Rynek walutowy

Rynek walutowy - Forex
1
Rynek FOREX
•
•
•
Największy rynek świata
•
•
•
Rynek OTC
Rynek wymiany walut
Wielkość dziennych obrotów wynosi ok. 4 bln
USD
Globalny charakter rynku
Funkcjonuje 24 godziny na dobę przez 5 dni w
tygodniu
2
Instrumenty pochodne
Instrumenty pochodne = derywaty
Instrumenty pochodne są to papiery
wartościowe, których konstrukcja opiera się na
cenie innych papierów wartościowych,
indeksów lub towarów. Ich cena jest pochodną
ceny aktywów bazowych – stąd ich nazwa.
3
Instrumenty pochodne
•
Zasady obrotu instrumentami pochodnymi są
maksymalnie uproszczone:
•
Zrezygnowano z dostaw aktywu bazowego –
wszelkie transakcje rozliczane są, jako różnica
między ceną kupna i sprzedaży
•
Wprowadzono element dźwigni finansowej – od
stron kontraktu pobierane są tylko częściowe
depozyty zabezpieczające wartość transakcji, a
nie cała suma potrzebna do realizacji kontraktu
4
Dźwignia finansowa
•
Dźwignia finansowa potocznie zwana jest lewarem. Efekt
dźwigni finansowej polega na tym, że inwestor angażuje
mniejszą kwotę w zakup kontraktu niż musiałby wyłożyć na
aktywa bazowe kontraktu, a przy tym osiąga ten sam zysk,
jak w przypadku zakupu kontraktu na rzeczywiste aktywa
bazowe.
•
Korzystanie z dźwigni finansowej to inwestowanie bez
płacenia pełnej wartości za nabywane papiery. W przypadku
kontraktów terminowych dźwignię finansową daje samo
wniesienie depozytu zabezpieczającego, zamiast opłacenia
pełnego kontraktu. W przypadku akcji, dźwignią finansową
będzie zakup akcji częściowo na kredyt.
5
Instrumenty pochodne
•
•
•
•
Kontrakty terminowe (forward, futures)
Opcje
Swapy
Warranty
6
Kontrakt terminowy
Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy
dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje
się do nabycia a druga do sprzedaży w ściśle
określonym, przyszłym terminie po ściśle
określonej w momencie zawarcia transakcji
cenie, określonej ilości wystandaryzowanego
instrumentu bazowego lub dokonania
równoważnego rozliczenia finansowego.
7
Pozycje na rynku
terminowym
•
Nabywca kontraktu otwierając pozycję długą (kupując
kontrakt), zobowiązuje się i jednocześnie nabywa prawo do
odebrania, kupienia, w przyszłości określonej ilości instrumentu
bazowego po określonej cenie. Nabycie kontraktu stanowi
więc zobowiązanie się do określonego działania w przyszłości.
•
Sprzedawca kontraktu zajmując pozycję krótką (sprzedając
kontrakt), zobowiązuje się a zarazem nabywa prawo do
dostarczenia, sprzedania, określonej ilości instrumentu na który
opiewa kontrakt po określonej cenie w określonym momencie
w przyszłości. Sprzedawca kontraktu podobnie jak nabywca
zobowiązuje się do podjęcia ściśle określonego działania
w przyszłym terminie.
8
Forward a futures
•
•
•
Futures jest przedmiotem obrotu na giełdzie
•
Forward to umowa z bankiem
Futures jest standaryzowany
Futures ma zagwarantowane rozliczenie
(depozyt zabezpieczający)
9
Rynki OTC
10
Rynek OTC (Over the
Counter)
Nieregulowany rynek pozagiełdowych
instrumentów finansowych, transakcje
realizowane są przez dwie strony za
pośrednictwem telefonu lub elektronicznych
systemów. Nie ma jednego centralnego miejsca
obrotu.
