docOrganizacje bezpieczeństwa amerykańskiego
download 
Reklamacja Transkrypt
Organizacje bezpieczeństwa amerykańskiego
Organizacje bezpieczeństwa amerykańskiego sobota, 29 stycznia 2011 23:36 Organizacja Państw Amerykańskich Organizacja Państw Amerykańskich utworzona na podstawie Karty Organizacji Państw Amerykańskich z 30 kwietnia 1948 roku łączy obecnie wszystkie 35 państw Ameryki Północnej, Środkowej i Południowej. Jest to główne forum polityczne, na którym odbywa się wielostronny dialog i podejmowane są uzgodnienia w zakresie pokoju, wzmacniania demokracji, przestrzegania praw człowieka oraz wspierania rozwoju społecznego i gospodarczego państw zachodniej półkuli. Sprawami bezpieczeństwa zajmuje się utworzona w 1992 roku Komisja Bezpieczeństwa Hemisferycznego, która działa przy Stałej Radzie Organizacji. OPA korzysta również z doradztwa i wsparcia technicznego komitetów i rad zajmujących się konkretnymi problemami, między innymi Międzyamerykańskiej Rady Obrony zrzeszającej przedstawicieli ministrów obrony wszystkich państw półkuli zachodniej. Praktyczne możliwości Organizacji Państw Amerykańskich w zakresie wzmacniania bezpieczeństwa są bardzo ograniczone. W Ameryce Łacińskiej i Karaibach nie istnieją instytucjonalne mechanizmy bezpieczeństwa zbiorowego oraz pokojowego rozwiązywania sporów, którym podlegałyby wszystkie państwa. Międzyamerykański Traktat o Pomocy Wzajemnej, który przewiduje, że w przypadku ataku zbrojnego jakiegokolwiek państwa przeciwko państwu amerykańskiemu strony zobowiązują się udzielić pomocy indywidualnej lub zbiorowej, podpisały i ratyfikowały 23 pastwa, w tym USA. K uba wycofała się w 1962 roku, po nałożeniu sankcji przez USA, a Meksyk zrezygnował w 2002 roku, argumentując, że traktat jest przestarzały. Traktat Amerykański o Pokojowym Rozwiązywaniu Sporów dotyczy rezygnacji stron z użycia siły na rzecz stosowania procedur pokojowych w rozwiązywaniu sporów. Został on ratyfikowany przez zaledwie 14 państw (bez USA), A Salwador wypowiedział go w 1973 roku. W zakresie bezpieczeństwa regionalnego Organizacja Państw Amerykańskich podejmuje działania idące w trzech kierunkach: 1. promowanie demokratycznego porządku, 2. budowa zaufania między państwami członkowskimi, 1/5 Organizacje bezpieczeństwa amerykańskiego sobota, 29 stycznia 2011 23:36 3. walka z zagrożeniami transnarodowymi. Promowanie demokratycznego porządku. Na początku lat 90. Kraje latynoamerykańskie były już w zdecydowanej większości państwami demokratycznymi. Zobaczywszy, że demokracja sprzyja bezpieczeństwu, członkowie Organizacji Państw Amerykańskich zobowiązali się do utrwalenia istniejącego porządku. W 1991 roku przyjęli rezolucję 1080, która zobowiązuje Sekretarza Generalnego OPA do natychmiastowego zwołania Stałej Rady, w sytuacji, gdy dojdzie do przerwania działalności instytucji demokratycznych w jakimkolwiek państwie członkowskich, np. w wyniku zamachu stanu. Do rezolucji odwoływano się czterokrotnie w przypadku Haiti, Peru, Gwatemali i Paragwaju. W 1992 roku Karta Organizacji Państw Amerykańskich została uzupełniona o tzw. Protokół Waszyngtoński, który przewiduje, że państwo, w którym władza została przejęta siłą, nie będzie mogło uczestniczyć w Zgromadzeniu ogólnym OPA. Budowa zaufania między państwami. Aktywność Organizacji Państw amerykańskich jest największa w zakresie tworzenia środków budowy zaufania. Na spotkaniu Zgromadzenia Ogólnego OPA w 1991 roku w Santiago państwa OPA zwróciły uwagę na konieczność budowania bezpieczeństwa kooperatywnego, opierającego się na założeniu, że równowaga w regionie może być osiągnięta poprzez