Europa Świętego Przymierza

,
i,ł
.d
ŚwIĘTEGo
PRZYMIERZA
Dramat jednej idei
MIKoŁĄ
GETKA-KENIG
Idea Świętego Przynierzabyła dla
Inauguracylny dokument podplsano
samjm czynl dla Świąta po piet"wszej
u'iązanego między Ros.14, Austrią, Prusami i Anglią, choć tym razem bez udziału te] ostatniej
Darł'ni prz;łvódc)' antynapoleońsklej koalic;i
ojnie światow ej Liga N aro dÓw
czy wspołczeŚnie
ntiędzyp anstvv
oNZ. Celem
ow ego p oro
tego
zuntienia była
obroną pohoju na Statynt Kontynencie
Ą edno czorrym w sp Ólnynti w
,
artoŚciani.
ak pisano \\' programor,vej deklaracji:
w rtzullctcie
tego
przymierza dehlarujenry
w n'iszych st0sttnk,i. h w2"łje lllrtt1
p
ażn
czy to lniędzy nanń, czy tniędzy nctszyllli
poddanyni, za jedyny zctśśrodelęrtcts łączący
WagapoliĘczla
- karykatura francuska
na obrady kongresu
wiedeńskiego,
l8I5 rok
uznajenry zasaclę OpcLrtą na słowąch i doktrynie
Jezusa Chrystusa ['. ] Iudzie powitltli zyć jak bracia,
nie w duchtt wrogoŚci i zentsty, lecz w duchtt
p ok oj
tt i pr zeb aczeni a. N ab
ozne, chrlrs
1s1.ti.t..
odrł'ołanla znakomicie wyraŻały dtrcha porer,r'olucyjnej epoki.
Paryzu
26wrzeŚnia l8l5 roku, po zakończeniu obrad
llłedeńskich' Stanowił ideologiczne dopełnienie
rł cze snitjszego polityezncgo porozumienia za-
Europy ponapoleonskiej nienal tym
w
.uv
zdecydowa1i Się kont)TLuowaĆ r'r.spÓ1ne działaniir
w obar'r,'ie przed povwotern nledar.vnego chaosu
Jednak o ije układ poliq'czn;' ograniczał sic
do czterech mocarst\Ą/, o tyle Śrvlęte Prz)lmig1'.
miało bardziej egalitarny charakter' Stało siq
tak, gdyz nie chodziło rv nim o konkretne polt
t)'Czne korzyści. ale o coświęcej. Czrvórprzr.
mierze nie miałoby racji bytu bez Świętegt
które sp aj ało ideolo gicznie i moralnic
całą Europe, a tym samym pozwalało ją kon
trolor,r'aĆ (rzecz jasna pro publico bono) NadzÓr
Pr z)rrnier za,
nad Europą podzielono pomiędzy pańSt\ł'a
naj silniej sze i naj sktr teczniej sze
pod lvz ględen_
mili tarn1'm ( niema| j ak rł' prz1,p adktr Rady Bez-
pleczeństrł'a oNZ) RÓrvn ocze snie zapcrl'nion o
sobie przych1,lnośĆi posłuszeństwo pozostałych
Globalny pokÓj rrynagał zelaznej rękojmi, którą
należałooprzeć na S\,\.ego rodzaju międzypaństr'l'olvej umorł'ie społecznej Taką oferolvało
Śrł'ięte Przymierze
U ZRoDEŁ
BezpoŚrednim inrcjatoren'r Sr'viętego Prz;.
mierza był cesarz ros1ski (i król polski) Ale
ksander I Przyrnierze u\\'azano \\'o\\'czas za rcalizacj7 rł,ielkiej dziejorł,ej misjl, .1aką niebiosa
por'i'ierzyły j emu, aniołorł,i p okoju, pi errł,sz emtt
rł'Śród gromicielr nienawistnego boga rł,ojn1'
Napoleona.
I
a
!
I
]
eszcze jako następca tronu Aleksander avrnt
1
e
podzrrł.rał rerł'olucjQ francuską, lv Ęrm pocz1nania
Bonapartego, kreu1ącego się na obrońcę
jc1
ideałór,ł..Jednak od momentu ustanorł'ienia dt Z)ry!'o tn1ego kon sulatu i zamordolvan ra ksi.ęcl.,.
