POS_ Powiat_Zotoryja_Aktualny do druku POS_
Transkrypt
POS_ Powiat_Zotoryja_Aktualny do druku POS_
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU ZŁOTORYJSKIEGO AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2012 Załącznik do Uchwały nr Rady Powiatu Złotoryjskiego z dnia 2009 roku Złotoryja, 2009 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja INVESTMENT MANAGEMENT ENVIRONMENT CONSULTING ul. Warsztatowa 47 55-010 Biestrzyków e-mail: [email protected] PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU ZŁOTORYJSKIEGO AKTUALIZACJA WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE Zamawiający: Powiat Złotoryjski Zespól autorski: inŜ. Janusz Marlinga mgr Radosław Kaniewski inŜ. GraŜyna Marlinga z zespołem Złotoryja, 2009 2 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Spis treści: str. 1. WPROWADZENIE .......................................................................................................................................... 7 2. METODYKA OPRACOWANIA PROGRAMU I GŁÓWNE UWARUNKOWANIA PROGRAMU ..... 8 3. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA ANALIZOWANEGO OBSZARU ........................................... 8 3.1. INFORMACJE OGÓLNE I POŁOśENIE ADMINISTRACYJNE ................................................................................ 8 3.2. BUDOWA GEOLOGICZNA............................................................................................................................... 9 3.3. POŁOśENIE GEOGRAFICZNE .......................................................................................................................... 9 3.4. PRZYRODA ................................................................................................................................................. 10 3.4.1. Flora.................................................................................................................................................. 10 3.4.2. Przyroda nieoŜywiona ....................................................................................................................... 10 3.4.3. Obszary sieci Natura 2000 ................................................................................................................ 11 3.4.4. Pomniki przyrody............................................................................................................................... 12 3.5. HYDROLOGIA I HYDROGRAFIA ................................................................................................................... 12 3.5.1. Kaczawa ............................................................................................................................................ 12 3.5.2. Skora.................................................................................................................................................. 12 3.6. GLEBY ........................................................................................................................................................ 12 3.6.1. Waloryzacja uŜytkowo- rolnicza........................................................................................................ 12 3.7. KLIMAT ...................................................................................................................................................... 12 Opady .......................................................................................................................................................... 12 Parowanie terenowe.................................................................................................................................... 13 Wiatry .......................................................................................................................................................... 13 4. UWARUNKOWANIA DEMOGRAFICZNE............................................................................................... 13 5. CHARAKTERYSTYKA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I GOSPODARKI POWIATU. ........ 15 5.1. UKŁAD KOLEJOWY ..................................................................................................................................... 15 5.2. INFRASTRUKTURA DROGOWA ..................................................................................................................... 15 5.3. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA.............................................................................................................. 15 5.3.1. Zaopatrzenie w wodę ......................................................................................................................... 15 5.3.2. Gospodarka ściekowa........................................................................................................................ 17 5.3.2.1. Sieć sanitarna............................................................................................................................................... 17 5.4.2.2 Sieć kanalizacji deszczowej................................................................................................................. 19 5.4. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY POWIATU ......................................................................................................... 19 5.5. UWARUNKOWANIA GOSPODARCZE............................................................................................................. 19 5.6. ROLNICTWO ............................................................................................................................................... 21 5.7. PRZEMYSŁ I USŁUGI.................................................................................................................................... 21 6. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARZE POWIATU ZŁOTORYJSKIEGO ........................................... 22 6.1. JAKOŚĆ WÓD .............................................................................................................................................. 22 6.1.1. Kryteria ............................................................................................................................................. 22 6.1.2. Ogólna charakterystyka jakości wód powierzchniowych .................................................................. 22 6.1.3. Źródła zanieczyszczeń wód ................................................................................................................ 22 6.2. WODY PODZIEMNE ..................................................................................................................................... 23 6.2.1. Źródła skaŜenia wód podziemnych i ich stan aktualny...................................................................... 23 6.3. GOSPODAROWANIE ODPADAMI .................................................................................................................. 23 6.4. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE .................................................................................................................... 24 6.4.1. Stan aktualny ..................................................................................................................................... 24 6.4.2. Tendencje zmian ................................................................................................................................ 25 6.5. HAŁAS ........................................................................................................................................................ 25 6.5.1. Stan aktualny ..................................................................................................................................... 25 6.5.2. Tendencje zmian ................................................................................................................................ 25 6.6. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ............................................................................................... 25 6.6.1. Stan aktualny ..................................................................................................................................... 25 6.6.2. Promieniowanie jonizujące ............................................................................................................... 26 6.6.3. Promieniowanie niejonizujące........................................................................................................... 26 6.7. AWARIE PRZEMYSŁOWE ............................................................................................................................. 26 3 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 6.7.1. Stan aktualny ..................................................................................................................................... 26 6.7.2. Transport materiałów niebezpiecznych ............................................................................................. 27 6.8. LASY .......................................................................................................................................................... 27 6.8.1. Źródła zmian i zagroŜeń .................................................................................................................... 27 6.8.2. Tendencje zmian ................................................................................................................................ 27 6.9. OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU ......................................................................................................... 27 6.9.1. Źródła zagroŜeń................................................................................................................................. 27 6.9.2. Tendencje zmian ................................................................................................................................ 28 6.10. OCHRONA GLEB........................................................................................................................................ 28 6.10.1. Źródła przekształceń i zanieczyszczeń gleb ..................................................................................... 28 6.10.2. Tendencje zmian .............................................................................................................................. 29 6.11. OCHRONA ZASOBÓW KOPALIN ................................................................................................................. 29 6.11.1. ZłoŜa kopalin ................................................................................................................................... 29 6.11.2. Tendencje zmian .............................................................................................................................. 29 6.12. OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA ............................................................................................................ 29 6.12.1. Ochrona przeciwpowodziowa.......................................................................................................... 29 6.13. PODSUMOWANIE ...................................................................................................................................... 30 7. ZAŁOśENIA WYJŚCIOWE PROGRAMU................................................................................................ 30 7.1. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OPRACOWANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU ZŁOTORYJSKIEGO ............................................................................................................................................. 31 7.1.1. Polityka ekologiczna państwa............................................................................................................ 31 7.1.2. Program Ochrony Środowiska województwa dolnośląskiego ........................................................... 32 7.2. DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA W POWIECIE ..................................... 34 7.3. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO .................................................................... 36 7.4. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ................................................................................................................... 36 7.5. PROGRAM USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST ...................................................................... 37 8. POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA....................................................................................................... 37 8.1. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE ..................................................................................................... 37 8.1.1. Cele średniookresowe........................................................................................................................ 37 8.1.2. Realizacja programu ochrony wód.................................................................................................... 39 8.1.2.1. Zaopatrzenie w wodę................................................................................................................................... 39 8.1.2.2. Ścieki komunalne ........................................................................................................................................ 39 8.1.2.3. Wody opadowe ............................................................................................................................................ 40 8.1.2.4. Ochrona wód przed zanieczyszczeniami z produkcji rolniczej.................................................................... 40 8.1.2.5. Działania nieinwestycyjne ........................................................................................................................... 40 8.1.2.6. Działania administracyjne ........................................................................................................................... 41 8.2. GOSPODARKA ODPADAMI ........................................................................................................................... 41 8.2.1. Cele średniookresowe........................................................................................................................ 41 8.3. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE .................................................................................................................... 41 8.3.1. Cele średniookresowe........................................................................................................................ 41 8.4. HAŁAS ........................................................................................................................................................ 42 8.4.1. Cele średniookresowe........................................................................................................................ 42 8.5. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ............................................................................................... 42 8.5.1. Cele średniookresowe........................................................................................................................ 42 8.6. AWARIE PRZEMYSŁOWE ............................................................................................................................. 43 8.6.1. Cele średniookresowe........................................................................................................................ 43 8.7. OCHRONA PRZYRODY ................................................................................................................................. 43 8.7.1. Cele średniookresowe........................................................................................................................ 43 8.8. OCHRONA GLEB.......................................................................................................................................... 44 8.8.1. Cele średniookresowe........................................................................................................................ 44 8.9. LASY .......................................................................................................................................................... 44 8.9.1. Cele średniookresowe: ...................................................................................................................... 44 8.10. TERENY POPRZEMYSŁOWE ....................................................................................................................... 45 8.10.1. Cele średniookresowe...................................................................................................................... 45 8.11. OCHRONA PRZED POWODZIĄ .................................................................................................................... 45 8.11.1. Cele średniookresowe: .................................................................................................................... 45 8.12. EDUKACJA PROEKOLOGICZNA .................................................................................................................. 46 8.12.1. Edukacja ekologiczna formalna (szkolna) i pozaszkolna ................................................................ 46 9. ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE ........................................................................................................... 47 4 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.1. GMINA PIELGRZYMKA................................................................................................................................ 49 9.1.1. Ochrona wód ..................................................................................................................................... 49 9.1.2. Gospodarka odpadami ...................................................................................................................... 51 9.1.3. Ochrona powietrza ............................................................................................................................ 53 9.1.4. Hałas ................................................................................................................................................. 54 9.1.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe ...................................................................................... 55 9.1.6. Ochrona przyrody.............................................................................................................................. 56 9.1.7. Tereny poprzemysłowe ...................................................................................................................... 58 9.1.8. Ochrona przeciwpowodziowa............................................................................................................ 59 9.2. GMINA ZAGRODNO .................................................................................................................................... 60 9.2.1. Ochrona wód ..................................................................................................................................... 60 9.2.2. Gospodarka odpadami ...................................................................................................................... 62 9.2.3. Ochrona powietrza ............................................................................................................................ 64 9.2.4. Hałas ................................................................................................................................................. 66 9.2.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe ...................................................................................... 67 9.2.6. Ochrona przyrody.............................................................................................................................. 68 9.2.7. Tereny poprzemysłowe ...................................................................................................................... 70 9.2.8. Ochrona przeciwpowodziowa............................................................................................................ 70 9.3. GMINA ZŁOTORYJA .................................................................................................................................... 72 9.3.1. Ochrona wód ..................................................................................................................................... 72 9.3.2. Gospodarka odpadami ...................................................................................................................... 75 9.3.3. Ochrona powietrza ............................................................................................................................ 76 9.3.4. Hałas ................................................................................................................................................. 77 9.3.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe ...................................................................................... 79 9.3.6. Ochrona przyrody.............................................................................................................................. 80 9.3.7. Tereny poprzemysłowe ...................................................................................................................... 81 9.3.8. Ochrona przeciwpowodziowa............................................................................................................ 82 9.4. MIASTO I GMINA ŚWIERZAWA ................................................................................................................... 83 9.4.1. Ochrona wód ..................................................................................................................................... 83 9.4.2. Gospodarka odpadami ...................................................................................................................... 86 9.4.3. Ochrona powietrza ............................................................................................................................ 87 9.4.4. Hałas ................................................................................................................................................. 89 9.4.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe ...................................................................................... 90 9.4.6. Ochrona przyrody.............................................................................................................................. 91 9.4.7. Tereny poprzemysłowe ...................................................................................................................... 93 9.4.8. Ochrona przeciwpowodziowa............................................................................................................ 94 9.5. MIASTO WOJCIESZÓW ................................................................................................................................ 95 9.5.1. Ochrona wód ..................................................................................................................................... 95 9.5.2. Gospodarka odpadami ...................................................................................................................... 97 9.5.3. Ochrona powietrza ............................................................................................................................ 99 9.5.4. Hałas ............................................................................................................................................... 100 9.5.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe .................................................................................... 101 9.5.6. Ochrona przyrody............................................................................................................................ 102 9.5.7. Tereny poprzemysłowe .................................................................................................................... 104 9.5.8. Ochrona przeciwpowodziowa.......................................................................................................... 105 9.6. MIASTO ZŁOTORYJA ................................................................................................................................ 106 9.6.1. Ochrona wód ................................................................................................................................... 106 9.6.2. Gospodarka odpadami .................................................................................................................... 109 9.6.3. Ochrona powietrza .......................................................................................................................... 110 9.6.4. Hałas ............................................................................................................................................... 111 9.6.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe .................................................................................... 113 9.6.6. Ochrona przyrody............................................................................................................................ 114 9.6.7. Tereny poprzemysłowe .................................................................................................................... 115 9.6.8. Ochrona przeciwpowodziowa.......................................................................................................... 116 10. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU............................................................................................ 118 11. ZARZĄDZANIE I MONITOROWANIE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ..................... 118 11.1. ZARZĄDZANIE PROGRAMEM .................................................................................................................. 118 11.2. MONITOROWANIE PROGRAMU ............................................................................................................... 119 11.2.1. Monitoring wewnętrzny ................................................................................................................. 120 11.2.2. Monitoring uczestników Programu ............................................................................................... 120 5 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 11.2.3. Monitoring zewnętrzny .................................................................................................................. 120 12. STRESZCZENIE PROGRAMU ............................................................................................................... 120 13. MATERIAŁY WYKORZYSTANE .......................................................................................................... 122 6 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 1. Wprowadzenie Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego, jak teŜ dla kaŜdej pozostałej jednostki samorządu terytorialnego, jest tworzony jako jeden ze strategicznych dokumentów mających słuŜyć realizacji określonych w niej celów. Powinien on, z jednej strony, odzwierciedlać i analizować bieŜącą informację o Powiecie, a z drugiej proponować działania i zadania, mogące zmienić w określonej perspektywie czasowej obraz i odbiór Powiatu przez swoich mieszkańców sąsiadów. Cele i działania proponowane w programie ochrony środowiska posłuŜą do tworzenia warunków dla takich zachowań ogółu społeczeństwa Powiatu Złotoryjskiego, które słuŜyć będą poprawie stanu środowiska przyrodniczego na jego terenie. Realizacja celów wytyczonych w programie powinna spowodować polepszenie warunków Ŝycia mieszkańców przy zachowaniu walorów środowiska naturalnego na terenie Powiatu. Ramy ogólne Programu Ochrony Środowiska określają przepisy Prawa ochrony środowiska, pozostawiając jednak samorządom duŜą swobodę w kształtowaniu jego zawartości. Jednym z waŜniejszych zadań Programu jest określenie w nim przedsięwzięć (o ile się da zdefiniować je bardzo konkretnie nazwami, terminami czy finansami), które powinny zostać zrealizowane, aby osiągnąć cele wpisujące się w Politykę Ekologiczną Państwa. Podjęcie prac na d powstaniem Programu i jego uchwalenie, a następnie konsekwentne wdraŜanie i realizacja, uwidacznia sposób podejścia do tych zagadnień, władz powiatu. Wszelkim instytucjom, które mogą współfinansować przedsięwzięcia związane z poprawą stanu środowiska, uwidaczniają strategię powiatu w tym zakresie. Przygotowany i uchwalony Program Ochrony Środowiska, powinien być kilkoma dodatkowymi i dodawanymi punktami przy staraniu się o dofinansowania z programów europejskich. Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi, Ŝe Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównowaŜonego rozwoju. Wskazane zostało równieŜ, Ŝe ochrona środowiska jest obowiązkiem administracji, która poprzez swoją politykę powinna zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne współczesnym i przyszłym pokoleniom. Dodatkowym wyzwaniem jest nasze członkostwo w Unii Europejskiej oraz związane z nim wymogi i „odrabianie pewnego rodzaju zaległości systemowych”. Trudnym zadaniem, czekającym Powiat i Gminy z terenu powiatu jest wdroŜenie tych przepisów i osiągnięcie standardów UE w zakresie m.in. ochrony środowiska. Efektywność działań w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego zaleŜy od polityki i rozwiązań przyjętych na szczeblu lokalnym oraz – przede wszystkim - pozyskania zainteresowania i zrozumienia ze strony społeczności lokalnych. Działania takie, aby były skuteczne, muszą być prowadzone zgodnie z opracowanym uprzednio programem, sporządzonym na podstawie wnikliwej analizy aktualnej sytuacji dla danego rejonu. Zadanie takie ma spełniać program ochrony środowiska. Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (art. 17.1) i ustawa o odpadach z 27 kwietnia 2001r. (art. 14.) obligują organ wykonawczy Powiatu do sporządzenia powiatowego programu ochrony środowiska, którego częścią składową jest powiatowy plan gospodarki odpadami. Program ochrony środowiska określa hierarchię niezbędnych działań, umoŜliwia koordynację decyzji administracyjnych oraz wybór decyzji inwestycyjnych podejmowanych przez róŜne podmioty i instytucje. Sam program nie jest dokumentem ingerującym w uprawnienia poszczególnych jednostek administracji rządowej i samorządowej oraz podmiotów uŜytkujących środowisko. NaleŜy jednak oczekiwać, Ŝe poszczególne jego wytyczne i postanowienia będą respektowane i uwzględniane w planach szczegółowych i działaniach inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska. 7 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja NaleŜy takŜe zwrócić uwagę na to, Ŝe przedstawiony materiał, będzie miał wyłącznie charakter aktualizacji istniejącego Programu Ochrony Środowiska w Powiecie Złotoryjskim. Program ten został zatwierdzony uchwałą Nr XXIX/149/2004 RADY POWIATU ZŁOTORYJSKIEGO z dnia 29 października 2004 r. Autorzy niniejszego dokumentu, nie chcąc całkowicie zmieniać istniejącego, uchwalonego i obowiązującego Programu, starali się jedynie dokonać zmian spowodowanych wykonanymi realizacjami inwestycji oraz ewentualnie uzupełnić istniejący Program o elementy, których w ich ocenie zabrakło w opracowaniu podstawowym. Przede wszystkim dotyczyło to inwestycji i zadań pozainwestycyjnych oraz aktualizacji związanej z ograniczeniem zapisów dotyczących zawartości treści programów gminnych. W związku z powyŜszym nie dokonywano teŜ Ŝadnych symulacji finansowych dla realizacji programu. 2. Metodyka opracowania programu i główne uwarunkowania Programu Źródłami informacji dla Programu były materiały uzyskane z Urzędów Gmin, Starostwa Powiatowego w Złotoryi, Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, a takŜe prace instytutów i placówek naukowo – badawczych z zakresu ochrony środowiska oraz gospodarki odpadami, jak równieŜ dostępna literatura fachowa. Zgromadzone informacje zostały zweryfikowane poprzez wywiady i sondaŜe. Jako punkt odniesienia dla programu ochrony środowiska przyjęto aktualny stan środowiska oraz stan infrastruktury ochrony środowiska dostępny w ostatnio wydanych rocznikach statystycznych i raportach. Koncepcja Programu oparta jest o zapisy następujących dokumentów: • Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 roku oraz ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. • Polityka ekologiczna państwa z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010”. • Program ochrony środowiska województwa dolnośląskiego do roku 2004 oraz cele długoterminowe do roku 2015. • Wytyczne do sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym Niniejszy dokument będzie uszczegóławiany, korygowany i koordynowany ze zmianami aktów wykonawczych do ustawy „Prawo ochrony środowiska” i do kilkunastu ustaw komplementarnych, których treść powinna być uwzględniana w Programie rozumianym jako ciągły proces wykonawczy i planistyczny potrzebny w rozwoju gmin i powiatu. TakŜe w związku z terminem jego przygotowywania, do jego zapisów przyjęto perspektywę lat 20092012 jako krótkoterminową i lata kolejne jako perspektywa średnioterminowa. 3. Charakterystyka środowiska analizowanego obszaru 3.1. Informacje ogólne i połoŜenie administracyjne Powiat złotoryjski leŜy w południowo – zachodniej części województwa dolnośląskiego i graniczy odpowiednio: po stronie północnej z powiatem legnickim, po stronie wschodniej z powiatem jaworskim, po stronie południowej z powiatem jeleniogórskim od strony południowo – zachodniej z powiatem lwóweckim, a od strony północno – zachodniej z powiatem bolesławieckim. 8 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Łączna powierzchnia powiatu wynosi 575,8 km2 co stanowi 2,88% powierzchni województwa. Powiat zamieszkuje 45.447 osób. Do powiatu naleŜą miasto Złotoryja, Miasto Wojcieszów, Miasto i Gmina Świerzawa, Gmina Pielgrzymka, Gmina Zagrodno i Gmina Złotoryja. 