, obrusy oraz elementy wystroju
cal shapes around it, that is pines, pear trees and
hawthorns with several trunks. Dowsers who examined the place found a high level of so called positive radiation.
‘Tsar’s Track’
(black path, 4 km)
It is a former hunting road from the 19th century,
starting near the tower at Kosy Most and leading
through alderwoods. The chances to observe a
beaver, red deer, moose, or even European bison
are greater while watching from a viewing tower.
In spring you can hear cranes and observe gliding
birds of prey, like lesser spotted eagles or buzzards.
The path runs mainly on wooden constructions.
You can rest in the viewpoint by the Narewka River.
ART GALLERIES
Gallery ‘OBOK’
The gallery ‘OBOK’ is situated near the Białowieża Culture Centre. It is the oldest of the existing
galleries where vernissages and exhibitions on
various subjects take place regularly. There were
presented, among other things, folk handicraft
products (exhibition entitled ‘Woven out of fog’),
wooden sculptures of different authors, for example Sławomir Smyk’s, an artist of international
renown, as well as watercolour painting, photograps, and landscapes. Also hunting trophies and
precious stones were displayed there. The gallery
presenst exhibitions on the subject of religion (The
Holy Mountain Atos), martyrdom (‘That who saves one life, saves the whole world’), and also occasional exhibitions. It also takes care of the youngest artists. The works of children from the art club
‘KREDKA’ at the Białowieża Culture Centre are
regularly presented in the gallery encouraging the
children to artistic work.
Art Gallery ‘Sarenka’
in Białowieża,
38 Waszkiewicza Street
The gallery presents works of many artists, like
Róża Kordos, Hanna Karasińska, Grażyna Sybir-
воздухе хищных птиц ( подорлика, канюка ).
В основном маршрут вьётся по построенных
мостиках. Отдохнуть можно в пейзажном
пункте над рекой Наревкой.
ГАЛЕРЕИ, СКАНСЕНЫ,
ДИДАКТИЧЕСКИЕ
ДОРОЖКИ
Галерея ”Обок”.
В Беловежскoм Центре Культуты находится
галерея Обок (рус. рядом). Самая старая
среди действующих в Беловеже галереи, в
ней циклически состоятся разнотематические
вернисажи и выставки. Совершились м.п.:
выставки народного рукоделья ”Сотканы
туманом”, скульптуры в дереве разных
авторов, в том числе известного во всей Европе
Славомира Смыка, акварельная живопись,
фотографии, пейзажи. Можно было тоже
увидеть охотничьи трофеи или драгоценные
камни. Галерея открыта на выставки на
религиозную тематику ” Святая Гора Афос”,
мартирологическую ” Кто спасает одну жизнь,
спасает весь мир ” а также различные выставки
по случаю. Галерея заботится также о самых
молодых артистах. Регуллярно поощряет детей
занимающихся в художественном кружке
Кредка, действующего в БЦК, к активной
творческой работе путём презентации их
произведений на выставках.
Галерея исскуства”Саренка”
Беловежа, ул. Вашкевича 38
В галерее экспонируются работы многих
артистов: Ружи Кордос, Ханны Карасиньскей,
Гражины Сыбирскей–Вильк, Магды Чепель,
Кшиштофа Блёха, Пётра Гагана, Хэнрыка
Кударчика, Маи Возьняк. Здесь можно не
только осмотреть, но и купить картины, мебель,
скатерти и елементы убранства связанного с
Беловежской пущей, или присесть в летнем
садике, послушать прекрасную музыку и
познакомиться с интересными людьми.
związanego z regionem Puszczy Białowieskiej,
zaś w ogródku letnim można przysiąść, posłuchać pięknej muzyki i poznać ciekawych ludzi.
Galeria sztuki KRESY
we wsi Pogorzelce
Galeria sztuki „KRESY” co miesiąc organizuje
wernisaże znanych podlaskich artystów. Pokazuje różnorodność kulturową i przybliża twórczość
miejscowych artystów oraz rękodzielników. Istnieje możliwość zakupu prezentowanych wyrobów. Galeria świadczy też inne usługi, takie jak:
noclegi, pomoc przy organizacji czasu wolnego,
przygotowanie posiłków, organizacja ogniska,
zwiedzanie galerii czy pokaz filmów przyrodniczych.
Skansen w Białowieży
Przy drodze wyjazdowej z Białowieży do Pogorzelec znajduje się jeden z nielicznych w Polsce
prywatnych skansenów, czyli muzeum na otwartym powietrzu. Zajmuje on ponad pięć hektarów
gruntów między rzeką Narewką i ulicą Zastawą.
Za rzeką rozciąga się ściana Obszaru Ochrony
Ścisłej BPN. W skansenie Wsi Puszczańskiej stoją trzy chaty-najstarsza z 1886 roku z Czyżyk, z
1893 roku z Klejnik i z 1897 roku z Białej koło
Bielska Podlaskiego, dwa wiatraki, ule kłodowe
w pniach, stodoła, spichlerz, studnia z żurawiem,
wielki krzyż prawosławny, czasownia św. Aleksandra Newskiego i bania. W budynkach stoją
tradycyjne sprzęty. Wszystko to prezentuje wielokulturową tradycję tych ziem i wzajemne się ich
przenikanie.
Pensjonat i Skansen Sioło Budy
Skansen „SIOŁO BUDY” znajduje się w niewielkiej, malowniczo położonej wsi Budy. Pensjonat
urządzony w konwencji wiejskiej zagrody składa
się z dwóch domów mieszkalnych, spichlerza,
stodoły, domu gospodarczego oraz ruskiej bani
(sauny). Wnętrza, urządzone zgodnie z regionalnym stylem pozwalają przenieść się w czasie do
lat minionych. Atmosferę wiejskiego domu tworzą też kamienny piec i pięknie haftowane płótna
zdobiące ściany.
ska-Wilk, Magda Czepiel, Krzysztof Bloch, Piotr
Gagan, Henryk Kuradczyk, and Maja Woźniak.
You can not only see but also buy pictures, furniture, tablecloths, and items of interior decor connected with the region of Białowieża Forest. You
can also spend time sitting in the summer garden,
listenin to beautiful music and meeting interesting
people.
Art Gallery ‘KRESY’
in the village Pogorzelce
Every month the Art Gallery ‘KRESY’ organizes vernissages of artists from Podlasie Region.
It shows cultural variety and introduces to artistic
work of local artists and handicraftsmen. There is
a possibility to buy presented works. The gallery
offers also such services like lodging, preparing
meals, organizing a bonfire, visiting gallery, nature films shows, and helps to organize your free
time.
Open-air etnographic museum
in Białowieża
One of a few private open-air etnographic museums
in Poland is situated by the road from Białowieża
to Pogorzelce. It covers over 5 hectares between
the Narewka River and Zastawa Street. There is
the Strictly Protected Area of the BNP behind the
river. In the Open-air Etnographic Museum of
the Forest Village you can see three cottages: the
oldest from 1886 from Czyżyki, the second from
1893 from Klejniki and the last from 1897 from
Biała near Bielsk Podlaski, two windmills, beehives made in trunks, a barn, a granary, a well with a
sweep, a large Russian cross, and a regional sauna.
The buildings are traditionally equipped. The museum presents multi-cultural tradition of the region
and the merging of different cultures.
Pension and open-air etnographic
museum ‘Sioło Budy’
The open-air etnographic museum ‘Sioło Budy’ is
located in a small but deligtfully situated village
Budy. The pension looks like a farmer’s homestead
and consists of two dwelling houses, a granary, a
barn, an outbuilding, and a regional sauna. The interiors are decorated in the regional folk style that
allow you to turn your thoughts to bygone years.
The atmosphere of the past is also created by a
stone stove and walls decorated with beautifully
embroidered linen.
Галерея исскуства ”Крэсы”
в селе Погожельце.
Галерея ”Крэсы ” организует ежемесячно
вернисажи известных польских художников.
Показывает культурное многообразие и
приближает творчество местных артистов
и
рукодельцев.
Возможна
покупка
выставленных изделий. Галерея оказывает
также другие услуги: ночлег и пропитание,
костёр, организация отдыха, презентация
естествоведческих фильмов.
Скансен в Беловеже
На выезде из посёлка в направлении
на Погожельцы находится один из
малочисленных
в
Польше
частных
скансенов, т.е. этнографических музеев на
открытом пространстве. Расположен на
поверехности свыше пяти гектаров между
улицей Заставой и рекой Наревкой. За
рекой, за лугами простирается территория
Абсолютно заповедной зоны Беловежского
национального парка. В скансене пущанской
деревни находятся три крестьянских дома:
старший, построенный в 1886 г. в Чижиках,
хата с Кленик с 1893 г. и перевезенный с
Бялой около Бельска Подляшского с 1897г..
Кроме домов посетитель увидит две ветряные
мельницы, колодовые улья, овен, амбар,
колодец с журавлём, большой деревянный
православный крест, часовню св. Александра
Невского и баню. В постройках сохранено
традиционное обзаведение. Совокупность
презентует многокультурную традицию этих
земель и взаимопроникновение культур.
Пенсионат и скансен
Село Буды.
Скансен ”Село Буды” находится в небольшой,
живописной деревушке Буды. Пенсионат
устроен
в манере сельской усадьбы и
составляется из двух жилых домов, амбара,
овена, хозяйственной постройки и русской
бани. Внутренняя обстановка, оборудована
согласно региональному стилю позволяет
перенестись во времени в прошедшие годы.
Отрывающую от повседневности атмосферу
создают тоже каменная печь и прекрасно
расшитые полотна украшающие стены.
ŚCIEŻKI EDUKACYJNE
EDUCATIONAL PATHS
Szlak Dębów Królewskich
Trail of Oaks of Polish Kings and Lithuanian Dukes’
Szlak Dębów Królewskich w uroczysku Stara
Białowieża to istniejąca od 1978 roku ścieżka
wijąca się między zgrupowaniem starych dębów
rosnących w miejscu dawnej osady. Sędziwym
dębom nadano imiona Wielkich Książąt Litewskich i Królów Polskich oraz ich żon. Na tabliczkach podano wiek dębów oraz krótko opisano
nazwodawcę.