S\MT l NOC
d'Enghien (po ktÓrym dwór petersburski przywdział clęzką załobę) Aleksander uwazał Korsykanina za c1micznego ry'rana najgorszej maści
W tym przekonaniu utwlerdziły go lamenty
szwajcarskiego polityka Fródćrica Cćsara de La
Harpe'a, którego ukochana ojczyzna została inkorporowana do Francji narozkaz Napoleona.
A]eksander, rrarCyz i megaloman' od dzlecrństr'va
podatny na metafżyczne uniesienia, całym sobą
zaangażował. slę w walkę przeciwko despocie
Z czasem racjonalny lnteres państwa zacząłna-
do idel. Aleksander pozostal mistykiem do
ko
a po odprawieniu baronowej s
znalazł w Ros;i nowych towaTzyszy o podobn1.m
końca zycia,
usposobieniu
Jednym z nich był Aleksander Sturdza Ten
potomek mołdawskich rvielmozóv. przez IaLa
sekreLarzor,ral rosy;skiemu ministrowi spraw
zagranicznych, dzięki czemu
lv
LB15 roku
znaIazI się w ścisłymkręgu cesarskich por'i'ler-
ników Właśniejemu z1econo ułozenie aktu
przymietza na podstawie notatek Aleksandra
bteraĆ cor az bardziej meta|izy cznego w1.miaru,
Sturdza, bliski zna1omy baronowe.l von Krudener,
który stał się szczególnie wyraŹny podczas
wojny rł. 1812 roku W czasie kampanii na
Śląsku A1eksander po raz pierwszy ob;awił
nalezał do zagorzalych propagatorow prawosławnego odrodzenia relig1nego. Juz po kongresie
krÓlowi pruskiemu pomysł zawiązania ligi monarchÓw chrześcijańskich
Istotny, choĆ nieco przypadkowy, wpł1.w na
duchowość Aleksandra mlała jego małzonka
E]zbieta Aleksiej erłł'La Cesarzowa była mrstyczką,
a dziękr
je.1
protekc.1i w zyciu
Aleksandra pojawiła
się osoba, która nadała osta[eczny kierunek
dotychczasowej burzy cesarskich myśli
Była to baronorł'aJulianna Barbara von Krudener, cÓrka i zona kurlandzklch arystokratÓw
w słuzbie rosy.1skiej. Swego czasu salonowa heroina i namiętna kochanka młodych oficerórł,,
w lB04 roku doznała nagłe.1 duchowej przemiany
Nieugięta prorokini odrodzonego antyoświeceniowego chrzeŚcij aństwa o dkryła por'vołanie
w wyniku niet)powego lł'1.padku - ZnaJomy
padł trupem w chwili pozdrawianla jej na ulicy.
Po długoletnich rekolekcjach i konsu1tacjach
z licznyml' mistykami baronowa s[ała się propagatorką mi1lenaryzmu. Napoleon był dla nie.1
ZapewniĆ tysiąc lat nleprzerwanego panowanla
wiedeńskim opublikował po francusku swo.1e
przemyśJenia na ten temat, mając na celu szerzenie na Zachodzie wiedzy o duchowości
Chrystusa na ziemi.