3.2. Budowa geologiczna Budowa geologiczna Pogórza Kaczawskiego jest zbliŜona do budowy Gór Kaczawskich z tym, Ŝe liczniej występują tu skały wulkaniczne (bazalt i porfir) tworzące bardzo charakterystyczne, odosobnione stoŜki wulkaniczne. Pogórze jest zbudowane głównie z granitognejsów, piaskowców i zieleńców a na powierzchni dolin występują osady czwartorzędowe. W budowie tego rejonu wyróŜnia się dwa piętra strukturalne: • staropaleozoiczne, zbudowane z utworów metamorficznych, stanowiące podłoŜe dla synklinorium północno-sudeckiego. • młodopaleozoiczne-kenozoiczne zbudowane z serii osadowych i wulkanicznych. W szczególności są to: • Utwory staropaleozoiczne. • Utwory permu • Utwory triasowe. • Utwory kredowe. • Czwartorzęd 3.3. PołoŜenie geograficzne Powiat Złotoryjski wg klasyfikacji Kondrackiego znajduje się on na pograniczu dwóch podstawowych jednostek morfologicznych prowincji Masywu Czeskiego i NiŜu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Niziny Śląsko – ŁuŜyckiej i Pogórza Zachodnio – Sudeckiego, w makroregionie Pogórza Kaczawskiego. Geograficznie powiat leŜy na Przedgórzu Sudeckim wzdłuŜ tzw. uskoku brzeŜnego sudeckiego ciągnącego się od Bolesławca do Złotego Stoku. Wzgórza wchodzą w skład Pogórza Kaczawskiego, które zajmuje duŜy obszar pomiędzy dolinami Kaczawy na zachodzie i Nysy Szalonej na wschodzie przedzielony doliną Kaczawy na część zachodnią i wschodnią. Pogórze ku północy przechodzi w Nizinę Śląską. Najbardziej na północy znajduje się Pogórze Bolesławieckie z kulminacją Grodźca (369.00 m npm) pięknego bazaltowego stoŜka wulkanicznego z ruinami zaimku na szczycie. W północno - zachodniej części Pogórza Kaczawskiego znajduje się grupa kilku wzniesień z Wójcikiem Wielkim (329.00 m) oddzielona szerokim obniŜeniem pomiędzy dolinami Kaczawy i Skorej od samotnej kulminacji Ostrzycy (501 m) pięknego stoŜka wulkanicznego będącego najwyŜszym wzniesieniem Pogórza Kaczawskiego. Obszar całego powiatu podzielony jest pomiędzy dwa regiony fizjograficzne. Większa, północna jej część połoŜona jest w regionie Pogórza Kaczawskiego, jedynie niewielka połoŜona na południowych krańcach część obszaru leŜy w Górach Kaczawskich. Na obszarze pogórza Kaczawskiego wyróŜnia się kilka mikroregionów. W zachodniej części występują Wzniesienia Płakowickie z najwyŜszym wzniesieniem – G. Świątek (330 m npm), od północy – pomiędzy Bobrem a Skorą – rozciąga się podłuŜne obniŜenie, zwane Rowem Zbylutowa. Od Wschodu rozpościera się Dział Jastrzębnicki, leŜący pomiędzy dolinami Skory i Kaczawy. Z nią styka się od południa Wysoczyzna Ostrzycy, a zarazem Pogórza Kaczawskiego – Ostrzyca (501 m npm). Góruje ona 200 – 250 m nad dnem Kotliny Proboszczowa. Krajobraz Pogórza Kaczawskiego ukształtowany został głównie podczas ruchów górotwórczych w erze kenozoicznej, ściślej w okresie trzeciorzędu. Towarzyszyła im potęŜna działalność wulkaniczna, której pozostałością są odosobnione stoŜki powulkaniczne takie jak Ostrzyca, Świątek i Kamienna w pobliŜu Pielgrzymki. 9 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Wschodnia część Pogórza Kaczawskiego nosi na północy nazwę Pogórza Złotoryjskiego z kulminacją kolejnego stoŜka wulkanicznego Wilkołaka (373 m npm) o interesującej roślinności. Na południu pomiędzy doliną Wilczej i Kamiennika wznosi się grupa wzgórz z Jastrzębną (468 m npm), MiędzydroŜem i Gozdnicą, bardziej na południe ciągnie się wyraźne obniŜenie oddzielające Pogórze od Grzbietu Wschodniego. Północno - wschodnią część Pogórza Kaczawskiego stanowią Chełmy. Jest to szereg wzgórz poprzedzielanych głębokimi, malowniczymi wąwozami. Wzgórza te wznoszą się nad krawędzi dość wyrównanej wyŜyny opadającej w kierunku Nysy Szalonej. Ta część pogórza objęta jest ochroną w formie Parku Krajobrazowego "Chełmy". 3.4. Przyroda 3.4.1. Flora W podziale geobotanicznym Polski obszar opracowania połoŜony jest w Okręgu Sudetów Zachodnich wchodzącego w skład Prowincji Górskiej Hercyńsko – Sudeckiej. Szczególną cechą flory i szaty roślinnej obszaru badanego jest obecność roślin i zespołów roślinnych związanych z wapiennym podłoŜem. Wiele gatunków roślin wapieniolubnych znanych jest z obszaru Sudetów Zachodnich wyłącznie z Gór Kaczawskich. 3.4.2. Przyroda nieoŜywiona Obszar Powiatu Złotoryjskiego odznacza się bardzo urozmaiconą budową geologiczną. Na jej terenie występują wszystkie podstawowe rodzaje skał: metamorficzne, magmowe i osadowe. Najstarszymi skałami, jakie występują na terenie powiatu są staropaleozoiczne skały metamorficzne: wapienie krystaliczne, łupki kwarcowe, zieleńce i keratofity. Pod względem budowy podłoŜa powiat w przewaŜającej części połoŜony jest w obrębie metamorfiku kaczawskiego. Skały metamorficzne odsłaniają się na powierzchni w południowej i północno – wschodniej części powiatu. Na większej powierzchni przewaŜają płaskie bezleśne wzgórza – Ostrzyca, Gorzkie Pole. Kraina Wygasłych Wulkanów - tak mówi się o centralnej części powiatu złotoryjskiego, a tworzą ją m.in.: Wilcza Góra, Ostrzyca, Grodziec, czy Wielisławka. POMNIKI PRZYRODY NIEOśYWIONEJ Skalnymi pomnikami przyrody nieoŜywionej są: Odsłonięcia: Ciche Szczęście - stary kamieniołom obok pieców wapienniczych w Leszczynie - osadowe skały miedzionośne w wyrobisku kopalni, Jaskinie pseudokrasowe: (w dolinie DrąŜnicy pod Wilcza Górą) Wilcza Jama (m. Złotoryja, pow. Złotoryja) Niedźwiedzia Jama (m. Złotoryja, pow. Złotoryja) Skalny Wodospad (m. Złotoryja, pow. Złotoryja) UśYTKI EKOLOGICZNE Na terenie powiatu odnotowuje się powstanie w ostatnich latach uŜytku ekologicznego „Lena” (2002 rok). Jest to obszar trzech oczek wodnych z przyległymi terenami szuwarowo – zaroślowymi o powierzchni 12,82 ha, połoŜony w okolicy byłej kopalni „Lena” w Wilkowie. REZERWATY Wilcza Góra koło Złotoryi – Rezerwat przyrody nieoŜywionej o powierzchni 1,69 ha, utworzony dla ochrony szczytowych partii góry Wilkołak (373 m), będącego nekiem. PARKI KRAJOBRAZOWE Park Krajobrazowy "Chełmy" 10 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Park Krajobrazowy „Chełmy” ustanowiony został w 1992 roku. Jego całkowita powierzchnia wynosi 148,8 km2, w tym lasy i grunty zalesione stanowią 7.499,8 ha, tereny rolnicze 6.639,47 ha, a powierzchnia otuliny 135,7 km2. 12 grudnia 1997 roku rozporządzeniem Wojewody powierzchnia parku została zwiększona do 159,99 km2, a otuliny zmniejszona do 124,7 km2. Park chroni duŜy fragment wschodniej części Pogórza Kaczawskiego w Sudetach Zachodnich. JASKINIE i KOPALNIE Jaskinie, pieczary, stare sztolnie i kopalnie to efekt przeplatania się praw natury i działalności górniczej człowieka i są to: Wilcza Jama, Niedźwiedzia Jama oraz Skalny Wodospad. W rejonie Leszczyny, na granicy Parku Krajobrazowego Chełmy, znajdują się podziemne chodniki dawnych kopalń miedzi – „Lena”, „Ciche Szczęście”. Nieczynne upadowe dawnych kopalni miedzi znajdują się takŜe w rejonie Nowego Kościoła oraz Grodźca („Konrad”). Pod Złotoryją, nad Kaczawą, znajduje się Kopalnia Złota „Aurelia”. Pseudokrasowe Jaskinie w dolinie DrąŜnicy. Jaskinie te połoŜone są około 2 km na południe od Złotoryi, u stóp Wilczej Góry - Wilcza Jama (7 m dł.), Niedźwiedzia Jama (2 m dł. oraz tzw. Wodospad (2 m dł.). 3.4.3. Obszary sieci Natura 2000 GÓRY I POGÓRZE KACZAWSKIE PLH020037 Góry Kaczawskie naleŜą do gór niskich, ale charakteryzują się skomplikowaną budową geologiczną i urozmaiconą rzeźbą. Jest to obszar kluczowy dla gatunków bazyfilnych i neutrofilnych. Stwierdzono tu 24 typy siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, a szczególnie dobrze zachowane buczyny i jaworzyny, oraz 18 gatunków z Załącznika II tej dyrektywy. Bogata flora roślin naczyniowych z kilkunastoma gatunkami storczyków oraz rzadkie gatunki roślin niŜszych. Prawdopodobnie występują tu: ginący gatunek (CR) mieczyk błotny Gladiolus palustris (w 2003 roku odnotowano tylko jeden pęd) oraz zanokcica serpentynowa Asplenium adulterinum (30 kęp). Natomiast znajduje się tu jedno z dwóch ostatnio odkrytych w Polsce stanowisk włosocienia cienistego Trichomanes speciosus. Znajdujące się na terenie ostoi Jaskinie Połomu są jednym z największych zimowisk nietoperzy w Polsce (zimuje tu w sumie ok. 400 osobników) oraz największym zimowiskiem nocka duŜego na Dolnym Śląsku. Jest to takŜe jedno z dwu znanych z południowo zachodniej Polski stanowisk zimowych nocka łydkowłosego. OSTRZYCA PROBOSZCZOWICKA PLH020042 Obszar znajduje się 40 km na południowy-zachód od Legnicy, na Pogórzu Kaczawskim. Jest to izolowane bazaltowe wzgórze (501 m n.p.m.), pokryte przez lasy liściaste, częściowo przekształcone przez gospodarkę leśną. Obszar jest w całości pokryty siedliskami przyrodniczymi z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Wśród nich najwaŜniejsze są siedliska ściśle związane z bazaltowymi skałami (8220) oraz piargami (8150), z dobrze zachowaną florą i fauną. Na powierzchni ponad 3 ha występuje ciepłolubny klonowo-lipowy las zboczowy Aceri-Tilietum o naturalnej strukturze przestrzennej. Jest to jedyne znane stanowisko ciepłolubnej formy Aceri-Tilietum w Polsce. Cześć niŜej połoŜonych lasów grądowych jest równieŜ dobrze zachowana i bogata gatunkowo, ale najwaŜniejszą rola tych lasów jest ochrona centralnej strefy proponowanego obszaru. Na terenie obszaru występują dwa nowe siedliska przyrodnicze nie notowane do tej pory w bazie danych i podręcznikach - 6910 - subpannońskie murawy z Festuca pallens oraz 40A0 – subpontyjskopannońskie zarośla kserotermiczne. W centralnej części proponowanego obszaru znajduje się rezerwat przyrody "Ostrzyca Proboszczowicka" (3,48 ha; 1962). Pozostała część obszaru znajduje się w Obszarze Chronionego Krajobrazu "Ostrzyca Proboszczowicka". 11 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Niedaleko od tego obszaru, rozciąga się OSTOJA NAD BOBREM (PLH020054), trzeci z obszarów sieci Natura 2000, połoŜony w powiecie złotoryjskim. 3.4.4. Pomniki przyrody Do tworów przyrody oŜywionej najczęściej obejmowanych ochroną jako pomniki przyrody naleŜą pojedyncze drzewa lub ich skupienia, które wyróŜniają się znacznymi wymiarami, sędziwym wiekiem, osobliwą formą lub rzadkim występowaniem. Tego rodzaju obiekty przyrodnicze znajdziemy w kaŜdej z gmin powiatu złotoryjskiego. 3.5. Hydrologia i Hydrografia Powiat złotoryjski znajduje się w zlewni rzeki Kaczawy. 3.5.1. Kaczawa Kaczawa jest lewobrzeŜnym dopływem rzeki Odry. Źródła rzeki znajdują się w Górach Kaczawskich. Rzeka o całkowitej długości 83,9 km zbiera wody z obszaru 2261,3 km2. Jej główne dopływy to: Czarna Woda, Skora, Nysa Szalona i Wierzbiak. 3.5.2. Skora Rzeka Skora jest ciekiem IV rzędu, prawobrzeŜnym dopływem Czarnej Wody uchodzącym do niej w km 12,3. Całkowita jej długość wynosi 48,6 km, a powierzchnia dorzecza 278,1 km2. 3.6. Gleby 3.6.1. Waloryzacja uŜytkowo- rolnicza Wśród gleb gruntów ornych największą powierzchnię zajmują gleby lessowate, całkowite i niecałkowite podścielone gliną. NaleŜą one do najlepszych gleb na terenie (kompleks pszenny dobry i bardzo dobry). 3.7. Klimat Pod względem klimatycznym obszar ten dzieli się podobnie jak morfologicznie. Cały region znajduje się na pograniczu charakterystycznych dla strefy umiarkowanej klimatów oceanicznego i kontynentalnego, oraz pod wpływem astrefowego klimatu górskiego z tym, Ŝe wpływy tego ostatniego są znacznie ograniczone. Obszar powiatu mieści się w zasięgu dwóch róŜniących się dość znacznie regionów klimatycznych, których granica przebiega wzdłuŜ Uskoku Sudeckiego. Opady Opad normalny w regionie mieści się w granicach 550-770 mm. Na większej części obszaru, w obrębie równiny przedgórskiej, zróŜnicowanie opadu powinno się mieścić w przybliŜeniu w granicach 550-600 mm. W strefie krawędzi Pogórza Kaczawskiego występuje zatem wyraźny spiętrzeniowy efekt orograficzny, będący przyczyną tak wysokich gradientów opadowych. Ulegają one nawet podwojeniu w latach szczególnie wilgotnych, np. w 1977. Średnia maksymalna grubość pokrywy śnieŜnej wynosi 10-15cm. Czas trwania pokrywy śnieŜnej wynosi na większości obszaru poniŜej 50 dni. Tylko w południowej części, za linią progu podgórskiego 12 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja wzrasta do 50-60 dni. Zanik pokrywy następuje na całym obszarze w terminie 25-30 marca. Frekwencja burz atmosferycznych wynosi 22-24 dni w roku. Wilgotność względna powietrza waha się w skali rocznej od 79% w VI do 87% w XII. Najbardziej suche powietrze występuje wiosną i latem z maks. w czerwcu, najbardziej wilgotne zimą z maks. w grudniu. Jesień charakteryzuje się większymi wartościami wilgotności względnej niŜ wiosna. Parowanie terenowe Istotnym zagadnieniem jest równieŜ w bilansie wodnym wielkość parowania terenowego. Parowanie wg Atlasu Hydrologicznego Polski określone metodą Konstatinowa przeciętnie w ciągu roku wynosi 560 - 580 mm, przy czym na półrocze letnie przypada 430 450 mm a na zimowe 110 mm. Są to wartości średnie tak więc wartości rzeczywiste w zaleŜności od stanu pogody w danym roku mogą się zmieniać w duŜym zakresie. Wiatry PrzewaŜającymi kierunkami w skali roku są wiatry zachodnie z dominującym kierunkiem zachodnim i północno-zachodnim. Mniejszą częstotliwością odznaczają się wiatry z południa, mniej wieje z kierunków wschodnich a zdecydowanie najniŜsza jest częstotliwość (ok. 3,2 % w roku) z kierunku północnego. W okolicach Legnicy wieją wiatry o stosunkowo małych prędkościach (śr. roczna 2.9 m/s.). Stosunkowo duŜa jest liczba dni bezwietrznych, cisze stanowią aŜ 15.4%. 4. Uwarunkowania demograficzne Dla całego środowiska naturalnego istotnym jest, jak kształtuje się sytuacja demograficzna na danym terenie. Ogólna ilość mieszkańców powiatu, sytuacja gospodarcza i jej koniunktura, ilość podmiotów gospodarczych, zamoŜność mieszkańców itd. ma wpływ na pośrednią i bezpośrednią ilość wytwarzanych w danej społeczności odpadów, ilości generowanych ścieków czy obciąŜeń dotyczących powietrza atmosferycznego. PoniŜej dane charakteryzujące podstawowe informacje demograficzne. Tabela. Ludność (WUS 2008) Wyszczególnienie Ogółem MęŜczyźni Kobiety Na 1 km2 Województwo Powiat Złotoryjski Gmina Pielgrzymka Gmina Zagrodno Gmina Złotoryja Gmina Świerzawa w tym na terenie wiejskim Miasto Wojcieszów Miasto Złotoryja 2877059 45447 4670 1378316 22085 2332 1498743 23362 2338 144 79 45 Kobiety na 100 męŜczyzn 109 106 100 5576 7075 7714/5353 2759 3486 3819/2697 2817 3589 3895/2656 46 49 48 102 103 102 3933 1910 2023 122 106 16479 7779 8700 1432 112 Tabela. Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym Wyszczególnienie Ogółem Województwo Powiat W wieku Ludność w przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym wieku Razem w tym razem w tym Razem w tym nieprodukcyjnym kobiety kobiety kobiety na 100 osób w wieku produkcyjnym 2888232 2877059 1498743 2001384970762 4469431 330116 51.7 45447 6825 3338 32322 15478 6300 4548 49,5 13 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Złotoryjski Gmina Pielgrzymka Gmina Zagrodno Gmina Złotoryja Gmina Świerzawa Miasto Wojcieszów Miasto Złotoryja 4670 1002 470 3046 1422 622 446 53.3 5576 7075 7714 857 1255 1140 419 639 562 3879 4926 5500 1809 2317 2953 840 894 1074 589 633 786 54 53.2 49.6 3993 547 292 2771 1441 615 438 50.0 16479 2236 1098 11988 5946 2255 1656 45.3 Tabela. Ruch naturalny ludności Wyszczególnienie MałŜeństwa Urodzenia śywe Zgony ogółem Przyrost naturalny W tym niemowląt w liczbach bezwzględnych Województwo Powiat Złotoryjski Gmina Pielgrzymka Gmina Zagrodno Gmina Złotoryja Gmina Świerzawa Miasto Wojcieszów Miasto Złotoryja MałŜeństwa Urodzenia Ŝywe Zgony Ogółem W tym niemowląt Przyrost naturaln na 1000 ludności 18582 27591 30465 220 -2224 6,5 9,6 10,6 7,4 -0,8 336 511 481 4 30 5,4 9,5 10,6 8.4 0,7 63 52 0 11 13 11,0 0 2,4 48 54 63 0 -9 8,5 9,5 11,1 - -1,6 47 104 86 0 18 6,6 14,5 12,0 0 2,5 56 75 89 1 -14 7,2 9,6 10,1 - -1,8 17 35 44 0 -9 4,3 8,9 11,2 - -2,3 - 180 147 0 33 7,9 10,9 8,9 0 2,0 Tabela. Ludność faktycznie zamieszkała, stan na 31. XII (wg WUS). Wyszczególnienie 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Osoba Gmina Pielgrzymka Gmina Zagrodno 4803 4810 4800 4773 4802 4755 4706 4659 4670 5809 5772 5763 5713 5695 5701 5640 5594 5576 Gmina Złotoryja 6984 7009 6993 6973 7037 7067 7044 7140 7075 Gmina Świerzawa Gmina Wojcieszów Miasto Złotoryja 7954 7938 7922 7911 7890 7849 7805 7749 7714 4092 4039 4077 3981 4014 3964 3975 3964 3933 16822 16728 16678 16643 16578 16549 16471 16492 16479 Analizując dane o ilości mieszkańców gmin moŜna zauwaŜyć systematyczny spadek ilości mieszkańców, poza niewielkimi, rocznymi okresami wzrostów. W obecnej sytuacji gospodarczej i demograficznej Polski dane te nie odzwierciedlają prawidłowo następujących zmian demograficznych. Aktualnie zauwaŜa się zwiększenie przyrostu naturalnego oraz 14 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja tendencję do zamieszkiwania terenów wiejskich przez ludzi napływowych głównie z terenów miejskich. NaleŜy zatem wnosić, Ŝe ilość mieszkańców powiatu w następnych 4 latach nie ulegnie zasadniczej zmianie. Do wszystkich prognoz, ze względu na prawdopodobny mniejszy błąd, proponuje się przyjmować dane o mieszkańcach powiatu na stan 31.12.2008 roku z zerową prognozą zmian. 5. Charakterystyka infrastruktury technicznej i gospodarki powiatu. Uwarunkowania infrastrukturalne stanowią o sposobie i standardzie Ŝycia. Podział ludności na umownie „miejską” (mieszkającą w zwartej zabudowie, budynkach wielorodzinnych) i „wiejską” wymusza sposoby ogrzewania mieszkań i indywidualnych gospodarstw. Taki układ decyduje teŜ (oprócz uwarunkowań geograficznych związanych z dostępnością do wszystkich terenów zamieszkałych czy terenów przez, które prowadzone będą infrastrukturalne inwestycje liniowe) o sposobach rozwiązywania problemów dotyczących gospodarki ściekowej czy wodnej. Warunki ogólnie nazywane cywilizacyjnymi, czyli dostęp do gazu, energii elektrycznej, sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej składają się na szereg czynników warunkujących generowanie źródeł problemów w środowisku z jednej strony, a z drugiej przy pomocy tych samych mediów, pozwalają rozwiązywać problemy w sposób bardziej zorganizowany i bezpieczniejszy dla środowiska naturalnego. 5.1. Układ kolejowy Przez obszar powiatu przebiegają linie kolejowe Legnica – Marciszów, Złotoryja – Chojnów, Złotoryja – Lwówek Śląski. 5.2. Infrastruktura drogowa Powiat Złotoryjski posiada dobrze rozwiniętą sieć drogową. Przez obszar powiatu przebiegają następujące główne szlaki komunikacji samochodowej: - droga krajowa – autostrada A4 Wrocław – Zgorzelec - droga wojewódzka nr 363 Złotoryja – Bolesławiec - droga wojewódzka nr 328 Kaczorów - Złotoryja – Chojnów - droga wojewódzka nr 364 Legnica - Złotoryja – Lwówek - droga wojewódzka nr 365 Jelenia Góra – Jawor 5.3. Gospodarka wodno-ściekowa 5.3.1. Zaopatrzenie w wodę Gmina Pielgrzymka Gminny system zaopatrzenia w wodę składa się z jednego ujęcia wód podziemnych oraz zakupie z „wody z zakupu” dostarczanej do jednego sołectwa. Gminny system zaopatrzenia w wodę oparty jest na: - Ujęciu wód głębinowych z pokładu trzeciorzędu zlokalizowanym w miejscowości Twardocice działającego na podstawie decyzji Starosty Powiatowego w Złotoryi. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 67 m3/h. Woda poddawana jest uzdatnianiu w stacji uzdatniania wody. - Woda z zakupu dostarczana do wsi Sędzimirów z kopalni „Konrad” w ramach wzajemnych rozliczeń z gminą za szkody pogórnicze. 15 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Gmina Zagrodno Gminny system zaopatrzenia w wodę oparty jest na: - Ujęciu wód głębinowych zlokalizowanym w miejscowości Zagrodno pracującym na potrzeby wodociągu wiejskiego Zagrodno – Uniejowice, działające na podstawie decyzji Starosty Powiatowego w Złotoryi. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 50 m3/h. - Ujęciu wód głębinowych zlokalizowanym w miejscowości Brochocin pracującym na potrzeby wsi Brochocin i Łukaszów, działające na podstawie decyzji Starosty Powiatowego w Złotoryi. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 10 m3/h. - „Woda z zakupu” dostarczana do wsi Grodziec, Jadwisin, Modlikowice, Olszanica, Radziechów, Wojciechów. Gmina Złotoryja Gminny system zaopatrzenia w wodę oparty jest na: - Ujęciu wody połączonym ze stacją uzdatniania wody Podolany działającego na podstawie pozwolenia wodno – prawnego zezwalającego na pobór. Obecnie ujęcie eksploatowane jest w ilości 200 m3/d. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 270 m3/d. Ujęcie zaopatruje 2239 mieszkańców gminy. Sieć wodociągowa obsługująca ujęcie wynosi 57,7 km. - Ujęciu wody połączonym ze stacją uzdatniania wody Wilków działającego na podstawie pozwolenia wodno – prawnego zezwalającego na pobór. Obecnie ujęcie eksploatowane jest w ilości 500 m3/d. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 1680 m3/d. Ujęcie zaopatruje 3248 mieszkańców gminy. Sieć wodociągowa obsługująca ujęcie wynosi 58 km. - Woda z zakupu zasilająca wodociąg zbiorczy w ilości 108 m3/d. Tym sposobem zaopatruje się 954 mieszkańców gminy. Sieć wodociągowa obsługująca system wynosi 12,9 km. Miasto i Gmina Świerzawa Gminny system zaopatrzenia w wodę oparty jest na kilku głównych ujęciach, eksploatujących wody podziemne i powierzchniowe. Gminny system zaopatrzenia w wodę oparty jest na: ‣ Ujęciach wód podziemnych, których podłączenie do sieci gminnej i objęcie nimi całego terenu jest jednym z realizowanych obecnie zadań. ‣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ujęciu powierzchniowym, zabezpieczającym część potrzeb miasta Świerzawy. Ujęcie wody powierzchniowej w Lubiechowej na potoku Młynka, działającego na podstawie decyzji Starosty Powiatowego w Złotoryi zezwalającej na pobór surowej wody. Obecnie ujęcie eksploatowane jest w ilości 184m3/d. Ujęcie zaopatruje miasto Świerzawę. Woda uzdatniana jest poprzez chlorowanie i odŜelazianie. Ujęcie wody podziemnej w Lubiechowej. Obecnie ujęcie eksploatowane jest w ilości 25m3/d. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 7,5m3/h. Ujęcie zaopatruje wieś Lubiechowa. Woda uzdatniana jest poprzez chlorowanie. Ujęcie wody podziemnej w Starej Kraśnicy. Obecnie ujęcie eksploatowane jest w ilości 120m3/d. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 54m3/h. Ujęcie zaopatruje miasto Świerzawę, Dobków i wieś Stara Kraśnica. Woda uzdatniana jest poprzez chlorowanie. Ujęcie wody podziemnej w Nowym Kościele. Obecnie ujęcie eksploatowane jest w ilości 9m3/d. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 3,5m3/h. Ujęcie zaopatruje część wsi Nowy Kościół. Woda uzdatniana jest poprzez chlorowanie. Ujęcie wody podziemnej w Nowym Kościele. Obecnie ujęcie eksploatowane jest w ilości 25 m3/d. Zasoby eksploatacyjne wynoszą 1,6m3/h. Ujęcie zaopatruje część wsi Nowy Kościół – Spółdzielnię Mieszkaniową w Nowym Kościele. Woda uzdatniana jest poprzez chlorowanie. Ujęcie wody podziemnej w Rzeszówku. Obecnie ujęcie jest eksploatowane i zaopatruje w wodę wieś Rzeszówek. 16 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Miasto Wojcieszów Miejski system zaopatrzenia w wodę oparty jest na kilku głównych ujęciach, eksploatujących wody podziemne i powierzchniowe. Usługi dla ludności w tym zakresie świadczy Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Wojcieszowie, który jest miejską jednostką organizacyjną , działającą w formie zakładu budŜetowego. Miejski system zaopatrzenia w wodę oparty jest na jednym głównym ujęciu powierzchniowym na potoku „Bełczak” sprzęŜonym ze Stacją Uzdatniania Wody oraz kilku ujęć głębinowych, których podłączenie do sieci miasta jest jednym z realizowanych obecnie zadań. - Ujęcie wody powierzchniowej na potoku „Bełczak” działającego na podstawie decyzji Starosty Powiatowego w Złotoryi zezwalającej na pobór surowej wody surowej w ilości 800 m3/d. Ujęcie podłączone jest bezpośrednio do Stacji Uzdatniania Wody wyposaŜonego w urządzenia filtrów pośpiesznych, zbiorników wstępnie oczyszczających wodę. Przyszłościowo Stacja Uzdatniania. - Ujęcie wody przy ulicy Mostowej. Źródło usytuowane jest na skraju doliny rzeki Kaczawy. Poziomem wodonośnym są tutaj skały paleozoiczne. Wydajność ujęcia szacowana jest na ok. 30 m3/d. - Ujęcie wody przy ulicy B. Chrobrego. Ujęcie zasilane jest wodami podziemnymi spływającymi z kierunku południowo – zachodniego i zachodniego. W 2007 r. została wykonana sieć wodociągowa w rejonie ul. B. Chrobrego 219- 243 i przyłączona do ujęcia wody przy ul. B. Chrobrego 239. Ujęcie zostało przejęte od Agencji Nieruchomości Rolnych po przeprowadzonym remoncie. Wydajność ujęcia 25 m³/dobę. - Ujęcie przy ul. Robotniczej. W roku 2006- 2007 r. wykonano sieć wodociągową, remont ujęcia, Stację Uzdatniania Wody i przyłączono około 500 osób do ujęcia. Wydajność ujęcia została określona na 115 m³/dobę. - Dodatkowo na terenie miasta funkcjonuje kilka drobnych ujęć wody zaopatrujących w wodę do kilku gospodarstw domowych. Miasto Złotoryja Infrastruktura techniczna słuŜąca zaopatrzeniu miasta Złotoryja w wodę jest w gestii Rejonowego Przedsiębiorstwa Komunalnego Spółka z o.o. W dyspozycji Przedsiębiorstwa znajdują się: - 4 studnie głębinowe w Jerzmanicach Zdrój (1 studnia rezerwowa), Ogólna wartość dziennego poboru wody wg pozwoleń wodno-prawnych wynosi 9,9 m3/dobę, a faktyczny pobór wody 4,2m3/dobę ; - lewarowe ujęcia wody "Nowa Ziemia" - 6 płytkich studzienek - (obecnie ujęcia rezerwowe) - zbiornik grawitacyjny wody pitnej "Wilcza Góra"- 2 * 400 m3. - hydrofornia wody przy ul. HoŜej - zmodernizowana w 1995r. - sieć wodociągowa magistrala o łącznej długości 11,6 m - sieć rozdzielcza miasta Złotoryja o długości 36,2 km - przyłącza wody do budynków o długości 38 km zakończone wodomierzami poboru wody 5.3.2. Gospodarka ściekowa 5.3.2.1. Sieć sanitarna Gmina Pielgrzymka Na terenie gminy funkcjonuje system kanalizacji sanitarnej, obejmujący 6,6 km, podłączonych jest 128 budynków. W gminie Pielgrzymka istnieją dwie małe oczyszczalnie ścieków z niezbyt rozbudowaną siecią kanalizacyjną, oraz zrzut ścieków z jednej miejscowości do systemu kanalizacji sanitarnej sąsiedniej gminy. 17 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja - - - Pielgrzymka – lokalna oczyszczalnie, posadowiona na potrzeby zespołu szkół w Pielgrzymce, oczyszczalnia mechaniczno – biologiczna o dopuszczalnej pozwoleniem wodno – prawnym przepustowości na poziomie 28 m3/d. Proboszczów – lokalna oczyszczalnia posadowiona na potrzeby Spółdzielni Mieszkaniowej w Proboszczowie, oczyszczalnia mechaniczno – biologiczna o dopuszczalnej pozwoleniem wodno – prawnym przepustowości 57,8 m3/d. Sędzimirów – wieś w pełni skanalizowana, zrzut ścieków odbywa się do kanalizacji sanitarnej w gminie Warta Bolesławiecka i dalej do oczyszczalni ścieków w Raciborowicach Dolnych. Gmina Zagrodno Gminny system unieszkodliwiania ścieków działa w oparciu o dwie istniejące małe instalacje, oraz szamba bezodpływowe. - biologiczna oczyszczalnia ścieków w Olszanicy, Qśrd wg pozwolenia wodnoprawnego 47 m3/d, administrowana przez Zakład Usług Komunalnych w Zagrodnie, odbiornikiem potok Zimnik - mechaniczno – biologiczna oczyszczalnia ścieków w Brochocinie, Qśrd wg pozwolenia wodnoprawnego 123,3 m3/d, administrowana przez Zakład Usług Komunalnych w Zagrodnie, odbiornikiem jest rzeka Brochotka Gmina Złotoryja Na terenie gminy funkcjonuje system kanalizacji sanitarnej, obejmujący 108,8 km, podłączone są 1302 budynki. Gminny system unieszkodliwiania ścieków oparty jest na trzech oczyszczalniach: - głównej odbierającej ścieki z południowej części gminy, zlokalizowanej w mieście Złotoryja - nowo wybudowanej oczyszczalni ścieków w Lubiatowie. Podłączone są następujące miejscowości – Gierałtów, Brennik, Lubiatów, Kwiatów, Ernestynów, Podolany, Wyskok, Nowa Wieś Złotoryjska. Do oczyszczalni miasta Złotoryja podłączona jest za pomocą sieci kanalizacyjnej o długości 62 km południowa część gminy. Miasto i Gmina Świerzawa Na terenie gminy funkcjonuje system kanalizacji sanitarnej, obejmujący 10,5 km sieci. W gminie Świerzawa główną oczyszczalnią ścieków do której podłączona jest sieć kanalizacyjna jest mechaniczno-biologiczna komunalna oczyszczalnia ścieków w Świerzawie o przepustowości 500m3/d. W Nowym Kościele znajduje się oczyszczalnia oczyszczająca ścieki pochodzące ze Spółdzielni Mieszkaniowej. Przepustowość instalacji to 50 m3/d. Miasto Wojcieszów Na terenie miasta funkcjonuje system kanalizacji sanitarnej, obejmujący 12,8 km sieci (wg WUS 31.12.2007), zgodnie z informacją z UM Wojcieszów długość sieci kanalizacyjnej na terenie miasta wynosi 13.6 km. Oczyszczalnia ścieków typu ZBW – BOS – 500 lokalizowana jest w południowej części miasta. Miasto Złotoryja Na terenie gminy funkcjonuje system kanalizacji sanitarnej, obejmujący 38,5 km, podłączonych jest 1061 budynków. Miasto posiada oddaną do eksploatacji w 1994 r. oczyszczalnię ścieków. Oczyszczalnia ścieków wybudowana w latach 1991-1994 jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczną z chemicznym strącaniem fosforu. Docelowo przepustowość wynosi 14.500 m3/dobę. 18 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela. Wodociągi i kanalizacja wg WUS Sieć rozdzielcza w km Wyszczególnienie Wodociągowa Województwo Powiat Złotoryjski Gmina Pielgrzymka Gmina Zagrodno Gmina Złotoryja Gmina Świerzawa wg WUS/wg UMiG Miasto Wojcieszów Miasto Złotoryja Połączenia prowadzące budynków mieszkalnych do ZuŜycie wody wodociągów gospodarstwach domowych Kanalizacyjna oraz kolektory Wodociągowe Kanalizacyjne w dam3 13604,6 343,2 7201,3 190,4 284478 4944 149372 2785 83,6 6,6 996 82.5 108,8 17.0/51.9 19,2 106,4 8,6/9.5 12.8 108,8 z w Ścieki odprowadzane siecią kanalizacyjną 94023,8 1118,5 Na 1 mieszkańca w m3 32,4 24,5 100685,7 986,1 128 110,6 23,5 21,1 913 1302 400* 191 1141 97 134,9 183,2 106,7 25,8 27,2 35,1 33,3 195,0 67,3 12.7 272 213 69,6 28,5 67,5 106,4 1302 1141 183,2 27,2 195,0 5.4.2.2 Sieć kanalizacji deszczowej Na terenie gmin powiatu złotoryjskiego nie ma sieci kanalizacji deszczowej. 5.4. Rozwój infrastruktury powiatu Zasadniczy rozwój infrastruktury gmin wchodzących w skład powiatu będzie obejmował budowę sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej. W Świerzawie przewiduje się takŜe budowę sieci gazowej. Z zakresu infrastruktury drogowej przewidywane są modernizacje i remonty dróg oraz budowa obwodnicy Złotoryi. Przewiduje się wykonanie napraw nawierzchni dróg powiatowych 2607 D, 2613 D, 2601, remont mostów w Świerzawie i Podgórkach oraz przygotowanie dokumentacyjne dla 186 km dróg powiatowych. 5.5. Uwarunkowania gospodarcze KaŜde przedsięwzięcie inwestycyjne wymaga znacznych nakładów finansowych. Przedsięwzięcia, które trzeba realizować w ochronie środowiska równieŜ ich wymagają, a jednocześnie nie jest dla nich widoczny efekt zwrotu, jak przy kaŜdym przedsięwzięciu tzw. „końca rury”. Nie sposób realizować te przedsięwzięcia bez swoich środków finansowych, które w większości przypadków muszą stanowić wkład własny przy poszukiwaniu pieniędzy z róŜnych źródeł finansowania. PoniŜej, w tabelach, przedstawiono sytuację, w jakiej znajduje się samorządy gmin i powiatu. Korzystając z danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego uwidoczniono dochody i wydatki budŜetu powiatu, dochody i wydatki budŜetów gmin oraz zarejestrowane podmioty gospodarcze wg REGON w gminie i powiecie złotoryjskim. Zasobność tych budŜetów oraz ilość podmiotów gospodarczych prowadzących działalność, ich wielkość, a tym samym moŜliwość generowania nowych miejsc pracy, będzie decydowała o zasobności kieszeni podatnika indywidualnego. Ta z kolei ma bardzo duŜy wpływ na moŜliwość przeprowadzania reform społecznych mających na celu przeniesienie kosztów, np. 19 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja zaopatrzenia w wodę, oczyszczania ścieków czy gospodarki odpadami, na jego faktycznego wytwórcę. MoŜna, bowiem z duŜą dozą prawdopodobieństwa, stwierdzić, Ŝe w obecnej sytuacji gospodarczej największym wytwórcą obciąŜeń dla środowiska nie jest anonimowe miasto czy powiat, ale kaŜdy członek społeczności i to on w swojej działalności nie tylko w zakładzie pracy, ale teŜ w swoim gospodarstwie domowym przysparza środowisku najwięcej problemów i obciąŜeń. MoŜliwość prowadzenia działalności gospodarczej z preferencjami związanymi z podatkami lokalnymi daje większą szansę na osiągnięcie przychodów, które moŜna przeznaczyć na rozwiązywanie problemów środowiska naturalnego. Jak w poprzednich przypadkach poniŜej zebrano dane mające odzwierciedlić potencjalne rozwiązywanie problemów finansowych przy poszukiwaniu środków na realizację Planu i Programu. Tabela. Dochody budŜetu gmin powiatu Wyszczególnienie Ogółem Dochody własne Dotacje celowe z budŜetu państwa Dotacje otrzymane funduszy celowych z Subwencje ogólne Środki na dofinansowanie własnych zadań pozyskanych ze źródeł pozabudŜetowych w tys. zł Gmina Pielgrzymka Gmina Zagrodno Gmina Złotoryja Gmina Świerzawa Miasto Wojcieszów Miasto Złotoryja 10348,4 3003,6 3278,3 99,8 3883,3 83,4 13017,2 6026,8 2667,8 60,7 4134,3 128,0 20260,3 7871,4 3420,4 920,7 4344,8 3702,9 22099,0 5963,7 3849,9 832,1 5912,1 5540,3 7533,4 2953,7 2094,4 10,0 2475,4 - 35900 22994,3 5388,0 63,9 7169,9 84,4 Tabela. Wydatki budŜetu gmin powiatu wyszczególnienie ogółem w tym dotacje świadczenia na rzecz osób fizycznych Wydatki bieŜące jednostek budŜetowych razem wynagrodzeni Składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i FP w tysiącach złotych wydatki majątkowe Zakup materiałów i usług razem w tym inwestycyjne Gmina Pielgrzymka 10348,4 3278,3 2545,7 10636,6 3490,1 673,8 1828,1 1335,6 1335,6 Gmina Zagrodno 10815,6 380,4 2511,4 7140,0 4214,8 818,7 1256,7 700,5 700,5 Gmina Złotoryja 19364,5 1293,1 3194,3 8874,9 4994,3 976,2 2194,8 5825,9 585,9 Gmina Świerzawa 23626,0 701,7 3638,5 8700,0 4724,0 925,7 2422,4 10087,9 10087,9 Miasto Wojcieszów 7043,6 351,1 2127,5 4178,8 2296,1 464,4 1206,6 322,7 322,7 Miasto Złotoryja 37157,7 3473,5 5271,5 22520,2 9787,5 1865,5 9921,3 5100,7 5100,7 20 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 5.6. Rolnictwo Na terenie powiatu złotoryjskiego spis rolny z 2002 roku stwierdził obecność 3405 gospodarstw rolnych, z czego większość stanowią gospodarstwa małe do 2 ha. Na terenie powiatu złotoryjskiego rolnictwo odgrywa juŜ duŜą rolę gospodarczą, szczególnie poza obszarami typowo miejskimi. PrzewaŜają gospodarstwa do 5 hektarów, gospodarstwa duŜe powyŜej 15 ha stanowią około 12 % gospodarstw. Intensyfikacja produkcji rolnej niesie ze sobą znaczne zagroŜenie dla środowiska naturalnego. Rozwój produkcji rolnej bez dbałości o interes środowiska naturalnego stanowi zagroŜenia nie tylko dla środowiska, ale i dla samego rolnictwa. Do głównych zagroŜeń zalicza się: • degradację gleb (zakwaszenia, zmniejszania zawartości substancji organicznej, ryzyko erozji itp.) • zmniejszenie plonowania • zanieczyszczenia wód pitnych azotanami pochodzącymi z rolnictwa • degradację wód powierzchniowych i podziemnych • zwiększenie eutrofizacji wód powierzchniowych, zuboŜenie biocenoz wodnych, spadek liczebności przedstawicieli fauny wodnej, • pogorszenie warunków zdrowotnych mieszkańców wsi a w konsekwencji całego społeczeństwa (powstawanie nitrozoaminów substancji silne toksycznych, mutagennych i rakotwórczych) • zwiększenie kosztów produkcji rolnej poprzez utratę naturalnych składników odŜywczych • degradację krajobrazu wiejskiego (monokultury mniej odporne) • intensywne rolnictwo prowadzi do pogorszenia bilansu wodnego zlewni poprzez zwiększoną ewapotranspirację roślin o nadmiernie duŜych wymaganiach wodnych • znaczne wylesienie powoduje zmniejszenie szorstkości terenu co prowadzi do wzrostu nadmiernych prędkości wiatru, pogłębienia strat wodnych profilu glebowym • wprowadzanie nadmiernych ilości pestycydów poprzez złe obchodzenie się z nimi prowadzi bezpośrednio do zatrucia środowiska, zniszczenia naturalnych szkodników ale i owadów zapylających, zatrucia wód i degradacji Ŝycia biologicznego. Prowadzenie gospodarki rolnej determinuje w pewien sposób fakt posiadania na terenie Powiatu Złotoryjskiego trzech obszarów naleŜących do sieci Natura 2000. Obecność tych obszarów i walory przyrodnicze, spowodowały równieŜ rozwinięcie szeregu gospodarstw ekologicznych. 5.7. Przemysł i usługi Na terenie powiatu złotoryjskiego działają firmy ukierunkowane na obsługę mieszkańców powiatu. Obecne są równieŜ firmy z branŜy górnictwa surowców mineralnych oraz nieduŜe zakłady produkcyjne. NajwaŜniejszą gałęzią przemysłu jest górnictwo skalne. Obecne są tu duŜe firmy eksploatujące bardzo dobre jakościowo złoŜa bazaltu, m.in. w rejonie Wilkowa. Ponadto działają firmy z branŜy przemysłu drzewnego, rolnospoŜywczego, transportu i budownictwa. WaŜną dziedziną gospodarki jest równieŜ obsługa ruchu turystycznego (baza hotelowo-gastronomiczna, sportowa). 21 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 6. Stan środowiska na obszarze Powiatu Złotoryjskiego 6.1. Jakość wód Główną ustawą regulująca kwestie ochrony wód w Polsce jest ustawa Prawo wodne i rozporządzenia wydane na podstawie tej ustawy. Ustawa „Prawo wodne” reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju, a w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi. 6.1.1. Kryteria Badania jakości wód powierzchniowych prowadzone są przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Wszystkie kontrolowane rzeki objęte były badaniami fizyko-chemicznymi. Badania biologiczne prowadzone są na rzekach objętych monitoringiem krajowym oraz na odcinkach ujściowych rzek monitoringu regionalnego. 