(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 191365 PL 191365 B1

RZECZPOSPOLITA
POLSKA
(12)
OPIS PATENTOWY
(19)
PL
(21) Numer zgłoszenia: 328597
Urząd Patentowy
Rzeczypospolitej Polskiej
191365
(13) B1
(11)
(51) Int.Cl.
8
A23F 5/46
(22) Data zgłoszenia: 16.09.1998
Kawa aromatyczna, sposób aromatyzowania kawy
oraz urządzenie do aromatyzowania kawy
(54)
(76) Uprawniony i twórca wynalazku:
(43) Zgłoszenie ogłoszono:
27.03.2000 BUP 07/00
Wierzbicki Jan,Płock,PL
Krzywdziński Andrzej,Płock,PL
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono:
31.05.2006 WUP 05/06
PL 191365 B1
(57)
1. Kawa aromatyczna, znamienna tym, że upalone ziarna
kawy korzystnie Arabiki i/lub Robusty poza naturalnym zapachem mają dodatkowo 0,2 - 0,3% aromatu, takiego jak aromat
czekoladowy lub rumowy, lub pomarańczowy, lub kokosowy,
lub waniliowy, lub orzechowy lub amaretto lub karmelowy lub
migdałowy lub cherry lub orzechowy, lub miętowy, lub irish
whiskey, lub Iris carem, lub cynamonowy, lub malinowy, lub
bananowy lub wiśniowy, lub rogal Brend, lub samouka, lub
calvados, lub brzoskwiniowy, lub cytrynowy, lub śmietankowy.
3. Sposób aromatyzowania kawy, znamienny tym, że palone ziarna kawy umieszcza się w pojemniku i mieszając je
z szybkością 20-30 obrotów na minutę doprowadza do temperatury 45-60°C, a następnie natryskuje się w przy czym aromat
wprowadza się w takiej ilości by w gotowym produkcie pozostało go co najmniej 0,2%, po czym pojemnik wraz z kawą schładza się strumieniem powietrza do temperatury otoczenia mieszając z szybkością 10-15 obrotów na minutę.
5. Urządzenie do aromatyzowania kawy, znamienne tym,
że stanowi je moduł napędowy oraz wymienny, szczelny pojemnik mieszający (1) ze szczelną pokrywą z (2), który wyposażony jest w łopatki przeznaczone do przemieszczania produktu wewnątrz pojemnika, przy czym moduł napędowy składa
się z konstrukcji stalowej (8), do której zamocowane są
silniki (7) oraz podzespół przenoszący napęd na pojemnik (1).
(74) Pełnomocnik:
Wójtowicz Ewa, Wójtowicz & Lisiecki
2
PL 191 365 B1
Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest aromatyczna kawa naturalna, sposób wytwarzania naturalnej kawy aromatycznej oraz urządzenie do aromatyzowania kawy.
Jednym z zasadniczych walorów naturalnej kawy jest jej charakterystyczny aromat. Zasadniczy
wpływ na aromat kawy, poza jej gatunkiem, ma odpowiednio prowadzony proces palenia. Smakosze
używają także kawę charakteryzującą się dodatkowymi aromatami, na przykład z dodatkiem aromatu
rumu lub wanilii. W tym celu do naparu kawy dodają aromat. Znane jest także dodawanie sproszkowanego aromatu do zmielonej kawy.
Specyfika smakowo-zapachowa ziarna kawowego jest wypadkową następujących czynników:
odmian krzewu, wysokości, na jakiej położona jest plantacja, nasłonecznienia oraz metody i staranności obróbki ziarna. Ostateczna odpowiedzialność za smak i zapach ziarna spoczywa na osobie, która
poddaje je paleniu. Proces palenia polega na podgrzewaniu umieszczonego w specjalnym obrotowym
bębnie ziarna do temperatury przekraczającej 200°C. Tajemnicą kunsztu jest uchwycenie momentu
optymalnej jakości smakowej ziarna. W tym momencie zostaje ono szybko schłodzone i po kilkudniowym „odpoczynku” trafia na półki sklepowe.
