Proces implementacji strategii – koncepcje, metody, doświadczenia

Transkrypt

Proces implementacji strategii – koncepcje, metody, doświadczenia
Proces implementacji strategii –
koncepcje, metody, doświadczenia
dr inŜ. Piotr Kubiński
Seminarium DCSR
Wrocław 31.10.2007
Implementacja strategii - definicja
Implementacja strategii jest
poszukiwaniem zasobów, których
właściwe (odpowiednie do warunków,
warunkowe) zastosowanie prowadzi do
osiągnięcia strategicznych celów
organizacji
J.M. Lehner
Sposoby wdraŜania strategii
ZaangaŜowanie
owanie pracowników w
formułowanie i wdro
wdroŜenie
strategii
duŜe
małe
Sposób
oddolny
Sposób
kulturowy
Sposób
kolaboracyjny
Sposób
reorganizacyjny
Sposób
rozkazodawczy
duŜe
Źródło: opracowanie własne
ZaangaŜowanie dyrektora naczelnego
w formułowanie i wdraŜanie strategii
małe
Planistyczna versus ewolucyjna
koncepcja strategii
Planistyczna koncepcja strategii reprezentowana m.in. przez H.I. Ansoffa
i R.L. Ackoffa zakłada, Ŝe organizacje formułując plany strategiczne
mogą i powinny kształtować swoją przyszłość w sposób racjonalny i
uporządkowany. Zgodnie z tym podejściem formułowanie strategii jest
formalnym, zdyscyplinowanym procesem szeroko wykorzystującym
skomplikowane procedury i instrumenty planistyczne (prognostyczne).
Ewolucyjna koncepcja strategii. H. Mintzberg, E. Wrapp czy J.B. Quinn.
przyjęli skrajnie odmienne podejście, twierdząc, Ŝe w tak złoŜonym i
turbulentnym otoczeniu formułowanie precyzyjnych, długookresowych
planów nie tylko nie zdaje egzaminu, ale wręcz nie ma sensu. Otoczenie
przedsiębiorstwa jest tak bardzo turbulentne, Ŝe zamiast Ŝmudnie
wypracowywać złoŜone procedury i narzędzia planistyczne naleŜy raczej
nauczyć się adaptować do zmiennych warunków zewnętrznych, inaczej
mówiąc nauczyć się wykorzystywać okazje pojawiające się w otoczeniu
w sposób nagły i nieoczekiwany. W tym rozumieniu strategia „wykluwa
się” w trakcie działalności rynkowej firmy i nie da się jej określić a
priori w postaci formalnego planu zawierającego zadania do realizacji.
Strategia zamierzona (podejście synoptyczne)
oraz wyłaniająca się (podejście inkrementalne)
Strategia
zamierzona
Strategia
przemyślana
Strategia
nierealizowana
Źródło: H. Mintzberg
Strategia
realizowana
Strategia
wyłaniająca się
Formułowanie strategii
w podejściu synoptycznym
Faza
formułowania
strategii
Źródło: opracowanie własne
Faza
implementacji
strategii
System celów strategicznych w koncepcji
strategicznych programów funkcjonalnych
CELE STRATEGICZNE NA POZIOMIE PRZEDSIĘBIORSTWA
Wzrost wartości rynkowej Spółki
Stworzenie zintegrowanego układu organizacyjno-kapitałowego w
branŜy młynarskiej pod przywództwem Firmy Y
Skoncentrowanie działalności na branŜy młynarskiej, przy
przebudowie pozostałych obszarów działania
STRATEGICZNE CELE W OBSZARACH FUNKCJONALNYCH
MARKETING I RYNEK
ORGANIZACJA I KADRY
MAJĄTEK I PRODUKCJA
FINANSE
Uzyskanie silnej pozycji
konkurencyjnej
Stworzenie nowoczesnego
systemu zarządzania
Osiągnięcie wysokiego
poziomu techniki i
technologii
Zapewnienie zdolności
finansowania rozwoju
Spółki
• Stworzenie podmiotu rynkowego o
duŜym potencjale
• Osiągnięcie zdolności realizacji
kompleksowych inwestycji w branŜy
młynarskiej (obiekty pod klucz)
• Wykreowanie przejrzystego
wizerunku rynkowego