11
Rynek OTC
•
Rynek kierowany cenami (ofertami) o ciągłym i
negocjacyjnym charakterze
•
Płynność obrotu stymulowana przez konkurencję
market-makerów
•
Zdecentralizowany charakter obrotu,
realizowanego w rozproszonym systemie
informatycznym
•
Możliwość uczestniczenia indywidualnego
inwestora w obrocie na światowych rynkach
12
Obrót na rynku OTC
•
W dniach od poniedziałku do piątku jest
nieprzerwany i nie jest oparty wyłącznie na
notowaniach jak w przypadku giełdy
•
Oferty zgłaszane przez uczestników obrotu
mogą być modyfikowane w dowolnym czasie
•
Możliwość wielokrotnego w ciągu dnia
obrotu kupna/sprzedaży tego samego
instrumentu
13
Rynek OTC w Polsce
•
Handel rozpoczyna się w godzinach nocnych
naszego czasu w ramach sesji azjatyckiej, nad
ranem zaczyna się sesja europejska a dzień
zamyka rozpoczęta w godzinach
popołudniowych sesja amerykańska
•
Najwyższą aktywnością inwestorów cechują
się godziny 8.00-10.00 rano oraz 14.00-17.00
po południu
14
Różnice między OTC a
GPW
•
•
•
Notowania trwają 24 na dobę
Rynek o najwyższej płynności
Nasze zlecenie trafia na jeden globalny rynek
o nieprzerwanym obrocie
15
Różnice między OTC a
GPW
•
•
•
Brak prowizji i opłat rozliczeniowych
•
Równy dostęp do informacji, wiele źródeł
dostarczających różnorodnych wiadomości,
darmowe notowania
•
Brak znaczącego wpływu dużych graczy
Brak ograniczeń (np. krótka sprzedaż)
Jedna, stała wartość depozytu zabezpieczającego
która pozwala inwestorom na maksymalnie
wykorzystywać swój kapitał
16
Instrumenty rynku OTC
•
•
•
Kontrakty różnic kursowych (KRK)
Opcje
Swapy
17
Swap
•
Transakcja swap jest to umowa, na podstawie której dwie
strony kupują i sprzedają wzajemnie serię strumieni
finansowych, które charakteryzują się sta­łym lub zmiennym
oprocentowaniem, w tej samej lub różnych walutach, których
wartość jest dla stron transakcji ekwiwalentem w momencie
zawarcia umowy.
•
Swap walutowy (currency swap) polega na wymianie
okresowych płatności w jednej walucie na okresowe płatności w
drugiej walucie, aż do momentu wygaśnięcia kontraktu.
Płatności, wynikające z kontraktu swap, mogą być oparte o stałe
lub zmienne stopy procentowe. Tego typu swap umożliwia obu
stronom ograniczenie skutków zmian kursu walut oraz pozwala
na zmniejszenie kosztów finansowania.
18
Opcja
Opcja to kontrakt finansowy, w którym
kupujący ma prawo (ale nie obowiązek)
nabyć/sprzedać aktywo bazowe po określonej
wcześniej cenie i w ustalonym terminie, a
sprzedający ma obowiązek spełnić żądanie
kupującego.
19
Strony kontraktu
opcyjnego
Kupujący
w zamian za prawo do zrealizowana swojej opcji płaci
premię (cenę opcji) określając tym samym maksymalną
stratę, jaką jest w stanie zaakceptować.
Sprzedający (wystawca opcji)
otrzymuje na swój rachunek premię opcyjną w zamian za
obowiązek zrealizowania swojego zobowiązania wobec
kupującego. Premia ta stanowi maksymalny zysk jaki może
on osiągnąć na tej transakcji.
20
Zastosowanie opcji
kupna
Kupno opcji kupna (Long call) •
Przewidywany wzrost ceny instrumentu
bazowego
Sprzedaż opcji kupna (short call)
•
Przewidywany spadek lub niewielki wzrost
ceny instrumentu bazowego
21
Zastosowanie opcji
sprzedaży
Kupno opcji sprzedaży (Long put) •
Przewidywany spadek ceny instrumentu
bazowego
Sprzedaż opcji sprzedaży (Short put)
•
Przewidywany wzrost lub niewielki spadek
ceny instrumentu bazowego
22
Kontrakty różnic
kursowych (CFD)
•
CFD jest to umowa z drugą stroną kontraktu o
wymianę różnicy, która wystąpiła miedzy ceną
otwarcia pozycji, a jej zamknięciem
•
Kontrakty różnic kursowych wykorzystują w dużym
stopniu działanie dźwigni finansowej – zawarcie
transakcji oznacza zaangażowanie środków
stanowiących jedynie cześć jej nominalnej wartości
•
Otwarcie znacznych pozycji wymaga z reguły
posiadania niewielkich środków, traktowanych jako
depozyt zabezpieczający
23
Zalety KRK
•
elastyczność – brak określonej daty rozliczenia;
rozliczenie następuje w momencie zamknięcia pozycji.