W celu uzyskania kawy o naturalnym aromacie, surowe ziarna kawy, po wstępnej obróbce,
poddaje się paleniu. Palenie kawy odbywa się w obrotowych bębnach w kształcie cylindra lub ściętego
stożka. Trzy palniki na ropę lub gaz umieszczone w dolnej części maszyny rozgrzewaj ą powietrze
pod bębnem o podwójnych izolowanych ścianach. Rozgrzane powietrze, wtłaczane pod ciśnieniem do
tylnej części bębna, przechodzi przez cały bęben umożliwiając palenie kawy i dodatkowe jej mieszanie. W ten sposób przekazuje ono intensywnie ciepło równomiernie na całą powierzchnię palonych
ziaren. Proces palenia rozpoczyna się w chwili, kiedy bęben zostanie rozgrzany do temperatury około
225°C. Wypełnienie bębna kawą surową powoduje jego ochłodzenie do około 100°C. W miarę palenia
kawy temperatura wzrasta do 185-190°C. Przed zakończeniem palenia wtryskuje się do bębna odpowiednią ilość wody. Spryskanie gorącą wodą, nazywane gaszeniem, pozwala na szybkie zahamowanie procesu palenia. Następnie otwiera się pokrywę otworu do opróżniania bębna i kawę wysypuje się
na sito chłodnicze, przy równoczesnym włączeniu mieszadła i dwóch wentylatorów. Jeden
z nich kieruje z zewnątrz strumień świeżego powietrza na sito chłodnicze, natomiast drugi - wchłania
gorące powietrze z komory sita. Tego rodzaju system chłodniczy umożliwia ochłodzenie kawy w ciągu
3 minut.
Z polskiego opisu patentowego Nr 173454 znany jest sposób palenia kawy ziarnistej z zastosowaniem pary wodnej. W pierwszym etapie procesu prowadzi się palenie zielonej kawy ziarnistej za
pomocą pary wodnej w okresie czasu od 50 do 300 sekund przy temperaturze pary wynoszącej od
251 do 400°C przy ciśnieniu wynoszącym 6,5 x 105, 20 x 105 Pa nadciśnienia, a następnie w drugim
etapie prowadzi się palenie końcowe ziaren za pomocą pary wodnej w czasie od 60 do 800 sekund
i w temperaturze pary od 251 do 400°C, w warunkach ciśnienia w zasadzie równego atmosferycznemu. Dzięki takiemu sposobowi palenia, otrzymuje się ziarna kawy o pełnym aromacie, w którym
znacznie wzmocniony jest korzystny aromat kwiatowo-orzechowy kawy ziarnistej Coffea Arabica, odmian wysoko rosnących, a ponadto otrzymuje się ziarna o dużej wydajności ekstrakcyjnej i równomiernym upaleniu.
Na podstawie doświadczeń stwierdzono, że kawa mielona bardzo krótko zachowuje świeżość,
związaną z walorami smakowo-zapachowymi, przez około 2 tygodni, natomiast kawa ziarnista ma
walory smakowo-zapachowe przez około 6 miesięcy.
Smak napoju sporządzanego z ziarnistej kawy jako takiej oraz w połączeniu z innymi smakami
stanowi przedmiot ciągłych badań i poszukiwań.
Znany jest sposób zmiany smaku i zapachu kawy poprzez dodawanie do zmielonej kawy rozdrobnionych dodatków naturalnych takich jak migdały, czekolada, orzechy, wanilia, kakao, kardamon,
lub na dodawaniu do gotowego napoju kawy na przykład mleka, śmietanki, brandy, whiskey, rumu,
soków.
Celem wynalazku jest uzyskanie nowej, smakowitej naturalnej kawy ziarnistej mającej pożądany dodatkowy aromat, opracowanie sposobu wytwarzania aromatyzowanej kawy ziarnistej oraz urządzenia do aromatyzowania kawy.