• Wzmocnienie pozycji rynkowej
poza młynarstwem
• Wzrost sprzedaŜy i udziału w rynku
• Zorganizowanie efektywnego
systemu dystrybucji
• Przekształcenie Firmy Y na
zdecentralizowany układ
organizacyjny w formie grupy
spółek o silnych powiązaniach
kapitałowych
• Stworzenie kompleksowego
systemu planowania i kontroli
• Zbudowanie systemu sterowania
wynikiem
• Wzmocnienie polityki kadrowej,
w tym usprawnienie systemu
motywacyjnego skutkujące
wzrostem zarobków
• Wzmocnienie funkcji badań i
rozwoju, nabycie nowych
umiejętności technicznych
• Stworzenie systemu zarządzania
procesami inwestycyjnymi
• Kompleksowa wymiana majątku
produkcyjnego
• Usprawnienie systemu
zarządzania produkcją
• Osiągnięcie trwale wysokiej
rentowności
• Uzyskanie zdolności
kredytowej
• Dokapitalizowanie
Spółki pod kątem moŜliwości
finansowania rozwoju
• Poszerzenie oferty rynkowej
o moŜliwości zorganizowania
finansowania inwestycji
Źródło: opracowanie własne
Koncepcja zrównowaŜonej karty wyników
R. Kaplana i D. Nortona
Klient:
Finanse:
Wizja i
strategia
Rozwój:
Źródło: R.S. Kaplan i D.P. Norton
Procesy
wewnętrzne:
Przykład strategii przedsiębiorstwa branŜy energetycznej
ujętej w czterech perspektywach zrównowaŜonej karty
wyników
Perspektywa:
Finansowa
Cel główny:
Maksymalizacja
rentowności kapitałowej
z zachowaniem
odpowiedniego poziomu
zadłuŜenia
Klienta
Utrzymanie poziomu
przychodów ze sprzedaŜy
ciepła i zapewnienie
zbytu na energię
elektryczną
Procesów
wewnętrznych
Reorganizacja procesów
wewnętrznych
uwzględniająca
uruchomienie inwestycji
Cele szczegółowe:
Maksymalizacja
zwrotu z kapitału
Właściwe kształtowanie
kapitału zaangaŜowanego
Utrzymanie realnego
poziomu cen i wielkości
sprzedaŜy ciepła
Optymalizacja pracy źródeł
do momentu uruchomienia
inwestycji
Likwidacja
2 kotłowni lokalnych
Rozwoju
Restrukturyzacja
potencjału majątkowego
i ludzkiego
Uzyskanie przychodów
z rynku energii elektrycznej
umoŜliwiających zwrot
inwestycji
Uzyskanie przychodów
z handlu emisjami
Zmiana organizacji Spółki
porządkująca procesy zarządzania:
biznesem, zasobami i eksploatacją
Optymalizacja
procesów wytwarzania
po uruchomieniu inwestycji
Likwidacja części
urządzeń wytwórczych
Zagospodarowanie
majątku nieprodukcyjnego
(sprzedaŜ lub dzierŜawa)
Przygotowanie kadry
do uruchomienia inwestycji
Ograniczenie
poziomu zatrudnienia
Źródło: opracowanie własne
Optymalizacja
nadwyŜki finansowej
Poszerzenie kwalifikacji
załogi (w sferze produkcji,
marketingu, handlu e.e. itd.)
Wydzielenie
funkcji pomocniczych
(outsourcing)
Formułowanie i implementacja strategii w
podejściu inkrementalnym – „model spirali”
Faza
formułowania
strategii
Źródło: opracowanie własne
Faza
implementacji
strategii
Koncepcja zarządzania strategicznego
General Management Navigator®
Jak chcielibyśmy tworzyć w
przedsiębiorstwie strategiczne
przedsięwzięcia?
Jak chcielibyśmy pozycjonować
przedsiębiorstwo się względem
poszczególnych grup interesu?
(relacje zewnętrzne)
Kształtowanie
W jaki sposób tworzone są w
przedsiębiorstwie strategiczne
przedsięwzięcia?
W jaki sposób przedsiębiorstwa
pozycjonują się względem
poszczególnych grup interesu?
(relacje zewnętrzne)
Refleksja
Proces (Jak?)
Inicjowanie
Pozycjonowanie
Mierzenie wyników
Modyfikowanie
Tworzenie wartości
Istota, Treść (Co?)
