Pobierz pełną wersję czasopisma

Transkrypt

ADRES REDAKCJI:
Instytut In¿ynierii Materia³ów Polimerowych i Barwników,
Oddzia³ Farb i Tworzyw
ul. Chorzowska 50 A, 44-100 Gliwice
) (32) 231-90-41, fax (32) 231-26-74, * [email protected]
REDAKTOR NACZELNA:
Dr in¿. Anna Œlusarczyk ) (32) 231-90-41 wew. 47
SEKRETARZ REDAKCJI:
Ilona ¯mijowska ) (32) 231-90-41 wew. 41
ZESPÓ£ REDAKCYJNY:
Kinga Czernecka, Izabela Gajlewicz, Edyta Gibas,
Gra¿yna Kamiñska-Bach, Katarzyna Krawiec, Ewa Langer,
Katarzyna Mrowiec, Marzena Nowicka-Nowak, Anna Paj¹k,
Teresa Stareczek, Genowefa Toczko, Ma³gorzata Zubielewicz
RADA PROGRAMOWA:
Przewodnicz¹cy: Prof. dr Ryszard Koz³owski – Instytut
In¿ynierii Materia³ów Polimerowych i Barwników, Toruñ
Cz³onkowie:
Prof. Gianni Camino, Politecnico di Torino, W³ochy
Prof. dr hab. in¿. Krystyna Czaja – Uniwersytet Opolski
Prof. Oleg Figovsky, R&D International Nanotechnology
Research Center „Polymate”, Izrael
Mgr in¿. Stanis³aw Gorzkowski – Instytut Mechaniki
Precyzyjnej, Warszawa
Dr in¿. Katarzyna Jaszcz – Politechnika Œl¹ska, Gliwice
Dr in¿. Janusz Kozakiewicz, profesor IChP – Instytut Chemii
Przemys³owej, Warszawa
Dr in¿. Stefan Kubica – Instytut In¿ynierii Materia³ów
Polimerowych i Barwników, Toruñ
Mgr in¿. Helena Kuczyñska – Instytut In¿ynierii Materia³ów
Polimerowych i Barwników, Oddzia³ Farb i Tworzyw, Gliwice
Cezary Malski – Fabryka Farb i Lakierów MALCHEM, Su³kowice
Prof. dr hab. in¿. Jan £ukaszczyk – Politechnika Œl¹ska, Gliwice
Claudio Pagella, Consortio PROCOAT, W³ochy
Mgr in¿. Kajetan Pyrzyñski – PIW Delta, Œrem
Dr in¿. Maciej Umiñski – Omya Sp. z o.o., Warszawa
Prof. Gennady Zaikov – N.M. Emanuel Institute of Biochemical
Physics Russian Academy of Sciences, Moskwa
Dr hab. Maria Zielecka – profesor IChP – Instytut Chemii
Przemys³owej, Warszawa
Dr in¿. Ma³gorzata Zubielewicz – Instytut In¿ynierii Materia³ów
Polimerowych i Barwników, Oddzia³ Farb i Tworzyw Gliwice
WYDAWCA:
Instytut In¿ynierii Materia³ów Polimerowych i Barwników
ul. M. Sk³odowskiej-Curie 55, 87-100 Toruñ
Internet: www.impib.pl
Cena za numer: 45 z³ + 5% VAT
Prace publikowane w czasopiœmie
s¹ recenzowane przez specjalistów.
PL ISSN 1230-3321
Farby i Lakiery
Paints and Varnishes
Czasopismo Naukowo-Techniczne
Nr 6/2014
Listopad–Grudzieñ
n Spis treœci n
Artyku³y naukowo-techniczne
Valentina MILOSLAVSKAYA, Elena MOSKALENKO, Eugene INDEIKIN – Combination of isocyanates
with hydroxy-functional polyacrylate dispersion · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·3
Nadezhda DENISOVA, Irina KUDINKINA, Natalia VLASOVA, Alexander ILYIN – The role of crosslinking
agents in the process of fast thermal curing of polyester resin · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·7
Alexey KOSTITSYN, Olga KULIKOVA, Eugene INDEIKIN – Rheological investigations in coating formulation · · · 12
Rynek wyrobów lakierowych
Brillux wchodzi na polski rynek· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·16
Wzrasta œwiatowy rynek bieli tytanowej · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·16
AkzoNobel k³adzie kamieñ wêgielny pod now¹ fabrykê w Chinach · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·16
Rynek ¿ywic epoksydowych wzroœnie do 2019 roku do 7,1 miliarda EUR· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·16
Hempel otwiera now¹ fabrykê w Indiach · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·17
Raport na temat œwiatowego rynku spoiw lakierowych – do 2019 roku wartoœæ rynku wyniesie
30 754,94 mln Euro · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·17
Pow³oki na spoiny: Keyser & Mackay wspó³pracuje z Pioneer Chemicals· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·18
Evonik zwiêksza zdolnoœci produkcyjne krzemionki w zak³adzie w Rheinfelden · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·18
Pow³oki na spoiny: Eigenmann & Veronelli i Synthopol sformalizowa³y umowê dystrybucyjn¹ · · · · · · · · · · · · · · · · · 18
Pigmenty: wspó³praca pomiêdzy Hemmelrath Technologies i BASF · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·19
Clariant otwiera zaplecze laboratoryjne dla przedsiêbiorstw zajmuj¹cych siê pigmentami w Malezji · · · · · · · · · · · · 19
Nowe wyroby i technologie
Badania pow³ok ochronnych w warunkach przybrze¿nych · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·20
Grafenowe farby to przysz³oœæ bez korozji· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·20
Nowy tunel wietrzny umo¿liwiaj¹cy przeprowadzanie testów zapobiegania oblodzeniu w realistycznych
warunkach · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·21
Chemia budowlana: Betony o poprawionej odpornoœci na przenikanie chlorków · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·21
Przygotowanie wodnych pow³ok zawieraj¹cych politiofen przeznaczonych na stal· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 22
Nowe mieszalniki lemieszowe wyposa¿one w panele dotykowe · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·22
Ma³e, wszechstronne i ciche urz¹dzenie do badania odpornoœci na szorowanie na mokro · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 22
£atwo regulowana komora klimatyczna · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·23
Efektowne pigmenty nie zawieraj¹ce miedzi· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·23
Pow³oki pozbawione toksycznych sk³adników zapewniaj¹ce odpornoœæ na korozjê · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 23
Bardziej automatyczne oprogramowanie od Datacolor· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·23
Farby nawierzchniowe do zastosowañ pod³ogowych o ulepszonych w³aœciwoœciach optycznych · · · · · · · · · · · · · · · 23
Fungicydy i algicydy bez szkodliwego Diuronu · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·24
Niezawodne i szybkie klejenie etykiet RFID · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·24
Dodatek zwiêkszaj¹cy energiê powierzchniow¹ utwardzonych pow³ok · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·24
Nowy dodatek na bazie silikonu poprawiaj¹cy w³aœciwoœci poœlizgowe · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·24
Pow³oki antykorozyjne zapewniaj¹ce ochronê przed wysok¹ temperatur¹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·25
Redyspergowalny proszek odpowiedni dla wysokiej klasy klejów do p³ytek · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·25
Mikrodozownik klejów dwusk³adnikowych o wy¿szym przep³ywie objêtoœciowym · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 25
Antykorozyjny œrodek do czyszczenia elektroniki · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·26
Œrodek dysperguj¹cy do pigmentowanych, rozpuszczalnikowych farb drukarskich stosowanych w przemyœle
produkcji opakowañ ¿ywnoœci · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·26
Nowa antyporostowa technologia do walki z osadzaniem siê mikroorganizmów · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·26
Nowy miernik gruboœci pow³ok kompatybilny z pe³n¹ gam¹ sond· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·26
Szerokie mo¿liwoœci zielonego wanadanu bizmutu· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·27
6-funkcyjne akrylany uretanowe nie zawieraj¹ce akrylanów pentaerytrytolu oraz zwi¹zków cynoorganicznych· · 27
Intuicyjny reometr w odpowiedzi na wzrastaj¹ce wymagania kontroli jakoœci · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·27
Hybrydowa emulsja poprawiaj¹ca œliskoœæ powierzchni pow³ok · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·27
Precyzyjny, powtarzalny i wysoce wydajny modu³ podaj¹cy próbki · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·28
Dwa nowe œrodki przeciwpienieniu do wyboru · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·28
Lampy LED umo¿liwiaj¹ce napromienienie nieregularnych kszta³tów · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·28
Kelej: nowe mo¿liwoœci aplikacyjne dziêki stabilnym, wodorozcieñczalnym dyspersjom · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 29
Zaprawa modyfikowana kopolimerem styrenowo-akrylowym · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·29
Opisy bibliograficzne · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·30
Imprezy krajowe i zagraniczne· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·44
2
Farby i Lakiery (Paints and Varnishes) 6/2014
n Artyku³y naukowo-techniczne n
¢ Artyku³y naukowo-techniczne
Valentina MILOSLAVSKAYA1,2, Elena MOSKALENKO1, Eugene INDEIKIN1,2
1
YarLI, Russia, 150044, Yaroslavl, pr. Oktyabrya, 87
2
Yaroslavl State Technical University, Russia, 150023, Yaroslavl, Moscovsky pr. 88
COMBINATION OF ISOCYANATES WITH HYDROXY-FUNCTIONAL POLYACRYLATE DISPERSION
ABSTRACT. To prepare polyurethane coatings with high decorative and performance characteristics from 2K waterborne systems one has to find an optimal balance between the ease and the
effectiveness of polyisocyanate addition to the polymeric dispersion (with allowance for possible
hand mixing). This can be achieved using a mixture of low-viscosity hydrophobic polyisocyanate
with hydrophilized isocyanate. The mixture of thereof must have the required rheological properties. To determine the correct polyisocyanate ratio we studied the rheological behavior of the mixtures of ion-modified hydrophilic high-viscosity oligoisocyanate and hydrophobic low-viscosity
oligoisocyanate. The ratio of the hydrophilic to the hydrophobic isocyanate in the mixture necessary to provide its compatibility with the waterborne hydroxy-functional acrylate dispersion and
to achieve the required performance characteristics of the polyurethane coating was determined.
Keywords: rheology, 2K waterborne systems, hydrophilic high-viscosity oligoisocyanate, hydrophobic low-viscosity oligoisocyanate
INTRODUCTION
Polyurethane coatings based on waterborne
hydroxy-functional polymer dispersions find
application in different spheres of modern industry and in many respects are a good match
for solvent borne coatings. The main question
in view of their commercial application is: can
they become proper substitutes for solvent
borne systems, including coatings for large
metal structures and railway transport.
The polyurethanes are cross-linked by reaction between polyisocyanate cross-linking agents
and hydroxyl groups of the polymer. In this way
high molecular weight polyurethanes are obtained with high outdoor durability, excellent
chemical resistance and very good mechanical
properties. The urethane bridge in the polymer
backbone provides high solvent resistance as
well as resistance to acids and bases. High density of hydrogen bonds results in the formation
of a stable physical network that provides good
mechanical properties of the coatings.
However the cross-linking of waterborne
coatings is complicated by the side reaction between isocyanate and water. Yet, the reactivity
of aliphatic isocyanates towards water is much
lower than towards polymer hydroxyl groups.
When the cross-linking agent is mixed with
waterborne polymer dispersion its particles migrate towards larger particles of polyisocyanate
with subsequent adagulation, dissolution and
beginning of chemical interaction between
hydroxyl and isocyanate groups. Simultaneously an undesirable reaction between isocyanate and water takes place that leads to the
formation of by-products and carbon dioxide.
However if by-products are formed in low
quantities they don’t have any negative effect
on the coating properties. After application
coalescence and evaporation proceed very
quickly. Yet, it is important to prevent the
undesirable side reactions with water and
achieve optimum cross-linking. This happens if
the cross-linking agent with NCO-groups is
readily dispersed in water. The process has to
3
proceed as quickly as possible so that the time
of direct contact between isocyanate and water
were minimum. For effective dispersion one
must use a cross-linking agent that would be
highly miscible with water and at the same
time having high affinity to the polyol. Isocyanate hydrophilization helps to increase
cross-linking agent dispersability and to make
mixing easier. However if hydrophilicity is too
high it can have a negative influence on hardness and chemical resistance. One of the ways
to obtain high protective properties matching
those of solvent borne coatings is to use polyisocyanates that are intended for solvent borne
systems. However high shear rates are necessary to disperse hydrophobic isocyanates in
water. Thus to get the optimum balance between the ease and the effectiveness of polyisocyanate addition into the polyol dispersion
(with allowance for possible hand mixing), on
the one hand, and the achievement of necessary coating properties (especially hardness,
gloss/haze, water resistance), on the other, one
can use, under specific rheological conditions,
a mixture of low-viscosity polyisocyanate and
polyisocyanate hydrophylized by modification.
EXPERIMENTAL
To determine the appropriate ratio of hydrophobic and hydrophilic isocynate necessary to
obtain coatings with high performance properties the rheological behavior of different mixtures of these two components was studied.
The first component was aliphatic polyisocyanate based on hexamethylene diisocyanate
trimer. The second component of the mixture
was aliphatic polyisocyanate based on hexamethylene diisocyanate trimer modified with
3-(cyclohexylamino)propane-1-sulphonic acid.
For ionic hydrophilization the aliphatic iso-
cyanate was reacted under mild conditions
with 3-(cyclohexylamino)propane-1-sulphonic
acid in the presence of tertiary amines. The
formed sulfonate derivatives of urea are excellent emulsifiers. During hydrophilization a certain amount of isocyanate groups are lost when
grafted emulsifiers are used. Thus the hydrophobic polyisocyanate had the NCO-group
content of 23,5% wt. and the hydrophilic polyisocyanate had the NCO-group content of
20,5% wt.
RESULTS AND DISCUSSION
The viscosity of the hydrophobic oligoisocyanate was significantly lower than that of
the hydrophilized one. While the ion-modified
hydrophilic polyisocyanate had the viscosity of
4836 mPa·s, the viscosity of the hydrophobic
oligoisocyanate was 707 mPa·s. In the course of
investigation we measured the surface tension
of the initial components. One could assume
that the surface tension, especially the polar
component of the hydrophilic cross-linking
agent would be higher compared to that of the
hydrophobic polyisocyanate. However the
measurements (see Table 1) showed that these
values were fairly close to each other. Hydrophilization increased the polar component
only by 16%. Most likely in this case the difference between the polyisocyanates was not in
their surface tension. Important was the
change of hydrophilic-lipophilic balance
which inevitably takes place when an additional highly polar segment is introduced into the
molecule.
For the mixture of the two polyisocyanates
to be quickly dispersed in water the viscosity
must be as low as possible. To evaluate the flow
behavior of isocyanates and the mixtures of
thereof we measured rheological properties of
Table 1
Surface tension,
mN/m
Dispersive
component, mN/m
Polar component,
mN/m
1. Hydrophobic polyisocyanate
45,7
35,1
10,6
2. Hydrophilic polyisocyanate
45,8
33,5
12,3
Polyisocyanate type
4
10
2
Hydrophilic polyisocyanate
4
Pa·s
Hydrophobic/Hydrophilic polyisocyanate=30/70
3
h
Hydrophobic/Hydrophilic polyisocyanate=70/30
1
1
Hydrophobic polyisocyanate
0,1
0,01
0,1
1
Shear Rate
.
g
10
100
1 000
1/s
Fig. 1 Viscosity curves of polyisocyanates and their
mixtures.
pure isocyanates and isocyanate mixtures with
the hydrophilic/hydrophobic ratios of 30/70
and 70/30.
The viscosity plots of polyisocyanates have
a Newtonian plateau in a very wide range of
shear rates including the area in which the
actual emulsification takes place.
Figure 2 shows mixture viscosity vs. hydrophilic polyisocyanate concentration. The plot is
non-linear since the two components in the
mixtures have different polarity and the increase of the polar component with high viscosity results in more pronounced molecular
association and curvature of the plot. Using
approximation we obtained an equation
h=0.69c0,02 describing viscosity (h) vs. hydrophilic polyisocyanate content (c) with a high
correlation coefficient (0.998).
The mixtures of two polyisocyanates were
used as the second component in a formulation
with hydroxy-functional acrylic dispersion
with OH-group content of 3,3%. The polyisocyanate mixture was added to acrylic dispersion at low shear rate within 5 minutes. (The
hydrophobic polyisocyanate at these shear
rates was not dispersed but retained the form
of drops).
The formulations were used to prepare coating films. The film with the 30/70 mixture of
ion-modified hydrophilic polyisocyanate/hydrophobic polyisocyanate had low gloss and
haze. The film obtained from the 70/30 mixture of ion-modified hydrophilic polyisocyanate/hydrophobic polyisocyanate was
transparent with high gloss.
Figure 2. The influence of polyisocyanate mixture composition on its viscosity
5
CONCLUSION
2. Polyisocyanates for Waterborne Polyurethane Coatings. Dr. Uwe Wustmann, Congress Papers Volume 2,
Thus the results of our investigation indicate that the mixtures of hydrophobic and
hydrophilic polyisocyanates can be successfully used to formulate polyurethane coatings
and that rheological measurement can be
a practical tool to determine their ratio.
Nurnberg Congress, April 12-14, 1999
3. Ready-made solutions for waterborne coatings / E.A.
Timofeeva, T.S. Yerofeevskaya, M.V. Rammo. «Attika»
// Lakokrasotsnye Materialy i ich primenenie.-2012.No3
4. Polyacrylates and polyisocyanates for polyurethane
coatings / M.V. Rammo // Lakokrasotsnye Materialy
References
i ich primenenie.-2007.- No9
1. Polyurethanes / Ulrich Meyer-Westheus // Moscow.-Paint-Media.-2009
Referat zosta³ wyg³oszony na konferencji Advances in
Coatings Technology 2014.
ZAMÓWIENIE
na prenumeratê czasopisma „Farby i Lakiery” w 2015 r.
Instytut In¿ynierii Materia³ów Polimerowych i Barwników w Toruniu
Oddzia³ Farb i Tworzyw w Gliwicach
Redakcja czasopisma „Farby i Lakiery”
44-100 Gliwice, ul. Chorzowska 50 A
tel.: 32/231-90-41 do 42 wew. 47; fax: 32/231-26-74; e-mail: [email protected]
data: ............................................
NIP lub REGON ........................
......................................................
Nazwa i adres odbiorcy (zamawiaj¹cego)
Niniejszym zamawiamy prenumeratê roczn¹ czasopisma „FARBY i LAKIERY” na rok 2015
w cenie 270,- z³ + 5% VAT za jeden komplet (6 numerów) w liczbie ...... /egz. lub w cenie
135,- z³ + 5% VAT za trzy numery, w liczbie ...... /egz.
Fakturê oraz egzemplarze wydawnictwa prosimy przesy³aæ na adres:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
............................................
G³ówny Ksiêgowy
6
..................................................
Prezes / Dyrektor
Nadezhda DENISOVA1, Irina KUDINKINA1, Natalia VLASOVA1, Alexander ILYIN2
2
Yaroslavl State technical University, Russia, 150023, Yaroslavl, Moscovsky pr. 88
1
THE ROLE OF CROSSLINKING AGENTS IN THE PROCESS OF FAST THERMAL CURING OF POLYESTER RESIN
ABSTRACT. The influence of the crosslinking agent type and amount on the process of fast thermal curing and on the properties of polyester coatings were investigated. Hexa(methoxymethyl)melamine (HMMM) and tetra(methoxymethyl)melamine (TMMM) were used as crosslinking agents for the polyester resin. The process of the polyester/melamine system crosslinking
was studied by sol-gel analysis and ATR-FTIR Spectroscopy. The coatings with TMMM differed
from the coatings with HMMM, the latter having improved hardness, MEK resistance and higher
glass transition temperature. However, they were inferior in terms of elasticity and adhesion. The
necessary balance of all the above mentioned physical and mechanical properties was obtained
for the films with the methoxy-/hydroxy-group ratio of 3,4 for HMMM and 2,3 for TMMM.
Keywords: crosslinking agent, hexa(methoxymethyl)melamine, tetra(methoxymethyl)melamine,
sol-gel analysis, ATR-FTIR Spectroscopy
INTRODUCTION
Polyester resins find broad application as film
formers for coil coatings. For the three-dimensional network to form inside the polymer films
on the metal surface in the process of thermal
cure cross-linking agents are used, the most popular among them being melamine formaldehyde oligomers. The polycondensation reaction
between the unsaturated polyester and the melamine formaldehyde oligomer results in the formation of a three-dimensional structure. This
structure gives the polymer film its properties
depending on polyester and oligomer chemistry,
their amounts, functional groups, presence or
absence of a catalyst, the catalyst type, etc. The
key characteristics of the coil coating process are
high cure rates (25–60 sec) and temperatures
(230–250°C) [1].
In this paper we would like to present the results of our study of the influence of the melamine formaldehyde cross-linking resin type
and amount on the process of fast thermal curing and the properties of unsaturated polyester
coatings.
