prognoza_srodowiskowa_ul_warszawska (rozmiar: 938.92 KB)

prognoza_srodowiskowa_ul_warszawska (rozmiar: 938.92 KB)

URZĄD MIASTA SKIERNIEWICE
Biuro Planowania Przestrzennego
i Planowania Inwestycji
w Skierniewicach
96-100 Skierniewice, ul. Floriana 9
tel.(046) 832 57 74
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA
ŚRODOWISKO
SPORZĄDZONA NA POTRZEBY
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
MIASTA SKIERNIEWICE
Fragment miasta położony przy ulicy Warszawskiej
Autor prognozy: Bogumiła Dąbrowska
Opracowanie graficzne: Michał Ziębiński
sierpień 2016 r.
Spis treści
Rozdział
I. Informacje wstępne
1. Przedmiot opracowania
2. Cel i zakres opracowania
3. Podstawowe przepisy prawne
4. Metoda zastosowana przy sporządzaniu prognozy
II. Ocena istniejącego stanu środowiska
1. Warunki klimatyczne
2. Rzeźba terenu
3. Uwarunkowania gruntowe
4. Warunki hydrologiczne
5. Warunki glebowe
6. Zasoby naturalne, walory krajobrazowe i ich ochrona prawna
III. Ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego
IV. Potencjalne zmiany w środowisku przy dotychczasowym
użytkowaniu
V. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, istotne z punktu
widzenia projektowanego planu oraz sposoby, w jakich
zostały one uwzględnione podczas opracowywania
projektu planu
VI. Prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
1. Przewidywane skutki wpływu ustaleń projektu zmiany planu na
środowisko przyrodnicze oraz na cele i przedmiot ochrony Obszaru
Natura 2 000 z uwzględnieniem zależności między tymi elementami i
między oddziaływaniami na te elementy
2. Ogólna ocena potencjalnych skutków wpływu realizacji ustaleń
projektu planu na środowisko i jakość życia i zdrowia ludzi
VII. Propozycje rozwiązań ograniczających negatywne
oddziaływanie na środowisko oraz propozycja
rozwiązań alternatywnych
VIII. Propozycje rozwiązań mających na celu zapobieganie
ograniczenie, lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko mogące być
rezultatem realizacji planu, w szczególności na cele i
przedmiot ochrony obszaru natura 2000 oraz na
integralność tego obszaru
IX. Metody analizy skutków realizacji postanowień projektu
planu oraz częstotliwość jej przeprowadzania
X. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
XI. Wnioski końcowe
Literatura
Dokumentacja fotograficzna
2
Strona
3
3
4
5
5
6
6
6
6
6
6
7
9
12
12
16
16
16
24
25
26
26
28
30
31-33
I. INFORMACJE WSTĘPNE
Przedmiotem niniejszego opracowania jest Prognoza oddziaływania na środowisko
wykonana na potrzeby projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
sporządzonego dla fragmentu miasta Skierniewice położonego przy ul. Warszawskiej.
Obszar objęty projektem zmiany planu stanowi działkę nr 156/2 o pow. 5 561,5 m2
znajdującą się przy ulicy Warszawskiej 62.
Z wnioskiem o zmianę planu zwróciła się właścicielka ww. nieruchomości, która wnosi o
zmianę przeznaczenia ww. działki leśno-rolnej na zabudowę mieszkaniową jednorodzinną.
Działka ta powstała w wyniku podziału działki nr 156 na trzy działki: działkę nr 156/1, która
przeszła na własność Gminy Miasto Skierniewice w celu poszerzenia ulicy Warszawskiej,
działkę nr 156/2 oraz 156/3. Działkę 156/2 stanowią grunty rolne kl. V i VI o pow. 0,2746
oraz grunty leśne o pow. 0,2815 ha. Przedmiotowa działka na całej szerokości przylega do
drogi publicznej – ulicy Warszawskiej, dłuższym bokiem sąsiaduje z drogą prowadzącą na
cmentarz.
O potrzebie sporządzenia takiego planu zadecydowała Rada Miasta Skierniewice
w Uchwale Nr VII/160/2015 z dnia 29 października 2015 r. w sprawie przystąpienia do
sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Obszar opracowania posiada miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
uchwalony Uchwałą Nr XLVIII/41/02 Rady Miasta Skierniewice z dnia 25 kwietnia 2002 r.
Zgodnie z ustaleniami Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Skierniewice – II edycja, zatwierdzonym uchwałą Rady Miasta
Skierniewice Nr XXIII/42/2016 z dnia075 kwietnia 2016 r. obszar objęty opracowaniem
stanowi fragment obszaru funkcjonalnego oznaczonego symbolem69MN. Jest to obszar
o dominującej funkcji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Przy dokonaniu zmiany planu zachowana jest zgodność z ustaleniami Zmiany studium – II
edycja.
Działka, której dotyczy zmiana planu posiada, zgodnie z art. 7 ust 2 pkt 5 ustawy z dnia 3
lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, zgodę Marszałka Województwa
Łódzkiego na zmianę przeznaczenia gruntu leśnego na cele nieleśne tj. pod zabudowę
mieszkaniową jednorodzinną (Decyzja Marszałka Województwa Łódzkiego z dnia 13
czerwca 2016 r. znak: RŚI.7151.8.11.2016.BS).
1. Przedmiot opracowania
Podstawą opracowania prognozy jest: art. 51 ustawa z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227)
Prognoza stanowi załącznik do ww. projektu planu i stanowi realizację zapisów art. 17 pkt 4.
ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr
80, poz. 717 z późniejszymi zmianami) w związku z art. 51. ust. 1 ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227).
Do każdego planu zagospodarowania przestrzennego sporządza się prognozę
oddziaływania skutków ustaleń projektu planu na środowisko naturalne, uwzględniając
ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta.
Projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, zgodnie z art. 54. ust.1
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko poddaje się opiniowaniu przez właściwe organy.
Zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w niniejszej prognozie został
uzgodniony zgodnie z art. 53 ww. ustawy z właściwymi organami tzn.
 Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska (pismo znak: WOOŚII.411.432.2015.AJ z dnia 24 listopada 2015 r.) i
3

Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Skierniewicach (pismo znak:
PSSE-ZNS-470/20Rp/15 z dnia 17 listopada 2015 r.).
Ponadto organ opracowujący projekt dokumentu poprzez wyłożenie go do publicznego
wglądu daje możliwość zapoznania się społeczeństwu z dokumentem planistycznym, a tym
samym wnoszenia uwag i wniosków.
Narzędziem dokumentem wspomagającym prognozę jest Opracowanie ekofizjograficzne
podstawowe sporządzone dla obszaru położonego w rejonie ulicy Warszawskiej
w listopadzie 2015 r., które stanowi podstawowe źródło informacji faktograficznej o
środowisku, a w szczególności o tych jego cechach, które mają zasadniczy wpływ na
rozwiązania planistyczne obszaru opracowania.
2. Cel i zakres opracowania
Celem prognozy jest określenie stanu funkcjonowania środowiska oraz wpływu i zakresu
potencjalnych zmian w środowisku i warunków życia człowieka, jakie mogą nastąpić
w wyniku ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz
przedstawienie rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywny wpływ na
środowisko, spowodowany realizacją ustaleń zawartych w planie.
Zgodnie z art. 46 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, prognoza oddziaływania na środowisko stanowi element
procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymaganej dla projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Analiza przekształceń środowiska prowadzona równolegle z pracami planistycznymi, daje
możliwość wpływu na ostateczny zakres ustaleń planu. Wszystkie zawarte w niej wnioski
i zalecenia opierają się na zasadach logicznego wnioskowania i prawdopodobieństwa.
Prognoza oddziaływania na środowisko obejmuje kompleksową ocenę warunków
biotycznych i abiotycznych środowiska naturalnego, przy uwzględnieniu jego aktualnego
stanu i odporności na zmiany antropogeniczne oraz wpływu na środowisko sposobu
użytkowania terenu, ponadto określa wpływ i zakres potencjalnych zmian i przedstawia
rozwiązania eliminujące lub ograniczające negatywny wpływ na środowisko spowodowany
realizacją ustaleń zawartych w planie.
Miejscowy plan jest powiązany merytorycznie i formalnie z następującymi dokumentami
planistycznymi:
 uchwała Nr XVII/160/2015 z dnia 29 października 2015 r. w sprawie przystąpienia do
sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
 miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalony Uchwałą Nr
XLVIII/41/02 Rady Miasta Skierniewice z dnia 25 kwietnia 2002 r.
 Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta
Skierniewice II edycja – Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXIII/42/2016 Rady Miasta
Skierniewice z dnia 07 kwietnia 2016 r.,
 Opracowaniem ekofizjograficznym podstawowym sporządzonym do Zmiany studium
Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Skierniewice –
II edycja (tekst opracowania wraz z planszami tematycznymi), 2016 r.
 Opracowaniem ekofizjograficznym podstawowym sporządzonym w listopadzie 2015
r. dla obszaru położonego w rejonie ulicy Warszawskiej,
 obowiązującymi planami miejscowymi dla terenów otaczających obszar opracowania,
 projekt Uchwały Rady Miasta Skierniewice w sprawie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego - fragment miasta Skierniewice położony przy
ulicy Warszawskiej.
4
3. Metoda zastosowana przy sporządzaniu prognozy
„Prognoza oddziaływania na środowisko” jest kameralnym opracowaniem autorskim,
sporządzonym w oparciu o dostępne materiały tj. publikacje, dokumenty, raporty i inne
opracowania.
Przyjęta w niniejszym dokumencie metoda opracowania, podyktowana była następującymi
przesłankami:
 we wstępnym etapie prac nad planem, zapoznano się z opracowaniem
ekofizjograficznym podstawowym sporządzonym dla obszaru położonego w rejonie
ulicy Warszawskiej, listopad 2015 r.,
 w prognozie przeprowadzono analizę porównawczą uwarunkowań ekofizjograficznych
z przyjętymi w ustaleniach projektu planu regulacjami dotyczącymi ochrony środowiska,
 ramowy zakres prognozy określony został ustawą z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199,
poz. 1227),
 zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w niniejszej prognozie został
uzgodniony zgodnie z art. 53 ww. ustawy z właściwymi organami tzn. Regionalnym
Dyrektorem Ochrony Środowiska i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym,
 zakres opracowania określony został charakterem ustaleń planu oraz skalą rysunku
planu.
Za wiodące zasady sporządzenia dokumentu prognozy uznano:
a) prognoza ma oceniać skutki wpływu ustaleń planu na środowisko, czyli określać wpływ
wynikający z przeznaczenia terenów na określone rodzaje użytkowania oraz z określenia
warunków zagospodarowania tych obszarów,
b) ustalenia planu dotyczą konkretnej rzeczywistości obejmującej środowisko o zróżnicowanej
wartości (specyficznych dla tego miejsca cechach i wartościach) wraz z istniejącym
zainwestowaniem i użytkowaniem, które na to środowisko oddziałuje negatywnie, stwarzając
zagrożenia lub pozytywnie, stanowiąc szansę dla istniejących zasobów środowiska,
c) istota prognozy zawiera się w ocenie na ile ustalenia planu pozwolą na zachowanie
istniejących wartości zasobów środowiska, na ile wzbogacą lub odtworzą obniżone lub
zdegradowane wartości oraz w jakim stopniu ustalenia planu mogą spotęgować istniejące
zagrożenia, mogą osłabić te zagrożenia lub stwarzają możliwość pojawienia się nowych
szans dla ukształtowania, jakości środowiska,
d) prognoza nie jest dokumentem rozstrzygającym o słuszności realizacji zamierzeń
inwestycyjnych przewidzianych nowymi ustaleniami planu, a jedynie przedstawia
prawdopodobne skutki, jakie niesie za sobą realizacja ustaleń planu na poszczególne
komponenty środowiska w ich wzajemnym powiązaniu, ekosystemy, krajobraz a także na
ludzi i dobra materialne oraz dobra kultury.
II. OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA
Charakterystyka elementów przyrodniczych środowiska dla obszaru opracowania stanowi
wyciąg z opracowania ekofizjograficznego podstawowego sporządzonego w listopadzie
2015 r. oraz z Opracowania ekofizjograficznego podstawowego sporządzonego do Zmiany
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Skierniewice II edycja, 2016 r.
1. Warunki klimatyczne
Tereny charakteryzujące się dobrymi warunkami klimatycznymi położone poza zasięgiem
okresowego zalegania zimnego i wilgotnego powietrza.
Dobre warunki termiczno-
5
wilgotnościowe oraz solarne. Dostateczne przewietrzenie. Nieco gorsze warunki
wilgotnościowe w okresach mokrych, możliwość lokalnych mgieł.
Obszar wskazany do lokalizacji zabudowy mieszkaniowej.
Obszar bez przeciwskazań dla obiektów o charakterze usługowo – składowym w przypadku
gruntów piaszczystych wskazana jest uprawa roślin odpornych na dobowe wahania
temperatury.
2. Rzeźba terenu
Obszar opracowania znajduje się w obrębie wysoczyzny plejstoceńskiej (poziom
Skierniewicki) – lekko falistej moreny wyniesionej ok. 110,8 m.n.p.m.
3. Warunki gruntowe
W obrębie obszaru opracowania występują utwory akumulacji rzecznej i rzecznolodowcowej. Są to piaski średnie i grube rzadziej drobne z domieszką żwirów, o miąższości >
4,5 m, średnio zagęszczone. Na powierzchni znajdują się nasypy - grunty antropogeniczne.
Są to głównie nasypy piaszczyste i piaszczysto-gruzowe Pd, Pś, kamienie i humus.
W tej części obszaru gdzie występują ww. utwory występują korzystne warunki budowlane.
m, średniozagęszczone.
Wzdłuż cieku (rowu) występują utwory akumulacji rzeczno – rozlewiskowej- piaski drobne
i pylaste z domieszką humusu – luźne, namuły organiczne pylaste i piaszczyste –
plastyczne, lokalnie przewarstwione torfem, miejscami torfy. Grunty o miąższości > 4,0 m
Grunty słabonośne, nie nadające się do bezpośredniego posadowienia.
4. Warunki hydrologiczne
Teren poddany analizie znajduje się w zlewni rzeki Rawki. Obszar opracowania znajduje
się w odległości ok. 1400 m w linii prostej od ww. rzeki, w kierunku na zachód. W terenie
brak wody gruntowej w utworach piaszczystych lub występuje głębiej niż 4,0 m
p.p.t. Studnie kopane czerpią wodę głównie z głębokości 4-8 m p.p.t.
Pas terenu ciągnący się wzdłuż obniżenia terenowego (w południowej części działki)
zbudowany z utworów łatwo (piasków próchnicznych, piasków przewarstwionych namułami,
torfami pyłami, lokalnie z torfów i namułów). Zwierciadło wody związane jest bezpośrednio ze
stanami wody w rzece i występuje w strefie głębokości 1-2 m od powierzchni terenu.
Warunki wodne w obrębie obszaru opracowania przedstawiono na załączniku nr 3
w opracowaniu ekofizjograficznym.
5. Warunki glebowe
Charakterystyczne dla terenu miasta jest znaczne zróżnicowanie warunków glebowych,
charakteryzowanych poprzez oznaczenie typów genetycznych gleb, rodzajów gleb, klasy
rolniczej przydatności gleb. Wynika ono przede wszystkim ze zróżnicowania podłoża
mineralnego i stosunków wodnych.
W bezpośrednim sąsiedztwie ul. Warszawskiej na terenie przedmiotowej nieruchomości
występują grunty leśne stanowiące typ siedliskowy – bór świeży (pow. 0,2815).
W obrębie obszaru opracowania występują gleby bielicowe i brunatne wytworzone
z piasków. Są to gleby bardzo lekkie w typie gleb brunatnych kwaśnych lub wyługowanych.
Są one niestrukturalne, trwale za suche. Należą do VI klasa gruntów ornych – gleby
najsłabsze. Przynależność rolnicza jest bardzo ograniczona. Zaliczane do 7-go kompleksu
uprawowego żytniego najsłabszego (łubinowego). Uprawa żyta możliwa przy stosowaniu
silnego nawożenia organicznego.
6
6. Zasoby naturalne (bioróżnorodność), walory krajobrazowe i ich ochrona
prawna
Naturalnym krajobrazem dla obszaru opracowania i terenów przyległych tj. krajobrazami
identyfikowanymi i typowanymi na podstawie cech przyrodniczych jest: krajobraz klasy
krajobrazu nizinnego, rodzaju równinnego i falistego gatunku krajobrazów peryglacjalnych–
symbol I.A.3.
Obszar opracowania znajduje się na obrzeżach miasta i posiada charakter rolniczo-leśny.
Jest to krajobraz stworzony i utrzymywany przez człowieka, a jego funkcjonowanie
podporządkowane było na uzyskaniu maksymalnego zysku z płodów rolnych. Najbardziej
charakterystycznym elementem krajobrazu rolniczego są pola uprawne, jednak obok nich
występują także zadrzewienia śródpolne, miedze i drogi. Te dodatkowe elementy mają
ogromne znaczenie dla przyrody obszarów rolniczych – łagodzą klimat, chronią przed
wiatrem i spływami wody oraz są siedliskiem wielu gatunków roślin i zwierząt. Zarówno w
obrębie działki jak i w jej sąsiedztwie znajdują się niewielkie płaty użytków leśnych
Bioróżnorodność terenów rolniczych i terenów leśnych jest znaczna.
Pod względem klasyfikacji geobotanicznej J. M. Matuszkiewicza teren objęty
niniejszą
analizą
znajduje
się
w
południowo-zachodniej
części
krainy
Południowomazowiecko-Podlaskiej
w
okręgu
Łowicko-Warszawskim.
Potencjalną
roślinnością tego obszaru są bory mieszane i grądy odmiany mazowiecko - podlaskiej. O ile
istniejący krajobraz mimo ingerencji antropogenicznej odpowiada generalnie określonemu
wyżej typowi krajobrazu naturalnego, o tyle naturalny krajobraz roślinny jest zdecydowanie
zmieniony.
Obszar poddany ocenie znajduje się przy ulicy Warszawskiej, która komunikuje osiedle
„Rawka” z pozostałą częścią miasta. Wzdłuż tej ulicy występuje zwarte zadrzewienie w skład
którego wchodzą topole osiki, robinie akacjowe i cez czarny. W sąsiedztwie zadrzewienia
przyulicznego, w obrębie przedmiotowej działki znajduje się grunt leśny na siedlisku boru
świeżego. Jest to siedlisko borowe ubogie. Ok. 30% tej powierzchni jest zadrzewiona.
W skład zadrzewienia wchodzi sosna zwyczajna w III klasie wieku, robinia akacjowa i brzoza
w I klasie wieku. Jest to halizna.
Na zapleczu terenów leśnych występują użytki rolne, które są częściowo ugorowane. I
częściowo użytkowane. Występują tam zbiorowiska roślin synsntropijnych, głównie
segetalnych. Dominują antropogeniczne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin
terenów ruderalnych z klasy Stellarietea mediae
(zbiorowiska z dominacją roślin
jednorocznych na siedliskach ruderalnych i segetalnych z) reprezentowane głównie przez
zbiorowiska chwastów upraw roślin zbożowych z rzędu Centauretalia cyanii.
Bardziej zróżnicowane pod kątem różnorodności biologicznej są tereny użytkowane rolniczo
oraz tereny odłogujące, na których obserwować można różne etapy procesu naturalnej
sukcesji. Tereny rolne zajęte przez antropogeniczne zbiorowiska roślinne pól uprawnych ze
względu na powierzchnie ich występowania stanowią istotny, uzupełniający element systemu
przyrodniczego miasta, łącząc - jako teren niezabudowany - obszary o większych
wartościach przyrodniczych.
W obrębie analizowanego obszaru nie stwierdzono występowania stanowisk chronionych
gatunków roślin ujętych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r.
i chronionych gatunków grzybów ujętych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9
października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.
Nie zinwentaryzowano również siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących
przedmiotem zainteresowania Wspólnoty ujętych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska
z dnia 6 listopada 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie siedlisk przyrodniczych
oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru
obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia, jako obszary Natura 2 000.
Pod względem regionalizacji faunistycznej A.S. Kostrowickiego zawartej w Atlasie RP
teren znajduje się w centralnej części Okręgu Środkowopolskiego i w centralnej części
podokręgu Wielkopolsko - Podlaskiego.
7
W obrębie analizowanego terenu nie prowadzono obserwacji i nie dokonano inwentaryzacji
występującej tam fauny.
Uwarunkowania geologiczne, geomorfologiczne i hydrograficzne oraz oddziaływania
antropogeniczne zdecydowały o nieznacznym zróżnicowaniu siedlisk w obrębie obszaru
opracowania. Niewielka rozmaitość biotopów przełożyła się na umiarkowane bogactwo
różnorodności świata zwierząt.
Teren opracowania charakteryzuje się występowaniem typowej i pospolitej fauny. Są to
typowe gatunki terenu rolnego przekształconego w kierunku użytków zielonych oraz gatunki
charakterystyczne dla młodych stadiów sukcesji.
We wszystkich typach siedlisk dominują zwierzęta bezkręgowe. Fauna bezkręgowców nie
jest jednorodna. Reprezentują ją głównie ślimaki i stawonogi. Najczęściej spotyka się gatunki
tzw. ślimaków oskorupionych z rodziny winniczkowatych. Ślimak winniczek (Helix pomatia) –
objęty jest ochroną częściową , które mogą być pozyskiwane przez 30 dni łącznie w danym
roku, w okresie od dnia 20 kwietnia do dnia 31 maja, pozyskiwanie osobników o średnicy
muszli większej niż 30 mm
Gatunek ten ujęty jest w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii
Ochrony Przyrody i Jej Zasobów oraz zostały zaliczone do kategorii LC (least koncern) –
niskiego ryzyka.
W trybie przepisów Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. jest on
gatunkiem wymagającym ochrony w formie wyznaczenia obszaru Natura 2 000. Nie jest
natomiast gatunkiem o znaczeniu priorytetowym.
Zwierzęta kręgowe stanowią grupę mniej liczną w gatunki w porównaniu z fauną
bezkręgowców, jednak wykorzystują równie szerokie spektrum siedlisk.
Z siedliskami ciepłych i suchych muraw związana jest jaszczurka zwinka Lacerta agilis, z
siedliskami leśnymi – jaszczurka żyworodna Lacerta vivipara, padalec Anguis fragilis..
Wszystkie gatunki gadów w Polsce podlegają ochronie prawnej.
W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej
Zasobów zwierzęta te zostały zaliczone do kategorii LC (least concern – niskiego ryzyka).
Ponadto jaszczurkę żyworodną obejmuje Aneks II Konwencji Berneńskiej oraz Aneks IV
Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej.
Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych.
występuje na terenie całej Polski i podlega ścisłej ochronie. Jest najczęściej występującym
gadem na terenie kraju.
Zaskroniec w Polsce najpospolitszy z węży, jest objęty ochroną ścisłą w trybie przepisów
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt.
Fauna ssaków reprezentowana jest przez gatunki preferujące różne typy środowisk.
Uprawy polowe i łąki przyciągają liczne gatunki gryzoni, takie jak: nornik polny Microtus
arvalis, mysz polna Apodemus agrarius, nornica ruda Clethrionomys glareolus.
Fauna kręgowców reprezentowana jest przez następujące gatunki zwierząt: sarnę
europejską (Capreolus capreolus) i zająca szaraka (Lepus europaeus).
Zwierzęta te należą do zwierząt łownych. W polskim prawie łowieckim, zgodnie z Ustawą z
dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie, podlegają sezonowej ochronie łownej.
Terminy polowań ustalono w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 marca 2005 r.).
w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne.
W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej
Zasobów zwierzęta te zaliczone zostały do kategorii LC (least concern )– niskiego ryzyka.
Kategoria zagrożenia „LC” - niskiego ryzyka obejmuje gatunki na razie nie zagrożone
wymarciem, ale z różnych powodów wpisane zostały do Czerwonej Księgi.
Gatunki te nie są chronione w trybie przepisów Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia
12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt i nie zostały objęte ochroną
prawną w trybie przepisów Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w
sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania
Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub
8
wyznaczenia jako obszary Natura 2 000 ( i nie umieszczone w załączniku nr 2 do
rozporządzenia).
Z ssaków owadożernych zaobserwowano jeża europejskiego (Erinaceus europaeus) i
kreta europejskiego (Talpa europaea) oraz wiewiórkę pospolitą (Sciurus vulgaris).
Jeż europejski (Erinaceus europaeus) w Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej.
Zalecana jest także dla niego ochrona czynna.
Kret europejski (Talpa europaea) w Polsce jest objęty ochroną gatunkową częściową. Nie
jest chroniony na terenie ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek, lotnisk, ziemnych
konstrukcji hydrotechnicznych oraz obiektów sportowych.
Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris) w Polsce podlega całkowitej ochronie. Nornica ruda
(Myodes glareolus). Jeden z drobniejszych gryzoni nornikowatych występujących w Polsce.
oraz mysz leśna (Apodemus flavicollis). W Polsce nie podlegają ochronie prawnej.
Wyżej wymienione gatunki zwierząt ujęte są w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych
Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów oraz zostały zaliczone do kategorii
LC (least koncern) – niskiego ryzyka.
W terenie silnie zadrzewionym (fragment terenu od ul. Rawskiej) spotyka się: wiewiórkę
Sciurus vulgaris, mysz leśną Apodemus sylvatica. Faunę drobnych ssaków owadożernych
reprezentują ryjówka aksamitna Sorex araneus, jeż Erinaceus europaeus i kret Talpa
europaea (Herczek A. 1998).
Najliczniej reprezentowaną gromadą kręgowców są ptaki. Są wśród nich zarówno gatunki
charakterystyczne dla terenów rolniczych (otwartych) jak i miejskich.
W otoczeniu obszaru opracowania, wśród pól obserwuje się liczne zadrzewienia.
Najliczniejszą grupą zwierząt zamieszkujących terenu upraw rolnych i zadrzewień
śródpolnych są ptaki. Struktura pól o znacznej mozaikowatości i niewielkiej średniej
powierzchni upraw oraz stosunkowo niska kultura rolna sprzyjają różnorodności gatunków
ptaków. Bogactwo gatunkowe ptaków zależy nie tylko od struktury upraw, ale również od
obecności miedz ze zbiorowiskami roślin zielnych, dróg i cieków ze szpalerami roślinności
zielnej i krzewiastej. Biotop ten zasiedlają m.in. kuraki polne i drobne ptaki śpiewające. W
obrębie terenów użytkowanych rolniczo występują zadrzewienia, które wpływają na
wzbogacenie biocenoz. Są one miejscem schronienia, rozrodu i żerowania zwierząt oraz
ostoją dla owadów, niszczonych na polach przez zabiegi agrotechniczne lub stosowanie
środków ochrony roślin. Dla płazów penetrujących agroekosystemy zadrzewienia śródpolne
są przede wszystkim traktami komunikacyjnymi i miejscem kryjówek w okresach
zmniejszonej aktywności.
Do najpospolitszych i najliczniejszych gatunków, wykorzystujących zadrzewienia śródpolne
do zakładania gniazd należą: zięba (Fringilla coelebs), trznadel (Emberiza citrinella),
mazurek (Passer montanus) i potrzeszcz (Emberiza calambra). W okresach migracji, głównie
zimą, zadrzewienia śródpolne są miejscem zdobywania pokarmu, schronienia (w
zadrzewieniach zimuje więcej gatunków niż w lasach), a także trasą przemieszczania się
między większymi kompleksami leśnymi. Usytuowanie gniazda na słupie świadczy o
obecności bociana białego w terenie.
Stwierdzono znacznie większe zagęszczenie, biomasę i wskaźnik różnorodności owadów
zasiedlających uprawy rolne w krajobrazach obfitujących w zadrzewienia o zróżnicowanej
strukturze niż w krajobrazach uproszczonych.
W obrębie tego terenu zaobserwowano obecność gatunków ptaków łownych w tym:
 bażant zwyczajny, bażant właściwy (Phasianus colchicus) – gatunek łowny. Samiec
łowny z okresem polowań: od 1 października do końca lutego.
Samica wyłącznie na terenach Ośrodków Hodowli Zwierzyny
(OHZ), gdzie prowadzi się wolierową hodowlę bażanta od 1
października do 31 stycznia.
W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych, gatunek ten
został zaliczony do kategorii LC ( ala alandr – niskiego
ryzyka).
 kuropatwa zwyczajna, kuropatwa (Perdix perdix) – gatunek dużego, osiadłego ptaka
z rodziny kurowatych (Phasianidae). Gatunek łowny. Okres
9
polowań na kuropatwę trwa od 11 września do 21 października,
Status ochronny dla danego gatunku podano poniżej w tabelach nr 1 – 3.
6.1. Zwierzęta i rośliny chronione i rzadkie
Gatunkowa ochrona zwierząt – jest to jedna z form ochrony przyrody przyjęta w ustawie o
ochronie przyrody.
W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową wprowadzone są
następujące zakazy: zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania,
przetrzymywania, posiadania żywych zwierząt, posiadania zwierząt martwych lub ich części,
niszczenia siedlisk i ostoi, wybierania, posiadania oraz przechowywania jaj i inne.
Zasady ochrony i listę gatunków objętych ochroną określa:
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2012 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt (Dz. U. nr 237, poz. 1419),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony
gatunkowej roślin (Dz. U. z dnia 20 stycznia 2012 r., poz. 81),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 sierpnia 2012 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem
zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów, kwalifikujących się do
uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z dnia 20 września 2012 r.
poz. 10410).
Niektóre gatunki chronione znalazły się także w rejestrze gatunków rzadkich i zagrożonych
(Polska Czerwona Księga Zwierząt, Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w
Polsce).

