ART. 258

Postępowanie w sprawie naruszenia Traktatów
przeciwko państwom członkowskim (art. 258260 TFUE)
Postępowanie Komisji przeciwko państwu
członkowskiemu – art. 258 TFUE
Postępowanie państwa członkowskiego
przeciwko drugiemu państwu
członkowskiemu – art. 259 TFUE.
Sankcje finansowe z tytułu niewykonania
wyroku TS UE lub niedokonania
transpozycji dyrektywy –art. 260 TFUE
Postępowanie Komisji przeciwko państwu
członkowskiemu – art. 258 TFUE
Jeśli Komisja uzna, że Państwo Członkowskie
uchybiło jednemu z zobowiązań, które na nim
ciążą na mocy Traktatów, wydaje ona
uzasadnioną opinię w tym przedmiocie, po
uprzednim umożliwieniu temu Państwu
przedstawienia swych uwag.
• Jeśli Państwo to nie zastosuje się do opinii w
terminie określonym przez Komisję, może ona
wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej.
Postępowanie Komisji przeciwko państwu
członkowskiemu – art. 258 TFUE
•
•
•
•
•
•
•
Statystyka:
Lata 2010-2014;
1. Polska – 40 wniesionych spraw.
2. Grecja – 30
3. Belgia – 28
4. Włochy, Francja – 25.
D- 23, UK- 7.
Naruszenie „zobowiązania wynikającego z
Traktatów” – pojęcie.
• Naruszenie TUE i TFUE
• Naruszenie zasad ogólnych prawa UE,
• Naruszenie przepisów Karty Praw
Podstawowych (w zakresie w jakim wiąże ona
państwa członkowskie),
• Naruszenie obowiązków sformułowanych w
aktach prawa wtórnego (rozporządzeniach,
dyrektywach, decyzjach i innych wiążących pod
względem prawnym)
Podmiot dopuszczający się naruszenia
(legitymacja procesowa bierna)
• Skargi są zawsze wnoszone przeciwko
państwu, niezależnie od tego jaki organ
państwa dokonał naruszenia.
Sposób i forma naruszenia.
• Państwa członkowskie odpowiadają za
naruszenia prawa UE dokonane w
dowolnej formie.
• Priorytetowo traktowane są sprawy, które
rodzą największe ryzyko oraz mają
rozległy wpływ na obywateli i
przedsiębiorstwa, a także są najbardziej
uporczywe.
Kto może zainicjować postępowanie w sprawie
naruszenia?
• Tylko Komisja ma prawo do wszczęcia postępowania na
podstawie art. 258 TFUE
• Sprawa T-328/06 A.J. Siwecki
• W związku z powyższym należy przede wszystkim zauważyć, że
osoby fizyczne ani prawne nie mogą zwracać się do Sądu Pierwszej
Instancji ze skargami, których przedmiotem są przepisy, decyzje lub
działania władz krajowych państwa członkowskiego. Sąd Pierwszej
Instancji nie jest też instancją odwoławczą w stosunku do sądów
krajowych, których orzeczeń nie może ani uchylać, ani zmieniać.
• W rezultacie skarga wniesiona przez osobę fizyczną, której
przedmiotem jest odwołanie od orzeczeń sądów krajowych oraz
decyzji krajowych organów administracji publicznej zostałaby
odrzucona jako oczywiście niedopuszczalna.
Możliwości przysługujące jednostkom w przypadku
naruszenia przez państwo zobowiązań
wynikających z prawa UE
• 1. Wniesienie petycji do Parlamentu
Europejskiego.
• 2. Wniesienie skargi do Komisji
Europejskiej
• 3. System SOLVIT.
• 4. Możliwość badania naruszeń prawa UE
przez sąd krajowy.
Petycja do Parlamentu Europejskiego
art. 227 TFUE
• Wszyscy obywatele Unii, jak również
wszystkie osoby fizyczne lub prawne
mające miejsce zamieszkania lub
statutową siedzibę w Państwie
Członkowskim, mają prawo kierowania,
indywidualnie lub wspólnie z innymi
obywatelami lub osobami, petycji do
Parlamentu Europejskiego w sprawach
objętych zakresem działalności Unii, które
dotyczą ich bezpośrednio.