EXPERIMENTAL METHODS
The study was carried out using a polyester
resin (Mn = 4000, acid number = 2,0 mg
KOH/g, OH-number = 35 mg KOH/g) and melamine formaldehyde resins: hexa(methoxymethyl)melamine (HMMM) and tetra(methoxymethyl)melamine (TMMM). To accelerate
the curing process a blocked acid catalyst
pTSA was used in the amount of 0 mole/l or
0,035 mole/l (0,6 % wt.). Methoxy propyl acetate was used as a solvent.
First, 16 formulations, shown in Table 1,
were prepared and used to obtain free films
and films on aluminum plates at peak metal
temperature Tcure=240 °C. Curing time was
25 sec.
Table 1: Formulations with different mole ratios
of [OCH3]/[OH] groups and corresponding weight
ratios of components in the initial formulations
Mole ratio of [OCH3]/[OH] groups
(cross-linking agent / polyester
ratio, wt.)
HMMM –
Polyester
2,1
(90/10)
3,4
(85/15)
4,8
(80/20)
6,3
(75/25)
TMMM –
Polyester
1,5
(90/10)
2,3
(85/15)
4,4
(75/25)
5,7
(70/30)
To study the curing process of polyester formulations wit h TMMM and HMMM t he
methods of sol-gel analysis [2] and ATR-FTIR
Spectroscopy [3] were used. FTIR ATR was
used to determine the number of residual
7
methoxy groups after the curing. For this the
reflectance spectra obtained for the cured
films were compared with those of liquid samples. The absorption peak at 915 cm-1 corresponds to bond vibrations in methoxy groups
of the cross-linking agent. Methoxy groups take
part in polyester curing reaction. In ideal curing conditions this band must almost totally
disappear; thus comparing the peak area with
the adjacent nonvanishing band one can determine the number of residual methoxy groups
left after the curing. For normalizing the absorption bands of triazine ring at 815 cm-1
(out-of-plane vibrations) were used.
The cured films on aluminum were used to
measure physical and mechanical properties:
König hardness [2], solvent resis t ance
(MEK-Test) [4], flexibility (T-bend Test) [5], adhesion by cut-off method [2] and glass transition temperature [6].
RESULTS AND DISCUSSION
The measurements of gel-sol fraction content in free films with different melamine formaldehyde resins are illustrated in Fig. 1.
Fig. 1 demonstrates that the increase in
HMMM and TMMM cross-linking oligomers’
content (increase of [OCH3]/[OH] ratio) in polyester formulations has a significant influence
on the formation of three-dimensional structures. For different types of melamine formaldehyde oligomers the relationship between the
amount of cross-linking agent added and the
gel fraction yield is different. The highest gel
fraction yield in the cured film at the same
[OCH3]/[OH] ratio was observed when TMMM
was used as a cross-linking agent. Moreover,
the addition of the catalyst increases the gel
fraction yield only insignificantly. The formulation with TMMM can be cross-linked without
the catalyst.
High gel fraction yield for the polyester formulation with HMMM is possible only with
the addition of the acid catalyst (plot 3, fig. 1).
Without the catalyst the gel fraction yield in
the cured film under the given conditions is
not higher than 25-30 %.
Such tendencies in the curing process of
polyester formulations are quite expected and
can be easily explained. It’s a known fact that
methoxy groups of the cross-linking oligomers
HMMM and TMMM can react either with
xydroxyl groups of the polyester – co-condensation:
(1)
Gel fraction content, %
or wit h met hoxy groups of t he adjacent
HMMM or TMMM molecules – self-condensation [7]:
(2)
Moreover, the cross-linking agent TMMM
under the same curing conditions can undergo
a self-condensation reaction between the secondary amino groups and methoxy groups
[7]:
[OCH3]/[OH] in PEMF formulations
Fig. 1: Gel fraction content in free polyester films as
a function of [OCH3]/[OH] ratio in initial formulations with different cross-linking agents: TMMM
(1,2); HMMM (3,4). [pTSA]=0,035 mole/l (1,3); without the catalyst (2,4). Tcure =240 °C, 25 sec.
8
(3)
The data taken from literature [7] indicate
that reaction 2 proceeds through hydrolysis of
met hoxy groups and demet hylolation of
Table 2: Degree of conversion of [OCH3] groups in cured PEMF films.
[pTSA]=0,035 mole/l, Tcure= 240 °C, 25 sec
Formulations with TMMM
Formulations with HMMM
[OCH3]init./
/[OH]init.
[OCH3]react./
/[OH]init.
Degree of conversion [OCH3], %
[OCH3]init./
/[OH]init.
[OCH3]react./
/[OH]init.
Degree of conversion [OCH3], %
1,5
0,50
30
2,1
0,86
41
2,3
0,74
32
3,4
1,50
44
4,4
1,63
37
4,8
2,40
50
5,7
2,22
39
6,3
3,72
59
methylol groups. So the rate of reaction 3 is
much higher than that of reaction 2. This fact is
confirmed by the observed higher gel fraction
yield for TMMM in contrast to HMMM (Fig.1)
under the same curing conditions.
The curing process of polyester formulations with HMMM and TMMM as cross-linking agents and with a catalyst was studied by
ATR-FTIR Spectroscopy. The summary of the
results is given in Table 2. One can see that
with the increase of the cross-linking agent
content in the initial formulations above a certain TMMM(HMMM) / polyester ratio the
mole fraction of methoxy groups that have reacted, normalized to the initial mole fraction of
OH-groups, becomes higher than 1, i.e. higher
than the stoichiometric value.
This indicates that the content of self-condensation reaction products in the cured films
is increased. Higher degrees of methoxy
g r oups conver sion wit h t h e same
[OCH3]init./[OH]init. ratios are observed when
HMMM is used as a cross-linking agent. It
should be borne in mind that when TMMM is
used, the reactive secondary amino groups also
participate in the cross-linking reaction. The
change of their content was not estimated in
the present study. It is possible that the self-condensation reaction products are more
numerous in the cured films when TMMM is
used. This speculation is consistent with the
higher gel fraction yield (Fig.1) for the films
with this cross-linking agent.
Alongside with the volumetric average content of free methoxy groups in the cured PEMF
films, we also estimated the depth distribution
of these groups in the film. The results presented in Table 3 indicate that the concentration of methoxy groups in the cured films on
the «film – substrate» and «film – air» interfaces was approximately the same regardless
of the type and the amount of the cross-linking
agent.
It was found that physical and mechanical
properties (Tables 4 and 5) correlate well
with the data of gel-sol analysis (Fig.1). With
Table 3: Optical densities (D) for characteristic groups in free PEMF films.
[pTSA]=0,035 mole/l, Tcure= 240 °C, 25 sec
Cross-linking
agent
[OCH3]init. /
[OH]init.
3,4
HMMM
6,3
2,3
TMMM
5,7
Film view
D-OCH3
D>C=N-
D-OCH3 / D>C=N-
bottom
0,846
0,372
2,27
top
0,788
0,362
2,18
bottom
1,177
0,509
2,31
top
1,182
0,511
2,31
bottom
0,514
0,566
0,91
top
0,496
0,538
0,92
bottom
0,879
0,793
1,11
top
0,604
0,547
1,10
9
Table 4: Physical and mechanical properties of PEMF films cured in presence of
[pTSA]= 0,035 mole/l at Tcure = 240 °C, 25 sec
[OCH3]init. /
[OH]init.
Resistance on
bending (T-bend)
MEK-Test
Hardness, sec
Adhesion,
N/mm
Tg, °C
HMMM – Polyester
2,1: 1
0,5T
7
152
12,3
31
3,4: 1
0,5T
14
194
11,1
30
4,8: 1
1,0T
76
165
4,4
29
6,3: 1
1,0T
58
165
6,3
29
TMMM – Polyester
1,5: 1
0,5T
12
155
6,1
28
2,3: 1
1,0T
30
199
5,1
32
4,4: 1
1,0T
>100
210
3,8
34
5,7: 1
>1,5T
>100
210
3,7
37
Table 5: Physical and mechanical properties of PEMF films cured with TMMM
without the catalyst at Tcure= 240 °C, 25 sec
[OCH3]init. /
[OH]init.
Resistance on bending
(T-bend Test)
MEK-Test
Hardness,
sec
Adhesion,
N/mm
Tg, °C
1,5: 1
1,0T
7
205
6,7
28,3
2,3: 1
1,5T
20
212
8,1
33,4
4,4: 1
>2,0T
70
212
2,4
35,2
5,7: 1
>2,0T
> 200
223
2,4
38,0
the increase of gel fraction content in the
film the glass transition temperature, the
König hardness and the solvent resistance of
the film, as a rule, also get higher. And the
flexibility and adhesion decrease which can
be expected as the internal stresses increase.
The increase in film hardness with the increase of HMMM content up to 15 % wt.
([OCH3]init. /[OH]init. = 3,4) is obviously due
not only to the increase of gel content in the
film but also to the change of its topology –
the network becomes denser. The decrease
in hardness with further increase of HMMM
content in the films can be explained by the
decrease of gel content and the increase of
network defects.
It should be noted that polyester films on
substrates with the cross-linking oligomer
HMMM could be obtained under the given curing conditions (240°C, 25 sec) only in the presence of the acid catalyst due to the specific
10
character of chemical cure of polyester compositions with HMMM. The increase of HMMM
amount in the formulations leads to only insignificant decrease of glass transition temperature which can be connected to the plasticization effect of uncured HMMM. The film flexibility assessed by resistance to cracking on
bending (T-bend test) decreased with the
increase of HMMM content.
As one can see from Tables 4 and 5, the polyester films prepared with the cross-linking
oligomer TMMM, differ from the films with
the cross-linking oligomer HMMM, in terms of
higher hardness, solvent resistance and higher
glass transition temperature. However they are
inferior in terms of flexibility and adhesion.
The films obtained without the catalyst (Table
5), have even higher König hardness and solvent resistance (MEK-Test). However they are
very fragile. For this reason they can’t be recommended for further investigation.
CONCLUSION
Technical school textbook.- 2-nd edition., rev. and
amend. – M.: Khimija,1989.- 208p.:91 ill.
The influence of the cross-linking agents
HMMM and TMMM on the process of fast
thermal curing of polyester formulations and
on the properties of the obtained films was
investigated. The best balance of physical and
mechanical properties (hardness, flexibility,
MEK resistance, adhesion, etc.) had the films
obtained with the methoxy/hydroxyl groups
ratios of 3,4 and 2,3 (for HMMM and TMMM,
respectively).
3. G. Haslam, G.A. Willis Polymer identification and
analysis; transl. from Engl. ed. A.Ya. Lazaris.- M.:
Khimija, 1971.
4. EN 13523-11:2004 European Standards for Coil
Coated Metals Test Methods. – Part 11: Resistance to
solvents (rubbing test).
5. EN 13523-7:2004 European Standards for Coil Coated
Metals Test Methods. – Part 7: Resistance to cracking
on bending (T-bend test).
6. ISO 11357-1:2009 Plastics – Differential scanning calorimetry (DSC) – Part 1: general principles
References
7. The Chemistry and Application of Amino Cross-
1. Bernd Meuthen, Almuth-Sigrun Jandel Coil-Coating.
linking Agents or Aminoplasts / Ed. By Dr/ P. Oldring
Bandbeschichtung: Verfahren, Produkte und Merkte.
PhD. – London: John Wiley & Sons, 1999. – v.5 – 458 p.
– Friedr. Vieweg & Sohn Verlag, Wiesbaden 2005
2. Karjakina M.I. Laboratory course for technical analysis and control of paints and coatings production:
¯yczymy Pañstwu
pe³nych ciep³a i radoœci
Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia
oraz pomyœlnoœci
w Nowym Roku
Redakcja
11
Alexey KOSTITSYN1, Olga KULIKOVA1, Eugene INDEIKIN1,2
2
Yaroslavl State Technical University, Russia, 150023, Yaroslavl, Moscovsky pr. 88
1
RHEOLOGICAL INVESTIGATIONS IN COATING FORMULATION
ABSTRACT. State-of-the-art rheometry enables the formulator to measure product viscosities in
a wide range of shear conditions, from the state of rest to exposure to high shear rates. Various
shear forces acting at different stages of coating production and application change its flow behavior. In the present study the main rheological measurements taken during coating formulation
are considered, i.e. flow behavior vs. shear rate, a three-interval thixotropy test, etc. Small-amplitude oscillatory shear (SAOS) provides a way of extending the use of rheometry in coating formulation. We considered a method of studying the influence of different types and amounts of surfactants on the rheological behavior of the system that could allow us to choose specifically the most
suitable type and amount of surfactant. We also present the results of our study assessing the structure formation in the polyester melamine oven-cured coatings that enables the formulator to
choose the suitable catalyst type.
Keywords: rheology, small-amplitude oscillatory shear (SAOS), coatings, polymeric surfactant,
pot-life.
INTRODUCTION
Rheological behavior of coatings plays an
important role both in their production and
storage and in their application. Measuring
coating viscosity using efflux cups or Brookfield viscometer are simple and easy methods
of investigation but they don’t give the full picture of the coating flow behavior. State-of-the-art rheometers enable the formulator to
take measurements characterizing coating behavior in different processes – from storage
(the state of rest) to application when high
shear forces are present. Using Small amplitude oscillatory shear tests (SAOS) one can
evaluate system viscosity practically in the
state of rest as well as measure storage and loss
moduli the ratio of which is the indicator of
structure formation in the system [1].
different stages of their production and application [1,2].
Depending on the method of coating application the formulator has to achieve different
types of flow – from Newtonian to pseudoplastic.
When the coating is applied to the substrate
it is exposed for a short period of time to high
shear forces that destroy the thixotropic system structure and lower the viscosity. Subsequent recovery of the coating viscosity can go
with different speeds. The 3-interval thixo-
1. Application of rotational rheometry in coating
formulation
The main type of rheological investigation
used in coating formulation is the measurement of viscosity as a function of shear rate in
the range of 0,01 – 1000 s-1. Fig. 1 shows typical
viscosities and shear rates affecting coatings at
12
Figure 1 – Typical shear rates in coatings process
and viscosity curves
3-interval test adding the 4th interval in which
the temperature is increased. Such a test illustrated in Fig.3 allows to choose rheology additives that help to preserve thixotropic structure
at high temperatures.
Fig. 3 shows that coating 2 preserves its viscosity with the temperature increase while the
viscosity of coating 1 gets lower which can lead
to sagging.
Figure 2 – 3-interval thixotropy test
tropy test allows to simulate the viscosity behavior during application and flow [1] (Fig.2)
In the first interval the initial viscosity is determined, then there is an interval with high
shear forces that simulate the destruction of
the structure during application and after that
the shear rate again becomes minimum. The
investigator measures the time needed for the
system viscosity to recover to the initial level. If
the speed of viscosity recovery is high the coating will have low flow however if the speed is
too low there is a high risk of sagging on vertical surfaces. For every specific coating the investigator has to adjust the speed of viscosity
recovery individually depending on the application conditions.
When coatings are baked sagging often occurs when the temperature is increased. To
simulate this phenomenon one can extend the
2. Application of oscillatory rheology in coating
formulation
Oscillatory tests allow using rheometry in
coating development to a greater extent. Using
the small amplitude oscillatory shear tests
(SAOS) one can determine viscosity, storage
and loss moduli and tangent of loss angle of the
coating practically in the state of rest.
2.1 Choosing dispersant type and amount
One of the applications for this method is to
choose the dispersant for pigmented coatings.
We carried out an investigation studying the
influence of concentration of various surfactants with different combinations of acidic and
basic groups in the molecule (Table 1) on the
rheological behavior of titanium dioxide dispersions in polyester solution (weight average
molecular weight – 4000, hydroxyl number –
35 mg KOH/g, acid number – 0,9 mg KOH/g).
The measurements were made in the oscillation mode in the frequency range of 0,1 to
100 s-1, amplitude 0,5 Pa, which corresponds to
the area of linear viscoelastic range [1]. Measuring geometry – cone/plate.
Table 1 – Characteristics of surfactants
Amine number,
mg KOH/g
Acid number,
mg KOH/g
Am-SURF-1
63,0
41,3
Am-SURF-2
37,0
49,1
Am-SURF-3
27,9
31,0
Designation
Figure 3 – Thixotropy test with temperature increase
Fig. 4 shows complex viscosity, storage
modulus and loss modulus as a function of
Am-SURF-1 concentration for titanium dioxide
dispersions in polyester solution.
13
Figure 4 – Rheological properties of titanium
dioxide dispersion in polyester solution with
Am-SURF-1 (1 – storage modulus, 2 – loss modulus,
3 – complex viscosity)
From Fig. 4 one can see that the viscosity
plot (in this case complex viscosity calculated
from its imaginary and real components) for
Am-SURF-1 in which cation-active groups predominate correlates with the traditional conception of surfactant’s influence on the rheological properties of the system. Considering
the contribution of the elastic component and
the energy dissipation into the rheological behavior of a pigmented system one should note
that energy dissipation little depends on the
surfactant concentration. The main influence
on the viscosity vs concentration plot comes
from the elastic component that goes through
the minimum which corresponds to the maximum of peptization ability of the surfactant [3].
When the surfactant is in excess both cationand anion-active group interaction contributes
to the structure formation. These groups interact with each other after adsorption saturation
of peptized pigment particles.
The change of the acidic / basic group ratio
in the surfactant molecule towards predominance of the acidic ones has almost no influence on the plots of the moduli and viscosity
vs. its concentration in the system (Fig. 5). This,
in the first place, can be explained by the mosaic structure of titanium dioxide surface that
has both basic and acidic adsorption sites resulting from its modification with aluminum
and silicon compounds.
When t he sur fact ant cont ains equal
amounts of acidic and basic groups the plots of
14
storage and loss moduli and viscosity vs. concentration are distinctly different (Fig.6) from
the ones shown above. The excess of surfactant
leads to the formation of surfactant micelles in
which the reactive groups when balanced fully
compensate each other through association
and the formed micelles are organophilic. At
their relatively high concentration up to a certain limit they have practically no influence on
the structural and mechanical properties of the
system.
It should be noted that when this surfactant
is used there is no minimum on the plots of viscosity and storage modulus vs. concentration.
Moreover, at high concentrations the storage
modulus is higher than the loss modulus which
is due to the solvation of both the adsorption
layers and the free micelles that leads to system gelation. This means that a continuous
physical network is formed through hydrophobic interactions and immobilization of the
molecules of the dissolved polymer and of the
solvent.
Thus the oscillatory rheological method
(SAOS) allows more specific selection of the
dispersant type and concentration for pigmented coatings.
2.2 Determination of reaction onset temperatures for polyester melamine systems.
In polyester melamine coatings catalysts are
used to increase cross-linking speed – as a rule
these are blocked sulfonic acids. The curing of
coil coatings goes very fast so for the effective
choice of a catalyst one has to know the temperature of reaction onset. It can be measured
using small amplitude oscillatory shear test
(SAOS).
We studied the combinations of polyester
resin with the cross-linking agent – hexa(methoxymethyl)melamine – and with three catalysts:
1 – amine neutralized p-toluolsulfonic acid
(p-TSA)
2 – amine neutralized Dinonylnaphtalenesulfonic acid (DNNSA)
3 – non-ionic blocked sulfonic acid
The onset temperature for the cross-linking
reaction was determined by abrupt increase of
complex viscosity with temperature increase.
The results of the experiment are shown in
Fig. 7.
The complex viscosity was determined
using small amplitude oscillatory shear test
(SAOS) at frequency of 10 c-1 and amplitude of
0.5% that correspond to the linear viscoelastic
region (LVE). With temperature increase the
system viscosity was decreased. With the unblocking of the catalyst the reaction between
polyester resin and hexa(methoxymethyl)melamine starts. The three-dimensional network
begins to form that leads to the increase of
complex viscosity. This method allows to register the very beginning of the reaction and to
stop the experiment before the gelation. It
should be noted that when rotational rheology
10
Pa·s
1–
|h*| Complex Viscosity
2–
Polyester / HMMM / DNNSA
3–
Polyester / HMMM / non ionic bl sulf acid
1
2
1
3
|h*|
0,1
0,01
0
20
40
60
80
100
120
140
Temperature T
160
180
200
°C
Figure 7 – Determination of the onset temperature
for the cross-linking reaction
is used and the sample is exposed to constant
shear rate this transition is not that obvious
and it is difficult to determine the onset temperature of the reaction.
CONCLUSION
Rotational rheology methods can be used to
simulate the processes typical for the application of coatings for the targeted adjustment of
their rheological behavior.
The small amplitude oscillatory shear test
(SAOS) can be used for different purposes in
the process of coating formulation and development, e.g. for selecting the type and amount
of dispersants, selecting the type of catalyst for
polyester melamine coatings, etc.
References
1. Mezger, T.: The Rheology Handbook, for users of rotational and oscillatory rheometers. Vincentz: Hannover, 2002
2. Barnes, H.A.: A Handbook of Elementary Rheology.
University of Wales: Aberystwyth, 2000
3. Erik Kissa. Dispersions: Characterization, Testing, and
Measurement – CRC Press, 1999
15
n Rynek wyrobów lakierowych n
¢ Rynek wyrobów lakierowych
Brillux wchodzi na polski rynek
Brillux will enter the Polish market
Europe Coatings J, 09/2014
Podczas trwaj¹cych w tym roku uroczystoœci obchodów 125. rocznicy istnienia, producent farb i lakierów Brillux, z dyrekcj¹ w Münster (Niemcy), og³osi³, ¿e otwiera swoj¹ filiê
w Szczecinie. Firma ta jest producentem i bezpoœrednim dystrybutorem pe³nej gamy farb
i lakierów. Portfolio firmy obejmuje ponad
12 000 produktów. Od swojego powstania, firma nieustannie roœnie, a jej sieæ dystrybucji
to 160 filii w Niemczech, Holandii, Austrii i
Szwajcarii. Firma posiada 4 zak³ady produkcyjne w Niemczech w nastêpuj¹cych miastach:
Münster, Unna, Herford i Malsch, które zaopatruj¹ rynek w pe³en zakres produktów, od farb
do malowania œcian do farb przemys³owych.