Polska Czerwona Księga Zwierząt – rejestr zagrożonych gatunków zwierząt na
terenie Polski. Zawiera listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem
i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych
gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby
ochrony.
Kategorie zagrożenia gatunków w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt:
1.
EX – gatunki wymarłe (2 gatunki)
2.
EXP – gatunki zanikłe lub prawdopodobnie zanikłe w Polsce (kręgowce – 14
gatunków, bezkręgowce – 22 gatunki)
3.
CR – gatunki skrajnie zagrożone (kręgowce – 22 gatunki, bezkręgowce – 67 gatunki)
4.
EN – gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone (kręgowce – 23 gatunki,
bezkręgowce – 80 gatunków)
5.
VU – gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie (kręgowce – 15 gatunków,
bezkręgowce – 54 gatunki)
6.
NT – gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia (kręgowce – 30 gatunków,
bezkręgowce – 14 gatunków)
7.
LC – gatunki na razie nie zagrożone wymarciem, z różnych powodów wpisane do
Czerwonej Księgi (kręgowce – 23 gatunki, bezkręgowce – 1)
 Polska czerwona księga roślin – wybór taksonów roślin (ogromna większość
w randze gatunku) zagrożonych na terenie Polski wyginięciem, a także tych, które już
wyginęły. Obejmuje paprotniki i rośliny nasienne występujące w XIX i XX wieku na
terenie Polski, w jej obecnych granicach.
Klasyfikacja kategorii zagrożenia jest analogiczna do kategorii ustalonych przez Światową
Unię Ochrony Przyrody (IUCN) w 1994 r. (nie uwzględnia zmian wprowadzonych przez IUCN
w kryteriach i klasyfikacji w 2001 r.).
10
Podział na grupy w kolejności według malejącego stopnia zagrożenia.
1. EX (extinct) – w Polsce całkowicie wymarłe lub EW– wymarłe w naturze (38),
2. CR (critical) – krytycznie zagrożone (74),
3. EN (endangered) – zagrożone (59),
4. VU (vulnerable) – narażone (101),
5. LR (low risk) – gatunki niskiego ryzyka (21)
6. DD (data deficient) – stopień zagrożenia trudny do określenia z braku danych (2).
Liczby gatunków roślin nie są ostateczne. W miarę opracowywania danych na temat
kolejnych gatunków zagrożonych i upływu czasu powodującego zmiany stopnia zagrożenia
i stanu wiedzy zasobach roślin w środowisku – spodziewać się należy, że kolejne wydania
księgi będą coraz bardziej obszerne.

Dyrektywa ptasia – potoczna nazwa dyrektywy 2009/147/WE z 30 listopada 2009
w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, Dyrektywa ptasia składa się z 20 artykułów i 7
załączników, które precyzują metody jej realizacji.
Cele dyrektywy:

ochrona przed wyginięciem wszystkich istniejących współcześnie populacji ptaków
występujących w stanie dzikim w UE
 prawne uregulowanie handlu i odłowu ptaków
 przeciwdziałanie pewnym metodom ich odłowu i zabijania
Załączniki
Załącznik nr 1 – to lista 182 gatunków ptaków, które powinny być chronione, poprzez
ochronę ich siedlisk.
Na równi z ptakami z tego załącznika są traktowane ptaki wędrowne.
Załączniki nr 2 i 3 – określają gatunki ptaków, na które można polować, a upolowanymi
handlować, co jest wyjątkiem wobec ogólnego zakazu zabijania
ptaków i handlu nimi. Na ptaki gatunków wymienionych w tym
załączniku nie można polować w okresie ich wędrówki wiosennej,
toków ani rozrodu.
Załącznik nr 4 – zawiera opis nieakceptowanych form odłowu i zabijania ptaków.
Załącznik nr 5 – określa propozycje badań naukowych i eksperymentów.

Dyrektywa siedliskowa, – potoczna nazwa Dyrektywy 92/43/EWG w sprawie
ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, będącej elementem prawa
Unii Europejskiej.
Dyrektywa wskazuje „ważne w skali europejskiej” gatunki roślin i zwierząt oraz typy siedlisk
przyrodniczych:
 dla których państwa członkowskie zobowiązane są powołać obszary ich ochrony
(obszary Natura 2000);
 które państwa członkowskie zobowiązane są chronić przez ścisłą ochronę
gatunkową,;
 które są przedmiotem zainteresowania Unii, podlegając gospodarczemu
użytkowaniu, które jednak może wymagać kontroli.
Dyrektywa jest wiążąca dla wszystkich państw Unii Europejskiej, które muszą wprowadzić jej
postanowienia do prawa krajowego.
Dyrektywa zawiera sześć załączników:
 Załącznik 1 – zawiera typy siedlisk naturalnych ważnych dla Wspólnoty, których
ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów szczególnie chronionych.
11





Załącznik 2 – wymienia gatunki roślin i zwierząt ważne dla Wspólnoty, których
ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony.
Załącznik 3 – przedstawia kryteria wyboru terenów kwalifikujących się do określenia
jako tereny mające znaczenie dla Wspólnoty i wyznaczenia jako specjalne obszary
ochrony.
Załącznik 4 – wymienia gatunki roślin i zwierząt ważnych dla Wspólnoty, które
wymagają ścisłej ochrony.
Załącznik 5 – wymienia gatunki roślin i zwierząt ważnych dla Wspólnoty, których
pozyskiwanie ze stanu dzikiego i eksploatacja może podlegać działaniom w zakresie
zarządzania.
Załącznik 6 – przedstawia zabronione metody i środki chwytania i zabijania oraz
środki transportu.
Razem z dyrektywą ptasią stanowi podstawę europejskiego systemu ochrony przyrody
Natura 2000.
Konwencja Berneńska – Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny
europejskiej oraz ich siedlisk – dotycząca głównie wspólnej europejskiej ochrony
gatunków zagrożonych i ginących, oraz ich siedlisk naturalnych, podpisana w Bernie
(Szwajcaria) 19 września w 1979 roku.
Polska ratyfikowała ją 13 września 1995 r. Konwencja obowiązuje w Polsce od 1 stycznia
1996 roku
W tabelach nr 1 – 3 przedstawiono wykazy gatunków zwierząt chronionych występujących
w zasięg terytorialnym obszaru opracowania i terenów doń przyległych.
Tabela nr 1. Wykaz chronionych gatunków bezkręgowców występujących
w zasięg terytorialnym obszaru opracowania i terenów doń
przyległych
LP.
GATUNEK
KATEGORIA
OCHRONNA
KATEGORIA
ZAGROŻENIA
WG. PCKZ
UWAGI
1.
Mrówka rudnica Formica
rufa
Chcz
NT
Ochroną objęte
są również
gniazda mrówek
2.
Ślimak winniczek Helix
pomatia
Chcz
LC
Zgoda na zbiór
osobników o
średnicy muszli
powyżej 30 mm,
przez 30 dni łącznie
w danym roku, w
okresie od dnia 20
kwietnia do dnia 31
maja
Ch cz – gatunek objęty ochroną częściową na pdst. Ww. Rozporządzenia – załącznik nr 2.;
Kategorie zagrożenia wg Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (wybrane)
NT – gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia,
LC – gatunki na razie nie zagrożone wymarciem, z różnych powodów wpisane do Czerwonej
Księgi
12
Tabela nr 2. Wykaz chronionych gatunków płazów i gadów występujących
w zasięgu terytorialnym obszaru opracowania i terenów doń
przyległych
LP.
GATUNEK
KATEGORIA
OCHRONNA
KATEGORIA
UWAGI
ZAGROŻENIA
WG. PCKZ
1.
Ropucha szara
Bufo bufo
CH (2)
LC
2.
Żaba trawna
Rana
temporaria
CH (2), HD V
LC
1.
Jaszczurka
zwinka Lacerta
agilis
2.
Jaszczurka
żyworodna
Lacerta vivipara
CH,
3.
Padalec
zwyczajny
(Anguis fragilis
CH
PŁAZY
GADY
CH (2), HD IV
LC
Konwencja
Berneńska –zał.
III,
Zał. nr 2 do Rozp.
Min. Środ. z dnia
9 sierpnia 2012 r.
(kod – 1261)
LC
Wykaz oznaczeń:
Ch – gatunek objęty ochroną ścisłą na pdst. Rozporządzenia Ministra Środowiska z
dnia 12 października 2011 r. (Dz. U. Nr 237 z 2011 r., poz. 1419) – załącznik nr 1
Ch (2) – gatunek objęty ochroną ścisłą wymagających ochrony czynnej na pdst.
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. (Dz. U. Nr 237
z 2011 r., poz. 1419) – załącznik nr 1
Ch cz – gatunek objęty ochroną częściową na pdst. Ww. Rozporządzenia – załącznik nr 2.;
Kategorie zagrożenia wg Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (wybrane)
VU – gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie;
NT – gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia,
LC – gatunki na razie nie zagrożone wymarciem, z różnych powodów wpisane do
Czerwonej Księgi
HD – Habitat Direktive (92/93/EEC)/ Dyrektywa Siedliskowa Unii Europejskiej,
 HD II – gatunki roślin i zwierząt ważne dla Wspólnoty, których ochrona wymaga
wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony.
 HD IV – gatunki roślin i zwierząt ważnych dla Wspólnoty, które wymagają ścisłej ochrony.
 HD V – gatunki roślin i zwierząt ważnych dla Wspólnoty, których pozyskiwanie ze stanu
dzikiego i eksploatacja może podlegać działaniom w zakresie zarządzania.
13
Tabela nr 3. Wykaz gatunków ptaków występujących w zasięgu terytorialnym
obszaru opracowania i terenów przyległych
LP.
GATUNEK
KATEGORIA
OCHRONNA
KATEGORIA
ZAGROŻENIA
WG. PCKZ
UWAGI
1.
kukułka
zwyczajna,
(Cuculus
canorus)
pliszka żółta
(Motacilla flava)
CH
LC
ptak wędrowny
CH
LC
skowronek
zwyczajny,
(Alauda
arvensis)
zięba zwyczajna
(Fringilla
coelebs)
CH
w Polsce średnio
liczny ptak
lęgowy, dość
równomiernie
rozmieszczony.
w Polsce bardzo
liczny ptak lęgowy
krajobrazu
rolniczego
Ch
LC
trznadel
zwyczajny,
trznadel
żółtobrzuch
(Emberiza
citrinella) –
szczygieł
(Carduelis
carduelis)
Ch
LC
w Polsce gatunek
lęgowy, jednakże
coraz więcej
osobników zimuje.
w Polsce liczny
ptak lęgowy
równomiernie
występujący w
całym kraju, także
w górach.
Ch
LC
7.
potrzeszcz
(Emberiza
calandra)
Ch
LC
8.
bocian biały
(Ciconia ciconia)
Ch
LC
2.
3.
4.
5.
6.
w Polsce średnio
liczny ptak lęgowy
na całym niżu.
Regularnie zimuje
w kraju.
w Polsce średnio
liczny ptak lęgowy
niżu, lokalnie
może być
nieliczny
z uwagi na
spadającą
liczebność,
gatunek został
objęty programem
ochronnym pod
nazwą "Program
Ochrony Bociana
Białego i Jego
Siedlisk"
Wykaz oznaczeń:
Ch – gatunek objęty ochroną ścisłą na pdst. Rozporządzenia Ministra Środowiska z
dnia 12 października 2011 r. (Dz. U. Nr 237 z 2011 r., poz. 1419) - załącznik nr 1
Kategorie zagrożenia wg Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (wybrane)
LC – gatunki na razie nie zagrożone wymarciem, z różnych powodów wpisane do
Czerwonej Księgi
14
Uwzględniając charakter terenu poddanego analizie i sąsiedztwo z terenami zabudowy
mieszkaniowej można domniemywać, że część występujących tam gatunków zwierząt
związane jest z osiedlami ludzkimi. W związku ze specyficznym charakterem ekosystemu,
miasto zasiedlone jest przez gatunki zwierząt charakterystyczne dla ekosystemów
zlokalizowanych głównie na terenach podmiejskich. Zwierzęta te w poszukiwaniu pokarmu,
kryjówek czy miejsc rozrodu podążają nawet do centrów miast. Natrafiając na odpowiednie
warunki siedliskowe rozmnażają się i tworzą lokalne populacje na stałe bytujące na terenie
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Przekształcanie części obszarów na tereny budowlane doprowadziło i nadal
doprowadzać będzie do powstania zabudowy wraz z ogrodzeniami i towarzyszącą im
infrastrukturą, co z kolei spowodowało i nadal powodować będzie nieodwracalne zmiany
w całym środowisku tego terenu.
7. Różnorodność biologiczna
Różnorodność form wynika z przystosowania do zmienności czynników środowiska.
Dzięki różnorodności przyroda może przetrwać zmiany. Wraz ze zmianą czynników
środowiska część osobników, gatunków i ekosystemów ginie, część z nich ma jednak cechy,
dzięki którym może przetrwać. Przekazując cechy korzystne kolejnym pokoleniom zapewnia
przetrwanie gatunkowi. W procesie ewolucji przyroda wytwarza różnorodność i ją
podtrzymuje - ciągle kształtują się nowe gatunki, a osobniki o nowych cechach i nowych
kombinacjach cech zwiększają prawdopodobieństwo przetrwania gatunku w wypadku
kolejnych zmian w środowisku.
Obszar opracowania charakteryzują się znaczną różnorodnością biologiczną.
Wraz z terenami do niego przylegającymi posiada charakter mozaikowy (pola użytkowane
rolniczo, nieużytki, niewielkie płaty lasów itp.) i charakteryzuje się dość bogatą florą i fauną.
Fakt ten przesądza o ich znaczeniu w utrzymaniu odpowiedniego poziomu bioróżnorodności
na tych terenach. Roślinność na terenach ugorowanych tworzy specyficzne zbiorowiska
z przewagą roślin wieloletnich, o szerokim zasięgu ekologicznym i mniej wrażliwych na
zmiany warunków klimatycznych. W obrębie pastwisk i nieużytków spotyka się zbiorowiska
roślinne tworzące zwartą okrywę roślinną, utworzoną przez wiele gatunków traw, głównie
niskich i luźno kępkowych turzyc oraz ziół i roślin motylkowych. Siedliska te charakteryzują
się znaczną różnorodnością biologiczną. Są one szczególnie cenne dla zmieniającej się pod
wpływem procesów urbanizacyjnych terenów podmiejskich.
Zaniechanie działalności rolniczej z kolei prowadzi do degradacji krajobrazu, a także zaniku
niektórych gatunków roślin i zwierząt. Zmniejszają się przestrzenie otwarte poprzez
niekontrolowaną sukcesję roślinności krzaczastej i zadrzewień. Jest to negatywne zjawisko,
ponieważ tereny te przyczyniają się do zachowania różnorodności krajobrazu, są miejscem
życia nieuprawianych roślin i dzikich zwierząt, które potrzebują zróżnicowanej przestrzeni
aby przetrwać.
Niewłaściwe użytkowanie gruntów rolnych, w tym
niezgodnie z uwarunkowaniami
ekofizjograficznymi terenu może stanowić zagrożenia dla różnorodności biologicznej.
Ważnym czynnikiem o kluczowym znaczeniu dla zachowania walorów przyrodniczych,
a tym samym i bioróżnorodności jest ich naturalna dynamika. Charakterystyczne dla terenów
ugorowanych są siedliska, które w dużej części mają charakter siedlisk przejściowych,
wpisanych w ciągi spontanicznych przekształceń sukcesyjnych. Poszczególne siedliska,
w miarę upływu czasu, z jednej strony przekształcają się w inne, a z drugiej – ciągle
odtwarzają się w innych miejscach. Podstawowym czynnikiem determinującym ciągłe
odnawianie się owych siedlisk jest spontaniczna dynamika oraz zachowanie ich przed
zagospodarowaniem rolniczym.
W celu ochrony bioróżnorodności konieczne jest przewidywanie, zapobieganie oraz
zwalczanie przyczyn zmniejszania się lub jej zanikania. Ubożenie bioróżnorodności wyraża
się poprzez utratę siedlisk, wymieranie gatunków, zmniejszanie zróżnicowania genowego
w populacjach. Zwłaszcza w ostatnich latach zauważono zmniejszanie się różnorodności
form życia na ziemi. Zdaniem niektórych ekspertów różnorodność zanika w oszałamiającym
15
tempie i zagraża podstawom ludzkiej egzystencji. Szacuje się, że każdego dnia ginie
bezpowrotnie z naszej planety co najmniej 20 gatunków zwierząt i roślin w wyniku
zanieczyszczeń i przekształceń w naturalnym środowisku.
III. Ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Zakres opracowania zdeterminowany został rodzajem zmian wprowadzonych projektem
uchwały. Dokonanie zmiany planu obowiązującego ma na celu umożliwienie realizacji
budynku mieszkalnego na działce rolno-leśnej.
Projekt planu miejscowego składa się z części opisowej (tekst planu – uchwały Rady
Miasta) oraz graficznej – ( rysunku, jako załącznika do planu nr 1 w skali 1: 1000) dla całego
obszaru objętego projektem planu. Ponadto zawiera:
 rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu, stanowiące załącznik
numer 2 oraz
 rozstrzygnięcie o sposobie realizacji i zasadach finansowania inwestycji z zakresu
infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, stanowiące załącznik
numer 3.
Ustalenia projektu planu znajdują się w trzech rozdziałach zawierających:
 przepisy ogólne (rozdział. 1),
 ustalenia ogólne (rozdział 2),
 ustalenia szczegółowe dla terenów (rozdział 3),
 postanowienia końcowe (rozdział 4).
W rozdziale 1 zawarto przepisy ogólne, w których znajdują się informacje dotyczące
określeń stosowanych w uchwale planu, oznaczeń graficznych stosowanych na rysunkach
planu oraz kategoriach przeznaczenia terenu.
Do obowiązujących ustaleń projektu planu należą następujące oznaczenia graficzne:
a) granice obszaru opracowania,
b) teren określony symbolem cyfrowym i symbolem literowym dotyczącym przeznaczenia
terenu,
c) linie rozgraniczające terenu,
d) punkty identyfikacyjne przebiegu linii rozgraniczających,
e) nieprzekraczalna linia zabudowy,
f) punkty identyfikacyjne przebiegu linii rozgraniczających ,
g) zwymiarowanie linii rozgraniczającej tereny lub linii zabudowy – w metrach,
h) symbole przeznaczenia terenów sąsiednich.
Z uwagi na uwarunkowania, na obszarze objętym planem nie określa się:
1) zasad ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,
2) wymagań wynikających z potrzeb kształtowania obszarów przestrzeni publicznych,
3) granic i sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie,
ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych,
4) granic i sposobów zagospodarowania obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz
obszarów osuwania się mas ziemnych.
Zakres planu zgodny jest z art. 15 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 647 z późn. zm.).
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie jest dokumentem właściwym do
określenia szczegółowych rozwiązań i parametrów technicznych zainwestowania
poszczególnych terenów funkcjonalnych. W planie zakłada się uwzględnienie przy realizacji
poszczególnych inwestycji zapisów przepisów odrębnych.
W obszarze planu, który położony jest w granicach obrębu urbanistycznego nr 18
wyodrębniono teren oznaczony symbolem cyfrowym (numerem) 38 i symbolem literowym
16
MN - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (jako przeznaczenie podstawowe). W
zakresie przeznaczenia uzupełniającego dopuszcza się sieci i urządzenia infrastruktury
technicznej.

Dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w projekcie planu ustalono:
Przeznaczenie terenu
Forma zabudowy

podstawowe: zabudowa
mieszkaniowa jednorodzinna,
 uzupełniające: sieci i urządzenia
infrastruktury technicznej
budynki mieszkalne wolno stojące

Wysokość zabudowy


Zasady i standardy kształtowania
geometrii dachów na budynkach
Maksymalny wskaźnik zabudowy działki
Wskaźnik intensywność zabudowy
Minimalny udział powierzchni
biologicznie czynnej
budynki mieszkalne o wysokości do
9 m,
pozostałe budynki o wysokości do
4,0 m
dachy płaskie lub wielospadowe o
symetrycznym nachyleniu połaci do
400
0,3
od 0,1 do 0,5
40 %
Projekt planu w zakresie zasad obsługi systemów infrastruktury technicznej ustala:
 wyposażenie terenu w sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, a także
przebudowę i rozbudowę istniejących sieci, zgodnie z przepisami odrębnymi,
 zaopatrzenie w wodę - z miejskiej sieci wodociągowej,
 odprowadzenie ścieków bytowych - do miejskiej sieci kanalizacyjnej a w przypadku
braku tej sieci do zbiorników bezodpływowych nieczystości ciekłych, z zachowaniem
przepisów odrębnych,
 odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do ziemi, przy zachowaniu przepisów
odrębnych,
 zaopatrzenie w ciepło - ze źródeł wytwarzających energię cieplną z energii
elektrycznej, gazu ziemnego, oleju opałowego oraz odnawialnych paliw i nośników
energii, a także innych źródeł spełniających standardy energetyczno-ekologiczne.
usuwanie odpadów komunalnych na zasadach określonych w przepisach
odrębnych, w oparciu o niezbędne urządzenia służące gromadzeniu odpadów,
w celu ich przygotowania do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania.
Projekt planu w zakresie zasad i warunków obsługi komunikacyjnej ustala:



obsługę komunikacyjną obszaru planu zapewnia ulica Warszawska przylegająca do
terenu, położona poza obszarem opracowania stycznie do obszaru planu;
obsługę komunikacyjną działki budowlanych w terenie poprzez układ komunikacyjny,
na który składają się: ul. Warszawska (ulica klasy zbiorczej) powiązana poprzez ulicę
Marii Skłodowskiej – Curie (ulica klasy lokalnej) i ul. Widok (ulica klasy głównej)
z centrum miasta.
na parkingach (dla usług realizowanych w ramach zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej) dla samochodów osobowych liczących więcej niż 5 miejsc, minimum
4% ogólnej liczby miejsc, lecz nie mniej niż 1 miejsce postojowe, winno być
17
przeznaczone na parkowanie pojazdów zaopatrzonych w kartę parkingową, o której
mowa w przepisach odrębnych.
Projekt planu w zakresie ochrony powierzchni ziemi, krajobrazu i przyrody ustala:



w zakresie ochrony przed hałasem wyodrębniony w projekcie planu teren uznano,
jako teren o dopuszczalnym poziomie hałasu w środowisku, o których mowa
w przepisach prawa ochrony środowiska. Teren, którego przeznaczenie określono
symbolem „MN” to “teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej”,
w zakresie ochrony powietrza – nakaz stosowania do celów grzewczych
bezemisyjnych lub niskoemisyjnych źródeł ciepła, spełniających wymagania
standardów jakości powietrza;
w zakresie ochrony wartości krajobrazowych obszaru opracowania poprzez ustalenia
dot. parametrów dot. wysokości zabudowy; budynków mieszkalnych i pozostałych,
- minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej na poziomie - 40%
- maksymalnego wskaźnika zabudowy działki na poziomach: 0,3
- intensywności zabudowy na poziomie od 0,1 do 0,5,
- wyglądu ogrodzeń.
Projekt planu w zakresie bezpieczeństwa i ochrony, jakości życia ustala:







usytuowanie budynków względem drogi publicznej – ulicy Warszawskiej wg
nieprzekraczalnej linii zabudowy na odległość 17,0 m,
wyznaczonym w planie terenom, przypisano przywilej ochrony przed hałasem
kwalifikując je do rodzaju terenów o dopuszczalnym poziomie hałasu, o których
mowa w przepisach prawa ochrony środowiska:
ustalono wielkości minimalnej do zachowania powierzchni biologicznie czynnej,
opisano powyżej,
ustalono wielkości maksymalnej powierzchni zabudowy, opisano powyżej,
ustalono, w celu ochrony powietrza preferencje dla zastosowanie nie węglowych
czynników grzewczych tzn. ogrzewanie obiektów paliwami o możliwie najniższym
poziomie emisji substancji szkodliwych dla środowiska poprzez zaopatrzenie
w energię cieplną – z wykorzystaniem zewnętrznych sieci: gazowej
i elektroenergetycznej lub w oparciu o źródło własne,
ustalono, iż minimalny program wyposażenia terenów przeznaczonych pod
zabudowę, obejmuje sieci i urządzenia: zaopatrzenia w wodę, zaopatrzenia
w energię elektryczną, odprowadzenia i oczyszczania ścieków bytowych,
telekomunikacyjne.
dopuszczono wyposażenie terenów w sieci i urządzenia infrastruktury technicznej
innych mediów, niewymienionych powyżej pod warunkiem, że zachowane zostaną
pozostałe ustalenia planu.
IV. POTENCJALNE ZMIANY W ŚRODOWISKU PRZY DOTYCHCZASOWYM
UŻYTKOWANIU
W granicach obszaru opracowania i w najbliższym sąsiedztwie elementy środowiska takie
jak: roślinność, gleby, powietrze, środowisko wodno-gruntowe należą do nieznacznie
przekształconych. Jest to teren o względnie nie zaburzonych procesach przyrodniczych i
umiarkowanym stopniu ingerencji człowieka. Do czynników mogących wpływać degradująco
na środowisko jest zanikanie zbiorowisk roślinnych wykształconych w ramach procesów
naturalnej sukcesji oraz zanikanie siedlisk dziko żyjących zwierząt. O odporności tego
środowiska przyrodniczego w obszarze planu i w terenach przyległych decyduje przede
wszystkim:
- dobra przepuszczalność utworów powierzchniowych, które mogą przyczynić się do
możliwości migracji ewentualnych zanieczyszczeń,
18
- niski potencjał przyrodniczy gleb, który świadczy o słabej odporności na niekorzystne
zewnętrzne,
- obecność trwałej pokrywy roślinnej w postaci zbiorowisk roślinności segetalnej i leśnej
wpływa na absorbcję zanieczyszczeń,
- głębokość zalegania wód gruntowych na poziomie poniżej 4 m stanowi niewielką
podatność na zmiany stosunków wodnych tj. na obniżanie zwierciadła wód oraz
możliwości zanieczyszczeń.
Jak wynika z powyższej analizy uwarunkowań przyrodniczych obszar opracowania i tereny
przyległe charakteryzują się średnią odpornością na degradację oraz posiadają średnią
zdolność do regeneracji. Biorąc powyższe pod uwagę można prognozować, iż w przypadku
dotychczasowego użytkowania rolno (w części ugorowane) - leśnego wszelkie procesy
przyrodnicze będą przebiegać w sposób naturalny. Brak większej ingerencji człowieka (poza
polami uprawnymi) pozwoli założyć ich funkcjonująca w terenie roślinność podlegałaby
procesom naturalnej sukcesji.
Istniejące zainwestowanie nie jest związane z negatywnym oddziaływaniem na środowisko.
Przy dotychczasowym użytkowaniu obszaru nie przewiduje się pogarszania stanu
środowiska w sposób znaczący.
V.
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM, ISTOTNE Z PUNKTU
WIDZENIA PROJEKTOWANEGO PLANU ORAZ SPOSOBY, W JAKICH
ZOSTAŁY ONE UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA PROJEKTU
PLANU
Ze względu na przynależność Polski do Unii Europejskiej, Polska zobowiązana jest do
przestrzegania prawa Unii oraz brania udziału w działaniach zapobiegawczych i regulujących
w zakresie ochrony środowiska, wynikające z dokumentów rangi międzynarodowej.
Dokumentem nadrzędnym jest „Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej”
(Strategia z Göteborga), w której wśród siedmiu kluczowych wyzwań w sferze polityki
gospodarczej, ekologicznej i społecznej znalazły się m.in.:
 ograniczanie zmian klimatu oraz promowanie czystszej energii,
 zapewnienie, by systemy transportowe odpowiadały wymogom ochrony środowiska
oraz spełniały gospodarcze i społeczne potrzeby społeczeństwa,
 promowanie wysokiej jakości zdrowia publicznego,
 aktywne promowanie zrównoważonego rozwoju.
Do dokumentów rangi międzynarodowej ujmujących cele ochrony środowiska należą:
1) Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z dnia 9 maja
1992r. (Dz. U z 1996r. Nr 53, poz. 238) wprowadzająca zapisy mające na celu
ograniczanie antropogenicznej emisji gazów cieplarnianych;
2) Protokół z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian
klimatu, sporządzony w Kioto dnia 11 grudnia 1997r. (Dz. U. z 2005r. Nr 203 poz.
1684) ustalająca redukcję emisji poprzez propagowanie wykorzystania odnawialnych
źródeł energii oraz stosowania zaawansowanych i innowacyjnych technologii
przyjaznych dla środowiska;
3) Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji
oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzona
w Arhus dnia 25 czerwca 1998r. (Dz. U. z 2003r. Nr 78 poz. 706), której
podstawowym celem jest ochrona prawa każdej osoby do życia w środowisku
odpowiednim dla jej zdrowia;
4) Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996r. w sprawie oceny i zarządzenia
jakości otaczającego powietrza (96/62/WE), która jako główny cel wyznacza
utrzymanie jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra oraz jej poprawę
w przypadkach pozostałych;
5) Dyrektywa Rady z dnia 2 kwietnia 1979r. w sprawie ochrony dzikich ptaków
(79/409/EWG), Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1992r. w sprawie ochrony siedlisk
19
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (92/43/EWG) oraz Konwencja Brneńska
o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych z 1979r.,
ratyfikowana 31 stycznia 1996r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 58, poz. 264), których głównym
celem jest wspieranie zachowania różnorodności biologicznej przy uwzględnieniu
wymagań gospodarczych, społecznych, kulturowych i regionalnych.
Na poziomie krajowym, strategiczne cele ochrony środowiska, oparte o prawo
międzynarodowe, zawarte są w dokumentach rządowych takich jak: „II Polityka Ekologiczna
Państwa, uaktualniona Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do
roku 2016”, dokument sporządzony na zlecenie Ministerstwa Środowiska.
W dokumencie tym określono potrzebę regulowania w aktach planowania przestrzennego
niższych szczebli zagadnień dotyczących m.in.:
 Obszarów o przekroczonych dopuszczalnych stężeniach zanieczyszczeń środowiska
lub natężeniach innego rodzaju uciążliwości,
 Terenów zdegradowanych i zdewastowanych, wymagających przekształceń,
rehabilitacji lub rekultywacji,
 potrzeb w zakresie rozbudowy infrastruktury ochrony środowiska, w szczególności
infrastruktury do zagospodarowania ścieków i odpadów,
 kształtowania granicy i proporcji pomiędzy obszarami zainwestowanymi
i przeznaczonymi pod inwestycje oraz terenami otwartymi (zwłaszcza w kontekście
zieleni miejskiej i innych terenów otwartych na obszarach zurbanizowanych).
Celami realizacyjnymi „Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do
roku 2016” jest:
 działania na rzecz realizacji zasady zrównoważonego rozwoju,
 przystosowanie do zmian klimatu,
 ochrona różnorodności biologicznej.
Ponadto od 2007 r., istnieje „Krajowa Strategia Ochrony i Zrównoważonego Użytkowania
Różnorodności Biologicznej” oraz Program działań na lata 2007-2013. Wszystkie te
dokumenty są oparte na przepisach wspólnotowych i przyjętych przez Polskę konwencjach
międzynarodowych.
„Krajowa Strategia Ochrony i Zrównoważonego Użytkowania Różnorodności Biologicznej”
ustala wiodącą zasadę polityki ekologicznej państwa tj. zasadę zrównoważonego rozwoju
ustanowionej w Rio de Janeiro w 1992r. Podstawowym założeniem zrównoważonego
rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych sektorach gospodarki
i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym
trwałe możliwości korzystanie z nich przez obecne i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym
zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej
różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym
i genowym.
Cele ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i ogólnokrajowym
stanowią z kolei podstawę konstruowania celi szczegółowych na szczeblu krajowym –
regionalnym i lokalnym. Postulaty zawarte w „Planie Zagospodarowania Przestrzennego
Województwa Łódzkiego” (aktualizacja z września 2010 r.) przyjętego przez Sejmik
Województwa Łódzkiego uchwałą Nr LX/1648/10 z dnia 21 września 2010 r., odnoszące się
do potrzeb w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego koncentrują się na potrzebie
poprawy stanu środowiska, poprzez podjęcie działań mających na celu:
 ochronę i wzrost różnorodności biologicznej,
 zwiększenie i wzbogacenie zasobów leśnych,
 ochronę powierzchni ziemi i gleb,
 zwiększenie zasobów wodnych i poprawę ich jakości,
 racjonalizację gospodarki odpadami,
 poprawę klimatu akustycznego,
 poprawę, jakości powietrza,
20
 ograniczenie zagrożenia promieniowaniem elektromagnetycznym.
Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustalenia „Studium
Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Skierniewice - II
edycja”, które określają politykę przestrzenną, w tym zasady zagospodarowania
przestrzennego miasta równocześnie uwzględniają ustalenia określone w „Planie
Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego”.
W zakresie powiązań środowiskowych i kulturowych celem głównym, zapisanym w Planie
Województwa, jest kształtowanie tożsamości regionalnej w oparciu o walory przyrodnicze,
kulturowe i turystyczne regionu, a kierunkami działań są:
 Ochrona najcenniejszych zasobów przyrodniczych i krajobrazowych oraz
zapewnienie ciągłości systemu ekologicznego,
 Zachowanie i ochrona materialnych i niematerialnych zasobów dziedzictwa
kulturowego i krajobrazu kulturowego województwa.
Założenia zawarte w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta Skierniewice – II edycja” tworzone były w oparciu o zasadę zrównoważonego
rozwoju.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego
mieszkańcom, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach:
 w sferze racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych,
 w zakresie, jakości środowiska.
Wśród nich, w kontekście zakresu ustaleń Studium wymienić należy: racjonalizację
użytkowania wody, ochronę gleb, wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych,
gospodarowanie odpadami, jakość wód, jakość powietrza, zmiany klimatu, hałas
i promieniowanie elektromagnetyczne, różnorodność biologiczną i krajobrazową.
„Program ochrony środowiska dla województwa łódzkiego 2012” definiuje cel nadrzędny
oraz cele główny i cele uzupełniające.
Cel nadrzędny brzmi:
„Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców województwa łódzkiego oraz
zagwarantowanie szerokiego dostępu do informacji o środowisku”.
Cel główny: Ochrona i poprawa środowiska
 Priorytet I – Ochrona zasobów naturalnych,
 Priorytet II – Ochrona, jakości powietrza,
 Priorytet III – Ochrona zasobów wód podziemnych i powierzchniowych oraz ochrona
przed powodzią i suszą,
 Priorytet IV – Racjonalizacja gospodarka odpadami,
 Priorytet V – Oddziaływanie hałasu,
 Priorytet VI – Oddziaływanie pól elektromagnetycznych,
 Priorytet VII – Edukacja ekologiczna,
 Priorytet VIII – Poważne awarie.
Cele ochrony środowiska ustanowione w odniesieniu do obszaru Skierniewic zawarte
zostały w dwóch podstawowych dokumentach określających potrzeby i zasady kształtowania
środowiska przyrodniczego miasta: „Programie Ochrony Środowiska wraz z planem
gospodarki odpadami dla Miasta Skierniewice w latach 2013 -2016” przyjęty przez Radę
Miasta Skierniewice uchwałą Nr XXXIX/67/2013 Rady Miasta Skierniewice z dnia 21 czerwca
2013 r. oraz w Strategii Rozwoju Miasta Skierniewice do roku 2015 - dokumentu przyjętego
przez Radę Miasta Skierniewice uchwałą nr XI/76/11 z dnia 27 maja 2011 r. (stanowi
aktualizację strategii Rozwoju Miasta Skierniewice na lata 2000-2015 uchwalonej przez
Radę Miasta Skierniewice w czerwcu 2000 r.),
Po dokonaniu aktualizacji diagnozy stanu środowiska na terenie Skierniewic dokonano
wyboru najistotniejszych zagadnień, których rozwiązanie przyczyni się do poprawy stanu
środowiska i rozwiązania najistotniejszych kwestii jego ochrony.
21
Cele strategiczne (główne) to:
 poprawa stanu środowiska,
 minimalizacja zagrożeń dla środowiska,
 rozwój gospodarczy w oparciu o wysoką świadomość ekologiczną mieszkańców.
Na realizacje celów strategicznych składają się działania we wszystkich komponentach
ochrony środowiska. Założenia planu zadań na lata 2013-2016 i lata 2017-2020
przeprowadzono w podziale na grupy:
1. Ochrona powietrza atmosferycznego,
2. Ochrona przed hałasem,
3. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym,
4. Ochrona wód podziemnych i powierzchniowych,
5. Gospodarka odpadami,
6. Ochrona gleb i powierzchni ziemi,
7. Ochrona środowiska przyrodniczego,
8. Minimalizacja zagrożeń dla środowiska,
9. Przyjazny środowisku naturalnemu rozwój gospodarczy,
10. Edukacja ekologiczna.
Ważnymi dokumentami, mającymi wpływ na ochronę środowiska przyrodniczego na
szczeblu samorządowym są lokalne plany rozwoju, inwentaryzacje przyrodnicze, programy
gospodarki odpadami, opracowania ekofizjograficzne i inne.
Gros wskazań pochodzących z powyższych dokumentów znalazła odzwierciedlenie
w ustaleniach i regulacjach zawartych w projekcie planu miejscowego.
Postulat konieczności ograniczenia zmian klimatu i promowania czystej energii znalazł
odzwierciedlenie w ustaleniach projektu planu odnoszących się do zasad zaopatrzenia
w ciepło. Projekt planu ustala nakaz stosowania do celów grzewczych, bez emisyjnych lub
niskoemisyjnych źródeł ciepła, spełniających wymagania standardów jakości powietrza.
Projekt planu, mając na uwadze potrzebę promowania wysokiej jakości zdrowia
publicznego, w tym zapewnienia odpowiednich warunków akustycznych. Z przepisów art.
113 ust.2 pkt. 1 i art. 114 ustawy „Prawa ochrony środowiska” wynika potrzeba określenia
w planie miejscowym terenu, który podlega ochronie akustycznej. Jest nim wyznaczony
w planie teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej o symbolu jako 3.210.MN. Ochrona
tego terenu przed hałasem powinna polegać na zapewnieniu jak najlepszego stanu
akustycznego środowiska, głównie poprzez utrzymaniu poziomu hałasu poniżej
dopuszczalnej normy lub co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszeniu poziomu hałasu co
najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany.
Dla obszaru opracowania ustalono również potrzeby w zakresie korzystania z infrastruktury
technicznej służącej ochronie środowiska. W tym zasady odprowadzania ścieków
i postępowania z wytworzonymi odpadami.
Kształtowaniu odpowiednich proporcji pomiędzy powierzchnią pod zabudowę, a terenami
przyrodniczo aktywnymi służą zapisy określające procentowo minimalny udział powierzchni
biologicznie czynnej oraz maksymalny wskaźnik zabudowy.
VI.
PROGNOZA
MIEJSCOWEGO
ODDZIAŁYWANIA
NA
ŚRODOWISKO
PROJEKTU
PLANU
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
1. Przewidywane skutki wpływu ustaleń projektu planu na środowisko oraz na
cele i przedmiot ochrony Obszaru Natura 2 000 z uwzględnieniem zależności
między tymi elementami i między oddziaływaniami na te elementy
W obrębie analizowanego obszaru nie występują ani nie są wskazywane do objęcia
ochroną obszary, które mogłyby zasilić Sieć Obszarów Natura 2000.
W zasięgu ok. 1,4 km od wschodniej granicy obszaru opracowania, w linii prostej
w kierunku na wschód, w sąsiedztwie granicy administracyjnej miasta znajduje się Obszar
Natura 2 000 pn. „Dolina Rawki” wchodzący w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej.
22
Pozostałe obszary objęte ochroną prawną znajdują się na obrzeżach miasta
w następujących odległościach od wschodniej granicy obszaru opracowania:
 rezerwat przyrody pn. „Rawka” – ok. 1,4 km w linii prostej w kierunku na wschód,
 Bolimowski Park Krajobrazowy – ok. 0,3 km w linii prostej w kierunku na północ,
 Bolimowsko-Radziejowicki Obszar Chronionego Krajobrazu z doliną Środkowej
Rawki ok. 0,3 km w linii prostej w kierunku na północ,
 Zespół przyrodniczo-krajobrazowy pn. „Zwierzyniec Królewski” – ok. 6,8 km w linii
prostej w kierunku na zachód.
Prognozuję, iż przewidywane oddziaływania wynikające z realizacji ustaleń planu, ze
względu na ich rodzaj (przekształcenia o znikomej sile i rodzaju oddziaływań) nie będą mieć
wpływu
na
Obszary
Natura
2 000
i
pozostałe
obszary
chronione
w trybie przepisów ustawy o ochronie przyrody. Ustalenia planu nie przyczynią się również
do pogorszenia stanu siedlisk gatunków roślin i zwierząt dla ochrony, których wyznaczono te
obszary.
Dopuszczalne ustaleniami planu działania nie powinny skutkować znaczącymi
negatywnymi oddziaływaniami na środowisko. Uznano jednak, iż na potrzeby oceny
projektowanego planu, pod kątem jego skutków na środowisko, wskazana jest analiza –
wszystkich potencjalnych oddziaływań, nie tylko określonych jako „znaczące”. Oddziaływania
na poszczególne elementy składowe środowiska obszaru opracowania opisano poniżej,
w następnym rozdziale.
2. Ocena potencjalnych skutków wpływu realizacji ustaleń projektu planu na
środowisko naturalne oraz na jakość życia i zdrowia ludzi
 Wpływ ustaleń projektu planu na gleby i powierzchnię ziemi
W okresie prowadzenia robót budowlanych, przemieszczeniu i wykorzystaniu ulegnie
istniejąca warstwa glebowa na odcinku przeznaczonym do posadowienia budynków. Poza
terenem inwestycji będą to oddziaływania krótkotrwałe i częściowo odwracalne.
W terenach gdzie dopuszczono zabudowę należy liczyć się z przekształceniami
związanymi z powstawaniem nasypów z gruntu wybranego pod fundamenty budynków i w
trakcie realizacji obiektów infrastruktury podziemnej i naziemnej. Wierzchnie warstwy gleby
zostaną zdewastowane i zastąpione przez nasypy antropogeniczne. Są to najczęściej
nieodwracalne zmiany związane z realizacją obiektów budowlanych.