„Krajobrazy Puszczy” - ścieżka prezentuje różne leśne krajobrazy, w tym wpływ
człowieka na środowisko przyrodnicze, rolę
człowieka w lesie oraz metody ochrony lasu i
przyrody. Prowadzi przez fragment Polany Białowieskiej z terenami rolnymi, kopalnią żwiru,
obszarami porolnymi poddanymi zalesieniu,
fragmenty różnych typów siedliskowych lasu o
różnym sposobie zagospodarowania, fragmenty
lasów naturalnych w rezerwacie „Wysokie bagno” oraz dolinę rzeki Narewka. Ścieżka rozpoczyna się przy siedzibie Nadleśnictwa Białowieża, a kończy przy Ośrodku Edukacji Leśnej
„Jagiellońske”. W obu tych miejscach można
otrzymać przewodniki po ścieżce. Trasa ścieżki
częściowo pokrywa się z czerwonym szlakiem
turystycznym.
„Miejsce Mocy” - ścieżka znajduje się w oddziale 495 Leśnictwa Podcerkiew Nadleśnictwa
Białowieża. Prezentowane jest tu miejsce kultu
dawnych mieszkańców Puszczy. Szczególną
cechą są zarówno nagromadzone głazy, jak też
ciekawe formy wielopniowe drzew oraz skupisko głogów (prawdopodobnie jest to miejsce
niedawnego pobytu ludzi - pasterzy, leśników ).
Nazwa ścieżki jest współczesna i nie wiąże się
z żadną legendą białowieską, a wynika z przekonania o szczególnych właściwościach drzew
i ich oddziaływaniu na człowieka. Do „Miejsca
Mocy” prowadzi czarny szlak turystyczny.
The ‘Trail of Oaks of Polish Kings and Lithuanian
Dukes’ in Stara Białowieża has existed since 1978
as a path leading among old oaks which grow in
the place of a past settlement. The oaks were given the names of Polish kings, Lithuanian grand
dukes and their wives. Age of an oak and a short
note about its ‘patron’ are given on a plate.
„Landscapes of Białowieża Forest”
The path ‘Landscapes of Białowieża Forest’ presents various forest landscapes, influence of man
on the natural environment, the role of man in the
forest, and methods of protecting the forest and
nature. It leads through Białowieża Glade with
its agricultural lands, a gravel pit, an afforested
post-agricultural area, varios forest types used
in different ways, fragments of natural forests in
the reserve ‘Wysokie Bagno’, and the valley of the
Narewka River. The trail starts near the seat of the
Białowieża Forest District and ends at the Forest
Education Centre ‘Jagiellońskie’. You can get a
guidebook on the path in both these places. The
trail partially coincides with the red tourist path.
„Place of Power”
The path ‘Place of Power’ runs in the forest compartment No 495 of the Podcerkiew Forest Range,
Białowieża Forest District. A place of worship of
former residents of Białowieża Forest is presented
there. Characteristic features of the place are: a
collection of rocks, interesting forms of trees possessing many trunks, and a cluster of hawthorns
(presumably it was a place of a recent stay of people, like shepherds or foresters). The name of the
path is contemporary and is not connected with
any Białowieża legend. It has resulted from a conviction that trees possess special properties and
can influence man. The black tourist trail leads to
the ‘Place of Power’.
ДИДАКТИЧЕСКИЕ
ДОРОЖКИ
Маршрут королевских дубов.
”Маршрут королевских дубов и литовских
князей” в урочище Старая Беловежа это
дорожка вьющаяся между старыми дубами,
растущими на месте бывшей королевской
усадьбы. Тропа заложена в 1978 году.
Престарелым деревьям дали имена великих
литовских князей и польских королей и их
жён. На деревянных досочках представлены
данные о дереве и лицах, от которых они
названы.
Ландшафты пущи.
Дорожка
показывает
разные
лесные
ландшафты и способы их образования, в том
числе влияние человека на естественную
среду, его роль в этой среде а также методы
охраны леса и природы. Ведёт через часть
Беловежской Поляны и проходит через:
сельскохозяйственные поля, гравийный
карьер, облесенные бывшие поля, фрагменты
разных лесных сообществ с разными
способами
лесоустройки, фрагменты
естественных лесов в заповеднике ”Высоке
багно” а также долину реки Наревки. Начало
маршрута у Надлесничества Беловежа а конец
в Лесном эдукационном центре ”Ягеллёньске”.
В обоих местах можно получить путеводитель
по трассе. Частично дорожка совпадает с
красным маршрутом.
Место Сил.
Дорожка находится в 495 квартале Лесничества
Подцерква Надлесничества Беловежа в месте
культа древних жителей пущи. Особую черту
придают этому месту накопленные валуны и
интересные, многоствольные формы деревьев.
Произростающие старые боярышники и
яблони могут свидетельствовать о том, что
в прошлом проживали здесь люди-пастыри,
охотники или смолокуры. Название дорожки
не связанное с никакой местной легендой, а
вытекает из уверенности в особенные свойства
этого места и их воздействие на человека. К
Месту Сил ведёт чёрный маршрут.
„Żebra Żubra” i „Puszczańskie
Drzewa” - ścieżki tworzą pętlę Białowieża
- Rezerwat Pokazowy Żubrów BPN - Białowieża. Pozwalają poznać szereg zbiorowisk leśnych typowych dla Puszczy oraz wiele gatunków drzew i krzewów. Ścieżka „Żebra Żubra”
rozpoczyna się ok. 200 metrów za skansenem
Wsi Puszczańskiej w Białowieży przy drodze
do wsi Pogorzelce i wiedzie przez olsy, łęgi,
grądy i fragment boru. Jest to pierwsza leśna
ścieżka turystyczna w Puszczy zaprojektowana
w latach siedemdziesiątych przez białowieskie
małżeństwo Państwa Wysmułków.
Ścieżka „Puszczańskie drzewa” rozpoczyna
się na zachodnim skraju Polany Białowieskiej
(żółty szlak turystyczny). Posiada opisy drzew i
krzewów, informacje o ich biologii, a także obrzędy i wierzenia z nimi związane. Trasa ścieżki
biegnie nieopodal mogiły mieszkańców Białowieży, którzy zmarli podczas epidemii dżumy
w 1710 r.
Ścieżka edukacyjna
„Poznajemy tajemnice lasu”
Ścieżka znajduje się w Parku Pałacowym przy
Ośrodku Edukacji Przyrodniczej Białowieskiego Parku Narodowego. Została przygotowana
z myślą o rodzicach z dziećmi w wieku przedszkolnym oraz starszych dzieciach i młodzieży.
Poprzez zabawę i odpoczynek pozwala poznać
zagadnienia związane z funkcjonowaniem
lasu pochodzenia naturalnego. Między innymi znajduje się tam piaskownica w kształcie
Białowieskiego Parku Narodowego, tablice z
edukacyjnymi grami, rusztowanie z „grającymi
gałęziami” i „ścieżka czuciowa”, którą należy
przejść bez butów i z zamkniętymi oczami, rozpoznając rodzaj podłoża, po którym się idzie.
Na ścieżkę czujnym okiem spoglądają żubry –
rzeźby autorstwa Sally Matthews.
„Bison Ribs’ and ‘Trees
of Białowieża Forest”
The trails ‘Bison Ribs’ and ‘Trees of Białowieża
Forest’ make a loop Białowieża – the European
Bison Show Reserve of the BNP – Białowieża.
They allow to learn about different forest communities typical for Białowieża Forest and many
species of trees and shrubs. The path ‘Bison Ribs’
starts about 200 m behind the Open-air Etnographic Museum of the Forest Village in Białowieża
at the road to Pogorzelce and leads through alderwoods, riparian forests, oak-lime-hornbeam forests, and a coniferous forest. It was the first forest
tourist trail in Białowieża Forest and was designed
by a Białowieża couple Mr and Mrs Wysmułek
in 1970s.
The path ‘Trees of Białowieża Forest’ starts in
the western edge of the Białowieża Glade (yellow
tourist trail). There are descriptions of trees and
shrubs, information on their biology, as well as rites and beliefs connected with them, given along
the path. The path passes the grave of Białowieża
inhabitants who died during the bubonic plague
in 1710.
” Рёбра зубра ”и ” Пущанские
деревья”
Дорожки образуют петлю Беловежа Застава,
Показательный заповедник зубров, Беловежа
Кжиже. Дают возможность ознакомиться с
многими лесными биотопами, характерными
Беловежской пуще и многими породами
деревьев и кустарников. Начало трассы
200 м. за скансеном пущанской деревни
в направлении на Погожельцы. Дорожка
проходит через ольховые и пойменные леса
(по мостикам и плотинам), грабово-дубовые
леса и фрагменты хвойного леса. Это первая
в Беловежской пуще лесная дидактическая
дорожка, сделанная в семидесятые годы по
проекту супруг Высмулэк.
Дорожка ”Пущанские деревья” берёт начало
на западной окраине Беловежской Поляны
(жёлтый маршрут). По пути уставлены доски с
описанием растущих деревьев и кустарников,
информациями о их боилогии а также
обрядами и поверьями с ними связанными.
Дорожка проходит надалеко от места
захоронения жителей Беловежи, умерших в
1710 г. во время эпидемии чумы.
„We learn forest secrets”
The path is situated in the Palace Park near the
Nature Education Centre of the BNP. It was intended for parents with children of pre-school age as
well as older children and teenagers. It allows to
learn issues connected with functioning of natural forest while playing and resting. For example,
there is a sandpit in the shape of Białowieża National Park, boards with educational games, and
a construction with ‘playing branches’ and a ‘touch path’ which you should walk with your eyes
closed and without shoes to guess the type of the
ground you walk on. The trail is guarded by European bison – sculptures by Sally Matthews.
There is an extensive offer of tourist accomodation in Białowieża district. Tourists can choose
among hotels, pensions and farm accomodation.
Эдукационная дорожка” Узнаём
лесные тайны”.
Находится в Дворцовом парке рядом Центра
естествоведческогообразованияБНП.Создана
с мыслью о родителях в с детьми в дошкольном
возрасте, старших детях и молодёжи. Путём
развлечения и отдыха в парке можно решать
вопросы связанные с натуральным лесом.
Между прочим находится там песочник
в форме Беловежского национального
парка, разнообразные эдукационные игры,
подмостки с ”играющими ветвьями”, и ”
чувственная дорожка”, по которой необходимо
пройти босиком и с закрытыми глазами, чтобы
распознать вид почбы по которой прошли.
Всему бдительно присматриваются ”Зубры”скульптура авторства Салли Матиюс.
