pdf - Polonia mon amour

Polonia mon amour | Zdzisław Jeziorański (Jan Nowak)
Copyright admin [email protected]
http://www.polonia-mon-amour.eu/2009/03/08/zdzislaw-jezioranski-jan-nowak/
Zdzisław Jeziorański (Jan Nowak)
Szanowni Państwo,
Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu i Kolegium Europy Wschodniej im. Jana
Nowaka-Jeziorańskiego zawiadamiają, iż w dniu 20 stycznia 2009 roku (wtorek) o godz. 19:00 w
Kościele Św. Macieja we Wrocławiu przy pl. Biskupa Nankiera we Wrocławiu w czwartą rocznicę
śmierci Jana Nowaka-Jeziorańskiego zostanie odprawiona Msza św. za Jego duszę.
W mszy św. weźmie udział Schola Gregoriana Silesiensis, pod kierownictwem artystycznym Roberta
Pożarskiego, która wykona łacińskie śpiewy liturgiczne.
W tym dniu również zostanie otwarta strona internetowa poświęcona Janowi
Nowakowi-Jeziorańskiemu Wykonanie strony stało się możliwe dzięki dotacji miasta Wrocławia.
Jan Nowak-Jeziorański był kuratorem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu i
inicjatorem powstania i współzałożycielem Kolegium Europy Wschodniej. Otrzymal tytuł honorowego
obywatela Wrocławia i doctora h.c. Uniwersytetu Wrocławskiego. dr Adolf Juzwenko, dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich Jan Andrzej Dąbrowski, prezes Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego
____________________________________
Jan Nowak-Jeziorański, właściwe Zdzisław Jeziorański, urodził się 2 października 1914 roku w Berlinie
w rodzinie warszawskiej inteligencji. Uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Batorego, a później do
Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie, w którym przystąpił do egzaminu dojrzałości. W
roku 1932 rozpoczął studia ekonomiczne na Uniwersytecie Poznańskim. Po uzyskaniu magisterium w
1936 r. przystąpił pod kierunkiem prof. Edwarda Taylora do pracy nad rozprawą doktorską na temat
Cyklu koniunktury gospodarczej w Polsce 1929-1936.
W 1939 roku brał udział w kampanii wrześniowej i trafił do niemieckiej niewoli. Podczas transportu
jeńców uciekł i, przedostając się przez Kraków i Górny Śląsk, dotarł do Warszawy.
Na przełomie lat 1939-1940 zaangażował się w działalność konspiracyjną. W 1940 roku
zadebiutował jako publicysta, drukując w podziemnym czasopiśmie "Znak" artykuł o
Konstytucji 3 Maja. Rok później przystąpił do Związku Walki Zbrojnej, który 14 lutego 1942 roku
rozkazem gen. Władysława Sikorskiego przekształcony został w Armię Krajową. Pracował w ramach
Akcji "N". Jego zadanie polegało na kolportowaniu na ziemiach okupowanych oraz na
terenie Rzeszy antyhitlerowskich materiałów propagandowych, które drukowane były w języku
niemieckim.
Na początku 1943 roku Zdzisław Jeziorański zgłosił się jako ochotnik do pracy w charakterze kuriera
AK, która miała polegać na dostarczaniu polskim placówkom działającym na terenach
nieokupowanych przez Niemców poufnych raportów oraz tajnej korespondencji. Pierwsza misja
Nowaka wiodła do poselstwa polskiego w Sztokholmie, druga natomiast do rządu polskiego w
Londynie, gdzie na ręce gen. Kazimierza Sosnkowskiego, premiera Stanisława Mikołajczyka,
prezydenta Władysława Raczkiewicza i ambasadora Edwarda hr. Raczyńskiego złożył raporty o
sytuacji w okupowanym kraju. Na potrzeby misji do Londynu Zdzisław Jeziorański zmienia nazwisko
na Jan Nowak.
Do Polski powrócił w lipcu 1944 roku tzw. "Mostem", czyli drogą lotniczą, która swój
początek miała w brytyjskiej bazie wojskowej założonej w Brindisi, w miejscowości położonej w
południowych Włoszech. Lądował na polanie pod Tarnowem, skąd wyruszył do Warszawy.
Po dotarciu do Warszawy Jan Nowak zdał relacje z londyńskiej wyprawy kurierskiej gen. Tadeuszowi
Borowi-Komorowskiemu. W czasie Powstania Warszawskiego współpracował z radiostacją
„Błyskawica”. W tym czasie zawarł związek małżeński z Jadwigą Wolską, koleżanką z konspiracji o
pseudonimie „Greta”, łączniczką Akcji "N".
W grudniu 1944 roku otrzymał od dowództwa AK pocztę z poleceniem dostarczenia jej do Londynu.
W tej wyprawie towarzyszyła mu żona. Była to ostatnia wyprawa Jana Nowaka do rządów na
obczyźnie, po której nie wrócił do kraju.
W roku 1948 podjął pracę w British Broadcasting Corporation. Kiedy z inicjatywy Stanów
Zjednoczonych zaczęto w 1949 roku tworzyć rozgłośnię Radio Wolna Europa, Jan Nowak włączył się
w prace przygotowawcze, wnosząc do nich doświadczenie specjalisty od propagandy i mediów. W
page 1 / 2
Polonia mon amour | Zdzisław Jeziorański (Jan Nowak)
Copyright admin [email protected]
http://www.polonia-mon-amour.eu/2009/03/08/zdzislaw-jezioranski-jan-nowak/
1952 roku przeniósł się do Monachium i został Dyrektorem Rozgłośni Polskiej RWE. Pierwszą audycję
do słuchaczy w Polsce przeprowadził 3 maja 1952 roku. Odszedł ze stanowiska 1 stycznia 1976 roku.
W kierowanej przez niego rozgłośni można było usłyszeć audycje odsłaniające m.in.: prawdziwe
oblicze zbrodni stalinizmu, zakłamania cenzury, antypolską działalność rządów i całego systemu
komunistycznego.
Po przejściu na emeryturę osiedlił się w USA, gdzie zaangażował się w życie Polonii, a szczególnie w
prace Kongresu Polonii Amerykańskiej. Pracował jako doradca do spraw Europy Wschodniej w
Departamencie Stanu. Pełnił też rolę nieformalnego ambasadora Polski mającego wpływ na politykę
amerykańską wobec Polski.
W roku 1989 po raz pierwszy od 45 lat przyjechał do kraju i od tego roku był nieformalnym
łącznikiem między polskim a amerykańskim światem politycznym, stał się także jednym z głównych
rzeczników przyjęcia Polski do NATO.
Jan Nowak-Jeziorański za swą długoletnią działalność na rzecz Polski otrzymał wiele wyróżnień,
nagród i odznaczeń. Wśród nich znalazły się Order Orła Białego przyznany w 1994 roku przez
Prezydenta Rzeczpospolitej czy w 1996 roku najwyższe amerykańskie odznaczenie cywilne - Medal
Wolności. Jest także Honorowym Obywatelem Miast: Wrocławia, Krakowa, Warszawy, Poznania,
Gdańska i Gdyni. Od 1996 roku zasiadał w Radzie Kuratorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich,
do którego przekazał swoje archiwum, by w ten sposób mogło służyć Narodowi i Ojczyźnie. W 2001
roku z jego inicjatywy powołane zostało do życia Kolegium Europy Wschodniej, mające swą siedzibę
we Wrocławiu. Zmarł 20 stycznia 2005 roku.
page 2 / 2