Wpływ ustaleń projektu zmiany planu na środowisko wodno-gruntowe,
wody powierzchniowe i podziemne
W efekcie realizacji zabudowy mieszkaniowej i infrastruktury technicznej w obrębie
obszaru opracowania i w terenach przyległych mogą nastąpić różnorodne, długoterminowe
przekształcenia takie jak:
o trwałe uszczelnienie terenu poprzez zabudowę,
o ograniczenie powierzchni umożliwiającej infiltrację wód opadowych lub roztopowych,
o zmniejszenie ilości wody infiltrującej do gruntu związane ze zmniejszeniem
powierzchni biologicznie czynnej,
o ograniczenie retencji wód w wierzchniej warstwie gleby,
o zwiększenie odpływu wód opadowych i roztopowych.
Ww. oddziaływania następowały od momentu wprowadzenia zabudowy w tereny otwarte.
W zakresie zapewnienie warunków infiltracji wód istotne są zapisy projektu zmiany planu
w zakresie parametrów zabudowy obszaru opracowania w tym: zachowanie powierzchni
biologicznie czynnej na poziomie 40 % i ustalenia maksymalnego wskaźnika zabudowy na
poziomie 0,3. Ustalenie te mają służyć ograniczeniu uszczelniania gruntu oraz zachowania
możliwie dużej powierzchni „przyrodniczo-aktywnej”, co z kolei możliwi naturalną filtrację
23
wód do gruntu oraz zabezpieczy przed nadmiernym odpływem wód deszczowych
z analizowanego obszaru.
Obecne regulacje w zakresie możliwości realizacji budynków, wprowadzone poprzez
ustalenia projektu zmiany planu, ze względu na niewielką skalę przekształceń (ustalenia
dotyczą jednej działki) nie będą mieć większego wpływu na środowisko wodno-gruntowe,
wody powierzchniowe i podziemne.
 Wpływ ustaleń projektu zmiany planu na kopaliny
Na terenie objętym projektem planu nie występują żadne udokumentowane złoża
surowców naturalnych. Dlatego też ustalenia planu nie dotyczą tego zagadnienia.
 Wpływu ustaleń projektu zmiany planu na klimat akustyczny
W związku z ewentualną rozbudową nieruchomości nie można wykluczyć dyskomfortu
wywołanego pracami budowlanymi. Na skutek prowadzenia prac budowlanych należy
spodziewać się zwiększonej emisji hałasu, której źródłem będą pracujące maszyny
i urządzenia. Prace te prawdo podobnie prowadzone będą etapowo, w porze dziennej, co nie
powinno stanowić źródeł emisji ponadnormatywnego hałasu w godzinach nocnych.
Ze względu na charakter oddziaływań - krótkotrwałe i chwilowe nie przewiduje się ich
istotnego wpływu na kształtowanie klimatu akustycznego. Zasięg oddziaływania
prowadzonych prac powinien zamykać się w granicach przedmiotowych nieruchomości.
Zapisy projektu planu wprowadzają klasyfikację terenów pod względem wymaganego
standardu, jakości klimatu akustycznego. W projekcie planu wyznaczono teren
o dopuszczalnych poziomach hałasu w środowisku, o których mowa w przepisach prawa
ochrony środowiska. Jest to teren, którego przeznaczenie określa się symbolem „MN” tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Reasumując należy stwierdzić, iż projekt zmiany planu właściwie przewiduje zabezpieczenia
przed uciążliwością hałasu w zakresie, jaki może być przedmiotem jego postanowień.
 Wpływ
ustaleń
projektu
i zanieczyszczenie powietrza
zmiany
planu
na
lokalny
klimat
Prognozuję, iż w wyniku realizacji ustaleń projektu zmiany planu, ze względu na charakter
możliwych
przekształceń
(realizacja
budynków)
nie
nastąpią
zmiany
w zakresie lokalnego klimatu i zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Pojawiające się
zanieczyszczenia pyłowe, powstające w trakcie budowy danego obiektu będą miały
charakter wyłącznie lokalny o niskiej sile oddziaływania. Mając na uwadze niewielki zakres
zmian, wpływ ten można uznać za marginalny i pomijalny.
 Wpływ ustaleń projektu zmiany planu na krajobraz
W bezpośrednim sąsiedztwie obszaru opracowania znajduje się teren wolny od
zabudowy o charakterze rolniczo-leśnym. Najbliższa zabudowa mieszkaniowa znajduje się
na południe i południowy- zachód od obszaru opracowania. Najbliżej południowej granicy
przedmiotowej działki znajdują się budynki, które usytuowane są w odległości ok. 50 i 100
m.
W projekcie zmiany planu ustalono takie parametry zabudowy, aby mogła się ona,
w sposób harmonijny, wpisywać w istniejący krajobraz, zachowując przy tym walory
estetyczne. Dlatego też za wysoce pozytywne należy ocenić, ustalenie w projekcie planu
maksymalnych wysokości obiektów budowlanych oraz szczegółowych zasad w odniesieniu
do geometrii dachów (kąta nachylenia i układu połaci dachowych, wysokości głównej
kalenicy dachu oraz maksymalnej i minimalnej intensywności zabudowy). Zapisy te mogą
złagodzić ingerencje w krajobraz oraz zapewnić dostosowanie zabudowy do otoczenia.
24
Projekt planu wprowadza ustalenia dotyczące ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego poprzez między innymi wyglądu ogrodzeń od ulicy Warszawskiej. Takie
zapisy nie dopuszczają do powstania chaosu przestrzennego negatywnie wpływającego na
krajobraz.
Należy stwierdzić, iż zapisy ustaleń planu dążą do ochrony wartości krajobrazowych
obszaru opracowania w zakresie, jakie może stanowić przedmiot planu.
Reasumując - siła wprowadzanych zmian i zmiana struktury krajobrazu będzie zależna nie
tylko od ustaleń projektu planu, ale od realizacji indywidualnych inwestycji
i zagospodarowania nieruchomości w czasie.

Wpływu ustaleń projektu zmiany planu na świat roślin i zwierząt
Tereny zajmowane pod zabudowę
to utrata siedlisk dostępnych dla zwierząt.
Zmniejszenie powierzchni nadającej się do zasiedlenia wpłynąć może np. na zmniejszanie
się lub wycofywanie się
populacji oraz zmniejszanie się
liczebności zwierząt
zamieszkujących w obrębie obszaru opracowania i w jego sąsiedztwie. W terenach
poddanych presji urbanizacji (ruch samochodowy, hałas związany z bytowaniem ludzi) może
nastąpić wypłoszenie zwierzyny bytującej w tym obszarze (głownie drobnych gryzoni
polnych). Powstanie zabudowy uniemożliwi osiedlenie się zwierząt o dużych areałach
osobniczych (żerowiskowych). Zwiększonej antropopresji poddane są te zwierzęta, które
rozmnażają się lub żerują na powierzchni ziemi i nie wysoko nad nią oraz wrażliwe na
niepokojenie. Bliskość zabudowy może spowodować, że nie będą osiedlały się zwierzęta,
głównie ptaki żyjące w zakrzewieniach lub na granicy pól i zadrzewień.
Oddziaływania w związku z realizacją projektu planu spowodują zmiany w zakresie szaty
roślinnej w tym uszczuplenie niektórych siedlisk przyrodniczych. Oddziaływania te nie
dotyczą siedlisk objętych ochroną prawną w trybie przepisów ustawy o ochronie przyrody.
Oddziaływanie na szatę roślinną i zwierzęta będą bezpośrednie, trwałe i negatywne.