wprowadzenie przejrzystych zasad wojskowych, środków budowy zaufania oraz współpracy przy wspólnych projektach. W 1995 roku przy wsparciu organizacji odbyło się pierwsze w regionie spotkanie na ten temat. Wynikiem była deklaracja z Santiego, która nawoływała członków OPA do przyjęcia rozwiązań zobowiązujących do informowania z wyprzedzeniem o ćwiczeniach wojskowych i inspekcjach obserwatorów, do wymiany informacji na temat narodowych polityk obrony oraz uczestniczenia w Rejestrze broni konwencjonalnej Narodów zjednoczonych. W kolejnej deklaracji z 1998 roku zachęcano do wzmocnienia kontaktów między liderami politycznymi oraz przedstawicielami sił zbrojnych, współpracy wojskowej i między ośrodkami kształcącymi, wymiany informacji na temat wielkości oraz struktury wojsk narodowych oraz opracowanie wspólnej metodologii analizowania wydatków wojskowych, która ułatwiałaby prowadzenie porównań. Działanie OPA doprowadziły do przyjęcia dwóch umów dotyczących broni konwencjonalnej. Pierwsza z nich - Międzyamerykańska Konwencja Przeciwko Nielegalnej Produkcji i Handlowi Broni Palnej, Amunicji i Innych Związanych z tym Materiałów z 14 listopada 1997 roku,. ratyfikowana została przez 26 państw. Druga z umów to Międzyamerykańska Konwencja o Przejrzystości w Zakupach Broni Konwencjonalnej podpisana 7 czerwca 1999 roku. Jej znaczenie jest na razie bardzo ograniczone, gdyż ratyfikowało ją do tej pory tylko 12 państw. 2/5 Organizacje bezpieczeństwa amerykańskiego sobota, 29 stycznia 2011 23:36 Walka z zagrożeniami transnarodowymi. Organizacja Państw Amerykańskich podejmuje działania, które wpisują się w walkę z zagrożeniami transnarodowymi. Od 1987 roku istnieje Międzyamerykańska Komisja do spraw kontroli nadużywania narkotyków. Co dwa lata każde z 34 państw należących do CICAD przedstawia raport na temat realizowanej polityki antynarkotykowej. Na tej podstawie dokonywana jest ocena postępów poszczególnych państw oraz całej półkuli zachodniej. Po zamachach z 11 września 2001 roku na WTC w Nowym Jorku przedmiotem szczególnego zainteresowania OPA stała się walka z terroryzmem. Niecały rok po tragicznych wydarzeniach wszystkie państwa członkowskie za wyjątkiem Kuby podpisały międzyamerykańską konwencję przeciwko terroryzmowi, mającą ułatwić działanie zmierzające do zapobiegania temu zjawisku oraz karania i wyeliminowania go. Bilans działalności OPA jest daleki od zadawalającego. Nie przekształciła się ona w spójną i niezależną organizację odpowiadająca za bezpieczeństwa w całym regionie, a jej działania mają przede wszystkim charakter koordynacyjny. Procesy integracyjne wobec słabości OPA Ważną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa odgrywają subregionalne organizacje o charakterze integracyjnym. Po zakończeniu zimnej wojny doszło do ożywienia tego rodzaju procesów w Ameryce Łacińskiej i Karaibach. Powstało nowe ugrupowanie, jak również doszło do odnowienia tych, które istniały już w latach 60. XX wieku w regionie Andyjskich, w Ameryce Środkowej czy na Karaibach. Głównym celem ugrupowań integracyjnych jest działanie na rzecz integracji gospodarczej, ale przyczyniają się one również do tworzenia klimatu współpracy politycznej między państwami latynoamerykańskimi. Na ich forach pojawiają się inicjatywy z zakresu bezpieczeństwa, które sprzyjają rozszerzeniu i pogłębieniu wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi. 15 grudnia 1995 roku Kostaryka , Gwatemala , Honduras , Nikaragua , Panama , Salwador podpisały traktat Ramowy o bezpieczeństwie demokratycznym w Ameryce Środkowej. Siedem państw Karaibów na podstawie traktatu podpisanego 5 marca 1996 roku utworzyło regionalny system bezpieczeństwa. 