pralvosławia Święte Przymierze, opalte na
Antychrystem, którego nd'eży zniszczyĆ, aby
Pierwszy raz Julianna Spotkala się z A1eksandrem rł'iosną 1815 roku, w kryzysorłym
okresie l00 dni Napoleona BezpoŚrednia konfrontacj a z nab ozn)rm natchnienlem kurlandzklej
damy sprawiła, ze władca urł,ierzyłw srł'oje
nadludzkie przeznaczenie. Przez kole;ne miesiące
spotykał się z nią, prowadząc natchnlone dysputy
1 uCZeSŁnrcząc w Seansach sprrytystycznych
Marie Kummer, ktÓre od ki1ku 1at byĘ głÓwnpn
ŹrÓdłem proroctw baronowej. Wza1etnna zazy-
łośĆnie trwała .1ednak zbyt długo, gdyz za-
chłannośĆKummer (starające3 się podstępem
wyłudziĆ pleniądze od cesarza) sprorł'adziła
niełaskę na .;e.1 protektorkę Jednak Aieksander
podpisał akt Swlętego Przymierza, kiedy baronowa poZoStawała jeszcze w pełni łask. Przyszłe
Zwątplenie w.1e.1 osobę nie poderrł'ało zaufania
sformułowany ch pr zez nlego r.lytycznych, miało
dopomóc w osiągnlęciu tego ceiu
CI9Z^PRZED BURZĄ
Dalsze dzieje Świętego Przymierza nlerozerwa1nie wtązały slę z losami milrtarno-d1plomatycznego sojuszu czterech mocarstw. Niemal
od początku było jasne, ze chrześcijańska
jed
nosc pozosta
n ie j
edym ie papi
erorł),m ZwTol
e
m'
Polityczne realia drastycznie zlł.eryflkowały
praktyczność tego t)pu ldealnych,
n iereal nych. konstrukcli
a
qTn Samym
Przedmlotem sporu były rózne koncepc-1e
kształtu pokongresowej Europy repTezentowane
przez
Ros-1Q i
Austrię. Plenł.sza, W)rpracow}nvana
przez Aleksandra w porozumleniu z hrabiami Capo d'Istria i Nesselrode' promowała ideę
Scena zpiehła,
mal. Antoine Wiertz,
lata dwudzieste
XIX wieku
SWTT ]
NOC
doŚwiadczył od ttpadktt Ceslłrstwa rzymshLego
mentarnej reprezentacji ludu
kązdą władza jest zagrożona LLtratq stabilności
Prze
ą
postawę
reprezentował austriacki kanclerz Klemens
6
e
A
ż
|
monarchii konstytucy.l nej op artej na sp okoj nej
współpracy monarchy, rady mlnistrÓw i parla-
Wszys
|
]
th i e el
en'tenty zn
aj duj
ł się w stan
i
e w r ze
)
nią,
niczym gmacĘ jahiegośmiąsta odczuwającego
Metternlch, ktÓry wolał zapewniĆ Europie rządy
si1nej ręki, obawiając S1ę następSt\\r liberalnych
fanaberil. Potencjalna prze\ĄIaga jedne; z opcji
piet'wsze wstrząsy trzęsienia ziemi, htÓre rychło
wszysth.o zl1iszczy Faktycznie' nlemal na całym
skutkorł.ałahegemonią rł, Europie Rosjl lub
Austrir, dlatego mozna po\Ąrątpie$.ać w altruis [yczne (pro europe.l skie) mo tl.wacj e lch przy-
rł.iąz1,.waly się konspiracje
wódcÓrł' Co prar,ł'da trudno podrł'azać SZCzerośĆ
r'viary rosyjskiego cesarza wjego dziejorvą misję
zb awiania świata, korzyśćdla międ4państwowej
towej poświęciĆzycie dla rł.olności(przynajmnie;
w sferze deklararyrłrre.;)' nie zamierzało się pod_
pozyc.1i Rosj i rqlni|2łab1' borł.Lem ze szczęścia
uciekał się niejeden monarcha, dla ktÓrego
całe.1 Ellropr' Inacze.1
przemoc była skutecznym sposobem Zapro\Vadzania spoko1u Represje wzmagały tylko ogÓ1ne
przeds ta\\iab'
51ę m o ry\\.acJ e
kanclerza Przebiegły racjonalista Ze
StaIej
szkoł)' terezj ańsko j óZefińsklego abs olu tyzmu
całe zycie poŚwięcił Austrll, stawiając soble za
cel prz;.wrÓcenie je.1 historycznej pozycjl Po'
dejrzlilvośĆkanclerza wobec Petersburga w1ntkała z [ego, Ze rosyskl patronat nad ustrojaml
konstytuc;'jnymi niweczył austriackle p1any'
a nawet grozil kolejną antyabsolutystyczną
rewo1ucją, które.1 skutki był;, trudne do przewidzenia
obszarze poboznre sprzymierzonej Europy za-
i
spiski polityczne
o mnlel lub bardziej antysystemowym obliczu
Młode pokolenie romantycznej młodziezy, go-
porządkow1łvać p oliq1 nej dys cypllnie, do ktÓre;
rozdraznienie
Bezprecedensowy kolegialny zarząd mocarstw
nad Europ4 realizor'r'ano poprzez odb).wane
cyklicznie kongresy, na których omawiano aktualne problemy i sposoby lch rozwtązanta
PienĄ/Szy zwołano r'r' l B 1 B roku rł' Akrł'izgranie,
miej scu o szczegÓlne.1 europejsklej symbolice.