BAZA NOCLEGOWA - ACCOMMODATION – НОЧЛЕЖНАЯ БАЗА
AGROTURYSTYKA
Gospodarstwo agroturystyczne
FARM TOURISM
,,Białowieska Chata”
17-230
Białowieża, ul. Graniczna 7
АГРОТУРИСТИКА
Gospodarstwo agroturystyczne
„DOM POD BOCIANEM”
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 12
tel.+48 85 6812681
[email protected]
www.abuszko.republika.pl
Gospodarstwo agroturystyczne
,,Sosnowy Domek”
17-230 Białowieża, ul. Krzyże 15
tel.+48 85 6812475, +48 692546955
Gospodarstwo agroturystyczne
,,HALINÓWKA” НОЧЛЕЖНАЯ БАЗА
17-230 Białowieża, ul. Nowa 6
tel.+48 85 6812374
www.halinowka.za.pl
Gospodarstwo agroturystyczne
,,Dom Zajezdny”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 71
tel.+48 85 6812735, +48 697394600
[email protected]
www.domzajezdny.ovh.org
Gospodarstwo agroturystyczne „FILIPEK”
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 67
tel.+48 692227580
Gospodarstwo agroturystyczne „Mera”
17-230 Białowieża, ul. Tropinka 50
tel.+4885 6812473
Gospodarstwo agroturystyczne ,,Pod Gruszą”
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 24
tel.+4885 6812216
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 49
tel.+48 502549935
Kwatera agroturystyczna „Adamówka”
17-230 Białowieża ul. Jesionowa 1
tel.+48 502720650; +48 607032010
Pokoje gościnne „WEJMUTKA”
17-230 Białowieża, ul. Kolejowa 1
Pokoje Gościnne „KAMA”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 93
tel.+48 691673603
Kwatera agroturystyczna „Pod Jabłoniami”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 115
tel.+4885 6812033
Gospodarstwo agroturystyczne
,,Na Budach Pod Gruszą”
17-230 Białowieża, Budy 49
tel.+4885 6812967, tel.+48 694778071
Gospodarstwo agroturystyczne ,,Orfika”
17-230 Białowieża,ul. Gen. Waszkiewicza 44
tel.+48 85 6832087
Gospodarstwo agroturystyczne
,,Nocleg u Kołodzieja”
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 57
tel.+4885 6812824: tel.+4885 6812480
www.noclegukolodzieja.republika.pl
Gospodarstwo agroturystyczne ,,131”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 131
tel.+48 606850703
Gospodarstwo agroturystyczne
,,Domek pod Lipą”
17-230 Białowieża, ul. Tropinka 33
tel.+4885 6812501
Gospodarstwo agroturystyczne ,,Jawor”
17-230 Białowieża, ul. Zastawa 7
tel.+4885 6812684
Gospodarstwo agroturystyczne ,,Sokół”
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 19
tel.+48 85 6812074
tel.+4885 6812586
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 159
tel.+4885 6812431
[email protected]
www.buszko.pl
Gospodarstwo agroturystyczne
,,Chatka Puchatka”
17-230 Białowieża, ul. Cegielniana 1
tel.+4885 6812091
www.chatka.bialowieza.pl
Gospodarstwo agroturystyczne
,,Wiśniowy Sad”
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 50
tel.+48 505117331
Gospodarstwo agroturystyczne ,,U Michała”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 91
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Krzyże 20
tel.+4885 6812515
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Polna 9
tel.+4885 6812573
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, Pogorzelce 37
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 85
tel.+4885 6812748
Gospodarstwo agroturystyczne
„Domek Zapiecek”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 127
tel.+4885 6812457
www.bialowieza.agro.pl
Gospodarstwo agroturystyczne
„U Heleny Pod Dziką Gruszą”
17-230 Białowieża, ul. Podolany II 19
tel.+48 85 6812540
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 12
tel.+48 602301497
Gospodarstwo agroturystyczne
„Willa pod Brzozą”
17-230 Białowieża, ul. Brzozowa 3
tel.+4885 6812601
Gospodarstwo agroturystyczne
„Pod Pszczółką”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 204
tel.+4885 6812914
www.laisa.republika.pl
Gospodarstwo agroturystyczne „Dziki Nikor”
17-230 Białowieża, ul. Stacja Towarowa 2
tel.+48 602406977
Gospodarstwo agroturystyczne
„Na Wzgórzu”
17-230 Białowieża, ul. Leśna 5
tel.+48 501361728
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 31
tel.+4885 6812780
Gospodarstwo agroturystyczne
„Leśny Domek”
17-230 Białowieża Teremiski 41
tel.+4885 6812339
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Tropinka 29
tel.+4885 6812245
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 21
tel.+4885 6812413
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Zastawa 58
tel.+4885 6812375
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Mostowa 21
tel.+4885 6812248, tel.+48 600716883
[email protected]
www.mostwidmo.republika.pl
Gospodarstwo agroturystyczne „EKO-Sen”
17-230 Białowieża, ul. Tropinka 51
tel.+4885 6812735, tel.+48 697394600
Gospodarstwo agroturystyczne
„Pod Szpakiem”
17-230 Białowieża, ul. Centura 1
tel.+4885 6812342
Gospodarstwo agroturystyczne
„DOMEK POD KLONEM”
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 30
tel.+4885 6812909
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, Teremiski 18
tel.+4885 6812742
Gospodarstwo agroturystyczne „NIMFA”
17-230 Białowieża, ul. Pogorzelce 42
tel.+4885 6812793
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Tropinka 71
tel.+48 085 6812571
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 238
tel.+4885 6812712
Gospodarstwo agroturystyczne
,,Pod Magnolią”
17-230 Białowieża, ul. Tropinka 72
tel.+4885 6812412
www.tropina.republika.pl
Gospodarstwo agroturystyczne
„Bajeczny Domek Noclegowy”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 90
tel.+4885 6812227, tel.+48 605358819
www.bajecznydomek.bialowieza.com
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, Teremiski 54
tel.+48 604 232160
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, ul. Południowa 33
tel.+4885 6812696
Gospodarstwo agroturystyczne „ORLIK”
17-230 Białowieża, Teremiski 2
tel.+4885 6812458
Gospodarstwo agroturystyczne
„Kwatera pod Skansenem”
17-230 Białowieża, ul. Zastawa 66a
tel.+4885 6812776
Gospodarstwo agroturystyczne
„Pod Lasem”
17-230 Białowieża, Teremiski 4
tel.+4885 6812933
Gospodarstwo agroturystyczne
KTE „Pod Świerkami”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 151
tel.+4885 6812702
www.podswierkami.sftas.pl
Gospodarstwo agroturystyczne
17-230 Białowieża, Pogorzelce 5
tel.+4885 68 12 890
Gospodarstwo agroturystyczne
„GRACJA”
17-230 Białowieża Czerlonka 1
tel.+4885 68 12 890
HOTELE -
-ГОСТИНИЦЫ
Dwór ”Soplicowo”
17-230 Białowieża, ul. Krzyże 2a
tel.+4885 6829930, tel.+4885 6829940
tel.+4885 6829931
[email protected]
www.dworsoplicowo.pl
Hotel ”Żubrówka”
17-230 Białowieża, ul. Olgi Gabiec 6
tel.+48 085 6812303, tel.+48 85 6812570
www.hotel-zubrowka.pl
Hotel ”Białowieski”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 218 B
tel.+4885 6812022, tel.+4885 6812023
www.hotel.bialowieza.pl
PENSJONATY, ZAJAZDY
ПАНСИОНЫ, ТРАКТИРЫ
Zajazd „UNIKAT”
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 39
tel.+4885 68 12 774
www.unikat.bialowieza.com
Zajazd „GAWRA”
17-230 Białowieża, ul. Polecha 2
tel.+4885 68 12 804
www.gawra.bialowieza.com
Wiejska Zagroda Turystyczna
„SIOŁO BUDY”
17-230 Białowieża, ul. Budy 41
tel.+4885 6812978, tel.+48 698664496,
[email protected]
www.siolobudy.pl
Centrum Wypoczynku Rodzinnego ”Ostoja”
17-230 Białowieża, ul. Nowa 32
tel.+48 602261738
www.wypoczynekwbialowiezy.pl/
GASTRONOMIAГАСТРОНОМИЯ
Restauracja ,,Carska’’
Białowieża, ul. Stacja Towarowa 4
tel.+4885 68 12 119, tel.+48 602 243 228
www.restauracjacarska.pl
Restauracja w Hotelu ”Żubrówka”
Białowieża, ul. Olgi Gabiec 6
tel.+4885 6812303
Restauracja w Hotelu ”Białowieski”
ul. Waszkiewicza 218 B
tel.+4885 68 12 022
”Karczma u Jankiela”
ul. Krzyże 2 A
tel.+4885 68 12 840
Restauracja „Parkowa”
ul. Park Pałacowy 11
tel.+4885 68 12 388, tel.+48 695 802 179
[email protected]
www.restauracjaparkowa.pl
Restauracja w Zajeździe Unikat
ul. Waszkiewicza 39
tel.+48 085 68 12 74
Restauracja w Zajeździe Gawra
ul. Polecha 2
tel.+4885 68 12 804
„Bar Bistro” Dom Wycieczkowy PTTK
Białowieża, ul. Park Pałacowy 10
tel.+4885 68 12 505
Punkt Gastronomiczny „Irena”
Białowieża, ul. Kolejowa
tel.+48 608 192 995, tel.+48 608 218 590
Pizzeria
Białowieża, ul. Waszkiewicza 22
tel.+48 85 681 25 54
SCHRONISKA, DOMY PTTK
ТУРИСТИЧЕСКАЯ БАЗА
Dom Wycieczkowy PTTK
17-230 Białowieża, ul. Park Pałacowy 10
tel.+4885 6812505
Dom Myśliwski BPN
17-230 Białowieża, ul. Park Pałacowy 8
tel.+4885 6812584
Szkolne Schronisko Młodzieżowe ,,Paprotka,,
17-230 Białowieża, ul. Waszkiewicza 6
tel.+4885 6812560, tel.+48 85 6812560
www.paprotka.com.pl
POLA NAMIOTOWE
ПОЛЕ ДЛЯ ПАЛАТОК
Pole namiotowe ,,Grudki”
17-230 Białowieża, ul. Grudki
tel.+4885 6812804, tel.+4885 6812484
Kemping ,,U Michała’’
17-230 Białowieża, ul. Krzyże 11
tel.+48 85 6812703
PRZEWOŹNICY,
PRZEJAŻDŻKI BRYCZKĄ
ИЗВОЗЧИКИ
Bajko Jerzy
17-230 Białowieża
kom.: 604 566 321
Szlachciuk Mirosław
Pogorzelce 42
tel.: 085 68 12 793
Wiącek Dariusz
Teremiski 1
tel.: 085 68 12 458
PRZEWOŹNICY
ПЕРЕВОЗЧИКИ