Petycja do Parlamentu Europejskiego
art. 227 TFUE
• Skutek?
• Parlament może poprosić państwo
członkowskie o zaprzestanie naruszenia
• Parlament może o sprawie poinformować
Komisję Europejską a ta wnieść przeciwko
państwu skargę do Trybunału
Sprawiedliwości
Wniesienie skargi do Komisji Europejskiej
• Standardowy formularz
• Internetowo lub pocztą,
• Komisja potwierdza otrzymanie skargi w
terminie 15 dni roboczych,
• Komisja ma 12 miesięcy na zbadanie
skargi,
Wniesienie skargi do Komisji Europejskiej
• Skutek?
• Komisja może wszcząć formalne
postępowanie przeciwko państwu,
• Komisja może zaproponować inny sposób
rozwiązania sporu (jeśli istnieje),
• Komisja może odrzucić skargę o czym
powiadamia skarżącego.
Wniesienie skargi do Komisji Europejskiej
• Komunikat w sprawie zasad
postępowania w stosunkach ze
skarżącymi w przedmiocie stosowania
prawa unijnego. COM(2012) 154 final.
System SOLVIT.
• Powołany w 2002 r. [C(2013) 5869 final]
• Sieć jednostek administracyjnych
działających w państwach EOG (w Polsce
w ramach Ministerstwa Gospodarki)
• Jednostki te współpracują w celu
rozwiązywania problemów w zakresie
niewłaściwego stosowania prawa UE
• Musi być element transgraniczny
Możliwość badania naruszeń prawa UE przez sąd
krajowy.
• W ramach postępowania przed sądem
krajowym, jednostki mogą podnosić zarzut
naruszenia prawa unijnego przez państwo
członkowskie
Możliwość badania naruszeń prawa UE przez sąd
krajowy.
• Skutek?
• 1. Sąd może zastosować bezpośrednio
przepis prawa UE (np. dyrektywę, która
nie została przez państwo wdrożona w
określonym czasie).
• 2. Sąd może się zwrócić z wnioskiem o
wydanie przez TS UE orzeczenia w trybie
prejudycjalnym.
Bezpośrednie zastosowanie przez sąd krajowy
dyrektywy, która nie została wdrożona w terminie
• Wyrok Sądu Rejonowego w Krakowie z
dn. 10 VI 2014 r.
• W sprawie zwrotu kosztów leczenia
transgranicznego,
• (Dyrektywa nr 2011/24/UE miała zostać
wdrożona do 25 X 2013 r.)
Wniosek sądu krajowego o wydanie orzeczenia
prejudycjalnego przez TS UE
• Sprawa C-313/05, Brzeziński przeciwko
Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie
• Czy przepis art. 25 [WE], w którym został
zawarty zakaz nakładania między państwami
członkowskimi ceł przywozowych i wywozowych
oraz opłat o skutku równoważnym, zakazuje
państwu członkowskiemu stosowania art. 80
[ustawy o podatku akcyzowym] w sytuacji, kiedy
podatek akcyzowy pobierany jest od nabycia
każdego samochodu, niezależnie od miejsca
jego pochodzenia przed pierwszą rejestracją na
terenie kraju?
Z jakich faz składa się postępowanie w sprawie
naruszenia Traktatów przez państwo?
• 1. Faza administracyjna
• 2. Faza sądowa.
Faza administracyjna
• Etap nieoficjalny – wykrycie naruszenia
przez Komisję i próba skłonienia państwa
do zaprzestania naruszania Traktatów.
• Etap oficjalny
– Komisja wystosowuje do państwa
wezwanie do zaprzestania naruszenia
(„pismo ostrzegawcze”)
- Komisja skierowuje do państwa
„uzasadnioną opinię”.