6.1.2. Ogólna charakterystyka jakości wód powierzchniowych Na terenie Powiatu Złotoryjskiego stan wód powierzchniowych w zlewni systematycznie się poprawia ale nadal jest niezadowalający. Jakość wód w rzece Skorej, Czarnej wodzie i Kaczawie w 2007 roku podobnie jak i w latach ubiegłych uległa poprawie. W stosunku do lat poprzednich wskaźniki te uległy znacznej poprawie głównie dzięki uruchomieniu biologicznych części oczyszczalni ścieków na obszarach zlewni. Jednak pomimo oddawania kolejnych proekologicznych inwestycji stan wód powierzchniowych w zlewni Kaczawy nie poprawia się w stopniu oczekiwanym, wskazuje to na istnienie innych, bardziej rozproszonych niŜ obecnie znane ogniska zanieczyszczeń wód powierzchniowych. W przekroju Kaczawy powyŜej Świerzawy odnotowano średnie odpowiadające klasie III wartości azotanów. StęŜenia pozostałych wskaźników biogennych mieściły się w I bądź II klasie, wartości wskaźników fizycznych z wyjątkiem węgla organicznego odpowiadały klasie I. Wartości stęŜeń w punkcie powyŜej Świerzawy mieściły się w III klasie jakości wód powierzchniowych. Na ujściu do Odry maksymalne stęŜenia parametrów charakteryzujących zanieczyszczenie związkami organicznymi i biogennymi wprawdzie rosną ale nie przekraczają poziomu III klasy jakości. W przekroju ujściowych rzeki Skory odnotowano wysokie odpowiadające klasie IV wartości azotanów. StęŜenia pozostałych wskaźników biogennych mieściły się w II bądź III klasie, wartości wskaźników fizycznych z wyjątkiem zawiesiny (III klasa) odpowiadały klasie I. W badanym przekroju zawartość tlenu rozpuszczonego wynosiła 5,9 mg/l, w zakresie pozostałych parametrów tlenowych wartości ogólnego węgla organicznego mieściły się II klasie, a BZT5 w klasie III. W grupie zanieczyszczeń wskaźników zasolenia stęŜenia substancji rozpuszczonych i przewodnictwa w obu punktach odpowiadały klasie II. Szczegółowe informacje na temat stanu czystości wód powierzchniowych płynących i badanych na terenie powiatu złotoryjskiego zawiera „Raport o stanie środowiska WIOŚ 2008. 6.1.3. Źródła zanieczyszczeń wód Główne przyczyny zanieczyszczenia wód powierzchniowych to: 22 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • • • ścieki bytowe zawierające związki organiczne i biogenne wprowadzane do potoków bez oczyszczenia - niekontrolowane zrzuty nieoczyszczonych ścieków bytowych z obszarów wiejskich zanieczyszczenia związane z produkcją rolną - ścieki szeroko rozumianego pochodzenia rolniczego zanieczyszczenia spływające ciekami z obszarów połoŜonych powyŜej odcieki z nielegalnych składowisk odpadów spływy obszarowe – uprawy rolnicze zanieczyszczenia liniowe – ciągi komunikacyjne 6.2. Wody podziemne Na terenie powiatu występują dwie strefy wód podziemnych. W związku z płytkim zaleganiem podłoŜa skał triasowych i kredowych wody gruntowe poziomu czwartorzędowego nie mają duŜego rozprzestrzenienia. Kolektorem tych wód są osady fluwioglacjalne Ŝwirowo – kamieniste, niekiedy nieco zaglinione. Osady te przewaŜają w budowie geologicznej terenu bezpośredniego podłoŜa pod cienką warstwą pyłów. Wody w utworach czwartorzędu naraŜone są w duŜym stopniu na oddziaływanie czynników zewnętrznych i dlatego charakteryzują się zmiennym składem fizykochemicznym. Stwierdza się w nich wysokie stęŜenie związków azotu, fosforu, Ŝelaza i magnezu. W większości badanych przypadków wody te wymagają dwustopniowego uzdatniania tj. odmanganiania i odŜelaziania. Wody szczelinowe. W piaskowcach kredowych i triasowych występują wody szczelinowe charakteryzujące się zwierciadłem swobodnym lub naporowym. 6.2.1. Źródła skaŜenia wód podziemnych i ich stan aktualny. Głównym zagroŜeniem dla jakości wód podziemnych na terenie powiatu są ogniska punktowe, zanieczyszczenia obszarowe związane z odprowadzeniem nieczyszczonych ścieków deszczowych oraz intensywne rolnictwo, które moŜe potencjalnie powodować degradację wód podziemnych pod względem jakościowym i zuboŜenie pod względem ilościowym. W przypadku Powiatu Złotoryjskiego nie stwierdzono pogarszania się jakości wód podziemnych wynikającej z szeroko rozumianej działalności człowieka. NaleŜy tutaj nadmienić, Ŝe wiele składników, które powodują pogarszanie jakości wód podziemnych ma charakter naturalny, powodując jednak zaliczanie wód do niŜszych klas. Dotyczy to przede wszystkim zawartości Ŝelaza i manganu czy ogólnej mineralizacji. Właśnie jony Ŝelaza i manganu najczęściej przekraczają dopuszczalne normy dla wód pitnych w przypadku wód ujmowanych na terenie Powiatu Złotoryjskiego. Na terenie powiatu zlokalizowany jest punkt monitoringu sieci krajowej w Twardocicach obejmujący czwartorzędowe piętro wodonośne. Według raportu WIOŚ jakość wody oceniono jako II klasę czyli wody średniej jakości. Punkt monitoringu sieci krajowej w Wilkowie obejmuje kredowe piętro wodonośne. Według raportu WIOŚ jakość wody oceniono jako V klasę czyli wody złej jakości, przekroczenia dotyczą zawartości jonów Ŝelaza i azotanów. 6.3. Gospodarowanie odpadami Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Złotoryjskiego stanowi część Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu. Plan ten jest opracowywany jest zgodnie z ustawą prawo ochrony środowiska (artykuły 14 – 18). Zgodnie z tym prawem, uwzględniając: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych i środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki 23 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja finansowe, Gminy i Powiat są zobowiązane przygotować Program Ochrony Środowiska. Szczególne miejsce w tym Programie ma zajmować Plan Gospodarki Odpadami. Szczegółowe zapisy, co powinien zawierać taki Plan określają przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 z 2003 roku wraz ze zmianami wprowadzonymi zmianą tego rozporządzenia w 2006 roku). WyŜej wymienione przepisy są podstawą do opracowania niniejszego Planu. Plan ma za zadanie scharakteryzować strumienie powstających odpadów komunalnych oraz innych niŜ komunalne. Powinien omówić metody ograniczania ilości powstających odpadów, ich negatywny skutek na środowisko, rodzaje i ilości instalacji do unieszkodliwiania odpadów funkcjonujące na terenie gmin i powiatu. Na podstawie zgromadzonych danych dokonano w Planie analizy wpływu gospodarki odpadami na stan środowiska powiatu. W Planie określono metody poprawienia stanu gospodarowania odpadami i cele krótkoterminowe i średniookresowe w dochodzeniu do poprawy stanu gospodarki odpadami. Po przeprowadzonej analizie i identyfikacji problemów, w Planie wskazano moŜliwe warianty (we wzajemnym powiązaniu) realizacji zadań prowadzących do poprawy stanu gospodarki odpadami na terenie gmin. Określono wpływ tych rozwiązań, jeŜeli zostaną wdroŜone, na środowisko naturalne oraz wskazano potencjalne źródła finansowania wraz z przybliŜonymi kosztami, jeŜeli te w ogóle były moŜliwe do ustalenia. Dokonując analizy w zakresie istniejącego na terenie gmin i całego powiatu sposobu gospodarowania odpadami oraz identyfikacji problemów i prognozy przy powstawaniu nowych odpadów, wzięto pod uwagę dostępne dane statystyczne z róŜnych źródeł (WIOŚ, WUS, DUW, Urząd Marszałkowski, Starostwo Powiatowe w Złotoryi, Urzędy Gmin). Ten rozdział stanowi wyłącznie skrót z zakresu gospodarowania odpadami w powiecie. Zagadnienie to zostało szeroko omówione w Planie Gospodarki Odpadami czyli dokumentacji stanowiącej część Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego. 6.4. Powietrze atmosferyczne 6.4.1. Stan aktualny Na obszarze Powiatu Złotoryjskiego znajdują się następujące punkty pomiarowe jakości powietrza, w Złotoryi przy ul. Kościuszki, Świerzawie, Wojcieszowie, Zagrodnie. Monitoring wykonywany jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, punkt pomiarów pasywnych w powietrzu atmosferycznym. Analizując wyniki wykonanych pomiarów (pomiar pasywny) stanu sanitarnego powietrza atmosferycznego w powiecie złotoryjskim nie stwierdza się przekroczeń normy badanych zanieczyszczeń. W okresie zimowym następuje z wzrost stęŜeń podstawowych zanieczyszczeń powietrza jak tlenek azotu czy dwutlenek siarki. Oznacza to, Ŝe jakość powietrza na obszarze powiatu nie budzi zastrzeŜeń. W raporcie o stanie środowiska w województwie dolnośląskim nie wykazano dla powiatu złotoryjskiego Ŝadnych innych pomiarów zanieczyszczeń mierzonych w powietrzu. Źródła zanieczyszczeń Na stan sanitarny powietrza atmosferycznego na terenie powiatu wpływa emisja z zakładów, kotłowni zlokalizowanych na terenie powiatu, emisja komunikacyjna a w przypadku powiatu, największe znaczenie moŜe mieć emisja z indywidualnych palenisk domowych. Na terenie powiatu nie funkcjonują zakłady energetyki zawodowej. Na terenie powiatu źródła emisji pochodzenia technologicznego z działalności przemysłowej mają znikomy wpływ na jakość powietrza, większy wpływ mają lokalne i zakładowe kotłownie opalane węglem kamiennym. Do ogrzewania domów uŜywany jest przede wszystkim węgiel i jego pochodne, w niewielkim procencie moŜna zaliczyć uŜycie jako czynnika grzewczego gazu sieciowego, oleju opałowego lub gazu LPG. 24 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 6.4.2. Tendencje zmian Na podstawie punktu pomiarowego zlokalizowanego w Złotoryi, Zagrodnie, Wojcieszowie i Świerzawie moŜna stwierdzić, Ŝe zanieczyszczenie powietrza nie przekracza dopuszczalnych norm w Ŝadnym parametrze. Daje się jednak zauwaŜyć niewielki wzrost stęŜeń w ciągu ostatnich kilku lat. Przyczyną są zanieczyszczenia komunikacyjne oraz niska emisja. W związku z rozwojem transportu samochodowego moŜe nastąpić wzrost stęŜeń zanieczyszczeń komunikacyjnych. Słuszne są zatem starania powiatu i poszczególnych gmin o wybudowanie obwodnic. 6.5. Hałas Hałas stanowi jedno ze źródeł zanieczyszczenia środowiska, wzrastające w ostatnich latach w związku z rozwojem komunikacji, uprzemysłowieniem i postępującą urbanizacją. Odczuwany jest przez ich mieszkańców jako jeden z najbardziej uciąŜliwych czynników wpływających ujemnie na środowisko i samopoczucie. 6.5.1. Stan aktualny Na terenie powiatu występuje w zasadzie jeden główny rodzaj hałasu (według źródła powstawania) tj. hałas komunikacyjny pochodzący od środków transportu drogowego. Hałas komunikacyjny jest aktualnie podstawowym źródłem zakłóceń klimatu akustycznego środowiska. Związany jest z pojazdami samochodowymi. Poziomy dźwięku środków komunikacji drogowej są wysokie i wynoszą nawet 75-90 dB, przy dopuszczalnych natęŜeniach hałasu w środowisku, w otoczeniu budynków mieszkalnych do 50 dB w porze nocnej i do 60 dB w porze dziennej. W szczególnych przypadkach, na niektórych obszarach moŜe występować uciąŜliwość związana z wibracjami. Tendencja ogólna wskazuje na średni wzrost natęŜenia ruchu na drogach w ciągu pięciolecia 1990/1995 o ok. 30%. Nastąpił w tym czasie znaczny wzrost udziału samochodów osobowych w strukturze ruchu 12% - 30%. 6.5.2. Tendencje zmian Znaczący wzrost liczby samochodów będzie skutkował zwiększeniem liczby osób naraŜonych na hałas w rejonie dróg o duŜym natęŜeniu ruchu i to niezaleŜnie od pory dnia. Pewną uciąŜliwość powodować będą zakłady rzemieślnicze i usługowe zlokalizowane blisko zabudowy o charakterze mieszkalnym. Wpływ ich na ogólny klimat akustyczny nie jest znaczący, jednak mogą być one przyczyną lokalnych negatywnych skutków odczuwalnych przez okolicznych mieszkańców. Nie ma aktualnie Ŝadnych skarg w tym zakresie. W wyniku analizy w zakresie badań hałasu sformułowano następujące wnioski: • głównym źródłem uciąŜliwości na terenie Powiatu Złotoryjskiego jest komunikacja drogowa stanowiąca zagroŜenie o charakterze lokalnym, docelowym kierunkiem działań planistycznych dotyczących ograniczania uciąŜliwości hałasu powinno być odpowiednie planowanie i projektowanie przebiegu tras komunikacyjnych (ze szczególnym uwzględnieniem rejonów wymagających komfortu akustycznego) wraz z zabezpieczeniami akustycznymi. 6.6. Promieniowanie elektromagnetyczne 6.6.1. Stan aktualny Z uwagi na sposób oddziaływania promieniowania na materię, widmo promieniowania elektromagnetycznego moŜna podzielić na promieniowanie jonizujące i niejonizujące: 25 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • promieniowanie jonizujące, występuje w wyniku uŜytkowania zarówno wzbogaconych, jak i naturalnych substancji promieniotwórczych w energetyce jądrowej, ochronie zdrowia, przemyśle, badaniach naukowych, • promieniowanie niejonizujące występuje wokół linii energetycznych wysokiego napięcia, radiostacji, pracujących silników elektrycznych oraz instalacji przemysłowych, urządzeń łączności, domowego sprzętu elektrycznego, elektronicznego itp. (mikrofale, radiofale oraz fale o bardzo niskiej - VLF i ekstremalnie niskiej częstotliwości - FW 6.6.2. Promieniowanie jonizujące Promieniowanie jonizujące jest nieodłącznym elementem środowiska naturalnego, dociera z Kosmosu, z wnętrza Ziemi. Przy opracowywaniu zbiorczych ocen zagroŜeń radiacyjnych dla ludzi i środowiska rozróŜnia się zagroŜenia pochodzące od radionuklidów naturalnych i sztucznych. 6.6.3. Promieniowanie niejonizujące Na terenie powiatu występują następujące źródła promieniowania niejonizującego: elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napięcia, stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej. Na terenie powiatu nie prowadzono badań poziomu pól elektromagnetycznych oraz dotyczących oddziaływania promieniowania na środowisko, a w szczególności na zdrowie mieszkańców. Niemniej moŜna przypuszczać, Ŝe aktualnie miejscami niesprzyjającymi dla ludności gdzie występują pola elektromagnetyczne są linie energetyczne. Większość urządzeń, które generują tego rodzaju energię podlega ocenie Wojewody Dolnośląskiego. Gminy połoŜone na terenie powiatu powinny, przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji, wpisywać do jej zapisów uwagi podawane przez organy środowiska. 6.7. Awarie przemysłowe Podstawowym aktem prawnym warunkującym postępowanie w wyniku powaŜnych awarii jest ustawa Prawo ochrony środowiska, gdzie zawarto przepisy prawne, obowiązki i zalecenia związane z moŜliwością wystąpienia powaŜnej awarii. Dodatkowo, zagadnienia te ujmowane są w ustawie o ochronie przeciwpoŜarowej i Państwowej StraŜy PoŜarnej. 6.7.1. Stan aktualny Jako charakterystyczne powaŜne awarie mogące przyczynić się do znacznej degradacji środowiska naleŜą więc awarie: - w transporcie drogowym, przy przeładunku materiałów niebezpiecznych, w zakładach przemysłowych w wyniku, których do środowiska mogą przedostawać się substancje chemiczne, powodując skaŜenie wód powierzchniowych, podziemnych, gleb i gruntu oraz powietrza; - instalacji i budowli technicznych, w wyniku których mogą uwalniać się substancje niebezpieczne (poza terenem). 26 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 6.7.2. Transport materiałów niebezpiecznych Transport materiałów niebezpiecznych w powiecie odbywa się drogami ogólnie dostępnymi i moŜe on być źródłem potencjalnych awarii. Trzeba tu zaznaczyć, Ŝe na terenie powiatu nie ma zakładów, do których systematycznie transportowane byłyby materiały niebezpieczne. Materiały takie mogą przejeŜdŜać przez powiat tranzytem. Na terenie powiatu złotoryjskiego działa Zespół Reagowania Kryzysowego. 6.8. Lasy Stanowią istotną część powierzchni w poszczególnych gminach powiatu i tak, w stosunku do całej powierzchni powiatu powierzchnia lasów zajmuje ok. 19,8 %. 6.8.1. Źródła zmian i zagroŜeń Głównym zagroŜeniem i przyczyną zmian lasów na terenie powiatu jest urbanizacja, intensywne rolnictwo wymagające nowych terenów do inwestowania, podobne potrzeby ma przemysł, komunikacja. Naturalne lasy zostały wyniszczone lub gruntownie przekształcone. 6.8.2. Tendencje zmian Powierzchnia lasów na terenie powiatu pozostaje generalnie bez zmian i jest stosunkowo niewielka. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin połoŜonych w powiecie, sugeruje się zwiększenie lesistości gmin. Jeśli tego celu nie da się osiągnąć to naleŜy dąŜyć do utrzymania obecnej powierzchni lasów. Wprowadzać naleŜy zabudowę (zadrzewianie) sztucznych i naturalnych cieków wodnych. Niezwykle istotną rolę moŜe odgrywać program wprowadzania zalesień i zadrzewień śródpolnych. 6.9. Ochrona przyrody i krajobrazu Teren Powiatu Złotoryjskiego charakteryzuje się cennymi walorami krajobrazowymi oraz szeregiem ciekawych zabytków przyrody. DuŜa część powiatu jest objęta formami ochrony przyrody, obecne są obszary sieci Natura 2000, rezerwaty przyrody, Park Krajobrazowy i liczne pomniki przyrody. 6.9.1. Źródła zagroŜeń Środowisko przyrodnicze Powiatu Złotoryjskiego zostało przekształcone w ciągu ostatnich kilku stuleci. Nastąpiły zmiany siedlisk i stąd została zachowana jedynie namiastka biocenoz charakterystycznych dla nich w przeszłości. Degradacja szaty roślinnej i zwierzęcej była wynikiem przede wszystkim zanieczyszczenia środowiska tj. masowych wyrębów i przekształcania terenów leśnych w uŜytki rolne. W przypadku fauny zagroŜenie stanowi zanieczyszczenie wód powstające w wyniku zrzutu ścieków bezpośrednio do wód powierzchniowych, co powoduje zagroŜenie dla zwierząt zasiedlających, czasowo lub przez całe swoje Ŝycie, cieki i zbiorniki wodne. PowaŜnym zagroŜeniem dla fauny są wszelkiego rodzaju melioracje, osuszania terenów podmokłych oraz regulacje cieków wodnych. W okresie wiosennym szczególnym zagroŜeniem dla wielu zwierząt (zwłaszcza bezkręgowców, lecz równieŜ dla wielu zwierząt kręgowych) jest wypalanie traw. Szczególne znaczenie ma ochrona miejsc rozrodu płazów, a więc róŜnego rodzaju zbiorników wodnych nie licznie występujących na terenie powiatu, w 27 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja tym małych sadzawek, a nawet terenów z okresowymi, niewielkimi kałuŜami. Do najwaŜniejszych przyczyn przeobraŜeń zarówno flory jak i fauny, które miały głównie miejsce w przeszłości, ale których skutki trwają do dzisiaj, naleŜą: • zmiana sposobu uŜytkowania gruntów, a więc trwałe i okresowe wylesienie (przeznaczenie gruntów leśnych pod zabudowę mieszkaniową, budowę arterii komunikacyjnych, wodociągów, linii energetycznych), zmiana łąk i pastwisk w nieuŜytki w wyniku zmian stosunków wodnych • odkrywkowa eksploatacja kopalin prowadząca do deformacji powierzchni ziemi i powstawania nieuŜytków • rozbudowa infrastruktury przemysłowej • osuszanie terenów pierwotnie podmokłych w drodze regulacji cieków wodnych, zabiegów melioracyjnych • „dzikie” wysypiska odpadów. 6.9.2. Tendencje zmian Zachowanie najcenniejszych pod względem przyrodniczym terenów jest istotnym zadaniem dla wszystkich samorządów w obrębie powiatu. Obok terenów zajętych przez rolnictwo i przemysł (w niewielkim stopniu) zachowało się jeszcze dość duŜe zróŜnicowanie flory i fauny. Na terenie powiatu istnieją obszary wartościowe pod względem przyrodniczym i krajobrazowym. NaleŜy utrwalać dobre zachowania na terenach cennych przyrodniczo. Powiat i Gminy powiatu złotoryjskiego podejmują działania w celu uniemoŜliwienia nielegalnego deponowania odpadów oraz zrekultywowania tych potencjalnych ognisk zanieczyszczeń. Zjawisko to pozostaje pod kontrolą i ilość nielegalnych wysypisk jest systematycznie ograniczana. 6.10. Ochrona gleb Z badań wykonywanych pod kątem wapnowania prowadzonych w latach 2004 do 2007 wynika, Ŝe na terenie powiatu złotoryjskiego konieczne, potrzebne i wskazane jest wapnowanie 66 % ogółu badanych gleb. Przyswajalność fosforu bardzo niska, niska i średnia występuje w 70 %, potasu w 44 % i magnezu w 59 % powierzchni uŜytków rolnych. 6.10.1. Źródła przekształceń i zanieczyszczeń gleb Degradacja środowiska glebowego jest wynikiem wspólnego działania kilku czynników pochodzenia naturalnego i antropogenicznego. Na terenie Powiatu Złotoryjskiego, podstawowe znaczenie dla stanu gleb, ma chemiczna i fizyczna degradacja gleb związana z wprowadzaniem zanieczyszczeń, usuwaniem z gleb składników pokarmowych i substancji organicznej, zakwaszaniem, niszczeniem struktury gleby poprzez zagęszczanie i przesuszanie. Pewne negatywne znaczenie ma równieŜ erozja wodna gleb. Wszystkie te czynniki mogą być warunkowane intensywnym rolnictwem. Największy wpływ na fizyczną degradację gleb miały przekształcenia powierzchni terenu związane z działalnością przemysłową, wydobyciem kopalin z budownictwem i komunikacją. Z reguły są to przekształcenia gleb nieodwracalne związane z całkowita utratą obszaru. PowaŜnym zagroŜeniem na obszarach o rozwiniętym intensywnym rolnictwie moŜe być erozja wietrzna gleb zwłaszcza w warunkach występowania deficytu wody w profilu glebowym. Otwarte przestrzenie rolnicze pozbawione zadrzewień są przyczyną zmniejszania się szorstkości terenowej co prowadzi do wzrostu prędkości wiatrów na tym obszarze, przesuszania nadmiernego górnych warstw profilu i wynoszenia cząstek gleby. 28 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 6.10.2. Tendencje zmian Stan gleb na terenie powiatu moŜe w przyszłości ulec pogorszeniu ze względu na rozwój wielkotowarowego rolnictwa. ZagroŜenia takie niesie jednak głównie hodowla i związane z nią zagospodarowanie gnojowicy, w mniejszym stopniu zuŜycie nawozów mineralnych, gdyŜ na obszarze powiatu w zdecydowanym stopniu przewaŜają uprawy. Istnieją obszary wymagające rekultywacji, przewaŜnie nieczynne wyrobiska po eksploatacji surowców mineralnych, rekultywacja powinna poprawiać stan środowiska i powoli zmniejszać powierzchnię obszarów ze zdegradowanymi glebami. Zwiększone zagroŜenie zanieczyszczeniami związane jest natomiast z rozwijającą się komunikacją samochodową. 6.11. Ochrona zasobów kopalin 6.11.1. ZłoŜa kopalin RóŜnorodność budowy geologicznej terenu powiatu determinuje występowanie całej gamy bogactw naturalnych. Mimo stosunkowo duŜej ich róŜnorodności tylko niewielka część ma znaczenie przemysłowe. Przyczynami uniemoŜliwiającymi podjęcie ich wydobycia jest najczęściej konflikt z ochroną przyrody. Na terenie powiatu pozostały jeszcze ślady dawnej eksploatacji i działalności poszukiwawczej. W chwili obecnej na skalę przemysłową eksploatowane są surowce skalne, przeznaczone do budowy dróg i linii kolejowych. 6.11.2. Tendencje zmian Powiat złotoryjski swój rozwój wiąŜe z udostępnianiem istniejących złóŜ kopalin do eksploatacji, stąd w przyszłości moŜe to stanowić takŜe źródło zagroŜeń dla środowiska. 6.12. Ochrona przeciwpowodziowa 6.12.1. Ochrona przeciwpowodziowa Utrzymanie systemu przeciwpowodziowego wymaga: - systematycznej regulacji cieków wodnych i konserwacji obiektów regulacyjnych - przystosowania obiektów hydrotechnicznych do warunków zagroŜenia powodziowego - doskonalenia systemu szybkiego ostrzegania i reagowania w przypadku zagroŜenia powodzią Inwestycje w zakresie przeciwdziałania skutkom powodzi wykraczają znacznie poza moŜliwości powiatu i gmin, moŜliwe jest jednak zwiększenia bezpieczeństwa powodziowego mieszkańców poprzez działania niezwiązane bezpośrednio z inwestowaniem w urządzenia przeciwpowodziowe. W zasadzie wszystkie przedsięwzięcia moŜna podzielić na czynne i bierne. Bardzo często ich rodzaj wymuszony jest własnością. W przypadku ochrony przeciwpowodziowej jest to równieŜ pewnego rodzaju wyróŜnikiem, chociaŜ własność nie czyni tych działań determinującym. Ze strony powiatu moŜna wyróŜnić działania zarówno bierne jak i czynne. Z innych działań biernych (ale tylko w czasie kiedy powódź nie występuje) oraz czynnych, które powiat powinien podjąć oraz na bieŜąco uzupełniać i regulować naleŜy zaliczyć: • opracowanie Planu Ograniczenia Skutków Powodzi i Profilaktyki Powodziowej, • opracowanie Planu Ograniczania Skutków Powodzi i Ochrony Ludności dla Powiatu Złotoryjskiego, 29 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • • • • • • prowadzenie szkoleń z zakresu znajomości ochrony przeciwpowodziowej i zachowań ludności w czasie zagroŜenia, współudział w Programie dla Odry 2006, dającego szansę na poprawienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, wystąpienie i zdecydowane wywieranie wszelkimi dostępnymi sposobami nacisku na zarządzających rzeką Kaczawą i jej głównymi dopływami w celu wyremontowania i bieŜącego utrzymywania w zadawalającym stanie odcinków koryt i innych zabezpieczeń przeciwpowodziowych, dbałość o właściwy stan urządzeń melioracji szczegółowych, dbałość o właściwy stan przepustów w drogach powiatowych, przygotowanie w ramach ochrony przeciwpowodziowej, specjalnej grupy reagowania na zagroŜenie powodziowe dla obszarów zalewowych, weryfikacja obowiązujących w gminach Planach Zagospodarowania Przestrzennego pod kątem wykluczenia z zabudowy potencjalnych terenów zalewowych, uwzględnienie w opracowywanych przez gminy planach szczegółowych, potrzeb wynikających z ochrony przeciwpowodziowej, wykorzystanie naturalnych warunków powiatu do zwiększenia moŜliwości retencji wody, (zastawki, oczka, stawy, suche – niewielkie zbiorniki wodne) dających równieŜ szansę zwiększenia skuteczności ochrony przeciwpowodziowej. 6.13. Podsumowanie Często w takich dokumentach kierunkowych jak strategie rozwoju czy polityki branŜowe rolę podsumowania całej części diagnostycznej, spełnia analiza SWOT. Taka analiza wskazuje mocne i słabe strony w danej dziedzinie gospodarki i pozwala na wytyczenie kierunków rozwoju. Program Ochrony Środowiska jest takŜe dokumentem kierunkowym wg, którego powiat powinien wytyczać i ukierunkowywać swoje działania na poprawę jego stanu. W tej dokumentacji nie zdecydowano się jednak na przeprowadzenie analizy SWOT z kilku powodów. Mocne i słabe strony uwarunkowań zewnętrznych nie do końca determinują kierunki działań, jakie naleŜy przeprowadzać aby poprawić stan środowiska na terenie powiatu. Program jest oznaczony perspektywą czteroletnią w czasie której proponuje się konkretne zadania mające odzwierciedlenie w planach budŜetowych, wieloletnim planie inwestycyjnym czy wnioskach o dofinansowanie inwestycji. Często teŜ mocne i słabe strony i ich znalezienie nie warunkują ani nie gwarantują powodzenia w realizacji poprawy stanu środowiska. 7. ZałoŜenia wyjściowe programu Jako załoŜenia wyjściowe do Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego przyjęto uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, wynikające z obowiązujących aktów prawnych, programów wyŜszego rzędu oraz dokumentów planistycznych uwzględniających problematykę ochrony środowiska. Niezbędne było równieŜ uwzględnienie zamierzeń rozwojowych powiatu, zarówno w zakresie gospodarczym i przestrzennym, jak i społecznym. Uwarunkowania te, w powiązaniu z aktualnym stanem środowiska w powiecie były podstawą do zdefiniowania priorytetów i celów w zakresie ochrony środowiska i racjonalnego uŜytkowania zasobów naturalnych. 30 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 7.1. Uwarunkowania zewnętrzne opracowania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego 7.1.1. Polityka ekologiczna państwa Zasady realizacji polityki ekologicznej, cele i zadania ujęte w "Programie wykonawczym do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002 - 2010" oraz w dostosowanej do wymagań ustawy Prawo ochrony środowiska, "Polityce ekologicznej państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 -2010", zostały przyjęte jako podstawa niniejszego Programu. W Polityce ekologicznej państwa jako zasady szczegółowe przyjęto: Zasadę prewencji, Zasadę "zanieczyszczający płaci” odnoszącą się do odpowiedzialności za skutki zanieczyszczenia i stwarzania innych zagroŜeń. Zasadę integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi Zasadę regionalizacji, oznaczającą m.in. skoordynowanie polityki regionalnej z regionalnymi ekosystemami w Europie Zasadę subsydiarności, oznaczającą przekazywanie części kompetencji i uprawnień decyzyjnych dotyczących ochrony środowiska na właściwy szczebel regionalny lub lokalny Zasadę skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej odnoszącą się do wyboru planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych ochrony środowiska W Polityce Ekologicznej państwa przedstawione zostały takŜe cele ogólne o charakterze strategicznym i realizacyjnym, w róŜnych horyzontach czasowych. Cele ekologiczne zostały ujęte w czterech blokach tematycznych, są to: • cele i zadania o charakterze systemowym (przyszłościowy rozwój gospodarczospołeczny powiatu z priorytetem ochrony środowiska, w tym systemy zarządzania środowiskowego i włączanie aspektów ekologicznych do polityk sektorowych, edukacja ekologiczna i udział społeczeństwa w sprawach ochrony środowiska, współpraca ponadlokalna). • ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne uŜytkowanie zasobów przyrody (m.in.: ochrona przyrody i krajobrazu, ochrona lasów, ochrona powierzchni ziemi), • zrównowaŜone wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii: wykorzystanie energii odnawialnej, kształtowanie stosunków wodnych, • jakość środowiska i bezpieczeństwo ekologiczne: jakość wód, w tym gospodarka wodno-ściekowa, gospodarowanie odpadami (w oparciu o plan gospodarki odpadami), jakość powietrza atmosferycznego, oddziaływanie hałasu, pola elektromagnetyczne, awarie przemysłowe, Z wymienionych w Polityce ekologicznej państwa celów i działań szczegółowych wybrano zagadnienia szczególnie istotne z punktu widzenia problemów występujących w powiecie. Są to: • promowanie najlepszych technik (BAT) w celu zmniejszenia materiałochłonności i odpadowości produkcji, • ograniczenie zuŜycia energii o 25% do roku 2010, a do roku 2025 o 50% w stosunku do roku 2000, intensyfikacja rozwoju energetyki odnawialnej, do roku 2010 co najmniej podwojenie wykorzystania tej energii w stosunku do roku 2000 w celu zmniejszenia energochłonności gospodarki i wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, • łączenie racjonalności ekonomicznej i ekologicznej w wykorzystaniu zasobów gleb, ochrona gleb i powierzchni ziemi, 31 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • • • gospodarowanie odpadami - wzrost odzysku surowców, opakowań, recyklingu materiałów z opakowań, do roku 2010 wtórne wykorzystywanie co najmniej 50% papieru i szkła, zapobieganie zanieczyszczeniu słodkich wód powierzchniowych i podziemnych, przywracanie wodom podziemnym i powierzchniowym właściwego stanu ekologicznego (zapewnienie źródeł poboru wody do picia), zmniejszenie naraŜenia mieszkańców na zanieczyszczenie powietrza i hałas, zmniejszenie intensywności degradacji powierzchni ziemi, poprawa estetyki otoczenia, przeciwdziałanie powstawaniu zanieczyszczeń powietrza, eliminowanie lub zmniejszanie skutków dla środowiska z tytułu nadzwyczajnych zagroŜeń środowiska, a takŜe doskonalenie istniejącego systemu ratowniczego na wypadek zaistnienia awarii i klęsk Ŝywiołowych Zwiększenie skali renaturalizacji obszarów wiejskich, na których rozwinęła się intensywna produkcja rolnicza, wprowadzenie zasad zrównowaŜonej gospodarki rolnej, ochrona gatunków dzikiej flory i fauny, ochrona najbardziej zagroŜonych ekosystemów oraz gatunków i ich siedlisk przez tworzenie i powiększanie sieci obszarów chronionych, 7.1.2. Program Ochrony Środowiska województwa dolnośląskiego Województwo Dolnośląskie posiada opracowany Program Ochrony Środowiska. Program ten nazywa się „Programem zrównowaŜonego rozwoju i ochrony środowiska województwa dolnośląskiego”. Został on opracowany w 2002 roku i zatwierdzony uchwałą Sejmiku Województwa Dolnośląskiego nr XLIV/842/2002. Program ten dostępny jest na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego – www.umwd.pl i z tego powodu nie będzie tu cytowany. Dla porządku w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego dokonane zostanie porównanie zgodności tegoŜ programu z zapisami w Programie Wojewódzkim w odniesieniu do postawionych wymagań. Analizę tego dokumentu sprowadzono do celów strategicznych do roku 2015 w strategii długoterminowej. Tam gdzie to było konieczne odniesiono się do celów i zadań szczegółowych. Celami strategicznymi dla województwa dolnośląskiego były: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego osiągana przez: Dalsze ograniczanie emisji z zakładów przemysłowych Zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza ze źródeł niskiej emisji Zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza pochodzącego ze źródeł komunikacyjnych Wzmocnienie współpracy międzynarodowej w dziedzinie minimalizowania zanieczyszczeń transgranicznych Zmniejszenie uciąŜliwości hałasu osiągane przez: Zmniejszenie uciąŜliwości hałasu komunikacyjnego Zmniejszenie uciąŜliwości hałasu przemysłowego Przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych, podziemnych i ich ochrona osiągane przez: Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej (w szczególności na terenach wiejskich) Zmniejszenie zuŜycia wody 32 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Ograniczenie zanieczyszczenia spowodowanego niekontrolowanymi spływami powierzchniowymi Podniesienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego Zwiększenie małej retencji Rozwój współpracy regionalnej na wodach granicznych Ochrona zasobów wód podziemnych Ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko osiągane przez: Uporządkowanie gospodarki odpadami przemysłowymi Uporządkowanie gospodarki odpadami komunalnymi Podniesienie jakości gleb osiągane przez: Ograniczenie procesu degradacji gleb Rekultywacja gleb zdegradowanych Ochrona zasobów złóŜ poprzez ich racjonalne wykorzystanie osiągane przez: Minimalizacja presji wywieranej na środowisko w procesie wykorzystania surowców mineralnych Zabezpieczenie złóŜ perspektywicznych i prognostycznych Ochrona i wzrost róŜnorodności przyrodniczej osiągana przez: Określenie zasobów przyrodniczych w województwie Objęcie ochroną obszarów o wysokich walorach przyrodniczych Podniesienie róŜnorodności biologicznej i krajobrazowej Powiększenie zasobów leśnych i zapewnienie im kompleksowej ochrony Rozwój terenów zieleni Ograniczenie wystąpień nadzwyczajnych zagroŜeń środowiska osiągane przez: Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego związanego z działalnością produkcyjną przedsiębiorców Zapewnienie bezpieczeństwa przewozu drogowego i kolejowego materiałów niebezpiecznych Podniesienie świadomości ekologicznej w społeczeństwie Rozwój edukacji ekologicznej Otwarta i dwustronna komunikacja pomiędzy wszystkimi stronami zaangaŜowanymi w ochronę środowiska Rozwój komunikacji społecznej Uzyskanie pełnej informacji o stanie środowiska Dalszy rozwój monitoringu wszystkich elementów środowiska zgodnie z wymogami prawa polskiego i przepisami Unii Europejskiej Analiza powyŜszych zapisów określających cele strategiczne dla województwa dolnośląskiego określiła konieczność ujęcia powyŜszych celów w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego. NaleŜy uwzględnić uzyskanie poprawy standardów jakości powietrza przez zmniejszenie uciąŜliwości niskiej emisji i zanieczyszczeń komunikacyjnych. Sugeruje się takŜe ograniczanie emisji przez zmiany urządzeń grzewczych oraz oszczędność energii cieplnej i termomodernizację. 