Pozycja w kontrakcie może być rolowana nawet przez
okres roku
•
kwotowania według cen natychmiastowych –
kurs, po którym dokonuje się kupna/sprzedaży kontraktu to
aktualny kurs natychmiastowy z rynku międzybankowego
•
wycena pozycji w czasie rzeczywistym – wycena
pozycji następuje w czasie rzeczywistym, zmiany wartości
portfela następują wraz z uaktualnieniem kursu walutowego
z uwzględnieniem naliczonych punktów swapowych
24
Zalety KRK
•
brak fizycznej dostawy – rozliczeniu podlega wyłącznie
różnica pomiędzy kursami otwarcia i zamknięcia pozycji w
kontrakcie ponieważ sam kontrakt jest rozliczany gotówkowo
(wyjątek: transakcje z PLN)
•
możliwość zawarcia transakcji z fizyczną dostawą
waluty - operacja daje gwarancję zrealizowania kupna/
sprzedaży po cenie z dnia otwarcia pozycji
•
możliwość korzystania z tzw. dźwigni finansowej –
depozyt potrzebny do kupna lub sprzedaży kontraktu wynosi z
reguły od 1% dla kontraktów walutowych, 3% w przypadku
instrumentów opartych o towary i poziomy indeksów i 10 % dla
akcji
25
Zasady zarządzania ryzykiem
kontraktów różnic kursowych
•
ustalanie odpowiedniej wielkości zaangażowania na
danym rynku
i wysokość globalnej ekspozycji
•
•
•
•
zamykanie stratnych pozycji
korzystanie ze zleceń obronnych stop loss
nieprzetrzymywanie dużych ekspozycji przez weekend
zabezpieczanie pozycji innymi instrumentami np.
opcjami
26
Rynek walutowy - Forex
27
Rynek walutowy
Ogół transakcji kupna i sprzedaży walut
różnych krajów w celu regulowania
zobowiązań płatniczych w obcych walutach w
tym spekulacja i interwencje. Rynek walutowy
to system współzależnych transakcji kupna i
sprzedaży waluty krajowej za waluty obce.
28
Rynek forex
Forex – potoczna nazwa największego rynku
na świecie – rynku walutowego (Foreign
Exchange – FX), jak sama nazwa wskazuje na
tym rynku przedmiotem obrotu są waluty.
29
Rynek forex
•
Jeszcze do niedawna rynek tylko dla rekinów
biznesu ale wraz z rozwojem internetu stał
się rynkiem dla znacznie szerszego grona
•
Obecnie praktycznie każdy kto chce i ma
komputer z internetem może zarabiać na tym
rynku
30
Zalety forex
•
•
•
Łatwy dostęp
•
Możliwość inwestycji przy zastosowaniu
dźwigni finansowej (lewarowanie)
•
Niesamowita płynność
Handel 24 na dobę
Zarabianie zarówno na trendzie wzrostowym
jak i spadkowym
31
Ruchy cen na rynku
forex
•
Waluty tworzą najpewniejsze trendy
niezależnie od okresu i interwału
•
Czynniki fundamentalne mające wpływ na ten
rynek są znacznie mniej przypadkowe i
bardziej przewidywalne
•
Bardzo często większy wpływ na rynek mają
oczekiwania niż samo zdarzenie gospodarcze
32
Uczestnicy rynku forex
Animatorzy rynku (market makers) - to
instytucje pośredniczące w obrocie
walutowym, w transakcjach pomiędzy
spekulantami i zabezpieczającymi - są to banki,
brokerzy, dealerzy walutowi czy internetowe
platformy obrotu
33
Uczestnicy rynku forex
Market-makers
•
Banki komercyjne – około 75% transakcji
dokonuje się bezpośrednio między bankami
•
Brokerzy międzybankowi - instytucje
finansowe, które umożliwiają dostęp do rynku
mniejszym graczom np. firmom czy inwestorem
indywidualnym
•
Banki centralne – zazwyczaj doraźne operacje
mające wzmocnić lub osłabić walutę (operacje
otwartego rynku, operacje sterylizujące)
34
Motywy inwestowania na
rynku forex
•
•
•
•
Transakcje handlu zagranicznego
Hedging
Arbitraż
Spekulacja
35
Uczestnicy rynku forex
Stosujący instrumenty pochodne
•
zabezpieczający (hedgers) – w większości są to
przedsiębiorstwa zajmujące się działalnością exportowoimportową lub finansujące się w walutach obcych, których
zamiarem jest ograniczanie ryzyka. W ostatnim okresie w związku
ze wzrostem zadłużenia zagranicznego osób fizycznych można do
tej grupy zaliczyć także prywatnych inwestorów.