Co zawiera „uzasadniona opinia” Komisji przyjmowana w
związku z postępowaniem w sprawie naruszenia Traktatów
1. Zarzuty, które Komisja stawia państwu.
2. Wyznaczenie terminu, w którym państwo
musi zaprzestać naruszeń (termin ten
powinien być odpowiedni do okoliczności
sprawy).
Faza sądowa postępowania przeciwko państwu
członkowskiemu.
• Komisja kieruje skargę do Trybunału
Sprawiedliwości (nie Sądu), który ma
kompetencję do rozstrzygania spraw w
tym zakresie.
Skargi państw – art. 259 TFUE
Każde Państwo Członkowskie może wnieść sprawę do Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jeśli uznaje, że inne Państwo
Członkowskie uchybiło jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą
na mocy Traktatów.
Zanim Państwo Członkowskie wniesie przeciwko innemu Państwu
Członkowskiemu skargę opartą na zarzucanym naruszeniu
zobowiązania, które na nim ciąży na podstawie Traktatów, powinno
wnieść sprawę do Komisji.
Komisja wydaje uzasadnioną opinię, po umożliwieniu zainteresowanym
Państwom przedstawienia, na zasadzie spornej, uwag pisemnych i
ustnych.
Jeśli Komisja nie wyda opinii w terminie trzech miesięcy od wniesienia
sprawy, brak opinii nie stanowi przeszkody we wniesieniu sprawy do
Trybunału.
Art. 260 TFUE – wykonanie wyroków TS
1. Jeśli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdza, że
Państwo Członkowskie uchybiło jednemu z zobowiązań, które na
nim ciążą na mocy Traktatów, Państwo to jest zobowiązane podjąć
środki, które zapewnią wykonanie wyroku Trybunału.
2. Jeżeli Komisja uzna, że dane Państwo Członkowskie nie podjęło
środków zapewniających wykonanie wyroku Trybunału, może ona
wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, po
umożliwieniu temu Państwu przedstawienia uwag. Wskazuje ona
wysokość ryczałtu lub okresowej kary pieniężnej do zapłacenia
przez dane Państwo Członkowskie, jaką uzna za odpowiednią do
okoliczności.
Jeżeli Trybunał stwierdza, że dane Państwo Członkowskie nie
zastosowało się do jego wyroku, może na nie nałożyć ryczałt lub
okresową karę pieniężną
Art. 260 ust. 3 TFUE – skarga dotycząca braku
informacji o transpozycji dyrektywy
• 3. Jeżeli Komisja wniesie skargę do Trybunału zgodnie z
artykułem 258, uznając, że dane Państwo Członkowskie
uchybiło obowiązkowi poinformowania o środkach
podjętych w celu transpozycji dyrektywy przyjętej
zgodnie z procedurą ustawodawczą, Komisja może, o ile
uzna to za właściwe, wskazać kwotę ryczałtu lub
okresowej kary pieniężnej do zapłacenia przez dane
Państwo, jaką uzna za odpowiednią do okoliczności.
• Jeżeli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie
prawa, może nałożyć na dane Państwo Członkowskie
ryczałt lub okresową karę pieniężną w wysokości nie
przekraczającej kwoty wskazanej przez Komisję.
Zobowiązanie do zapłaty staje się skuteczne w terminie
określonym w wyroku Trybunału
Ustalenie wysokości kar finansowych (jakie
czynniki należy uwzględnić?).
• Ciężar naruszenia dokonanego przez
państwo.
• Długość okresu naruszenia,
• Konieczność zapewnienia skutku
odstraszającego, aby zapobiec kolejnym
przypadkom naruszenia.
Sprawa C-320/13 (Komisja przeciwko Polsce)
• 1. Komisja wniosła o nałożenie na Polskę kary w
wysokości 61 380 euro za każdy dzień
opóźnienia wdrożenia dyrektywy o promowaniu
stosowania odnawialnych złóż energii
• 2. Opinia rzecznika generalnego z 11 XII 2014
potwierdziła uchybienie.
3. Postanowieniem Prezesa TS z 30 III 2015
sprawę wykreślono z rejestru.