Edudu.pl - "Lalka" Prusa

Ściąga eksperta
"Lalka" Prusa - miłość i społeczeństwo
Stefania Zahorska o Wokulskim pisała tak: Kopciuszek – Wokulski podnosi się z dna krzywdy i czarodziejsko osiąga pozycję, która się
jemu należy. Z biednego staje się bogaty. I odtąd dzieje się wszystko jak w bajce: ma nieograniczone możliwości, ma na wszystko
pieniądze, masy pieniędzy, wszystko może zrobić.
Stanisław Wokulski urodził się przypuszczalnie w 1833 roku w zubożałej rodzinie szlacheckiej, w latach 1854 – 1861 pracował w
winiarni Hopfera jako pomocnik kelnera i jednocześnie uczył się, najczęściej nocami, potem od roku 1861 zamieszkał u Rzeckiego i
kontynuował naukę na kursach przygotowawczych i dalej – na studiach w Szkole Głównej; wtedy studia były przywilejem, na który
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 1/13
Ściąga eksperta
mogli sobie pozwolić bogaci, lub tak jak Wokulski bardzo zdolni młodzi ludzie; brał udział w powstaniu styczniowym,
aresztowany, przebywał na zesłaniu syberyjskim; powrócił do Warszawy w 1870 roku, z pomocą Rzeckiego znalazł pracę w sklepie
Minclów
po śmierci szefa ożenił się z wdową po nim, 4 lata później Małgorzata zmarła i pozostawiła mu majątek; Wokulski powrócił
wtedy do nauki, pewnie zostałby przyrodnikiem, ale spotkał na swej drodze Izabelę Łęcką; postanowił jej zaimponować, odniósł
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 2/13
Ściąga eksperta
sukces ekonomiczny, możemy stwierdzić, że był świetnym menagerem; nawet gdy uciekł do Paryża przed nią, nie potrafił
zapomnieć; wrócił by po jakimś czasie zostać przez Izabelę totalnie upokorzonym; romantycznym typowo i pełnym desperacji
gestem próbował po tym popełnić samobójstwo, nieskutecznie; jego losy i cała powieść mają otwarty charakter – Wokulski tajemniczo
znika, zrywa z dotychczasowym życiem; to nieprzeciętny człowiek, zdolny, pracowity, zafascynowany nauką i jednocześnie
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 3/13
Ściąga eksperta
nieszczęśliwy, nie umiejący cieszyć się życiem, zagubiony, głównie za sprawą kobiety, która na niego nie zasługiwała; te sprzeczności
w postawie Wokulskiego są bardzo ważne, dlatego - dla Ciebie – ważne jest zwrócenie uwagi w każdym wypracowaniu dotyczącym
jego kreacji na to, co bohater myśli i czuje; bo sfera emocjonalną często kłóci się z racjonalna – przecież nie tylko w przypadku
bohaterów literackich
Wokulski podsumowuje swe życie: Czym ja jestem? – pytał się nieraz i stopniowo formułował sobie odpowiedź: Jestem człowiek
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 4/13
Ściąga eksperta
zmarnowany. Miałem ogromne zdolności i energię, lecz nie zrobiłem nic dla cywilizacji. (…) Później przyszło mu na myśl: na co to on
strwonił siły i życie?
Wokulski jest rozdarty między światopoglądami dwóch epok: romantyzmu i pozytywizmu; jest postacią złożoną, czuje i myśli na
tyle dużo, że czasem sam się w tym gubi; Izabela Łęcka miała największy wpływ na bohatera; od momentu, kiedy ją zobaczył
po raz pierwszy w teatrze zmieniło się jego życie; prawie jak Gustaw z IV części Dziadów uczynił z miłości do niej absolut, kreujący jego
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 5/13
Ściąga eksperta
postępowaniem również w innych sferach życia
Izabela Łęcka jest ukształtowana pod wpływem sentymentalnych romansów i wychowania typowego dla kręgu arystokratycznego; była nad wyraz piękna, swym urokiem wabiła mężczyzn, przyciągała ich spojrzenia; pozbawiona głębszych zasad moralnych, urodę
traktuje jak towar, małżeństwo jako transakcję, w której zapłatą za jej urodę będzie zapewnienie odpowiednich dla niej warunków
bytowych; jest egoistyczna, próżna, zimna, pozbawiona uczuć, zapatrzona w siebie; Izabela nie potrzebuje przyjaciół, bliskich,
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 6/13
Ściąga eksperta
wystarcza sama sobie; miała jednak wypaczone spojrzenie na świat; bała się ludzi z niższych sfer, bała się codzienności i
zwyczajności; traktowała ludzi jak zabawki, wysługiwała się nimi w drodze do celu jakim była fortuna, bogactwo, pieniądze; miała
wysokie mniemanie o sobie - uważała samą siebie za boginię, kobietę niezwykłą i bajecznie piękną
najlepiej charakteryzuje ja doktor Szuman: Gdyby ją kto szczerze zapytał: czym jest świat, a czym ona sama? Niezawodnie
odpowiedziałaby, że świat jest zaczarowanym ogrodem napełnionym czarodziejskimi zamkami, a ona – boginią czy nimfą uwięzioną w
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 7/13
Ściąga eksperta
formy cielesne.