Zgromadztli się [am przedstawicle1e czterech
mocarstw,
\\.
tym az trzej monarchowie (Austrii,
Rosji i Prus) Spec.1alnym gościem kongresu
był Irancuskl premier ksiązę de Rlchelieu' za'
Student teologii Karl
Ludwig Sand morduje
konserwaĘwnego
pisarza Augusta von
Kotzebue w 1819 roku,
rycina niemiecka,
ok 1820 roku
proszony rł' związku z zakończenlem SojuSZnicZeJ
okupac1r krÓ]es[rł,a BurbonÓr'v Nowa' restau'
porządku Franc.] a
zosLała prz)!ęta do klubu rł,szechpotęznych'
ro\\Iana do przedrervolu c)] nego
rł'spÓłtrvorząc od tej poDI Ż\\/. Pięcloprą.mierze
Przy okazji załatrviono tez kilka innych,
mnre.1
Nrepokoje dotknęły nlemal całego pokon
rł'azn1lcfu 5p1ą1''
Deklaracja końcowa kongresu ponorł'nie
podnosiła kwestię chrześcijańskiej .1edności
rł'obliczu zła rervolucji. Po sejmie r'varszar't'skim
r pienvsz,vch dośvriadczeniach rł. roli monarchy
konstytugylnego Aleksander nie mlał jeszcze
powodÓlł,, aby zrazaĆ się do swojej libera1nej
rł'izji. Nie minęło jednak duzo czasu i jego po'
starł'a zaczęła slę zmieniaĆ ku uciesze
Jak pisal
Metlernicha
Gentz,
lł' 1818 roku Frledrich r'on
rvspółpracor'vnik kanclerza,
\N
ewnątrz w szysthich
hrajow europejskich trauiottych przez silną go rąCzhę
przejau,iają się przedwstępne r/mpLonry głałtownyt'h honwuls1i' jahich Świat cywilizowarly nie
greso\ł/ego ŚrłĄata Nawe I rł. Al
gJ
li, przedstauiane1
jako rł'zor stabilizac.1i opaItel na
dra1ogu.
rł' 1819 roku doszło do masakry demonstrantórł
domagających się reform)r prawa rłyborczego
Tego sarrrego roku niemieckl studenL z zimną
krwią zasztyle|or'r'ał Znanego reakc11nego dra'
ma[opisarza (i rosy.lskiego szpiega) Augusta
r on Kotzebue. rozpocz) najac tym srm; nr seric
zamachórł' rł. kole.1nych latach W odporł,iedzl
Metternich r'r. porozumieniu z rłładcami pańs|ri
Zv,lązku Niemi eckiego r'l'prorł'adził porvszechna
cenzurę, a takze porł,ołałkomisje ś)edczą z za
daniem inrr lgllorł ania unI\^ cr5)'lt'lorł i tępicnr.
