Interakcja Człowiek-Komputer
Transkrypt
Interakcja Człowiek-Komputer
ICK – Jak to się zaczęło? • Początek XX wieku – rozwój badań dotyczących ludzkich Interakcja Człowiek-Komputer Cezary Bolek moŜliwości oraz wydajności • Druga Wojna Światowa – intensywne badania dotyczące interakcji występujących między człowiekiem i maszynami • 1949 – powstanie Naukowego Towarzystwa Ergonomicznego (Ergonomics Research Society) (ergonomia – fizyczna charakterystyka maszyn i systemów oraz sposobów ich oddziaływania na ludzką wydajność) • W miarę upowszechniania się komputerów – nowe terminy i dziedziny – Interakcja Człowiek-Maszyna (Man-Machine Interaction) oraz Interakcja Człowiek Komputer (Human Computer Interaction) Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Co to jest ICK ? Człowiek, Komputer, Interakcja • Człowiek – pojedynczy uŜytkownik, kilku uŜytkowników pracujących w • Interakcja zachodząca pomiędzy ludźmi oraz komputerami przy uwzględnieniu aspektów fizycznych, psychologicznych objętych kontekstem teoretycznym jak i praktycznym tego procesu • Z punktu widzenia projektanta – ICK obejmuje proces projektowania, implementacji oraz testowania komputerowych systemów interaktywnych pod kątem ich wykorzystania do pracy i realizacji zadań Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki grupie, grupy uŜytkowników w organizacji zajmujących się realizacją określonej części zadania lub procesu. KaŜdy próbujący wykonać pracę korzystając z technologii komputerowej. • Komputer – technologie obejmujące ogólnie rozumiane komputery począwszy od PC aŜ po superkomputery, ale takŜe systemy sterowania procesami oraz systemy wbudowane • Interakcja – dowolna komunikacja zachodząca między uŜytkownikiem i komputerem, bezpośrednia i pośrednia Bezpośrednia interakcja oparta jest na dialogu z bezpośrednim sprzęŜeniem zwrotnym Pośrednia interakcja obejmuje między innymi przetwarzanie wsadowe, sterowanie w oparciu o inteligentne sensory itp.. Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 1 Jakie dziedziny są zaangaŜowane w ICK ? Co czyni, Ŝe produkt jest udany? • Psychologia i kognitywistyka • • • • • • aby poznać ludzkie zdolności w zakresie percepcji, poznania oraz rozumienia Ergonomia aby operować w zakresie fizycznych moŜliwości człowieka Socjologia aby obejmować szerszy aspekt interakcji, człowiek jako członek społeczności, która go kształtuje Informatyka, elektronika aby być w stanie stworzyć, skorzystać z odpowiedniej technologii Biznes aby móc sprzedać Projektowanie graficzne aby stworzyć atrakcyjny i efektywny interfejs warstwy prezentacji Opis techniczny aby stworzyć dobrą instrukcję obsługi Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Musi być: • UśYTECZNY – aby spełniał rolę do jakiej był przeznaczony: odtwarzanie muzyki, gotowanie obiadu, formatowanie dokumentu • UśYWALNY – aby realizował do w sposób łatwy i naturalny, bez ryzyka pomyłki, itp. • UśYWANY – aby ludzie chcieli go uŜywać, był atrakcyjny zajmujący, zabawny, et. Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Człowiek • Ludzie posiadają ograniczone moŜliwości przetwarzania informacji Człowiek • Wymiana informacji odbywa się za pomocą szeregu kanałów komunikacyjnych we/wy: wzrokowy, słuchowy, dotykowy, ruchowy • Informacje przechowywane są w pamięci: sensorycznej, krótko-terminowej (roboczej), długo-terminowej • Informacja jest przetwarzana i wykorzystywana do: wnioskowania, rozwiązywania problemów, nabywania umiejętności, reagowania na błędy • Emocje wpływają na ludzkie moŜliwości. • KaŜdy człowiek jest inny Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 