33 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Ograniczenie emisji hałasu zakłada odniesienie się przede wszystkim hałasu komunikacyjnego sugerując, Ŝe właściwe gospodarowanie przestrzenią, utrzymywanie nawierzchni dróg w dobrym stanie technicznym, będzie skutkowało zmniejszeniem uciąŜliwości akustycznej. Poprawa jakości wód powinna być ujęta w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego jako poprawa czystości wód do picia i wód powierzchniowych oraz podziemnych. NaleŜy zaproponować do wykonania, w krótkiej i długiej perspektywie, zadania powodujące uporządkowanie gospodarki ściekowej w ogóle i w szczególności na terenach wiejskich i to zarówno w kwestii zanieczyszczeń komunalnych jak teŜ specyficznych rolniczych – obszarowych czy deszczowych. Właśnie ograniczenie tego rodzaju zanieczyszczeń spowodowane realizacją zaplanowanych w Programie zadań, będzie skutkowało ograniczeniem ich szkodliwego wpływu na wody podziemne. W programie dla powiatu naleŜy ująć kompleks spraw związanych z gospodarką odpadami innymi niŜ komunalne, ale nie da się mówić o gospodarce odpadami na terenie powiatu bez analizy dotyczącej odpadów komunalnych, dlatego teŜ w programie i planie dla powiatu znajdzie się do nich odniesienie. Większość zadań z Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Złotoryjskiego (a więc takŜe z Programu, którego Plan jest elementem) pokrywa się ze szczegółowymi zadaniami „Programu zrównowaŜonego rozwoju i ochrony środowiska województwa dolnośląskiego”. Wykonywanie zadań określonych w poszczególnych częściach Programu, a związanych z ochroną powierzchni ziemi, zalesianiem, ochroną przyrody, powietrza czy z likwidacją zanieczyszczeń obszarowych i specyficznych, utrzymaniem właściwych stosunków wodnych, likwidacją starych obciąŜeń środowiska, popieraniem i propagowaniem odzysku odpadów spowoduje poprawę jakości gleb. Jedynym przypadkiem, który pozwoli na ograniczenie nadzwyczajnych zagroŜeń rozumianych tak jak w Programie dla województwa będzie ścisła współpraca z Komendą Powiatową PSP. Natomiast w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego proponuje się w zamian działania profilaktyczne pozwalające unikania sytuacji kryzysowych. KaŜdy z działów ochrony środowiska sygnalizuje konieczność prowadzenia szeroko rozumianej edukacji proekologicznej oraz kampanii informacyjnej na rzecz zwiększania się świadomości ekologicznej w kaŜdej z grup społecznych, wiekowych czy zawodowych. Prowadzenie takich działań oraz dialog między organami administracji samorządowej podczas prowadzenia postępowań administracyjnych przy lokalizacji nowych obiektów przemysłowych czy ochronnych, w ramach dostępu społeczeństwa do informacji, moŜe spowodować tylko poprawę zjawiska określanego dzisiaj jako komunikacja społeczna. Reasumując naleŜy stwierdzić, Ŝe Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego, jeŜeli będzie realizowany w zaproponowanym zakresie będzie zgodny z „Programem zrównowaŜonego rozwoju i ochrony środowiska dla województwa dolnośląskiego”. 7.2. Dotychczasowe działania w zakresie ochrony środowiska w powiecie Stan środowiska na terenie powiatu ulega systematycznej poprawie, głównie w wyniku likwidacji lub ograniczeniu działalności niektórych gałęzi przemysłu i ograniczaniu wielkotowarowego rolnictwa. Wynika to równieŜ z zaostrzenia przepisów dotyczących ochrony środowiska i wzrostu nakładów na jego ochronę. Zamiana struktury gospodarstw, poprzez odejście od dominacji duŜych państwowych gospodarstw rolnych, przyczyniła się równieŜ do poprawy warunków środowiska naturalnego. W przypadku zanieczyszczenia powietrza o jego stanie decyduje głównie nie przemysł, ale teŜ niska emisja i motoryzacja. W związku z zagroŜeniem, jaki stanowi niska emisja, od lat podejmowane są działania na rzecz jej ograniczenia. W zakładach przemysłowych poza obszarem powiatu jak i (w niewielkim 34 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja stopniu) na terenie powiatu podejmowano działania polegające na zmianach w technologii, modernizacji lub montaŜu urządzeń słuŜących do ochrony powietrza. W kolejnych latach swojego działania. Trzeba tu wyraźnie zaznaczyć, Ŝe na dotychczasowe działania w zakresie poprawy stanu środowiska w powiecie miały i mają wpływ nie tylko działania samego Starosty Powiatowego i jego Starostwa, ale przede wszystkim na ten stan ma wpływ działalność poszczególnych gmin. Na terenie powiatu zrealizowano szereg inwestycji w zakresie ochrony środowiska realizowanych na terenie miejscowości w nim połoŜonych, w zakresie wodociągowania, kanalizacji sanitarnej i poprawy czystości powietrza. W ubiegłych latach prowadzono systematyczne działania w celu ograniczania nielegalnego deponowania odpadów (najczęściej w nieczynnych wyrobiskach po eksploatacji kopalin). Prowadzone są równieŜ działania projektowe i finansowe w celu wykonania na terenie gmin kanalizacji sanitarnej, realizacji nowych ujęć wód podziemnych i rozbudowy sieci wodociągowej. Na miarę moŜliwości finansowych realizowane są remonty i modernizacje dróg gminnych i powiatowych. Realizowany jest system gospodarki odpadami, planowana jest rozbudowa składowiska w Pielgrzymce o kolejne elementy gospodarki odpadami takie jak kompostowania czy sortownia. Trwa aplikowanie do finansowych środków pomocowych. W celu ograniczenia ilości niebezpiecznych odpadów w strumieniu odpadów komunalnych, biorąc pod uwagę takŜe względy edukacyjne, prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów w wielu gminach powiatu. Z Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznacza się takŜe środki na: edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych, od dziesięciu lat organizując i fundując nagrody dla uczestników konkursu zbierania w szkołach puszek aluminiowych. W gminie Pielgrzymka na przestrzeni lat 2005-2007 wykonano wiele przedsięwzięć przygotowawczych i inwestycyjnych w gminie których najwaŜniejsze inwestycje to m.in.: • 2006 r. – wymiana istniejącej sieci wodociągowej ze względu na zły stan techniczny. • od 2005r. do 2008 r. połoŜono 3,5 km nawierzchni asfaltowej w gminie Pielgrzymka • prowadzenie od kilku lat coraz skuteczniejszej segregacji części odpadów komunalnych wraz z zakupem specjalistycznego sprzętu i pojemników • przygotowanie dokumentacji pod budowę kanalizacji sanitarnej. W gminie Zagrodno na przestrzeni lat 2005-2008 zrealizowano następujące podstawowe inwestycje: • Budowa wodociągu w Olszanicy • Zrealizowano inwestycje drogowe, modernizacja drogi transportu rolnego, modernizacje dróg gminnych. W gminie Złotoryja na przestrzeni lat 2005-2007 wykonano wiele przedsięwzięć z których najwaŜniejsze inwestycje to m.in.: wybudowano kanalizację sanitarną w miejscowościach Podolany, Wyskok, Nowa Wieś Złotoryjska. przygotowano dokumentację pod budowę kanalizacji sanitarnej w następnych miejscowościach. W Gminie Świerzawa na przestrzeni lat 2005-2008 zrealizowano następujące podstawowe inwestycje: • Zakończono budowę kanalizacji przy ul. Mickiewicza i Reymonta w Świerzawie o długości 1147m sieci kanalizacyjnej oraz 611 m kanału tłocznego Wartość zadania inwestycyjnego – 456 332 zł 35 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • Budowa wodociągu we wsiach Dobków i Rzeszówek. Długość wybudowanej sieci wodociągowej wyniosła 13,92 km oraz 172 przyłącza wodociągowe o łącznej długości 5,57km. Wartość przedsięwzięcia wyniosła 3 591 627zł. Budowa wodociągu we wsi Stara Kraśnica – długość sieci 10,98km oraz 97 przyłączy wodociągowych o długości łącznej 2,75km. Wartość przedsięwzięcia wyniosła 3 226 406zł. Zakończono realizację przedsięwzięcia pn. “Kompleksowa budowa systemu ciepłowniczego wykorzystującego biomasę oraz termomodernizacja obiektów w Świerzawie. W ramach projektu wykonano na terenie miasta: wybudowano kotłownię o łącznej pojemności 1Mg z dwoma kotłami stalowymi po 500 KW, magazyn słomy o kubaturze 1887m3, sieć ciepłowniczą o łącznej długości 2833 mb, wykonano termomodernizację obiektów uŜyteczności publicznej podłączonych do wybudowanej sieci ciepłowniczej tj. budynków: SP ZOZ Przychodnia Rejonowa, remizy OSP, Warsztatu Terapii Zajęciowej, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego, Rewiru Dzielnicowego Policji, sali widowiskowej Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji oraz ratusza. Wartość inwestycji wyniosła- 5 157 913zł. Zrealizowano inwestycje drogowe na łącznej długości 6,75km w tym: modernizacja drogi transportu rolnego o długości 900mb w Nowym Kościele, modernizacja drogi transportu rolnego o długości 300mb w Podgórkach, Budowa drogi gminnej o długości 1,2km w Sokołowcu, modernizacja drogi gminnej o długości 1km w Nowym Kościele osiedle Dynowice, modernizacja drogi gminnej o długości 1,3km w Świerzawie ul. Kościuszki, budowa drogi transportu rolniczego o długości 2,05km. W Mieście Wojcieszów na przestrzeni lat 2005-2008 zrealizowano następujące podstawowe inwestycje: • Prowadzono systematyczne kanalizowanie miasta Wojcieszów • Budowa wodociągu i modernizacje istniejącej sieci wodociągowej • WdroŜono selektywny system zbiórki odpadów opakowaniowych. W mieście Złotoryja na przestrzeni lat 2005-2007 wykonano wiele przedsięwzięć przygotowawczych i inwestycyjnych w gminie, z których najwaŜniejsze inwestycje to m.in.: Budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej i wodociągowej. 7.3. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest tzw. prawem miejscowym. Wytyczają główne kierunki rozwoju polityki przestrzennej, a drugiej strony musi uwzględniać bariery, jakie mogą się pojawić na drodze tego rozwoju. Głównymi ograniczeniami, jakie naleŜy tu wyróŜnić to przede wszystkim obszary specjalnej ochrony o szczególnych walorach przyrodniczych. Dla spójnego w gminach, a przez to takŜe w powiecie, działaniach w kwestiach ochrony środowiska warto zastanowić się nad modyfikacjami mpzp uwzględniającymi niektóre z zapisów aktualizowanych w gminach i w powiecie programach ochrony środowiska. 7.4. Plan gospodarki odpadami Podobne znaczenie ma plan gospodarki odpadami, który wolą ustawodawcy i rodzajem określanych i analizowanych problemów, musi być precyzowany osobną dokumentacją. W niej dokonuje się dokładnej analizy części ekosystemów, które mogą stracić lub zyskać na sposobie prowadzenia gospodarki odpadami w gminach i całym powiecie. Jako, 36 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Ŝe stanowi część niniejszego programu ochrony środowiska, to jego załoŜenia zostały juŜ określone, a realizacja planu powinna się przyczynić do poprawy stanu środowiska w gminie. 7.5. Program usuwania wyrobów zawierających azbest Podobnie jak plan gospodarki odpadami w stosunku do programu ochrony środowiska, tak program usuwania wyrobów zawierających azbest, w stosunku do planu gospodarki odpadami, są wyłącznie dokumentami kierunkowymi uzupełniającymi. Charakterystyka tego zagadnienia została szeroko omówiona w kaŜdym z planów gospodarki odpadami dla poszczególnych gmin połoŜonych w Powiecie Złotoryjskim. 8. Poprawa jakości środowiska 8.1. Wody powierzchniowe i podziemne Średniookresowe cele i kierunki działań władz Powiatu Złotoryjskiego i Gmin Powiatu w zakresie gospodarki wodno-ściekowej są silnie zdeterminowane przyjętymi przez Polskę zobowiązaniami akcesyjnymi, jednak Powiatu Złotoryjskiego będą one dotyczyć wyłącznie w przypadkach, w których jego jednostki organizacyjne będą się mogły przyczynić do poprawy stanu wód. W przewaŜającej jednak części rola Powiatu będzie ograniczona do stymulowania i poszukiwania rozwiązań oraz środków finansowych dla gmin w nim połoŜonych. Realizacja wynikających stąd zadań jest o tyle trudna, Ŝe ochrona jakości zasobów wód związana z racjonalną gospodarką wodno-ściekową jest jednym z najlepiej rozwiniętych elementów polityki ekologicznej Unii Europejskiej. Dla władz samorządowych wynikają stąd strategiczne cele, które muszą być zrealizowane do 2015 roku i oznaczają: • dotrzymywanie dopuszczalnych standardów jakości wód, • dotrzymywanie normatywnych wymagań dla ścieków i innych zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska wodnego. Osiągnięcie tych celów jest zgodne ze Strategią Rozwoju Powiatu Złotoryjskiego, Programem ZrównowaŜonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Wojewódzkiego Dolnośląskiego oraz Polityką ekologiczną państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010 i zostało szeroko omówione w obowiązującym jeszcze Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego z 2004 roku. 8.1.1. Cele średniookresowe Długofalowym celem polityki ekologicznej Polski przenoszącym się na Powiat Złotoryjski (w dalszym ciągu aktualnym) w zakresie gospodarki wodnej jest: • przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych oraz utrzymanie i ochrona jakości wód podziemnych i racjonalizacja ich wykorzystania dla potrzeb zbiorowego zaopatrzenia w wodę do picia, hodowli ryb i celów kąpielowych Cel ten będzie osiągany przez: • • Poprawę jakości wód powierzchniowych zlewni Kaczawy i jego dopływów, Optymalizację zuŜycia wody do celów socjalno-bytowych i przemysłowych, 37 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • • • • • • • • • Ochronę przed negatywnymi skutkami aktualnej i przyszłej działalności gospodarczej prowadzonej na powierzchni ziemi, Poprawę jakości odprowadzanych ścieków komunalnych (budowa kanalizacji sanitarnej obejmującej teren całej Powiatu Złotoryjskiego i odprowadzenie ujętych ścieków na oczyszczalnie ścieków Zmniejszenie ilości ścieków komunalnych odprowadzanych do wód bez oczyszczania poprzez rozszerzenie zasięgu sieci kanalizacyjnej, Sukcesywne ograniczanie negatywnego wpływu zanieczyszczeń obszarowych i ścieków deszczowych na wody powierzchniowe (dotyczy tylko głównych miejscowości), Opracowanie i wdroŜenie systemu informowania społeczeństwa o jakości wody do picia i wody w kąpieliskach, Ograniczenie strat wody przy przesyłaniu jej z ujęć do odbiorców, poprzez bieŜące remonty, konserwację i naprawy sieci wodociągowej, Wspieranie działań mających na celu zmniejszenie zuŜycia wody w gospodarstwach domowych, Utworzenie spójnego ekologicznego systemu obszarów chronionych poprzez powoływanie rezerwatów przyrody i obszarów chronionego krajobrazu, a takŜe przez tworzenie zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, uŜytków ekologicznych. Utrzymywanie, tworzenie i odtwarzanie korytarzy ekologicznych, przeciwdziałanie tworzeniu nowych barier ekologicznych a w szczególności - ochronę doliny Kaczawy i jej waŜniejszych dopływów jako najlepszych korytarzy ekologicznych i potencjalnych obszarów zalewowych wód powodziowych. Ochrona ich przed zabudową, zajmowaniem przez działki, drogi i inną infrastrukturę techniczną. Pozostawienie ich jako tereny leśne i zadrzewione, ekstensywnie uŜytkowane łąki i pastwiska. Ograniczenie do minimum wycinki drzew i krzewów wzdłuŜ rzek i strumieni. Zachowanie terenów podmokłych w dolinach rzek i strumieni, renaturyzacja wybranych fragmentów dolin rzecznych. Pozwalanie na częściowe “zdziczenie” odcinków juŜ uregulowanych, budowę przepławek dla ryb na istniejących piętrzeniach na ciekach, nie budowanie wałów przeciwpowodziowych poza obszarami zurbanizowanymi. Tworzenie pasów o szerokości minimum 7 m z drzew i krzewów na odcinkach gdzie pola orne dochodzą do cieków. Wykorzystanie do tego celu programów rolnośrodowiskowych. Otoczenie opieką oczek wodnych, starorzeczy wraz z ich roślinnością i zwierzętami. Rekultywacja tych, które są częściowo zasypane lub zanieczyszczone. Dosadzanie drzew na ich obrzeŜu - olch, wiązów, jesionów, wierzb. Zabezpieczenie ich przed wysychaniem, zasypywaniem. Odbudowa zdegradowanych obiektów sprzyjać będzie małej retencji. Utworzenie uŜytków ekologicznych obejmujących cenne przyrodniczo obszary podmokłe i oczka wodne. Oczka wodne i starorzecza są elementami małej retencji, mają korzystny wpływ na poziom wód gruntowych na terenach przyległych oraz przyczyniają się do zwiększenia róŜnorodności biologicznej. Tworzenie oczek wodnych na terenach zielonych. 38 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • Utrzymanie ekstensywnej gospodarki łąkowej i pastwiskowej na terenach przyrodniczo cennych, dąŜenie do wprowadzenia tam programów rolnośrodowiskowych. Otoczenie szczególną troską zachowanych półnaturalnych łąk z duŜą liczbą traw, ziół, roślin kwiatowych. Objęcie najcenniejszych z nich ochroną jako uŜytków ekologicznych. Zwiększanie pojemności wodnej gleby na gruntach ornych przez nawoŜenie obornikiem, przeorywanie słomy, poplonów. Rezygnacja z melioracji zmierzających do obniŜenia lustra wody w dolinach rzek, odbudowa systemu zastawek na istniejących systemach melioracyjnych na polach i w lasach. Zwiększenie nasycenia zielenią juŜ istniejących obszarów (poza lasami) poprzez dosadzenie dodatkowych drzew, krzewów, roślinności okrywowej, zielnej, traw, poprzez pozostawienie części odnowień naturalnych (drzew-samosiejek), odrostów. 8.1.2. Realizacja programu ochrony wód 8.1.2.1. Zaopatrzenie w wodę W chwili obecnej mieszkańcy korzystają z wody dostarczanej z ujęć wód podziemnych. Sieć wodociągowa wykonywana jest systematycznie od kilkudziesięciu lat jednak na wielu odcinkach jest przestarzała i wymaga wymiany. NajwaŜniejsze zadania inwestycyjne w zakresie zaopatrzenia w wodę to: • Utrzymywanie w dobrym stanie technicznym i wykonywanie modernizacji istniejących Zakładów Uzdatniania Wody • Niezbędne bieŜące modernizacje i naprawy istniejących sieci wodociągowych • Uzbrojenie nowych terenów w sieci wodociągowe • Budowa wodociągów w miejscowościach niezwodociągowanych • Zakup urządzeń do sprawdzania stanu sieci wodociągowej Inwestycje te pomogą zmniejszyć straty wody, a takŜe zapewnią pewniejsze zaopatrzenie mieszkańców, spowodują mniejsze koszty i zmniejszą ryzyko awarii na trasach przesyłowych. 8.1.2.2. Ścieki komunalne Specyfika wiejskich gmin z powiatu złotoryjskiego, w których duŜa część miejscowości połoŜona jest w dość duŜej odległości od siebie, będzie wymuszała rozwiązywanie tego problemu w sposób nie szablonowy i indywidualny dla kaŜdej miejscowości. Szczególnie chodzi o przesyłanie ścieków na duŜe odległości lub budowę małych, lokalnych oczyszczalni ścieków dla poszczególnych miejscowości. Rozwiązaniem, które naleŜy wciąŜ brać pod uwagę jest, pomimo trudnego geologicznie terenu, stosowanie indywidualnych, dopasowanych do terenu metod oczyszczania ścieków, bowiem jest prawie niemoŜliwe, przy tym ukształtowaniu i takim nasyceniu ludności, utworzenie aglomeracji i uzyskanie pomocy finansowej ze środków unijnych. W szczególnych przypadkach moŜna i powinno się rozwaŜać budowę przydomowych oczyszczalni ścieków projektowanych na kilka zabudowań. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe sam sposób oczyszczania tych ścieków bytowych zaleŜny jest od zastosowanej technologii i najprostsze metody, przy jednocześnie niewielkich nakładach inwestycyjnych nie musi spowodować poprawy stanu gospodarki ściekowej. 39 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 8.1.2.3. Wody opadowe Na terenie większości gmin Powiatu Złotoryjskiego nie ma sieci kanalizacji deszczowej. Wody opadowe zrzucane są do odbiorników bezpośrednio. Ewentualna budowa sieci kanalizacji deszczowej ma na celu ograniczanie negatywnego wpływu zanieczyszczeń obszarowych i ścieków deszczowych na wody powierzchniowe. Korzyści z budowy kanalizacji deszczowej to m.in.: • sprawne odprowadzanie nadmiaru wód opadowych, • ochrona budynków przed wilgocią, • moŜliwość zagospodarowania poboczy, • przebudowa dróg na nowoczesne z chodnikami i sprawnym odwodnieniem, • eliminacja uciąŜliwej i kosztownej konserwacji rowów, przepustów itp., • eliminacja kosztownego czyszczenia rowów z odpadów itp., • likwidacja dzikich podłączeń do rowów odprowadzających ścieki, • eliminacja przykrych zapachów oraz miejsc wylęgu insektów. 8.1.2.4. Ochrona wód przed zanieczyszczeniami z produkcji rolniczej Wykonanie sanitacji wsi nie rozwiąŜe całkowicie problemów ochrony środowiska na obszarach wiejskich. W działaniach gminnych w zakresie ochrony wód naleŜy przewidzieć czynności zmierzające do wprowadzenia ewidencji rolników wykorzystujących gnojowicę, wprowadzenia akcji uświadamiającej zagroŜenia, jakie niesie ten sposób zagospodarowania gnojowicy i wprowadzać zasady ekologicznego nawoŜenia gnojowicą oraz to co nazywa się wpływem zanieczyszczeń obszarowych na stan wód powierzchniowych. W strategii przeciwdziałania tym niekorzystnym zjawiskom wyróŜnia się dwa kierunki: kierunek bezinwestycyjny polegający na uświadomieniu skali zagroŜenia, - propagowanie kultury rolnej uwzględniającej potrzeby ochrony środowiska - działania administracyjne polegające na wyznaczeniu obszarów ochronnych i egzekwowaniu ustanowionych nakazów i zakazów. kierunek inwestycyjny polegający na zastosowaniu rozwiązań technicznych przeciwdziałającym rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń obszarowych, adaptacji urządzeń technicznych i wykonywania specjalnych urządzeń melioracyjnych. Na terenie Powiatu nie występują powaŜniejsze źródła zanieczyszczeń liniowych. Do zdecydowanie najgroźniejszych moŜna zaliczyć drogę wojewódzką nr 364, relacji Złotoryja Lwówek Śląski. Dla ograniczenia zanieczyszczeń liniowych związanych z ruchem kołowym naleŜy przewidzieć poszerzenie pasów zieleni izolacyjnej wzdłuŜ dróg, wykonywaniu nasadzeń roślinności (trawy, krzewy). Na odcinkach ujściowych rowów przydroŜnych moŜna projektować stawy suche lub mokre o retencji pozwalającej na zatrzymanie zanieczyszczeń. NiezaleŜnie od powyŜszego naleŜy dąŜyć do wyposaŜenia jednostek ratownictwa w zapory przechwytujące zanieczyszczenia, w zapory sorbcyjne, sorbenty wiąŜące zanieczyszczenia ropopochodne. 8.1.2.5. Działania nieinwestycyjne Dla osiągnięcia tego celu nieodzownym jest wystąpienie wielu czynników zarówno materialnych jak i zaleŜnych wyłącznie od ludzkich zachowań i przyzwyczajeń. Wszystkie te zmiany, aby osiągnąć sukces muszą być przeprowadzone dogłębnie a takŜe wymagają, w niektórych przypadkach wielu lat realizacji, wysokich nakładów finansowych. Na ich rzeczowe wykonanie składa się szereg małych i duŜych przedsięwzięć. Część z nich moŜna próbować realizować od zaraz, bowiem najczęściej chodzi tu o zmianę przyzwyczajeń, 40 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja pozostałe ze względu na kosztochłonność i długi czas realizacji wymagają odpowiedniego przygotowania. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe same inwestycje to nie wszystko. Wiele zaleŜy równieŜ od pozainwestycyjnego kierunku działania w zakresie ochrony wód, a jest to związane głównie z przedsięwzięciami edukacyjnymi. 8.1.2.6. Działania administracyjne Kierunek bezinwestycyjny wymaga podjęcia wyłącznie działań administracyjnych w obrębie Starostwa Powiatowego. Zaletą tego jest to, Ŝe do realizacji moŜna przystąpić od zaraz z udziałem pracowników zajmujących się ochroną środowiska, a takŜe pracowników administracji budowlanej, geodezyjnej oraz kaŜdego z radnych Powiatu, pozostałych pracowników urzędu, a takŜe pracowników wszystkich pozostałych instytucji zajmujących się ochroną środowiska. Realizacja Programu w zakresie ochrony wód powinna się odbywać poprzez wykorzystanie oraz stosowanie przez pracowników Powiatu kompetencji wynikających z Prawa wodnego. 8.2. Gospodarka odpadami Zadania związane z gospodarką odpadami zostały dokładnie scharakteryzowane w Planie Gospodarki Odpadami i tam podano ich szczegółowy wymiar. Tabela zadań pozainwestycyjnych i inwestycyjnych proponowanych w zakresie gospodarki odpadami i perspektywie krótkoterminowej zostały takŜe wykazane w rozdziale 9 niniejszego Programu. 8.2.1. Cele średniookresowe Celem strategicznym określonym w polityce ekologicznej państwa przenoszącym się na Powiat Złotoryjski będzie m.in.: • Minimalizacja powstawania odpadów w sektorze komunalnym i ich oddziaływania na środowisko (z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych powstających ze strumienia odpadów komunalnych) poprzez zastosowanie prawidłowych praktyk, • WdroŜenie Programu Usuwania Azbestu na terenu kaŜdej z gmin połoŜonych w Powiecie Złotoryjskim (PUA) • Rozbudowa składowiska odpadów komunalnych w miejscowości Pielgrzymka lub oparcie gospodarki odpadami komunalnymi na innej instalacji np. w Lubawce • Zrealizowanie załoŜonych dla kaŜdej gminy Powiatu Złotoryjskiego celów w wymienionych w poszczególnych Planach Gminnych. 8.3. Powietrze atmosferyczne Celem strategicznym będzie: • Poprawa jakości powietrza atmosferycznego 8.3.1. Cele średniookresowe Cele te są, ze względu na zadania, jakie ma do wypełnienia powiat w tym zakresie, dość trudne do wypełnienia. Nie mniej jednak dla ich osiągnięcia przy pomocy własnych źródeł finansowania i moŜliwości naleŜy podjąć próbę spowodowania: • ograniczenia niskiej emisji we własnych powiatowych obiektach oraz w obiektach gmin (likwidacja lub modernizacja lokalnych kotłowni opalanych paliwem stałym lub 41 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • • • • likwidacja (modernizacja) indywidualnych, wysokoemisyjnych pieców na paliwo stałe, zamiana tych urządzeń na bardziej sprawne, inwestycje termomodernizacyjne ograniczenia wielkości emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych, stosowania urządzeń grzewczych o wysokich sprawnościach, stosowania niekonwencjonalnych źródeł uzyskiwania energii cieplnej (wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii (biomasa, energia słoneczna, zmianę rodzajów paliwa), udzielania poŜyczek, dotacji, dofinansowania dla inwestorów, właścicieli nieruchomości modernizujących ogrzewanie, podwyŜszenia standardów technicznych infrastruktury drogowej, tworzenia technicznych moŜliwości korzystania z czystych paliw, wprowadzenia do planu zagospodarowania przestrzennego gmin zapisów o konieczności stosowania innych czynników grzewczych niŜ węgiel kamienny i jego pochodne. Głównym zidentyfikowanym celem działań Powiatu Złotoryjskiego powinna być redukcja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z „niskiej emisji”. 8.4. Hałas Celem strategicznym w tej części Programu będzie: • Zmniejszenie uciąŜliwości hałasu dla mieszkańców Powiatu 8.4.1. Cele średniookresowe Cele te na terenie Powiatu Złotoryjskiego mogą zostać osiągnięte przez: • • • • • • • utrzymanie aktualnego poziomu hałasu w obszarach, gdzie sytuacja akustyczna jest korzystna, ograniczenie poziomu hałasu emitowanego przez środki transportu w obszarach zabudowanych i wzdłuŜ głównych dróg, wyeliminowanie z uŜytkowania środków transportu, maszyn i urządzeń, z których emisja hałasu nie odpowiada przyjętym standardom, wprowadzenie koniecznych zmian w inŜynierii ruchu drogowego, poprawę stanu nawierzchni dróg, rozbudowę ścieŜek rowerowych. nasadzenia drzew i krzewów poza obrębem pasa drogowego 8.5. Promieniowanie elektromagnetyczne Celem strategicznym w tej części Programu będzie: • Ograniczenie wpływu promieniowania elektromagnetycznego na mieszkańców Powiatu 8.5.1. Cele średniookresowe Cele te mogą zostać osiągnięte przez: 42 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • dotrzymywanie obowiązujących norm w zakresie promieniowania elektromagnetycznego jonizującego i niejonizującego, ograniczenie moŜliwości lokalizacji obiektów potencjalnie uciąŜliwych, np. nadajników telefonii komórkowej, poprzez wprowadzanie odpowiednich zapisów do planu zagospodarowania przestrzennego gmin. 8.6. Awarie przemysłowe Celem strategicznym ze względu na bezpieczeństwo mieszkańców będzie: • Zapobieganie powaŜnym awariom przemysłowym i minimalizacja skutków w razie ich wystąpienia oraz eliminacja 8.6.1. Cele średniookresowe Cele te mogą zostać osiągnięte przez: • opracowanie i uaktualnianie planu reagowania kryzysowego i planu operacyjno – ratowniczego na wypadek zaistnienia awarii, prowadzenie akcji informacyjno – edukacyjnej dla ogółu społeczeństwa dotyczącej zasad postępowania w razie wystąpienia awarii, w celu ukształtowania właściwych postaw i zachowań, wspieranie dofinansowania PSP w sprzęt specjalistyczny. • • 8.7. Ochrona przyrody RównieŜ ochrona przyrody moŜe być realizowana przez powiat w sposób ograniczony. Celem strategicznym przenoszącym się z Polityki Ekologicznej Państwa na Powiat Złotoryjski będzie: • Kształtowanie i ochrona systemu obszarów chronionych. 8.7.1. Cele średniookresowe Cele średniookresowe mogą zostać zrealizowane na terenie Powiatu Złotoryjskiego przez działania polegające na: • • • • • • • • zwiększaniu powierzchni terenów leśnych i zadrzewień śródpolnych na obszarze powiatu, wzmocnieniu roli rekreacyjnej i turystycznej terenów zielonych, w tym takŜe budowa ścieŜek rowerowych objęciu ochroną prawną i utrzymaniu terenów cennych przyrodniczo, rozwoju szlaków turystycznych i ścieŜek dydaktycznych na terenach interesujących przyrodniczo zapewnieniu ciągłości istnienia gatunków roślin lub zwierząt wraz z siedliskami poprzez utrzymywanie lub przywracanie ich do właściwego stanu, ochronie zieleni we wsiach, a w szczególności ochronę parków gminnych, cmentarzy, kształtowaniu właściwych postaw człowieka wobec przyrody, obejmowanie ochroną prawną terenów cennych przyrodniczo z uwzględnieniem potrzeb funkcjonalnych powiatu i gmin i z uwzględnieniem zapisów art. 44 ust.1 o 43 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja ochronie przyrody, w tym takŜe przyszłych kosztów związanych z tymi obszarami czy pomnikami. 8.8. Ochrona gleb Celem strategicznym w tym zakresie będzie: • Racjonalne wykorzystanie gleb wraz z ich ochroną i rekultywacją 8.8.1. Cele średniookresowe Cele te mogą zostać osiągnięte na terenie Powiatu Złotoryjskiego przez: • • • • • • • • • zagospodarowanie gleb w sposób adekwatny do ich klasy bonitacyjnej, ograniczanie czynników wpływających na degradację gleby, rekultywację gleb i ziemi zdegradowanej, ochronę gruntów rolnych, przeciwdziałanie degradacji chemicznej gleb poprzez ochronę powietrza i wód powierzchniowych, racjonalne stosowanie wapna, nawozów sztucznych i środków ochrony roślin na terenach rolnych i leśnych, racjonalizację prowadzenia upraw na terenach rolnych, występowanie do Starosty Powiatowego o nakazywanie rekultywacji terenów zdegradowanych przez jego uŜytkowników. zwiększanie rozmiaru zadrzewień śródpolnych 8.9. Lasy Cel strategiczny do osiągnięcia w tej dziedzinie to: • Racjonalna eksploatacja zasobów leśnych 8.9.1. Cele średniookresowe: • • • • • • • • • • zachowania lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki Ŝycia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą ochrona zasobów leśnych i poprawa kondycji przyrodniczej obszarów leśnych, zapewnienie trwałości i wielofunkcyjności lasów, wyznaczenie granicy rolno-leśnej w planach zagospodarowania przestrzennego, zalesianie terenów rekultywowanych, rozwijanie wielofunkcyjności lasów i wzmocnienie ich korzystnego oddziaływania na środowisko (poprawa funkcji wodochronnej, klimatotwórczej i glebochronnej), dostosowanie lasów i leśnictwa, w większym niŜ dotychczas zakresie, do wypełniania zróŜnicowanych funkcji nie tylko przyrodniczych ale takŜe społecznych (np. turystycznych) powszechne, choć sterowane, udostępnienie lasów społeczeństwu z zachowaniem zasady niedopuszczania do zagroŜenia trwałości i jakości zasobów leśnych, uŜytkowanie zasobów leśnych w sposób zgodny z zasadami ochrony przyrody, bioróŜnorodności i krajobrazu rekreacyjne uŜytkowanie i zagospodarowanie lasu, 44 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • współdziałanie leśnictwa z samorządami i administracją państwową racjonalne przeznaczanie obszarów leśnych na cele nieleśne odnowa zieleni dolin rzecznych 8.10. Tereny poprzemysłowe 8.10.1. Cele średniookresowe • • • • • • • Tworzenie warunków dla zagospodarowania terenów poprzemysłowych, Rewitalizacja terenów zdegradowanych działalnością przemysłową (wyrobiska po górnictwie czy zanieczyszczone działalnością przemysłową inne tereny), Sukcesywne zagospodarowywanie terenów poprzemysłowych (zwiększenie wykorzystania zrewitalizowanych terenów poprzemysłowych poprzez przywrócenie ich do obrotu gospodarczego), Przeprowadzenie badań zanieczyszczeń gruntu (tam, gdzie to konieczne) w aspekcie przeznaczenia terenu zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie Programu Zagospodarowania Terenów przyległych do terenów kopalń surowców mineralnych eksploatowanych w dniu dzisiejszym i przeznaczonych do przyszłej eksploatacji Opracowanie Wytycznych do Programu Rekultywacji Terenów po Eksploatacji Górniczej z uwzględnieniem sposobu i kierunków rekultywacji odpowiadających oczekiwaniom Powiatu Złotoryjskiego i uwzględniającym załoŜenia i wymogi koncesji, projektów zagospodarowania złóŜ, Opracowanie Zasad Opiniowania Wniosków o Koncesje (w tym o zmiany koncesji istniejących np. powiększenia obszaru górniczego oraz koncesji na poszukiwanie zasobów) z uwzględnieniem przyszłego oddziaływania eksploatacji na środowisko naturalne, obciąŜenia komunikacyjne, bilans strat i korzyści i problemy związane z zatrudnieniem 8.11. Ochrona przed powodzią Cel strategiczny: • Zapobieganie zagroŜeniom powodziowym 8.11.1. Cele średniookresowe: • systematyczna regulacja cieków wodnych i konserwacja obiektów regulacyjnych • przystosowanie obiektów hydrotechnicznych do warunków zagroŜenia powodziowego • przystosowanie terenów międzywala do szybkiego reagowania w przypadku powodzi (wycinanie lasów i zarośli łęgowych, odnowa uŜytków zielonych, konserwacja rowów melioracyjnych) • doskonalenie systemu szybkiego ostrzegania i reagowania w przypadku zagroŜenia powodzią. Cele te realizowane będą na terenie Powiatu Złotoryjskiego poprzez: • • opracowanie i ciągłą modyfikację Planu Ograniczenia Skutków Powodzi i Profilaktyki Powodziowej opracowanych dla kaŜdej z gmin powiatu, współudział w opracowaniu Planu Ograniczania Skutków Powodzi i Ochrony Ludności dla Powiatu Złotoryjskiego, 45 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • • • • • • • prowadzenie szkoleń z zakresu znajomości ochrony przeciwpowodziowej i zachowań ludności w czasie zagroŜenia, współdziałanie z powiatami sąsiednimi, w zakresie ochrony przeciwpowodziowej związanej z przedsięwzięciami własnymi tych powiatów, wystąpienie i zdecydowane wywieranie wszelkimi dostępnymi sposobami nacisku na zarządzających rzeką Kaczawą i jej głównymi dopływami w celu wyremontowania i bieŜącego utrzymywania w zadawalającym stanie odcinków koryt i innych zabezpieczeń przeciwpowodziowych, dbałość o właściwy stan urządzeń melioracji szczegółowych, dbałość o właściwy stan przepustów w drogach powiatowych, przygotowanie w ramach ochrony przeciwpowodziowej, specjalnej grupy reagowania na zagroŜenie powodziowe dla obszarów zalewowych, weryfikacja obowiązującego w gminach Planu Zagospodarowania Przestrzennego pod kątem wykluczenia z zabudowy potencjalnych terenów zalewowych, uwzględnienie w opracowywanych planach szczegółowych dla poszczególnych miejscowości, potrzeb wynikających z ochrony przeciwpowodziowej, wykorzystanie naturalnych warunków do zwiększenia moŜliwości retencji wody, (zastawki, oczka, stawy, suche – niewielkie zbiorniki wodne) dających równieŜ szansę zwiększenia w powiecie skuteczności ochrony przeciwpowodziowej, budowę zbiorników retencyjnych na terenie powiatu. 8.12. Edukacja proekologiczna Warunkiem koniecznym i niezbędnym realizacji celów zarówno w zakresie racjonalnego uŜytkowania zasobów naturalnych jak i poprawy jakości środowiska jest dobrze zorganizowany system edukacji ekologicznej społeczeństwa; działania edukacyjne powinny być działaniami systemowymi z jasno sprecyzowanymi celami i sposobem ich realizacji. Jednym z efektów edukacji powinno być wspieranie powstawania i zachowania tzw. „zielonych” miejsc pracy, w szczególności w: rolnictwie ekologicznym, agro- i eko-turystyce, leśnictwie i ochronie przyrody, odnawialnych źródłach energii, transporcie publicznym, działaniach na rzecz oszczędzania zasobów (zwłaszcza energii i wody), odzysku produktów lub ich części oraz odzysku opakowań i wykorzystania odpadów jako surowców wtórnych. 8.12.1. Edukacja ekologiczna formalna (szkolna) i pozaszkolna Ten rodzaj edukacji to zorganizowany system kształcenia uczniów i studentów (system oświaty i szkolnictwa wyŜszego), nastawiony na wykształcenie u nich umiejętności obserwowania środowiska i zmian w nim zachodzących, wraŜliwości na piękno przyrody i szacunku dla niej. W ostatnich latach obserwuje się rosnące zainteresowanie niektórych grup osób dorosłych zdobywaniem wiedzy na temat otaczającego ich środowiska, a takŜe moŜliwości uczestniczenia w działaniach na rzecz jego ochrony. Zachowania obserwowane w społeczeństwie wskazują jednak, Ŝe poziom akceptacji dla działań z zakresu ochrony środowiska maleje, a zachowania pro-konsumpcyjne dominują nad proekologicznymi. Dlatego rola edukacji ekologicznej i wprowadzanie jej nowych form są nadal bardzo istotne. Szczególną rolę w rozwijaniu edukacji ekologicznej wśród dorosłych mieszkańców województwa spełniają Urzędy Gmin oraz Starostwo Powiatowe. Najlepszym i najefektywniejszym sposobem podniesienia świadomości ekologicznej dorosłych jest zaangaŜowanie mieszkańców w procesy decyzyjne. Wymaga to szerokiego informowania społeczeństwa o stanie środowiska, działaniach na rzecz jego ochrony, a takŜe o moŜliwościach prawnych uczestniczenia mieszkańców w podejmowaniu decyzji mających wpływ na stan środowiska. 