Buszko Roman
tel.: 085 68 12 011
kom.: 608 311 449
Ławrysz Jerzy
tel.: 085 68 12 515
kom.: 604 171 868
INNE ŚRODKI TRANSPORTU
ДРУГИЕ ВИДЫ
ТРАНСПОРТА
Riksza – ZYBI
Małyszko Zbigniew
kom.: 505 044 742
Białowieski Ekspres
Krzysztof Szkuta
kom : 692 558 843
BIURA PRZEWODNICKIE
БЮРО ЭКСКУРСОВОДОВ
Biuro Usług Przewodnickich „Puszcza Białowieska” w Białowieży
17-230 Białowieża, Park Pałacowy 11,
tel.+48 85 68 12 898,
e-mail: [email protected],
www.bup.bialowieza.pl
(j. obcy: angielski, niemiecki, rosyjski,
hiszpański, włoski)
Biuro PTTK w Białowieży
17-230 Białowieża, ul. Kolejowa 17,
tel.+48 085 68 12 295, fax+48 85 68 12 624
www.pttk.bialowieza.pl
e-mail: [email protected]
(j. obcy: angielski, niemiecki, rosyjski)
Biuro Turystyki „Ryś” w Białowieży
17-230 Białowieża, ul. Krzyże 22,
tel./fax +4885 68 12 249, tel.+48 85 68 12 095
kom. 0 608 582 840, 0 660 667 790
(j. obcy: angielski, niemiecki, rosyjski, czeski)
WAŻNE TELEFONY
ВАЖНЫЕ ТЕЛЕФОНЫ
Urząd Gminy
0 85 6812 487
Ośrodek Zdrowia 0 85 6812 230
Policja
0 85 6812 597
Apteka
0 85 6812 280
Bank Spółdzielczy 0 85 6812 575
Urząd Pocztowy 0 85 6812 593
Straż Pożarna
0 85 6812 598
Straż Graniczna
0 85 6854 620
Parafia Prawosławna 0 85 6812 500
Parafia Katolicka 0 85 6812 238
Zespół Szkół 0 85 6812 397
Technikum Leśne 0 85 6812 404
Nadleśnictwo Białowieża 0 85 6812 405
Białowieski Park Narodowy 0 85 6812 306
Instytut Badawczy Leśnictwa 0 85 6812 396
Zakład Badania Ssaków Polskiej Akademii
Nauk 0 85 6812 278
Białowieski Ośrodek Kultury 0 85 6812 460
Rejon Prużanski
Rejon Prużanski
Пружанский район
INFORMACJA HISTORYCZNA
HISTORICAL INFORMATION
ИСТОРИЧЕСКАЯ СПРАВКА
Prużanski rejon, jeden spośród najwspanialszych zakątków Białorusi, położony
jest w północno-zachodniej części obwodu
brzeskiego, przy granicy z Rzeczpospolitą
Polską. Wiele wieków wstecz kraj nasz
prezentował się jako obszar całkowicie pokryty lasami i bagnami, zamieszkały przez
dzikie zwierzęta i ptaki. Te rozkoszne
miejsca przyciągały dawnych myśliwych,
zbieraczy leśnej roślinności i rybaków.
Jak dowodzą naukowcy-archeolodzy,
zasiedlanie ziem naszego prużanskiego rejonu rozpoczęło się około 8-9 tysięcy lat
wstecz. Pierwsze osady, które powstały
wzdłuż brzegów Jesiołdy i Muchawca dały
początek wsiom Noski, Choriewa, Truchanowiczi, Smolianica, Rudniki. Rozlokowane co 3-5 kilometrów, wsie te jakby
punktowo wytyczały najstarszą i najkrót-
The Pruzhany District, one of the best corners of Belarus, is situated in the north-western part of the Brest Region, at the Belorussian-Polish border. Many centuries ago, the
area of Belarus was completely covered with
forests and marshes inhabited by wild animals. Those lovely places attracted past hunters, pickers of forest plants and fishermen.
According to archaeologists, the settlement
of the area of the Pruzhany District started
about 8000-9000 years ago. The first settlements formed along the rivers Jesiolda and
Muchawiec originated villages Noski, Khoreva, Trukhanovichi, Smolyanitsa, and Rudniki. The villages were located every 3-5 km
and marked out the oldest and shortest route
from the Varegs (the Normans) to the Greeks,
linking the areas of the Pribaltica Region and
the Black Sea through the rivers Narew and
Jesiolda.
Пружанский район, один из самых
замечательных уголков Беларуси, находится
в северо-западной части Брестской области
на границе с Республикой Польша. Много
веков назад наш край представлял собой
сплошь покрытую лесами и болотами
территорию,
населенную
дикими
животными и птицами. Эти благодатные
места привлекали древних охотников,
собирателей лесной растительности и
рыболовов.
Как утверждают ученые-археологи, земли
нынешнего Пружанского района начали
заселяться около 8–9 тысяч лет назад. Первые
поселения, которые возникли вдоль берегов
Ясельды и Мухавца, положили начало
деревням Носки, Хорева, Трухоновичи,
Смоляница, Рудники. Располагаясь через
3-5 километров, они как бы пунктирно
намечали древнейший и кратчайший путь
из варяг в греки, связывающий собой
через реки Нарев и Ясельду Прибалтику и
Причерноморье.
Уникальность района и в его размещении
на водоразделе рек, впадающих в Балтийское
и Черное моря. Этот фактор оказал
большое влияние на своеобразие духовной
и материальной культуры Пружанского
района.
Во времена средневековья Пружанщина
оказалась на перекрестке важнейших
торговых и военно-транспортных путей,
соединяющих
Западную
Европу
с
Московией (позже – Россией), Прибалтику с
Украиной, что, несомненно, давало жителям
этого края много преимуществ и в то же
время принесло немало бедствий.
Первые исторические свидетельства о
«волости Прушанской» относятся к 1433 году.
Существует несколько преданий, связанных
с происхождением названия. Одно из них
szą drogę od Waregów do Greków, wiążącą poprzez rzeki Narew i Jesiołdę obszary
Przybałtyki i Morza Czarnego.
Unikatowość naszego regionu polega na
jego położeniu na dziale wodnym rzek
wpadających do Bałtyku i Morza Czarnego. Czynnik ten wywarł ogromny wpływ
na swoisty charakter duchowej i materialnej kultury rejonu.
W średniowieczu rejon prużański znalazła się na skrzyżowaniu ważnych handlowych i militarno-transportowych szlaków, łączących Europę Zachodnią z
Moskwą (później-Rosją) i Przybałtykę z
Ukrainą. Takie położenie, niewątpliwie,
dostarczało mieszkańcom kraju wiele zalet, ale jednocześnie przynosiło niemało
nieszczęść. Pierwsze historyczne świadectwa o „ wołości pruszanskoj „ dotyczą
1433 roku. Istnieje kilka legend związanych z pochodzeniem nazwy. Jedna z nich
zapewnia, że Prużany pochodzą od słowa
„proso”, które w dalekiej przeszłości było
podstawową uprawą rolną na tym terenie.
Z innych źródeł wynika że, obszar obecnych Próżan zasiedlały w końcu XIII i początku XIV wieku uchodzące przed Krzyżakami bałtyckie plemiona Prusów. Stąd
nazwa Prussy, Prussany, Prużany.
W roku 1589 osada Prużany otrzymała
nadanie prawa magdeburskiego razem ze
statutem miasta, pieczęcią i herbem. Godnym uwagi jest fakt, że nadany Próżanom
herb jest bardzo podobny do herbu Mediolanu. Na srebrnym polu przedstawiony jest
błękitny wąż, trzymający w paszczy dziecko. Podobieństwo to zawdzięczamy Annie
Jagiellonce, która ofiarowała Prużanom
herb na pamiątkę swej matki Bony i córki,
królowej Rzeczypospolitej i córce księcia
Mediolanu Gian Galeazzo Sforzy.
Akt króla Zygmunta III, to jedyny dokument, który wyjaśnia rzeczywisty sens
przedstawionych na herbie postaci. Mianowicie, dziecko wypływa z paszczy
węża, co symbolizuje ponownie budzącą
się odwieczną siłę młodości, w połączeniu
z mądrością oraz zdolnością świata do odnowy i samooczyszczenia. Inne źródła zapewniają, że wąż pożera młodzieńca.
W swej wieloletniej historii miasto posiadało kilka herbów, zmieniających się razem z kolejnym właścicielem, lecz w 1998
roku zastał przywrócony dawny herb, który obecnie jest głównym symbolem miasta. W czasie XVII-XVIII wiecznych wo-
The uniqueness of that region results from
its location in the watershed of the rivers flowing into the Baltic and Black Seas. That
factor influenced to a considerable degree the
character of both spiritual and material culture of the district.
In the middle ages, the Pruzhany Land was
located at the intersection of the main trading
and military-transport routes joining Western
Europe with Moscow (later with Russia) and
the Pribaltica Region with Ukraine. Such location undoubtedly brought the residents of
the country many advantages but also a good
deal of disasters. The first historical evidence
on ‘volost prushanskaya’ concerns the year
1433. There are several legends on the origin of the name. One of them says that ‘Pruzhany’ comes from the word ‘proso’(millet),
which was a basic crop in the region in the
distant past. According to other information,
in the end of the 13th and the beginning of
the 14th centuries the area of present Pruzhany was inhabited by the Baltic tribes of
Prussians that escaped the Teutonic Knights.
Hence the name Prussy, Prussany, Pruzhany.
In 1589, the settlement Pruzhany got the
charter of the Magdeburg law together with
a town statute, a seal and a coat of arms. It is
worth noting that the Pruzhany coat of arms
is very similar to the Milan one. It shows a
blue snake holding a child in its jaws placed
on a silver background. We owe the affinity
to Anna Jagiellonka, who offered Pruzhany
the coat of arms to commemorate her mother
Bona, the queen of Poland and a daughter of
Gian Galeazzo Sforza, the duke of Milan.
Only the document of the king Zygmunt
III explains the true meaning of the figures
depicted in the coat of arms. Namely the
child is flowing from the jaws of the snake
what symbolizes the eternal power of youth
rousing once more, in connection with the
wisdom and ability of the world to revive and
purge itself. Other sources claim the snake
devours the child.