E.L.
Wzrasta œwiatowy rynek bieli tytanowej
Coatings pigments: Global titanium dioxide market to grow
Europe Coatings J, 09/2014
W swoim nowym raporcie, Transparency
Market Research oszacowa³o œwiatowy rynek
bieli tytanowej na 9,83 miliardów Euro w roku
2013 i szacuje, ¿e w roku 2020 osi¹gnie 12,81
miliardów Euro. Wzrost ten odpowiada skumulowanej rocznej stopie wzrostu na poziomie
3,8% od 2014 do 2020 roku. W opracowaniu zatytu³owanym „Rynek Bieli Tytanowej – Analiza
Œwiatowego Przemys³u, Rozmiar, Udzia³,
Wzrost, Tendencje i Prognozy, 2014-2020” firma analizuj¹ca rynek przewiduje, ¿e region
Azji i Pacyfiku utrzyma swoj¹ dominacjê na
rynku bieli tytanowej. W 2013 roku region ten
stanowi³ ponad 40% rynku. Rynek bieli tytanowej jest w istocie skonsolidowany, a jako g³ów-
16
nych graczy mo¿na wymieniæ DuPont, Cristal
Global, Kronos Worldwide i Tronox Limited.
Firmy te stanowi³y w roku 2013 ponad po³owê
œwiatowego rynku. Biel tytanowa stosowana
jest w trzech g³ównych sektorach: farby, tworzywa i papier. Szacuje siê, ¿e przemys³ farb
i lakierów zu¿ywa³ najwiêcej bieli tytanowej
w 2013, co stanowi³o ponad 50% ca³ego rynku
bieli tytanowej. Przewiduje siê, ¿e taka sytuacja ma utrzymywaæ siê do 2020 roku.
E.L.
AkzoNobel k³adzie kamieñ wêgielny pod
now¹ fabrykê w Chinach
AkzoNobel breaks ground for new production
facility in China
Farbe Lack 10/2014
Firma AkzoNobel po³o¿y³a, w miejscowoœci
Chengdu, stolicy prowincji Szechuan w Qionglai Yang’an Industrial Park, kamieñ wêgielny
pod now¹ fabrykê. Instalacja jest czwart¹ fabryk¹ firmy AkzoNobel, produkuj¹c¹ farby
dekoracyjne i czêœci¹ planu inwestycyjnego
o wartoœci powy¿ej 50 milionów EUR, obejmuj¹cego farby proszkowe i dekoracyjne. Firma
uwa¿a Chiny za jeden z wa¿niejszych strategicznie rynków i chcia³aby dziêki nowej instalacji wzmocniæ swoj¹ pozycjê w Azji.
T.S.
Rynek ¿ywic epoksydowych wzroœnie do
2019 roku do 7,1 miliarda EUR
Epoxy resins market predicted to grow to 7,1 billion EUR by 2019
Farbe Lack 10/2014
Globalny rynek ¿ywic epoksydowych ma do
2019 roku wzrosn¹æ do 7,1 miliarda EUR, co
odpowiada przeciêtnemu rocznemu wzrostowi
o 7,4 %. Wzrost ten przewidywany jest przez
przedsiêbiorstwo badania rynku MarketsandMarkets w studium „Epoxy Resin market by
Application (Coatings, Electronics, Construction, Wind Turbine, Composites, and Adhesives) and Geography – Trends & Forecast to
2019”. Powodem wzrostu jest stale rosn¹ce zapotrzebowanie na energiê wiatrow¹ i przemys³
zwi¹zany z opanowaniem przestrzeni kosmicznej. Przemys³ farb i lakierów zajmuje nastêpne
miejsce, jako wa¿ny u¿ytkownik. Czynnikiem
hamuj¹cym rynek bêdzie jednak wolny wzrost
w Europie i nasycone rynki w Japonii i USA.
T.S.
Hempel otwiera now¹ fabrykê w Indiach
Hempel opens new production facility in India
Farbe Lack 10/2010
Firma Hempel uruchomi³a w miejscowoœci
Nashik, w zachodnich Indiach, now¹ instalacjê. Zdolnoœæ produkcyjna nowej fabryki wynosi oko³o 10 milionów litrów na rok i ma ona
wytwarzaæ farby okrêtowe i antykorozyjne dla
rynków w Indiach, Sri Lance, Bangladeszu, dla
Malediwów i Nepalu. Producent farb dysponuje ju¿ jedn¹ fabryk¹ w Indiach i chcia³by swoj¹
obecnoœæ w tym regionie bardziej rozszerzyæ.
Nowa instalacja jest jedn¹ z trzech fabryk firmy Hempel, które zostan¹ uruchomione w latach 2014 i 2015. Koszty maj¹ wynieœæ oko³o
3 miliony EUR, przy czym na nastêpne lata planowana jest nastêpna inwestycja o wartoœci
2 milionów EUR.
T.S.
Raport na temat œwiatowego rynku spoiw
lakierowych – do 2019 roku wartoœæ rynku
wyniesie 30 754,94 mln Euro
Coatings binders market is estimated to reach
EUR 30,745.94 Million by 2019
EC Newsletter 08.10.2014, www.european-coatings.com
Nowy raport firmy MarketsandMarkets –
„Coating Resins Market by Type (Acrylic, Alkyd, Vinyl, PU, Epoxy, Amino, UPR, SPR &
Others), by Technology (Waterborne, Powder,
High Solvents, High Solids, UV Cure), by Application (Architectural, Automotive, Wood, &
Others) – Global Forecast to 2019” – analizuje
stan œwiatowego rynku spoiw do farb, uwzglêdniaj¹c czynniki warunkuj¹ce jego rozwój
oraz mo¿liwoœci i trendy w podziale na regiony.
Odbiorc¹ spoiw jest przemys³, st¹d rynek
spoiw jest zale¿ny od bran¿ przemys³u dominuj¹cych w danym regionie. Przemy³, bêd¹cy
u¿ytkownikiem koñcowym ma bardzo zró¿nicowane wymagania wzglêdem spoiw i szeroki
obszar ich zastosowañ. Region Azji i Pacyfiku
pozostaje obszarem notuj¹cym najszybszy
wzrost na œwiatowym rynku spoiw do wyrobów lakierowych, a jego g³ównym motorem napêdowym jest wysoka stopa wzrostu gospodarki, której towarzysz¹ znacz¹ce inwestycje
w przemys³ motoryzacyjny, budownictwo,
przemys³ meblarski oraz towarów konsumpcyjnych i AGD. Kluczowa czêœci¹ rynku Azji i Pacyfiku jest dzia³alnoœæ badawczo-rozwojowa.
Œrodki przeznaczane na prace R&D pochodz¹ce z przemys³u, od stowarzyszeñ oraz producentów wyrobów lakierowych s³u¿¹ opracowywaniu zaawansowanych i nowoczesnych
technologii otrzymywania ¿ywic do wyrobów
wodorozcieñczalnych, które nie tylko maj¹ zast¹piæ ¿ywice rozpuszczalnikowe, ale tak¿e
spe³niæ coraz wiêksze wymagania u¿ytkowników koñcowych. Region Azji i Pacyfiku jest
najwiêkszym pod wzglêdem objêtoœci i wartoœci rynkiem spoiw, kolejne miejsca zajmuj¹ kraje Europy Zachodniej. Chiny, Japonia, USA,
Niemcy, Indie, Brazylia oraz Rosja maj¹ utrzymaæ pozycjê rynków spoiw odnosz¹cych sukcesy. Kluczowymi producentami na rynku
spoiw s¹ The Dow Chemical Company (USA),
Momentive Specialty Chemicals Inc. (USA),
oraz PCCR USA (USA). Wœród innych znacz¹cych firm wymieniæ nale¿y BASF SE
(Niemcy), The Valspar Corporation (USA), Allnex (dawniej Cytec) (USA), Evonik (Niemcy),
Arkema S.A. (Francja), Royal DSM N.V. (Holandia), Nuplex Industries Ltd. (Nowa Zelandia),
a tak¿e Bayer AG (Niemcy).
Europa Wschodnia oraz Centralna, rynki
po³udniowo-azjatyckie oraz Ameryka £aciñska
bêd¹ równie¿ przyczynia³y siê do wzrostu
17
œwiatowego rynku spoiw do wyrobów lakierowych.
Wartoœæ œwiatowego rynku spoiw w 2013
roku wynosi³a oko³o 2 149 396 mln Euro i wed³ug szacunkowych danych powinna do 2019
roku osi¹gn¹æ wielkoœæ 30 745,94 mln Euro,
przy CAGR wynosz¹cym 6,25% miêdzy 2014
i 2019 rokiem.
Wysokie zapotrzebowanie na wyroby lakierowe dla budownictwa, dla przemys³u motoryzacyjnego, na pow³oki przemys³owe, do drewna oraz do opakowañ bêd¹ wp³ywa³y na sta³y
wzrost zu¿ycia spoiw.
A.Œ.
Pow³oki na spoiny: Keyser & Mackay wspó³pracuje z Pioneer Chemicals
Coatings binders: Keyser & Mackay cooperates
with Pioneer Chemicals
EC Newsletter, 2014.10.01, www.european-coatings.com
Firmy Keyser & Mackay i Pioneer Chemicals za³o¿y³y spó³kê dystrybucyjn¹. Pioneer
jest producentem i dystrybutorem ¿ywic akrylowych min. do zastosowañ w farbach i lakierach, farbach drukarskich, klejach oraz farbach do znakowania dróg. Niedawno firma
rozszerzy³a mo¿liwoœci do 20.000 ton i jest
obecnie najwiêkszym producentem sta³ej ¿ywicy akrylowej w Azji. Jedn¹ z mocnych stron
Pioneera jest opracowanie dopasowanych i
zindywidualizowanych produktów dla specyficznych potrzeb klientów. Wzrost bêdzie kontynuowany i rozwijany konsekwentnie poprzez europejsk¹ siedzibê chemicznej firmy
handlowej Keyser & Mackay w Niemczech,
Holandii, Szwajcarii i Polsce.
B.S.
Evonik zwiêksza zdolnoœci produkcyjne
krzemionki w zak³adzie w Rheinfelden
Evonik boosts capacity for special silicas at its
Rheinfelden site
18
Z pocz¹tkiem paŸdziernika 2014 roku firma
Evonik Industries oficjalnie zainaugurowa³a
dzia³alnoœæ nowej linii produkcyjnej do wytwarzania metod¹ p³omieniow¹, obrabianej powierzchniowo krzemionki. Nowa linia produkcyjna znajduje siê w zak³adzie w Rheinfelden.
Zwiêkszy ona zdolnoœci produkcyjne firmy
w zakresie krzemionki wytwarzanej metod¹
p³omieniow¹ a¿ o 25%.
Krzemionki Evonik Industries o handlowej
nazwie „Aerosil” poprawiaj¹ w³aœciwoœci wysokojakoœciowych klejów, szczeliw i ¿ywic
przemys³owych jak te¿ farb i lakierów. Wp³ywaj¹ korzystnie m.in. na w³aœciwoœci reologiczne oraz tiksotropowe czy te¿ stabilnoœæ pigmentów i wype³niaczy w uk³adach lakierowych. Motorem napêdowym wzrostu zapotrzebowania na krzemionkê jest rozwój wydajnych
Ÿróde³ produktów i technologii (m.in. rozwój
odnawialnych Ÿróde³ energii oraz trend w
bran¿y samochodowej zastêpowania ³¹czeñ
mechanicznych wysokojakoœciowymi klejami).
A.Œ.
Pow³oki na spoiny: Eigenmann & Veronelli
i Synthopol sformalizowa³y umowê dystrybucyjn¹
Coatings binders: Eigenmann & Veronelli and
Synthopol formalise distribution agreement
EC Newsletter EC Newsletter, 2014.10.01
Rozpoczêta we wrzeœniu bie¿¹cego roku w
Turcji kooperacja w dystrybucji pomiêdzy Synthopol and Eigenmann i Veronelli dzia³a ju¿ na
podstawie formalnej umowy. Stacjonuj¹cy w
Istambule dystrybutor Eigenmann & Veronelli
Kimyasal Ticaret ve Sanayi A.S. przejmie dystrybucjê techniczn¹ dyspersji ¿ywic akrylowych, ¿ywic poliestrowych i ¿ywic alkidowych
dla Synthopol Chemie, Buxtehude, Niemcy, na
rynku tureckim od poprzedniego dystrybutora
w Turcji, Pakkim Kimya San.Tic.Ltd.Sti. Eigenmann & Veronelli bêd¹ równie¿ zajmowaæ siê
sk³adowaniem produktów Synthopol. Cel partnerstwa ma rozwin¹æ obecnoœæ rynkow¹ i tym
samym wieŸæ optymalny rozwój handlowy
w Turcji.
B.S.
Pigmenty: wspó³praca pomiêdzy Hemmelrath Technologies i BASF
Pigments: Hemmelrath Technologies and BASF
cooperate
Hemmelrath Technologies (HTC) i BASF
Pigments Business rozpoczê³y wspó³pracê na
rzecz rozwoju Pigment Technology Concepts.
G³ównym celem wspó³pracy jest po³¹czenie
Technologii Modu³owej Fabryki Farb (MoFa),
który jest ju¿ znany na rynku, z now¹ technologi¹ pigmentów jak na przyk³ad technika „Xfast-Pigment Preparations”. Po udanych analizach
wykonalnoœci, obaj partnerzy s¹ przekonani,
¿e nowe standardy bêd¹ wprowadzone na rynek w zakresie jakoœci, optymalizacji kosztów
i wydajnoœci. Niektóre aspekty koncepcji modu³owej technologii zak³adaj¹ zmniejszenie
czasu procesów o wiêcej ni¿ 75% i uzyskiwanie
bezpoœredniej dyspersji odcieni kolorów, jako
mieszanki proszku w uk³adach ciek³ych, bez
u¿ycia m³ynów per³owych.
B.S.
Clariant otwiera zaplecze laboratoryjne dla
przedsiêbiorstw zajmuj¹cych siê pigmentami w Malezji
Clariant opens lab facilities for pigments businesses in Malaysia
Clariant og³osi³ inauguracjê swoich nowych
malezyjskich laboratoriów dla Clariant Oil Services oraz przemys³u pigmentów. Nowe laboratorium znajduje siê w Shah Alam, Malezji, ich
otwarcie oznacza zobowi¹zanie Clariant’a odnoœnie dostarczania innowacyjnych technologii i produktów, które bêd¹ dostosowane do
potrzeb klientów i to zarówno w skali lokalnej
jak i regionalnej.
Zlokalizowany w samym centrum dzia³alnoœci naftowych i gazowych w Po³udniowo-Wschodniej Azji, laboratorium Clariant Oil
Services jest pierwszym Centrum Doskona³oœci w regionie Azji i Pacyfiku bran¿y naftowej.
Dziêki wykorzystaniu rozwi¹zañ LeanSigma,
które s¹ kluczem do ci¹g³ego doskonalenia
metodologii znanej jako Clariant Excellence,
nowe laboratorium umo¿liwia wysok¹ wydajnoœæ i ci¹g³e doskonalenie dla potrzeb swoich
klientów. Placówka posiada najnowoczeœniejszy sprzêt, przeprowadzane s¹ symulacje i testy dotycz¹ce emulsji, kwestii przep³ywu i skali
korozji. Jest to po³¹czenie spó³ki laboratoriów
w jednym z najwa¿niejszych regionów ropy i
gazu na œwiecie. „Jako pierwsze Centrum Doskona³oœci Clariant Oil Services w regionie Azji
i Pacyfiku, mia³o mo¿liwoœæ zebranie ekspertów, sprzêtu i ca³kowitego potencja³u w Shah
Alam i usytuowaæ nas bli¿ej naszych konsumentów w celu prowadzenia wspólnych dzia³añ w czasie rzeczywistym” stwierdzi³ Peter
Dodgeon, szef Clariant Oil Services Asia Pacific. Ustawianie zwiêkszonej szybkoœci obs³ugi
i specjalistycznej wiedzy w Clariant’s Pigments
Business, jego Asian Pacific Technical Application Center za³o¿ona w 2005 roku jest modernizowana w celu zapewnienia jeszcze bardziej
kompleksowych i niestandardowych us³ugi
technicznych klientom z wielu bran¿ w Azji
Po³udniowo-Wschodniej i rejonu Pacyfiku,
miêdzy innymi w kwestii pow³ok, malowania,
drukowania, tworzyw sztucznych i innych specjalistycznych zastosowañ. S³u¿¹c jako nowe
centrum technicznego dla Clariant Oil Services and Pigments, wyposa¿enie laboratorium
bêdzie wzmocnieniem lokalnego potencja³u
technicznego Clariant w celu zapewnienia
us³ug o wartoœci dodanej dla klientów lokalnych i regionalnych poprzez zrównowa¿one
i innowacyjne technologie i rozwi¹zania produktowe. „Inauguracja potwierdza zaanga¿owanie firmy Clariant w zrównowa¿ony rozwój
w regionie Azji Po³udniowo-Wschodniej i Pacyfiku. Wierzymy w potencja³ regionu i jego perspektywy rozwoju. Clariant ma rosn¹æ razem
i byæ wiarygodnym partnerem dla regionu”, powiedzia³ Francois Bleger, Regionalny Kierownik Clariant Azji Po³udniowo-Wschodniej i Pacyfiku.
B.S.
19
n Nowe wyroby i technologie n
¢ Nowe wyroby i technologie
Badania pow³ok ochronnych w warunkach
przybrze¿nych
Researchers test protective coatings under offshore site conditions
Szeœæ systemów antykorozyjnych, u¿ywanych w konstrukcjach morskich elektrowni
wiatrowych, zosta³o poddanych ekspozycji na
Morzu Pó³nocnym w trzech ró¿nych strefach:
„Splash Zone”, strefa poœrednia i strefa podwodna. Badano zachowanie pojedynczych
oraz wielowarstwowych systemów pow³okowych – organicznych, metalicznych pow³ok
natryskowych oraz systemów dupleks. Próbki,
opracowane i wyprodukowane specjalnie do
badañ, by³y wystawione na dzia³anie œrodowiska morskiego przez trzy lata, w celu scharakteryzowania poszczególnych detali konstrukcyjnych w ró¿nych strefach korozyjnoœci. Zbadano: intensywnoœæ porastania, efekt antykorozyjny, adhezjê, integralnoœæ pow³ok, korozje na
z³¹czach (ko³nierzach), wydajnoœæ powlekania
na spoinach i stan po³¹czeñ œrubowych. Zanieczyszczanie by³o problemem w strefie podwodnej i poœredniej, lecz nie mia³o wp³ywu na zdolnoœæ ochronn¹ pow³oki ant ykorozy jnej.
Stwierdzono, ¿e uk³ady dupleks, sk³adaj¹ce siê
z metalizacji natryskowej Zn/Al, poœredniej
wzmocnionej pow³oki epoksydowej i poliuretanowej warstwy nawierzchniowej, zapewnia³y
najlepsz¹ ochronê antykorozyjn¹. Mechaniczne uszkodzenia pow³ok prowadzi³y do delaminacji pow³oki i korozji pod³o¿a. Wydajne systemy pow³okowe powinny byæ albo bardzo odporne na uderzenia lub powinny byæ w stanie
skompensowaæ korozjê stali. Z³¹cza ko³nierzowe okaza³y siê byæ punktem krytycznym pod
wzglêdem korozji czêœci strukturalnych w
„splash zone”. Zaobserwowano znacz¹c¹ korozjê pe³zaj¹c¹ w niektórych miejscach. Z wyj¹t-
20
kiem jednego uk³adu powlekania, stwierdzono
dobre zabezpieczenie spawów. Jakkolwiek zauwa¿ony by³ wp³yw spoiny na korozjê stali wewn¹trz niepowleczonych czêœci wewnêtrznej
w strefie podwodnej próbek. Integralnoœæ pow³ok na trudnych do pokrycia czêœci konstrukcyjnych by³a zadowalaj¹ca dla wszystkich systemów. Wyniki badañ opublikowano w: Renewable Energy, Volume 74, February 2015,
Pages 606-617.
B.S.
Grafenowe farby to przysz³oœæ bez korozji
Graphene paints a corrosion-free future
Cienka warstwa farby grafenowej mo¿e
tworzyæ nieprzepuszczalne i odporne chemicznie pow³oki. Zgodnie z nowymi ustaleniami
Uniwersytetu w Manchesterze mog¹ one byæ
wykorzystywane w przemyœle opakowaniowym, aby utrzymaæ d³u¿ej œwie¿oœæ ¿ywnoœci
jak i w ochronie konstrukcji metalowych przed
korozj¹. W³aœciwoœci farby grafenowej s¹ wynikiem struktury cienkiej warstwy tlenkowej
grafenu. Elastyczne pow³oki barierowe uniemo¿liwiaj¹ce przenikanie gazów i wilgoci s¹
wa¿ne dla wielu bran¿, pocz¹wszy od ¿ywnoœci przez medycynê, chemiê czy elektronikê.