2 Przetwarzanie informacji przez człowieka Wzrok Uwaga (atencja) Dwa etapy przetwarzania wizualnego: Zmysły Przewodnictwo doznań Percepcja Decyzja, wybór reakcji Czynność Efektory Pamięć krótkoterminowa • fizyczny odbiór bodźców • przetwarzanie i interpretacja bodźców Pamięć długoterminowa Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Oko – fizyczny odbiór bodźców Interpretacja sygnałów • Rozmiar i odległość Kąt widzenia wskazuje jaką część widzianej sceny zajmuje dany obiekt (zaleŜy od rozmiaru i Mechanizm odbierania bodźców wzrokowych i przekształcania na informację: kąt widzenia odległości od oka) Ostrość widzenia – zdolność do postrzegania szczegółów • światło odbija się od obiektów • światło tworzące obrazy przechodzi przez soczewkę formuje na siatkówce obraz („do góry nogami”) • siatkówka zawiera komórki światłoczułe (pręciki czułe na światło o niskim natęŜeniu, czopki czułe na barwę) • komórki zwojowe w siatkówce dokonuję wstępnego wykrywania ruchu i wzorów, informacja przekazywana jest do mózgu Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki (ograniczona) Podobne obiekty o róŜnych rozmiarach mogą być postrzegane jako takie same kąt widzenia Dodatkowe informacje (jak np. nakładanie) mogą pomóc w ocenie rozmiaru i odległości Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 3 Interpretacja sygnałów • Jasność • Subiektywna ocena natęŜenia światła docierającego do oka • Wpływ na ocenę ma luminancja obserwowanych obiektów • Mierzona za pomocą pojęć określających wielkość zmian w luminancji, która moŜe być zauwaŜona • ostrość widzenia rośnie wraz z luminancją, ale zwiększa się teŜ wraŜliwość na migotanie Interpretacja sygnałów • System widzenia człowieka posiada mechanizmy kompensujące: ruch zmiany luminancji • Kontekst jest wykorzystywany do rozwiązywania problemów związanych z niejednoznacznością. • Kolor ZłoŜony z: barwy (określony przez długość fali światła), jasności oraz nasycenia (udział bieli w kolorze) Czopki są wraŜliwe na fale świetlne o róŜnych długościach Czułość na barwę niebieska jest najmniejsza 8% męŜczyzn i 1% kobiet jest daltonistami Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Złudzenia optyczne Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Czytanie • Proces czytania składa się z kilku etapów: Nadmierna kompensacja mechanizmu widzenia moŜe powodować złudzenia optyczne odbiór wzorów wizualnych poszczególnych słów dekodowanie w oparciu o wzorce językowe interpretacja na poziomie składniowym, semantycznym i pragmatycznym (kontekstowym) • Proces czytania składa się z ruchów oka: sakkady i fiksacje (w tym regresje). • Percepcja odbywa się w czasie fiksacji (94% czasu złudzenie Ponzo złudzenie Mullera Lyera odbioru informacji wzrokowej) • Kształt wyrazów ma istotne znaczenie dla percepcji (dlatego wyrazy pisane kapitalikami czytane są wolniej) • Odwrotny kontrast zwiększa wydajność czytania (wyŜsza luminancja, lepsza ostrość widzenia) Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 4 Słuch • Dostarcza informacji o otoczeniu: odległości, kierunki, obiekty etc. • Budowa fizyczna: ucho wewnętrzne – ochrona ucha wewnętrznego, ucho środkowe – ucho zewnętrzne – wzmacnianie dźwięku przesył fal dźwiękowych (wibracji) do ucha wewnętrznego chemical wytwarzanie chemicznych mediatorów, wywołujących impulsy nerwowe w nerwie słuchowym • Dźwięk Słuch • Człowiek słyszy dźwięki o częstotliwościach od 20Hz do 15kHz jest w stanie dostrzec zmiany częstotliwości poniŜej 1.5Hz (dla niskich zakresów częstotliwości słyszalnych) mniejsza zdolność rozróŜniania częstotliwości