Kształtowanie postawy ciała dziecka w młodszym wieku szkolnym.

Wiesława Chrzanowska
Kształtowanie postawy ciała dziecka w młodszym wieku
szkolnym.
W młodszym wieku szkolnym następuje intensywny rozwój całego
organizmu, a także wszystkich jego funkcji- biologicznych i
psychicznych. Kościec jest nadal miękki i plastyczny, co umożliwia
dalszy wzrost organizmu, ale co powoduje też dużą podatność na
zniekształcenia w przypadku prowadzenia niewłaściwego trybu życia, np.
przyjmowanie niewłaściwej pozycji przy siedzeniu, zbyt małej ilości
ruchu, złego odżywiania. Krzepnięcie kości następuje nierównomiernie.
Postawa ciała człowieka jest to sposób „trzymania się” w pozycji
stojącej, swobodnie wyprostowanej. Prawidłowa postawa ciała zapewnia:
- maksymalną wydajność ustroju,
- optymalną stabilność i zrównoważenie ciała,
- optymalne warunki ułożenia narządów wewnętrznych.
Postawę dziecka kształtuje środowisko, w którym najistotniejszą rolę
odgrywa dom i szkoła. Oddziaływanie domu na organizm dziecka
przypada głównie na okres niemowlęcy i wczesne dzieciństwo wówczas,
gdy jest on jeszcze bardzo plastyczny i podatny na wpływy zewnętrzne.
Jedną
z
przyczyn
powstawania wad
postawy dziecka
jest
nieuświadomienie rodziców, co do stosowania odpowiednich metod i
środków wychowawczych. Jakże często widzimy matkę, która nosi
dziecko tylko na jednej ręce.
Kręgosłup dziecka ulega lekkiemu skrzywieniu bocznemu. Podobnie
prowadzenie dziecka zawsze za jedną i tę samą rękę kształtuje wadliwą
postawę.
Również przyzwyczajenie do wykonywania pracy jedną i tą samą ręką
wpływa na nierównomierny rozwój pewnych grup mięśniowych, co w
konsekwencji może stać się przyczyną różnego rodzaju skrzywień.
Ponadto
nieprzemyślany
dobór
zabawek
i
przyborów
może
przeciwdziałać prawidłowemu kształtowaniu się postawy ( jazda na
hulajnodze, jazda na rowerze pod ramą itp.). Podobnych przykładów
można przytoczyć więcej. Prowadzą one do wniosku, iż nieprzestrzeganie
w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym podstawowych wskazań
higieny, wpływa bardzo ujemnie na postawę dziecka.
Drugim problemem będą warunki szkolne. Dziecko spędza w szkole
przeciętnie od 3- 6 godzin dziennie. Wtłoczone w ławkę szkolną
pozostaje przez kilka godzin w pozycji siedzącej, zajęte jednocześnie
absorbującą je pracą umysłową. Jednostronność owego siedzącego trybu
życia w połączeniu z objawami znużenia, które wywołuje wysiłek
umysłowy, powoduje typowo nawykową wadliwą postawę szkolną.
Prócz jednostronności siedzącego trybu życia są jeszcze inne
przyczyny, które zwiększają niebezpieczeństwo powstawania wadliwej
postawy. Należą tu: nieodpowiednie wymiary mebli, niewłaściwy sposób
siedzenia w czasie pisania z jedną ręką na pulpicie, a drugą opuszczoną,
nieprawidłowa postawa stojąca w ławce, przy tablicy, a także niekiedy
często mechaniczne przyczyny w postaci ciasnego ubioru, krótkich i
ciasnych rękawów, za małe wymiary obuwia, złe warunki snu itp.
Wadliwą
postawę
wywołują
także
często
przyczyny
natury
psychicznej- przygnębienie, zahukanie, co tak często obserwujemy u
dzieci wychowujących się w nieodpowiedniej atmosferze domowej, a
także przejściowe osłabienie po przebytych chorobach itp.
Dla uzupełnienia rejestru błędów i wad postawy należy jeszcze
wymienić ujemne oddziaływanie ciężkiej pracy fizycznej we wczesnym
wieku życia, jak dźwiganie ciężarów, np. wiader z wodą, noszenie na
rękach młodszego rodzeństwa, noszenie książek w teczkach, zamiast w
tornistrach.
Dbałość o poprawną postawę dziecka, należyte jej kształtowanie i
zapobieganie przyczynom, które powodują błędy i wady, jest dla
nauczyciela jednym z podstawowych nakazów w pracy, rezultatem czego
powinno być „wyrobienie stałego nawyku dobrej postawy ciała”.
Sumując całość zagadnienia można sformułować najistotniejsze
wnioski:
1.
Sprawa prawidłowej postawy dziecka powinna być ustawiczną,
wspólną troską ogółu wychowawców w szkole oraz rodziców.
2. W miarę możliwości należy unikać lub ograniczać przyczyny, które
powodują możliwość powstawania błędów i wad postawy.
3. Postawę dziecka trzeba planowo i systematycznie kształtować.
4. Należy wdrażać dziecko do poprawnego trzymania się we wszystkich
okolicznościach codziennego życia: podczas siedzenia w ławce, w
domu przy odrabianiu lekcji, oglądaniu telewizji itp.
5. Postawę ucznia trzeba często kontrolować.
6.
Zaobserwowane przypadki poważniejszych zniekształceń należy
natychmiast kierować do lekarza.
Bibliografia.
1. Kołodziej J. ,Kołodziej K., Momola I. : Gimnastyka korekcyjnokompensacyjna w szkole. Rzeszów 1994.
2. Kulej M. ,Kuls J., Owczarek S.: Aktywność ruchowa w profilaktyce
bólów kręgosłupa i korekcji wad postawy. TKKF Warszawa 1996.
3. Kutzner- Kozińska M.: Dbaj o prawidłową postawę ciała. PZWL.
Warszawa 1986.