Z tego punktu widzenia, z grafenem wi¹¿e siê
ostatnio szczególne zainteresowanie, poniewa¿ jego pozbawione uszkodzeñ monowarstwy s¹ nieprzepuszczalne dla wszystkich atomów i cz¹steczek. Jednak du¿ym wyzwaniem
okaza³o siê uzyskanie du¿ych powierzchni grafenowych bez defektu, mo¿liwych do wykorzystania w przemyœle. Naukowcy informuj¹
o w³aœciwoœciach barierowych pow³ok wielowarstwowych grafitu otrzymanych przez redukcjê chemiczn¹ laminatów tlenków grafenowych kwasami: jodowodorowym i askorbino-
wym. Stwierdzono, ¿e s¹ one wysoce nieprzepuszczalne dla wszystkich gazów, cieczy i agresywnych chemikaliów w³¹czaj¹c na przyk³ad
kwas fluorowodorowy. Te wyj¹tkowe w³asnoœci barierowe s¹ przypisane wysokiemu stopniu
grafityzacji laminatów i ma³emu uszkodzeniu
struktury w czasie redukcji. Praca ta wskazuje
na blisk¹ perspektywê uzyskania pow³ok elastycznych na bazie grafenu, które mog¹ byæ
interesuj¹ce w wielu zastosowaniach przemys³owych. Badania opublikowano w: Nature
Communications 5, 11.09.2014.
B.S.
Nowy tunel wietrzny umo¿liwiaj¹cy przeprowadzanie testów zapobiegania oblodzeniu w realistycznych warunkach
New wind tunnel allows anti-icing tests under
realistic conditions
Naukowcy bêd¹ w stanie testowaæ systemy
zapobiegaj¹ce oblodzeniu w realistycznych
warunkach, to jest w temperaturze do minus
30°C i przy prêdkoœci wiatru do 350 km/h.
Z okazji oficjalnego otwarcia nowego „lodowego” laboratorium o kubaturze 90 m3 zintegrowanego z lodowym tunelem odby³o siê kolokwium naukowe. Tym sposobem Wydzia³
Technologii Farb w Instytucie Fraunhofera
IFAM osi¹gn¹³ kolejny kamieñ milowy w testowaniu systemów zapobiegania oblodzeniom i
badaniach nad innowacyjnymi technologiami
antyoblodzeniowymi. Zapobieganie tworzeniu
siê lodu na powierzchniach jest du¿ym wyzwaniem. W przypadku samolotów, statków, pojazdów szynowych, samochodów, urz¹dzeñ klimatyzacyjnych, urz¹dzeñ ch³odniczych i turbin wiatrowych – tworzenie siê lodu czêsto
zagra¿a bezpieczeñstwu oraz podnosi koszty.
Intensywne prace badawcze prowadz¹ do coraz bardziej efektywnych technologii w zapobieganiu powstawaniu pow³ok lodu na powierzchniach technicznych. Instytut Fraunhofera IFAM bada ró¿ne podejœcia i rozwi¹zania
zorientowane na minimalizacjê powstawania
lodu. Nale¿¹ do nich, na przyk³ad, ogrzewane
pow³oki i ich integracja w ³¹cznej koncepcji
pow³ok. Pow³oki te nadaj¹ siê do wszystkich
zastosowañ i mog¹ byæ stosowane przy u¿yciu
konwencjonalnych metod natrysku, co oznacza, ¿e nawet komponenty o bardzo skomplikowanej geometrii, mog¹ byæ szybko i efektywnie
pokryte farb¹. Bardzo obiecuj¹ce wyniki otrzymano równie¿ dla hydrofobowych pow³ok, które sprawiaj¹, ¿e adhezja lodu jest trudniejsza.
Nanostrukturalne powierzchnie i bezpoœrednia integracja z punktem przymarzania do samych pow³ok to inne realizowane strategie zapobiegania oblodzeniu. Wszystkie te koncepcje
zapobiegania oblodzeniu przechodz¹ gruntowne testy. Tunel lodowo-wiatrowy jest wyposa¿ony w specjalne urz¹dzenia do sterowania
i monitorowania: pozwalaj¹ one zdefiniowanie
powstawania lodu oraz precyzyjnie kontrolowaæ wtrysk wody i wilgotnoœæ powietrza. Kamera termowizyjna jednoczeœnie rejestruje
proces oblodzenia i rozk³ad ciep³a na powierzchniach. Nowe laboratorium badawcze z tunelem lodowo-wietrznym u³atwi bie¿¹cym i przysz³ym projektom badawczo-rozwojowych i bêdzie wykorzystywany do podstawowej pracy
badawczej, badañ przyczepnoœci na lodzie i badania oblodzenia nawierzchni przez œnieg,
deszcz i sch³adzania siê kropelek wody.
B.S.
Chemia budowlana: Betony o poprawionej
odpornoœci na przenikanie chlorków
Construction chemicals: Improving the chloride
resistance of concrete
Prowadzone s¹ prace nad odpornoœci¹ przenikania chlorków wysoko wytrzyma³oœciowego betonu, który w celu wewnêtrznego utwardzania zawiera agregaty popio³u dennego. Dyfuzja chlorku w betonie by³a oceniana na podstawie pomiarów drogi dyfuzji podczas testów
penetracji (w stanie ustalonym i szybkim). Zawartoœæ chlorków zmniejszy³a siê po zastosowaniu popio³u dennego. Zawartoœæ w betonie
chlorków rozpuszczalnych w kwasach i w wodzie mierzona by³a aby okreœliæ ca³kowite i gra-
21
niczne stê¿enie. W celu wykrycia fazy krystalicznej produktów uwodnienia, które mog¹
wi¹zaæ siê z chlorkiem, wykonane zosta³y: analiza termiczna oraz analiza metod¹ dyfrakcji
rentgenowskiej (XRD). Ponadto œcie¿ki przenikania chlorku w betonie analizowano stosuj¹c
mikrosondê elektronow¹ (EPMA). Wyniki
wskazuj¹, ¿e chocia¿ nie ma istotnego wp³ywu
na drogê dyfuzji, denny popió³ w betonie o wysokiej wytrzyma³oœci mo¿e znacznie obni¿yæ
dyfuzjê chlorku.
Badania opublikowano w Construction and
Building Materials, Volume 71, 30 November
2014, Pages 334-343.
B.S.
Przygotowanie wodnych pow³ok zawieraj¹cych politiofen przeznaczonych na stal
Preparing polythiophene-containing waterborne coatings for steel
Badania (opublikowane w Synthetic Metals,
Volume 191, May 2014, Pages 41-46) opisuj¹
³atw¹ metodê przygotowania mikrosfer politiofenowych o jednolitych rozmiarach i dobrych
kulistych kszta³tach, w jednoetapowej reakcji
polimeryzacji z udzia³em bezwodny FeCl2 jako
katalizatora i H2O2 jako utleniacza. Struktura
i morfologiia nanocz¹stek politiofenowych zosta³a scharakteryzowana za pomoc¹ IR, SEM i
TEM. Nanostruktury politiofenu wykazuj¹
dobr¹ morfologiê mikrosfer z bardzo w¹skim
rozk³adem wielkoœci cz¹stek. Poprzez precyzyjn¹ regulacjê warunków reakcji, mo¿na
uzyskaæ ró¿ne rozmiary i politiofeny o nanostrukturach. Ochrona przeciwkorozyjna pow³ok zawieraj¹cych mikrosfery politiofenowe
na stali miêkkiej by³a badana przy u¿yciu techniki elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej (EIS) w 3,5% wodnym roztworze NaCl.
Wyniki wskazuj¹, ¿e wodne pow³oki zawieraj¹ce mikrosfery politiofenowe (o zawartoœci
0,6% wagowych politiofenu) mog¹ zaoferowaæ
wysok¹ ochronê, poniewa¿ wartoœæ impedancji po 360h pozosta³a na poziomie wy¿szym ni¿
1 × 106 W cm2. Wszystkie wyniki zosta³y porów-
22
nane z czyst¹ wodn¹ epoksydow¹ pow³ok¹ na
miêkkiej stali.
B.S.
Nowe mieszalniki lemieszowe wyposa¿one
w panele dotykowe
Touchscreen panel is used for ploughshare mixers
European Coatings J, 09/2014
„Seria L” laboratoryjnych mieszalników lemieszowych firmy Gebr. Lödige Maschinenbau zamiast w tradycyjne przyciski wyposa¿ona jest ju¿ w panel dotykowy. Rozwój produktów koncentrowa³ siê na ³atwiejszej obs³udze
urz¹dzeñ opartej na przyjaznej dla u¿ytkownika prezentacji mo¿liwych funkcji na przejrzystym wyœwietlaczu ekranu dotykowego. £atwe
do zrozumienia ikony umo¿liwiaj¹ intuicyjn¹
obs³ugê mieszalników, na przyk³ad prêdkoœæ
obrotowa wa³u mieszalnika jest o wiele ³atwiej
i bardziej regulowana za pomoc¹ ekranu dotykowego, ni¿ w tradycyjny sposób. Ponadto,
g³adka powierzchnia panelu umo¿liwia jego
³atwe i dok³adne czyszczenie.
K.C.
Ma³e, wszechstronne i ciche urz¹dzenie do
badania odpornoœci na szorowanie na mokro
Scrub abrasion tester: small, versatile and quiet
Byk-Gardner GmbH wprowadzi³ na rynek
nowy aparat do badania odpornoœci pow³ok na
szorowanie na mokro oraz ich podatnoœci na
czyszczenie. „Gardner scrub” to ma³e, ciche
i kompaktowe urz¹dzenie wyposa¿one w trzy
uchwyty na szczotki lub inne nak³adki œcieraj¹ce. Oprócz ekranu dotykowego aparat wyposa¿ony jest w szerok¹ gamê ró¿nych akcesoriów i funkcji oprogramowania, dziêki którym
mo¿e byæ wykorzystywany zarówno do badañ
zgodnych ze standardami ASTM, ISO oraz
DIN, jak i innych zgodnych z ¿yczeniem u¿ytkownika.
K.C.
£atwo regulowana komora klimatyczna
Climate chamber is highly controllable
CiK Solutions oferuje now¹ komorê klimatyczn¹ „PKK-50”. Urz¹dzenie mo¿e byæ wykorzystane zarówno w laboratoriach wzorcuj¹cych, jak i badawczych do ró¿nych zastosowañ, m.in. do d³ugoterminowych badañ stabilnoœci materia³ów, kondycjonowania badanych
próbek oraz przeprowadzania przyspieszonych badañ starzeniowych. Wbudowany uk³ad
Peltiera zapewnia szybkie nagrzewanie i ch³odzenie siê wnêtrza komory w przedziale temperatur miêdzy 8 a 60 °C. Dodatkowo urz¹dzenie zapewnia stabiln¹ kontrolê temperatury
z dok³adnoœci¹ do 0,06 °C.
K.C.
Efektowne pigmenty nie zawieraj¹ce miedzi
Special-effect copper shades contain no copper
European Coatings J, 07/08/2014
Firma BASF poszerzy³a niedawno swoj¹
ofertê o nowe efektowne pigmenty nie zawieraj¹ce miedzi jednak daj¹ce miedziane odcienie
kolorów. „Lumina Rogal Copper” to per³owy
pigment mikowy oferuj¹cy wysoki poziom nasycenia barwy oraz umo¿liwiaj¹cy uzyskanie
delikatnego efektu brokatu. Pigment „Paliochrom Brilliant” ³¹czy w sobie wysoki poziom
nasycenia barw, dobre krycie oraz dodatkowo
pozwala uzyskaæ efekt brokatu. Grupa pigmentów metalizuj¹cych zawieraj¹cych aluminium
„Metasheen” daje natomiast efekt pow³oki
metalicznej oraz efekt lustra.
K.C.
ochronê metali przed korozj¹. „CorShield
VpCI-386 HP” to stanowi¹cy alternatywê dla
podk³adów cynkowych i farb, nowy inhibitor
korozji „Nano-VpCI” bêd¹cy mieszanin¹ nietoksycznych inhibitorów organicznych i pigmentów. Produkt tworzy cienk¹ monomolekularn¹ warstwê, dziêki której opóŸnia korozjê.
Jest szybko schn¹cy, odporny na promieniowanie UV i niepalny. Przezroczysta pow³oka umo¿liwia wzrokow¹ ocenê stanu pod³o¿a. Produkt
mo¿e byæ nak³adany metod¹ natryskow¹, zanurzeniow¹ b¹dŸ za pomoc¹ wa³ka lub pêdzla.
K.C.
Bardziej automatyczne oprogramowanie od
Datacolor
Colour formulation software becomes more
automatic
Datacolor uaktualni³ swoje oprogramowanie przeznaczone do kontroli jakoœci koloru
w przemyœle farb i tworzyw sztucznych. „Datacolor Match Pigment 3.0” zosta³ ulepszony
o „Smart Kalibrator”, który automatycznie wybiera najlepszy uk³ad optyczny. Jednoczeœnie
nowe algorytmy umo¿liwiaj¹ natychmiastowe
wykrycie b³êdnych danych. Firma informuje,
¿e nowe oprogramowanie skraca czas pomiaru
a¿ do 60%, a tak¿e umo¿liwia porównanie stosowanych w przemyœle farb, tworzyw sztucznych oraz w przemyœle skór wszelkiego rodzaju próbek o ró¿nej fakturze i po³ysku.
K.C.
Farby nawierzchniowe do zastosowañ pod³ogowych o ulepszonych w³aœciwoœciach
optycznych
Pow³oki pozbawione toksycznych sk³adników zapewniaj¹ce odpornoœæ na korozjê
Topcoats improve optical properties of heavy-duty walls and floors
Coatings provide corrosion resistance without
toxic materials
BASF doda³ do swojej oferty dwie nowe,
sygnowane mark¹ „Master Builders Solutions”
farby nawierzchniowe. „MasterTop TC 417W”
i „442W” to poliuretanowe, wodorozcieñczalne
farby pod³ogowe o ulepszonych w³aœciwoœ-
Firma Fortec opracowa³a nowy, wodorozcieñczalny system pow³okowy zapewniaj¹cy
23
ciach optycznych, dobrej sile krycia i odpornoœci na promieniowanie UV. „MasterTop TC
417W” to produkt o niskiej emisji LZO i wysokiej odpornoœci na œcieranie. W porównaniu
z poprzednimi wyrobami tej serii pow³okê
mo¿na ³atwiej czyœciæ, co umo¿liwia oszczêdnoœæ kosztów i pracy. Farba przeznaczona jest
do stosowania w pomieszczeniach o podwy¿szonym standardzie higieny na przyk³ad
w szpitalach, sto³ówkach czy szko³ach. „MasterTop TC 442W” charakteryzuje siê zwiêkszon¹ odpornoœci¹ na zarysowanie i odpornoœci¹
na promieniowanie UV. Wyrób zapewnia wysok¹ ochronê pokrywanych powierzchni, dlatego te¿ przeznaczony jest do stosowania na
pod³ogi w magazynach fabrycznych i korytarzach.
K.C.
Fungicydy i algicydy bez szkodliwego Diuronu
Fungicide and algaecide is diuron-free
Firma Troy Corporation wprowadzi³a na rynek now¹ liniê fungicydów i algicydów. „Polyphase S99” to wymywaj¹cy siê w ma³ym stopniu z pow³ok fungicyd o szerokim spektrum
dzia³ania grzybo- i algobójczego. Pozbawiony
Diuronu produkt zapewnia porównywaln¹ do
„Polyphase 663” d³ugotrwa³¹ ochronê pow³ok.
Produkt jest przyjazny dla œrodowiska, poniewa¿ nie zawiera LZO ani aldehydu. „Polyphase
S99” przeznaczony jest do wodorozcieñczalnych farb stosowanych na zewn¹trz, stiuków
oraz innych systemów pow³okowych.
K.C.
Niezawodne i szybkie klejenie etykiet RFID
RFID adhesive is suitable for fast, miniaturised
bonding
Delo Industrial Adhesives opracowa³ nowy
klej „Delomonopox AC245” do niezawodnego
przyklejania tzw. etykiet RFID (zaawansowanych technologicznie etykiet umo¿liwiaj¹cych
24
emisjê danych) oraz anten. Popularnoœæ zastosowania znaczników RFID roœnie, dlatego te¿
nacisk producentów skupia siê na opracowaniu wydajnej i op³acalnej produkcji z jednoczesnym zoptymalizowaniem iloœci stosowanego kleju. Obecnie nawet bardzo ma³a iloœæ kleju, czêsto nie wiêcej ni¿ 0,02 mg, wystarcza ju¿
do przyklejenia wyrobu. Klej „Delomonopox
AC245” oparty jest na ¿ywicy epoksydowej
o optymalnej zawartoœci wype³niacza. Niezawodnoœæ produktu zosta³a przetestowana podczas wykonywania testu, w którym przyklejone etykiety przechowywane by³y w temperaturze 85°C i wilgotnoœci wzglêdnej 85% przez
1000 h. Po badaniu si³a klejenia wykazywa³a
85% swojej pocz¹tkowej wartoœci. Produkt nadaje siê do powszechnie stosowanych anten
oraz do etykiet o czêstotliwoœciach HF i UHF.
K.C.
Dodatek zwiêkszaj¹cy energiê powierzchniow¹ utwardzonych pow³ok
Additive increases surface energy of cured coatings
„Byk-3560” to nowy, oparty na technologii
makromerów, dodatek zwiêkszaj¹cy energiê
powierzchniow¹ utwardzonych pow³ok oraz
polepszaj¹cy przyczepnoœæ poszczególnych
warstw farb, folii, klejów i farb drukarskich.
Produkt przeznaczony jest do stosowania
w systemach wodnych, rozpuszczalnikowych,
utwardzanych promieniowaniem UV oraz
w systemach typu high-solid. „Byk-3560” poprawia zwil¿alnoœæ oraz rozlewnoœæ, jednoczeœnie nie wp³ywaj¹c na napiêcie powierzchniowe ciek³ego wyrobu.
K.C.
Nowy dodatek na bazie silikonu poprawiaj¹cy w³aœciwoœci poœlizgowe
Silicone additive enhances slip properties
Firma Dow Corning przedstawia nowy produkt „Dow Corning 52 Additive” oferuj¹cy sze-
reg ró¿nych w³aœciwoœci i jednoczeœnie nie
wp³ywaj¹cy negatywnie na w³aœciwoœci mechaniczne pow³ok. Dodatek na bazie silikonu
poprawia w³aœciwoœci poœlizgowe oraz odpornoœæ na zarysowanie i œcieranie. Produkt mo¿e
byæ stosowany sam lub w po³¹czeniu z emulsjami na bazie wosku. W przypadku wodorozcieñczalnych lakierów do drewna zastosowanie œrodka „Dow Corning 52 Additive” da³o lepsze efekty ni¿ zastosowanie samej emulsji woskowej, natomiast wygl¹d pow³oki okaza³ siê
znacznie lepszy w przypadku zastosowania
mieszaniny obu produktów. Dodatkowo, œrodek poprawia obróbkê mechaniczn¹ pow³oki
i zwiêksza odpornoœæ na wzajemne sklejanie
siê. Produkt nadaje siê do stosowania nie tylko
w lakierach do drewna, ale równie¿ w farbach
wewnêtrznych i zewnêtrznych oraz w farbach
i lakierach drukarskich.
K.C.
Pow³oki antykorozyjne zapewniaj¹ce ochronê przed wysok¹ temperatur¹
Anti-corrosive coating offers heat resistance to
650 °C
Nowy produkt pod nazw¹ „Versiline CUI
56990” nale¿¹cy do linii produktów „Versaline”
firmy Hempel jest ³atwy w aplikacji i zapewnia
ochronê zarówno przed korozj¹, jak i przed
wysok¹ temperatur¹. Produkt nadaje siê do stosowania na stal wêglow¹ oraz nierdzewn¹. Pokrywa siê nim nowe i istniej¹ce ju¿ elementy
takie jak, np.: ruroci¹gi transportowe czy kominy. Produkt zapewnia ochronê konstrukcji stalowych w bardzo niskich i wysokich temperaturach (do 650 °C), a jego wysoka twardoœæ i
przyczepnoœæ do pod³o¿a umo¿liwia ochronê
przed wieloma czynnikami fizycznymi, co jest
szczególnie wa¿ne przy nowych konstrukcjach. Utworzona przez wyrób pow³oka
zmniejsza tak¿e ewentualne szkody powsta³e
podczas transportu i monta¿u elementów stalowych. Obecnie produkt dostêpny jest tylko w
Ameryce Pó³nocnej, jednak w najbli¿szym czasie zostanie wprowadzony na rynek œwiatowy.
K.C.