46 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Wśród wielu tematów edukacji ekologicznej, znaczące miejsce naleŜy przypisać edukacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, ochrony powietrza atmosferycznego, oszczędności energii, itp. Cel strategiczny • Wykształcenie wśród mieszkańców poczucia odpowiedzialności za jakość środowiska. Cel ten wpisuje się w podstawowe cele sformułowane w Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej i powinien być dostosowany do zadań, jakie dla Powiatu Złotoryjskiego Starostwa Powiatowego zostały zakreślone dla szkół dla których Powiat jest organem załoŜycielskim: - - - - prowadzenie aktywnych form edukacji ekologicznej młodzieŜy i dzieci wspieranie finansowe i merytoryczne działań z zakresu edukacji ekologicznej prowadzonej w szkołach zapewnienie społeczeństwu niezbędnych informacji nt. stanu środowiska i działań na rzecz jego ochrony współdziałanie z kaŜdym zorganizowanym Centrum Edukacji i Informacji Ekologicznej , szkołami, przedstawicielami środowiska naukowego, zakładami pracy i pozarządowymi organizacjami w celu efektywnego wykorzystania róŜnych form edukacji ekologicznej współdziałanie władz powiatowych z mediami w zakresie prezentacji stanu środowiska i pozytywnych przykładów działań podejmowanych na rzecz jego ochrony prowadzenie działań w zakresie edukacji ekologicznej społeczności lokalnej na terenach cennych przyrodniczo sukcesywne rozszerzanie działalności informacyjno-wydawniczej rozwijanie międzynarodowej współpracy w zakresie edukacji ekologicznej, zwłaszcza wiedzy na temat wymagań dotyczących stanu środowiska w świetle integracji z Unią Europejską rozszerzenie zakresu edukacji szkolnej o przyrodę Powiatu Złotoryjskiego uzupełnienie programów nauczania o tematykę związaną z przyrodą Powiatu, kontynuowanie formuły „Dni Ziemi” i innych konkursów o tematyce proekologicznej, zwłaszcza konkursu zbierania puszek aluminiowych 9. Zadania krótkoterminowe Program Ochrony Środowiska jest instrumentem, który ma umoŜliwić władzy samorządowej efektywne zarządzanie środowiskiem. Pod względem prawnym Program nie jest aktem prawa miejscowego, o którym mówi art. 87 ust.2 Konstytucji RP. Oznacza to, Ŝe pomimo iŜ zostaje on przyjęty przez Radę Powiatu w drodze uchwały, to nie posiada on charakteru takiego jak np. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego czy wynikający z art. 84 ustawy prawo ochrony środowiska tzw. program naprawczy. Dlatego teŜ Program ma jedynie charakter kierunkowy, a opisane w nim działania stanowią swoistą wytyczną pokazującą moŜliwości inwestycyjne gmin w tym zakresie w ciągu czterech lat. Tym samym zawarte w nim zapisy nie mają charakteru obligatoryjnego, nie wynikają z nich Ŝadne konsekwencje prawno – administracyjne dla powiatu oraz nie wywołują one bezpośrednich skutków prawnych wobec podmiotów zewnętrznych. NaleŜy je traktować jako całościową propozycję, która cechując się wewnętrzną spójnością wskazuje społeczności lokalnej przy 47 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja jakiego rodzaju działaniach inwestycyjnych i pozainwestycyjnych moŜe ona kształtować ład przestrzenny zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju. Istotnym skutkiem Programu jest moŜliwość ubiegania się o dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych na zadania w nim przedstawione. M.in. ustawa prawo ochrony środowiska i ustawa o odpadach mówi wprost, Ŝe środki funduszy ochrony środowiska wszystkich szczebli są przeznaczone na realizację zadań wynikających z programów ochrony środowiska. Oznacza to, Ŝe inwestycje, które nie zostały wpisane do Programu nie powinny uzyskiwać z tych źródeł dofinansowania. Zasada ta odnosi się w jeszcze większym stopniu do moŜliwości dofinansowania z funduszy strukturalnych i funduszu spójności. Praktycznie brak zapisu, co do realizacji określonej inwestycji zamyka drogę do tych źródeł. Dlatego podejmując decyzje o przedstawieniu w kolejnych tabelach niniejszego rozdziału wykazu zadań (inwestycyjnych i pozainwestycyjnych) kierowano się następującymi zasadami: • zadania te muszą być zgodne z polityką ekologiczną państwa, • zakres ich wykonania, charakter i hierarchiczny układ muszą umoŜliwiać optymalne zarządzanie środowiskiem, obecność tych zadań w Programie ma ułatwić samorządowi ubieganie się o środki ze źródeł zewnętrznych. PoniŜej zestawiono wszystkie zadania krótkoterminowe, które zostały zaproponowane do realizacji przez gminy Powiatu Złotoryjskiego. 48 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.1. Gmina Pielgrzymka 9.1.1. Ochrona wód Tabela 9.1.1.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony wód gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja proekologiczna i kampania informacyjna w sprawie racjonalnego korzystania z zasobów wodnych 2. Prowadzenie kampanii informacyjnej nt. wpływu zanieczyszczeń obszarowych, liniowych i związanych z produkcją zwierzęcą na stan czystości wód podziemnych i powierzchniowych 3. Tworzenie i aktualizacja bazy danych korzystających z bezodpływowych zbiorników ścieków oraz przydomowych oczyszczalni ścieków Budowa kanalizacji sanitarnej dla 4. miejscowości – dokumentacje techniczne 5. Inwentaryzacja na terenie gminy i gminy Pielgrzymka, punktów nielegalnego zrzutu ścieków Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Gmina, 5(5) BudŜet gminy Rodzaj przedsięwzięcia Własne gminy 5 (5) 5 (5) 5 (5) Gmina - 5 (5) 5 (5) - BudŜet gminy, Gmina - 5 (5) 5 (5) - BudŜet gminy Gmina - 50 (50) 50 (50 - Gmina - 5 (5) 5 (5) - RAZEM 5 70 70 5 Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) Własne gminy Własne gminy Koszty w latach 2009-2012: BudŜet gminy 150 tys. PLN (150 tys. zł) Tabela 9.1.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony wód gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 - - - 300 (300) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. 2 Zakup środków transportu i urządzeń technicznych do obsługi systemu Gmina kanalizacyjnego gminy Modernizacja oczyszczalni ścieków Wojcieszyn 1169 (216) 1140 (187) - BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane - 49 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3 4 5 6. 7. 8. Budowa kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Pielgrzymka 5465 (1022) Budowa kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Twardocice Budowa kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Proboszczów Budowa kolektorów deszczowych, wraz z przyłączami na terenie gminy i gminy Gmina Pielgrzymka Poprawienie efektywności oczyszczania ścieków deszczowych przed odprowadzeniem do wód Gmina powierzchniowych Remont i modernizacja urządzeń melioracyjnych Gmina RAZEM 5316 (873) - - 0 (0) 0 (0) 3222 (890) 1883 (365) 0 0 0 0 2013-2015 nakłady łączne 7387 (1323) 50 (50) - 50 (50) - BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE - - 50 (50) - BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE 15 (15) 10 (10) 10 (10) 10 (10) BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE 5765 (2065) 4010 4110 4310 (1010) (2610) (2810) 18195 tys. PLN (8495 tys.) Koszty w latach 2009-2012 Koordynowane Koordynowane Tabela 9.1.1.1.a. Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zaopatrzenia w wodę gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie i aktualizacja dokumentacji technicznych do celów modernizacji i Gmina, jednostki budowy linii przesyłowych i 0 organizacyjne gminy dystrybucyjnych sieci wody oraz ujęć wody - Jastrzębnik 2. Gmina, jednostki Analiza stanu jakości sieci wodociągowej organizacyjne gminy RAZEM 0 Koszty w latach 2009-2012: Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne gmin 30 (30) 0 0 BudŜet gminy, WFOŚiGW, 50 - BudŜet gminy, środki własne 80 (30) 0 0 środki własne, Koordynowane 80 tys. PLN (30 tys.) Tabela 9.1.1.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zaopatrzenia w wodę gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN Potencjalne źródła finansowe Rodzaj 50 2012 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 2009 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Modernizacje i naprawy sieci 2. 3. 4. Gmina, jednostki organizacyjne gminy Gmina Zakup urządzeń do sprawdzania stanu sieci - Budowa wodociągu w miejscowości Gmina Jastrzębnik Budowa wodociągu w miejscowości Nowa Gmina Wieś Grodziska PKP RAZEM 2010 50 (50) 50 (50) 730 (170) 730 (170) Koszty w latach 2009-2012 2011 2012 przedsięwzięcia BudŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, środki własne, 50 (50) WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, WFOŚiGW, 0 (0) 0 (0) NFOŚiGW, fundusze UE, 400 BudŜet gminy, środki własne, 0 0 (400) WFOŚiGW, fundusze UE 500 100 50 (50) (500) (100) 1350 tys. (820 tys.zł) 50 (50) 50 (50) Koordynowane Koordynowane Koordynowane Koordynowane 9.1.2. Gospodarka odpadami Tabela 9.1.2.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami gminy Pielgrzymka L.P. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Kontynuacja edukacji ekologicznej w zakresie selektywnej zbiórki odpadów, prowadzenie kampanii edukacyjnej n.t. prawidłowego postępowania z urządzeniami zawierającymi substancje zubaŜające atmosferę, pojazdami wycofanymi z eksploatacji, zuŜytym sprzętem elektr. i elektr., Gmina małogabarytowymi bateriami i akumulatorami, zuŜytymi olejami, odpadami biodegradowalnymi, odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, odpadami z PCB, komunalnymi osadami ściekowymi oraz organizacja i współorganizacja konkursów proekologicznych, Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne 10(10) 5(5) 10(10) 5(5) BudŜet gminy , WFOŚiGW 51 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 2. Monitorowanie terenów po eksploatacji zasobów naturalnych i terenów Gmina pozostałych, pod kątem nielegalnego składowania odpadów - RAZEM 5(5) 10 (10) 10(10) Koszty w latach 2009-2012: 5(5) - 15(15) 5(5) 40 tys. PLN BudŜet Gminy Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) (40 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ Tabela 9.1.2.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu gospodarki odpadami gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Rozbudowa składowiska Odpadów w Pielgrzymce 2. Organizacja zbiornic odpadów: wielkogabarytowych, organicznych oraz niebezpiecznych, w tym zakup środków transportu dla potrzeb segregacji i zbierania odpadów 3. Likwidacja dzikich wysypisk odpadów 4. Szacunkowe koszty w tys. PLN Jednostka realizująca 2009 Gmina, Związek (Spółka) Gmina Gmina Utylizacja odpadów zawierających azbest w obiektach Gminy Pielgrzymka i obiektach Gmina mieszkańców Gminy RAZEM 2010 2011 2012 - 500 (250) - - 20(10) 90(50) 80(40) 80(40) 10(10) 10(10) 10(10) 10(10) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki Koordynowane własne, fundusze UE Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet Gminy Własne Własne 0 250(10) 30 (30) 850 (310) Koszty w latach 2009-2012 250(10) 250(10) BudŜet Gminy, WFOŚiGW 340 (60) 340 (60) 1560 (460) tys. PLN * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu PGO 52 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.1.3. Ochrona powietrza Tabela 9.1.3.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powietrza gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie: wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, nowych technologii energooszczędnych i oszczędzania energii i źródeł odnawialnych 2. Przygotowanie programu obszarowego dotyczącego likwidacji niskiej emisji 3. Opracowanie zasad i wdroŜenie systemu dopłat do zmian ogrzewania na proekologiczne 4. Opracowanie audytów energetycznych dla obiektów uŜyteczności publicznej w gminie 5. Prace koncepcyjne i dokumentacyjne pod budowę dróg i obwodnic Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne Gmina - 5 5 5 BudŜet gminy, Gmina - 5 5 - BudŜet gminy Gmina - 5 - - BudŜet gminy Gmina - 25 15 15 BudŜet gminy Zarząd Dróg, Gmina - BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki Koordynowane własne ZD - 200 (50) 225 (75) - RAZEM 100 (50) 140 (90) Koordynowane Własne Własne 20 (20) Koszty w latach 2009-2012: 385 tys. PLN (185 tys. zł) * Wszystkie kwoty to udział gminy w POŚ Tabela 9.1.3.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powietrza gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Likwidacja źródeł niskiej emisji lub zamiana na sprawniejsze urządzenia do Gmina produkcji ciepła w gminnych obiektach uŜyteczności publicznej 2. Ograniczenie oddziaływania zakładów Zakłady przemysłowe przemysłowych * 3. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń przez Gmina realizację zadań termomodernizacyjnych Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane 0 100 50 (50) 50 (50) (100) - 100 (0) 100 (0) 100 (0) - 100 (70) 100 (70) 300 (150) BudŜet gminy, WFOŚiGW Środki własne, kredyt komercyjny, Koordynowane fundusze UE, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW 53 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. Zakup specjalistycznych maszyn i urządzeń technicznych dla potrzeb likwidacji liniowej niezorganizowanej emisji zanieczyszczeń Koordynowane 300 (80) - 300 (80) BudŜet gminy, NFOŚiGW - WFOŚiGW, 550 550 500 (200) (200) (250) Koszty w latach 2009-2012 1 600 tys.zł PLN (650 tys. zł.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ RAZEM 0 9.1.4. Hałas Tabela 9.1.4.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przed hałasem gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Wykonanie na terenie gminy pomiarów akustycznych 2. Opracowanie mapy zagroŜeń akustycznych dla terenu powiatu 3. Aktualizacja i opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem podziału na strefy przemysłowe i mieszkalno-rekreacyjne 4. Opracowanie dokumentacji technicznych do budowy ekranów akustycznych i modernizacji dróg i obwodnic * Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 WIOŚ, Starostwo, Gmina - 30 (0) 30 (0) 30 (5) Starostwo, Gmina - 20 (0) 20 (0) - 0 100 (100) 100 (100) 100 (100) Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane budŜet Starostwa Koordynowane BudŜet gminy, budŜet Starostwa Własne gminy Gmina Zarządy Dróg, Gminy 100 Powiatu, Starostwo (70) RAZEM 110 (180) Koszty w latach 2009-2012: BudŜet gminy Własne gminy 100 (0) 100 (0) 100 (0) BudŜet gminy, Zarządy Dróg 250 (100) 250 (100) 230 (105) 840 tys. PLN (305 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ 54 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.1.4.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przed hałasem gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Budowa ekranów akustycznych szlakach komunikacyjnych* 2. 3. 4. 5. Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 przy Zarządy Dróg, Starostwo, Gmina Poprawa stanu nawierzchni istniejących dróg* Poprawa stanu technicznego środków transportu i przestrzegania obowiązujących przepisów Kodeksu Drogowego * Ograniczenie ponadnormatywnych emisji hałasu przez zakłady przemysłowe * Nasadzenia zieleni izolacyjnej wokół obiektów gminy Zarządy Dróg, Starostwo Gmina, 100 (100) Gmina, KP Policji, 30 (0) zakłady przemysłowe Zakłady Starostwo przemysłowe, Gmina - Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane 100 (0) 200 (0) 200 (0) budŜet powiatu, budŜet województwa, WFOŚiGW 300 300 300 BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane (100) (100) (100) budŜet powiatu, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, 30 (0) 30 (0) 30 (0) środki własne 100(0) 100 (0) 100 (0) Środki własne, komercyjne, WFOŚiGW kredyty Koordynowane 30 (30) 25 (25) 25 (25) 30 (30) BudŜet gminy Własne 160 555 655 660 (130) (125) (125) (130) Koszty w latach 2009-2012 1920 tys. PLN (510 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ RAZEM 9.1.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe Tabela 9.1.5.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zdarzeń kryzysowych gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania - 30 (30) - - BudŜet gminy 1 (1) 10 (10) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy 1 (1) 40 (40) 5 (5) 5 (5) Koszty w latach 2007-2010: 51 tys. PLN Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Opracowanie i aktualizacja koncepcji Systemu Zarządzania Kryzysowego dla Gmina gminy Pielgrzymka 2. Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń Gmina dotyczących zagroŜeń kryzysowych RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane (51 tys.) 55 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.1.5.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zdarzeń kryzysowych gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. PSP, OSP, gmina, Budowa jednolitego systemu łączności Starostwo, Policja, obejmującego PSP, słuŜby techniczne dystrybutorzy mediów gminy, OSP zasilających 2. Zakup niezbędnego dla słuŜb PSP, OSP, gmina, ratowniczych sprzętu pozwalającego na Starostwo, dystrybutorzy dotarcie do kaŜdej miejscowości i kaŜdego mediów zasilających miejsca 3. PSP, Gminy Powiatu, Zakup sprzętu ochrony osobistej Starostwo, dystrybutorzy ratowników mediów zasilających 4. Budowa Centrum Zarządzania Gmina, Starostwo Kryzysowego (wspólnego) RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe 10 (5) 10 (5) 10 (5) 10 (5) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW 0 200 (100) 160 (120) 100 (80) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜety gmin, środki własne WFOŚiGW BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane 80 (30) 50 (25) 50 (35) 50 (20) budŜety gmin, środki własne, WFOŚiGW Gmina, budŜet powiatu, Koordynowane 50 (20) 50 (20) 50 (20) WFOŚiGW 310 270 210 90 (35) (150) (180) (125) Koszty w latach 2009-2012 880 tys. PLN (490 tys.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ 9.1.6. Ochrona przyrody Tabela 9.1.6.a Krótkoterminowe cele i zadania pozainwestycyjne z zakresu ochrony przyrody gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie ochrony przyrody 2. Opracowanie bazy danych pomników przyrody i innych chronionych form przyrody w formule GIS 3. Aktualizacja inwentaryzacji przyrodniczej gminy w tym takŜe inwentaryzacja gatunków rzadkich, ginących, zagroŜonych i siedlisk Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN Potencjalne źródła finansowania 2009 2010 2011 2012 Gmina 5 (5) - 5 (5) 5(5) BudŜet gminy, WFOŚiGW Gmina 5 (5) 1 (1) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, WFOŚiGW - - 30 (0) 5 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane Marszałek Gmina Województwa, budŜet gminy, Koordynowane 56 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. Opracowanie dokumentacji technicznoprzyrodniczych dla nowych form ochrony przyrody na terenie gminy 5. Rozwój szlaków turystycznych i ścieŜek dydaktycznych na terenach interesujących przyrodniczo 6. Opracowanie PT renowacji parków wiejskich 7. Opracowanie Koncepcji i Projektu na potrzeby budowy Schroniska dla Zwierząt Gmina, Województwa Marszałek Własne rządowe - - 10 (5) - BudŜet Państwa, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 10 (10) 10 (10) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 5 (5) - BudŜet gminy Gmina RAZEM Wg wyceny składających oferty budŜet gminy, BudŜet gminy Koordynowane Własne Własne 5 (5) 11 (11) 65 (30) 25 (20) Koszty w latach 2009-2012: 106 tys. PLN ( 66 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ Tabela 9.1.6.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przyrody gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Zabiegi sanitarne i pielęgnacyjne istniejących pomników przyrody + 2. Budowa nowych ścieŜek dydaktycznych na terenie obszarów przyrodniczo cennych 3. Rewaloryzacja parków na terenie gminy 4. Jednostka realizująca Wojewoda gmina Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Dolnośląski, Wojewoda Dolnośląski, Zarząd Parków Krajobrazowych, gmina Wojewódzki Konserwator Zabytków, gmina, Wojewódzki Konserwator Przyrody System Ochrony Zwierząt (budowa Gmina, Związek Gmin schroniska lub udział w budowie) 50 (50) - - 10 (5) - 10 (5) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane 20 (5) 10 (5) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW 500 500 500 (100) (150) (150) 580 520 500 RAZEM 0 (160) (160) (150) Koszty w latach 2009-2012 1600 tys. PLN (415 tys.) Analiza całości zagadnień związanych z ochroną przyrody uwidoczniły waŜny dla gminy i gminy problem dotyczący fragmentu przyrody oŜywionej, jakim jest ochrona zwierząt. Szczegółowe zapisy prawne dotyczące tego zagadnienia zawarte są w przepisach ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 106, poz. 1002 z 2003 roku z późniejszymi zmianami). Obowiązki gminy w tym zakresie określono w przepisach ustawy z 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. Nr 236, poz. 2008 z 2005 roku) wraz z późniejszymi zmianami, a w szczególności w art.3 ust. 2, punkt 5, z którego wynika konieczność organizacji ochrony przed bezdomnymi zwierzętami na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Troska o zwierzęta sprawia, Ŝe proponujemy dopisanie do Progamu Ochrony Środowiska zadania p.n. „budowę schroniska dla zwierząt”. Szczegółowe wymagania weterynaryjne dla prowadzenia schronisk dla zwierząt zawarte są w ustawie z 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zwierząt (Dz. U. Nr 69, poz. 625 z 2004 roku z późniejszymi zmianami) oraz w rozporządzeniu - 57 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 23 czerwca 2004 roku (Dz. U. Nr 158, poz. 1657 z 2004 roku). Na takie potrzeby moŜna dokonać zarówno adaptacji istniejącego i spełniającego wymogi obiektu jak i budowy nowego obiektu budowlanego, przy czym naleŜy pamiętać o tym, Ŝe minimalna odległość od np. zakładów produkujących Ŝywność musi wynieść 150 m. Koszty budowy takiego obiektu mogą się kształtować w granicach ok. 1300 tys. PLN (dla powierzchni między 300 a 400 m2 i przy spełnieniu wymogów powyŜszego rozporządzenia oraz standardów europejskich). PowyŜszej kwoty nie wliczano w całości w koszt realizacji Programu Ochrony Środowiska dla gminy Pielgrzymka, poniewaŜ załoŜono wspólne z innymi gminami rozwiązywanie tego problemu. * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ 9.1.7. Tereny poprzemysłowe Tabela 9.1.7.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powierzchni ziemi gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie techniczne rekultywacji terenów poprzemysłowych, starych Gmina obciąŜeń środowiska i obiektów, których eksploatacja dobiega lub dobiegła końca RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane - - 25 (25) 25 (25) BudŜet gminy - - 25 (25) 25 (25) Koszty w latach 2009-2012: 50 tys. PLN (50 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ Tabela 9.1.7.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powierzchni ziemi gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Rekultywacja terenów po działalności Skarb Państwa, Gmina, przemysłowej, w tym Kopalni zakłady przemysłowe Odkrywkowych - 6000 (50) 6000 (50) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, środki własne, Koordynowane kredyt komercyjny, budŜet gminy WFOŚiGW 6000 6000 (50) (50) Koszty w latach 2009-2012 12000 tys.zł (100 tys.zł) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ RAZEM - - 58 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.1.8. Ochrona przeciwpowodziowa Tabela 9.1.8.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Współudział w opracowaniu dokumentacji określającej obszary naraŜone na RZGW, niebezpieczeństwo powodzi na terenie Gmina gminy 2. 3. 4. Aktualizacja Planu Ochrony Przeciwpowodziowej Gminy Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń dotyczących ochrony przeciwpowodziowej Prace przedprojektowe i projektowe zbiorników retencyjnych na terenie gminy Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Starostwo, 50 (0) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, budŜet Starostwa - 50 (0) Gmina - 20 (20) 10 (10) - BudŜet gminy Starostwo, Gmina 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, budŜet Starostwa RZGW, Gmina - 45 (35) 35 (25) 5 (5) 5 (5) 120 (60) Koordynowane Koordynowane WZMiUW, RAZEM Koszty w latach 2009-2012: 5 (5) 100 (40) 5 (5) BudŜet Państwa, budŜet Koordynowane województwa, budŜet gminy 10 (10) 235 tys. PLN (115 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ Tabela 9.1.8.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przeciwpowodziowej gminy Pielgrzymka L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Remont i modernizacja zabezpieczeń hydrotechnicznych na terenie gminy Pielgrzymka 2. Budowa zabezpieczeń hydrotechnicznych ujętych w „Programie dla Odry 2006” i mających znaczenie dla gminy Pielgrzymka * 3. Zakup WyposaŜenia do Gminnego Magazynu Przeciwpowodziowego 4. Budowa zbiorników p/pow w gminie Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 RZGW, Marszałek Województwa, Gmina Potencjalne źródła finansowe - BudŜet Państwa, 100 (0) 100 (0) województwa, budŜet WFOŚiGW - 1000 (0) Rodzaj przedsięwzięcia budŜet Koordynowane gminy, Koordynowane 1000 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW NFOŚiGW, RZGW, - Gmina 10 (10) 20 (20) 20 (20) 20 (20) BudŜet gminy, WFOŚiGW b.d. b.d. b.d. b.d. Marszałek Województwa, Gmina Koordynowane Koordynowane 59 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 1120 1120 (20)) (20) 2 250 tys. PLN (70 tys.) 10 (10) 20 (20) RAZEM Koszty w latach 2009-2012 * - kwoty w tej pozycji nie wliczone do kosztów POŚ ** - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Pielgrzymka w finansowaniu POŚ 9.2. Gmina Zagrodno 9.2.1. Ochrona wód Tabela 9.2.1.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony wód gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja proekologiczna i kampania informacyjna w sprawie racjonalnego korzystania z zasobów wodnych opracowanie i wdroŜenie systemu informowania społeczeństwa o jakości wody w kąpieliskach 2. Prowadzenie kampanii informacyjnej nt. wpływu zanieczyszczeń obszarowych, liniowych i związanych z produkcją zwierzęcą na stan czystości wód podziemnych i powierzchniowych 3. Tworzenie i aktualizacja bazy danych korzystających z bezodpływowych zbiorników ścieków oraz przydomowych oczyszczalni ścieków Przygotowanie techniczne inwestycji 4 gospodarki ściekowej budowa Kanalizacji Sanitarnej 5. Inwentaryzacja na terenie i gminy Zagrodno, punktów nielegalnego zrzutu ścieków Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Gmina, 5 BudŜet gminy Rodzaj przedsięwzięcia Własne gminy Urząd Powiatowy Sanitarny 5 5 5 Inspektor Gmina - - - - BudŜet gminy, Gmina - - - - BudŜet gminy Gmina, jednostki 30 organizacyjne gminy (30) 50 (50) - - BudŜet gminy, środki własne Gmina 5 - 5 BudŜet gminy RAZEM 40 (40) 55 (55) 5 (5) Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) Własne gminy Koordynowane Własne gminy Koszty w latach 2009-2012: - 10 (10) 110 tys. PLN (110 tys. zł) 60 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.2.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony wód gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN Rodzaj przedsięwzięcia Potencjalne źródła finansowe 2009 2010 2011 2012 Gmina - - - 300 (300) 200 (200) 195 (195) 0 0 Gmina Gmina 150 (150) 0 0 0 Gmina - - 50 (50) - BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE 15 (15) 10 (10) 10 (10) 10 (10) BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE 365 (365) 205 60 300 (205) (60) (300) 930 tys. PLN (930 tys.) Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. 2 3 4. 5. Zakup środków transportu i urządzeń technicznych do obsługi systemu kanalizacyjnego gminy Budowa sanitariatów wraz ze zbiornikiem bezodpływowym przy świetlicy wiejskiej w Olszanicy Budowa oczyszczalni ścieków w Modlikowicach wraz z siecią kanalizacyjną Poprawienie efektywności oczyszczania ścieków deszczowych przed odprowadzeniem do wód powierzchniowych Remont i modernizacja urządzeń melioracyjnych Gmina RAZEM Koszty w latach 2009-2012 BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane Koordynowane Tabela 9.2.1.1.a. Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zaopatrzenia w wodę gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie i aktualizacja dokumentacji technicznych do celów modernizacji i Gmina, jednostki 20 budowy linii przesyłowych i organizacyjne gminy dystrybucyjnych sieci wody oraz ujęć wody 2. Gmina, jednostki Analiza stanu jakości sieci wodociągowej organizacyjne gminy RAZEM 20 Koszty w latach 2009-2012: Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne gmin 20 50 50 70 50 50 BudŜet gminy, WFOŚiGW, - BudŜet gminy, środki własne środki własne, Koordynowane 50 190 tys. PLN (190 tys.) 61 2012 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.2.1.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zaopatrzenia w wodę gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Modernizacje i naprawy sieci 2. 3. 4 5 6 7 8 9 10 Gmina, jednostki organizacyjne gminy Gmina Zakup urządzeń do sprawdzania stanu sieci - Budowa ujęcia wody pitnej, oraz stacji uzdatniania wody w Olszanicy Budowa wodociągu przesyłowego ze SUW na zbiornik w Radziechowie Budowa wodociągu przesyłowego ze SUW do Olszanicy Budowa wodociągu przesyłowego ze SUW na zbiornik w Grodźcu Uzbrojenie nowych terenów - Budowa wodociągu, kolektora ściekowego i burzowego na osiedlu domków jednorodzinnych w Łukaszowie Modernizacja stacji uzdatniania wody, budowa zbiornika, oraz studni w Brochocinie Modernizacja hydroforni w Zagrodnie Gmina Gmina Gmina Gmina 0 BudŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, środki własne, 50 (50) WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, WFOŚiGW, 0 (0) NFOŚiGW, fundusze UE, BudŜet gminy, WFOŚiGW, 0 (0) NFOŚiGW, fundusze UE, BudŜet gminy, WFOŚiGW, 0 (0) NFOŚiGW, fundusze UE, BudŜet gminy, WFOŚiGW, 0 (0) NFOŚiGW, fundusze UE, BudŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW, fundusze UE 0 0 0 0 0 0 0 0 (0) 0 (0) 50 (50) 50 (50) 1945 (1945) 250 (250) 250 (250) 450 (450) 50 (50) 50 (50) - 0 0 (0) 0 0 (0) 0 0 (0) 0 0 (0) Gmina 65 (65) 198 (198) Gmina 30 (30) 0 Gmina Budowa przepompowni wody na osiedlu w Gmina Zagrodnie RAZEM 250 (250) 450 (450) 3690 (3690) Koszty w latach 2009-2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Koordynowane Koordynowane Koordynowane Koordynowane Koordynowane Koordynowane BudŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE, 298 50 100 (298) (50) (100) 4138 tys. (4138 tys.zł) 9.2.2. Gospodarka odpadami Tabela 9.2.2.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami gminy Zagrodno L.P. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 62 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 1. 2. 3. 4. Kontynuacja edukacji ekologicznej w zakresie selektywnej zbiórki odpadów, prowadzenie kampanii edukacyjnej n.t. prawidłowego postępowania z urządzeniami zawierającymi substancje zubaŜające atmosferę, pojazdami wycofanymi z eksploatacji, zuŜytym sprzętem elektr. i elektr., małogabarytowymi bateriami i akumulatorami, zuŜytymi olejami, odpadami biodegradowalnymi, odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, odpadami z PCB, komunalnymi osadami ściekowymi oraz organizacja i współorganizacja konkursów proekologicznych, Kontynuacja programu selektywnej zbiórki odpadów i aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Zagrodno w tym takŜe Programu Usuwania Azbestu z terenu Gminy Zagrodno (PUA) Likwidacja składowisk odpadów w Zagrodnie i Wojciechowie Własne Gmina 10(10) 5(5) 10(10) 5(5) BudŜet gminy , WFOŚiGW Koordynowane Gmina 10(10) 10(10) Gmina, Związek (Spółka) 10 (10) Gmin Monitorowanie terenów po eksploatacji zasobów naturalnych i terenów Gmina pozostałych, pod kątem nielegalnego składowania odpadów RAZEM - - - 30 (90) 15(15) Koszty w latach 2009-2012: 10(10) 80 tys. PLN 10(10) BudŜet gminy , WFOŚiGW - - - 20(20) 15(15) BudŜet gminy, środki własne BudŜet Gminy Własne Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) (80 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ 63 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.2.2.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu gospodarki odpadami gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Organizacja zbiornic odpadów: wielkogabarytowych, organicznych oraz niebezpiecznych, w tym zakup środków Gmina transportu dla potrzeb segregacji i zbierania odpadów 2. Likwidacja dzikich wysypisk odpadów 3. 4. Gmina Utylizacja odpadów zawierających azbest w obiektach Gminy Zagrodno i obiektach Gmina mieszkańców Gminy Rekultywacja zamkniętych składowisk w Gmina Wojciechowie i Zagrodnie RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane 20(10) 90(50) 80(40) 80(40) BudŜet gminy, WFOŚiGW, fundusze UE 10(10) 10(10) 10(10) 10(10) BudŜet Gminy 290(10) 290(10) 290(10) 290(10) BudŜet Gminy, WFOŚiGW 70(70) 70(70) 70(70) 70(70) BudŜet Gminy, WFOŚiGW 380 460 (100) (140) Koszty w latach 2009-2012 Własne (koszt uzaleŜniony od rozmiarów i ilości wysypisk i rozstrzygnięć przetargowych Własne Koordynowane 450 450 (130) (130) 1740 (500) tys. PLN * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu PGO 9.2.3. Ochrona powietrza Tabela 9.2.3.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powietrza gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie: wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, nowych technologii Gmina energooszczędnych i oszczędzania energii i źródeł odnawialnych 2. Przygotowanie programu obszarowego Gmina dotyczącego likwidacji niskiej emisji Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne - 5 5 5 BudŜet gminy, - 5 5 - BudŜet gminy Koordynowane 64 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3. 4. 5. Opracowanie zasad i wdroŜenie systemu dopłat do zmian ogrzewania na Gmina proekologiczne Opracowanie audytów energetycznych dla Gmina obiektów uŜyteczności publicznej w gminie Prace koncepcyjne i dokumentacyjne pod Zarząd Dróg, Gmina budowę dróg i obwodnic Własne - 5 - - BudŜet gminy - 25 15 15 BudŜet gminy 100 (50) 140 (90) 200 (50) 225 (75) - BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki Koordynowane własne ZD - RAZEM - Własne 20 (20) Koszty w latach 2009-2012: 385 tys. PLN (185 tys. zł) * Wszystkie kwoty to udział gminy w POŚ Tabela 9.2.3.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powietrza gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Likwidacja źródeł niskiej emisji lub zamiana na sprawniejsze urządzenia do Gmina produkcji ciepła w gminnych obiektach uŜyteczności publicznej 2. Ograniczenie oddziaływania zakładów Zakłady przemysłowe przemysłowych * 3. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń przez Gmina realizację zadań termomodernizacyjnych 4. Zakup specjalistycznych maszyn i urządzeń technicznych dla potrzeb likwidacji liniowej niezorganizowanej emisji zanieczyszczeń Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane 100 30 (30) 50 (50) 50 (50) (100) - 100 (0) 100 (0) 100 (0) - 100 (70) 100 (70) - 300 (80) 300 (80) 300 (150) BudŜet gminy, WFOŚiGW Środki własne, kredyt komercyjny, Koordynowane fundusze UE, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane - BudŜet gminy, NFOŚiGW WFOŚiGW, 550 550 500 (200) (200) (250) Koszty w latach 2009-2012 1 630 tys.zł PLN (680 tys. zł.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ RAZEM 30 (30) 65 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.2.4. Hałas Tabela 9.2.4.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przed hałasem gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Wykonanie na terenie gminy pomiarów akustycznych 2. Opracowanie mapy zagroŜeń akustycznych dla terenu powiatu 3. Aktualizacja i opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem podziału na strefy przemysłowe i mieszkalno-rekreacyjne 4. Opracowanie dokumentacji technicznych do budowy ekranów akustycznych i modernizacji dróg i obwodnicy * Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 WIOŚ, Starostwo, Gmina - 30 (0) 30 (0) 30 (5) Starostwo, Gmina - 20 (0) 20 (0) - 0 100 (100) 100 (100) 100 (100) Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane budŜet Starostwa Koordynowane BudŜet gminy, budŜet Starostwa Własne gminy Gmina Zarządy Dróg, Gminy 0) Powiatu, Starostwo 0 (0) RAZEM Koszty w latach 2009-2012: BudŜet gminy Własne gminy 100 (0) 100 (0) 100 (0) BudŜet gminy, Zarządy Dróg 250 (100) 250 (100) 230 (105) 730 tys. PLN (305 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ Tabela 9.2.4.