SWIT I NOC
niezaleznego ruchu studenckiego. Pod rłpł1rverl
Iomant)Icznego nacjona]izmu młodziez akademicka sprz1'jała idei zjednoczenia Njenriec
godzące.1 lł' postanor.vienia r'viedeńskie
Deklarac.1l nie podprsała Anglia, cl_roĆ
ralnego pacyfizmu. .1ak Z oba\V prze d vrpł,r'łvanri
Mettern i ch a. Pieru-sza in ten'rrencj a zbr ojna, zatrvierdzona na kole.ln; m kongre sie rv Lublanle ,
KRYZYS 1820 ROKU
zos[ała przepror'vadzona prZeZ
I
rv KrÓ1estr'r.ie
PRoToKoŁ oPAWSKI
Rok I820
Prz1rn15'1 ko1e.1ne, o rł.le1e po\Yaz-
niejsze, ciosy W S$lc2''i-,
r'v
Hlszpanii rł'ybuchło
po$.Stanie przecirvko despotycznym rządom
Ferdynanda VlI W następn)rm miesiącu lł, Loncl;mie r'l1 to sprsek na zycie minis|rÓrłl Niemal
rórł'no cześnierł' P aryzu zamordolvan o królel'lskiego bratanka księcia de Berry, jedynego zdolnego do biologicznego przedłuzenia dynastlr
(syn pogrobor'r.iec urodzlł się kilka mleslęcy
pÓŹniej) \V l1pcu Neapol stał się centrum
rerł.o1ty ta.1nej organizacjr karbonanuszy pos
tu1u1
ących unvorzenie
zjednoczonel republi-
skrupuły
Londynu rłvnikał,v u, rÓlvn)'m sLopnitt z libe'
i
ir'o1
sko aus triackie
obojga Sycy'lil Pomrrr'Lo anglelskich
franctrskrc1r obiekcji akcaa \Ąiiec1nia została
usprarviedlirviona prośb4s),cy]llskicgo krola
o pomoc
Rok poŹniej monarcho\\'ie Spotkali slę u-\\-eronie Rozmar'viano głór'r'nie o przedłuza.1ące1
się rer'r'olucji rł. Hlszpanir osta[ecznie mocalst\\.a
pozli.oliły Ludwlkor'vj XVIII na przekroczenie
Pirenejórv i prz1'w.rócenie Ferdynanda \rII do
r,r'ładzy abso1utne] W r'i'yniku bitwy pod Ttocadero rer.vo1ucjonlstórł' zmuszono do złozenia
bronl. Francja rv g1orii mocarstwowej chił'ały
rvróciła na łono lvielkich monarchli Europy,
ugrunto\\.u]ąc przy okazji srł'ój absolutystyczny
s)rstem
ki lł4oskiej Niedługo
GRECKI DYLEMAT
potem rerł,oJucjoniści
pojawili się
Portu
galir r rł' Piemoncle
r'r'
Tymczasem lv KrÓ-
lestrł'ie Polsklm Ale-
W Weronie Metternich zyskał pełne zattlanie
A1eksandra, który porł'iedział rł,te dy: Nie llalezy
już wtęcej widzieĆ polltyki angielskiej, fl'cLtlcuskie.j ,
rosyskreJ, prttskie.j, austriachiej; jest jttz Lylho
ksander z nleukr1łr'a-
polityha wspóIna, lłtÓra noże nąs urątowdt
nym rozdraznieniem
nie, natomiast realiza-
i htÓra powinna być wspÓlnie realizowana przez
lud1 L nonarchÓw Zmtanę sl,voich poglądólr.
udorł'odnił3uz rok rł.'cześniejrł, Lublanle, gdy
doniesiono mu o powstaniu w- Grecji Cesarz
nie zr'vlekał z osttą repr1.mendą pod adresem
bun torł,nikórł' W Weronie mo Carst\\'a o głosi\,
rł,spó1ną dek1arację potęplająCą działania
cja rozczarowała go
Gr ekÓr'r.
doświadczałprozy
l1-
bera1nych rządór,r'
W pismach teoreL;.ków wszystko lł1-glądało łatrvo i przyjem-
nlepomlernie Krytycz
na śmiałoŚĆ1711l partli
kaliskiel mocno uraziła apod1,ktycznego
cesarza Obrazonego
p rz e
ciwko pr arł'owite.1
Aleksander oficjalnie potępił powstanie,.1ednak
nle bez \Ą}-rzutÓw sumienia Przecjrłnikiem Greprzebrzmlała pC]tęga od ponad
kór.v była Turc1a'
d11skiego r'i głębr Ros3l Przyb1'\Ą'ająC do czeskiej
dobrz
omatórłl Efektem obrad
ko1ejnego kongresu b,vł tzv,,, protokÓł opar'i.ski
opisujacy zasady bezpośrednie'1interrvenc1i
\\i Spra\\), lnnego kraJtt rł' imję rvspÓlnego interesu Kazcle państrvo, r,r' kLólym nastąpiły ja
obro ny niedalłł_Lych aksj
kiekolr'i.rek .,nielega].ne" zmian), uslrolou'e,
mtlln zostltc |lllllll11ll1) r'ZIlie rr r1ętc pozl nrrr ias
prz1,mlerza Bęc1ąc rvrogien całe.1 Europy. mu:illL. -iC liczr c z miqJz1prn.trł ott l in1el'rr Cn,'ill.
takze zbro jną
r'rł a dz,v suł tan a.