Redyspergowalny proszek odpowiedni dla
wysokiej klasy klejów do p³ytek
Dispersible powder is suitable for demanding tile
adhesives
Firma Wacker opracowa³a nowy, redyspergowalny proszek poprawiaj¹cy w³aœciwoœci
u¿ytkowe cementu i suchych zapraw na bazie
gipsu. „Vinnapas 8620 E” to terpolimer chlorku
winylu, octanu winylu i etylenu, przeznaczony
do stosowania w wysokiej klasy klejach do p³ytek ceramicznych. Produkt zapewnia d³ug¹ ¿ywotnoœæ wyrobu oraz jego wysok¹ elastycznoœæ w po³¹czeniu z doskona³¹ si³¹ klej¹c¹.
Swoje w³aœciwoœci zachowuje nawet podczas
przechowywania w wilgotnych czy gor¹cych
pomieszczeniach, a tak¿e w warunkach ci¹g³ego zamarzania i rozmra¿ania. „Vinnapas 8620
E” mo¿e byæ stosowany zarówno do cienkich
oraz wielkoformatowych p³ytek ceramicznych,
jak i do porcelany czy kamienia naturalnego.
Ze wzglêdu na brak plastyfikatorów i nisk¹
emisjê lotnych zwi¹zków organicznych produkt ma wysokie walory ekologiczne.
K.C.
Mikrodozownik klejów dwusk³adnikowych
o wy¿szym przep³ywie objêtoœciowym
Micro-dispenser for two-pack adhesives has increased volumetric flow
Kluczowym problemem przy stosowaniu
klejów dwusk³adnikowych s¹ ich zmienne
w³aœciwoœci klej¹ce przy nieodpowiednim i nie
w³aœciwym wymieszaniu ich sk³adników. Dlatego te¿ dozowanie poszczególnych sk³adników klejów musi odbywaæ siê w odpowiedni
i bardzo precyzyjny sposób. Firma ViscoTec
wysz³a naprzeciw oczekiwaniom swoich klientów i wypuœci³a na rynek nowy dozownik z linii systemów dozowania Preef low. „Eko-DUO600” to nowsza i ulepszona wersja dozownika „Eko-DUO450”. Produkt charakteryzuje siê wy¿szym przep³ywem sk³adników kleju do 32,0 ml/min i regulowanymi proporcjami
25
mieszania, a wbudowane czujniki ciœnienia
zapewniaj¹ optymalne dozowanie kleju.
K.C.
Antykorozyjny œrodek do czyszczenia elektroniki
Electronic cleaner inhibits corrosion
Firma Cortec oferuje swoim klientom nowy
antykorozyjny œrodek do czyszczenia elektroniki – „ElectriCorr VpCi-238/239”. Produkt
przeznaczony jest do ochrony antykorozyjnej
z³o¿onych i wra¿liwych na wilgoæ elementów
sprzêtu elektronicznego i elektrycznego. Antystatyczny produkt chroni aluminium, miedŸ
oraz metale ¿elazne i nie¿elazne znajduj¹ce siê
w uk³adach elektronicznych i elektrycznych.
Produkt tworzy cienk¹, szybkoschn¹c¹, nie klej¹c¹ siê warstwê, która zapewnia skuteczn¹
ochronê nawet w bardzo agresywnych i zanieczyszczonych œrodowiskach, w tym w œrodowisku morskim i w tropikalnych klimatach.
Dodatkowo, œrodek nie uszkadza wiêkszoœci
tworzyw sztucznych i elastomerów, a jego zastosowanie nie wp³ywa na w³aœciwoœci magnetyczne i rezystancjê elektryczn¹ uk³adów elektrycznych i elektronicznych.
K.C.
Œrodek dysperguj¹cy do pigmentowanych,
rozpuszczalnikowych farb drukarskich stosowanych w przemyœle produkcji opakowañ
¿ywnoœci
Dispersant for solventborne pigment inks is suitable for food packaging
Firma Evonik opracowa³a nowy œrodek dysperguj¹cy pod nazw¹ „Tego Dispers 690”. Produkt spe³nia wymagania szwajcarskiego rozporz¹dzenia w sprawie materia³ów i artyku³ów
maj¹cych kontakt z ¿ywnoœci¹ (SR 817.023.21)
i jest specjalnie opracowany dla rozpuszczalnikowych farb drukarskich stosowanych na opakowaniach do ¿ywnoœci. Dziêki zmniejszonej
lepkoœci produkt cechuje siê du¿ym nasyce-
26
niem koloru. Jest kompatybilny z ró¿nymi rodzajami spoiw poliuretanowych i nitrocelulozowych oraz z pigmentami organicznymi, sadz¹ i dwutlenkiem tytanu. „Tego Dispers 690”
to idealny dodatek do stosowanych w przemyœle produkcji opakowañ farb do druku wklês³ego i fleksograficznego.
K.C.
Nowa antyporostowa technologia do walki
z osadzaniem siê mikroorganizmów
Biocide-free foul release technology to fight
slime
AkzoNobel opracowa³ innowacyjn¹ pow³okê przeciwporostow¹ nie zawieraj¹c¹ biocydów. Nowoczesny produkt oparty jest na fluoropolimerach i zapobiega osadzaniu siê osadów tzw. biofilmu na kad³ubach statków. Dziêki swojej specyficznej budowie uniemo¿liwia
trwa³e przyczepianie siê organizmów na powierzchni pow³oki. Produkt zapewnia ochronê
zarówno przed makro, jak i mikro organizmami nawet w ciep³ych wodach. Brak osadów na
kad³ubach statków zmniejsza ich opór w wodzie, a co za tym idzie zmniejszeniu ulega zu¿ycie paliwa oraz iloœæ emitowanego dwutlenku
wêgla.
K.C.
Nowy miernik gruboœci pow³ok kompatybilny z pe³n¹ gam¹ sond
Powder thickness gauge is compatible with
complete range of probes
DeFelsko, amerykañski producent mierników gruboœci pow³ok i innej aparatury kontrolno-pomiarowej, poszerzy³ swoj¹ ofertê bezkontaktowych czujników gruboœci pow³ok proszkowych o nowe urz¹dzenie. „PosiTector PC
Powder Checker” przy u¿yciu bezdotykowej
technologii ultradŸwiêkowej mierzy nieutwardzone pow³oki proszkowe, a nastêpnie automatycznie oblicza i wyœwietla na ekranie ich przewidywan¹ gruboœæ po utwardzeniu. Takie roz-
wi¹zanie pozwala na kontrolê procesów powlekania i zmniejszenie iloœci wadliwie pokrytych
elementów. Nowy miernik wyposa¿ony jest
w kolorowy ekran LCD oraz wiêksz¹ pamiêæ
wewnêtrzn¹, a tak¿e jest kompatybilny z oprogramowaniem „PosiSoft Solutions”. Aparat
gwarantuje mo¿liwoœæ pod³¹czenia ró¿nych
sond wspólnych dla mierników „PosiTector”,
dziêki czemu jednym miernikiem mo¿na mierzyæ profile powierzchni oraz ró¿ne rodzaje pow³ok: suche, utwardzone oraz nieutwardzone.
K.C.
„Miramer PU652ONT” stanowi aromatyczny
akrylan uretanowy. W porównaniu do poprzednich wyrobów, takich jak np. „Miramer
PU610” wszystkie nowe produkty maj¹ znacznie mniejsz¹ lepkoœæ.
K.C.
Szerokie mo¿liwoœci zielonego wanadanu
bizmutu
Thermo Fisher Scientific wprowadzi³ na rynek nowy, intuicyjny reometr „Thermo Scientific Haake Viscotester iQ”. Urz¹dzenie mo¿na
w ³atwy sposób dostosowaæ do ró¿nych procedur i warunków pomiaru, dziêki czemu efektywnoœæ pomiarów jest wiêksza, a b³êdy u¿ytkowników s¹ w znacznym stopniu ograniczone. „Viscotester iQ” cechuje siê zwiêkszon¹
elastycznoœci¹ pomiarow¹, mo¿na go u¿ywaæ
jako samodzielne urz¹dzenie lub kontrolowaæ
z komputera stacjonarnego poprzez oprogramowanie. Uk³ady pomiarowe koncentrycznych cylindrów i p³yt równoleg³ych daj¹ mo¿liwoœæ pomiaru ró¿nego rodzaju próbek, a samowystarczalny modu³ Peltiera umo¿liwia ich pomiar w szerokim zakresie temperatur. Wbudowane ogniwo Peltiera oraz funkcja „Temperature Assist” pozwalaj¹ na szybsze oznaczenie
temperatury badanych próbek. Ponadto, aparat
wyposa¿ony jest w funkcjê „Connect Assist” do
automatycznego wykrywania uk³adów pomiarowych i modu³ów temperatury.
K.C.
Green bismuth vanadate offers multiple properties
Linia nieorganicznych pigmentów „Vanadur”, opartych na bazie wanadanu bizmutu,
poszerzy³a siê o nowy produkt – zielony „Vanadur 2108”. Pigment wyró¿nia siê wysokim nasyceniem barwy, dobr¹ si³¹ krycia oraz trwa³oœci¹. Produkt mo¿na tak¿e ³atwo zdyspergowaæ w roztworze. Wysokie nasycenie koloru
otwiera nowe mo¿liwoœci dla zastosowania pigmentu w farbach dekoracyjnych, przemys³owych, proszkowych oraz w produkcji pow³ok
coil coatingowych i samochodowych. Dodatkowo, „Vanadur 2108” jest przyjazny dla œrodowiska, poniewa¿ nie zawiera cynku.
K.C.
6-funkcyjne akrylany uretanowe nie zawieraj¹ce akrylanów pentaerytrytolu oraz
zwi¹zków cynoorganicznych
6-functional urethane acrylates are PETIA- and
organotin-free
Firma Miwon opracowa³a now¹ gamê
6-funkcyjnych akrylanów uretanowych, nie zawieraj¹cych akrylanów pentaerytrytolu oraz
zwi¹zków cynoorganicznych. „Miramer
PU614ONT”, „PU651ONT” i „PU6530NT” to
alifatyczne akrylany uretanowe, natomiast
Intuicyjny reometr w odpowiedzi na wzrastaj¹ce wymagania kontroli jakoœci
Rheometer responds intuitively to quality control
demands
Hybrydowa emulsja poprawiaj¹ca œliskoœæ
powierzchni pow³ok
Hybrid emulsion makes surface “slippery”
Japoñska firma Nissin Chemical oraz amerykañska firma Shin-Etsu MicroSi wprowadzi³y na rynek dwie nowe linie produktów przeznaczonych do produkcji farb, farb drukarskich, klejów oraz folii. Wyroby pod nazw¹
27
„Chaline” to seria hybrydowych emulsji silikonowo-akrylowych przeznaczonych do stosowania w produktach wykorzystywanych przy produkcji czêœci samochodowych, tapicerki pojazdów, przewodów elektrycznych oraz systemów
pod³ogowych. Wyroby ³¹cz¹ w sobie aktywnoœæ powierzchniow¹ ¿ywicy silikonowej i
zdolnoœæ do tworzenia siê filmu ¿ywic akrylowych, a po na³o¿eniu i wysuszeniu umo¿liwiaj¹ uzyskanie pow³oki daj¹cej uczucie œliskoœci
w dotyku. Œliska pow³oka rozwi¹zuje problemy
odpornoœci na œcieranie czy ha³as (piski, trzaski). Drug¹ wprowadzan¹ na rynek grup¹ produktów s¹ œrodki powierzchniowo-czynne pod
nazw¹ „Olfine” przeznaczone do systemów
wodnych. Produkty zapewniaj¹ dobr¹ zwil¿alnoœæ oraz brak pienienia siê wyrobu. Mog¹ byæ
tak¿e stosowane jako œrodki dysperguj¹ce do
organicznych i nieorganicznych pigmentów.
K.C.
Precyzyjny, powtarzalny i wysoce wydajny
modu³ podaj¹cy próbki
Firma Emerald Specialities Grup opracowa³a dwa nowe 100% aktywne œrodki przeciwpienieniu siê do stosowania w wodnych i utwardzanych promieniowaniem systemach pow³okowych. Pierwszym z nowych produktów jest
syntetyczny, organicznie modyfikowany, silikonowy œrodek przeciwpieni¹cy pod nazw¹
„Foam Blast 4213”, natomiast drugi to „4149”
syntetyczny kopolimer blokowy bêd¹cy alternatyw¹ dla niesilikonowych wyrobów. Oba
preparaty zapewniaj¹ d³ugoterminowe dzia³anie dla takich wyrobów pow³okowych jak: systemy farb wewnêtrznych, architektonicznych
czy fleksograficznych. Dziêki swoim w³aœciwoœciom zapobiegaj¹ tworzeniu siê na powierzchniach pow³ok kraterów oraz tak zwanych rybich oczek. Produkty charakteryzuj¹
siê nisk¹ zawartoœci¹ LZO oraz brakiem oksyetylenowanych alkilofenoli (APEO – alkylphenol ethoxylates). Mo¿na je stosowaæ w wyrobach pow³okowych w bardzo ma³ych iloœciach:
od 0,2 do 0,6%.
K.C.
High-throughput sample delivery is precise and
reproducible
Lampy LED umo¿liwiaj¹ce napromienienie
nieregularnych kszta³tów
Malvern Instruments wprowadzi³ do swojej
linii urz¹dzeñ do charakteryzacji nanocz¹steczek i koloidów „Zetasizer Nano” nowy podajnik próbek – „Zetasizer NanoSampler”. Modu³
podaj¹cy jest kompatybilny ze wszystkimi
urz¹dzeniami serii „Zetasizer Nano” mierz¹cymi rozmiar wielkoœci cz¹stek za pomoc¹ dynamicznego rozpraszania œwiat³a w zakresie od
mniej ni¿ 1 nm do kilku mikrometrów. Nowe
urz¹dzenie mo¿e pomieœciæ 96 fiolek na próbki, a ich podawanie odbywa siê w sposób dok³adny i powtarzalny, dziêki czemu system
mo¿e dzia³aæ bez nadzoru.
K.C.
Dwa nowe œrodki przeciwpienieniu do wyboru
Two defoamers offer formulators of choice
28
LED lamps allow irradiation of irregular shapes
Firma Delo wprowadzi³a na rynek nowe
utwardzaj¹ce lampy LED. „Delolux 20” i „202”
to nowe lampy o d³ugoœci fali 365 nm, które
dziêki kompaktowym g³owicom mo¿na w ³atwy sposób zintegrowaæ w procesach produkcyjnych oraz w prawie ka¿dym innym uk³adzie. Lampa „Delolux 50x4” wczeœniej dostêpna tylko w wersji o d³ugoœci fali 365 nm, jest
obecnie na rynku ju¿ w wersji 400 nm. Promieniowanie lamp LED mo¿e przechodziæ przez
nieprzezroczyste dla œwiat³a krótkofalowego
promieniowania UV tworzywa sztuczne, takie
jak: PMMA, PC lub PA, dziêki czemu mo¿liwe
jest utwardzanie warstw kleju o gruboœci do
10 mm. Jednostka podstawowa posiada z³¹cza
dla maksymalnie czterech g³owic, a najwiêksze
œrednice lamp siêgaj¹ 10 mm. Istnieje tak¿e
mo¿liwoœæ kontroli intensywnoœci œwiat³a emitowanego przez LED, tak wiêc poszczególne
obszary ró¿nych warstw klej¹cych mog¹ byæ
napromieniowane niezale¿nie. Maksymalna
moc lamp to 2000 mW/cm2.
K.C.
Kelej: nowe mo¿liwoœci aplikacyjne dziêki
stabilnym, wodorozcieñczalnym dyspersjom
Adhesives: Stable waterbased dispersion allows
new application options
Firma Evonik wprowadzi³a do portfolio
swoich produktów amorficzne alfa-olefiny.
Dziêki temu poza dotychczas oferowanymi klasami produktów termoplastycznych i reaktywnych, mo¿e teraz proponowaæ swoim klientom
tak¿e nowoopracowan¹, stabiln¹ wodn¹ dyspersjê. Nowy produkt trafi³ na rynek jako „Vestoplast W-1750”. „Vestoplast W-1750” powsta³
w oparciu o niepolarne poli-alfa-olefiny, zawiera prawie 50% czêœci sta³ych. £¹czy nisk¹ lepkoœæ ze stabilnoœci¹ na dzia³anie wysokich si³
œcinaj¹cych, dziêki czemu zapewnia ³atwoœæ
recepturowania. Zalety Vestoplastu W-1750 s¹
szczególnie widoczne w produkcji dywanów.
Niska lepkoœæ pozwala na dobre zwil¿anie pod³o¿a, co w konsekwencji prowadzi do sklejania
w³ókien, zw³aszcza po aktywacji termicznej.
Aplikacjê Vestoplastu W-1750 mo¿na prowadziæ przy pomocy powszechnie stosowanych
urz¹dzeñ do nak³adania systemów lateksowych lub metod¹ natrysku. Takie metody nak³adania umo¿liwiaj¹ otrzymywanie dywanów
o identycznych w³aœciwoœciach, lecz poprawionej zdolnoœci do recyklingu.
Poza tym nowa dyspersja mo¿e byæ wykorzystywana w innych ga³êziach przemys³u,
jako dodatek do dyspersji PU wp³ywaj¹cy na
w³aœciwoœci zwil¿aj¹ce oraz zdolnoœæ odpycha-
nia wody: niemal dwukrotnie wiêkszy k¹t zwil¿ania sprawia, ¿e np. dyspersje PU staja siê w
pe³ni hydrofobowe, a energia powierzchniowa
ulega zmniejszeniu, dziêki czemu mo¿liwe jest
zwil¿anie niepolarnych pod³o¿y.
A.Œ.
Zaprawa modyfikowana kopolimerem styrenowo-akrylowym
Preparing polymer-modified mortar with styrene-acrylic copolymer
Badacze chiñscy opracowali now¹, wodoodporn¹, modyfikowan¹ polimerem (mikrosferyczny poli(styreno-ko-hydroksyetylometakrylan) [P(ST-ko-HEMA)] o str ukturze t ypu
core-shell) zaprawê, do przygotowania której
wykorzystano ¿u¿el stalowniczy, ¿elazo poflotacyjne oraz popió³ lotny jako kruszywo. Zbadano w³aœciwoœci opracowanej zaprawy w zale¿noœci od wzajemnego udzia³u cementu
i kruszywa, polimeru i cementu oraz cementu
i odpieniacza.
Ustalono, ¿e optymalne w³aœciwoœci uzyskuje siê dla stosunku polimeru do cementu –
12% wagowych, cementu do kruszywa – 1:2.5;
odpieniacza do cementu – 0,8% wagowych.
Stwierdzono ponadto, ¿e zaprawa z P(St-co-HEMA) jako modyfikatorem pozwala na uzyskanie lepszych w³aœciwoœci mechanicznych oraz
odpornoœci na dzia³anie wody w porównaniu
do zapraw z modyfikatorami w postaci handlowych EVA lub SAE.
Publikacja na temat badañ ukaza³a siê w
Construction and Building Materials, Volume
72, 15 December 2014.
A.Œ.
29
n Opisy bibliograficzne n
¢ Opisy bibliograficzne
Dzia³ zawiera opisy bibliograficzne artyku³ów z dziedziny farb i lakierów opracowane na
podstawie znajduj¹cych siê w IMPiB Oddz.
Gliwice fachowych czasopism krajowych i zagranicznych oraz materia³ów konferencyjnych
— stanowi wiêc informacjê o dokumentach
pierwotnych oraz ich treœci. Informacje te u³o¿one s¹ w oparciu o klasyfikacjê i skorowidz
zagadnieñ tematycznych i dotycz¹ ostatnich
osi¹gniêæ nauki, techniki, wynalazczoœci, bezpieczeñstwa i higieny pracy oraz zagadnieñ
ekonomiczno-organizacyjnych i rynkowych.
Dane bibliograficzne wy¿ej wymienionych
materia³ów obejmuj¹ w kolejnoœci: tytu³ artyku³u w jêzyku polskim, tytu³ artyku³u w jêzyku oryginalnym, nazwisko autora, skrót nazwy czasopisma, rok, tom i numer strony, liczbê rysunków,
tabel i pozycji bibliograficznych.
WYKAZ REFEROWANYCH CZASOPISM I ICH SKRÓTÓW
1. Coatings World – Coatings World
2. European Coatings Journal – Europe Coatings J
3. Farbe und Lack – Farbe Lack
4. Journal of Coatings Technology – JCT Coatings Tech
5. Journal of Coatings Technology and Research – J Coat Tech and Research
6. Polymers Paint Colour Journal – Polym Paint Col J
7. Surface Coatings International Journal of the Oil & Colour Chemists’
Association – Surface Coatings Internat
8. Progress in Organic Coatings – Progr. Org. Coat.
KLASYFIKACJA ZAGADNIEÑ w WYDAWNICTWACH ZINT
INSTYTUTU IN¯YNIERII MATERIA£ÓW POLIMEROWYCH i BARWNIKÓW
1.
1.1.
1.2.
1.3.
1.3.1.
1.3.2.
1.3.2.1.
1.3.2.2.
1.3.2.3.
1.3.2.4.
1.3.2.5.
1.3.2.6.
1.3.3.
1.3.3.1.
1.3.3.2.
1.3.4.
1.3.5.
1.3.6.