In its long-lasting history the town has had
several coats of arms that were changed with
every subsequent owner, but in 1998 the old
coat of arms was restored and became the
main symbol of the town. During the wars in
the 17th and 18th centuries the town suffered
serious damage. The Swedes burnt and demolished Pruzhany. The Russian-Polish War
(1654-1667), Northern War (1700-1721), Napoleonic invasion in 1812, and the First and
утверждает, что Пружаны происходят от
слова “просо”, которое было в далеком
прошлом основной сельскохозяйственной
культурой в этой местности. В соответствии
с другими источниками поселение на
месте нынешних Пружан в конце 13 –
начале 14 веков занимали спасавшиеся от
крестоносцев балтские племена пруссов.
Отсюда и название Пруссы, Пруссаны,
Пружаны.
В 1589 году местечку Пружаны были
дарованы Магдебургские привилегии
вместе со статутом города, печатью и
гербом. Примечательным является то, что
дарованный Пружанам герб очень близок
по своему содержанию гербу Милана. На
его серебряном поле изображен уж, из
пасти которого появляется до половины
младенец. Этому сходству мы обязаны Анне
Ягелонке, пожаловавшей герб Пружанам в
память о своей матери Боне, Королеве Речи
Посполитой и дочери герцога Миланского
Гиано Галеацо Сфорца.
В 1589 году местечку Пружаны были
дарованы Магдебургские привилегии
вместе со статутом города, печатью и
гербом. Примечательным является то, что
дарованный Пружанам герб очень близок
по своему содержанию гербу Милана. На
его серебряном поле изображен уж, из
пасти которого появляется до половины
младенец. Этому сходству мы обязаны Анне
Ягелонке, пожаловавшей герб Пружанам в
память о своей матери Боне, Королеве Речи
Посполитой и дочери герцога Миланского
Гиано Галеацо Сфорца.
Грамота короля Сигизмунда III –
единственныйдокумент,которыйразъясняет
действительный смысл изображенных
на гербе фигур. Из пасти змеи ребенок
именно появляется, что символизирует
вновь пробуждающуюся вечно юную силу
в сочетании с мудростью, способность мира
к самоочищению и обновлению. Все другие
источники утверждают, что уж глотает
младенца.
За свою многолетнюю историю город имел
несколько гербов, которые менялись, как
правило, со сменой очередного хозяина. Но
в 1998 году старинный герб был воссоздан и
ныне является основным символом города.
Во время войн 17-18 веков город сильно
пострадал. Шведы сожгли и разрушили
Пружаны.
Русско-польская
(1654
–
1667) и Северная (1700 – 1721) войны,
наполеоновское нашествие 1812 года, первая
и вторая мировые войны пронеслись над
Пружанщиной своим кровавым потоком.
В районе сохранилось множество
исторических
документов,
курганов,
памятников, известных и безымянных
захоронений, которые свидетельствуют о
мужестве и стойкости наших предков.
«Хроника Быховца», одна из первых
jen miasto mocno ucierpiało. Szwedzi
spalili i zburzyli Prużany. Wojny: rosyjsko-polska (1654-1667), Północna (17001721), najście napoleońskie 1812r., pierwsza i druga światowe przeniosły się nad
Prużanszczyzną swym krwawym potokiem.
W regionie zachowało się wiele historycznych dokumentów, kurhanów, pomników,
znanych i bezimiennych mogił, które
świadczą o męstwie i wytrwałości naszych
przodków. „Kronika Bychawca”, jeden z
pierwszych białoruskich latopisów XVI
wieku, odnaleziony został na Prużanszczyźnie we wsi Mogilowcy.
O bitwie pomiędzy armią rosyjską i wojskami napoleońskimi w czasie Wojny Ojczyźnianej 1812r. przypomina zrekonstruowana kaplica koło wsi Poddubno.
Nie ominęły bokiem Prużanszczyzny i
wydarzenia polskiego narodowo-wyzwolicielskiego powstania w latach 1830-1831.
Aktywnie działający na Kobryńszczyźnie
powstańczy oddział sformowany został w
rodowym majątku jego przywódcy, Tytusa
Pusłowskiego-Planta, położonym w prużanskim rejonie.
W latach 1846-1848 powiat prużanski
stał się miejscem rozwoju silnego chłopskiego ruchu antyalkoholowego. Wkrótce
ruch ten rozprzestrzenił się na inne powiaty Białorusi i Rosji, jako forma protestu
przeciwko wprowadzenia monopolu obszarników na produkcję i sprzedaż alkoholu. Powstanie narodowo-wyzwoleńcze w
1863-1864 latach pod przywództwem K.
Kalinowskiego uzyskało szerokie poparcie wśród znaczącej części ziemian, mieszkańców miasta i miasteczek, szlachty zagrodowej i duchowieństwa katolickiego
Prużanszczyzny. Za sukces powstańców
należy uznać zdobycie miasta Prużany w
nocy z 12 na 13 lutego 1863 roku, napad na
miasteczko Szereszewo w sierpniu 1863r.,
mający na celu ukaranie zdrajców i donosicieli, walki pod wsiami Michalin, Guta,
Łososin i inne.
Po przyłączeniu do Rosji w 1795r. Prużany stają się centrum powiatu, najpierw
Słonimskiej, później Litowskiej i Litowsko-Grodzieńskiej guberni. W okresie
Wojny Ojczyźnianej miasto po raz kolejny
ulega zniszczeniu. Dane statystyczne z
1818 roku świadczą, że w Prużanach zostało tylko 824 mieszkańców. Jednak pod
koniec stulecia miasto się odbudowuje i
zyskuje na znaczeniu. W 1897 roku liczyło
Second World Wars swept through the region
bloodily.
There are a lot of historic documents, mounds, monuments, and known and unknown
graves preserved in the region, bearing testimony of bravery and perseverance of our
ancestors.
23 The ‘Bykhovets Chronicle’, one of the first
Belorussian chronicles from the 16th century,
was discovered in a village Mogilovtsy in the
Pruzhany Land.
A reconstructed chapel near a village Poddubno reminds about the battle between the
Russian army and Napoleonic forces during
the Homeland War of 1812.
The Pruzhany Land witnessed also the
Polish national independence uprising in
1830-1831. An insurrectionary group acting in the Kobrin Land was formed in
the ancestral estate of its leader Tytus Pusłowski-Planta, in the Pruzhany District.
In the years 1846-1848, a strong peasant
anti-alcoholic movement developed in the
Pruzhany District. Soon the movement spread to other districts of Belarus and Russia in
protest against the monopoly of landowners
on production and selling of alcohol.
The national independence uprising in 18631864 under K. Kalinowski’s leadership won
support from a significant majority of landowners, town residents, minor gentry, and
Catholic clergy from the Pruzhany Land. To
insurrectionists’ successes belong: capturing
of Pruzhany at night 12/13 February, 1863, an
attack on a town Shereshevo in August 1863
to punish traitors and informers, and battles
of villages Mikhalin, Guta, Lososin, and
others.
After Pruzhany was incorporated into Russia in 1795, it became the centre of the county, at first of the Slonim Province, later of the
Litov and Litov-Grodno Provinces. During
the Homeland War the town was destroyed
once again. According to the statistical data
from 1818, there were only 824 people left in
Pruzhany. However, at the end of the century
the town was rebuilt and gained some importance. In 1897, there were 7663 residents out
of which 43.4% were literate people.
In August 1915, Pruzhany came under German occupation, and in March 1919 under
Polish occupation. Pruzhany was under Polish control from 1921 to 1939. In that period
the town was the centre of a county and after
unification with Soviet Belarus it became the
centre of a district. On 15 January, 1940, the
белорусских летописей 16-го века, найдена
на Пружанщине в д. Могилевцы.
О битве между русской армией и
наполеоновскими войсками во время
Отечественной войны 1812 года напоминает
восстановленная часовня у деревни
Поддубно.
Не обошли стороной Пружанщину
и события Польского национальноосвободительного восстания 1830-1831 г.г.
Активно действующий на Кобринщине
повстанческий отряд был сформирован в
родовом имении его предводителя Титуса
Пусловского-Плянта, которое находилось в
Пружанском районе.
В 1846-1848 годах Пружанский уезд стал
местом, где развернулось антиалкогольное
движение
крестьян.
Вскоре
оно
распространилось и на другие уезды
Белоруссии и России, как форма протеста
против введения монополии помещиков на
изготовление и продажу алкоголя.
Национально-освободительное движение
1863-1864 г.г. под предводительством
К.Калиновского против царизма нашло
широкую поддержку у значительной части
дворянства, жителей города и местечек,
крестьян-однодворцев,
католического
духовенства Пружанщины. На счету
повстанцев захват города Пружаны в ночь
с 12 на 13 февраля 1863 года, нападение с
целью наказания предателей и доносчиков
на местечко Шерешево в августе 1863 года,
бои у деревень Михалин, Гута, Лососин и
других.
После присоединения в 1795 году к России
Пружаны становятся центром повета
сначала Слонимской, затем Литовской,
Литовско-Гродненской губерний. В период
Отечественной войны 1812 года город в
очередной раз подвергается разрушению.
Статистические
данные
1818
года
свидетельствуют, что в Пружанах осталось
всего 824 жителя. Однако к концу столетия
город был восстановлен и значительно
вырос. В 1897 году в нём уже насчитывалось
7663 жителя, из них 43,4% – грамотных.
В августе 1915 года Пружаны были заняты
войсками кайзеровской Германии, а в марте
1919 года – белополяками. При власти
буржуазной Польши, в составе которой
город находился с 1921 по 1939 год, Пружаны
– центр повета, после воссоединения с
Советской Белоруссией – центр района.
Самостоятельной
административнотерриториальной единицей Пружанский
район стал 15 января 1940 года.
Но не только патриотов, а и замечательных
поэтов, писателей, учёных, художников,
музыкантов, мастеров ремесленников,
талантливых руководителей взрастила
Пружанская земля.
Мы по праву гордимся именами
Франтишека
Карпинского,
Каэтана
Крашевского, Павла Бобровского, Юзефа
Крашевского,
Михаила
Бобровского,
Станислава Жуковского, Григория Ширмы,
Николая Засима, Забейды Сумицкого,
Ивана Хвороста, Николая Купреева, Ивана
Козореза, Емельяна Воронича, Николая
Антоновского, Николая Папеки, Николая
Тарасюка, Антона Токаревского, Марии
Кулецкой, Веры Тереховой, Евгения
Кудинова, Петра Билецкого, Василия
Сороки, Василия Лукьянчука, Валерия
Сидоренко, Тамары Гичевой и многих,
многих других.
