Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej

Anna Butryn. Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej – marzec 2009
Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej
Sieć klient-serwer
Zadaniem serwera w sieci klient-serwer jest:
– przechowywanie plików i programów systemu operacyjnego;
– przechowywanie programów i danych użytkownika;
– zarządzanie systemem plików;
– zarządzanie dostępem użytkowników do zasobów w sieci;
– zarządzanie siecią i śledzenie jej pracy;
– ochrona zgromadzonych w nim danych.
W skład serwerów wchodzą zazwyczaj pojemne i szybkie napędy dysków, pamięci RAM o dużej
pojemności, szybkie karty sieciowe. Serwery, na których działają sieciowe systemy operacyjne, są
również używane do uwierzytelniania użytkowników i umożliwiania dostępu do współdzielonych
zasobów. Są tak zaprojektowane, aby mogły jednocześnie obsługiwać żądania wielu klientów. Przed
uzyskaniem dostępu do zasobów serwera, klient musi zostać rozpoznany i uwierzytelniony.
Identyfikację i uwierzytelnianie realizuje się poprzez przydzielenie każdemu klientowi nazwy konta
i hasła. Bardzo ważną cechą systemów mogących działać jako serwery jest moc przetwarzania.
Zazwyczaj komputery mają jeden procesor, który wykonuje instrukcje składające się na dane zadanie
lub proces. Aby działać efektywnie i szybko reagować na żądania klientów, sieciowy system
operacyjny serwera wymaga wydajnego procesora do wykonywania zadań lub programów. Systemy
jednoprocesorowe mogą spełnić wymagania większości serwerów, jeśli procesor jest odpowiednio
szybki. Aby uzyskać większą szybkość przetwarzania, systemy wyposaża się w kilka procesorów. Są
one nazywane systemami wieloprocesorowymi – mogą wykonywać wiele zadań równolegle, w tym
samych czasie. Serwery muszą być wydajne i niezawodne w działaniu, ponieważ odgrywają rolę
centralnych zasobów potrzebnych do pracy systemom klienckim. Muszą działać efektywnie przy
dużym obciążeniu, być odporne na awarię jednego lub kilku procesów czy różnych komponentów.
Osiąga się to poprzez wbudowywanie dodatkowych elementów sprzętowych, w razie potrzeby
przejmujących zadania tych, które uległy uszkodzeniu. Ta cecha nosi nazwę nadmiarowości serwera.
Zazwyczaj serwery konfiguruje się tak, by korzystały z całej rodziny protokołów internetowych,
protokołu TCP/IP i oferowały klientom jedną lub kilka usług TCP/IP, np.: WWW, FTP, DHCP,
DNS.
Przykładowy schemat sieci klient-serwer przedstawiono poniżej.
Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009
http://ti-a.wsip.pl
1
Anna Butryn. Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej – marzec 2009
Jak pokazano na powyższym rysunku drukarka sieciowa może być udostępniona użytkownikom
sieci w dwojaki sposób:
–
drukarka jest podłączona do komputera (serwera).
–
drukarka jest bezpośrednio włączona do sieci (musi wtedy mieć przydzielony numer IP, najlepiej
w sposób statyczny).
Nad zasobami i usługami sieci czuwa administrator (ang. admin, supervisor, superuser) oraz
upoważnione przez niego osoby, nazywane operatorami sieci. Do zadań administratora należy
zakładanie kont innym użytkownikom sieci (ang. user account), zarządzanie nimi, czuwanie nad
bezpieczeństwem sieci, tworzenie kopii zapasowych systemu i danych zgromadzonych w serwerze.
Administrator ma nieograniczone możliwości dostępu do zasobów sieciowych. Natomiast inne konta
mają uprawnienia, które przydzieli im administrator. Czyli nie wszystkie konta w sieci są sobie równe.
Inne uprawnienia będą mieli nauczyciele prowadzący zajęcia w szkolnych pracowniach, inne
uczniowie, a jeszcze inne tzw. anonimowi użytkownicy, z bardzo ograniczonymi prawami dostępu.
Dla potrzeb administracji, konta są przypisane do jednej bądź kilku grup użytkowników. Wówczas
prawa dostępu są określane dla całej grupy.
Prawa dostępu do folderu i jego zawartości zilustrujemy na przykładzie folderu Szkoła. „Właściciel”
folderu, czyli użytkownik Jan Kowalski, ma prawo modyfikowania jego zawartości, a pozostali
użytkownicy mogą tylko ją odczytać (bez prawa modyfikowania, usuwania). Administrator sieci ma
do tego folderu wszystkie prawa, łącznie z prawem przejęcia własności zawartych w nim plików.
Pierwsza czynność, jaką musi wykonać administrator sieci, to udostępnienie folderu Szkoła:
Tak udostępniony folder jest już widoczny w sieci:
Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009
http://ti-a.wsip.pl
2
Anna Butryn. Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej – marzec 2009
Następna czynność to określenie użytkowników i ich praw. Administrator ma wszystkie prawa,
użytkownik Jan Kowalski – prawie wszystkie: modyfikacja, zapis, kasowanie plików, natomiast
grupa Wszyscy – czyli pozostali użytkownicy tej sieci – tylko prawo odczytu zawartości tego folderu.
Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009
http://ti-a.wsip.pl
3
Anna Butryn. Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej – marzec 2009
W obecnie funkcjonujących sieciach komputerowych jest używanych kilkanaście sieciowych
systemów operacyjnych. Ich wybór zależy od wymagań danej sieci i możliwości zarządzania nią,
potrzeb użytkowników oraz możliwości finansowych firmy czy instytucji, w której założona jest sieć.
Najbardziej popularne systemy zostały przedstawione poniżej.
Novell
UNIX
Windows
Linux
Netware
HP-UX
NT
Red Hat
IntraNetWare
Sun Solaris
Server 2000
Caldera
GroupWise
BSD
.NET Server
SuSE
SCO
Server 2003
Debian
AIX
Slackware
Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009
http://ti-a.wsip.pl
4
Anna Butryn. Charakterystyka sieci klient-serwer i sieci równorzędnej – marzec 2009
Sieć równorzędna
{AUTOR – poniższy tekst już jest w podręczniku!}
Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009
http://ti-a.wsip.pl
5