•
spekulanci (speculators) – są to zarówno firmy jak i osoby
fizyczne, które inwestują środki w celu zarabiania na różnicach
cen kontraktów terminowych.
•
arbitrażyści (arbitragers) – do tej grupy zaliczają się inwestorzy
o dużym kapitale, którzy zawierają transakcje jednocześnie na
minimum dwóch rynkach w celu wykorzystania różnic kursowych.
36
Rynek walutowy
•
W przeciągu 3 lat (2007-2010) średni dzienny
obrót wzrósł o 20% do poziomu 3,981
bilionów dolarów. Na tle stosunkowo niskich
płynności oraz niechęci do ryzyka uczestników rynku
finansowego rynek walutowy rozwija się bardzo
dynamicznie włączając w to fundusze hedgingowe.
•
Rynek walutowy jest zdecydowanie największym
rynkiem na świecie jego obroty są ponad 12 razy
większe od średniego dziennego obrotu na
globalnych rynkach kapitałowych.
37
Rynek walutowy
•
W latach 2007-2010 nie zaszły znaczące zmiany w
udziale poszczególnych walut w obrocie,
zdecydowanym liderem pozostał dolar amerykański.
Dolar zaangażowany jest w ponad 80% wszystkich
transakcji walutowych! Odpowiada to ponad 3
bilionom dolarów amerykańskich dziennie.
•
A następnie są euro, jen japoński, funt brytyjski,
dolar australijski, frank szwajcarski i dolar kanadyjski
•
Złoty to największy rynek w regionie (obecnie 0,8%)
38
Rynek walutowy
•
Jako główny cross umocnił swoja pozycję EUR/USD (28%
obrotów)
•
Udział w handlu walut z emerging markets wzrósł z 12,3%
do 14% (najmocniejszy wzrost zanotowały lira turecka,
won koreański, real brazylijski i dolar singapurski)
•
Stolicą handlu walutami jest nadal Londyn (36,7%
obrotu), USA (17,9%)
•
Najbardziej aktywne na rynku są duże instytucje które
skupiają około 50% obrotów. Najwięksi to Citigroup,
Deutsche Bank, UBS, Barclays Capital, RBS
39
Rynek walutowy w
Polsce
•
Średnie dzienne obroty na krajowym rynku walutowym w 2010
roku wynosiły 7,848 mln USD, spadły tym samym o 15% w
stosunku do roku 2007.
•
Rynek jest płytki i są na nim spekulacyjne zmiany (wysoka
zmienność kursu)
•
•
„Niestabilne” dane makroekonomiczne
•
Wzrost udziału w handlu EUR/PLN, co upodabnia nasz rynek do
rynku czeskiego i węgierskiego
•
Wartość złotego najlepiej odzwierciedla kurs EUR/PLN, gorzej
koszyk
Polska (zaliczana do emerging markets) jest ważną częścią regionu
Europy Środkowo-Wschodniej
40
Rynek walutowy w
Polsce
•
Wzrost udziału w handlu EUR/PLN co
upodabnia nasz rynek to rynku czeskiego i
węgierskiego
•
•
Większa płynność EUR/PLN
•
Perspektywa wejścia Polski do ERM II
Wartość złotego najlepiej odzwierciedla kurs
EUR/PLN, gorzej koszyk
41
Prognozy
•
Wzrost znaczenia obrotów generowanych z
zagranicy
•
•
Rozwój rynku detalicznego
•
Prawdopodobne wstąpienie Polski do strefy
euro
Dalszy wzrost znaczenia pary EUR/PLN i jej
stabilizacja
42
Nierzeczywista transakcja
walutowa (NTW)
Jest transakcją dającą możliwość zarobienia na
zmianach kursów walutowych. Transakcja ta
daje możliwość kupna lub sprzedaży określonej
ilości jednej waluty za drugą nie wykładając na
zakup żadnych pieniędzy tylko składając
zabezpieczenie gwarantujące rozliczenie
transakcji w przypadku niekorzystnego dla
inwestora ruchu kursów walutowych. 43
Nierzeczywista
transakcja walutowa
•
•
•
transakcje wysoce wystandaryzowane
•
transakcje NTW dają możliwość korzystania z bardzo
wysokiej dźwigni finansowej, umożliwiającej zawieranie
transakcji 100-krotnie większych niż stan środków inwestora
na rachunku. Zatem żeby kupić nasze przykładowe 150 tys.