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przed hałasem gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Budowa ekranów akustycznych szlakach komunikacyjnych* 2. 3. Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 przy Zarządy Dróg, Starostwo, Gmina Poprawa stanu nawierzchni istniejących dróg* Poprawa stanu technicznego środków transportu i przestrzegania obowiązujących przepisów Kodeksu Drogowego * Zarządy Dróg, Starostwo Gmina, 100 (100) Gmina, KP Policji, 30 (0) zakłady przemysłowe Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane powiatu, budŜet 100 (0) 200 (0) 200 (0) budŜet województwa, WFOŚiGW 300 300 300 BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane (100) (100) (100) budŜet powiatu, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, 30 (0) 30 (0) 30 (0) środki własne 66 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. Ograniczenie ponadnormatywnych emisji Zakłady hałasu przez zakłady przemysłowe * Starostwo Nasadzenia zieleni izolacyjnej wokół Gmina obiektów gminy 5. przemysłowe, - 100(0) Środki własne, komercyjne, WFOŚiGW kredyty Koordynowane 30 (30) 25 (25) 25 (25) 30 (30) BudŜet gminy 160 (130) Koszty w latach 2009-2012 RAZEM • 100 (0) 100 (0) Własne 555 655 660 (125) (125) (130) 1920 tys. PLN (510 tys.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ 9.2.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe Tabela 9.2.5.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zdarzeń kryzysowych gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania - 30 (30) - - BudŜet gminy 1 (1) 10 (10) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy 1 (1) 40 (40) 5 (5) 5 (5) Koszty w latach 2007-2010: 51 tys. PLN Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Opracowanie i aktualizacja koncepcji Systemu Zarządzania Kryzysowego dla i Gmina gminy Zagrodno 2. Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń Gmina dotyczących zagroŜeń kryzysowych RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane (51 tys.) Tabela 9.2.5.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zdarzeń kryzysowych gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. PSP, OSP, gmina, Budowa jednolitego systemu łączności Starostwo, Policja, 10 (5) obejmującego PSP, słuŜby techniczne dystrybutorzy mediów gminy, OSP zasilających 2. Zakup niezbędnego dla słuŜb PSP, OSP, gmina, 160 ratowniczych sprzętu pozwalającego na Starostwo, dystrybutorzy dotarcie do kaŜdej miejscowości i kaŜdego (100) mediów zasilających miejsca Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia 10 (5) 10 (5) 10 (5) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW 200 (100) 160 (120) 100 (80) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜety gmin, środki własne WFOŚiGW 67 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3. 4. Zakup sprzętu ratowników ochrony Budowa Centrum Kryzysowego (wspólnego) PSP, Gminy Powiatu, BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane Starostwo, dystrybutorzy 80 (30) 50 (25) 50 (35) 50 (20) budŜety gmin, środki własne, mediów zasilających WFOŚiGW Zarządzania Gmina, budŜet powiatu, Koordynowane Gmina, Starostwo 50 (20) 50 (20) 50 (20) WFOŚiGW 250 310 270 210 RAZEM (135) (150) (180) (125) osobistej Koszty w latach 2009-2012 1 040 tys. PLN (590 tys.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ 9.2.6. Ochrona przyrody Tabela 9.2.6.a Krótkoterminowe cele i zadania pozainwestycyjne z zakresu ochrony przyrody gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie ochrony przyrody 2. Opracowanie bazy danych pomników przyrody i innych chronionych form przyrody w formule GIS 3. Aktualizacja inwentaryzacji przyrodniczej gminy w tym takŜe inwentaryzacja gatunków rzadkich, ginących, zagroŜonych i siedlisk 4. Opracowanie dokumentacji technicznoprzyrodniczych dla nowych form ochrony przyrody na terenie i gminy 5. Rozwój szlaków turystycznych i ścieŜek dydaktycznych na terenach interesujących przyrodniczo 6. Opracowanie PT renowacji parków wiejskich 7. Opracowanie Koncepcji i Projektu na potrzeby budowy Schroniska dla Zwierząt Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN Potencjalne źródła finansowania 2009 2010 2011 2012 Gmina 5 (5) - 5 (5) 5(5) BudŜet gminy, WFOŚiGW Gmina 5 (5) 1 (1) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, WFOŚiGW - - 30 (0) 5 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW - - 10 (5) - BudŜet Państwa, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 10 (10) 10 (10) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 5 (5) - BudŜet gminy Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane Marszałek Gmina Gmina, Województwa Gmina RAZEM Województwa, Marszałek budŜet gminy, Koordynowane Własne rządowe Wg wyceny składających oferty BudŜet gminy budŜet gminy, Koordynowane Własne Własne 5 (5) 11 (11) 65 (30) 25 (20) Koszty w latach 2009-2012: 106 tys. PLN ( 66 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ 68 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.2.6.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przyrody gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Zabiegi sanitarne i pielęgnacyjne istniejących pomników przyrody + 2. Budowa nowych ścieŜek dydaktycznych na terenie obszarów przyrodniczo cennych 3. Rewaloryzacja parków na terenie gminy 4. Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Wojewoda gmina 50 (50) - Dolnośląski, Wojewoda Dolnośląski, Zarząd Parków Krajobrazowych, gmina Wojewódzki Konserwator Zabytków, gmina, Wojewódzki Konserwator Przyrody System Ochrony Zwierząt (budowa Gmina, Związek Gmin schroniska lub udział w budowie) 10 (5) - - 10 (5) - Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane 20 (5) 10 (5) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW 500 500 500 (100) (150) (150) 530 520 500 RAZEM 50 (5) (110) (160) (150) Koszty w latach 2009-2012 1600 tys. PLN (415 tys.) Analiza całości zagadnień związanych z ochroną przyrody uwidoczniły waŜny dla i gminy problem dotyczący fragmentu przyrody oŜywionej, jakim jest ochrona zwierząt. Szczegółowe zapisy prawne dotyczące tego zagadnienia zawarte są w przepisach ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 106, poz. 1002 z 2003 roku z późniejszymi zmianami). Obowiązki gminy w tym zakresie określono w przepisach ustawy z 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. Nr 236, poz. 2008 z 2005 roku) wraz z późniejszymi zmianami, a w szczególności w art.3 ust. 2, punkt 5, z którego wynika konieczność organizacji ochrony przed bezdomnymi zwierzętami na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Troska o zwierzęta sprawia, Ŝe proponujemy dopisanie do Progamu Ochrony Środowiska zadania p.n. „budowę schroniska dla zwierząt”. Szczegółowe wymagania weterynaryjne dla prowadzenia schronisk dla zwierząt zawarte są w ustawie z 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zwierząt (Dz. U. Nr 69, poz. 625 z 2004 roku z późniejszymi zmianami) oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 23 czerwca 2004 roku (Dz. U. Nr 158, poz. 1657 z 2004 roku). Na takie potrzeby moŜna dokonać zarówno adaptacji istniejącego i spełniającego wymogi obiektu jak i budowy nowego obiektu budowlanego, przy czym naleŜy pamiętać o tym, Ŝe minimalna odległość od np. zakładów produkujących Ŝywność musi wynieść 150 m. Koszty budowy takiego obiektu mogą się kształtować w granicach ok. 1300 tys. PLN (dla powierzchni między 300 a 400 m2 i przy spełnieniu wymogów powyŜszego rozporządzenia oraz standardów europejskich). PowyŜszej kwoty nie wliczano w całości w koszt realizacji Programu Ochrony Środowiska dla gminy Zagrodno, poniewaŜ załoŜono wspólne z innymi gminami rozwiązywanie tego problemu. * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ - 69 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.2.7. Tereny poprzemysłowe Tabela 9.2.7.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powierzchni ziemi gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie techniczne rekultywacji terenów poprzemysłowych, starych Gmina obciąŜeń środowiska i obiektów, których eksploatacja dobiega lub dobiegła końca RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane - - 25 (25) 25 (25) BudŜet gminy - - 25 (25) 25 (25) Koszty w latach 2009-2012: 50 tys. PLN (50 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ Tabela 9.2.7.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powierzchni ziemi gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Rekultywacja terenów po działalności Skarb Państwa, Gmina, przemysłowej, w tym górnictwa zakłady przemysłowe odkrywkowego RAZEM - Koszty w latach 2009-2012 - 100 (20) 100 (20) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, środki własne, Koordynowane kredyt komercyjny, budŜet gminy WFOŚiGW 100 100 (20) (20) 200 tys.zł (40 tys.zł) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ 9.2.8. Ochrona przeciwpowodziowa Tabela 9.2.8.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 70 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 1. Koordynowane Współudział w opracowaniu dokumentacji określającej obszary naraŜone na RZGW, niebezpieczeństwo powodzi na terenie Gmina gminy 2. 3. 4. Aktualizacja Planu Ochrony Przeciwpowodziowej Gminy Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń dotyczących ochrony przeciwpowodziowej Prace przedprojektowe i projektowe zbiorników retencyjnych na terenie gminy Starostwo, 50 (0) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, budŜet Starostwa - 50 (0) Gmina - 20 (20) 10 (10) - BudŜet gminy Starostwo, Gmina 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, budŜet Starostwa RZGW, Gmina - 45 (35) 35 (25) 5 (5) 5 (5) 120 (60) Koordynowane Koordynowane WZMiUW, RAZEM 5 (5) 100 (40) 5 (5) BudŜet Państwa, budŜet Koordynowane województwa, budŜet gminy 10 (10) Koszty w latach 2009-2012: 235 tys. PLN (115 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ Tabela 9.2.8.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przeciwpowodziowej gminy Zagrodno L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Remont i modernizacja zabezpieczeń hydrotechnicznych na terenie i gminy Zagrodno 2. Budowa zabezpieczeń hydrotechnicznych ujętych w „Programie dla Odry 2006” i mających znaczenie dla gminy Zagrodno * 3. Zakup WyposaŜenia do Gminnego Magazynu Przeciwpowodziowego 4. Budowa zbiorników p/pow w gminie Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe RZGW, Marszałek Województwa, Gmina - BudŜet Państwa, 100 (0) 100 (0) województwa, budŜet WFOŚiGW RZGW, - - 1000 (0) Gmina 10 (10) 20 (20) 20 (20) 20 (20) BudŜet gminy, WFOŚiGW b.d. b.d. 1000 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Rodzaj przedsięwzięcia budŜet Koordynowane gminy, NFOŚiGW, b.d. b.d. Marszałek Województwa, Gmina 1120 1120 RAZEM 10 (10) 20 (20) (20)) (20) Koszty w latach 2009-2012 2 250 tys. PLN (70 tys.) * - kwoty w tej pozycji nie wliczone do kosztów POŚ ** - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Zagrodno w finansowaniu POŚ Koordynowane Koordynowane Koordynowane 71 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.3. Gmina Złotoryja 9.3.1. Ochrona wód Tabela 9.3.1.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony wód gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja proekologiczna i kampania informacyjna w sprawie racjonalnego korzystania z zasobów wodnych 2 opracowanie i wdroŜenie systemu informowania społeczeństwa o jakości wody w kąpieliskach 3. Prowadzenie kampanii informacyjnej nt. wpływu zanieczyszczeń obszarowych, liniowych i związanych z produkcją zwierzęcą na stan czystości wód podziemnych i powierzchniowych 4. Tworzenie i aktualizacja bazy danych korzystających z bezodpływowych zbiorników ścieków oraz przydomowych oczyszczalni ścieków Przygotowanie techniczne inwestycji gospodarki ściekowej budowa 5 Kanalizacji Sanitarnej dla miejscowości Łaźniki i Rzymówka Przygotowanie modernizacji sieci wodno6 kanalizacyjnej w Wilkowie- Osiedlu (inwentaryzacja) 7. Inwentaryzacja na terenie gminy Złotoryja, punktów nielegalnego zrzutu ścieków Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Gmina, 5 BudŜet gminy Rodzaj przedsięwzięcia Własne gminy Urząd Gminy Powiatowy Sanitarny Inspektor - 5 5 5 5 5 - Gmina - - - - BudŜet gminy, Gmina - - - - BudŜet gminy Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) Własne gminy Koordynowane Gmina, jednostki 30 organizacyjne gminy (30) 50 (50) - - BudŜet gminy, środki własne Gmina, jednostki 30 organizacyjne gminy (30) - - - BudŜet gminy, środki własne Gmina - 5 - 5 BudŜet gminy RAZEM 60 65 10 10 Koordynowane Własne gminy Koszty w latach 2009-2012: 145 tys. PLN (145 tys. zł) 72 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.3.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony wód gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN Potencjalne źródła finansowe 2009 2010 2011 2012 - - - 300 (300) BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE 1700 (250) 3478 (604) 0 0 BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE 300 (300) 300 (300) 0 0 Rodzaj przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Zakup środków transportu i urządzeń technicznych do obsługi systemu Gmina kanalizacyjnego gminy Budowa kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Pyskowice Gmina Wymiana sieci wodno – kanalizacyjnej w Wilkowie – Osiedlu I etap (2009), etap II (2010) Budowa kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Rzymówka i Łaźniki Budowa kolektorów deszczowych, wraz z przyłączami oraz wymiana i modernizacja sieci istniejącej na terenie gminy Złotoryja Poprawienie efektywności oczyszczania ścieków deszczowych przed odprowadzeniem do wód powierzchniowych Gmina Gmina 1720 (270) BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane Koordynowane Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE Gmina 50 (50) - 50 (50) - Gmina - - 50 (50) - BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE 15 (15) 10 (10) 10 (10) 10 (10) BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE 2065 (715) 5508 110 10 (1184) (110) (10) 7693 tys. PLN (2019 tys.) Remont i modernizacja urządzeń melioracyjnych Gmina RAZEM Koszty w latach 2009-2012 Koordynowane 73 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.3.1.1.a. Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zaopatrzenia w wodę gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie i aktualizacja dokumentacji technicznych do celów modernizacji i Gmina, jednostki 20 budowy linii przesyłowych i organizacyjne gminy dystrybucyjnych sieci wody oraz ujęć wody 2. Gmina, jednostki Analiza stanu jakości sieci wodociągowej organizacyjne gminy RAZEM 20 Koszty w latach 2009-2012: Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne gmin 20 50 50 70 50 50 BudŜet gminy, WFOŚiGW, - BudŜet gminy, środki własne środki własne, Koordynowane 50 190 tys. PLN (190 tys.) Tabela 9.3.1.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zaopatrzenia w wodę gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Modernizacje i naprawy sieci 2. 3. 4. Gmina, jednostki organizacyjne gminy Gmina Zakup urządzeń do sprawdzania stanu sieci - Budowa Stacji Uzdatniania Wody w Gmina Gierałtowcu. Gmina Uzbrojenie nowych terenów RAZEM 2300 (200) 2300 (200) Koszty w latach 2009-2012 50 (50) 50 (50) Potencjalne źródła finansowe BudŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, środki własne, 50 (50) WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, WFOŚiGW, 0 (0) 0 (0) NFOŚiGW, fundusze UE, 200 100 BudŜet gminy, środki własne, (200) (100) WFOŚiGW, fundusze UE 100 250 200 (100) (250) (200) 2850 tys. (750 tys.zł) 50 (50) 50 (50) Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Koordynowane Koordynowane Koordynowane 74 2012 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.3.2. Gospodarka odpadami Tabela 9.3.2.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami gminy Złotoryja L.P. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Kontynuacja edukacji ekologicznej w zakresie selektywnej zbiórki odpadów, prowadzenie kampanii edukacyjnej n.t. prawidłowego postępowania z urządzeniami zawierającymi substancje zubaŜające atmosferę, pojazdami wycofanymi z eksploatacji, zuŜytym sprzętem elektr. i elektr., Gmina małogabarytowymi bateriami i akumulatorami, zuŜytymi olejami, odpadami biodegradowalnymi, odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, odpadami z PCB, komunalnymi osadami ściekowymi oraz organizacja i współorganizacją konkursów proekologicznych, 2. Kontynuacja programu selektywnej zbiórki odpadów i aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Gmina Złotoryja w tym takŜe Programu Usuwania Azbestu z terenu Gminy Złotoryja (PUA) 3. Monitorowanie terenów po eksploatacji zasobów naturalnych i terenów Gmina pozostałych, pod kątem nielegalnego składowania odpadów RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne 10(10) 5(5) 10(10) 5(5) BudŜet gminy , WFOŚiGW Koordynowane 10(10) - 10(10) 5(5) 20 (20) 20(20) Koszty w latach 2009-2012: 80 tys. PLN 10(10) 10(10) BudŜet gminy , WFOŚiGW 5(5) - 25(25) 15(15) BudŜet Gminy Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) (80 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ 75 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.3.2.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu gospodarki odpadami gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Likwidacja dzikich wysypisk odpadów Gmina 2. Utylizacja odpadów zawierających azbest w obiektach Gminy Złotoryja i obiektach Gmina mieszkańców Gminy RAZEM 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe 10(10) 10(10) 10(10) 10(10) BudŜet Gminy 290(10) 290(10) 290(10) 290(10) BudŜet Gminy, WFOŚiGW 300 (20) 300 (20) Koszty w latach 2009-2012 Rodzaj przedsięwzięcia Własne Własne 300 (20) 300 (20) 1200 (1200) tys. PLN * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu PGO 9.3.3. Ochrona powietrza Tabela 9.3.3.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powietrza gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie: wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, nowych technologii energooszczędnych i oszczędzania energii i źródeł odnawialnych 2. Przygotowanie programu obszarowego dotyczącego likwidacji niskiej emisji 3. Opracowanie zasad i wdroŜenie systemu dopłat do zmian ogrzewania na proekologiczne 4. Opracowanie audytów energetycznych dla obiektów uŜyteczności publicznej w gminie 5. Prace koncepcyjne i dokumentacyjne pod budowę dróg i obwodnic Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne Gmina - 5 5 5 BudŜet gminy, Gmina - 5 5 - BudŜet gminy Gmina - 5 - - BudŜet gminy Gmina - 25 15 15 BudŜet gminy Zarząd Dróg, Gmina - BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki Koordynowane własne ZD - 200 (50) 225 (75) - RAZEM 100 (50) 140 (90) Koordynowane Własne Własne 20 (20) Koszty w latach 2009-2012: 385 tys. PLN (185 tys. zł) * Wszystkie kwoty to udział gminy w POŚ 76 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.3.3.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powietrza gminy Złotoryja Opis przedsięwzięcia L.p. Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Likwidacja źródeł niskiej emisji lub zamiana na sprawniejsze urządzenia do Gmina produkcji ciepła w gminnych obiektach uŜyteczności publicznej 2. Ograniczenie oddziaływania zakładów Zakłady przemysłowe przemysłowych * 3. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń przez Gmina realizację zadań termomodernizacyjnych 4. Zakup specjalistycznych maszyn i urządzeń technicznych dla potrzeb likwidacji liniowej niezorganizowanej emisji zanieczyszczeń Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane 0 100 50 (50) 50 (50) (100) - 100 (0) 100 (0) 100 (0) - 100 (70) 100 (70) - 300 (80) 300 (80) 300 (150) BudŜet gminy, WFOŚiGW Środki własne, kredyt komercyjny, Koordynowane fundusze UE, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet gminy, NFOŚiGW - WFOŚiGW, 550 550 500 (200) (200) (250) Koszty w latach 2009-2012 1 600 tys.zł PLN (650 tys. zł.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ RAZEM 0 9.3.4. Hałas Tabela 9.3.4.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przed hałasem gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Wykonanie na terenie gminy pomiarów WIOŚ, Starostwo, Gmina akustycznych 2. Opracowanie mapy zagroŜeń Starostwo, Gmina akustycznych dla terenu powiatu 3. Aktualizacja i opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Gmina z uwzględnieniem podziału na strefy przemysłowe i mieszkalno-rekreacyjne Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 - 30 (0) 30 (0) 30 (5) - 20 (0) 20 (0) - 0 100 (100) 100 (100) 100 (100) Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane budŜet Starostwa Koordynowane BudŜet gminy, budŜet Starostwa Własne gminy BudŜet gminy 77 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. Opracowanie dokumentacji technicznych Zarządy Dróg, Gminy do budowy ekranów akustycznych i 0 Powiatu, Starostwo modernizacji dróg i obwodnicy * RAZEM 0 Koszty w latach 2009-2012: Własne gminy 100 (0) 100 (0) 100 (0) BudŜet gminy, Zarządy Dróg 250 (100) 250 (100) 230 (105) 730 tys. PLN (305 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ Tabela 93.4.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przed hałasem gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Budowa ekranów akustycznych szlakach komunikacyjnych* 2. 3. 4. 5. Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 przy Zarządy Dróg, Starostwo, Gmina Poprawa stanu nawierzchni istniejących dróg* Poprawa stanu technicznego środków transportu i przestrzegania obowiązujących przepisów Kodeksu Drogowego * Ograniczenie ponadnormatywnych emisji hałasu przez zakłady przemysłowe * Nasadzenia zieleni izolacyjnej wokół obiektów gminy Zarządy Dróg, Starostwo Gmina, 100 (100) Gmina, KP Policji, 30 (0) zakłady przemysłowe Zakłady Starostwo Gmina przemysłowe, - Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane powiatu, budŜet 100 (0) 200 (0) 200 (0) budŜet województwa, WFOŚiGW 300 300 300 BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane (100) (100) (100) budŜet powiatu, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, 30 (0) 30 (0) 30 (0) środki własne 100(0) 100 (0) 100 (0) Środki własne, komercyjne, WFOŚiGW 30 (30) 25 (25) 25 (25) 30 (30) BudŜet gminy kredyty Koordynowane Własne 160 555 655 660 (130) (125) (125) (130) Koszty w latach 2009-2012 1920 tys. PLN (510 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ RAZEM 78 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.3.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe Tabela 9.3.5.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zdarzeń kryzysowych gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania - 30 (30) - - BudŜet gminy 1 (1) 10 (10) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy 1 (1) 40 (40) 5 (5) 5 (5) Koszty w latach 2007-2010: 51 tys. PLN Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Opracowanie i aktualizacja koncepcji Systemu Zarządzania Kryzysowego dla Gmina gminy Złotoryja 2. Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń Gmina dotyczących zagroŜeń kryzysowych RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane (51 tys.) Tabela 9.3.5.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zdarzeń kryzysowych gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. PSP, OSP, gmina, Budowa jednolitego systemu łączności Starostwo, Policja, obejmującego PSP, słuŜby techniczne dystrybutorzy mediów gminy, OSP zasilających 2. Zakup niezbędnego dla słuŜb PSP, OSP, gmina, ratowniczych sprzętu pozwalającego na Starostwo, dystrybutorzy dotarcie do kaŜdej miejscowości i kaŜdego mediów zasilających miejsca 3. PSP, Gminy Powiatu, Zakup sprzętu ochrony osobistej Starostwo, dystrybutorzy ratowników mediów zasilających 4. Budowa Centrum Zarządzania Gmina, Starostwo Kryzysowego (wspólnego) RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe 10 (5) 10 (5) 10 (5) 10 (5) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW 160 (100) 200 (100) 160 (120) 100 (80) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜety gmin, środki własne WFOŚiGW BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane 80 (30) 50 (25) 50 (35) 50 (20) budŜety gmin, środki własne, WFOŚiGW Gmina, budŜet powiatu, Koordynowane 50 (20) 50 (20) 50 (20) WFOŚiGW 250 310 270 210 (135) (150) (180) (125) Koszty w latach 2009-2012 1 040 tys. PLN (590 tys.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ 79 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.3.6. Ochrona przyrody Tabela 9.3.6.a Krótkoterminowe cele i zadania pozainwestycyjne z zakresu ochrony przyrody gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie ochrony przyrody 2. Opracowanie bazy danych pomników przyrody i innych chronionych form przyrody w formule GIS 3. Aktualizacja inwentaryzacji przyrodniczej gminy w tym takŜe inwentaryzacja gatunków rzadkich, ginących, zagroŜonych i siedlisk 4. Opracowanie dokumentacji technicznoprzyrodniczych dla nowych form ochrony przyrody na terenie gminy 5. Rozwój szlaków turystycznych i ścieŜek dydaktycznych na terenach interesujących przyrodniczo 6. Opracowanie PT renowacji parków wiejskich 7. Opracowanie Koncepcji i Projektu na potrzeby budowy Schroniska dla Zwierząt Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN Potencjalne źródła finansowania 2009 2010 2011 2012 Gmina 5 (5) - 5 (5) 5(5) BudŜet gminy, WFOŚiGW Gmina - 5(5) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, WFOŚiGW - - 30 (0) 5 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW - - 10 (5) - BudŜet Państwa, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 10 (10) 10 (10) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 5 (5) - BudŜet gminy Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane Marszałek Gmina Gmina, Województwa Województwa, Marszałek gminy, Koordynowane Własne rządowe Gmina RAZEM budŜet Wg wyceny składających oferty budŜet gminy, BudŜet gminy Koordynowane Własne Własne 5 (5) 15 (15) 65 (30) 25 (20) Koszty w latach 2009-2012: 110 tys. PLN ( 70 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ Tabela 9.3.6.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przyrody gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Zabiegi sanitarne i pielęgnacyjne istniejących pomników przyrody + 2. Budowa nowych ścieŜek dydaktycznych na terenie obszarów przyrodniczo cennych Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Wojewoda gmina 0 Dolnośląski, Wojewoda Dolnośląski, Zarząd Parków Krajobrazowych, gmina 50 - - 10 (5) 10 (5) - Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW 80 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3. Rewaloryzacja parków na terenie gminy 4. Wojewódzki Konserwator Zabytków, gmina, Wojewódzki Konserwator Przyrody System Ochrony Zwierząt (budowa Gmina, Związek Gmin schroniska lub udział w budowie) Koordynowane 20 (5) 10 (5) BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW - 500 500 500 (100) (150) (150) 530 520 500 RAZEM 50 (5) (110) (160) (150) Koszty w latach 2009-2012 1600 tys. PLN (415 tys.) Analiza całości zagadnień związanych z ochroną przyrody uwidoczniły waŜny dla gminy problem dotyczący fragmentu przyrody oŜywionej, jakim jest ochrona zwierząt. Szczegółowe zapisy prawne dotyczące tego zagadnienia zawarte są w przepisach ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 106, poz. 1002 z 2003 roku z późniejszymi zmianami). Obowiązki gminy w tym zakresie określono w przepisach ustawy z 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. Nr 236, poz. 2008 z 2005 roku) wraz z późniejszymi zmianami, a w szczególności w art.3 ust. 2, punkt 5, z którego wynika konieczność organizacji ochrony przed bezdomnymi zwierzętami na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Troska o zwierzęta sprawia, Ŝe proponujemy dopisanie do Progamu Ochrony Środowiska zadania p.n. „budowę schroniska dla zwierząt”. Szczegółowe wymagania weterynaryjne dla prowadzenia schronisk dla zwierząt zawarte są w ustawie z 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zwierząt (Dz. U. Nr 69, poz. 625 z 2004 roku z późniejszymi zmianami) oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 23 czerwca 2004 roku (Dz. U. Nr 158, poz. 1657 z 2004 roku). Na takie potrzeby moŜna dokonać zarówno adaptacji istniejącego i spełniającego wymogi obiektu jak i budowy nowego obiektu budowlanego, przy czym naleŜy pamiętać o tym, Ŝe minimalna odległość od np. zakładów produkujących Ŝywność musi wynieść 150 m. Koszty budowy takiego obiektu mogą się kształtować w granicach ok. 1300 tys. PLN (dla powierzchni między 300 a 400 m2 i przy spełnieniu wymogów powyŜszego rozporządzenia oraz standardów europejskich). PowyŜszej kwoty nie wliczano w całości w koszt realizacji Programu Ochrony Środowiska dla gminy Złotoryja, poniewaŜ załoŜono wspólne z innymi gminami rozwiązywanie tego problemu. * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ - 9.3.7. Tereny poprzemysłowe Tabela 9.3.7.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powierzchni ziemi gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 RAZEM - Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Nie przewiduje się działań w tym zakresie - Koszty w latach 2009-2012: - - - Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia - - * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ 81 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.3.7.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powierzchni ziemi gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Rekultywacja terenów po działalności Skarb Państwa, Gmina, górniczej i przemysłowej zakłady przemysłowe RAZEM - 600 (50) - Koszty w latach 2009-2012 * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ 600 (50) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, środki własne, Koordynowane kredyt komercyjny, budŜet gminy WFOŚiGW 600 600 (50) (50) 1200 tys.zł (100 tys.zł) 9.3.8. Ochrona przeciwpowodziowa Tabela 9.3.8.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Aktualizacja Planu Ochrony Przeciwpowodziowej Gminy 2. Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń dotyczących ochrony przeciwpowodziowej 3. Prace przedprojektowe i projektowe zbiorników retencyjnych na terenie gminy Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Gmina - 20 (20) 10 (10) - BudŜet gminy Starostwo, Gmina 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, budŜet Starostwa - 45 (35) 35 (25) 5 (5) 5 (5) 70 (60) 50 (40) 10 (10) Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Koordynowane RZGW, Gmina RAZEM WZMiUW, 5 (5) 5 (5) BudŜet Państwa, budŜet Koordynowane województwa, budŜet gminy Koszty w latach 2009-2012: 135 tys. PLN (115 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ Tabela 9.3.8.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przeciwpowodziowej gminy Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Remont i modernizacja zabezpieczeń RZGW, Marszałek hydrotechnicznych na terenie gminy Województwa, Gmina Złotoryja - Potencjalne źródła finansowe BudŜet Państwa, 100 (0) 100 (0) województwa, budŜet WFOŚiGW Rodzaj przedsięwzięcia budŜet Koordynowane gminy, 82 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 2. Budowa zabezpieczeń hydrotechnicznych ujętych w „Programie dla Odry 2006” i RZGW, mających znaczenie dla gminy Złotoryja * Zakup WyposaŜenia do Gminnego Gmina Magazynu Przeciwpowodziowego Budowa zbiorników p/pow w gminie 3. 4. - 1000 (0) - 1000 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW NFOŚiGW, 10 (10) 20 (20) 20 (20) 20 (20) BudŜet gminy, WFOŚiGW b.d. b.d. b.d. b.d. Marszałek Województwa, Gmina 1120 1120 RAZEM 10 (10) 20 (20) (20)) (20) Koszty w latach 2009-2012 2 250 tys. PLN (70 tys.) * - kwoty w tej pozycji nie wliczone do kosztów POŚ ** - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Złotoryja w finansowaniu POŚ Koordynowane Koordynowane Koordynowane 9.4. Miasto i Gmina Świerzawa 9.4.1. Ochrona wód Tabela 9.4.1.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony wód gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja proekologiczna i kampania informacyjna w sprawie racjonalnego korzystania z zasobów wodnych 2. Prowadzenie kampanii informacyjnej nt. wpływu zanieczyszczeń obszarowych, liniowych i związanych z produkcją zwierzęcą na stan czystości wód podziemnych i powierzchniowych 3. Tworzenie i aktualizacja bazy danych korzystających z bezodpływowych zbiorników ścieków oraz przydomowych oczyszczalni ścieków Przygotowanie techniczne inwestycji 4 gospodarki ściekowej Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Gmina, 5 BudŜet gminy Rodzaj przedsięwzięcia Własne gminy 5 5 5 Gmina - - - - BudŜet gminy, Gmina - 5 5 - BudŜet gminy 50 (50) - - BudŜet gminy, środki własne Gmina, jednostki 30 organizacyjne gminy (30) Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) Własne gminy Koordynowane 83 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 5. Inwentaryzacja na terenie miasta i gminy Świerzawa, punktów nielegalnego zrzutu Gmina ścieków RAZEM Własne gminy - 5 35(35) 65 (65) 10 (10) 10 (10) Koszty w latach 2009-2012: - 5 BudŜet gminy 125 tys. PLN (125 tys. zł) Tabela 9.4.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony wód gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN Rodzaj przedsięwzięcia Potencjalne źródła finansowe 2009 2010 2011 2012 Gmina - - - 300 (300) BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE Gmina 6000 (6000) 6000 (6000) 6000 (6000) 6000 (6000) BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE Gmina 50 (50) - 50 (50) - Gmina - - 50 (50) - 15 (15) 10 (10) 10 (10) 10 (10) 6065 (6065) 6010 6110 6310 (6010) (6110) (6310) 24495 tys. PLN (24495 tys.) Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. 2. 3. 4. 5. Zakup środków transportu i urządzeń technicznych do obsługi systemu kanalizacyjnego gminy Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej zlewni Kaczawy na terenie gminy Świerzawa rozbudowa sieci kanalizacyjnej w Świerzawie, budowa sieci kanalizacyjnej we wsi Lubiechowa, budowa zaplecza sportowo- turystycznego przy stadionie w Starej Kraśnicy Budowa kolektorów deszczowych, wraz z przyłączami miasta Świerzawa Poprawienie efektywności oczyszczania ścieków deszczowych przed odprowadzeniem do wód powierzchniowych Remont i modernizacja urządzeń melioracyjnych Gmina RAZEM Koszty w latach 2009-2012 Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE Tabela 9.4.1.1.a. Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zaopatrzenia w wodę gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 84 2012 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 1. 2. Przygotowanie i aktualizacja dokumentacji technicznych do celów modernizacji i Gmina, jednostki budowy linii przesyłowych i organizacyjne gminy dystrybucyjnych sieci wody oraz ujęć wody Gmina, jednostki Analiza stanu jakości sieci wodociągowej organizacyjne gminy RAZEM - Koszty w latach 2009-2012: Własne gmin 20 50 50 70 50 - BudŜet gminy, WFOŚiGW, - BudŜet gminy, środki własne środki własne, Koordynowane - 120 tys. PLN (120 tys.) Tabela 9.4.1.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zaopatrzenia w wodę gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Modernizacje i naprawy sieci 2. 