30
SUROWCE LAKIERNICZE
Oleje i woski
¯ywice naturalne — szelak, kalafonia, kopalne i inne
¯ywice syntetyczne
Polimery wêglowodorowe
Polimery zawieraj¹ce tlen
¯ywice alkidowe
Nasycone ¿ywice poliestrowe
Nienasycone ¿ywice poliestrowe
¯ywice epoksydowe
¯ywice akrylowe
¯ywice fenolowe
Polimery zawieraj¹ce azot
Poliuretany — poliizocyjaniany
¯ywice aminowe — amidowe, aminowe,
imidowe, melaminowe i inne
Polimery chlorowcowane
¯ywice zawieraj¹ce krzem i inne heteropierwiastki
Polimery celulozowe
1.3.7.
1.3.7.1.
1.3.7.2.
1.3.8.
1.3.9.
1.3.10.
1.3.11.
1.4.
1.5.
1.5.1.
1.5.1.1.
1.5.1.2.
1.5.1.3.
1.5.1.4.
1.5.1.5.
Polimery wodorozcieñczalne
Polikondensacyjne
Dyspersyjne i emulsyjne
Spoiwa nieorganiczne
Polimery o specjalnych w³aœciwoœciach —
ognioodporne, termoodporne
Kauczuki — naturalne, syntetyczne, chlorowane i inne
Substancje bitumiczne — bitumy, asfalty,
smo³y, paki itp.
Rozpuszczalniki, rozcieñczalniki, plastyfikatory
Pigmenty
Pigmenty nieorganiczne
Pigmenty bia³e
Pigmenty barwne
Pigmenty czarne
Pigmenty z efektami specjalnymi (metaliczne, per³owe, interferencyjne)
Pigmenty œwiec¹ce (fluoroscencyjne, fosforoscencyjne)
1.5.2.
1.5.2.1.
1.5.2.2.
1.5.2.3.
1.5.2.4.
1.5.3.
1.6.
1.7.
1.8.
2.
2.1.
2.1.1.
2.1.2.
2.1.3.
2.1.4.
2.1.5.
2.1.6.
2.1.7.
2.1.8.
2.1.9.
2.1.10.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
2.8.
3.
3.1.
3.2.
3.2.1.
3.2.2.
3.2.3.
3.2.4.
Pigmenty organiczne
Pigmenty barwne
Pigmenty czarne
Pigmenty z efektami specjalnymi
Pigmenty œwiec¹ce
Pigmenty specjalne: antykorozyjne, uniepalniaj¹ce, otoczkowane i inne
Wype³niacze
Pasty pigmentowe, mieszalniki farb
Œrodki pomocnicze — sykatywy, œrodki
przeciw ko¿uszeniu, matuj¹ce, truj¹ce,
absorbuj¹ce UV i inne
WYROBY LAKIEROWE
Rozpuszczalnikowe wyroby lakierowe —
pigmentowane
Wyroby lakierowe dla motoryzacji
Wyroby lakierowe dla budownictwa ogólnego
Wyroby lakierowe na drewno — na meble,
drewno i materia³y drewnopochodne
Wyroby lakierowe dla œrodków transportu
Wyroby lakierowe dla okrêtownictwa (farby okrêtowe) i gospodarki morskiej
Wyroby lakierowe dla przemys³u elektrotechnicznego — elektroizolacyjne i inne
Wyroby lakierowe dla opakowañ — do puszek konserwowych i inne m.in. dla przemys³u spo¿ywczego
Wyroby lakierowe antykorozyjne — podk³ady, grunty i inne
Farby graficzne
Farby specjalne — ognioodporne, niepalne,
m³otkowe, wielobarwne, matowe, chemoodporne, tiksotropowe, pr¹doprzewodz¹ce, odblaskowe, daj¹ce pow³oki zdzieralne, przeciwœlizgowe i inne
Wyroby lakierowe wodorozcieñczalne
Wyroby lakierowe bezrozpuszczalnikowe
Farby proszkowe
Wyroby lakierowe utwardzane radiacyjnie
(UV, EBC)
Wyroby o du¿ej zawartoœci czêœci sta³ych
(high solids)
Kity, szpachlówki — kity szpachlowe, masy
dŸwiêkoch³onne, mastyki i inne
Plastizole i organozole
STOSOWANIE WYROBÓW LAKIEROWYCH
Przygotowanie powierzchni do malowania
Nak³adanie pow³ok — techniki malowania
Malowanie zanurzeniowe
Natrysk pneumatyczny
Malowanie bezpowietrzne
Polewanie wielostrumieniowe
3.2.5.
3.2.6.
3.2.7.
3.2.8.
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
3.7.
3.8.
4.
4.1.
4.2.
4.2.1.
4.2.2.
4.2.3.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.6.1.
4.6.2.
4.6.3.
4.7.
4.8.
4.9.
5.
5.1.
5.2.
5.3.
Natrysk elektrostatyczny
Malowanie elektroforetyczne
Ci¹g³e powlekanie blach (coil coating)
Malowanie walcami i rolkami
Aparaty i urz¹dzenia do malowania — malarnie i lakiernie oraz ich wyposa¿enie
Utwardzanie pow³ok — suszenie, sieciowanie fizyczne, chemiczne, radiacyjne, urz¹dzenia i aparaty do suszenia i inne
Pow³oki lakierowe i inne organiczne —
charakterystyka, badanie w³aœciwoœci
Usuwanie pow³ok — techniki, zmywacze
i inne
Higienicznoœæ oraz warunki stosowania i
eksploatacji
Informacje praktyczne dla stosuj¹cych
wyroby lakierowe
ZAGADNIENIA NAUKOWO-BADAWCZE
I PRZEMYS£OWE
Korozja — problematyka korozji, ochrona
przed korozj¹, przetwarzacze rdzy, itp.
Zagadnienia organizacyjno-ekonomiczne
Organizacja, ekonomika — organizacja
pracy, produkcja, planowanie, prognozowanie, tendencje rozwojowe i inne
Magazynowanie, opakowanie, transport
Informacja, dokumentacja, normalizacja,
szkolenie, konferencje, sympozja, targi
Postêp techniczny — wynalazczoœæ, racjonalizacja, prace naukowo-badawcze, automatyzacja
Projektowanie — prace projektowo-konstrukcyjne z zakresu malarni, zak³adów
produkcyjnych
Technologia i aparatura — technologia produkcji, recepturowanie, in¿ynieria chemiczna, aparatura przemys³owa
Zagadnienia badawczo-analityczne — badania, analizy chemiczne, aparatura kontrolno-pomiarowa itp.
Badania terenowe — stacje klimatyczne
Badania przyspieszone
Nowe: techniki, sprzêt i rozwi¹zania badawczo-analityczne
Nowe idee w wyrobach lakierowych
Bezpieczeñstwo i higiena pracy — bhp i
ppo¿., ochrona œrodowiska, socjologia
przemys³owa
Barwa — kolorystyka, dynamika i pomiar
barwy, pigmentacja itp.
RYNEK
Rynek surowców lakierniczych
Rynek wyrobów lakierowych
Nowoœci
31
FiL–6/2014/ 1.3.3
Poliuretany – funkcyjnie uszczelniane
Polyuretane – funktional verdichtet
K. Klockemann
Farbe Lack 2014 (nr 10, s. 24-29, rys. 5)
Przedstawiono przyk³ady zastosowania reaktywnych oligomerów aminowych w skali
nano (o wielkoœci cz¹steczek od 2 – 150 nm) do
polimerów epoksydowych, poliuretanów, polimoczników i innych, celem ich sfunkcjonalizowania i zast¹pienia dotychczasowych, problematycznych katalizatorów poliuretanowych.
Opisano sposób sfunkcjonalizowania nano
cz¹steczek, ró¿ne zakresy ich zastosowañ,
w³aœciwoœci uszczelnionych polimerów. Polimery te oznaczaj¹ siê wyraŸnie lepsz¹ odpornoœci¹ chemiczn¹ w porównaniu z polimerami
bazowymi. Produkty w skali nano wp³ywaj¹
pozytywnie na reologiê i umo¿liwiaj¹ utrzymanie niskiej lepkoœci gotowego wyrobu.
T.S.
FiL–6/2014/ 1.3.3.1
Najlepsze z dwóch œwiatów
The best of two worlds
Tobias Unkelhäuser, Markus Hallack, Hans
Görlitzer, Rainer Lomölder
Europe Coatings J, 07/08/2014, str. 21-25,
rys. 8, tab. 2
agresywne chemikalia. Nawierzchniowa pow³oka lakierowa powinna pozostaæ przez jak
najd³u¿szy czas transparentna, lœni¹ca i z po³yskiem. Nawet po latach u¿ytkowania powinna wygl¹daæ jak nowa. Jednym ze sposobów
sprostaniu wymienionym wymaganiom jest
zastosowanie hybrydowych silanowo-uretanowych utwardzaczy. 3-izocyjanianopropylotrimetoksysilan jest elementem kluczowym
struktury nowych czynników sieciuj¹cych
i obecna w nim grupa NCO mo¿e reagowaæ
z takimi zwi¹zkami jak: diole, poliole, oligomeryczne diole tworz¹c wi¹zanie uretanowe
(Rys.).
Odpowiedni dobór grupy R w cz¹steczce
utwardzacza pozwala zmianê w³aœciwoœci
utwardzacza i pow³ok otrzymywanych z ich
udzia³em. Na przyk³ad im d³u¿szy ³añcuch podstawnika tym bardziej elastyczne pow³oki mo¿na otrzymaæ. Omawiane w artykule utwardzacze i ¿ywice mog¹ byæ zastosowane w przemyœle samochodowym jak równie¿ na inne pod³o¿a takie jak: drewno, tworzywo, metal i szk³o.
Wprowadzenie ich do dwusk³adnikowych, niepigmentowanych wyrobów poliuretanowych
powoduje znaczn¹ poprawê odpornoœci na zarysowanie. W artykule opisano równie¿ wyniki badañ tych¿e zwi¹zków w systemach utwar-
W artykule przedstawiono now¹ grupê
œrodków sieciuj¹cych i ¿ywic do otrzymywania
wysokojakoœciowych pow³ok. £¹cz¹ one zalety
zwi¹zków krzemu z w³aœciwoœciami poliuretanów. Niepigmentowana warstwa lakieru na samochodach stanowi pierwsz¹ barierê przed
mechanicznymi, fizycznymi i chemicznymi
atakami takimi jak: promieniowanie UV, œcieranie za pomoc¹ szczotek w myjniach samochodowych lub kurzu, mikrozarysowania,
dzanych wilgoci¹ jak równie¿ modyfikacje
utwardzaczy polegaj¹ce na wprowadzenie atomów fluoru do ³añcucha polimerowego.
E.L.
FiL–6/2014/ 1.3.7.2
Ma³e a solidne
Small id tough
Thomas Bernhofer
rys. 4, tab. 3
32
Dyrektywa Europejska 2004/42/EC, która
ogranicza emisjê lotnych zwi¹zków organicznych zmusza producentów farb do opracowywania i wdra¿ania nowych technologii. Z tego
te¿ powodu roœnie zainteresowanie wyrobami
wodorozcieñczalnymi i utwardzanymi promieniowaniem w przemyœle meblarskim. Od lat
60-tych XX wieku w praktyce stosuje siê jednosk³adnikowe dyspersje akrylowe jako spoiwo do wyrobów na drewno wewnêtrznego stosowania, aby zapewniæ szybkie schniêcie, ma³¹
zawartoœæ lotnych zwi¹zków organicznych
przy stosunkowo niskiej cenie. Do bardziej wymagaj¹cych zastosowañ opracowano struktury
koloidalne i polimery o specjalnym sk³adzie,
na przyk³ad wielofazowa morfologia cz¹stek
czy nowoczesne, funkcjonalne monomery. Modyfikowane jednosk³adnikowe spoiwa akrylowe poprawiaj¹ wygl¹d pow³oki jak równie¿
w³aœciwoœci mechaniczne i odpornoœæ na dzia³anie czynników chemicznych. Nie trac¹ przy
tym istotnej zalety, któr¹ jest ekonomicznoœæ.
Omawiane zwi¹zki przebadano równie¿ jako
sk³adnik spoiwa jednosk³adnikowych dyspersji poliuretanowych, uzyskuj¹c bardzo dobre
w³aœciwoœci pow³ok, a dodatkowo powoduj¹c
obni¿enie ceny tych uk³adów. Uk³ady te
spe³niaj¹ wymagania prawne dotycz¹ce emisji
lotnych zwi¹zków organicznych i toksycznoœci.
E.L.
FiL–6/2014/ 1.3.7.2
Twardsze faktury
Tougher textures
André Garber
Europe Coatings J, 09/2014, str. 30-34, rys. 6
Pow³oki typu soft touch czyli przyjemne
w dotyku, porównywalne ze skórk¹ brzoskwini
s¹ stosowane w przemyœle samochodowym i
do produkcji etui do telefonów komórkowych.
Dodatkowym zastosowaniem s¹ elementy wykoñczenia produktów z nadrukami takich jak
ozdobne pude³ka, opakowania na napoje, czasopisma itp. Efekt dotykowy jest przeznaczony
do podkreœlenia wra¿enia optycznego za pomoc¹ zmys³u dotyku. Wodne dyspersje poliuretanowe s¹ szczególnie odpowiednie do tworzenia efekty soft touch dziêki mo¿liwoœci tworzenia segmentów twardy-miêkki w swojej struk-
turze. Odpowiednia kombinacja polialkoholi i
izocyjanianu, poliaminy i hydroksyalkiloakrylanu tworz¹ spoiwo o w³aœciwoœciach przypominaj¹cych gumê. Aby zapewniæ dobr¹ dyspergowalnoœæ w wodzie konieczne jest wprowadzenie do polimeru grup hydrofilowych. W odró¿nieniu od typowych dyspersji poliuretanowych omawiane produkty utwardzane s¹ promieniami UV dziêki obecnoœci grup akrylowych. Dziêki temu tworz¹ siê sieci polimerowe
o znakomitych w³aœciwoœciach mechanicznych, przy zapewnieniu równie¿ odpowiedniego poziomu elastycznoœci. Zalet¹ tych systemów jest brak lotnych zwi¹zków organicznych
i mo¿liwoœæ obni¿enia lepkoœci poprzez dodanie wody. Cz¹steczki w omawianych wodnych
dyspersjach poliuretanowych charakteryzuj¹
siê du¿ymi masami cz¹steczkowymi. Oznacza
to, ¿e penetracja pod³o¿a zredukowana jest do
minimum i schniêcie fizyczne prowadzi do
uzyskania odpornoœci na sklejanie. Po odparowaniu wody malowane elementy mog¹ byæ
u³o¿one w stosy i utwardzanie UV mo¿e byæ
przeprowadzone w póŸniejszym czasie. W artykule opisano równie¿ metody otrzymywania
pow³ok o ró¿nym poziomie efektu soft touch i
metody badania tych¿e pow³ok.
E.L.
FiL–6/2014/ 2.1.2
Ochrona przed wod¹
Schutz vor Wasserschäden
J.P. Lecomte, D. Liado, S. Salvati, M. Ribeiro,
A. Giesecke
Farbe Lack 2014 (nr 10, s. 46-51, rys. 7,
tab. 1, poz. bibl. 7)
Produkty z cementu s¹ porowate i z tego
wzglêdu nara¿one na kapilarne wnikanie
wody. W wyniku tego powstaj¹ szkody jak wykwity, p³owienia i pêkniêcia. Mo¿na tego unikn¹æ przez uzupe³niaj¹ce dzia³anie produktami
odrzucaj¹cymi wodê lub przez dodatek do matrycy cementowej hydrofobowych œrodków pomocniczych. Do tego typu œrodków zalicza siê
produkty na bazie silikonów, silanów, siloksanów i ¿ywic silikonowych. Œrodki te s¹ dostêpne w handlu w formie ciek³ej lub proszkowej.
Nowo opracowane ¿ywice silikonowe w postaci proszkowej s¹ bardziej efektywne ni¿ tradycyjne œrodki. Zaprawa cementowa zawieraj¹ca
33
¿ywice silikonowe znacznie mniej przyjmuje
wodê i tym samym rzadziej wystêpuj¹ w tym
przypadku niekorzystne zjawiska jak wykwitanie i p³owienie pigmentów.
T.S.
FiL–6/2014/ 2.1.3
Zabezpieczanie powierzchni drewna transparentnymi wielowarstwowymi UV-sieciuj¹cymi wyrobami lakierowymi wzmocnionymi nanokrzemionk¹ i nanoglink¹. Czêœæ
1: badania morfologii i wp³yw wilgotnoœci
wzglêdnej na przyczepnoœæ.
Wood surfaces protected with transparent
multilayer UV-cured coatings reinforced
with nanosilica and nanoclay. Part I: morphological study and effect of relative humidity on adhesion strength.
W. N. Nkeuwa, B. Riedl, V. Landry
J. Coat. Tech. and Research, 2014 (vol. 11, nr
3, str. 283-301, rys. 10, tabl. 10, poz. bibl. 78)
Wielowarstwowe pow³oki lakierowe stosowane do ochrony powierzchni drewnianych
elementów mebli do samodzielnego monta¿u
musz¹ mieæ dobr¹ przyczepnoœæ do pod³o¿a,
szczególnie w przypadku mebli drewnianych
stosowanych w wilgotnych miejscach takich
jak ³azienki. Nie wiadomo czy dodatek nanocz¹stek do takich wyrobów lakierowych zmieni ich w³aœciwoœci. Powierzchniê drewna brzozy ¿ó³tej zabezpieczono szeœcioma ró¿nymi rodzajami wielowarstwowych wyrobów lakierowych (MCs). W tym celu przygotowano podk³ady i lakiery nawierzchniowe sieciuj¹ce pod
wp³ywem promieniowania UV zawieraj¹ce
MCs oraz hydrofobow¹ pirogeniczn¹ krzemionkê (NS) i nanoglinkê (NC). Wype³niacze
dodawano w iloœci 0 i 0,5 % wag dla NS oraz 0,
1 i 3 % dla NC. Oceniano lepkoœæ tych formulacji jako funkcjê szybkoœci œcinania. Morfologiê
przekroju powierzchni pomalowanego drewna
badano jakoœciowo przy pomocy techniki SEM
i TEM. Oceniono przyczepnoœæ badanych pow³ok na drewnie w zale¿noœci od wilgotnoœci
wzglêdnej (RH). Zdjêcia TEM wykaza³y, ¿e pomiêdzy cz¹stkami pow³oki nawierzchniowej
wzmocnionej dodatkiem nanoglinki wystêpuje
zjawisko interkalacji. Na podstawie przeprowadzonych badañ stwierdzono, ¿e dodatek NC
znacz¹co wp³ywa na przyczepnoœæ pow³ok
34
MCs do powierzchni drewna, podczas gdy dodatek NS takiego znacz¹cego wp³ywu nie ma.
Przyczepnoœæ dla pomalowanych p³ytek drewnianych kondycjonowanych w warunkach wilgotnoœci wzglêdnej wynosz¹cej 80% by³a wy¿sza ni¿ dla p³ytek drewnianych kondycjonowanych przy wilgotnoœci wzglêdnej wynosz¹cej
40%. Wytypowano najlepszy system pow³okowy (zawieraj¹cy dodatek 0,5 % wag. NS i 1 %
wag. NC) zapewniaj¹cy dobr¹ przyczepnoœæ
przy niskiej wilgotnoœci wzglêdnej oraz dobre
w³aœciwoœci barierowe.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 2.1.3
Otrzymywania i charakterystyka nanokompozytowych uretanowo-alkidowych lakierów na drewno
Preparation and characterization of nanocomposite uralkyd varnishes for a wood
substrate
K. Kowalczyk
Badano przydatnoœæ trzech rodzajów dostêpnych na rynku modyfikowanych montmorylonitów (mMMT) jako nanowype³niaczy
w rozpuszczalnikowych kompozycjach uretanowo-alkidowych. Te modyfikowane montmorylonity wprowadzano w iloœci 0,5 czêœci wagowych do formulacji lakierowej opartej na
kwasach t³uszczowych oleju sojowego i diizocyjanianie izoforonu (100 czêœci wagowych).
Mieszaninê aplikowano na pod³o¿a drewniane
i poddawano reakcji sieciowania oksydacyjnego w temperaturze pokojowej w ci¹gu 14 dni.
W³¹czenie organofilowego montmorylonitu do
kompozycji pow³okowej znacz¹co wp³ywa na
jej lepkoœæ i nieznacznie zmniejsza twardoœæ
suchych pow³ok. Ponadto obecnoœæ nanowype³niacza powoduje wzrost temperatury zeszklenia, odpornoœci na œcieranie, elastycznoœci i odpornoœci na uderzenie oraz poprawia
w³aœciwoœci barierowe (oznaczane klasyczn¹
metod¹ wagow¹ oraz metod¹ EIS) utwardzonej
pow³oki. Równie¿ odpornoœæ na aceton by³a
nieco lepsza dla pow³ok modyfikowanych.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 2.1.8.
Leki na d³u¿sze ¿ycie
Medicines for a longer life
Gerald O. Wilson
Europe Coatings J, 09/2014, str. 36-41, rys. 5
Pow³oki samonaprawiaj¹ce siê s¹ klas¹ materia³ów, które s¹ zdolne do naprawy po uszkodzeniu bez dodatkowej interwencji z zewn¹trz.