Wpływu ustaleń projektu zmiany planu na różnorodność biologiczną
Obszar opracowania i tereny przyległe charakteryzują się względnie nie zaburzonymi
procesami przyrodniczymi i umiarkowanym stopniem ingerencji człowieka ( w porównaniu do
innych terenów miasta).
Obszar opracowania, ze względu na położenie – na obrzeżach miasta i rodzaj użytkowania
(tereny rolniczo-leśne), charakteryzuje się znaczną różnorodnością biologiczną zarówno
w świecie roślin, jak i zwierząt.
Należy prognozować, iż w fazie prac budowlanych wystąpią niekorzystne czasowe
oddziaływania na szatę roślinną i zwierzęta. Realizacja nowej zabudowy lub innych
zamierzeń inwestycyjnych dopuszczonych planem może spowodować zmniejszenie udziału
powierzchni biologicznie czynnej w stopniu zasadniczym. Główne zagrożenie spowodowane
będą fizycznym usuwaniem roślinności oraz możliwością zmiany warunków siedliskowych
poprzez naruszenie stosunków wodnych, przekształcenie gleby i utwardzanie podłoża.
Wyżej wymienione oddziaływania będą wpływać na znaczne zubożenie różnorodności
biologicznej, głównie na poziomie gatunku.
Dla zabezpieczenia terenu przed ww. przekształceniami projekt zmiany planu dopuszcza
m. in. możliwość realizacji nowej zabudowy w ściśle określonych granicach wyznaczonych
poprzez nieprzekraczalne linie zabudowy, ustala wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej
i maksymalny wskaźnik zabudowy.
 Emisja promieniowania elektromagnetycznego
Projekt zmiany planu nie przewiduje
promieniowanie elektromagnetycznego.
25
żadnych
nowych,
znaczących
emitorów
Projekt planu nie odnosi się do możliwości lokalizacji stacji bazowych telefonii komórkowej,
stanowiących źródło promieniowania elektromagnetycznego.
Dopuszczenia i ograniczenia w tym zakresie uregulowane zostały w Ustawie z dnia 7 maja
2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnej, która jest aktem nadrzędnym
w stosunku do planu miejscowego.
 Skutki wpływu na zabytki i dobra materialne
Na terenie objętym projektem zmiany planu nie występują obiekty i obszary
o szczególnych wartościach kulturowych, objęte ochroną na podstawie ustawy o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami. Również w bezpośrednim sąsiedztwie terenu objętego
planem nie występują obszary lub obiekty o szczególnych wartościach kulturowych.
W związku z powyższym ustalenia projektu planu nie dotyczą powyższego zagadnienia.
 Skutki wpływu ustaleń projektu planu na ludzi
Zmiana planu zawiera szereg ustaleń dotyczących ochrony środowiska, które w sposób
bezpośredni i pośredni wpływają korzystnie na warunki życia i zdrowie ludzi.
Projekt planu wprowadza ustalenia, które pozwalają na zapewnienie kompleksowej ochrony
zdrowia mieszkańców terenu objętego analizą. Są to ustalenia, dotyczące ochrony
i kształtowania, jakości powietrza atmosferycznego, regulacji z zakresu gospodarki wodnościekowej, ochrony i kształtowania terenów zieleni, ochrony przed hałasem, czy też ochrony
i kształtowania ładu przestrzennego oraz wartości krajobrazowej analizowanego obszaru.
W projekcie planu dokonano klasyfikacji obszaru opracowania pod względem wymaganego
standardu jakości klimatu akustycznego.
Projekt planu nie przewiduje lokalizacji obiektów niosących ze sobą obciążenia dla
środowiska w rozumieniu przepisów Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca
2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 17 lipca 2013 r., poz. 817).
W obszarze opracowania nie przewiduje się znacznego wzrostu zanieczyszczeń pyłowych
i gazowych do powietrza oraz znaczącego wzrostu natężenia hałasu.
W związku z ewentualną realizacją zabudowy nie można wykluczyć dyskomfortu
wywołanego pracami budowlanymi. Na skutek prowadzenia prac budowlanych należy
spodziewać się zwiększonej emisji hałasu, której źródłem będą pracujące maszyny
i urządzenia oraz zwiększonej emisji pyłowych, generowanych podczas prowadzenia prac
ziemnych. Prace te prawdo podobnie prowadzone będą etapowo, w porze dziennej, co nie
powinno stanowić źródeł emisji ponadnormatywnego hałasu w godzinach nocnych.
Ze względu na charakter oddziaływań - krótkotrwałe i chwilowe nie przewiduje się ich
istotnego wpływu na kształtowanie klimatu akustycznego. Zasięg oddziaływania
prowadzonych prac powinien zamykać się w granicach przedmiotowych nieruchomości.
Umożliwienie realizacji budynków, ze względu na niewielki jej zakres, nie wpłynie na
zmianę stosunków wodnych w obszarze opracowania i w sąsiedztwie. Zgodnie
z ustaleniami obecnego planu zaopatrzenie w wodę odbywa się z sieci wodociągowej. Co
wyeliminowało budowę i korzystanie z indywidualnych ujęć wody i zabezpieczyło przed
ewentualnym przenikaniem zanieczyszczeń do środowiska gruntowo-wodnego. W zakresie
zapewnienie warunków infiltracji wód istotne są zapisy planu w zakresie parametrów
zabudowy obszaru opracowania w tym: zachowanie powierzchni biologicznie czynnej na
poziomie 40 % i zachowania maksymalnego wskaźnika zabudowy na poziomie 0,3. Służyć
ma ograniczeniu uszczelniania gruntu oraz zachowanie możliwie dużej powierzchni
„przyrodniczo-aktywnej” umożliwiających naturalną filtrację wód do gruntu oraz ograniczeniu
nadmiernego odpływu wód opadowych z analizowanego obszaru.
Powyższe ustalenia w znacznym stopniu eliminują zagrożenia związane ze
zanieczyszczeniem środowiska i zaburzeniem jego funkcjonowania, a więc pośrednio
chronią i utrzymują korzystne warunki życia mieszkańców osiedla.
26
Ustalenia z zakresu ochrony środowiska, ładu przestrzennego minimalizują
w stopniu wystarczającym uciążliwości wynikające z funkcjonowania terenów
zurbanizowanych.
Projekt planu właściwie przewiduje rozwiązania chroniące środowisko życia i zdrowia ludzi
w zakresie, jaki może być przedmiotem postanowień planu, związku z powyższym nie
prognozuję negatywnego znaczącego oddziaływania na życie ludzi.
 Oddziaływanie transgraniczne
Projekt planu nie zawiera rozstrzygnięć ani nie stwarza możliwości, w wyniku, których
mogłoby wystąpić transgraniczne oddziaływanie na środowisko.
Reasumują powyższe stwierdza się, że realizacja ustaleń planu nie przyniesie oddziaływania
o zasięgu transgranicznym.
Przewidywane skutki oddziaływania ustaleń projektu planu na środowisko i jego
prawidłowe funkcjonowanie są zróżnicowane, co do charakteru zmian, trwałości
przekształceń, natężenia zachodzących zmian, częstotliwości zmian i ich zasięgu
przestrzennego. Spodziewane przeobrażenia w środowisku w związku z wprowadzeniem
ustaleń planu miejscowego będą prawdopodobnie niewielkie, bez znaczącego negatywnego
oddziaływania na ogólny stan środowiska obszaru opracowania i terenów przyległych.
Wśród oddziaływań na środowisko w kontekście ustaleń projektu planu przeanalizowane
zostały następujące znaczące oddziaływania:
1. Charakter zmian:
 pozytywne,
 negatywne,
 bez większego znaczenia
2. Pod względem bezpośredniości:
 bezpośrednie,
 pośrednie ( w sensie dalsze),
 wtórne (w rozumieniu pochodne, występujące jako skutek w późniejszym okresie),
3. Pod względem okresu trwania
 chwilowe (ograniczonym do maksimum 1 doby),
 krótkoterminowe ( do 1 roku),
 długoterminowe ( kilkudziesięcioletnim np. powyżej 50 lat),
4. Pod względem częstotliwości:
 stałe,
 zmienne,
 epizodyczne
5. Pod względem trwałości przekształceń:
 o skutkach odwracalnych,
 o skutkach nieodwracalnych
6. Intensywność przekształceń;
 znaczne,
 nieznaczne,
 obojętne,
 skumulowane (nakładające się oddziaływanie pochodzące z różnych źródeł)
7. Zasięg przestrzenny oddziaływania:
 lokalnie, (miejscowe),
 w terenach przyległych.
Brak definicji tych pojęć w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
27
oddziaływania na środowisko oraz w ustawie Prawo ochrony środowiska powodują, że
ocena w dużej mierze jest subiektywna.
Dla przedsięwzięć, przewidzianych w projekcie planu bezpośrednie oddziaływanie na
środowisko nie będzie ograniczone do najbliższego sąsiedztwa. Przed określeniem
konkretnych lokalizacji inwestycji możliwe jest tylko wskazanie kluczowych czynników, które
będą lub potencjalnie mogą wpływać na zmiany stanu środowiska.
Ewentualne uciążliwości ograniczane są poprzez ustalenia ujęte w projekcie planu.
W związku z tym ważna jest jego realizacja w zakresie systemów zaopatrzenia w wodę,
odprowadzenia ścieków bytowych, komunalnych i wód opadowych, systemów i sposobów
ogrzewania, segregowania odpadów stałych w miejscach ich powstawania, zachowania
parametrów zabudowy, odpowiednich wskaźników terenów biologicznie czynnych, rozwoju
i rewitalizacji zieleni.
Zagrożenie dla środowiska może wynikać przede wszystkim z braku kompleksowej realizacji
ustaleń ujętych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
28
Tabela nr 1. Ogólna ocena potencjalnych skutków wpływu realizacji ustaleń projektu planu na środowisko i jakość życia
i zdrowia ludzi
KOMPONENTY
ŚRODOWISKA
OBJĘTE
PROGNOZĄ
RODZAJ ODDZIAŁYWAŃ
Charakter
zmian
Pod
Okres trwania
względem
bezpośredniości
Częstotliwości
Trwałość
Intensywność Zasięg
przekształceń przekształceń oddziaływania
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
nieodwracalne
znaczna
lokalnie
Gleby i
powierzchnia
terenu
negatywne
zmienne
nieodwracalne
znaczne,
lokalnie
negatywne
bezpośrednie i
pośrednie
długoterminowe
Zwierzęta
zmienne
nieodwracalne
znaczne,
lokalnie
Rośliny
bezpośrednie i
pośrednie
długoterminowe
negatywne
Różnorodność
biologiczna
wtórne
długoterminowe
zmienne
nieodwracalne
znaczne,
lokalnie
negatywne
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
odwracalne
znaczne
lokalnie
pośrednie
krótkoterminowe
epizodyczne
nieodwracalne
nieznaczne
lokalnie i w
terenach
przyległych
----------------------
-----------------------
----------------
--------------------
--------------------
-----------------
bez większego
znaczenia
bezpośrednie
długoterminowe
zmienne
odwracalne
nieznaczne
lokalnie
bez większego
znaczenia
bezpośrednie
krótkoterminowe
o zmiennym
dobowym
29
zmienne
odwracalne
nieznaczne
lokalnie
Krajobraz
Wody
bez większego
znaczenia
bez większego
znaczenia
bez znaczenia
Klimat lokalny
(mikroklimat)
Powietrze
atmosferyczne
Klimat akustyczny
(emisja hałasu)
Środowisko życia
człowieka
bez większego
znaczenia
bezpośrednie
natężeniu,
związane z pracą
maszyn i
urządzeń
budowlanych
krótkoterminowe
zmienne
odwracalne
nieznaczne,
na skutek
prowadzenia prac
budowlanych należy
spodziewać się
zwiększonej emisji
hałasu, której źródłem
będą pracujące
maszyny i urządzenia
oraz zwiększonej
emisji pyłowych,
generowanych
podczas prowadzenia
prac ziemnych
Odziaływania, będące skutkiem realizacji ustaleń zmiany planu będą występowały głównie w fazie przebudowy (modernizacji)
poszczególnych budynków, ich eksploatacji i likwidacji, a ich rodzaj i ich natężenie będzie zróżnicowanie.
30
miejscowe
VII. PROPOZYCE
ROZWIĄZAŃ
OGRANICZAJĄCYCH
NEGATYWNE
ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ORAZ PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ
ALTERNATYWNYCH
W punkcie VI.2. niniejszej prognozy zostały omówione rodzaje przewidywanych
oddziaływań na środowisko, jakie mogą wystąpić w związku z realizacją ustaleń projektu
zmiany planu. Mając powyższe na względzie, projekt zawiera ustalenia, których celem
jest zapobieganie i ograniczenie negatywnych oddziaływań na środowisko.
Tabela nr 2. Ustalenia projektu planu mające na celu ograniczenie
negatywnych oddziaływań na środowisko
Rodzaj negatywnego
oddziaływania
1. Zmiany w krajobrazie
2. Zubożenie szaty
roślinnej i zwierząt
3. Emisja zanieczyszczeń
do powietrza
5. Emisja hałasu
6. Wytwarzanie odpadów
komunalnych
7. Odprowadzanie
ścieków
bytowych i wód
opadowych lub
roztopowych
Ustalenia projektu planu eliminujące lub ograniczające
negatywne oddziaływanie na środowisko
Projekt planu dla ograniczenia potencjalnych negatywnych
oddziaływań wprowadza ustalenia, które mają służyć
harmonijnemu wpisaniu budynków w krajobraz, m.in. ujednolica
formę architektoniczną budynków z bryłami budynków w
sąsiedztwie, określa obowiązujące i nieprzekraczalne linie
zabudowy oraz zasady wyglądu ogrodzeń od strony ulicy
Warszawskiej
W cela zachowania powierzchni biologicznie czynnej w obrębie
działki ustalono minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej
oraz maksymalny wskaźnik zabudowy działki. Ustalone ww.
parametry mają między innymi zadanie nie dopuszczenie do
całkowitej zabudowy działki budowlanej
Projekt planu dla ograniczenia potencjalnych negatywnych
oddziaływań na powietrze atmosferyczne, w zakresie zaopatrzenia
w energię cieplną ustala preferencje dla zastosowania
niewęglowych czynników ciepła
Plan kwalifikuje teren do odpowiedniej kategorii pod względem
ochrony akustycznej.
Projekt planu nakłada obowiązek usuwania odpadów komunalnych
- w oparciu o niezbędne urządzenia służące gromadzeniu odpadów
(z uwzględnieniem segregacji i selektywnej zbiórki odpadów) w celu
ich przygotowania do transportu do miejsc odzysku lub
unieszkodliwiania, z zachowaniem przepisów odrębnych.
Projekt planu ustala:
• odprowadzenie ścieków bytowych do zewnętrznej sieci
kanalizacyjnej, a w sytuacji jej braku do zbiorników
bezodpływowych na nieczystości ciekłe, z zachowaniem
przepisów odrębnych,
• odprowadzenie wód opadowych lub roztopowych do
zewnętrznych sieci kanalizacji deszczowej lub do ziemi, w myśl
przepisów odrębnych.
Analizowany projekt planu podtrzymuje zapisy obowiązującego studium (Zmiany
studium II edycja, 2016 r.) umożliwiające zmniejszenie skali oddziaływania, jakie pojawią
się na skutek realizacji ustaleń zmiany planu .
31
VIII.
PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE
OGRANICZENIE LUB KOMPENCACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH
ODDZIALYWAŃ
NA
ŚRODOWISKO
MOGĄCE
BYĆ
REZULTATEM
REALIZACJI PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI NA CELE I PRZEDMIOT
OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ NA INTEGRALNOŚĆ TEGO
OBSZARU
Ustalenia projektu zmiany planu miejscowego są wynikiem kompromisu pomiędzy
wymogami ochrony środowiska i życia człowieka, a koniecznością rozwoju
urbanistycznego i ekonomicznego miasta. Przyjęte w planie rozwiązania dotyczące
sposobu zagospodarowania i zainwestowania terenów, służące ograniczeniu
negatywnych oddziaływań na środowisko pozwalają na stwierdzenie, że w zakresie
polityki przestrzennej i kierunków rozwoju nie naruszają one ustaleń „Zmiany Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Skierniewice – II
edycja, 2016 r.”.
Ustalenia planu nie ingerują w tereny o wysokich walorach przyrodniczych
i krajobrazowych. Obszar opracowania znajduje się poza obszarami Natura 2 000.
Najbliżej usytuowanym obiektem jest obszar Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura
2 000: pn. „Dolina Rawki” o kodzie PLH 100015, który znajduje się w odległości 1,4 km
w linii prostej od obszaru pracowania w kierunku na wschód. Jest to specjalny obszar
ochrony siedlisk (SOO), które określone są na podstawie Dyrektywy Siedliskowej dla
ochrony typów siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków roślin i zwierząt.
Ustalenia planu zawierają rozwiązania korzystne dla środowiska, dlatego prognoza nie
prezentuje rozwiązań alternatywnych do proponowanych w ustaleniach planu uznając, że
zaproponowane ustalenia są najkorzystniejsze dla środowiska w kontekście istniejących
uwarunkowań i kierunków rozwoju Skierniewic.
Rozwiązania przyjęte w projekcie planu miejscowego są warunkami ograniczającymi
dowolność realizacji zagospodarowania w przestrzeni. Z racji swej funkcji plan jest
wyłącznie przepisem prawa uzupełniającym przepisy zawarte w ustawach
i rozporządzeniach wykonawczych.
W projekcie planu przyjęto następujące zasady regulujące inwestowanie w terenach,
których celem jest przeciwdziałanie pogorszeniu jakości poszczególnych elementów
środowiska.
W zakresie zasad ochrony środowiska w projekcie planu ustalono:


zaopatrzenie w wodę z zewnętrznej sieci wodociągowej,
odprowadzanie ścieków bytowych do miejskiej sieci kanalizacyjnej, a w sytuacji jej
braku do zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe, z zachowaniem
przepisów odrębnych,
 odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do zewnętrznej sieci kanalizacji
deszczowej lub do ziemi, przy zachowaniu przepisów odrębnych,
 preferencje dla zastosowania nie węglowych czynników grzewczych,
 zakwalifikowano obszar opracowania do terenu o dopuszczalnych poziomach
hałasu w środowisku, zgodnie z przepisami ustawy Prawo Ochrony Środowiska,
jako teren przeznaczony pod „zabudowę mieszkaniową jednorodzinną”,
 nakaz usuwania odpadów komunalnych w oparciu o niezbędne urządzenia
służące gromadzeniu odpadów ( z uwzględnieniem segregacji i selektywnej
zbiórki odpadów) w celu ich przygotowania do transportu do miejsc odzysku lub
unieszkodliwienia,
 minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej,
 zharmonizowanie form architektonicznych z krajobrazem oraz podporządkowanie
rozwiązań technicznych: budowli i urządzeń infrastruktury technicznej ochronie
32