Невидимыми нитями связывают
прошлое с современностью замечательные
7663 mieszkańców, wśród nich 43,4% to
ludzie piśmienni.
W sierpniu 1915r. Prużany zostały zajęte przez wojska kajzerowskich Niemiec,
a w marcu 1919 r. przez Polaków. W okresie polskiej władzy, pod którą miasto znajdowało się od 1921 do 1939 r., Prużany
były centrum powiatu, a po zjednoczeniu
z Radziecką Białorusią- centrum rejonu.
Samodzielną jednostką administracyjnoterytorialną rejon prużanski został 15
stycznia 1940 roku.
Nie tylko patriotów, lecz i wspaniałych poetów, pisarzy, naukowców, malarzy, muzyków, mistrzów rzemieślników i utalentowanych przywódców wychowała ziemia
prużanska.
Mamy prawo być dumni z postaci takich jak Franciszek Karpiński, Kajetan
Kraszewski, Paweł Bobrowski, Józef Kraszewski, Michał Bobrowski, Stanisław
Żukowski, Grzegorz Szyrma, Mikołaj Zasima, Zabejda Sumicki, Iwan Chworost,
Mikołaj Kuprejew, Iwan Kozoreza, Emiljan Woronicz, Mikołaj Antonowski, Mikołaj Papieka, Mikołaj Tarasiuk, Anton Tokarewski,
Maria
Kulecka,
Wiera
Tieriechowa, Eugenia Kudimowa, Piotr
Bilecki, Wasyl Soroka, Wasyl Łukiańczuk,
Waleria Sidorenko, Tamara Giczewaja i
wielu, wielu innych.
Niewidzialnymi nićmi łączą przeszłość
ze współczesnością wspaniałe dzieła architektów i ludowych budowniczych, którzy wznieśli w Różanie zespół pałacowy
książąt Sapiehów (XVI-XVIII wiek), dominikański kościół p.w. Św.Trójcy ( XVIIXIX wiek), cerkiew p.w. Piotra i Pawła i
klasztor bazylianów (2-ga połowa XVII i
XVIII wiek), żydowską synagogę (XIX
wiek), zespół klasztorny oo. misjonarzy w
Łyskowie ( 1763-1785 ). Niemożliwy jest
obojętny przejazd obok starego zamku w
Łyskowie ( XV-XVI w.), należącego do
polskiej królowej Bony Sforza, ruiny którego przypominają o minionej sławie i tragedii jego obrońców i właścicieli.
Ludową mądrością i ciepłem,
architektoniczną doskonałością i zwartością zaskakuje drewniana szereszewska
dzwonnica, zbudowana z bierwion w 1799
roku zgodnie z miejscowymi kanonami.
Czas jest bezlitosny. Unosi w wieczność wydarzenia i wizerunki minionych
epok. Niepodległymi mu wydają się być
jedynie żywi świadkowie przeszłościdawne parki ziemiańskich dworów w
Prużanach, Kasztanówce, Starym Kuplinie.
W latach niemiecko-faszystowskiej okupacji (22 czerwca 1941-17 lipca
1944) na Prużanszczyźnie działały podziemne komitety antyfaszystowskie, a
od 1943 roku podziemne komitety partii
i komsomołu. Wspaniałe strony kroniki Wielkiej Wojny Ojczyźnianej zapisali
żołnierze i dowódcy, działacze podziemia
i partyzanci, imionami, których nazwano wiele ulic miasta, osiedli i wsi. Zwycięstwo narodu radzieckiego w Wielkiej
Wojnie Ojczyźnianej wywalczone zostało
dla prużanskiego rejonu za bardzo wysoką
cenę. Na frontach wojny walczyło ponad 8
tysięcy mieszkańców rejonu, w tym około
2,5 tysiąca osób zginęło. W czasie okupacji zniszczono 58 wsi, 7 z nich w ogóle
nie odbudowano, zginęło 19457 cywilnych
mieszkańców. Prużany zostały wyzwolone 17 lipca 1944 roku przez jednostki 28-ej
armii I-go Frontu Białoruskiego.
Pruzhany District became a
separate administrative unit.
Not only patriots, but also
great poets, writers, scientists, painters, musicians, master craftsmen, and talented
leaders came from the Pruzhany Land.
We can be proud of such
figures like Franciszek Karpiński, Kajetan Kraszewski,
Paweł Bobrowski, Józef Kraszewski, Michał Bobrowski, Stanisław Żukowski,
Grzegorz Szyrma, Mikołaj
Zasima, Zabejda Sumicki,
Iwan Chworost, Mikołaj
Kuprejew, Iwan Kozoreza,
Emiljan Woronicz, Mikołaj
Antonowski, Mikołaj Papieka, Mikołaj Tarasiuk, Anton
Tokarewski, Maria Kulecka,
Wiera Tieriechowa, Eugenia
Kudimowa, Piotr Bilecki,
Wasyl Soroka, Wasyl Łukiańczuk, Waleria Sidorenko, Tamara Giczewaja , and
many, many others.
The past and the present
are linked by marvellous
works of architects and folk
builders who built the palace
complex of the dukes Sapiehas in Ruzhany (16th-18th centuries), the Dominican church dedicated to the Holy Trinity
(17th-19th centuries), the Sts Peter and Paul’s
Orthodox church and a Basilian monastery (the second half of the 17th century and
the 18th century), a Jewish synagogue (the
19th century), and a monastery complex of
the Congregation of the Mission in Lyskovo
(1763-1785).
It is impossible to pass unconcerned the
old castle in Lyskovo (the 15th-16th centuries) that once belonged to the Polish queen
Bona Sforza. Its ruins remind of past glory
and tragedy of its defenders and owners.
The Shereshevo wooden belfry, built in
1799 of logs according to the regional style,
presents architectural perfection and cohesion, as well as folk wisdom and warmth.
Time is merciless. It takes events and
images of bygone epochs into eternity.
Only alive witnesses of past – old parks in
former landowners’ estates in Pruzhany,
Kasztanówka and Stary Kuplin - seem to
be independent of it.
In the period of German occupation (22
June 1941 – 17 July 1944), underground antifascist committees acted in the Pruzhany
Land, and since 1943 also underground
committees of the Party and Komsomol.
Glorious pages in the chronicle of the Great Homeland War were written by soldiers
and commanders, underground activists
and guerrillas. Many streets in towns, villages and settlements were named after
them. The Pruzhany District paid a high
price for the victory of the Soviet nation
in the Great Homeland War. Over 8000 of
district residents fought on various fronts,
about 2500 of them were killed. During
occupation 58 villages were destroyed, out
of which 7 were not rebuilt, and 19 457 civilians lost their lives. Pruzhany was liberated on 17 July, 1944, by the troops of the
28th army of the First Belorussian Front.
творения архитекторов и народных зодчих,
воздвигших в Ружанах дворцовый комплекс
князей Сапег (16-18 в.в.), Троицкий
костел Доминиканцев (17-19 в.в.), ПетроПавловскую церковь и монастырь базилиан
(2-ая половина 17-18 в.в.), еврейскую синагогу
(19в.), костёл и монастырь миссионеров в
дер. Лысково (1763-1785).
Невозможно проехать мимо старинного
замкавЛысково(15-16в.в.),принадлежавшего
польской королеве Боне Сфорца, руины
которого напоминают о былой славе и
трагедии его защитников и владельцев.
Народной
мудростью
и
теплом,
архитектурным
совершенством
и
законченностью веет от деревянной
Шерешевской колокольни, срубленной
в 1799 году в соответствии с местными
канонами.
Время безжалостно. Оно уносит в
вечность события и образы минувших эпох.
Кажется неподвластными ему лишь живые
свидетели прошедших лет – старинные
парки помещичьих усадеб в Пружанах,
Каштановке, Старом Куплине…
В годы немецко-фашистской оккупации
(22 июня 1941–17 июля 1944) на Пружанщине
действовали подпольный антифашистский
комитет, а с 1943 года – подпольные райкомы
партии и комсомола. Славные страницы в
летопись Великой Отечественной войны
вписали бойцы и командиры Красной
Армии, подпольщики и партизаны, чьими
именами названы многие улицы города,
поселков и деревень. Победа советского
народа в Великой Отечественной войне
для Пружанского района завоёвана дорогой
ценой. На фронтах войны воевало более 8
тысяч жителей района, из которых погибло
около 2,5 тысяч человек. За время оккупации
в районе было уничтожено 58 деревень, 7 из
которых вообще не восстановлены, погибло
19457 мирных жителей. Освобождены
Пружаны 17 июля 1944 года частями 28-й
армии 1-го Белорусского фронта.
MAPA REJONU
DISTRICT MAP
Rejon prużanski położony jest na północnym-zachodzie obwodu brzeskiego i
graniczy z rejonami iwacewiczskim, bieriozowskim, kobrynskim i kamienieckimnależącymi do obwodu brzeskiego oraz
słonimskim, wołkowyskim i swisłoczskim
z obwodu grodnieńskiego i z Rzeczpospolitą Polską.
Powierzchnia rejonu-2834 km2.
Długość z zachodu na wschód 100km, z
północy na południe ponad 40 km.
The Prużany District is situated in the
north-western part of the Brest Region
and borders with the Ivacevicy, Bereza,
Kobrin, and Kamenets Districts from the
Brest Region, the Slonim, Volkovysk and
Svisloch Districts from the Grodno Region, and Poland.
The district area covers 2834 km2. Its
length from west to east equals 100 km,
while from north to south is over 40 km.
The district has a population of 58,200.
The ethnic composition of the country is
as follows:
• Belorussians -85.8%,
• Russians
-7.3%,
• Ukrainians -3.7%,
• Poles
-2.4%,
• and others
-0.8%.
In total there are 42 nationalities.
There are 246 towns in the district,
among them a town Pruzhany and urban
settlements like Ruzhany and Shereshevo.
From an administrative point of view, the
area is divided into two settlement councils and 13 community councils.
Terytorium rejonu zamieszkuje
58,2 tys. osób.
Skład narodowościowy
ludności, ogółem 42 narodowości :
- Białorusini - 85,8%
- Rosjanie
- 7,3%
- Ukraińcy - 3,7%
- Polacy
- 2,4%
- Inni
- 0,8%
Rejonowi podlega 246 miejscowości,
w tym miasto Prużany i osiedla miejskie
typu Różany i Szereszewo. Administracyjnie obszar jest rozdzielony na 2 rady
osiedlowe i 13 gromadzkich rad.