Znane s¹ systemy, w którym proces naprawy
uszkodzenia jest inicjowany temperatur¹ lub
promieniowaniem UV. Proces ten stosowany
jest raczej do poprawy estetyki pow³oki ni¿
w³aœciwoœci ochronnych. Omawiany w artykule system pow³okowy mo¿e byæ stosowany do
pow³ok ochronnych. Proces naprawy uszkodzenia pow³oki jest inicjowany przez samo uszkodzenie, bez koniecznoœci stosowania dodatkowych czynników zewnêtrznych. White i
wspó³pracownicy przedstawili koncepcjê materia³ów polimerowych samonaprawiaj¹cych
siê polegaj¹c¹ na zamkniêciu pewnych zwi¹zków w mikrokapsu³kach. Uszkodzenie pow³oki powodowa³o uwolnienie zwi¹zków w nich
zawartych i zainicjowanie reakcji polimeryzacji. Prace te spowodowa³y zainteresowanie
tym zjawiskiem i zastosowanie go miêdzy innymi w pow³okach organicznych, kompozytach
i elastomerach. W niniejszym artykule podobny mechanizm zastosowano w pow³okach och-
ronnych. Po uszkodzeniu pow³oki mikrokapsu³ki uwalniaj¹ materia³ naprawczy do miejsca
uszkodzenia (Rys.). Tam nastêpuje reakcja polimeryzacji przywracaj¹c pow³oce w³aœciwoœci
ochronne. Uszkodzenia mo¿emy podzieliæ na:
wewnêtrzne, widoczne i na du¿¹ skalê.
Uszkodzenia wewnêtrzne to zazwyczaj niewidoczne na powierzchni pow³oki mikropêkniêcia. Wyniki badañ potwierdzi³y niemal
ca³kowite odbudowanie uszkodzonej w ten
sposób pow³oki i przywrócenie jej w³aœciwoœci
ochronnych. Na podstawie wyników badañ
pow³ok z uszkodzeniami widocznymi stwierdzono, ¿e obecnoœæ mikrokapsu³ek o wielkoœci
tego samego rzêdu co uszkodzenie lub nieco
wiêkszych, powoduje przywrócenie bariery
ochronnej. W przypadku uszkodzeñ na du¿¹
skalê materia³ zgromadzony wewn¹trz mikrokapsu³ek nie wystarczy na pokrycie ca³ej powierzchni uszkodzenia. W tym przypadku mikrokapsu³ki na obrze¿ach uszkodzenia uwalniaj¹ materia³ naprawczy, który polimeryzuje
i zakleja krawêdzie uszkodzenia. W tym przypadku czêœæ uszkodzenia pozostaje i miejsce to
jest nara¿one na dzia³anie czynników powoduj¹cych korozjê. Stwierdzono jednak, ¿e uszkodzenia bêd¹ w tym przypadku mniejsze i pow³oka zostanie chroniona przed utrat¹ adhezji.
E.L.
FiL–6/2014/ 2.1.8
Ochrona przed korozj¹ stali wêglowej za
pomoc¹ nano-koloidalnych kompozytowych wyrobów lakierowych polianilina/nanodiament
Corrosion protection of mild steel by nano-colloidal polyaniline/nanodiamond composite coating in NaCl solution
H. Ashassi-Sorkhabi, M. Es’haghi
Metod¹ polimeryzacji elektrochemicznej
przy u¿yciu woltamperometrii cyklicznej zsyntezowano na pod³o¿ach ze stali wêglowej nanokompozytowe pow³oki polianilina/nanodiament (PANI/ND). W celu efektywnego zdyspergowania cz¹stek nanodiamentu w roztworze
elektropolimeryzacyjnym wykorzystano ultradŸwiêki. Uzyskane pow³oki nanokompozytowe mia³y strukturê nano-koloidaln¹, niska
35
porowatoœæ i bardzo dobr¹ przyczepnoœæ. Badania technikami dyfrakcji promieniowania
rentgenowskiego oraz FTIR potwierdzi³y interkalacjê nanocz¹stek w matrycy PANI. W³aœciwoœci antykorozyjne pow³ok badano w 3,5 %
roztworze NaCl metod¹ elektrochemicznej
spektroskopii impedancyjnej (EIS), metod¹ polaryzacji oraz metod¹ rozpylonej solanki. Uzyskane wyniki wykaza³y, ¿e obecnoœæ cz¹stek ND
znacznie poprawia ochronê przed korozj¹
pow³ok PANI w œrodowisku korozyjnym. Wyniki pomiarów polaryzacyjnych i EIS wskazuj¹, ¿e odpornoœæ na korozjê nanokompozytowych pow³ok PANI/ND jest znacznie wy¿sza
ni¿ dla pow³ok czystej polianiliny. Pow³oki nanokompozytowe zapewni³y oko³o 90 %-ow¹ odpornoœæ na korozjê po 3 dniach prowadzenia
badañ. Porowatoœæ pow³ok nanokompozytowych jest prawie 18-krotnie ni¿sza ni¿ w przypadku pow³ok PANI.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 2.1.10
Synteza i charakterystyka ognioodpornych
utwardzaczy zawieraj¹cych fosfor i krzem
oraz badania ich wp³ywu na w³aœciwoœci
termiczne ¿ywic epoksydowych
Synthesis and characterization of phosphorus- and silicon-containing flame-retardant
curing agents and a study of their effect on
thermal properties of epoxy resins
S. Agrawal, A. K. Narula
Zsyntezowano dwie aminy : fosforan
tris-(5-amino-naftalen-1-yl) i dimetylosilan
bis-(5-amino-naftalen-1-yl). Ich strukturê scharakteryzowano przy pomocy analizy elementarnej, spektroskopii FTIR, spektroskopii
1
H NMR, 13C NMR i 31P NMR. Aminy te zastosowano jako reaktywne œrodki zmniejszaj¹ce
palnoœæ i œrodki sieciuj¹ce w handlowej ¿ywicy
epoksydowej typu eteru diglicydylowego bisfenolu A (DGEBA). W³aœciwoœci termiczne tak
otrzymanych termoutwardzalnych ¿ywic epoksydowych badano przy zastosowaniu analizy
termograwimetrycznej, natomiast palnoœæ badano wykonuj¹c test UL 94 oraz wyznaczaj¹c
wartoœci indeksu tlenowego (LOI). Uzyskane
wyniki wykaza³y, ¿e wszystkie termoutwar-
36
dzalne epoksydy wykazuj¹ doskona³¹ ognioodpornoœæ, umiarkowane zmiany w Tg oraz
5-pr oc. r ozk³ad w zakr esie t emperatur
344-435°C.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 3.5
Odpornoœæ na starzenie akrylowo melaminowych lakierów samochodowych zawieraj¹cych hydrofobow¹ nanokrzemionkê
The weathering performance of acrylic melamine automotive clearcoats containing
hydrophobic nanosilica
H. Yari, S. Moradian, N. Tahmasebi
3, str. 351-360, rys. 11, poz. bibl. 42)
W niniejszym artykule podjêto próby okreœlenia wp³ywu warunków atmosferycznych na
wybrane w³aœciwoœci klasycznych lakierów
akrylowo-melaminowych zawieraj¹cych ró¿ne
iloœci nanokrzemionki. Stwierdzono, ¿e obecnoœæ nanokrzemionki przyczynia siê do niepe³nego usieciowania lakierów akrylowo-melaminowych, prowadz¹c do mniejszej gêstoœci
usieciowania oraz ni¿szego modu³u Younga
w porównaniu z lakierami akrylowo-melaminowymi niezawieraj¹cymi nanokrzemionki.
Wyniki analizy termo-mechanicznej wykaza³y,
¿e niepe³ne usieciowanie nanokompozytów
wywo³uje wtórne reakcje utwardzania w czasie starzenia, co prowadzi do wzrostu gêstoœci
usieciowania i modu³u Younga nanokompozytów. Badania lepko sprê¿yste ujawni³y, ¿e
w³¹czenie nanokrzemionki do ¿ywicy akrylowo-melaminowej powoduje bardziej plastyczne w³aœciwoœci oraz wzrost wyd³u¿enia przy
zerwaniu dla pow³ok podczas starzenia. Ponadto, na podstawie badañ po³ysku, topologii
powierzchni oraz struktury chemicznej, wykazano, ¿e obecnoœæ nanocz¹stek krzemionki
zwiêksza odpornoœæ na dzia³anie warunków
atmosferycznych pow³ok lakierowych. Zjawisko to zosta³o wyjaœnione za pomoc¹ badañ
spektroskopowych UV-Vis, które potwierdzi³y
zdolnoœæ cz¹stek krzemionki do poch³aniania
szkodliwego promieniowania, chroni¹c powierzchniê pow³oki lakierowej przed degradacj¹ spowodowan¹ niekorzystnym dzia³aniem
warunków atmosferycznych.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 3.5
Wp³yw ró¿nych dodatków powierzchniowo czynnych na bazie silikonu na degradacjê pow³ok lakierowych nara¿onych na
dzia³anie ptasich odchodów
Effects of different silicon-based surface active additives on degradability of clearcoats
exposed to bird droppings
B. Ramezanzadeh, M. Mohseni, N. Naseh
Przygotowano seriê lakierów z dodatkiem
ró¿nych iloœci funkcyjnych œrodków powierzchniowo czynnych – poliakrylan/silikon i poli(dimetylosiloksan). W³aœciwoœci optyczne
utwardzonych pow³ok badano przy u¿yciu gonio-spektrofotometru. Analizê DMTA wykorzystano do badania w³aœciwoœci lepkosprê¿ystych pow³ok. Do oceny w³aœciwoœci powierzchni pow³ok lakierowych zastosowano pomiary
k¹ta zwil¿ania, spektroskopiê FTIR, skaningow¹ mikroskopiê elektronow¹ z analiz¹ rentgenowsk¹ oraz technikê mikroskopii si³ atomowych (AFM). Na podstawie przeprowadzonych
badañ, wykazano, ¿e pod wp³ywem obecnoœci
dodatków silikonowych maleje energia swobodna powierzchni lakieru oraz wzrasta gêstoœæ usieciowania. Obecnoœæ obu dodatków
przyczynia siê do poprawy odpornoœci pow³ok
lakierowych na pankreatynê (symuluj¹c¹ ptasie odchody). Zaobserwowano mniejsz¹ degradacjê pow³oki z dodatkiem œrodków powierzchniowo czynnych na bazie silikonu. Stwierdzono równie¿, ¿e wp³yw poli(dimetylosiloksanu) na w³aœciwoœci lepkosprê¿yste oraz odpornoœæ biologiczn¹ pow³ok jest bardziej skuteczny ni¿ w przypadku dodatku poliakrylanu/silikonu.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 3.5
Wp³yw diolu opartego na kardanolu na
syntezê, charakterystykê i w³aœciwoœci pow³ok wodnych dyspersji poliuretanowych
Effect of cardanol diol on the synthesis, characterization, and film properties of aqueous polyurethane dispersions
K. I. Suresh, M. G. Harikrishnan
W artykule opisano badania wp³ywu diolu
otrzymanego z kardanolu, który nale¿y do surowców odnawialnych, na syntezê, tworzenie
i w³aœciwoœci pow³ok wodnych dyspersji poliuretanowych. Dyspersje poliuretanowe (PU)
przygotowano z poli(eteru glikolu tetrametylenowego) (PTMEG) i prepolimeru diizocyjanianu izoforonu (IPDI) w stosunku NCO/OH wynosz¹cym 1:1,1. Dyspersje z dodatkiem dwóch
ró¿nych iloœci diolu na bazie kardanolu (o liczbie hydroksylowej 140 mg KOH/g) otrzymano
w reakcji przed³u¿enia ³añcucha. Badano je
w zakresie zawartoœci czêœci sta³ych, rozmiaru
cz¹stek i rozk³adu wielkoœci cz¹stek (PSD). Metod¹ odlewania przygotowano swobodne pow³oki. Badano ich w³aœciwoœci termiczne, mechaniczne, lepkosprê¿yste i hydrofobowoœæ. Ze
wzglêdu na szeroki rozk³ad wielkoœci cz¹stek
dyspersje zawieraj¹ce diol oparty na kardanolu maj¹ lepsze w³aœciwoœci tworzenia pow³oki
w porównaniu z dyspersjami zawieraj¹cymi
butandiol. Pow³oki z dodatkiem diolu z kardanolu s¹ miêkkie i elastyczne w odró¿nieniu od
pow³ok z dodatkiem butandiolu, które s¹ kruche. Wyniki badañ AFM i SEM sugeruj¹ heterogeniczny i amorficzny charakter poliuretanów zawieraj¹cych diol otrzymany z kardanolu. Badania w³aœciwoœci termomechanicznych
i lepko sprê¿ystych wykaza³y, ¿e w³¹czenie
diolu z kardanolu powoduje obni¿enie temperatury zeszklenia i modu³u sprê¿ystoœci pow³ok, ale poprawia miêdzy innymi takie w³aœciwoœci jak stabilnoœæ termiczna, hydrofobowoœæ, wyd³u¿enie pow³ok poliuretanowych.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.1
Polimery przewodz¹ce przeznaczone do
ochrony przed korozj¹. Przegl¹d
Conducting polymers for corrosion protection: a review
P. P. Deshpande, N. G. Jadhav, V. J. Gelling,
D. Sazou
J. Coat. Tech. and Research, 2014 (vol. 11,
nr 4, str. 473-494, rys. 4, poz. bibl. 192)
Do ochrony powierzchni metali i ich stopów
przed korozj¹ stosuje siê polimery przewodz¹ce (CPs) takie jak polianilina (PANI), polipirol (PPy) i politiofen (PTh). Ich w³aœciwoœci antykorozyjne opieraj¹ siê na ró¿nych mechaniz-
37
mach. Mo¿na tu wymieniæ ochronê anodow¹,
kontrolowane uwalnianie inhibitora korozji
jak równie¿ ochronê barierow¹. Rozs¹dny dobór parametrów syntezy polimerów przewodz¹cych umo¿liwia poprawê w³aœciwoœci antykorozyjnych wyrobów lakierowych na ich bazie. Artyku³ stanowi przegl¹d obejmuj¹cy mechanizmy ochrony przed korozj¹, przegl¹d polimerów przewodz¹cych oraz ich zastosowanie
w celu ochrony przed korozj¹ metali i ich stopów. Opisano równie¿ najnowsze osi¹gniêcia
w dziedzinie ochrony przed korozj¹.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Synteza i w³aœciwoœci nowatorskich sieciuj¹cych pod wp³ywem promieniowania UV
wodorozcieñczalnych hiperrozga³êzionych
poliuretanów
Synthesis and properties of a novel UV-curable waterborne hyperbranched polyurethane
X. Lin, S. Zhang, J. Qian
Poprzez modyfikacjê hiperrozga³êzionego
poliesteru H10 zsyntezowano seriê wodorozcieñczalnych hiperrozga³êzionych sieciuj¹cych pod wp³ywem promieniowania UV dyspersji poliuretanowych (WHPUDs). Poliester
H10 otrzymano w wyniku reakcji pentaerytrytu (jako rdzenia) z kwasem dimetylolopropionowym (jako monomeru). Poliester ten modyfikowano przy pomocy bezwodnika kwasu bursztynowego, diizocyjanianu toluenu (TDI) i
akrylanu hydroksypropylu (HPA). Strukturê hiperrozga³êzionego poliestru scharakteryzowano metod¹ 1H NMR i spektrometri¹ mas MALDI-TOF. Przez pomiar stabilnoœci, wielkoœci
cz¹stek i w³aœciwoœci reologiczne badano w³aœciwoœci WHPUDs o ró¿nych zawartoœciach
bezwodnika kwasu bursztynowego i TDI-HPA.
Okreœlano wp³yw zawartoœci bezwodnika kwasu bursztynowego i TDI-HPA na szybkoœæ procesu utwardzania, odpornoœæ na wodê oraz zachowanie termograwimetryczne. Na podstawie przeprowadzonych badañ, stwierdzono, ¿e
WHPUDs maj¹ dobry wygl¹d, rozmiar cz¹stek,
lepkoœæ i stabilnoœæ czasie przechowywania.
Pow³oki WHPUD charakteryzuj¹ siê doskona³¹
38
fotoczu³oœci¹. Stopieñ przereagowania wi¹zañ
C=C osi¹gn¹³ 80 % przy czasie naœwietlania
wynosz¹cym 50 s. Ponadto usieciowane pow³oki maj¹ dobr¹ odpornoœæ na wodê oraz s¹ stabilne termicznie. Kwalifikuje to je do zastosowania w wodorozcieñczalnych wyrobach lakierowych.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Otrzymywanie wodorozcieñczalnych fosforanowanych akrylowo-epoksydowych dyspersji hybrydowych i ich zastosowanie jako
podk³adów do coil coatingu
Preparation of waterborne phosphated
acrylate–epoxy hybrid dispersions and their
application as coil coating primer
J. Yu, H. Pan, X. Zhou
W artykule opisano syntezê oraz zastosowanie jako podk³adów do coil-coatingu, serii wodorozcieñczalnych modyfikowanych akrylanami epoksydowych dyspersji hybrydowych.
Epoksydy poddano fosforanowaniu w celu
poprawy ich przyczepnoœci do pod³o¿a metalu.
Reakcjê szczepienia monomerów akrylowych
na ¿ywicach epoksydowych o du¿ej masie molowej badano przy zastosowaniu spektroskopii
w podczerwieni, ró¿nicowej kalorymetrii skaningowej oraz spektroskopii rezonansu magnetycznego. Struktura cz¹steczek ¿ywicy okaza³a
siê byæ zgodna z oczekiwan¹. Stwierdzono, ¿e
uzyskane pow³oki maj¹ lepsz¹ odpornoœæ gdy
monomer akrylowy stanowi mniej ni¿ 40%
wag. w stosunku do ¿ywicy epoksydowej. Modyfikacja epoksydu kwasem fosforowym mo¿e
spowodowaæ wzrost przyczepnoœci do pod³o¿a
metalu. Lepsz¹ przyczepnoœæ uzyskuje siê przy
wiêkszej iloœci kwasu fosforowego. Stwierdzono, ¿e ¿ywica mocznikowa R578 jest najodpowiedniejsza do sieciowania badanego systemu
¿ywic, a uzyskiwane pow³oki wykazuj¹ doskona³e w³aœciwoœci.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Synteza, charakterystyka i w³aœciwoœci,
nie zawieraj¹cych izocyjanianów, uretanowych wyrobów lakierowych na bazie Ÿróde³ odnawialnych
Synthesis, characterization, and properties
of isocyanate-free urethane coatings from
renewable resources
A. R. Mahendran, G. Wuzella, N. Aust,
U. Müller
W reakcji aminolizy piêciocz³onowych wêglanów cyklicznych z oleju lnianego i fenylo-alkilo-aminy z ³upin orzechów nerkowca otrzymano bez-izocyjanianowe uretanowe wyroby
lakierowe. Piêciocz³onowy wêglan cykliczny
zsyntezowano z epoksydowanego oleju lnianego poprzez wprowadzenie dwutlenku wêgla.
Uretanowe pow³oki przygotowano na pod³o¿ach aluminium poprzez zmieszanie zsyntezowanego cyklicznego wêglanu z fenylo-alkilo-amin¹ w trzech ró¿nych stosunkach (1:0,5;
1:0,75; 1:1,25) oraz utwardzanie mieszaniny
w trzech ró¿nych temperaturach (60, 80 i
100°C). Powstawanie wi¹zañ uretanowych
i stopieñ przereagowania cyklicznego wêglanu
w reakcji aminolizy scharakteryzowano metod¹ spektroskopii w podczerwieni FTIR. Przy
u¿yciu analizy termograwimetrycznej charakteryzowano w³aœciwoœci termiczne utwardzonych pow³ok uretanowych. Badano równie¿
wp³yw stê¿enia aminy i temperatury sieciowania na w³aœciwoœci optyczne, mechaniczne i
u¿ytkowe. W tym celu wykonywano miêdzy innymi pomiary po³ysku, odpornoœci na rozpuszczalniki, odpornoœci na uderzenie, badania
pêcznienia. Na podstawie przeprowadzonych
badañ, stwierdzono, ¿e wzrost temperatury
utwardzania jest wprost proporcjonalny do
stopnia reakcji aminolizy oraz do badanych
w³aœciwoœci pow³ok.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Synteza i w³aœciwoœci hybrydowych pow³ok poliuretan-mocznik / krzemionka na
bazie oleju rycynowego utwardzanych siloksanem
Synthesis and properties of siloxane-crosslinked polyurethane-urea/silica hybrid
films from castor oil
A. Shaik, R. Narayan, K. V. S. N. Raju
Przy wykorzystaniu 3-aminopropylotrimetoksysilanu i 3-glicydoksypropylotrimetoksysilanu zsyntezowano nowatorski hybrydowy
diolowy (HD) utwardzacz. Jego strukturê chemiczn¹ potwierdzono metod¹ FTIR, 1H NMR
i 13C NMR. Zwi¹zek ten wprowadzano, jako
utwardzacz, do oleju rycynowego w celu rozwoju funkcjonalnych organiczno-nieorganicznych pow³ok hybrydowych. Z oleju rycynowego, diizocyjanianu izoforonu i ró¿nych iloœci
zsyntezowanego hybrydowego diolowego
utwardzacza (HD) przygotowano seriê organiczno-nieorganicznych hybrydowych materia³ów na bazie oleju rycynowego. Uzyskane
pow³oki charakter yzowano przy u¿yciu
DMTA, TGA, DSC i uniwersalnej maszyny wytrzyma³oœciowej. Na podstawie przeprowadzonych badañ, stwierdzono, ¿e badane w³aœciwoœci silnie zale¿¹ od iloœci HD dodanego do
poliuretanu na bazie oleju rycynowego. Temperatura zeszklenia utwardzonych pow³ok wynosi 26-72 °C. Badano równie¿ w³aœciwoœci antybakteryjne, degradacjê hydrolityczn¹ in vitro
oraz pêcznienie pow³ok hybrydowych. Wykazano, ¿e utwardzone pow³oki hybrydowe wykazuj¹ doskona³e dzia³anie przeciwbakteryjne,
które jest spotêgowane przez dodatek HD.