3. Gmina, jednostki organizacyjne gminy Gmina Zakup urządzeń do sprawdzania stanu sieci Uzbrojenie nowych terenów Gmina RAZEM 0 Koszty w latach 2009-2012 50 50 (50) 50 (50) (50) 50 50 (50) (50) 500 200 100 (200) (200) (100) 600 250 200 (300) (250) (200) 1050 tys. (750 tys.zł) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet gminy, środki własne, Koordynowane WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, środki własne, Koordynowane WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, środki własne, Koordynowane WFOŚiGW, fundusze UE 85 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.4.2. Gospodarka odpadami Tabela 9.4.2.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami gminy Świerzawa L.P. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Kontynuacja edukacji ekologicznej w zakresie selektywnej zbiórki odpadów, prowadzenie kampanii edukacyjnej n.t. prawidłowego postępowania z urządzeniami zawierającymi substancje zubaŜające atmosferę, pojazdami wycofanymi z eksploatacji, zuŜytym sprzętem elektr. i elektr., Gmina małogabarytowymi bateriami i akumulatorami, zuŜytymi olejami, odpadami biodegradowalnymi, odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, odpadami z PCB, komunalnymi osadami ściekowymi oraz organizacja i współorganizacja konkursów proekologicznych, 2. Kontynuacja programu selektywnej zbiórki odpadów i aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gmina Gminy Świerzawa w tym takŜe Programu Usuwania Azbestu z terenu Miasta i Gminy Świerzawa (PUA) 6. Monitorowanie terenów po eksploatacji zasobów naturalnych i terenów Gmina pozostałych, pod kątem nielegalnego składowania odpadów RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne 10(10) 5(5) 10(10) 5(5) BudŜet gminy , WFOŚiGW Koordynowane 10(10) 10(10) 10(10) 10(10) BudŜet gminy , WFOŚiGW - 5(5) 5(5) 5(5) 20 (20) 20 (20) 25 (25) 20 (20) Koszty w latach 2009-2012: 85 tys. PLN BudŜet Gminy Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) (85) tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ 86 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.4.2.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu gospodarki odpadami gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN Jednostka realizująca 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Gminy Własne (koszt uzaleŜniony od rozmiarów i ilości wysypisk i rozstrzygnięć przetargowych Przedsięwzięcia inwestycyjne 5. Likwidacja dzikich wysypisk odpadów 5. 6. Gmina Kontynuacja prac w ramach regionalnego Gmina, Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Związek Pielgrzymce. (Spółka) Gmin Utylizacja odpadów zawierających azbest w obiektach Miasta i Gminy Świerzawa i Gmina obiektach mieszkańców Gminy RAZEM 10(10) 10(10) 10(10) 10(10) - 100 (100) 100 (100) - 290(10) 290(10) 290(10) 290(10) BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki własne Własne Własne 15662 22932 (2003) (2969) Koszty w latach 2009-2012 4493 4493 (589) (589) 47580 (6150) tys. BudŜet Gminy, WFOŚiGW PLN * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu PGO 9.4.3. Ochrona powietrza Tabela 9.4.3.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powietrza gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie: wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, nowych technologii Gmina energooszczędnych i oszczędzania energii i źródeł odnawialnych 2. Przygotowanie programu obszarowego Gmina dotyczącego likwidacji niskiej emisji 3. Opracowanie zasad i wdroŜenie systemu dopłat do zmian ogrzewania na Gmina proekologiczne Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne - 5 5 5 BudŜet gminy, - 5 5 - BudŜet gminy - 5 - - BudŜet gminy Koordynowane Własne 87 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. 5. Opracowanie audytów energetycznych dla Gmina obiektów uŜyteczności publicznej w gminie Prace koncepcyjne i dokumentacyjne pod Zarząd Dróg, Gmina budowę dróg i obwodnic - RAZEM * - 25 15 100 (50) 140 (90) 200 (50) 225 (75) Własne 15 BudŜet gminy - BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki Koordynowane własne ZD 20 (20) Koszty w latach 2009-2012: 385 tys. PLN (185 tys. zł) Wszystkie kwoty to udział gminy w POŚ Tabela 9.4.3.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powietrza gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Likwidacja źródeł niskiej emisji lub zamiana na sprawniejsze urządzenia do produkcji ciepła w gminnych obiektach uŜyteczności publicznej 2. Ograniczenie oddziaływania zakładów przemysłowych * 3. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń przez realizację zadań termomodernizacyjnych 4. Modernizacja budynku szkoły w Nowym Kościele wraz z modernizacją kotłowni olejowej na biomasę 5. Zakup specjalistycznych maszyn i urządzeń technicznych dla potrzeb likwidacji liniowej niezorganizowanej emisji zanieczyszczeń Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Gmina 100 30 (30) 50 (50) 50 (50) (100) Zakłady przemysłowe - 100 (0) 100 (0) 100 (0) Gmina - 100 (70) 100 (70) 300 (150) Gmina - 100 (100) - - - 300 (80) 300 (80) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW Środki własne, kredyt komercyjny, Koordynowane fundusze UE, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane - BudŜet gminy, NFOŚiGW WFOŚiGW, 30 650 550 500 (30) (500) (200) (250) Koszty w latach 2009-2012 1 730 tys.zł PLN (980 tys. zł.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ RAZEM 88 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.4.4. Hałas Tabela 9.4.4.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przed hałasem gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Wykonanie na terenie gminy pomiarów akustycznych 2. Opracowanie mapy zagroŜeń akustycznych dla terenu powiatu 3. Aktualizacja i opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem podziału na strefy przemysłowe i mieszkalno-rekreacyjne 4. Opracowanie dokumentacji technicznych do budowy i modernizacji dróg i obwodnicy Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 WIOŚ, Starostwo, Gmina - 30 (0) 30 (0) 30 (5) Starostwo, Gmina - 20 (0) 20 (0) - Gmina 110 (110) 100 (100) 100 (100) 100 (100) Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane budŜet Starostwa Koordynowane BudŜet gminy, budŜet Starostwa Własne gminy Zarządy Dróg, Gminy 100 Powiatu, Starostwo (70) 210 (180) RAZEM Koszty w latach 2009-2012: BudŜet gminy Własne gminy 100 (0) 100 (0) 100 (0) BudŜet gminy, Zarządy Dróg 250 (100) 250 (100) 230 (105) 940 tys. PLN (405 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ Tabela 9.4.4.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przed hałasem gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Budowa ekranów akustycznych szlakach komunikacyjnych* 2. 3. Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 przy Zarządy Dróg, Starostwo, Gmina Poprawa stanu nawierzchni istniejących dróg* Poprawa stanu technicznego środków transportu i przestrzegania obowiązujących przepisów Kodeksu Drogowego * Zarządy Dróg, Starostwo Gmina, 100 (100) Gmina, KP Policji, 30 (0) zakłady przemysłowe Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane powiatu, budŜet 100 (0) 200 (0) 200 (0) budŜet województwa, WFOŚiGW 300 300 300 BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane (100) (100) (100) budŜet powiatu, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, 30 (0) 30 (0) 30 (0) środki własne 89 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. 5. Ograniczenie ponadnormatywnych emisji Zakłady hałasu przez zakłady przemysłowe * Starostwo Nasadzenia zieleni izolacyjnej wokół Gmina obiektów gminy przemysłowe, - 100(0) 100 (0) 100 (0) Środki własne, komercyjne, WFOŚiGW kredyty Koordynowane 30 (30) 25 (25) 25 (25) 30 (30) BudŜet gminy Własne 160 555 655 660 (130) (125) (125) (130) Koszty w latach 2009-2012 1920 tys. PLN (510 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ RAZEM 9.4.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe Tabela 9.4.5.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zdarzeń kryzysowych gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Opracowanie i aktualizacja koncepcji Systemu Zarządzania Kryzysowego dla Gmina miasta i gminy Świerzawa 2. Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń Gmina dotyczących zagroŜeń kryzysowych RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania - 30 (30) - - BudŜet gminy - 10 (10) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy - 40 (40) 5 (5) 5 (5) Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koszty w latach 2009-2012: 50 tys. PLN Koordynowane (50 tys.) Tabela 9.4.5.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zdarzeń kryzysowych gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. PSP, OSP, gmina, Budowa jednolitego systemu łączności Starostwo, Policja, 10 (5) obejmującego PSP, słuŜby techniczne dystrybutorzy mediów gminy, OSP zasilających 2. Zakup niezbędnego dla słuŜb PSP, OSP, gmina, ratowniczych sprzętu pozwalającego na 160 Starostwo, dystrybutorzy (100) dotarcie do kaŜdej miejscowości i kaŜdego mediów zasilających miejsca Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia 10 (5) 10 (5) 10 (5) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW 200 (100) 160 (120) 100 (80) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜety gmin, środki własne WFOŚiGW 90 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3. 4. Zakup sprzętu ratowników ochrony Budowa Centrum Kryzysowego (wspólnego) PSP, Gminy Powiatu, BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane Starostwo, dystrybutorzy 80 (30) 50 (25) 50 (35) 50 (20) budŜety gmin, środki własne, mediów zasilających WFOŚiGW Zarządzania Gmina, budŜet powiatu, Koordynowane Gmina, Starostwo 50 (20) 50 (20) 50 (20) WFOŚiGW 250 310 270 210 RAZEM (135) (150) (180) (125) osobistej Koszty w latach 2009-2012 1 040 tys. PLN (590 tys.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ 9.4.6. Ochrona przyrody Tabela 9.4.6.a Krótkoterminowe cele i zadania pozainwestycyjne z zakresu ochrony przyrody gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 8. Edukacja ekologiczna w zakresie ochrony przyrody 9. Opracowanie bazy danych pomników przyrody i innych chronionych form przyrody w formule GIS 10. Aktualizacja inwentaryzacji przyrodniczej gminy w tym takŜe inwentaryzacja gatunków rzadkich, ginących, zagroŜonych i siedlisk 11. Opracowanie dokumentacji technicznoprzyrodniczych dla nowych form ochrony przyrody na terenie miasta i gminy 12. Rozwój szlaków turystycznych i ścieŜek dydaktycznych na terenach interesujących przyrodniczo 13. Opracowanie PT renowacji parków miejskich i wiejskich 14. Opracowanie Koncepcji i Projektu na potrzeby budowy Schroniska dla Zwierząt Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN Potencjalne źródła finansowania 2009 2010 2011 2012 Gmina 5 (5) - 5 (5) 5(5) BudŜet gminy, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, WFOŚiGW - - 30 (0) 5 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW - - 10 (5) - BudŜet Państwa, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 10 (10) 10 (10) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Gmina - 5 (5) 5 (5) - BudŜet gminy Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane Marszałek Gmina Gmina, Województwa Gmina RAZEM Województwa, Marszałek budŜet gminy, Koordynowane Własne rządowe Wg wyceny składających oferty BudŜet gminy budŜet gminy, Koordynowane Własne Własne 5 (5) 15 (15) 65 (30) 25 (20) Koszty w latach 2009-2012: 105 tys. PLN ( 65 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ 91 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.4.6.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przyrody gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Zabiegi sanitarne i pielęgnacyjne istniejących pomników przyrody + 2. Budowa nowych ścieŜek dydaktycznych na terenie obszarów przyrodniczo cennych 3. Rewaloryzacja parków na terenie gminy 4. Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Wojewoda gmina 5 (5) Dolnośląski, Wojewoda Dolnośląski, Zarząd Parków Krajobrazowych, gmina Wojewódzki Konserwator Zabytków, gmina, Wojewódzki Konserwator Przyrody System Ochrony Zwierząt (budowa Gmina, Związek Gmin schroniska lub udział w budowie) 10 (10) 5(5) 10(10) 10 (5) - 10 (5) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane 20 (5) 10 (5) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW 500 500 500 (100) (150) (150) 5 540 525 510 RAZEM (5) (110) (160) (150) Koszty w latach 2009-2012 1580 tys. PLN (425 tys.) Analiza całości zagadnień związanych z ochroną przyrody uwidoczniły waŜny dla miasta i gminy problem dotyczący fragmentu przyrody oŜywionej, jakim jest ochrona zwierząt. Szczegółowe zapisy prawne dotyczące tego zagadnienia zawarte są w przepisach ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 106, poz. 1002 z 2003 roku z późniejszymi zmianami). Obowiązki gminy w tym zakresie określono w przepisach ustawy z 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. Nr 236, poz. 2008 z 2005 roku) wraz z późniejszymi zmianami, a w szczególności w art.3 ust. 2, punkt 5, z którego wynika konieczność organizacji ochrony przed bezdomnymi zwierzętami na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Troska o zwierzęta sprawia, Ŝe proponujemy dopisanie do Progamu Ochrony Środowiska zadania p.n. „budowę schroniska dla zwierząt”. Szczegółowe wymagania weterynaryjne dla prowadzenia schronisk dla zwierząt zawarte są w ustawie z 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zwierząt (Dz. U. Nr 69, poz. 625 z 2004 roku z późniejszymi zmianami) oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 23 czerwca 2004 roku (Dz. U. Nr 158, poz. 1657 z 2004 roku). Na takie potrzeby moŜna dokonać zarówno adaptacji istniejącego i spełniającego wymogi obiektu jak i budowy nowego obiektu budowlanego, przy czym naleŜy pamiętać o tym, Ŝe minimalna odległość od np. zakładów produkujących Ŝywność musi wynieść 150 m. Koszty budowy takiego obiektu mogą się kształtować w granicach ok. 1300 tys. PLN (dla powierzchni między 300 a 400 m2 i przy spełnieniu wymogów powyŜszego rozporządzenia oraz standardów europejskich). PowyŜszej kwoty nie wliczano w całości w koszt realizacji Programu Ochrony Środowiska dla gminy Świerzawa, poniewaŜ załoŜono wspólne z innymi gminami rozwiązywanie tego problemu. * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ - 92 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.4.7. Tereny poprzemysłowe Tabela 9.4.7.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powierzchni ziemi gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie techniczne rekultywacji terenów poprzemysłowych, starych Gmina obciąŜeń środowiska i obiektów, których eksploatacja dobiega lub dobiegła końca RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane - - 25 (25) 25 (25) BudŜet gminy - - 25 (25) 25 (25) Koszty w latach 2009-2012: 50 tys. PLN (50 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ Tabela 9.4.7.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powierzchni ziemi gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Rekultywacja terenów po działalności Skarb Państwa, Gmina, górniczej i przemysłowej zakłady przemysłowe RAZEM - - Koszty w latach 2009-2012 * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ 600 (10) 600 (10) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, środki własne, Koordynowane kredyt komercyjny, budŜet gminy WFOŚiGW 600 600 (10) (10) 1200 tys.zł (20 tys.zł) 93 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.4.8. Ochrona przeciwpowodziowa Tabela 9.4.8.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Współudział w opracowaniu dokumentacji określającej obszary naraŜone na RZGW, niebezpieczeństwo powodzi na terenie Gmina gminy 2. 3. 4. Aktualizacja Planu Ochrony Przeciwpowodziowej Gminy Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń dotyczących ochrony przeciwpowodziowej Prace przedprojektowe i projektowe zbiorników retencyjnych na terenie gminy Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Starostwo, 50 (0) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, budŜet Starostwa - 50 (0) Gmina - 20 (20) 10 (10) - BudŜet gminy Starostwo, Gmina 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, budŜet Starostwa RZGW, Gmina - 45 (35) 35 (25) 5 (5) 5 (5) 120 (60) Koordynowane Koordynowane WZMiUW, RAZEM Koszty w latach 2009-2012: 5 (5) 100 (40) 5 (5) BudŜet Państwa, budŜet Koordynowane województwa, budŜet gminy 10 (10) 235 tys. PLN (115 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ Tabela 9.4.8.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przeciwpowodziowej gminy Świerzawa L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Remont i modernizacja zabezpieczeń hydrotechnicznych na terenie miasta i gminy Świerzawa 2. Budowa zabezpieczeń hydrotechnicznych ujętych w „Programie dla Odry 2006” i mających znaczenie dla gminy Świerzawa * 3. Zakup WyposaŜenia do MiejskoGminnego Magazynu Przeciwpowodziowego Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 RZGW, Marszałek Województwa, Gmina Potencjalne źródła finansowe - BudŜet Państwa, 100 (0) 100 (0) województwa, budŜet WFOŚiGW - 1000 (0) Rodzaj przedsięwzięcia budŜet Koordynowane gminy, Koordynowane 1000 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW NFOŚiGW, RZGW, - Gmina 10 (10) 20 (20) 20 (20) 20 (20) BudŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane 94 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. Budowa zbiorników p/pow w gminie b.d. b.d. b.d. b.d. Marszałek Województwa, Gmina 1120 1120 RAZEM 10 (10) 20 (20) (20)) (20) Koszty w latach 2009-2012 2 250 tys. PLN (70 tys.) * - kwoty w tej pozycji nie wliczone do kosztów POŚ ** - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział gminy Świerzawa w finansowaniu POŚ Koordynowane 9.5. Miasto Wojcieszów 9.5.1. Ochrona wód Tabela 9.5.1.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony wód miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja proekologiczna i kampania informacyjna w sprawie racjonalnego korzystania z zasobów wodnych Przygotowanie techniczne inwestycji 2 gospodarki ściekowej (projekty kanalizacji) 3. Inwentaryzacja na terenie miasta Wojcieszów, punktów nielegalnego zrzutu ścieków Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Gmina, 5 Rodzaj przedsięwzięcia Własne gminy 5 5 5 BudŜet gminy Gmina, jednostki 50 organizacyjne gminy 100 100 100 BudŜet gminy, środki własne Gmina 5 - - 5 BudŜet gminy RAZEM 60 105 105 110 Koordynowane Własne gminy Koszty w latach 2009-2012: 380 tys. PLN (380 tys. zł) Tabela 9.5.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony wód miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 - - - 300 (300) 4909 (737) 1613 (242) 0 (0) 0 (0) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. 2. Zakup środków transportu i urządzeń technicznych do obsługi systemu Gmina kanalizacyjnego gminy Modernizacja - wymiana istniejącej sieci Gmina wodociągowe BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE, 95 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3. Budowa kanalizacji sanitarnej etap IVB i VA w Gmina Wojcieszowie 4. Uzbrojenie ul. Słonecznej – kanalizacja 5. Budowa kolektorów deszczowych, wraz z Gmina przyłączami na terenie miasta Wojcieszów Poprawienie efektywności oczyszczania ścieków deszczowych przed odprowadzeniem do wód Gmina powierzchniowych 6. 7. Gmina Remont i modernizacja urządzeń melioracyjnych Gmina RAZEM 15 (2.6) 3478 (604) - - 510 (229) 0 (0) 0 (0) 0 (0) 50 (50) - - 50 (50) - - 50 (50) - 15 (15) 5499 (1033,3) 10 (10) 10 (10) 10 (10) Koszty w latach 2009-2012 BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE 5101 110 310 (856) (110) (310) 11020 tys. PLN (2309,3 tys.) Tabela 9.5.1.1.a. Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zaopatrzenia w wodę miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie i aktualizacja dokumentacji technicznych do celów modernizacji i Gmina, jednostki 20 budowy linii przesyłowych i organizacyjne gminy dystrybucyjnych sieci wody oraz ujęć wody 2. Gmina, jednostki Analiza stanu jakości sieci wodociągowej organizacyjne gminy RAZEM 20 Koszty w latach 2009-2012: Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne gmin 20 50 50 70 50 50 BudŜet gminy, WFOŚiGW, - BudŜet gminy, środki własne środki własne, Koordynowane 50 190 tys. PLN (190 tys.) Tabela 9.5.1.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zaopatrzenia w wodę miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Modernizacje i naprawy sieci Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Gmina, jednostki organizacyjne gminy 50 (50) 50 (50) 50 (50) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet gminy, środki własne, Koordynowane WFOŚiGW, fundusze UE 96 2012 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 2. 3. 4. Zakup urządzeń do sprawdzania stanu sieci Budowa i modernizacja wodociągów Uzbrojenie nowych terenów Gmina Gmina Gmina RAZEM 50 (50) 500 (200) 0 Koszty w latach 2009-2012 - 50 (50) 500 (200) 200 100 (200) (100) 600 750 200 (300) (450) (200) 1550 tys. (950 tys.zł) BudŜet gminy, środki własne, Koordynowane WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet Gminy, fundusze UE, Koordynowane WFOŚiGW Wrocław BudŜet gminy, środki własne, Koordynowane WFOŚiGW, fundusze UE 9.5.2. Gospodarka odpadami Tabela 9.5.2.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami miasta Wojcieszów L.P. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Kontynuacja edukacji ekologicznej w zakresie selektywnej zbiórki odpadów, prowadzenie kampanii edukacyjnej n.t. prawidłowego postępowania z urządzeniami zawierającymi substancje zubaŜające atmosferę, pojazdami wycofanymi z eksploatacji, zuŜytym Gmina sprzętem elektr. i elektr., małogabarytowymi bateriami i akumulatorami, zuŜytymi olejami, odpadami biodegradowalnymi, odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, odpadami z PCB, komunalnymi osadami ściekowymi, 2. Kontynuacja programu selektywnej zbiórki odpadów i aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta Gmina Wojcieszów w tym takŜe Programu Usuwania Azbestu z terenu Miasta Wojcieszów (PUA) Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne 10(10) 5(5) 10(10) 5(5) BudŜet gminy , WFOŚiGW Koordynowane 10(10) 10(10) 10(10) 10(10) BudŜet gminy , WFOŚiGW 97 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3. Monitorowanie terenów po eksploatacji zasobów naturalnych i terenów Gmina pozostałych, pod kątem nielegalnego składowania odpadów - RAZEM - 20 (20) 15(15) - - 20(20) 15(15) Koszty w latach 2009-2012: 70 tys. PLN BudŜet Gminy Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) (70 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ Tabela 9.5.2.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu gospodarki odpadami miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Rekultywacja składowiska odpadów w Gmina Wojcieszowie 2. Organizacja zbiornic odpadów: wielkogabarytowych, organicznych oraz niebezpiecznych, w tym zakup środków Gmina transportu dla potrzeb segregacji i zbierania odpadów 3. 2009 2010 2011 2012 30 (30) 250 (38) 250 (37) - 20(10) 90(50) 80(40) 80(40) Potencjalne źródła finansowe BudŜet gminy, WFOŚiGW, fundusze UE 10(10) 10(10) 10(10) 10(10) BudŜet Gminy Utylizacja odpadów zawierających azbest w obiektach Miasta Wojcieszów i obiektach Gmina mieszkańców Gminy 290(10) 290(10) 290(10) 290(10) BudŜet Gminy, WFOŚiGW RAZEM 350 640 (60) (108) Koszty w latach 2009-2012 Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki Koordynowane własne, fundusze UE Koordynowane Gmina Likwidacja dzikich wysypisk odpadów 4. Szacunkowe koszty w tys. PLN Własne (koszt uzaleŜniony od rozmiarów i ilości wysypisk i rozstrzygnięć przetargowych Własne 630 380 (97) (60) 2000 (325) tys. PLN * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu PGO 98 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.5.3. Ochrona powietrza Tabela 9.5.3.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powietrza miasta Wojcieszów * L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie: wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, nowych technologii energooszczędnych i oszczędzania energii i źródeł odnawialnych 2. Przygotowanie programu obszarowego dotyczącego likwidacji niskiej emisji 3. Opracowanie zasad i wdroŜenie systemu dopłat do zmian ogrzewania na proekologiczne 4. Opracowanie audytów energetycznych dla obiektów uŜyteczności publicznej w gminie 5. Prace koncepcyjne i dokumentacyjne pod budowę dróg * Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Jednostki realizujące Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne Gmina - 5 5 5 BudŜet gminy, Gmina - 5 5 - BudŜet gminy Gmina - 5 - - BudŜet gminy Gmina - 25 15 15 BudŜet gminy Zarząd Dróg, Gmina - BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki Koordynowane własne ZD - 200 (50) 225 (75) - RAZEM 100 (50) 140 (90) Koordynowane Własne Własne 20 (20) Koszty w latach 2009-2012: 385 tys. PLN (185 tys. zł) Wszystkie kwoty to udział gminy w POŚ Tabela 9.5.3.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powietrza miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Likwidacja źródeł niskiej emisji lub zamiana na sprawniejsze urządzenia do Gmina produkcji ciepła w gminnych obiektach uŜyteczności publicznej 2. Ograniczenie oddziaływania zakładów Zakłady przemysłowe przemysłowych * 3. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń przez Gmina realizację zadań termomodernizacyjnych Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane 100 30 (30) 50 (50) 50 (50) (100) - 100 (0) 100 (0) 100 (0) - 100 (70) 100 (70) 300 (150) BudŜet gminy, WFOŚiGW Środki własne, kredyt komercyjny, Koordynowane fundusze UE, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW 99 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. Zakup specjalistycznych maszyn i urządzeń technicznych dla potrzeb likwidacji liniowej niezorganizowanej emisji zanieczyszczeń Koordynowane 300 (80) - 300 (80) BudŜet gminy, NFOŚiGW - WFOŚiGW, 550 550 500 (200) (200) (250) Koszty w latach 2009-2012 1 630 tys.zł PLN (680 tys. zł.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ RAZEM 30 (30) 9.5.4. Hałas Tabela 9.5.4.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przed hałasem miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Wykonanie na terenie gminy pomiarów akustycznych 2. Opracowanie mapy zagroŜeń akustycznych dla terenu powiatu 3. Aktualizacja i opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem podziału na strefy przemysłowe i mieszkalno-rekreacyjne 4. Opracowanie dokumentacji technicznych do budowy ekranów akustycznych i modernizacji dróg Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 WIOŚ, Starostwo, Gmina - 30 (0) 30 (0) 30 (5) Starostwo, Gmina - 20 (0) 20 (0) - Gmina 110 (110) 100 (100) 100 (100) 100 (100) Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane budŜet Starostwa Koordynowane BudŜet gminy, budŜet Starostwa Własne gminy Zarządy Dróg, Gminy 100 Powiatu, Starostwo (70) RAZEM 210 (180) Koszty w latach 2009-2012: BudŜet gminy Własne gminy 100 (0) 100 (0) 100 (0) BudŜet gminy, Zarządy Dróg 250 (100) 250 (100) 230 (105) 940 tys. PLN (405 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ 100 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.5.4.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przed hałasem miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Budowa ekranów akustycznych szlakach komunikacyjnych* 2. 3. 4. 5. Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 przy Zarządy Dróg, Starostwo, Gmina Poprawa stanu nawierzchni istniejących dróg* Poprawa stanu technicznego środków transportu i przestrzegania obowiązujących przepisów Kodeksu Drogowego * Ograniczenie ponadnormatywnych emisji hałasu przez zakłady przemysłowe * Nasadzenia zieleni izolacyjnej wokół obiektów gminy Zarządy Dróg, Starostwo Gmina, 100 (100) Gmina, KP Policji, 30 (0) zakłady przemysłowe Zakłady Starostwo przemysłowe, Gmina - Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane 100 (0) 200 (0) 200 (0) budŜet powiatu, budŜet województwa, WFOŚiGW 300 300 300 BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane (100) (100) (100) budŜet powiatu, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, 30 (0) 30 (0) 30 (0) środki własne 100(0) 100 (0) 100 (0) Środki własne, komercyjne, WFOŚiGW kredyty Koordynowane 30 (30) 25 (25) 25 (25) 30 (30) BudŜet gminy Własne 160 555 655 660 (130) (125) (125) (130) Koszty w latach 2009-2012 1920 tys. PLN (510 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ RAZEM 9.5.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe Tabela 9.5.5.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zdarzeń kryzysowych miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania - 30 (30) - - BudŜet gminy 1 (1) 10 (10) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy 1 (1) 40 (40) 5 (5) 5 (5) Koszty w latach 2007-2010: 51 tys. PLN Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Opracowanie i aktualizacja koncepcji Systemu Zarządzania Kryzysowego dla Gmina miasta i miasta Wojcieszów 2. Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń Gmina dotyczących zagroŜeń kryzysowych RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane (51 tys.) 101 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.5.5.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zdarzeń kryzysowych miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. PSP, OSP, gmina, Budowa jednolitego systemu łączności Starostwo, Policja, obejmującego PSP, słuŜby techniczne dystrybutorzy mediów gminy, OSP zasilających 2. Zakup niezbędnego dla słuŜb PSP, OSP, gmina, ratowniczych sprzętu pozwalającego na Starostwo, dystrybutorzy dotarcie do kaŜdej miejscowości i kaŜdego mediów zasilających miejsca 3. PSP, Gminy Powiatu, Zakup sprzętu ochrony osobistej Starostwo, dystrybutorzy ratowników mediów zasilających 4. Budowa Centrum Zarządzania Gmina, Starostwo Kryzysowego (wspólnego) RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe 10 (5) 10 (5) 10 (5) 10 (5) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW 160 (100) 200 (100) 160 (120) 100 (80) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜety gmin, środki własne WFOŚiGW BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane 80 (30) 50 (25) 50 (35) 50 (20) budŜety gmin, środki własne, WFOŚiGW Gmina, budŜet powiatu, Koordynowane 50 (20) 50 (20) 50 (20) WFOŚiGW 250 310 270 210 (135) (150) (180) (125) Koszty w latach 2009-2012 1 040 tys. PLN (590 tys.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ 9.5.6. Ochrona przyrody Tabela 9.5.6.a Krótkoterminowe cele i zadania pozainwestycyjne z zakresu ochrony przyrody miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 8. Edukacja ekologiczna w zakresie ochrony przyrody 9. Opracowanie bazy danych chronionych form przyrody w formule GIS 10. Aktualizacja inwentaryzacji przyrodniczej gminy w tym takŜe inwentaryzacja gatunków rzadkich, ginących, zagroŜonych i siedlisk Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN Potencjalne źródła finansowania 2009 2010 2011 2012 Gmina 5 (5) - 5 (5) 5(5) BudŜet gminy, WFOŚiGW Gmina 5 (5) 1 (1) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, WFOŚiGW - - 30 (0) 5 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Marszałek Gmina Województwa, budŜet Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane gminy, Koordynowane 102 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 11. Opracowanie dokumentacji technicznoGmina, przyrodniczych dla nowych form ochrony Województwa przyrody na terenie miasta 12. Rozwój szlaków turystycznych i ścieŜek dydaktycznych na terenach interesujących Gmina przyrodniczo 13. Opracowanie Koncepcji i Projektu na potrzeby Gmina budowy Schroniska dla Zwierząt RAZEM Marszałek Własne rządowe - - 10 (5) - BudŜet Państwa, WFOŚiGW - 5 (5) 10 (10) 10 (10) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Wg wyceny składających oferty 10 (10) 6 (6) Koszty w latach 2009-2012: budŜet gminy, BudŜet gminy Koordynowane Własne 60 (25) 25 (20) 101 tys. PLN ( 61 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ Tabela 9.5.6.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przyrody miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Wojewoda Dolnośląski, Budowa nowych ścieŜek dydaktycznych Zarząd Parków na terenie obszarów przyrodniczo cennych Krajobrazowych, gmina 2. Rewaloryzacja parków na terenie gminy 3. Wojewódzki Konserwator Zabytków, Wojewódzki Konserwator Przyrody, osoby prywatne System Ochrony Zwierząt (budowa Gmina, Związek Gmin schroniska lub udział w budowie) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane 10 (5) 10 (5) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW - BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane 20 (0) 10 (0) 500 500 500 (100) (150) (150) 530 520 500 RAZEM (105) (155) (150) Koszty w latach 2009-2012 1550 tys. PLN (410 tys.) Analiza całości zagadnień związanych z ochroną przyrody uwidoczniły waŜny dla miasta problem dotyczący fragmentu przyrody oŜywionej, jakim jest ochrona zwierząt. Szczegółowe zapisy prawne dotyczące tego zagadnienia zawarte są w przepisach ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 106, poz. 1002 z 2003 roku z późniejszymi zmianami). Obowiązki gminy w tym zakresie określono w przepisach ustawy z 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. Nr 236, poz. 2008 z 2005 roku) wraz z późniejszymi zmianami, a w szczególności w art.3 ust. 2, punkt 5, z którego wynika konieczność organizacji ochrony przed bezdomnymi zwierzętami na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Troska o zwierzęta sprawia, Ŝe proponujemy dopisanie do Progamu Ochrony Środowiska zadania p.n. „budowę schroniska dla zwierząt”. Szczegółowe wymagania weterynaryjne dla prowadzenia schronisk dla zwierząt zawarte są w ustawie z 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zwierząt (Dz. U. Nr 69, poz. 625 z 2004 roku z późniejszymi zmianami) oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 23 czerwca 2004 roku (Dz. U. Nr 158, poz. 1657 z 2004 roku). Na takie potrzeby moŜna dokonać zarówno adaptacji istniejącego i spełniającego wymogi obiektu jak i budowy nowego obiektu budowlanego, przy czym naleŜy pamiętać o tym, Ŝe minimalna odległość od np. zakładów produkujących Ŝywność musi wynieść 150 m. Koszty - 103 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja budowy takiego obiektu mogą się kształtować w granicach ok. 1300 tys. PLN (dla powierzchni między 300 a 400 m2 i przy spełnieniu wymogów powyŜszego rozporządzenia oraz standardów europejskich). PowyŜszej kwoty nie wliczano w całości w koszt realizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta Wojcieszów, poniewaŜ załoŜono wspólne z innymi gminami rozwiązywanie tego problemu. * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ 9.5.7. Tereny poprzemysłowe Tabela 9.5.7.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powierzchni ziemi miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie techniczne rekultywacji terenów poprzemysłowych, starych Gmina obciąŜeń środowiska i obiektów, których eksploatacja dobiega lub dobiegła końca RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane - - 25 (25) 25 (25) BudŜet gminy - - 25 (25) 25 (25) Koszty w latach 2009-2012: 50 tys. PLN (50 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ Tabela 9.5.7.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powierzchni ziemi miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Rekultywacja terenów poprzemysłowych Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Skarb Państwa, Gmina, zakłady przemysłowe - 6000 (50) 6000 (50) Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, środki własne, Koordynowane kredyt komercyjny, budŜet gminy WFOŚiGW 6000 6000 (50) (50) Koszty w latach 2009-2012 12000 tys.zł (100 tys.zł) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ RAZEM - - 104 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.5.8. Ochrona przeciwpowodziowa Tabela 9.5.8.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Współudział w opracowaniu dokumentacji określającej obszary naraŜone na RZGW, niebezpieczeństwo powodzi na terenie Gmina gminy 2. 3. 