Szybko się okazało, ze Sr'l'tęte Prz)lplę1r.
stanęło r'i, obliczu por.vazniejszego problemu
niz dotychczasowe konspiracje Co prarvda
na własny liberalny eksperynrent Aleksandra
dobrły rł'ie ścio buncle elltarnego pułku gr'r'ar-
oparvy, monarcha był juz mniej skory do
-
lr.ieku borykająca siQ z kr;'zysem A1eksander
e
pamiętał konstant;''l'lopolitańskie zakusy
s\\'ojej babki snujAcej marzenia o odrodzenlu
ce SarS[wa bizanq,.1skiego Na pierr'r,szy plan rł1suwała slę klr'estia re1igqna _ rv końcu ceSaIZe
ro5ISc,v uznar'r,ali się za obrońcÓrv prarł.osłar'via,
a dla Grekór'r.religla to filar narodor'i'ej śrviadoścr GłÓrłn1łl adr'rl okatem gre cklch interesÓrł'
Petersburgtr b;ł ulodzonv na Kor1u minister
mo
i'v
Joanni s Kapochstrlas Faktem
]eSt, Ze \4e tternich, Śrviadom zgltbnego 11,pł;'wu
Capo d'lstria,
cry'1i
Greka na CeSarZa, zdołałdopror'l.aclzić do
19
jego dymisji rv 1822 roku ,fednak ros;.'jskr
_
_ -==2
ŚwIT 1NoC
pociąg do Hellady, sięga.1ący czasów Włodzimierza Wielkiego, nle przestawał dręczyĆ imperatora
Tymczasem nieoczeklr'vanie sprarł.ę Grecji
podniosła Anglia, dotąd bierna lv sprawach europejskich Po tragicznej Śmrerci 1orda Castlereagh
na czele Forelgn office stanął George Canning,
który zdecydował się wykorzystać powszechne
w Europle poparcie dla grecklch powstańcÓw
Żadne z mocarstw nie miało porł'aznie1szych
zobowiązań rł,obec imperlum osmańskiego,
które od upadku Napoleona pozos[awało na
uboczu d1p1omatyczn)'ch układów Charakterystyczne, ze po deklaracji paryskie.1 wielu uwa-
Po kl1ku latach od kongresu w Weronie ich
przedstalł,iciele ponownie mre1r się spotkaĆ
aby r adziĆ nad przyszło ścią
S
tarego Ko nt1.rren [u
Jednak tym razem Zaden nie szermował ju;
rł'znio słyml europ
ej
sko-chrześcr.1 ańskimi
s
en
tencjaml Nlemało przyczyn|ł się do tego fakt
ze z prerr,ł'otne.1 kongresowej grł-ardll na placu
boju został tylko Metternich Cesarz austriacki
l król pruskl nie lł.chodzili w grę, by1i bowiem
figurantami bez osoblstego autorytelu Dni Ślłrętego Przym ier za byLy p oliczone
EPILOG
27 Iipca lB30 roku r''',e Franc.1i rłybuchłare
wolucja Nle uplynęło półtora tygodnia, a na
francuskim tronie zasiadł Ludrvrk Fr1ip
I,
monarcha
nre z boze1 łaski, ale z w'oli ludu, a rłłaŚcirł'ie za-
moznych klas średnich, któIe \\r porę zapanowałr
nad masami. Sprą.mierzeni zatrwoą''li slę, a1e
r'vojna z Francj4 oznaczała porł'rÓt do chaosu
Z począlku stulecia' Lecz perrien anonimowy po
lrtyk z epokl powiedział' że kieĘ Francja hichti
CCłłaEurOpCł dostaje lłatąru Stało się tak i qm
razem W sierpniu tego samego roku na ulice
r'l'yszll Be1gowre, domagąąc się atttonomii rł. ramacl_.