КАРТА РАЙОНА
Район расположен на северо-западе
Брестской области и граничит
с Ивацевичским, Берёзовским,
Кобринским и Каменецким районами
Брестской области, Слонимским,
Волковыским, Свислочским районами
Гродненской области и Республикой
Польша.
Площадь района – 2834 км2 .
Протяжённость с запада на восток 100
км, с севера на юг более 40 км.
На территории района проживает 58,2
тысяч человек.
Национальный состав населения:
- белорусы – 85,8%;
- русские – 7,3%;
- украинцы – 3,7%;
- поляки
– 2,4%;
- другие – 0,8%,
а всего 42 национальности.
В составе района 246 населённых
пунктов, в том числе г. Пружаны,
посёлки
городского
типа
–
Ружаны и Шерешево. Территория
административно разделена на 2
поселковых и 13 сельских Советов.
PARKI i REZERWATY
Na obszarze rejonu położona jest
część Parku Narodowego „ Biełowieżskaja Puszcza”, rezerwaty o znaczeniu
republikańskim: Michalino-Bieriozowskij
- botaniczny, „ Różanskaja Puszcza”, „Busłowka” – biologiczny, „Dikoje” – hydrologiczny. Rezerwaty o znaczeniu lokalnym:
” Wydrienka” – biologiczny, „Zielwianka”
– hydrologiczny, 12 kwartał szereszewskiego nadleśnictwa –roślin leczniczych.
Ochronne torfowiska: Gaj, Libierpol, Poraslina, Jasieniec. Pomniki przyrody o
znaczeniu republikańskim: „Linowskaja
jedlina” i „Sosna wejmutka”; o znaczeniu
lokalnym „ Stary park miasta Prużany” i
„Szkolne arboretum w osiedlu miejskim
Różany”.
MUZEA, POMNIKI
Na terenie rejonu znajduje się 36 zabytków architektury, 7 archeologicznych, 112
historycznych, 9 zabytkowych parków.
Powszechnie znane są na obszarze republiki i poza jej granicami: zespół pałacowy Sapiehów w Różanie, dwór szlachecki
„Prużański Pałacyk”, „Kaplica z 1812r.”,
sobór p.w. Św. Aleksandra Newskiego,
hale targowe.
W parku w Prużanach wznosi się zabytek architektoniczny z XIX wieku, perła
miasta, Prużański Pałacyk. Został zbudowany w połowie XIX wieku w rezydencji
W. Szwykowskiego, właściciela majątku
ziemskiego Prużana, przylegał w tamtych
czasach do północnej granicy miasta. Pałacyk jest pomnikiem dworsko-parkowej
architektury. Obecnie ulokowane są w
nim: salon muzyczno-artystyczny, galeria
obrazów, wystawa rzemiosła ludowego.
PARKS AND
NATURE RESERVES
A part of the National Park ‘Belavezhskaya Pushcha’ is situated in this district,
as well as reserves of republic importance:
Mikhalino-Berezovskii – a botanical one,
‘Ruzhanskaya Pushcha’, ‘Buslovka’- a biological one, ‘Dikoye’ – a hydrological one,
and the 12th compartment of the Shereshevo Forest District – a reserve of healing
plants. There are also protected peat bogs:
Gai, Liberpol, Poraslina, and Jasenets, and
some natural monuments of republic importance, that is the ‘Linova’s fir tree’ and
the ‘Weymouth pine’, as well as of local
significance, like the ‘Old park of a town
Pruzhany’ and the ‘School arboretum in
an urban settlement Ruzhany’.
ПАРКИ И ЗАПОВЕДНИКИ
Натерриториирайонарасположеначасть
Национального парка «Беловежская
пуща», заказники республиканского
значения: Михалино-Берёзовский –
ботанический, «Ружанская пуща»,
«Бусловка» – биологический, «Дикое»
– гидрологический. Заказники местного
значения: «Выдренка» – биологический,
«Зельвянка» – гидрологический, 12
квартал Шерешевского лесничества
–лекарственных
трав.
Охранные
торфяники:
Гай,
Либерполь,
Пораслина,
Ясенец.
Памятники
природы республиканского значения:
«Линовский пихтарник» и «Сосна
Веймутова»;
местного
значения
«Старинный парк г. Пружаны» и
«Школьный дендрарий в г.п. Ружаны».
MUSEUMS
AND MONUMENTS
There are 36 monuments of architecture, 7 archaeological ones, 112 historical
ones, and 9 parks of historical value in the
district. To well-known both in Belarus
and abroad belong: the palace complex of
the Sapiehas in Ruzhany, a manor house
of the gentry ‘Pruzhany Palace’, the ‘Chapel from 1812’, the St Aleksander Newski’s
Orthodox cathedral church, and a covered
market.
The ‘Pruzhany Palace’, a historic building from the 19th century and a gem of
the town, is situated in the park in Pruzhany. It was built in the residence of W.
Szwykowski, an owner of a landed estate
Pruzhana. In those times it adjoined the
northern boundary of the town. The palace
is a monument of the court-park architecture. At present it houses a musical-artistic
salon, a gallery of paintings, and an exhibition of folk craft.
МУЗЕИ, ПАМЯТНИКИ
На территории района находится 36
памятников архитектуры, 7 археологии,
112 истории, 9 старинных парков.
Широко известны в республике и за
её пределами Ружанский дворцовый
комплекс Сапег, усадьба «Пружанский
палацык», «Каплица 1812 года», собор
А.Невского, Торговые ряды.
В Пружанском парке возвышается
памятник архитектуры 19 века –
жемчужина города – Пружанский
палацик.
Был построен в середине 19 века в
резиденции В.Швыковского, владельца
поместья Пружана, в те времена
примыкавшего к северной границе
города. Палацик – памятник усадебнопарковой архитектуры. В настоящее
время
в нём размещены:
-музыкально-художественнаягостиная;
-картинная галерея;
-зал народных промыслов.
TRASY TURYSTYCZNE
NE
E PRUŻANSZCZYZNY
TOURIST ROUTES OF
F PRUZHANY DISTRICT
ТУРИСТИЧЕСКИЕ МА
МАРШРУТЫПРУЖАНЩИНЫ
АРШРУТЫПРУЖАНЩИНЫ
Щ
Trasa turystyczna Nr 1
„Perły architektury Prużanszczyzny”
Trasa proponuje zwiedzenie najważniejszych obiektów architektury w rejonie
oraz poznanie związków ich z historią
rejonu. Obiekty do zwiedzania:
• Prużany – hale targowe z XIX
w., sobór p.w. św. Aleksandra
Newskiego, kościół z początku
XX w., dwór miejski z XIX
w..
• Wieś Bajki – obelisk w miejscu zagłady
987 osób ludności cywilnej.
• Osiedle miejskie Różany – herb osady,
kościół katolicki p.w. Św. Trójcy z XVII
w., klasztor bazylianów z XVII w., cerkiew, synagoga z drugiej połowy XIX w.,
Kurhan Chwały.
• Wieś Szejpiczi – rodzinne strony Michała Zabiejdy-Sumickiego.
• Wieś Zelzin – cerkiew p.w. Podniesienia
Krzyża Pańskiego.
• Wieś Ososzniki – cmentarzysko kurhanowe z XI w..
• Wieś Łyskowo – pozostałości zamku
królewskiego z XV-XVIII w., cerkiew p.w.
Narodzenia Bogurodzicy z XX w., grób
Franciszka Karpińskiego., kościół z XXw.,
klasztor oo. misjonarzy XVIII w.
Sobór Aleksandra Newskiego
Собор Александра Невского
The St Aleksander Newski’s Orthodox
cathedral church
Туристический
маршрут №1
„Архитектурные
жемчужины
Пружанщины”
Tourist route No 1
„ Gems of architecture
of Pruzhany Land”
The route is designed to explore the most
important monuments of architecture in
the district and learn their relationships
with the history of the region. Buildings to
explore:
• Pruzhany - a covered market from the
19th century, the St Aleksander Newski’s
Orthodox cathedral church, a church from
the beginning of the 20th century, an urban
manor house from the 19th century.
• A village Bajki – an obelisk in the place
of mass murder of 987 civilians.
• An urban settlement Ruzhany – the settlement’s coat of arms, a Catholic church
from the 17th century dedicated to the
Holy Trinity, a Basilian monastery from
the 17th century, an Orthodox church,
a synagogue from the second half of the
19th century, the ‘Mound of Glory’.
• A village Sheipichi - Michał ZabiejdaSumicki’s homeland.
• A village Zelzin – the Elevation of the
Holy Cross’ Orthodox church.
• A village Ososhniki – a barrow cemetery
from the 11th century.
• A village Lyskovo – remains of the royal castle from the 15th-18th centuries, the
Nativity of the Virgin’s Orthodox church
N
from the 20th century, Franciszek Karpiński’s grave, a church from the 20th century, a monastery of the Congregation of the
Mission from the 18th century.
Kościół Wniebowzięcia NMP
Костёл вознесения св. Девы Марии
The Ascension’s church
Маршрут
предполагает посещение
наиболее значимых
архитектурных объектов
района и их связь с
историей региона.
• Объекты посещения:
• Пружаны – торговые ряды 19 в.,
собор Александра Невского 19 в.,
костёл начала 20 в.,
городская усадьба 19 в.
• д. Байки – обелиск на месте гибели
в годы Великой Отечественной войны
987 мирных жителей
• г.п. Ружаны – герб посёлка, Троицкий
костёл 17 в., монастырь базилиан 17 в.,
церковь, синагога второй половины 19
в., Курган Славы
• д. Шейпичи – родина Михаила
Забейды-Сумицкого
• д.Зельзин – Крестовоздвиженская
церковь 19 в.
• д. Осошники – курганный могильник
11 века.
• д. Лысково – остатки королевского
замка 15-18 вв., церковь Рождества
Богородицы 20 в., могила Франтишека
Карпинского, костёл 20 в., монастырь
миссионеров 18 в.
Trasa turystyczna Nr 2
„ Moja prużańska ziemia”
Tourist route No 2
„My Pruzhany Land”
Podana trasa obejmuje główne osobliwości Prużanszczyzny o znaczeniu republikańskim. Podczas przejazdu autobusu
podawana jest historyczna i geograficznoekonomiczna charakterystyka rejonu.