USD wystarczy posiadać na swoim rachunku inwestycyjnym
zaledwie 6 tys. PLN.
obrót nimi podlega szczegółowym uregulowaniom
jednostką transakcyjną dla NTW jest jeden LOT, którego
zakup lub sprzedaż oznacza zakup lub sprzedaż 100.000
jednostek jednej waluty za drugą
44
Nierzeczywista
transakcja walutowa
Rozliczenie transakcji następuje tylko i
wyłącznie poprzez porównanie kursu otwarcia
i zamknięcia danej transakcji (spread).
45
Przykład
Inwestor przewiduje wzmocnienie się polskiej waluty w stosunku do euro.
Na rachunku inwestycyjnym posiada 200.000 PLN, aktualny kurs EUR/PLN
wynosi 4,4630. Inwestor stwierdza, że ten kurs EUR/PLN jest za wysoki i
długo się nie utrzyma, dlatego też postanawia sprzedać 2,5 lota EUR/PLN.
Zawarcie takiej transakcji oznacza, że inwestor posiada obecnie otwartą
pozycję na spadek kursu EUR/PLN o nominale 250.000 EUR, na
zabezpieczenie której z jego rachunku inwestycyjnego zostanie pobrany
depozyt początkowy wynoszący 2,5*4.000 PLN, czyli 10.000 PLN.
Inwestor zarobi na w/w transakcji, jeżeli kurs EUR/PLN będzie niższy niż
4,4630 a straci, jeżeli będzie wyższy niż 4,4630.
46
Przykład (1)
Dzień pierwszy - na zamknięciu dnia kurs EUR/PLN wynosił 4,48
Strata inwestora z wyceny wynosi: 250.000*(4,4630-4,48)=
-4,250PLN. Inwestor decyduje przetrzymać pozycję i ją
przerolować na następny dzień.
Ze względu na fakt, że inwestor sprzedał EUR/PLN, jego konto
inwestycyjne zostanie uznane dodatnimi punkami swapowymi z
tytułu rolowania pozycji. Stan rachunku inwestora wzrośnie o
2,5*50 PLN = 125 PLN, jako że punkty swapowe za jeden dzień
na krótkiej pozycji EUR/PLN za jeden lot wynoszą 50 PLN.
47
Przykład (1)
Kurs EUR/PLN spada do poziomu 4,3910.
Inwestor stwierdza, że taki poziom kursu jest dla niego
satysfakcjonujący i postanawia zamknąć pozycję. Zysk inwestora
wynosi: 250.000*(4,4630-4,3910) = 18.000 PLN. Dodatkowo
inwestor zarobił na dodatnich punktach swapowych 125 PLN,
zatem zysk netto z zamkniętej transakcji wynosi:
Zrealizowany zysk netto = 18.000 PLN + 125 PLN = 18.125
PLN
48
Przykład (2)
Założenia: przewidujemy umocnienie się euro do
dolara, bo dane makro w USA są słabe;
Aktualny kurs EUR/USD 1,2010
Zakup 200 000 EUR, czyli 2 loty
Wartość depozytu 1% wartości kontraktu czyli 2000
EUR (7800PLN)
Scenariusz się zrealizował i po 5 dniach kurs EURUSD
wynosił 1,2280
49
Przykład (2)
Założenia: umocnienie się euro do dolara; kurs kupna
EUR/USD 1,2010; depozyt 7800PLN; kurs rozliczenia 1,2280.
Wynik na transakcji:
(1,2280-1,2010)*200 000*3,10=16740PLN
Stopa zwrotu (16740/7800)*100% = 215%
Porównując inwestora, który kupiłby gotówkę to jego zarobek
wyniósłby 2,15%
50
Dane z rynku
•
Badania brokerów świadczących usługi dla
klientów indywidualnych pokazują, że 90%
graczy traci pieniądze, 5% wychodzi na zero a
5% zarabia na tym rynku.
•
Transakcje na których inwestorzy zyskują –
(EURUSD, GBPUSD, USDJPY, USDCHF)
•
Transakcje na których inwestorzy tracą –
(EURUSD GBPUSD, USDCHF, USDJPY)
51
Analizy rynku forex
•
Analiza fundamentalna
•
Analiza techniczna
52