wysokich niŜ niskich • System słuchowy człowieka posiada mechanizmy filtrowania i dostosowawcze wysokość głośność barwa – częstotliwość fali – amplituda fali – kształt fali jest w stanie odbierać i prawidłowo przetwarzać dźwięki w zaszumionym otoczeniu przykład: fenomen cocktail party Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Dotyk • Dostarcza waŜnych informacji zwrotnych z otoczenia. • Jest jednym z kluczowych zmysłów dla osób z dysfunkcją wzroku • Bodźce odbierane są za pomocą receptorów usytuowanych w Reakcja i ruch • Czas niezbędny do wykonania czynności w odpowiedzi na bodziec: czas reakcji + czas realizacji czynności skórze (receptory somatyczne): termoreceptory nocyceptory mechanoreceptory – ciepło i zimno – silny nacisk, ból – nacisk (szybko i wolno adaptujące) • RóŜne obszary skóry mają róŜną czułość oraz rozdzielczość odbierania bodźców dotykowych (n.p. palce mają największą rozdzielczość dotykową) • Proprioreceptory - określenie ruchu kończyn i ich połoŜenia względem ciała oraz sił grawitacji. odbiór bodźców i ich interpretacja wpływają na komfort i wydajność pracy Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki • Czas realizacji czynności zaleŜy od wieku, sprawności, etc. • Czas reakcji zaleŜy od rodzaju bodźca: wzrokowy ~ 200ms słuchowy ~ 150 ms ból ~ 700ms • Krótszy czas reakcji z reguły skutkuje zmniejszona dokładnością (niewprawny operator) lecz nie zawsze (wprawny operator). Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 5 Reakcja i ruch Szybkość wykonania i dokładność ruchu muszą istotnymi parametrami przy projektowaniu systemów interaktywnych • Prawo Fitt’a określa czas niezbędny do wskazania obiektu na ekranie: Mt = a + b log2(D/S + 1) gdzie: a i b są empirycznie dobranymi stałymi Mt – czas pozycjonowanie D - odległość S – rozmiar obiektu (celu) Trzy rodzaje pamięci: Pamięć SENSORYCZNA •Ikonograficzna •Dźwiękowa •Dotykowa Uwaga Pamięć KRÓTKOTERMINOWA Powtarzanie (robocza) Pamięć DŁUGOTERMINOWA • Informacja odbierana przez zmysły moŜe zatrzymać się na jednym z poziomów Wnioski: Pamięć obiekty tak duŜe jak to moŜliwe odległości tak małe jak to moŜliwe Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Pamięć sensoryczna • Bufor bodźców odbieranych przez zmysły pamięć ikonograficzna: bodźce wzrokowe pamięć dźwiękowa: bodźce słuchowe pamięć dotykowa: bodźce dotykowe • Przykład dźwięk stereo (dźwięki docierają z róŜnym opóźnieniem są przechowywane w sensorycznej pamięci dźwiękowej dzięki czemu moŜna zidentyfikować ich kierunek) Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Pamięć krótkoterminowa • Podręczny „Notatnik” na informacje szybki dostęp ~ 70ms szybkie zanikanie ~ 1000ms ograniczona pojemność: • 7±2 znaków • 7±2 grup znaków • Pamięć sensoryczna jest ciągle „nadpisywana” Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 6 Pamięć krótkoterminowa - przykłady (6x5, pamięć, 6x30, pamięć, dodanie wyników) (2x3=6, więc 2x35=70, więc 3x70 -> wynik) Tu uŜywana jest pamięć krótkoterminowa. • Pamięć krótkoterminowa, pojemność 7±2 znaków 212348278493202 • Dzięki grupowaniu moŜna zapamiętać większą liczbę znaków 48 601 654 432 • Kontekstowość pomaga zwiększyć efektywność STR YKO TCH ODZ IPO DAC HUP • Repozytorium całej naszej wiedzy wolny dostęp ~ 1/10 sekundy wolne zanikanie, bądź jego brak ogromna pojemność • Dwa rodzaje epizodyczna – szeregowo uporządkowane, zderzenia, umiejętności… semantyczna – ustrukturyzowana pamięć faktów, idei, umiejętności… Pamięć semantyczna jest pochodną pamięci epizodycznej, dzięki czemu istnieje moŜliwość tworzenia nowych koncepcji