• Wieś Poddubno – „ Kaplica 1812 roku”,
stela na pamiątkę bitwy pod wsią Gorodieczno w 1812 r.
• Pamiątkowy znak w miejscu stacjonowania oddziału partyzanckiego im. Czkałowa brygady „ Radziecka Białoruś”.
•Wieś Szakuny – pomnik poświęcony G.R.Szyrmie , w jego ojczystej miejscowości.
• Wieś Szeni – miejsce narodzin
N.Zasima, muzeum poety.
• Prużany – muzeum G. R. Szyrmy w szkole muzycznej jego imienia, kompozycja
plastyczna „ Połączenie się Muchy i Wiec
” u źródeł rzeki Muchawiec, bratnia mogiła radzieckich żołnierzy i partyzantów na
miejskim cmentarzu, pomniki poświęcone: Gudimowu, pilotom 33-go pułku myśliwskiego, sobór Aleksandra Newskiego,
kościół, dwór miejski, park.
The route includes main places of interest
of the Pruzhany Land that are of republic
significance. A historical and geographical-economic description of the district is
given during the bus ride.
Pamiątkowy znak poświęcony G.R.
Szyrmie, narodowemu artyście ZSRR,
Bohaterowi Pracy Socjalistycznej,
urodzonemu w prużańskim rejonie.
Памятный знак, уроженцу района,
народному артисту СССР, Герою
Социалистического труда Г.Р.Ширм
A commemorative sing dedicated to G.
R. Szyrma, a national artist of the former
USSR and the Hero of Socialist Work, who
was born in the Pruzhany District.
Hale targowe zaprojektowane przez
architektów Michajłowskiego i Sawicza
w 1896 r. Торговые ряды.
Построены по проекту архитекторов
Михайловского и Савича в 1896 г.
A covered market designed by the architects Michajłowski and Sawicz in 1896.
Туристический
маршрут №2
„Моя Пружанская
землица”
• A village Poddubno – ‘Chapel from 1812’,
a stone slab to commemorate the battle of a
village Gorodechno in 1812.
• A commemorative sign in the place where the W. P. Czkałow’s guerrilla group of a
brigade ‘Soviet Belarus’ was stationed.
• A village Shakuny – a monument to G. R.
Szyrma erected in his home town.
• A village Sheni - the place of N. Zasima
‘s birth, the poet’s museum.
• Pruzhany – G. R. Szyrma’s museum in
a musical school named after him, an artistic composition ‘Mucha meets Wiec’
at the source of the Muchawiec River, a
shared grave of Soviet soldiers and guerrillas on the town cemetery, monuments
to Gudimov and pilots from the 33rd fighter regiment, the St Aleksander Newski’s
Orthodox cathedral church, a church, an
urban manor house, a park.
Данный маршрут
охватывает основные
достопримечательности
Пружанщины
республиканского
значения. Во время
движения автобуса даётся
историческая и географоэкономическая характеристика района.
• д. Поддубно – «Каплица1812 г.»,
стела в память сражения при деревне
Городечно в 1812 году.
• памятный знак на месте базирования
партизанского отряда имени Чкалова
бригады «Советская Белоруссия».
• д. Шакуны – памятный знак Г.Р.Ширме
возле д. Шакуны на его Родине.
• д. Шени – место рождения Н.Засима,
музей поэта в Шеневской СШ.
• г. Пружаны – музей Г.Р.Ширмы в
музыкальной школе им. Г.Р.Ширмы,
скульптурная композиция «Слияние
Муха и Вец» у истоков реки Мухавец,
братская могила советским воинам и
партизанам на городском кладбище,
памятники:
Гудимову,
памятник
летчикам 33-го истребительного полка,
собор Александра Невского, костёл,
городская усадьба, парк.
Trasa turystyczna Nr 3 – „Pomniki
architektury”
Trasa turystyczna Nr 3
– „Pomniki architektury”
Trasa obejmuje zwiedzanie pomników architektury Prużanszczyzny.
• Miejskie osiedle Szereszewo – cerkiew
p.w. św. Mikołaja z XIX w., kościół katolicki p.w. Św. Trójcy z XIX w., drewniana
dzwonnica z XVIII w..
• Prużany – Sobór Aleksandra Newskiego
z XIX w., hale targowe, budynek pierwszej
apteki, kościół Wniebowzięcia NMP z XX
w., dwór miejski z XIX w. „ Prużański Pałacyk”.
• Różany – zespół pałacowy książąt Sapiehów z XVI w., kościół p.w. Św. Trójcy
z XVII w., klasztor bazylianów, cerkiew
p.w.śś. Piotra i Pawła z XVII w..
The route is designed to visit historic buildings of the Pruzhany Land.
• An urban settlement Shere shevo – the
St
Туристический
маршрут №3
„Памятники
архитектуры”
Różański zespół pałacowy.
Położony na wysokim wzgórzu w północno-wschodniej części Różan. Należał do
Sapiehów. W XVI wieku został zbudowany dwupoziomowy murowany pałac w
kształcie krzyża z trzema wieżami. W centralnej części pałacu znajdowały się sale
paradne i westybul z czterorzędowymi
schodami, w części bocznej pomieszczenia
mieszkalne, gabinety, archiwum i biblioteka. Pod gmachem – duże dwukondygnacyjne podziemia o łukowych sklepieniach.
Pałac został poważnie zniszczony w 1698
roku przez wojska konfederatów, odrestaurowany w pierwszej połowie osiemnastego
wieku. W latach 1784-1786 pałac przebudowano według projektu Jana Samuela
Beckera, wtedy też rozebrano 2 wieże.
Na głównej fasadzie w centralnej części
wybudowano portyk z dwiema parami kolumn i pilastrami, zakończony trójkątnym
frontonem z rzeźbą.
Nicolas’s
Orthodox church
from the 19th century,
a Catholic church dedicated to the Holy
Trinity, a wooden belfry from the 18th
century.
• Pruzhany - the St Aleksander Newski’s
Orthodox cathedral church from the 19th
century, a covered market, the building of
the first chemist’s, the Ascension’s church
from the 20th century, an urban manor house from the 19th century, the ‘Pruzhany
Palace’.
• Ruzhany - the palace complex of the
dukes Sapiehas from the 16th century, a
Catholic church from the 17th century dedicated to the Holy Trinity, a Basilian monastery, the Sts Peter and Paul’s Orthodox
church form the 17th century.
The Ruzhany palace complex
It is situated on a high hill in the northeastern part of Ruzhany. It belonged to
the Sapiehas. A two-storeyed brick palace
with three towers was built on the cruciform plan in the 16th century. There were
sumptuous halls and a vestibule with four-line stairway in the central part of the
palace, while living quarters, studies, an
archive, and a library were in the side part.
There is a spacious two-storeyed basement
with arched vault under the building.
The palace was seriously destroyed by the
troops of the confederacy in 1698, and renovated in the first half of the 18th century.
In the years 1784-1786, the palace was rebuilt according to Jan Samuel Becker’s design and also then two towers were pulled
down. A portico with two pairs of columns
and pilasters, ended with a triangular frontage with a sculpture, was built in the central part of the main façade.
Маршрут включает
посещение памятников
архитектуры
Пружанщины
• Городской посёлок Шерешево
(Николаевская церковь 19 в,
Троицкий костёл 19 в,деревянная
колокольня 18 в.)
• Собор Александра Невского 19 в.
• Торговые ряды 19 в.
• Здание первой аптеки 19 в.
•Костёл вознесения Святой Девы Марии
начала 20 в.
• Городская усадьба 19 в. «Пружанский
палацик»
•Ружанский дворцовый комплекс, замок
Сапег 16 в.
• Троицкий костёл 17 в.
• Монастырь базилиан, Петропавловская
церковь 17 в.
Ружанский дворцовый
комплекс
• Расположен на высоком холме в
юго-восточной
части
г.п.Ружаны.
Принадлежал Сапегам. В 16 в. построен
двухэтажный
крестообразный
каменный дворец с 3 башнями. В
центральной части дворца находились
парадные залы и вестибюль с
четырёхмаршевой лестницей; в боковых
частях – жилые помещения, кабинеты,
архив, библиотека. Под зданием –
большие
двухэтажные
сводчатые
подвалы.
• Дворец был сильно разрушен
войсками конфедератов в 1698 г.,
восстановлен в первой половине 18 в.,
в 1784-86 гг.перестроен (архитектор
Я.С.Беккер): 2 башни были разобраны.
На главном фасаде центральной части
построен портик со сдвоенными
колоннами и пилястрами, завершённый
высоким треугольным фронтоном со
скульптурой
We recommend you hotel complexes with various services
Hotel „ Muchawiec”
Prużany, ul. Szyrmy 13.
Tel. 9-13-67, 7-14-60
Hotel „ Wieras”
Prużany, ul. Gorina-Kaliady 26.
Tel. 7-13-11.
Restaurants and snack bars
Gościom
Goś
Go
G
ośśc
ści
ciio
iom
om mias
mi
miasta
iast
sta
ta i rejonu
rej
ejjon
onu polecaonu
on
pooleca
p
eca
a
my kompleksy hotelowe
z różnymi rodzajami usług
Hotel „ Muchawiec”
Prużany, ul. Szyrmy 13.
Tel. 9-13-67, 7-14-60
Hotel „ Wieras”
Prużany, ul. Gorina-Kaliady 26.
Tel. 7-13-11.
Restauracje i bary
Restauracja ” Prużany
ul. Sawietskaja 17.
Tel. 9-35-45.
Bar ”Grill”,Różany.
Kawiarnia „Alesia”,Prużany.
Bar „Przydrożny”
Stacja kolejowa Oranczicy.
E-mail: [email protected]
Restauracja ” Prużany
ul. Sawietskaja 17.
Tel. 9-35-45.
Bar ”Grill”,Różany.
Kawiarnia „Alesia”,Prużany.
Bar „Przydrożny”
Stacja kolejowa Oranczicy.
E-mail: [email protected]
Для гостей города и района
представлены гостиничные
комплексы с различными
видами услуг
Гостиница «Мухавец»
г. Пружаны, ул. Ширмы, 13
Тел. 9-13-67, 7-14-60
Гостиница «Верас»
г.Пружаны, ул. Горина-Коляды, 26
Тел.7-13-11
Рестораны и бары
Ресторан «Пружаны»
Ул. Советская, 17
Тел. 9-35-45
Кафе «Алеся» г. Пружаны
Кафе «Гриль» г.п. Ружаны
Кафе «Придорожное»
Железнодорожная станция
Оранчицы