3/5 Organizacje bezpieczeństwa amerykańskiego sobota, 29 stycznia 2011 23:36 27 lipca 2007 roku państwa należące do Południowoamerykańskiej Wspólnoty Narodów wydały deklarację polityczną o przekształceniu Ameryki Południowej w strefę pokoju i współpracy. Nieformalna koalicja państw - Grupa z Rio Grupa z Rio jest najważniejszą i największą nieformalną koalicją zrzeszającą prawie wszystkie państwa Ameryki Łacińskiej i Karaibów. W styczniu 1983 roku rządy Kolumbii, Meksyku, Panamy i Wenezueli we wspólnej deklaracji zwróciły uwagę na konieczność rozwiązywania konfliktów zbrojnych w Ameryce Środkowej i wezwały do ograniczenia obecności wojskowej USA regionie. W ten sposób narodziła się grupa Contadora, która była jednym z filarów Środkowoamerykańskiego Procesu Pokojowego. W lipcu 1985 roku w jej prace włączyły się cztery kolejne państwa: Argentyna, Brazylia, Peru i Urugwaj. Momentem przełomowym była decyzja podjęta 18 grudnia 1986 roku o ustanowieniu Stałego Mechanizmu Konsultacji i uzgadniania Politycznego znanego od 1990 roku, jako Grupa z Rio. Obecnie jej członkami są wszystkie państwa Ameryki łacińskiej. Reprezentowana tam są także państwa wspólnoty karaibskiej. We współpracy nie uczestniczy Kuba. Cele i struktura Celem Grupy z Rio jest pogłębianie współpracy pomiędzy rządami państw latynoamerykańskich. Jej członkami dążą do ustalania wspólnych stanowisk na temat problemów międzynarodowych o szczególnym znaczeniu dla regionu i całej społeczności międzynarodowej. Celem Grupy z Rio jest rozwiązywanie konfliktów w rejonie oraz promowanie współpracy interamerykańskiej. Jej członkowie spotykają się, co roku na szczeblu szefów rządów i państw na tzw. Szczytach. Dialog toczy się również na poziomie ministrów spraw zagranicznych oraz koordynatorów narodowych. Koordynacją pracy zajmuje się Tymczasowy sekretariat, który działa w państwie przygotowującym w danym roku szczyt szefów państw i rządów. Ciągłość zapewnia ścisła współpraca tzw. Trójki, czyli trzech państw: tego, które pełni prezydencję, tego, które wykonywało tą funkcję w roku poprzedzającym i tego, które będzie ją sprawowało w roku następnym. Działania Oprócz procesu pokojowego w Ameryce Środkowej, już w drugiej połowie lat 80. Ówczesna grupa ośmiu zajmowała się, m.in. konfliktem między Wielką Brytanią a Argentyną o Malwiny, zadłużeniem zewnętrznym państw latynoamerykańskich, problemem narkotyków oraz 4/5 Organizacje bezpieczeństwa amerykańskiego sobota, 29 stycznia 2011 23:36 rozbrojeniem w regionie. W deklaracjach politycznych przyjmowanych na spotkaniach na najwyższym szczeblu państwa latynoamerykańskie podkreślają konieczność wzmocnienia państwa prawa opartego na demokracji reprezentatywnej oraz zobowiązują się do przestrzegania praw człowieka. Szczególną uwagę przywiązują do walki z ubóstwem i głodem oraz do zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Od 2004 roku Grupa z Rio zajmowała się problemem Haiti, wspierając wysiłki Organizacji Narodów Zjednoczonych i Organizacji Państw Amerykańskich na rzecz demokratyzacji tego kraju. Grupa z Rio zajmuje się również sprawami bezpieczeństwa. Głównym rezultatem spotkań są deklaracje polityczne, które odzwierciedlają opinie członków grupy odnośnie konkretnych problemów, ale nie prowadzą do bezpośrednich działań. Oprócz współpracy na forum Organizacji Państw Amerykańskich, organizacji integracyjnych, subregionalnych i udziału w nieformalnych koalicjach, państwa latynoamerykańskie coraz częściej angażują się w operacje pokojowe pod patronatem ONZ. 5/5