na bazie doświadczenia Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Pamięć długoterminowa Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Pamięć długoterminowa – Sieć semantyczna szczeka • Struktura pamięci semantycznej umoŜliwia efektywny dostęp do informacji gromadzi relacje między podstawowymi „cząstkami” informacji zapewnia mechanizmy wnioskowania t jes tropi jest PIES porusza się pilnuje owce OWCZAREK posiada ogon OGAR wielkość: średnia COLLIE Charlie Brown BEAGLE wielkość: mały instancja SNOOPY postać ksiąŜkowa postać komiksowa maść: brązowy/biały, czarny/biały, czarny SHADOW a cj an st in maść: brązowy, czarny/biały ciel przyja Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki posiada cztery kończyny st je dziedziczenie – węzły pochodne dziedziczą właściwości po węzłach nadrzędnych ściśle określone relacje między poszczególnymi informacjami wnioskowanie poprzez dziedziczenie oddycha jest jest • Model: sieć semantyczna ZWIERZE instan cja • Proszę pomnoŜyć 35 x 6… Pamięć długoterminowa postać filmowa maść: brązowy/biały LASSIE maść: brązowy/biały Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 7 Model klatkowy pamięci długoterminowej Model skryptowy pamięci długoterminowej • Informacja gromadzona w struktury danych • Składowe struktury reprezentują dane: ustalone, • Zbiór informacji o charakterze stereotypowym wykorzystywanych do domyślne, zmienne. Reprezentują dane przykładowe, najczęściej występujące i zawsze występujące • Tworzenie relacji typ-podtyp • Skrypt posiada elementy, które mogą przyjmować róŜną formę w PIES COLLIE Zawsze nogi: 4 Zawsze gatunek: PIES rasa: owczarek Najczęściej dieta: mięsna dźwięk: szczekanie Najczęściej wielkość: 65 cm Zmienne wielkość kolor Zmienne kolor Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Model skryptowy pamięci długoterminowej Skrypt wizyty u weterynarza Warunki początkowe: pies chory weterynarz przyjmuje właściciel ma pieniądze Rezultat: pies czuje się lepiej właściciel biedniejszy weterynarz bogatszy Obiekty: stół do badań lekarstwa przyrządy Role: Sceny: weterynarz bada stawia diagnozę leczy właściciel przyprowadza psa płaci zabiera psa przybycie do przychodni oczekiwanie w poczekalni badanie płacenie Alternatywy: pies wymaga leczenia pies wymaga operacji Warunki początkowe – warunki jakie muszą być spełnione aby skrypt został aktywowany Rezultat realizacji skryptu – warunki jakie będą spełnione po zakończeniu realizacji skryptu Obiekty – obiekty występujące w zdarzeniach opisywanych przez skrypt Role – Czynności wykonywane przez poszczególnych uczestników Sceny – Sekwencje zdarzeń Alternatywne ścieŜki – wariacje od ustalonego scenariusza, scenariusze alternatywne Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki interpretacji występujących sytuacji i podejmowaniu na tej podstawie odpowiednich czynności zaleŜności od kontekstu, w którym realizowany jest dany skrypt. Warunki początkowe – warunki jakie muszą być spełnione aby skrypt został aktywowany Rezultat realizacji skryptu – warunki jakie będą spełnione po zakończeniu realizacji skryptu Obiekty – obiekty występujące w zdarzeniach opisywanych przez skrypt Role – Czynności wykonywane przez poszczególnych uczestników Sceny – Sekwencje zdarzeń Alternatywne ścieŜki – wariacje od ustalonego scenariusza, scenariusze alternatywne Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Model pamięci długoterminowej – Reguły postępowania • Reprezentuje wiedzę proceduralną • Reguły Warunek/Czynność jeŜeli warunek jest spełniony to uŜyj reguły aby określić czynność IF pies macha ogonem THEN