4. Aktualizacja Planu Ochrony Przeciwpowodziowej miasta Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń dotyczących ochrony przeciwpowodziowej Prace przedprojektowe i projektowe zbiorników retencyjnych na terenie miasta Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Starostwo, 50 (0) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, budŜet Starostwa - 50 (0) Gmina - 20 (20) 10 (10) - BudŜet gminy Starostwo, Gmina 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, budŜet Starostwa RZGW, Gmina - 45 (35) 35 (25) 5 (5) 5 (5) 120 (60) Koordynowane Koordynowane WZMiUW, RAZEM Koszty w latach 2009-2012: 5 (5) 100 (40) 5 (5) BudŜet Państwa, budŜet Koordynowane województwa, budŜet gminy 10 (10) 235 tys. PLN (115 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ Tabela 9.5.8.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przeciwpowodziowej miasta Wojcieszów L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Remont i modernizacja zabezpieczeń RZGW, Marszałek hydrotechnicznych na terenie miasta i Województwa, Gmina miasta Wojcieszów 2. Budowa zabezpieczeń hydrotechnicznych ujętych w „Programie dla Odry 2006” i RZGW, mających znaczenie dla miasta Wojcieszów * Potencjalne źródła finansowe - BudŜet Państwa, 100 (0) 100 (0) województwa, budŜet WFOŚiGW - 1000 (0) Rodzaj przedsięwzięcia budŜet Koordynowane gminy, Koordynowane 1000 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW NFOŚiGW, 105 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3. Zakup WyposaŜenia do Miejskiego Gmina Magazynu Przeciwpowodziowego Budowa zbiorników p/pow w gminie 4. 10 (10) 20 (20) 20 (20) 20 (20) BudŜet gminy, WFOŚiGW b.d. b.d. b.d. b.d. Marszałek Województwa, Gmina 1120 1120 RAZEM 10 (10) 20 (20) (20)) (20) Koszty w latach 2009-2012 2 250 tys. PLN (70 tys.) * - kwoty w tej pozycji nie wliczone do kosztów POŚ ** - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Wojcieszów w finansowaniu POŚ Koordynowane Koordynowane 9.6. Miasto Złotoryja 9.6.1. Ochrona wód Tabela 9.6.1.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony wód miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja proekologiczna i kampania informacyjna w sprawie racjonalnego korzystania z zasobów wodnych 2 opracowanie i wdroŜenie systemu informowania społeczeństwa o jakości wody w kąpieliskach 3. Tworzenie i aktualizacja bazy danych korzystających z bezodpływowych zbiorników ścieków oraz przydomowych oczyszczalni ścieków Przygotowanie techniczne inwestycji 4 gospodarki ściekowej budowa Kanalizacji Sanitarnej Przygotowanie modernizacji sieci wodno5 kanalizacyjnej 6. Inwentaryzacja na terenie gminy Złotoryja, punktów nielegalnego zrzutu ścieków Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Rodzaj przedsięwzięcia Własne gminy Gmina, jednostki 5 organizacyjne gminy 5 5 5 Urząd Miasta Powiatowy Sanitarny 5 5 - Inspektor - Potencjalne źródła finansowania BudŜet gminy Własne gminy Gmina - - - - BudŜet gminy Gmina, jednostki 30 organizacyjne gminy (30) 50 (50) - - BudŜet gminy, środki własne Gmina, jednostki 30 organizacyjne gminy (30) - - - BudŜet gminy, środki własne Gmina - 5 - 5 BudŜet gminy RAZEM 60 65 10 10 Koordynowane Koordynowane Własne gminy Koszty w latach 2009-2012: 145 tys. PLN (145 tys. zł) 106 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.6.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony wód miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN Rodzaj przedsięwzięcia Potencjalne źródła finansowe 2009 2010 2011 2012 - - - 300 (300) BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE 1700 (250) 3000 (600) 0 0 BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE 300 (300) 300 (300) 0 0 50 (50) - 50 (50) - 15 (15) 10 (10) 10 (10) 10 (10) 2065 (715) 3310 (910) 60 (60) Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. 2. 3. 4. 5. Zakup środków transportu i technicznych do obsługi kanalizacyjnego gminy urządzeń Gmina, jednostki systemu organizacyjne gminy Gmina, jednostki Rozbudowa kanalizacji sanitarnej organizacyjne gminy Gmina, jednostki Wymiana sieci wodno – kanalizacyjnej organizacyjne gminy Budowa kolektorów deszczowych, wraz z Gmina przyłączami na terenie miasta Złotoryja Gmina, jednostki Remont i modernizacja urządzeń melioracyjnych organizacyjne gminy RAZEM Koszty w latach 2009-2012 5745 tys. PLN BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane Koordynowane Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, Koordynowane NFOŚiGW, fundusze UE Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW, NFOŚiGW, fundusze UE 310 (310) (1995 tys.) Tabela 9.6.1.1.a. Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zaopatrzenia w wodę miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie i aktualizacja dokumentacji technicznych do celów modernizacji i Gmina, jednostki budowy linii przesyłowych i 20 organizacyjne gminy dystrybucyjnych sieci wody oraz ujęć wody 2. Gmina, jednostki Analiza stanu jakości sieci wodociągowej organizacyjne gminy RAZEM 20 Koszty w latach 2009-2012: Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne gmin 20 50 50 70 50 50 BudŜet gminy, WFOŚiGW, - BudŜet gminy, środki własne środki własne, Koordynowane 50 190 tys. PLN (190 tys.) 107 2012 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.6.1.1.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zaopatrzenia w wodę miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Modernizacje i naprawy sieci 2. 3. 4. Gmina, jednostki organizacyjne gminy Gmina Zakup urządzeń do sprawdzania stanu sieci Modernizacja Stacji Uzdatniania Wody Uzbrojenie nowych terenów Gmina Gmina RAZEM 0 Koszty w latach 2009-2012 Potencjalne źródła finansowe BudŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, środki własne, 50 (50) WFOŚiGW, fundusze UE BudŜet gminy, WFOŚiGW, 0 (0) 0 (0) NFOŚiGW, fundusze UE, 200 100 BudŜet gminy, środki własne, (200) (100) WFOŚiGW, fundusze UE 700 250 200 (400) (250) (200) 1150 tys. (850 tys.zł) 50 (50) 50 (50) 500 (200) 50 (50) 50 (50) Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Koordynowane Koordynowane Koordynowane 108 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.6.2. Gospodarka odpadami Tabela 9.6.2.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami miasta Złotoryja L.P. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Kontynuacja edukacji ekologicznej w zakresie selektywnej zbiórki odpadów, prowadzenie kampanii edukacyjnej n.t. prawidłowego postępowania z urządzeniami zawierającymi substancje zubaŜające atmosferę, pojazdami wycofanymi z eksploatacji, zuŜytym sprzętem elektr. i elektr., małogabarytowymi bateriami i akumulatorami, zuŜytymi olejami, odpadami biodegradowalnymi, odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, odpadami z PCB, komunalnymi osadami ściekowymi oraz organizacja i współorganizacja konkursów proekologicznych, 2. Kontynuacja programu selektywnej zbiórki odpadów i aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta Złotoryja w tym takŜe Programu Usuwania Azbestu z terenu Miasta Złotoryja (PUA) 3. Monitorowanie terenów po eksploatacji zasobów naturalnych i terenów pozostałych, pod kątem nielegalnego składowania odpadów Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne Gmina, organizacyjne (szkoły, publiczne) jednostki gminy 10(10) biblioteki 5(5) 10(10) 5(5) BudŜet gminy , WFOŚiGW Koordynowane Gmina Gmina RAZEM 10(10) - 10(10) 5(5) 20 (20) 20(20) Koszty w latach 2009-2012: 80 tys. PLN 10(10) 10(10) BudŜet gminy , WFOŚiGW 5(5) - 25(25) 15(15) BudŜet Gminy Własne (w ramach obowiązków słuŜbowych pracowników) (80 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ 109 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.6.2.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu gospodarki odpadami miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Likwidacja dzikich wysypisk odpadów Gmina 2. Utylizacja odpadów zawierających azbest w obiektach Miasta Złotoryja i obiektach Gmina mieszkańców Miasta RAZEM 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe 25(25) 25(25) 25(25) 25(25) BudŜet Gminy 290(10) 290(10) 290(10) 290(10) BudŜet Gminy, WFOŚiGW 315 (35) 315 (35) Koszty w latach 2009-2012 Rodzaj przedsięwzięcia Własne Własne 315 (35) 315 (35) 1260 (140) tys. PLN * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu PGO 9.6.3. Ochrona powietrza Tabela 9.6.3.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powietrza miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Edukacja ekologiczna w zakresie: wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, nowych technologii energooszczędnych i oszczędzania energii i źródeł odnawialnych 2. Przygotowanie programu obszarowego dotyczącego likwidacji niskiej emisji 3. Opracowanie zasad i wdroŜenie systemu dopłat do zmian ogrzewania na proekologiczne 4. Opracowanie audytów energetycznych dla obiektów uŜyteczności publicznej w gminie 5. Prace koncepcyjne i dokumentacyjne pod budowę dróg i obwodnic Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Własne Gmina, jednostki organizacyjne gminy 5 5 5 BudŜet gminy, Gmina - 5 5 - BudŜet gminy Gmina - 5 - - BudŜet gminy Gmina - 25 15 15 BudŜet gminy Zarząd Dróg, Gmina - BudŜet gminy, WFOŚiGW, środki Koordynowane własne ZD - 200 (50) 225 (75) - RAZEM 100 (50) 140 (90) Koordynowane Własne Własne 20 (20) Koszty w latach 2009-2012: 385 tys. PLN (185 tys. zł) * Wszystkie kwoty to udział gminy w POŚ 110 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.6.3.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powietrza miasta Złotoryja Opis przedsięwzięcia L.p. Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Likwidacja źródeł niskiej emisji lub zamiana na sprawniejsze urządzenia do produkcji ciepła w gminnych obiektach uŜyteczności publicznej 2. Ograniczenie oddziaływania zakładów przemysłowych * 3. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń przez realizację zadań termomodernizacyjnych 4. Zakup specjalistycznych maszyn i urządzeń technicznych dla potrzeb likwidacji liniowej niezorganizowanej emisji zanieczyszczeń Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Gmina, jednostki 0 organizacyjne gminy 100 50 (50) 50 (50) (100) Zakłady przemysłowe - 100 (0) 100 (0) 100 (0) Gmina - 100 (70) 100 (70) - 300 (80) 300 (80) 300 (150) BudŜet gminy, WFOŚiGW Środki własne, kredyt komercyjny, Koordynowane fundusze UE, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet gminy, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet gminy, NFOŚiGW - WFOŚiGW, 550 550 500 (200) (200) (250) Koszty w latach 2009-2012 1 600 tys.zł PLN (650 tys. zł.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ RAZEM 0 9.6.4. Hałas Tabela 9.6.4.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przed hałasem miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Wykonanie na terenie gminy pomiarów WIOŚ, Starostwo, Gmina akustycznych 2. Opracowanie mapy zagroŜeń Starostwo, Gmina akustycznych dla terenu powiatu 3. Aktualizacja i opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Gmina z uwzględnieniem podziału na strefy przemysłowe i mieszkalno-rekreacyjne Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 - 30 (0) 30 (0) 30 (5) - 20 (0) 20 (0) - 0 100 (100) 100 (100) 100 (100) Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane budŜet Starostwa Koordynowane BudŜet gminy, budŜet Starostwa Własne gminy BudŜet gminy 111 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 4. Opracowanie dokumentacji technicznych Zarządy Dróg, Gminy do budowy ekranów akustycznych i 0 Powiatu, Starostwo modernizacji dróg i obwodnicy * RAZEM 0 Koszty w latach 2009-2012: Własne gminy 100 (0) 100 (0) 100 (0) BudŜet gminy, Zarządy Dróg 250 (100) 250 (100) 230 (105) 730 tys. PLN (305 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ Tabela 9.6.4.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przed hałasem miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Budowa ekranów akustycznych szlakach komunikacyjnych* 2. 3. 4. 5. Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 przy Zarządy Dróg, Starostwo, Gmina Poprawa stanu nawierzchni istniejących dróg* Poprawa stanu technicznego środków transportu i przestrzegania obowiązujących przepisów Kodeksu Drogowego * Ograniczenie ponadnormatywnych emisji hałasu przez zakłady przemysłowe * Nasadzenia zieleni izolacyjnej wokół obiektów gminy Zarządy Dróg, Starostwo Gmina, 100 (100) Gmina, KP Policji, 30 (0) zakłady przemysłowe Zakłady Starostwo Gmina przemysłowe, - Potencjalne źródła finansowe Rodzaj przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane powiatu, budŜet 100 (0) 200 (0) 200 (0) budŜet województwa, WFOŚiGW 300 300 300 BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane (100) (100) (100) budŜet powiatu, WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, 30 (0) 30 (0) 30 (0) środki własne 100(0) 100 (0) 100 (0) Środki własne, komercyjne, WFOŚiGW 30 (30) 25 (25) 25 (25) 30 (30) BudŜet gminy kredyty Koordynowane Własne 160 555 655 660 (130) (125) (125) (130) Koszty w latach 2009-2012 1920 tys. PLN (510 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ RAZEM 112 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.6.5. Awarie przemysłowe i zdarzenia kryzysowe Tabela 9.6.5.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu zdarzeń kryzysowych miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania - 30 (30) - - BudŜet gminy 1 (1) 10 (10) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy 1 (1) 40 (40) 5 (5) 5 (5) Koszty w latach 2007-2010: 51 tys. PLN Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Opracowanie i aktualizacja koncepcji Systemu Zarządzania Kryzysowego dla Gmina Miasta Złotoryja 2. Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń Gmina dotyczących zagroŜeń kryzysowych RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane (51 tys.) Tabela 9.6.5.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu zdarzeń kryzysowych miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. PSP, OSP, gmina, Budowa jednolitego systemu łączności Starostwo, Policja, obejmującego PSP, słuŜby techniczne dystrybutorzy mediów gminy, OSP zasilających 2. Zakup niezbędnego dla słuŜb PSP, OSP, gmina, ratowniczych sprzętu pozwalającego na Starostwo, dystrybutorzy dotarcie do kaŜdej miejscowości i kaŜdego mediów zasilających miejsca 3. PSP, Gminy Powiatu, Zakup sprzętu ochrony osobistej Starostwo, dystrybutorzy ratowników mediów zasilających 4. Budowa Centrum Zarządzania Gmina, Starostwo Kryzysowego (wspólnego) RAZEM Rodzaj przedsięwzięcia Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe 10 (5) 10 (5) 10 (5) 10 (5) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜet gminy, środki własne, WFOŚiGW 160 (100) 200 (100) 160 (120) 100 (80) BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane budŜety gmin, środki własne WFOŚiGW BudŜet Państwa, budŜet Starostwa, Koordynowane 80 (30) 50 (25) 50 (35) 50 (20) budŜety gmin, środki własne, WFOŚiGW Gmina, budŜet powiatu, Koordynowane 50 (20) 50 (20) 50 (20) WFOŚiGW 250 310 270 210 (135) (150) (180) (125) Koszty w latach 2009-2012 1 040 tys. PLN (590 tys.) - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ 113 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 9.6.6. Ochrona przyrody Tabela 9.6.6.a Krótkoterminowe cele i zadania pozainwestycyjne z zakresu ochrony przyrody miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Gmina, jednostki Edukacja ekologiczna w zakresie ochrony organizacyjne (szkoły, 5 (5) 5 (5) 5(5) BudŜet gminy, WFOŚiGW przyrody biblioteki publiczne) 2. Opracowanie bazy danych pomników przyrody i innych chronionych form przyrody w formule Gmina 5(5) 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, WFOŚiGW GIS 3. Aktualizacja inwentaryzacji przyrodniczej Marszałek Województwa, BudŜet Państwa, budŜet gminy w tym takŜe inwentaryzacja gatunków 30 (0) 5 (0) Gmina WFOŚiGW rzadkich, ginących, zagroŜonych i siedlisk 4. Opracowanie dokumentacji technicznoGmina, Marszałek przyrodniczych dla nowych form ochrony 10 (5) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Województwa przyrody na terenie gminy 5. Rozwój szlaków turystycznych i ścieŜek Gmina, jednostki BudŜet Państwa, budŜet 10 (10) 10 (10) 10 (10) dydaktycznych na terenach interesujących organizacyjne WFOŚiGW przyrodniczo 6. Opracowanie PT renowacji parków miejskich Gmina 20 (20) 20 (20) BudŜet gminy 7. Opracowanie Koncepcji i Projektu na potrzeby Gmina Wg wyceny składających oferty BudŜet gminy budowy Schroniska dla Zwierząt RAZEM 5 (5) 35 (35) 80 (45) 25 (20) Koszty w latach 2009-2012: 145 tys. PLN (105 tys.) Rodzaj przedsięwzięcia Własne Koordynowane gminy, Koordynowane Własne rządowe gminy, Koordynowane Własne Własne * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ Tabela 9.6.6.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przyrody miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Zabiegi sanitarne i pielęgnacyjne istniejących pomników przyrody 2. Budowa nowych ścieŜek dydaktycznych na terenie obszarów przyrodniczo cennych Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Wojewoda gmina 0 Dolnośląski, Wojewoda Dolnośląski, Zarząd Parków Krajobrazowych, gmina 50 - - 10 (5) 10 (5) - Potencjalne źródła finansowe Rodzaj Przedsięwzięcia BudŜet Państwa, budŜet gminy, Koordynowane WFOŚiGW Koordynowane BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW 114 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 3. Rewaloryzacja parków na terenie miasta 4. Wojewódzki Konserwator Zabytków, gmina, Wojewódzki Konserwator Przyrody System Ochrony Zwierząt (budowa Gmina, Związek Gmin schroniska lub udział w budowie) Koordynowane 20 (5) 10 (5) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, WFOŚiGW 500 500 500 (100) (150) (150) 530 520 500 RAZEM 50 (5) (110) (160) (150) Koszty w latach 2009-2012 1600 tys. PLN (415 tys.) Analiza całości zagadnień związanych z ochroną przyrody uwidoczniły waŜny dla gminy problem dotyczący fragmentu przyrody oŜywionej, jakim jest ochrona zwierząt. Szczegółowe zapisy prawne dotyczące tego zagadnienia zawarte są w przepisach ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 106, poz. 1002 z 2003 roku z późniejszymi zmianami). Obowiązki gminy w tym zakresie określono w przepisach ustawy z 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. Nr 236, poz. 2008 z 2005 roku) wraz z późniejszymi zmianami, a w szczególności w art.3 ust. 2, punkt 5, z którego wynika konieczność organizacji ochrony przed bezdomnymi zwierzętami na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Troska o zwierzęta sprawia, Ŝe proponujemy dopisanie do Progamu Ochrony Środowiska zadania p.n. „budowę schroniska dla zwierząt”. Szczegółowe wymagania weterynaryjne dla prowadzenia schronisk dla zwierząt zawarte są w ustawie z 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zwierząt (Dz. U. Nr 69, poz. 625 z 2004 roku z późniejszymi zmianami) oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 23 czerwca 2004 roku (Dz. U. Nr 158, poz. 1657 z 2004 roku). Na takie potrzeby moŜna dokonać zarówno adaptacji istniejącego i spełniającego wymogi obiektu jak i budowy nowego obiektu budowlanego, przy czym naleŜy pamiętać o tym, Ŝe minimalna odległość od np. zakładów produkujących Ŝywność musi wynieść 150 m. Koszty budowy takiego obiektu mogą się kształtować w granicach ok. 1300 tys. PLN (dla powierzchni między 300 a 400 m2 i przy spełnieniu wymogów powyŜszego rozporządzenia oraz standardów europejskich). PowyŜszej kwoty nie wliczano w całości w koszt realizacji Programu Ochrony Środowiska dla gminy Złotoryja, poniewaŜ załoŜono wspólne z innymi gminami rozwiązywanie tego problemu. * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ - 9.6.7. Tereny poprzemysłowe Tabela 9.6.7.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony powierzchni ziemi miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Przygotowanie techniczne rekultywacji terenów poprzemysłowych, starych Zakłady przemysłowe obciąŜeń środowiska i obiektów, których eksploatacja dobiega lub dobiegła końca RAZEM Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane - - 25 (0) 25 (0) - - 25 (0) 25 () Koszty w latach 2009-2012: 50 tys. PLN BudŜety własne przedsiębiorstw (0 tys.) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ 115 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.6.7.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony powierzchni ziemi miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe Rodzaj Przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Rekultywacja terenów po działalności Skarb Państwa, zakłady BudŜet Państwa, środki własne, Koordynowane 600 (0) 600 (0) górniczej i przemysłowej przemysłowe kredyt komercyjny, WFOŚiGW RAZEM 600 (0) 600 (0) Koszty w latach 2009-2012 1200 tys.zł (0 tys.zł) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ 9.6.8. Ochrona przeciwpowodziowa Tabela 9.6. 8.a Krótkoterminowe cele i zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1. Współudział w opracowaniu dokumentacji określającej obszary naraŜone na RZGW, niebezpieczeństwo powodzi na terenie Gmina gminy 2. 3. 4. Aktualizacja Planu Ochrony Przeciwpowodziowej Miasta Prowadzenie szkoleń i ćwiczeń dotyczących ochrony przeciwpowodziowej Prace przedprojektowe i projektowe zbiorników retencyjnych na terenie gminy Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowania Rodzaj przedsięwzięcia Koordynowane Starostwo, 50 (0) - BudŜet Państwa, budŜet gminy, budŜet Starostwa - 50 (0) Gmina - 20 (20) 10 (10) - BudŜet gminy Starostwo, Gmina 5 (5) 5 (5) BudŜet gminy, budŜet Starostwa RZGW, Gmina - 45 (35) 35 (25) 5 (5) 5 (5) 120 (60) Koordynowane Koordynowane RAZEM WZMiUW, Koszty w latach 2009-2012: 5 (5) 100 (40) 5 (5) BudŜet Państwa, budŜet Koordynowane województwa, budŜet gminy 10 (10) 235 tys. PLN (115 tys. PLN) * - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ 116 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Tabela 9.6.8.b Krótkoterminowe zadania inwestycyjne z zakresu ochrony przeciwpowodziowej miasta Złotoryja L.p. Opis przedsięwzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1. Remont i modernizacja zabezpieczeń hydrotechnicznych na terenie gminy Złotoryja 2. Budowa zabezpieczeń hydrotechnicznych ujętych w „Programie dla Odry 2006” i mających znaczenie dla gminy Złotoryja * 3. Zakup WyposaŜenia do MiejskoGminnego Magazynu Przeciwpowodziowego 4. Budowa zbiorników p/pow w gminie Jednostka realizująca Szacunkowe koszty w tys. PLN 2009 2010 2011 2012 Potencjalne źródła finansowe RZGW, Marszałek Województwa, Gmina - BudŜet Państwa, 100 (0) 100 (0) województwa, budŜet WFOŚiGW RZGW - - 1000 (0) Gmina 10 (10) 20 (20) 20 (20) 20 (20) BudŜet gminy, WFOŚiGW 1000 (0) BudŜet Państwa, WFOŚiGW Rodzaj przedsięwzięcia budŜet Koordynowane gminy, NFOŚiGW, Koordynowane Koordynowane b.d. b.d. b.d. b.d. Marszałek Województwa, Gmina 1120 1120 RAZEM 10 (10) 20 (20) (20)) (20) Koszty w latach 2009-2012 2 250 tys. PLN (70 tys.) * - kwoty w tej pozycji nie wliczone do kosztów POŚ ** - kwoty w nawiasach stanowią szacunkowy udział miasta Złotoryja w finansowaniu POŚ Koordynowane 117 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 10. Źródła finansowania Programu. Źródła finansowania wszelkiego rodzaju planów i programów, jak w większości przypadków dzielimy na: o Własne o Zewnętrzne Własne źródła finansowania inwestycji to w przypadku samorządów, środki budŜetu. W tych sytuacjach, kiedy wnosi się aplikacje do instytucji zewnętrznych za źródła własne uznaje się takŜe środki pozyskane od innych instytucji, bez względu na ich formułę (dotacje lub poŜyczki). Źródła zewnętrzne to najczęściej: • • • • • • FUNDUSZE FUNDUSZE I PROGRAMY POMOCOWE BANKI INNE FUNDUSZE LEASINGOWE LINIE KREDYTOWE BANKÓW KOMERCYJNYCH 11. Zarządzanie i monitorowanie Programu Ochrony Środowiska 11.1. Zarządzanie Programem Instrumenty słuŜące do zarządzania środowiskiem wynikają z ustawy Prawo ochrony środowiska, Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, o ochronie przyrody, o Inspekcji Ochrony Środowiska, Prawo geologiczne i górnicze, Prawo budowlane. Do instrumentów zarządzania środowiskiem naleŜą: • • • instrumenty prawne instrumenty finansowe instrumenty społeczne i strukturalne Do instrumentów prawnych zaliczamy: • • • • • • • • • • pozwolenia zintegrowane pozwolenia wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do wód lub do ziemi pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza pozwolenia na wytwarzanie odpadów pozwolenia na emitowanie hałasu do środowiska pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych do środowiska decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia decyzje dotyczące gospodarki odpadami koncesje geologiczne na rozpoznanie i eksploatację surowców mineralnych raporty oddziaływania na środowisko Do instrumentów finansowych naleŜą: 118 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja • • • • • • • opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska – za emisje zanieczyszczeń do powietrza, za składowanie odpadów, za odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, za pobór wody powierzchniowej lub podziemnej itp. opłaty eksploatacyjne za pozyskiwanie kopalin administracyjne kary pienięŜne w zakresie przekroczeń określonych limitów w pozwoleniach, naruszenie decyzji zatwierdzających eksploatację składowiska odpadów lub decyzji określających miejsce i sposób magazynowania odpadów odpowiedzialność cywilna w zakresie szkód spowodowanych oddziaływaniem na środowisko kredyty i dotacje z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz innych funduszy, w tym fundusze UE pomoc publiczna w postaci preferencyjnych poŜyczek, kredytów, dotacji, odroczeń rozłoŜenia na raty itp. opłaty produktowe i depozytowe Instrumenty społeczne to: • • • edukacja ekologiczna informacja i komunikacja współpraca Głównym celem edukacji społecznej jest ukształtowanie świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz wykształcenie proekologicznych nawyków w Ŝyciu codziennym. Edukacja moŜe być realizowana w róŜnych formach i na róŜnych poziomach. Odbiorcami powinni być zarówno dorośli jak i dzieci oraz młodzieŜ. Dla odniesienia sukcesu w realizacji edukacji konieczna jest informacja o środowisku i podejmowanych działaniach na rzecz jego ochrony oraz umiejętność komunikowania się ze społeczeństwem. SłuŜby ochrony środowiska powinny współpracować z instytucjami naukowymi, pozarządowymi organizacjami ekologicznymi, instytucjami finansującymi przedsięwzięcia w zakresie ochrony środowiska oraz z sąsiednimi powiatami. Instrumenty strukturalne to: Program Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego do roku 2004 oraz cele długoterminowe do roku 2015 oraz Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego na lata 2000-2015. Dokumenty te określają główne cele i kierunki działań w ramach rozwoju gospodarczego, społecznego i ochrony środowiska. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego jest zgodny z zapisami powyŜszych dokumentów. 11.2. Monitorowanie Programu Jak kaŜdy System, Plan, Polityka BranŜowa, tak teŜ Program Ochrony Środowiska wymaga nadzorowania i sprawdzania. Jest ono wymagane nie tylko przepisem ustawy, ale takŜe ze względu na to, Ŝe po podjęciu decyzji o jego realizacji będą do jego wykonania angaŜowane organizacyjne i finansowe środki publiczne. Realizacja przedsięwzięć inwestycyjnych będzie wymagała zaciągnięcia kredytów. Z tych względów oraz z chęci sprawdzania czy jego realizacja postępuje zgodnie z załoŜeniami i czy uzyskuje się w realizacji zakładane efekty Plan będzie monitorowany na kilka sposobów. 119 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja 11.2.1. Monitoring wewnętrzny Monitoring wewnętrzny realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego będzie wykonywany zgodnie z zapisami ustawy Prawo ochrony środowiska. Do rozpoczęcia realizacji Programu i Planu będą potrzebne wewnętrzne decyzje (zarządzenia Starosty, uchwały Rady Powiatu). W związku z powyŜszym kaŜdy z tych organów, w sposób określony prawem i przynaleŜnymi kompetencjami będzie monitorował realizację wdroŜonego Programu. Najwygodniej dla Starosty będzie wykorzystanie do tego celu własnego funkcjonującego Wydziału odpowiedzialnego za ochronę środowiska. WyposaŜenie urzędu w dodatkowe etaty, dostęp do wiedzy o nowoczesnych technologiach, udział w targach, sympozjach i seminariach, pozwoli na skuteczne monitorowanie realizacji programu. 11.2.2. Monitoring uczestników Programu Ze względu na swój udział instytucjonalny, wykładane na realizację Programu Ochrony Środowiska środki finansowe do realizacji celów i zadań w nim określonych, organy zarządzające i nadzorcze spółek zaangaŜowanych w Program będą, w zwyczajowy i określany przepisami prawa sposób, dokonywać monitorowania realizacji celów, kosztów z tym związanych i uzyskiwanych efektów. Szczegóły tego monitorowania moŜna zawrzeć w umowie spółki lub w statucie i regulaminie związku, jeŜeli to on będzie odpowiedzialny za realizację zadań określonych w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego. 11.2.3. Monitoring zewnętrzny Przy realizacji Programu Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Złotoryjskiego, jego wykonawcy będą mieli do czynienia z dwoma rodzajami zewnętrznego monitoringu przedsięwzięć, które zostaną w nim określone i przyjęte do realizacji. Przedsięwzięcia inwestycyjne realizowane w ramach Programu i Planu, a zwłaszcza uzyskane przez nie efekty poprawiające stan środowiska czy teŜ prawidłowa eksploatacja instalacji, będzie kontrolowana przez Inspekcję Ochrony Środowiska i inne upowaŜnione do tego instytucje. Sam proces realizacji tych przedsięwzięć, aŜ do czasu ich uruchomienia będzie monitorowany prze instytucje, które wyłoŜą środki finansowe na ich fizyczne wykonanie. Ten monitoring będzie prowadzony takŜe po uruchomieniu inwestycji, aŜ do spłacenia zaciągniętych na ten cel kredytów. 12. Streszczenie Programu Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego jest opracowywany zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska (art.art. 14 – 18). Zgodnie z tym prawem, uwzględniając: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych i środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe, Starosta Powiatu jest zobowiązany przygotować Program Ochrony Środowiska. WyŜej wymienione przepisy oraz umowa ze Starostą Powiatu, są podstawą do opracowania niniejszego Programu. Zadaniem Programu jest podanie aktualnej sytuacji związanej z całym stanem środowiska w powiecie. W Programie dokonano analizy czynników, które wpływają na sytuację stanu zanieczyszczenia środowiska. Podano w nim krótką charakterystykę geograficzno-fizyczną powiatu. Podano uwarunkowania demograficzne i gospodarcze dla regionu. Krótko scharakteryzowano działalność przemysłową. Na podstawie moŜliwych, dostępnych danych uzyskanych (takŜe stron internetowych) z Wojewódzkiego Inspektoratu 120 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja Ochrony Środowiska, Urzędu Marszałkowskiego, Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego i Urzędów Gmin w powiecie złotoryjskim, Starostwa Powiatowego w Złotoryi, scharakteryzowano wszystkie komponenty środowiska, podając ich obciąŜenia emisyjne. Następnie na podstawie dostępnych badań i wyników pomiarów dokonano oceny stanu środowiska naturalnego w powiecie, analizując jego poszczególne komponenty, czyli wody powierzchniowe i podziemne, powietrze, hałas, przyrodę, powierzchnię ziemi, gospodarkę leśną i łowiecką, promieniowanie niejonizujące i odpady. PoniewaŜ dokumentację Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Złotoryjskiego przygotowano jako osobny dokument, to w Programie dokonano jedynie sygnalizacji tego problemu, pozostawiając szczegóły w dokumencie podstawowym. Plan scharakteryzował strumienie powstających odpadów. Omówił metody ograniczania ilości powstających odpadów i ich negatywny skutek na środowisko. Podał rodzaje i ilości instalacji do unieszkodliwiania odpadów, funkcjonujące na terenie powiatu. Na podstawie zgromadzonych danych dokonano w nim analizy wpływu gospodarki odpadami na stan środowiska gmin i powiatu. W Planie określono metody poprawienia stanu gospodarowania odpadami i cele krótkoterminowe i średniookresowe w dochodzeniu do poprawy. Po przeprowadzonej analizie i diagnozie, wskazano na kilka moŜliwych wariantów realizacji zadań wynikających z potrzeb poprawy stanu środowiska, w tym gospodarki odpadami. Określono wpływ tych rozwiązań, jeŜeli zostaną wdroŜone, na środowisko naturalne oraz wskazano potencjalne źródła finansowania wraz z przybliŜonymi kosztami, jeŜeli te w ogóle były moŜliwe do ustalenia. Dokonując analizy w zakresie diagnozy istniejącego sposobu gospodarki odpadami oraz prognozy przy powstawania nowych odpadów, wzięto pod uwagę dostępne dane statystyczne z róŜnych źródeł (WIOŚ, WUS, Urząd Marszałkowski) i dokonano tej analizy dla: Odpadów komunalnych podając ilości wytwarzanych odpadów oraz sposobów ich zagospodarowania Odpadów organicznych - strumieni, w których są generowane oraz ilości i sposoby zagospodarowania tego rodzaju odpadów Odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów niebezpiecznych Ilości i rodzajów, zdolności przerobu instalacji do unieszkodliwiania odpadów Po sektorowej analizie dotyczącej stanu środowiska w powiecie, zwrócono uwagę na tendencje, jakie się zarysowują w poszczególnych komponentach środowiska i wyeksponowano rodzaje i typy zagadnień, jakimi naleŜy się zająć w przyszłej działalności organów gmin, powiatu i innych jednostek organizacyjnych połoŜonych na terenie gmin i powiatu. Przy omawianiu pakietu zagadnień zwrócono takŜe uwagę na zagroŜenia płynące ze strony zjawisk powodziowych i innych zdarzeń o charakterze kryzysowym. Po tym określono środki i metody, jakimi powinno się operować, aby osiągnąć poprawę stanu środowiska. Ze względu na perspektywy czasowe oznaczono w Programie cele krótkoterminowe i średniookresowe. Dla poszczególnych części środowiska zaproponowano grupy zadań pozainwestycyjnych i inwestycyjnych, określając nazwy niektórych zadań, nakłady finansowe i harmonogram czasowy, jednostki realizujące i moŜliwe źródła finansowania. Dla zadań wychodzących poza 2012 rok (średnioterminowych) nie określano wielkości nakładów sygnalizując wyłącznie konieczność ich kontynuacji lub proponując rozpoczęcie nowych przedsięwzięć. W Programie Ochrony Środowiska scharakteryzowano równieŜ metody, jakimi powinno się uzyskiwać poprawę stanu aktualnego i grupy kosztów, jakie pojawią się przy realizacji poszczególnych celów i zadań w tych celach. Omówiono metody realizacji Programu i zasady monitorowania Programu. W bieŜącym dokumencie dokonano takŜe porównania głównych celów strategicznych określonych w „Programie zrównowaŜonego rozwoju i ochrony województwa dolnośląskiego”, podkreślając zgodność obu dokumentów w 121 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Złotoryjskiego-aktualizacja zasadniczych celach strategicznych i określanych kierunkach. W ostatniej części Programu zamieszczono niniejszy skrót i powołano się na źródła i opracowania, które zostały wykorzystane podczas realizacji i opracowania Programu. 13. Materiały wykorzystane Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12.2007 rok. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 2007. Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego 2007 Województwo Dolnośląskie – Podregiony, Powiaty, Gminy WUS 2007 Gilewska S. Geomorfologia Polski. PWN Warszawa, 1972. Kondracki J. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. Program Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego do 2004 roku oraz cele długoterminowe do roku 2015. Urząd Marszałkowski. Stan środowiska w województwie dolnośląskim w latach 1999-2007. Inspekcja Ochrony Środowiska. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Wrocław Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gmin Strategia modernizacji Odrzańskiego Sytemu Wodnego Program dla Odry 2006, oprac. prof. Janusz Zalewski, Wrocław 1999r. 122