Geneza
Wprowadzenie
W jaki sposób zapewnia się
wdroŜenie przedsięwzięć i jak
są one modyfikowane?
Źródło: Müller-Stewens G.,
Lechner Ch .
Jak chcielibyśmy zapewnić
wdroŜenie przedsięwzięć
strategicznych i i jak je
modyfikować?
MW: Jak przedsiębiorstwa
obserwują i oceniają swoje
przedsięwzięcia strategiczne?
MW: Jak chcielibyśmy obserwować i
oceniać przedsięwzięcia strategiczne
przedsiębiorstwa?
W jaki sposób przedsiębiorstwa
organizują proces tworzenia
wartości?
(relacje wewnętrzne)
Jak chcielibyśmy kształtować
tworzenie wartości w
przedsiębiorstwie?
(relacje wewnętrzne)
Koncepcje i narzędzia implementacji strategii
Narzędzia implementacji strategii
Plany taktyczne
i operacyjne
Dostosowanie
struktur organizacyjnych
Dostosowanie
zasobów kadrowych
Koncepcje implementacji strategii
Strategiczne
programy
funkcjonalne
Strategiczna
karta
wyników
STRATEGIA
PRZEDSIĘBIORSTWA
Koncepcja
„dźwigni
kierowania”
Adaptacja kultury
do strategii
Źródło: opracowanie własne
Inne przekrojowe
koncepcje
implementacji
Inne narzędzia
implementacji
Koncepcja
GMN
Stworzenie Systemu
Informacji i Komunikacji
Strategicznej
Implementacja strategii w praktyce gospodarczej
– doświadczenia
Problem wdraŜania strategii zauwaŜyli m.in. R.S. Kaplan i D.P. Norton, którzy
wytykają wady aktualnie stosowanych systemów zarządzania. Wg ich badań:
• aŜ 41% dyrektorów nie wie, w jaki sposób wcielić w Ŝycie strategię (wśród
menedŜerów niŜszego szczebla odsetek ten wyniósł aŜ 93%),
• wynagrodzenie 74% menedŜerów wyŜszego szczebla i mniej niŜ 10%
menedŜerów średniego szczebla, powiązane jest z realizacją strategii,
• 45% przedsiębiorstw w ogóle nie dokonuje przeglądu strategii i nie podejmuje
decyzji dotyczących strategii,
• alokacja zasobów nie jest powiązana z realizacją strategii (np. przez
budŜetowanie),
• niezadowalająca jest takŜe znajomość strategii przez pracowników.
Koncepcje i narzędzia implementacji strategii
Narzędzia implementacji strategii
Plany taktyczne
i operacyjne
Dostosowanie
struktur organizacyjnych
Dostosowanie
zasobów kadrowych
Koncepcje implementacji strategii
Strategiczne
programy
funkcjonalne
Strategiczna
karta
wyników
STRATEGIA
PRZEDSIĘBIORSTWA
Koncepcja
„dźwigni
kierowania”
Adaptacja kultury
do strategii
Źródło: opracowanie własne
Inne przekrojowe
koncepcje
implementacji
Inne narzędzia
implementacji
Koncepcja
GMN
Stworzenie Systemu
Informacji i Komunikacji
Strategicznej
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Źródło: Kubiński P.
(2002)
BSC
inne
adaptacja kultury
dostosowanie syst.
motyw.
strategie funkcjonalne
dostosow. potencjału
kadr.
informowanie
pracown.
szkolenie
pracowników
dostosowanie
struktur
controlling
plan średniookresowe
plan krótkookresowe
Środki implementacji strategii rozwoju
Badania Welge, Al.-laham
Badania własne
bardzo mała (e)
-3,0
0,9
2,0
Źródło: Kubiński P. (2002, s170-172)
zgodność działań
ze strategią
0,6
0,3
1,0
znajomość
metod wdraŜania
-2,0
-1,1
-0,1
-1,0
powiązanie
wynagrodzeń ze
strategią
powiązanie
budŜetów ze
strategią
znajomość
strategii przez
pracowników
Ocena
Ocena realizacji strategii dokonana przez
polskie przedsiębiorstwa – wyniki badań
bardzo duŜa (e)
3,0
0,0
Dziękuję za uwagę
dr inŜ. Piotr Kubiński