pogłaszcz IF pies warczy THEN uciekaj Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 8 Pamięć długoterminowa - operacje Pamięć długoterminowa - zapamiętywanie • Zapamiętywanie informacji odbywa się poprzez powtarzanie (wielokrotną ekspozycję informacji lub bodźca) Trzy podstawowe operacje wykonywane przez pamięć długoterminową: • zapamiętywanie (zapisywanie informacji) • zapominanie (usuwanie informacji) • przypominanie (dostęp do informacji) informacja przechodzi z pamięci krótkoterminowej do długoterminowej • „Hipoteza Czasu Całkowitego” (Ebbinghaus) wielkość przyswojonej informacji jest wprost proporcjonalna do całkowitego czasu powtarzania (przyswajania) • Efekt rozłoŜenia uczenia w czasie Proces zapamiętywania jest bardziej efektywny gdy jest rozłoŜony w czasie • Informacje ustrukturyzowane, o podłoŜu znaczeniowym, osadzone w kontekście są znacznie łatwiej i szybciej zapamiętywane Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Pamięć długoterminowa - zapominanie Dwa zjawiska: Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Pamięć długoterminowa – dostęp do informacji • Przypominanie • Zanik informacja jest tracona stopniowe, bardzo powoli • Interferencja, wypieranie nowe informacje wypierają stare: interferencja retroaktywna (wypierająca) stare informacje mieszają się z nowymi: aktywna inhibicja (hamowanie) w pamięci pozostaje zawsze część, ale pamięć bywa selektywna… Proces odtwarzania informacji z pamięci moŜe być wspierana przez bodźce wspierające: np. kategoryzacja, symbolizacja, itp. • Rozpoznawanie Informacja niesie wiedzę o tym co było „widziane” wcześniej Mniej złoŜone niŜ przypominanie – informacja jest podpowiedzią samą w sobie …informacje nacechowane pozytywne emocjami pamiętane są lepiej – podświadomie moŜemy „zadecydować”, które informacje „zapomnieć”. Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 9 Wnioskowanie dedukcyjne Myślenie • Dedukcja: Wnioskowanie mające na celu dojście do określonego wniosku na podstawie załoŜonego wcześniej zbioru przesłanek. n.p. • Wnioskowanie dedukcja, indukcja, abdukcja • Rozwiązywanie problemów Wszystkie ziarna fasoli w tym worku są białe. Te nasiona pochodzą z tego worka. Zatem, są one białe. • Oparte na przesłankach, które nie zawsze muszą być prawdziwe, więc konkluzja takŜe nie musi być prawdziwa: n.p. Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Gdy pada deszcz ziemia jest sucha. Właśnie pada deszcz. Zatem, ziemia jest sucha. Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Dedukcja Wnioskowanie indukcyjne • Indukcja: • Czasami dedukcja stosowana jest niepoprawnie Generalizacja: przypadków obserwowanych na przypadki nieobserwowane n.p. Wszystkie widziane słonie miały trąby Zatem, wszystkie słonie mają trąby. • Konflikt logicznej wiarygodności i prawdy … n.p. Niektórzy ludzie są dziećmi. Niektóre dzieci płaczą. Wniosek – niektórzy ludzie płaczą Słuszne wnioskowanie ? Te ziarna pochodzą z tego worka. Są one białe. Zatem, wszystkie ziarna w tym worku są białe • Zawodne: MoŜna udowodnić tylko fałsz, nie prawdę … ale uŜyteczne ! • Ludzie lepiej radzą sobie z przesłankami wprost niŜ odwrotnymi n.p. karty Wason‘a. Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 10 Karty Wason‘a 7 E 4 K Jeśli na jednej stronie karty jest samogłoska to po drugiej stronie jest liczba parzysta Czy to prawda ? Ile kart naleŜy odwrócić aby udowodnić tezę ? … i które karty Najczęstsza odpowiedź: E i 4. Rezultat korzystania z przesłanek wprost. Przesłanki odwrotne: jeŜeli znajdziemy kartę, która ma nieparzystą liczbę po jednej stronie i samogłoskę po drugiej, to zanegujemy tezę. Wnioskowanie abdukcyjne • Wnioskowanie od zdarzenia do przyczyny. (JeŜeli B jest prawdziwe i jeŜeli z A wynika B, to A jest prawdziwe) np. Stefan prowadzi szybko gdy jest pijany. Stefan prowadzi szybko, zakładamy, Ŝe jest pijany. Te ziarna są białe. Ziarna w tym worku są białe. Zatem, ziarna te pochodzą z tego worka. • Zawodne: często prowadzi do złych wniosków Dlatego: E i 7. Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Rozwiązywanie problemów • Proces poszukiwania rozwiązań nowych zadań w oparciu o istniejącą bazę wiedzy. • Wiele teorii. • Teoria Gestalt opracowana przez behawiorystów opiera się na idei powielania znanych reakcji, próbach i błędach rozwiązywanie problemów twórcze i odtwórcze twórcze opiera się na rozumieniu problemu i jego restrukturyzacji teoria atrakcyjna lecz nie w pełni jest w stanie wyjaśnić problem „rozumienia” wykracza poza behawioryzm, wstęp do teorii twórczego przetwarzania informacji Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Rozwiązywanie problemów Teoria przestrzeni problemu przestrzeń problemu obejmuje stany problemu rozwiązanie problemu opiera się na generowaniu stanów w oparciu o dostępne operatory (czynności) w celu wyboru operatorów moŜna posłuŜyć się heurystyką n.p. analiza means-ends operatory muszą być dobrze zdefiniowane w ramach systemu przetwarzania informacji człowieka szeroko stosowane przy rozwiązywaniu problemów w dobrze zdefiniowanych dziedzinach Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 11 Rozwiązywanie problemów • Analogie Popełniane błędy Rodzaje popełnianych błędów mapowanie analogii: • nowe problemy z nowej dziedziny? • wykorzystanie wiedzy o rozwiązaniu podobnego problemu z podobnej dziedziny mapowanie analogii bywa trudne jeśli dziedziny są semantycznie róŜne • Nabywanie doświadczenia doświadczenie opiera się na efektywnym grupowaniu i kategoryzacji rozwiązań • pogrupowane informacje skutkują bardziej optymalnym wykorzystaniem pamięci krótkoterminowej • pojęciowe podejście raczej niŜ zwykłe powierzchowne grupowanie efektywna strukturyzacja informacji • pomyłki dobre intencje, zła realizacja przyczyna: brak doświadczenia, nieuwaga, etc. zmiana warunków realizacji zadania powoduje z reguły wzrost liczby pomyłek • błędy „złe intencje” przyczyna: błędne rozumienie ludzie tworzą modele myślowe w celu zdefiniowania oczekiwanego zachowania. jeśli model jest błędny, powstają błędy Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Emocje • Wiele teorii dotyczących idei powstawania emocji James-Lange: emocje są naszą interpretacją fizjologicznych reakcji na bodźce Cannon: emocje są psychologiczną reakcją na bodźce Schacter-Singer: emocje są wynikiem naszej oceny fizjologicznych reakcji w świetle sytuacji w jakie się znajdujemy • Emocje są wynikiem zarówno naszych kognitywnych (poznawczych) reakcji na bodźce jak i tych fizycznych Emocje • Biologiczna reakcja na bodziec fizyczny określany jest mianem afektu. • Afekty mają wpływ na naszą reakcje na określone sytuacje pozytywne → twórcze rozwiązywanie problemów negatywne → zawęŜone myślenie “Negatywne afekty mogą uczynić trudnymi nawet proste zadania; pozytywne afekty mogą uczynić łatwiejszymi zadania trudniejsze” (Donald Norman) Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 12 Emocje • Implikacje przy projektowaniu interfejsu Stres powoduje, ze rozwiązywanie problemów staje się trudniejsze Zrelaksowany uŜytkownik wybacza niedociągnięcia interfejsu Estetyczny i przyjemny interfejs wywołuje pozytywne afekty Cezary Bolek. Katedra Informatyki. Uniwersytet Łódzki 13