walorów krajobrazowych środowiska,
lokalizowanie zabudowy na działce zgodnie z ustaleniami rysunku planu
dotyczącymi nieprzekraczalnej linii zabudowy,
obsługę komunikacyjną działek zgodnie z ustaleniami planu,
zapewniono miejsca parkingowe na działkach budowlanych.
Zastosowanie wszystkich zaleceń zawartych w projekcie zmiany planu, w tym szczególnie
z zakresu ochrony środowiska i infrastruktury technicznej będzie gwarantem ograniczenia
do minimum ewentualnych, negatywnych wpływów planowanych inwestycji na
środowisko.
IX. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU PLANU
ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA
Ze względu na charakter i niewielką skalę zmian, jakie niesie ze sobą realizacja ustaleń
projektu planu nie przewiduje się konieczności szczególnej analizy skutków postanowień
ww. dokumentu. Oddziaływanie na środowisko ( nawet przy realizacji wszystkich zapisów
planu) nie powinno zmieniać się na tyle silnie by konieczne było wprowadzenie nowych
narzędzi i metod obserwacji środowiska.
Badania monitoringowe mogą być prowadzone w oparciu o pomiary, oceny i analizy
wykonywane w ramach państwowego monitoringu środowiska przez ustawowo
wyznaczone do tego organy i instytucje. Działania tych instytucji w zakresie monitoringu
środowiska pozwolą na ocenę skutków realizacji ustaleń mpzp i umożliwią reakcje na
ewentualne negatywne zjawiska zachodzące w środowisku.
Ponieważ z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wynika
obowiązek wykonywania przez organ wykonawczy jednostki samorządowej oceny
aktualności studium i planów zagospodarowania przestrzennego proponuje się, aby
analizę skutków realizacji postanowień planu wykonać w ramach oceny przedmiotowej
analizy. Ocenę aktualności studium i planów sporządza się, co najmniej raz w czasie
kadencji Rady. Z tą samą częstotliwością wykonywana byłaby analiza skutków realizacji
postanowień danego planu.
Monitoring skutków realizacji ustaleń danego planu powinien rozpocząć się
niezwłocznie po jego uchwaleniu, co pozwoli na uzyskanie danych wyjściowych do
dalszych
analiz,
a następnie proponuje się coroczne badanie efektów zmian zachodzących w środowisku
i gospodarowaniu przestrzenią z zastrzeżeniem, iż w sytuacji zaangażowania
w prowadzony monitoring instytucji kontrolnych zobowiązanych do prowadzenie
monitoringu w określonym przepisami zakresie (np. Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska czy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny) można zachować
częstotliwość badań do stosowanych przez dane instytucje.
X. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Prognoza oddziaływania na środowisko nie jest dokumentem rozstrzygającym
o słuszności realizacji zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych ustaleniami zmiany
planu.
Ma ona na celu wykazać, czy przyjęte w projekcie zmiany planu
zagospodarowania przestrzennego rozwiązania, niezbędne dla zapobiegania
powstawania zagrożeń środowiska, spełniają swoją rolę oraz w jakim stopniu warunki
realizacji ustaleń planu mogą oddziaływać na środowisko. Zgodnie z zapisami
ustawowymi rolą prognozy nie jest ocena przyjętych w planie rozwiązań planistycznych,
a sprawdzenie czy w przyjętych rozwiązaniach zabezpieczony został, we właściwy
sposób, interes środowiska przyrodniczego.
Ponadto prognoza ma za zadanie określić wpływ i zakres potencjalnych zmian na warunki
życia człowieka, jakie mogą nastąpić w wyniku ustaleń miejscowego planu
33
zagospodarowania przestrzennego oraz przedstawić rozwiązania eliminujące lub
ograniczające negatywny wpływ na środowisko, spowodowany realizacją ustaleń
zawartych w projekcie planu.
Prognoza jest dokumentem sporządzonym obowiązkowo dla projektów miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego.
Obszar objęty projektem zmiany planu stanowi działkę nr 156/2 o pow. 5 561,5 m2
znajdującą się przy ulicy Warszawskiej 62.
Z wnioskiem o zmianę planu zwróciła się właścicielka ww. nieruchomości, która wnosi
o zmianę przeznaczenia ww. działki leśno-rolnej pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną. Działka ta powstała w wyniku podziału działki nr 156 na trzy działki:
działkę nr 156/1, która przeszła na własność Gminy Miasto Skierniewice w celu
poszerzenia ulicy Warszawskiej, działkę nr 156/2 oraz 156/3. Działkę 156/2 stanowią
grunty rolne kl. V i VI o pow. 0,2746 oraz grunty leśne o pow. 0,2815 ha. Przedmiotowa
działka na całej szerokości przylega do drogi publicznej – ulicy Warszawskiej, dłuższym
bokiem sąsiaduje z drogą prowadzącą na cmentarz.
Sporządzenie niniejszej prognozy poprzedziła wizja lokalna, której celem było
rozpoznanie sposobu użytkowania i zagospodarowania terenu objętego projektem planu
i terenów sąsiednich oraz określenie najistotniejszych zagrożeń, jakie na przedmiotowych
terenach występują oraz mogą wystąpić w związku z realizacją ustaleń zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Na podstawie obserwacji i dostępnej literatury dokonano opisu poszczególnych
komponentów środowiska. Ocenę przewidywanych skutków dla środowiska naturalnego,
które mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu i rozwiązań funkcjonalnoprzestrzennych, ujętych w projekcie planu, odniesiono do aktualnego stanu środowiska,
opisanego w opracowaniu ekofizjograficznym, które poprzedziło sporządzenie projektu
zmiany planu miejscowego.
W „Prognozie…” opisano również tendencje zmian w środowisku w sytuacji braku
realizacji ustaleń planu. Zdefiniowano zagrożenia dla środowiska. Przedstawiono
szczegółowe założenia projektowanego dokumentu, łącznie z parametrami
urbanistycznymi określającymi formę i rodzaj zabudowy. Opisano skutki realizacji ustaleń
planu na poszczególne komponenty środowiska oraz na obszary objęte ochroną prawną
w trybie przepisów ustawy o ochronie przyrody. W prognozie określono częstotliwość
i sposób monitorowania skutków realizacji ustaleń zmiany planu.
Przedmiotowa działka znajduje się na obrzeżach miasta, w terenie o charakterze
rolniczo-leśnym. Pod względem krajobrazowym, zasobów przyrodniczych oraz
różnorodności biologicznej teren jest zróżnicowany i bogaty.
Obszar opracowania nie jest objęty ochroną prawną, w trybie przepisów ustawy z dnia 16
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. W obrębie analizowanego obszaru nie stwierdzono
występowania stanowisk chronionych gatunków roślin ujętych w Rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 9 października 2014 r. i grzybów ujętych w Rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów
objętych ochroną prawną. Najliczniejszą grupą zwierząt występujących w obrębie obszaru
opracowania i w sąsiedztwie są ptaki. Charakter działki i terenów doń przylegających
przesądza, iż gro występujących bądź zalatujących ptaków to gatunki leśne i związane z
terenami rolniczymi. Wszystkie wymienione i opisane w rozdziale II.6. rodzaje ptaków
wpisane są do Czerwonej Księgi Zwierząt do kategorii niskiego ryzyka – LC (Least
Concern). Spośród nich wyróżnić można te, które objęte są ochroną prawną w trybie
przepisów Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie
ochrony gatunkowej zwierząt. Spośród wymienionych ptaków nie występują gatunki ujęte
w Załącznikach Dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 30 listopada 2009 r. (tzw. Dyrektywa
Ptasia).
34
Najbliżej zlokalizowanym obszarem chronionym w sieci Natura 2 000 znajdującym się
w odległości 1,4 km (w linii prostej w kierunku na wschód) jest obszar pn. „Dolina Rawki”
o kodzie PLH 100015.
Z uwagi na bariery w postaci ciągów komunikacyjnych i zabudowy osiedlowej, powiązania
przyrodnicze i ciągłość przestrzenna terenów chronionych z obszarem opracowania nie
występuje.
Projekt zmiany planu miejscowego, dla którego potrzeb sporządzono niniejszą
Prognozę
określa
przeznaczenie
terenu,
ustala
zasady
ich
zabudowy
i zagospodarowania, obsługę komunikacyjną, zasady ochrony środowiska przyrodniczego
oraz kształtowania ładu przestrzennego. Projekt zmiany planu umożliwia realizację
budynku mieszkalnego i budynków gospodarczych na działce o charakterze rolnoleśnym.
Zgodę na zmianę przeznaczenia gruntu leśnego na cele nieleśne wyraził Marszałek
Województwa Łódzkiego w decyzji z dnia 13 czerwca 2016 r. (pismo znak:
RŚI.7151.8.11.2016.BS).
Wśród oddziaływań na środowisko w kontekście ustaleń projektu zmiany planu
przeanalizowano charakter zmian pod względem: bezpośredniości, okresu trwania,
częstotliwości, trwałości i intensywności przekształceń oraz określono zasięg
przestrzenny oddziaływania. Brak definicji powyższych pojęć w stosownych ustawach
powoduje, że ocena taka jest w dużej mierze subiektywna i intuicyjna.
Wypełnienie wszystkich obowiązków podanych w projekcie zmiany planu miejscowego
oraz późniejsze ich przestrzeganie pozwoli na zminimalizowanie zagrożeń zarówno
w obrębie terenów będących przedmiotem planu jak i na terenach sąsiednich.
Ze względu na lokalizację obszaru opracowania oraz brak znaczących oddziaływań na
środowisko o charakterze ponadregionalnym nie przewiduje się transgranicznego
oddziaływania na środowisku przewidzianym art. 108 ustawy z dnia 3 października 2008
r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z dnia
7 listopada 2008 r. z późn zm.).
Prognozuję, iż realizacja ustaleń zmiany planu, zgodnie z przepisami szczególnymi, nie
powinna doprowadzić do znaczącego pogorszenia istniejącego stanu środowiska
przyrodniczego lub pogorszenia jakości życia ludzi zamieszkujący przedmiotowy obszar
i tereny w sąsiedztwie.
Rozwiązania przyjęte w projekcie zmiany planu miejscowego są warunkami
ograniczającymi dowolność realizacji zagospodarowania w przestrzeni. Z racji swej funkcji
plan jest wyłącznie przepisem prawa uzupełniającym przepisy zawarte w ustawach
i rozporządzeniach wykonawczych.
Oddziaływanie na środowisko ( nawet przy realizacji wszystkich zapisów planu) nie
powinno zmieniać się na tyle silnie by konieczne było wprowadzenie nowych narzędzi
i metod obserwacji środowiska).
W obowiązującym dokumencie – Zmian studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Skierniewice – II edycja, obszar objęty analizą
stanowi fragment obszaru funkcjonalnego oznaczonego symbolem 69MN. Jest to obszar
o dominującej funkcji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Przy dokonaniu zmiany planu zachowana będzie zgodność z ustaleniami Studium.
XI. WNIOSKI KOŃCOWE
Przy spełnieniu wymagań wynikających z ustaleń planu oraz przepisów szczególnych
dotyczących ochrony środowiska i ochrony przyrody, plan nie budzi obaw
o spowodowanie zagrożenia dla środowiska naturalnego. Przyszłe zagospodarowanie nie
wpłynie degradująco na środowisko, w szczególności na przyrodę w tym na Obszar
Natura 2000 „Dolinę Rawki”.
35
Ustalenia projektu miejscowego planu nie naruszają zasad i kierunków rozwoju
przestrzennego przyjętych w Zmianie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Skierniewic – II edycja.
W związku z powyższym można stwierdzić, iż realizacja ustaleń projektu zmiany planu
nie stanowi istotnych zagrożeń dla środowiska naturalnego w skali ponad lokalnej,
a przewidywane negatywne skutki w skali lokalnej mieszczą się w formule strat
nieuniknionych.
W świetle przedstawionej analizy ustaleń projektu planu oraz zawartych w powyższej
prognozie uwag, projekt zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
dla obszaru miasta Skierniewice położonego przy ulicy Warszawskiej należy uznać za
poprawny.
36
LITERATURA












Kistowski M., Korwel-Lejkowska B. - Problemy metodyczne i proceduralne
sporządzania prognoz oddziaływania na środowisko projektów planów
zagospodarowania przestrzennego województw na tle dotychczasowych
doświadczeń polskich,
Kondracki J. - Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994,
Czerwieniec M., Lewińska J. - Zieleń w mieście, Instytut Gospodarki
Przestrzennej i Komunalnej, Kraków 2000,
Atlas Rzeczypospolitej. Główny Geodeta Kraju 1993-1997 r.
Falińska K. – Ekologia roślin. PWN, Warszawa 1997 r.
Kozłowski S. – Przyrodnicze kryteria gospodarki przestrzennej. KUL Lublin 1997.
Szafer W., Zarzycki K. – Szata roślinna Polski .PWN, W-wa,1972,
Rychling A., Solon J. – Ekologia krajobrazu. PWN 1998.,
Pospolite rośliny środkowej Europy, PWRiL, Warszawa 1990,
Materiały archiwalne. Plansza "Roślinność rzeczywista m. Skierniewice"
Opracowanie: R. Olaczek, U. Warcholińska i K. Krzywański,
Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET-POLSKA – praca zbiorowa pod
redakcją A. Liro – Fundacja IUCN Poland Warszawa, 1999,
Smogorzewski J. System terenów otwartych jako element konstrukcji miasta,
Instytut Planowania Przestrzennego Politechniki Warszawskiej.
Dokumenty i inne dostępne opracowania:









-
Uchwała Nr XVII/160/2015 Rady Miasta z dnia 29 października 2015 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego,
Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe sporządzone dla obszaru położonego
w rejonie ulicy Warszawskiej , listopad 2015 r.
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Miasta Skierniewice II edycja – Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXIII/42/2016 Rady
Miasta Skierniewice z dnia 07 kwietnia 2016 r.,
Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe sporządzone do Zmiany studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Skierniewice
– II edycja (tekst opracowania wraz z planszami tematycznymi), 2016 r.,
Program Ochrony Środowiska dla Miasta Skierniewice na lata 2013-2016
z uwzględnieniem lat 2017-2020,
Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2014 r.
Ekologiczny system miejskich terenów zieleni i krajobrazu (materiały
pokonferencyjne), Łódź 1995 r.,
Koncepcja rozwoju terenów zieleni w Skierniewicach, MPU, 2007 r.
Inne źródła:
aktualna mapa zasadnicza terenu objętego opracowaniem oraz terenów
sąsiednich w skali 1: 1 000
wizje w terenie,
www.natura 2000.mos.gov.pl,
geoportal Miasta Skierniewice
37
38