Epizod rewolucji
1830 roku w Brukseli,
ź mal. Gustave Wappers,
a
1835 rok
żało 1a za wezrł'anje do krucjaty przeciwko eu-
ropej sklm muzułmanom WÓr'vczas Aleksander
uspoka.1ał Wysoką Portę' Ze aht tej natury rue
będzie w żadtrym wypadhu słuzyłnastLaniu wrogości
wobec ludÓw' htore nie mają szczęŚCia być chrze'
ści1ońshttni Jednak kilka lat pÓŹniej dotychczas
sceptyczni r,ł.obec Ślviętego Przymlerza Anglicy
zapragnęli wykorzys taĆ ego unifikac11ny ch arakter rł' celu uśmierzenianlepoko.;ór't'w newralgicznym regionie cleśnincZalnomorskich.
Z początkuAng1icy skupili slę na formor'r'aniu
rł'łasnego stronnictwa rv terenle Dopiero po
śmierci Aleksandra i wstąpieniu na tron N1iko.1
łaja I Cannlng zaoferował Petersburgor'vi r'vspÓlną
mediac.lQ mającą na celu szybkie
;
MIKoŁAJ
GETKA-KENIG,
doktorant
w Instytucie
Historycznym
Uniwersytetu
I
a
!
I
I
Warszawskiego,
student historii
sztuki, członek
Collegium
Invisibile,
zajmuje się
historią XIX wieku
i korzystne
zakończenie \voJny.
Mikoł a; nie rł'ierzy ł r.ł' o gÓlno europ ej ską ideę,
a formę Świętego Przymierza zaakceptor'vał
tylko ze wzg1ędu na dorazne lnteresy Jednak
od początku nie ż's,cz,,lł sobie, aby lnne kraje
wrykaĘ nos w wewTlętrzne sprarł.y Rosji Dlatego
dobrze rozumiał slę z Canningiem, ktÓrego
przer ażały potencJ a1ne konsekrł'enc1 e dalszego
prZeS trzegania protokołu opalvskiego
Na razie lł'spóJnre ZaJęto Się krł'estią grecką
Co prar'r'da Tl-ircy nie zamierzalj dar'r'aĆ Za \\'Jrgraną, jednak po kilku udanych akcjach zbro.1
nych (zrłłaszczapo bttlvie morskie; pod Nar'arrno) podporządkor.vali się ta|ow1 mocalstw
królestwa Nider1andÓrv, a nieił.iele póŹniej niepodległoścrRozpoczęła się skomplikowana gI..
dyp1omatÓl,,' starających się uniknąć konfliktl:
zbro.1nego. We Francji przewrót dotyczył ustrojlr
i idealów, w Be1gii dochodziła kwestia zmian
geopo1ltycznych Niedawry'' pozomie mało istou'r1'
grecklprecedens w pełni ob.1awił swoje zdradlir.l-e
imp1ikacje Rosja, pełna obar.v przed da]sł.mr
dztałanlami P ary ża, zaczęła straszyĆ intelwencj 4
S
ko zareagor'vała Anglla' ktÓra ponorłł_Lie pr4rolQ
arbitra ZarÓrłno Francja, jak i Austria
.1ela
i Prusy zgo dz1ły się zwołaĆ sp ecj a1ną konferencj ę
pokojor'vą Przystał na to rór'vniez Mikołaj' od
grudnia Zajęty lozpra\vą z rłłasnynr poddan1.mr
nadW'isłą Przed końcem roku do powaznie.1szych
rozruchów doszło równiez l,v granicach Państrł'a
Kościelnego oraz kl]ku kantonach Szr,va;carii
Nagłe rł'rzenre na Star1.m Kont1łrencle
szńko
zostało ugaszone Nalvet francuscy i be1gijscr
rervolucj oniścipo wygrane.1 prz1'brali p owazna
mrnę ptar'vorządnych męzów stanu pragnącyclr
ciszy i spokoju. Z pozoru r'r'szystko li''rÓciło dc
normy' jednak nie była to prarł'da Wraz z na
stan
iem burzuazyj
ne.1
mon archij lip
cor.r' e.1,
nie-
podległoŚclą państwa Belgór.v oraz zastąpieniem
Konstyttlc.1t KrÓles trva Polsklego
S
tatutem
C)r'
sani('Zn)'m rozpadly się okorr1 S* iqtego Pr:i
mierza Kied,v zabrakło spoiwa, system r'viedeńsk
zaczął się S)'Stematycznie rł1'kruszać, choĆ cl.
ostatecznego końca został mu blisko r'l'iek l