Równie¿ w³aœciwoœci mechaniczne i lepko
sprê¿yste usieciowanych alkoksysilanem pow³ok na bazie oleju rycynowego s¹ lepsze ni¿
dla kontrolnych pow³ok – nieusieciowanych
pow³ok poliuretanowo-mocznikowych na bazie oleju rycynowego. Uzyskane wyniki ujawni³y, ¿e zawartoœæ procentowa HD jest g³ównym czynnikiem, który steruje w³aœciwoœciami
termicznymi, antybakteryjnymi, mechanicznymi oraz pêcznieniem i degradacj¹ pow³ok hybrydowych.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Otrzymywanie hydrofobowych poliakrylowych wyrobów lakierowych wype³nionych
nanokrzemionk¹ przeznaczonych na pod³o¿a z tworzyw sztucznych
Preparation of hydrophobic nanosilica-filled polyacrylate hard coatings on plastic
substrates
Ch.-Ch. Chang, T.-Y. Oyang, Y.-Ch. Chen,
F.-H. Hwang, L.-P. Cheng
39
Koloidalne nanocz¹stki krzemionki zsyntezowane w procesie sol-¿el z tetraetoksysilanu
modyfikowano powierzchniowo. Modyfikacja
ta by³a dwuetapowa. W pierwszym etapie do
modyfikacji u¿yto metakrylanu 3-(trimetoksysililo)propylu. W drugim zastosowano trimetyloetoksysilan (TMES). Pierwszy modyfikator
dzia³a zarówno jako œrodek sprzêgaj¹cy jak i
Ÿród³o C=C. Drugi modyfikator stosowany jest
w celu zapobiegania agregacji cz¹stek oraz
zwiêkszenia hydrofobowoœci pow³oki. Tak
zmodyfikowane cz¹stki krzemionki zosta³y
poddane sieciowaniu razem z monomerem,
metakrylanem 2-hydroksyetylu (2-HEMA) oraz
œrodkiem sieciuj¹cym, heksaakrylanem dipentaetytrytu (DPHA) w celu uzyskania wysoce
przeŸroczystych twardych pow³ok na pod³o¿ach z tworzyw sztucznych (PMMA i PET). Badania metod¹ DSC i TGA wykaza³y, ¿e materia³y hybrydowe maj¹ wy¿sz¹ stabilnoœæ termiczn¹ w stosunku do czystego kopolimeru HEMA-DPHA. Ponadto z uwagi na w³¹czenie
TMES wzros³a hydrofobowoœæ pow³oki, która
roœnie wraz ze wzrostem zawartoœci modyfikowanej krzemionki. W skrajnym przypadku,
uzyskano nieœcieralne, twarde pow³oki (7H na
pod³o¿u PMMA), dla których k¹t zwil¿ania wynosi 99°. Pow³oki te zawiera³y 15 % wagowych
krzemionki.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Prosta metoda uzyskiwania super hydrofobowych powierzchni przy zastosowaniu
krzemionki
A simple method for the fabrication of silica-based superhydrophobic surfaces
Q. Shang, Y. Zhou, G. Xiao
Niniejszy artyku³ opisuje prosta i wygodn¹
metodê uzyskiwania super hydrofobowych powierzchni opart¹ na rozpylaniu na pod³o¿u zawiesiny krzemionki zawieraj¹cej zol krzemionkowy i mikrosfery krzemionki. Morfologi¹
otrzymywanych pow³ok mo¿na sterowaæ poprzez zmianê stê¿enia mikrosfer krzemionki.
Tak przygotowane pow³oki krzemionki s¹ hyd-
40
rofilowe – k¹t zwil¿ania wynosi mniej ni¿ 5°.
Jednak powierzchniê grup silanolowych tych
hydrofilowych pow³ok mo¿na sfunkcjonalizowaæ stosuj¹c 1H,1H,2H,2H-perfluorodecylotrietoksysilan uzyskuj¹c grupy hydrofobowe.
Wówczas uzyskana powierzchnia wykazuje
doskona³e w³aœciwoœci super hydrofobowe –
k¹t zwil¿ania wynosi 165,6 ± 0,9°. Ponadto te
hydrofobowe pow³oki zachowuj¹ swoje w³aœciwoœci nawet po 3 miesi¹cach ekspozycji na
powietrzu w szerokim zakresie pH.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Otrzymywanie i charakterystyka przezroczystych f luorowêglowych emulsji domieszkowanych tlenkiem antymonowo-cynowym i TiO2 jako termoizolacyjnych i samoczyszcz¹cych wyrobów lakierowych
Preparation and characterization of transparent fluorocarbon emulsion doped with
antimony tin oxide and TiO2 as thermal-insulating and self-cleaning coating
X. Lu, G. Yu, Q. Tan, B. Hu, J. Zhang, Q.
Dong
Z emulsji fluorowêglowej domieszkowanej
tlenkiem antymonowo-cynowym (ATO) i nanocz¹stek TiO2 (anataz) przygotowano przezroczyste termoizolacyjne i samoczyszcz¹ce wyroby lakierowe. Reguluj¹c iloœæ ATO i TiO 2
w emulsji fluorowêglowej zoptymalizowano
w³aœciwoœci termoizolacyjne i samoczyszcz¹ce
pow³ok lakierowych. Fluorowêglowe wyroby
lakierowe zawieraj¹ce 2 % wag. ATO i 1 % wag.
TiO2 posiada³y dobre w³aœciwoœci w zakresie
odpornoœci termicznej, samoczyszczenia, odpornoœci na warunki atmosferyczne itp. Przepuszczalnoœæ œwiat³a badanych pow³ok w porównaniu z czystym pod³o¿em szklanym spad³a tylko o oko³o 12 % w zakresie œwiat³a widzialnego. Temperatura w komorze termoizolacyjnej, w której wieko stanowi³a pokrywa
szklana z na³o¿on¹ badan¹ pow³ok¹ spad³a
o 7°C w porównaniu z identyczn¹ komor¹ termoizolacyjn¹, w której wieko stanowi³a pokrywa szklana bez pow³oki. Na³o¿ona (pêdzlem)
na badane pow³oki warstwa czerwieni metylenowej zupe³nie zblad³a po trzech dniach na-
œwietlania promieniowaniem ultrafioletowym,
œwiadcz¹c o doskona³ych w³aœciwoœciach samoczyszcz¹cych pow³ok. Badane przezroczyste pow³oki zapewniaj¹ce doskona³¹ izolacjê
termiczn¹ oraz posiadaj¹ce dobre w³aœciwoœci
samoczyszcz¹ce mog¹ byæ opracowywane w
celu potencjalnego ich zastosowania do malowania szklanych elementów budynków w celu
oszczêdnoœci energii i ochrony œrodowiska.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Nowatorskie hiperrozga³êzione uretanowo-alkidowe ¿ywice sieciuj¹ce pod wp³ywem wilgoci do zastosowañ jako materia³y
pow³okowe
Novel moisture-cured hyperbranched urethane alkyd resin for coating application
R. B. Naik, N. G. Malvankar, T. K. Mahato,
D. Ratna, R. S. Hastak
Z dipentaerytrytu, stanowi¹cego rdzeñ,
i kwasu 2,2-bis(metylolo)propionowego, stanowi¹cego przed³u¿acz ³añcucha, zsyntezowano
hiperrozga³êziony poliol (HBP). Nastêpnie poddawano go reakcjom z kwasami t³uszczowymi
oleju sojowego (przy ró¿nych stê¿eniach) otrzymuj¹c hiperrozga³êzion¹ ¿ywicê alkidow¹
(HBA). ¯ywicê t¹, zawieraj¹c¹ nieprzereagowane grupy hydroksylowe, poddawano reakcji z
diizocyjanianem izoforonu zachowuj¹c stosunek grup NCO/OH wynosz¹cy 1,6:1 uzyskuj¹c
hiperrozga³êzion¹ ¿ywicê uretanowo-alkidow¹
high-solid (HBUA). Nadmiar grup NCO w tej
¿ywicy wykorzystano do sieciowania pod
wp³ywem wilgoci w warunkach atmosferycznych. ¯ywice charakteryzowano metod¹ FTIR
i 13C NMR. Przygotowano ca³¹ seriê ¿ywic zak³adaj¹c ró¿ne stosunki kwas t³uszczowy/izocyjanian w odniesieniu do grup hydroksylowych obecnych w HBP. Badano wp³yw sk³adu
kompozycji na w³aœciwoœci mechaniczne i odpornoœæ na warunki atmosferyczne utwardzonych ¿ywic. Wytypowano optymalny stosunek
kwas t³uszczowy/izocyjanian zapewniaj¹cy
spe³nienie wymagañ w zakresie w³aœciwoœci
mechanicznych, odpornoœci na warunki atmosferyczne oraz doboru rozpuszczalnika. Na
podstawie przeprowadzonych badañ, wykaza-
no, ¿e sieciuj¹ce pod wp³ywem wilgoci ¿ywice
HBUA mog¹ byæ stosowane jako spoiwo w wyrobach lakierowych odpornych na starzenie
w warunkach atmosferycznych.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 4.7
Synteza antystatycznych hybrydowych nanokompozytowych wyrobów lakierowych
z wykorzystaniem powierzchniowo modyfikowanych nanocz¹stek tlenku indowo-cynowego (ITO)
Synthesis of antistatic hybrid nanocomposite coatings using surface modified indium
tin oxide (ITO) nanoparticles
M. Jafari, A. Rahimi, P. Shokrolahi, A. E.
Langroudi
Badano kilka antystatycznych nanokompozytowych hybrydowych wyrobów lakierowych
opartych na epoksy-silanie, otrzymanym metod¹ sol-¿el. Hybrydy te uzyskano w wyniku reakcji hydrolizy i kondensacji prekursorów
GPTMS i TMOS w obecnoœci kwasu jako katalizatora oraz EDA jako œrodka sieciuj¹cego. Z
uwagi na ich dobr¹ przewodnoœæ elektryczn¹
jako œrodek antystatyczny zastosowano nanocz¹stki tlenku indowo-cynowego (ITO). W celu
poprawy dyspergowalnoœci nanocz¹stek ITO
w matrycy polimerowej, powierzchniê nanocz¹stek modyfikowano grupami silanowymi
(m-ITO). W³aœciwoœci antystatyczne pow³ok,
zawieraj¹cych ró¿ne iloœci modyfikowanego
tlenku indowo-cynowego (m-ITO), badano przy
wykorzystaniu pomiarów rezystywnoœci powierzchniowej. Technikê FTIR wykorzystano
do zobrazowania reakcji grup epoksydowych
i wp³ywu EDA na proces sieciowania zachodz¹cy w hybrydowych pow³okach. Morfologiê,
rozk³ad nanocz¹stek oraz chropowatoœæ powierzchni badano za pomoc¹ mikroskopowych technik SEM i AFM. Mapowanie powierzchni metod¹ EDXA potwierdzi³o homogeniczny rozk³ad nanocz¹stek ITO w matrycy
polimerowej. Mikroskopi¹ elektronow¹ TEM
okreœlono szeœcienny kszta³t i rozmiar w skali
„nano” nanocz¹stek w badanych hybrydowych
wyrobach lakierowych.
G. K-B.
41
FiL–6/2014/ 4.7
¯ywica epoksydowa z kardanolu stanowi¹ca czêœciowy zamiennik ¿ywicy epoksydowej opartej na bisfenolu A do stosowania
w wyrobach lakierowych
Epoxy resin from cardanol as partial replacement of bisphenol-A-based epoxy for
coating application
M. Kathalewar, A. Sabnis
Z uwagi na sukcesywne wyczerpywanie siê
surowców petrochemicznych oraz ich rosn¹ce
ceny w przemyœle chemicznym poszukuje siê
alternatywnych odnawialnych materia³ów,
które mo¿na przetwarzaæ w wysokojakoœciowe
funkcyjne surowce wykorzystywane do przemys³u tworzyw sztucznych, wyrobów lakierowych, konstrukcyjnego, farmaceutycznego i
spo¿ywczego. Takim surowcem jest kardanol
pozyskiwany z ³upin orzecha nerkowca. Ma on
reaktywne grupy fenolowe i alifatyczne wi¹zania podwójne, co umo¿liwia wykorzystanie go
jako funkcyjnego surowca w produkcji tworzyw sztucznych i wyrobów lakierowych. Dotychczas stosowano go do otrzymywania
zwi¹zków fenolowych, epoksydowych i fenolowo-aminowych utwardzaczy. W artykule opisano badania dotycz¹ce otrzymywania nowatorskich ¿ywic epoksydowych z kardanolu
w prostej dwustopniowej reakcji. Uzyskane ¿ywice analizowano metod¹ FTIR i NMR. Nastêpnie stosowano je jako spoiwo razem z ¿ywic¹ epoksydow¹ na bazie bis fenolu A (DGEBPA) w ró¿nych proporcjach i utwardzano ró¿nymi utwardzaczami aminowymi. Usieciowane pow³oki badano pod k¹tem ich w³aœciwoœci
fizycznych, mechanicznych i chemicznych
w celu zoptymalizowania zastosowanej formulacji. Przeprowadzane badania wykaza³y, ¿e
kompozycja ¿ywic zawieraj¹ca 40-60 % DGEBPA ma porównywalne w³aœciwoœci z formulacj¹ opart¹ jedynie na ¿ywicy DGEBPA. Badano
równie¿ w³aœciwoœci termiczne i antykorozyjne zoptymalizowanej formulacji.
G. K-B.
FiL–6/2014/ 5.2.
Najwa¿niejszy i stabilny
Premier lead stable
42
tab. 5
Louis McCulloch
Historia tego raportu siêga 2005 roku. Zawiera on 25 najwiêkszych producentów farb
w zachodniej, œrodkowej i wschodniej Europie
w³¹czaj¹c kraje by³ego Zwi¹zku Radzieckiego,
Œrodkowego Wschodu i Afryki.
Pozycja
w 2013 r.
Firma
Kraj
1
AkzoNobel
Holandia
2
PPG
USA
3
BASF
Niemcy
4
Axalta
USA
5
DAW
Niemcy
6
Jotun
Norwegia
7
Hempel
Dania
8
Sto
Niemcy
9
Tikkurila
Finlandia
10
Materis
Francja
11
RPM
USA
12
Brillux
Niemcy
13
Valspar
USA
14
Sherwin-Williams
USA
15
Kansai
Japonia
16
National
Jordania
17
Beckers
Szwecja
18
Altana
Niemcy
19
Helios
S³owenia
20
Yasar
Turcja
21
Teknos
Finlandia
22
IVM
W³ochy
23
Meffert
Niemcy
24
Ostendorf
Niemcy
25
CIN
Portugalia
Przemys³ nie stoi bez ruchu, a dotyczy to
równie¿ najwiêkszych producentów wyrobów
lakierowych. Jednym z powodów zmian na
rynku s¹ przejêcia jednych firm przez drugie.
Innym powodem s¹ zmiany nazw firm. S¹ równie¿ firmy, których wartoœæ sprzeda¿y lokuje je
zaraz poni¿ej granicy kwalifikowalnoœci do
grupy dwudziestu piêciu najwiêkszych firm.
Obecne wyniki pokazuj¹, ¿e sytuacja wiod¹cych firm w ostatnich latach jest stabilna
chocia¿ pewne zmiany na liœcie siê pojawi³y.
E.L.
FiL–6/2014/ 5.2
Nastêpuje poprawa: Wzrost produkcji farb
poliuretanowych
Es geht aufwärts: Produktionsmengen von
PUR-Lacken steigen
Farbe Lack 2014 (nr 10, s. 14-20, rys. 2,
tab. 2)
Artyku³ stanowi kompilacjê z trzech opracowañ firm, zajmuj¹cych siê globalnymi rynkami
poliuretanów. Farby poliuretanowe, ze wzglêdu na swoje w³aœciwoœci jak twardoœæ, gêstoœæ,
cienkie pow³oki, wysoki po³ysk i bardzo wysoka odpornoœæ na warunki atmosferyczne, s¹
chêtnie stosowane w ró¿nych ga³êziach przemys³u. G³ównymi odbiorcami farb poliuretanowych to przemys³ samochodowy, meblarski,
budownictwo. Najwiêkszym rynkiem wyrobów poliuretanowych pod wzglêdem iloœci i
wartoœci jest region Azja-Pacyfik. Je¿eli chodzi
o pojedyncze kraje to prym wiod¹ w kolejnoœci
Niemcy, Francja i Wielka Brytania. Na rynkach
nadal dominuj¹ systemy rozpuszczalnikowe,
jednak obok wodnych systemów obiecuj¹ce
widoki istniej¹ dla systemów jednosk³adnikowych. Ponad 50% udzia³ów na rynku farb poliuretanowych przypada na piêciu producentów: AkzoNobel, PPG Industries, Sherwin Williams, Axalta Coating Systems, Asian Paints.
Przewiduje siê, ¿e do roku 2018 roczny wzrost
rynku farb poliuretanowych wynosiæ bêdzie
2,5%.
T.S.
FiL–6/2014/ 5.2.
Stabilny rynek. Przegl¹d rynku farb i lakierów w Niemczech 2013/2014
A stable market. Overview of the German
paints and coatings market 2013/2014
Monique von Dungen, Christoph Maier
Europe Coatings J, 09/2014, str. 10-12, rys. 2,
tab. 1
Rok 2013 przyniós³ stabilnoœæ rynkowi farb
i lakierów w Niemczech, pomimo mniejszej objêtoœci produkowanych wyrobów lakierowych
i ni¿szego wzrostu ekonomicznego w porównaniu z poprzednimi trzema latami. Produkcja
farb i lakierów zmniejszy³a siê w roku 2013
o 4,9%. Spadek w pierwszym kwartale spowodowany by³ ostrymi warunkami zimowymi i
trend ten by³ kontynuowany w pozosta³ej czêœci roku. Zapotrzebowanie na farby stosowane
w budownictwie spad³o w roku 2013 o 6%. Kluczowym powodem by³a d³uga zima i deszczowe lato oraz zmiany wprowadzane przez niemiecki rz¹d. Rok 2014 wygl¹da bardzo zachêcaj¹co dla przemys³u budowlanego. Niezwykle
³agodna zima spowodowa³a wzmo¿on¹ aktywnoœæ na rynku nowych obiektów budowlanych
jak i renowacji istniej¹cych. Przewiduje siê, ¿e
w roku 2014 produkcja i zu¿ycie wyrobów lakierowych wzroœnie o blisko 3%. Przyczyni¹
siê do tego w znacznym stopniu wyroby dla
przemys³u budowlanego.
E.L.
43
n Imprezy krajowe i zagraniczne n
¢ Imprezy krajowe i zagraniczne
u Biobased materials for industrial coatings
08-09.12.2014
Düsseldorf/Niemcy
Moritz Schürmeyer
Tel.: +49 511 99 10-278
Fax: +49 511 99 10-279
www.european-coatings.com
u INTERLAKOKRASKA
19th international specialized exhibition
03-06.03.2015
Moskwa/Rosja
kontakt:
Natalia Skuratova
Tel.: +7 (499) 795-38-45
Fax: +7 (499) 795-39-96
[email protected]
u European Coatings CONGRESS 2015
Europe’s leading Congress on Coatings,
Inks, Adhesives, Sealants, Construction
Chemicals
20-21.04.2015
Norymberga/Niemcy
kontakt:
Moritz Schürmeyer
Tel.: +49 511 99 10-278
Fax: +49 511 99 10-279
www.european-coatings.com
u EUROCORR 2015 Congress
06-10.09.2015
Graz/Austria
kontakt:
Heike Geiling
Tel.: +49 (0)69 7564 280
Fax: +49 (0)69 7564 304
[email protected]
www.eurocorr.org
u CEPE Annual Conference & General
Assembly 2015
30.09-02.10 2015
Kraków / Polska
kontakt:
Lena Witte
Tel.: +49 511 99 10 281
Fax: +49 511 99 10-279
u PaintExpo Eurasia
15 – 17.10. 2015
Istanbu³/Turcja
kontakt:
Artkim Fuarcilik
Tel.: +90 0212 32400 00
Fax: +90 0212 32437 57
www.artkim.com.tr

Pobierz pełną wersję czasopisma

Transkrypt

Podobne dokumenty

295 000 350 m2 - ŁAGODA nieruchomości

Projekt domu: WB MS-15

drukuj ofertę - PIONIER Nieruchomości

drodzy rodzice!

Projekt domu: AT IBIZA CE

Projekt domu: AN ROMEO I JULIA-2

Ewa Pietrzak tel.: 601855565 email: e.pietrzak@lokum