wokół niej ciągle były tłumy wielbicieli, zawsze była w centrum zainteresowania; jednym z takich był Wokulski; to przez Łęcką
stracił chęć życia, doprowadziła go do psychicznej ruiny; poniekąd skazał sam siebie na banicję społeczną; można ją chyba nazwać
kobietą fatalną, bo sama też nie potrafiła być szczęśliwa
Czesław Miłosz pisał, że Łęcka stanowi portret satyryczny, uzasadnieniem może być stwierdzenie, że jej uroda jest wprost
proporcjonalna do głupoty….; prócz Łęckiej fascynuje Wokulskiego nauka, ma wybitny talent, dobrze się czuje w otoczeniu takich ludzi,
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 8/13
Ściąga eksperta
jak dr Szuman, profesor Geist, Julian Ochocki
Polskie społeczeństwo w Lalce - jak portretuje Prus polskie społeczeństwo w Lalce? koniec wieku XIX był czasem ogromnych
zmian w strukturze społecznej; stało się to m. in. za sprawą rozwoju przemysłu i – co za tym idzie – rozwoju nowej warstwy społecznej,
tzn. mieszczaństwa; ta grupa społeczna była bardzo zróżnicowana, oczywiście nie tylko pod względem ekonomicznym, choć trzeba
przyznać, że był to główny powód rozwarstwienia
mieszczaństwo miało podstawowe trzy warstwy, mianowicie: 1. polskie, np. Szprot, Węgrowicz, Deklewski, Krzeszowska 2.
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 9/13
Ściąga eksperta
pochodzenia niemieckiego, np. Minclowie 3. pochodzenia żydowskiego, przedstawicielami są Szlangbaumowie i doktor Szuman
niestety, Polacy są najliczniej obdarzeni wadami, z których na pierwszy plan wysuwa się lenistwo, brak energii i wiary, że
można zmienić, poprawić swój los; zdecydowanie powinni się – wynika z powieści – wzorować na mieszczaństwie pochodzenia
niemieckiego z jego kultem pracy i żydowskiego ze zdolnościami ekonomicznymi; jednak najgorzej wyglądała sytuacja biedoty, ludzi,
którzy wegetowali na granicy przeżycia, szczególnie widoczne jest to u mieszkańców Powiśla, po którym oprowadza czytelnika
Wokulski, a narrator nazywa miniaturą społeczeństwa; inni przedstawiciele biednego ludu to furman Wysocki, Węgiełek,
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 10/13
Ściąga eksperta
"Magdalenka"; część mieszczaństwa stanowiła przekształcająca się, przenosząca do miast dawna szlachta; to grupa społeczna,
która odchodzi do przeszłości, jej przedstawicielem jest m. in. ojciec Wokulskiego, pani Miesiewiczowa; inna grupa, która nie
potrafi pogodzić się z upływem czasu i zmieniającymi się warunkami społecznym to arystokracja, której przedstawicielami są
Łęccy, książę, baron Krzeszowski, baron Dalski, Starski; ukazana została w większości przypadków negatywnie, jako pełna pychy,
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 11/13
Ściąga eksperta
lenistwa, zakłamania i manii wielkości, za którą niestety nie stoją zalety mogące ją usprawiedliwiać
koronnym przykładem jest tu postawa Łęckich, którzy żerują na dobroci i zaślepieniu Wokulskiego, aby poprawić swą sytuację
materialną; dojmujący jest też wśród nich brak patriotyzmu, zainteresowania sprawami społecznymi, narodowymi; generalnie
społeczna ocena, jakiej dokonuje w powieści Prus jest bardzo pesymistyczna, najlepiej wyraża ją następujący cytat: Jedni giną z
niedostatku, a drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby nakarmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych
próżniaków, a ubóstwo nie mogące zdobyć się na sprzęty, otacza się wiecznie głodnymi dziećmi, których największą zaletą jest wczesna
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 12/13
Ściąga eksperta
śmierć.
esej Olgi Tokarczuk pt. Lalka i perła
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 13/13