Istota wynalazku polega na tym, iż upalone ziarna kawy, korzystnie Arabici i/lub Robusty, poza
naturalnym zapachem mają dodatkowo 0,2-0,3% aromatu, takiego jak aromat czekoladowy lub rumowy
lub pomarańczowy lub kokosowy lub waniliowy lub orzechowy lub amaretto lub karmelowy lub migdałowy
PL 191 365 B1
3
lub cherry lub orzechowy lub miętowy lub irish whiskey lub irish cream lub cynamonowy lub malinowy lub
bananowy lub wiśniowy lub royal brend lub sambuka lub calwados lub brzoskwiniowy lub cytrynowy lub
śmietankowy.
Kawa aromatyczna według wynalazku może także stanowić mieszaninę kawy o różnych aromatach, może zatem mieć, poza zapachem naturalnym, dodatkowo na przykład aromat waniliowo-orzechowy lub czekoladowo-orzechowy lub czekoladowo-migdałowy lub czekoladowo-miętowy lub
czekoladowo-malinowy lub orzechowo-kremowy.
Sposób aromatyzowania kawy polega na tym, iż palone ziarna kawy umieszcza się w pojemniku i mieszając je z szybkością 20-30 obrotów na minutę doprowadza się do temperatury 45-60°C,
a następnie ziarna natryskuje się w przeciwprądzie dawką płynnego aromatu i nadal miesza się przez
5 minut, przy czym aromat wprowadza się w takiej ilości by w gotowym produkcie pozostało go co
najmniej 0,2% aromatu, korzystnie 0,2-03%, po czym produkt nadal miesza z szybkością 10-15 obrotów na minutę schładzając pojemnik wraz z kawą do temperatury otoczenia. Ziarna kawy można również aromatyzować bezpośrednio po procesie palenia poprzez schładzanie powietrzem do temperatury 85-100°C, a po przesypaniu do pojemnika ziarna kawy poddaje się je mieszaniu z szybkością 2030 obrotów na minutę aż do osiągnięcia przez nie temperatury 45-60°C; po czym natryskuje się je
aromatem nadal mieszając przez 5 minut, a następnie miesza się z szybkością 10-15 obrotów na
minutę chłodząc obracający się pojemnik strumieniem powietrza aż do osiągnięcia temperatury otoczenia.
Urządzenie do aromatyzowania kawy ziarnistej stanowi moduł napędowy oraz wymienny,
szczelny pojemnik mieszający ze szczelną pokrywą wyposażony w łopatki przeznaczone do przemieszczania produktu wewnątrz pojemnika, przy czym moduł napędowy stanowią silniki oraz podzespół przenoszący napęd na pojemnik zamocowane do konstrukcji stalowej.
Moduł napędowy korzystnie stanowią wałki z umieszczonymi na nich gumowymi rolkami przenoszącymi napęd na wykonany ze stali kwasoodpornej pojemnik. Urządzenie według wynalazku wyposażone jest ponadto w wentylator oraz w programator elektroniczny.
Urządzenie do aromatyzowania produktów spożywczych według wynalazku jest uwidocznione
w przykładzie wykonania na załączonym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urządzenie w widoku
z przodu, fig. 2 - urządzenie w widoku z boku, a fig. 3 - moduł napędowy urządzenia według wynalazku.
Urządzenie do aromatyzowania produktów spożywczych według wynalazku składa się z niezależnego modułu napędowego oraz wymiennych pojemników 1, w których prowadzony jest proces
aromatyzacji. Moduł napędowy składa się z konstrukcji stalowej 8, do której zamocowane są silniki 7
i wałki 4, z umieszczonymi na nich gumowymi rolkami 3 przenoszącymi napęd na pojemnik 1. Pojemnik i jest wykonany ze stali kwasoodpornej, ma szczelną pokrywę 2 i wyposażony jest w nieuwidocznione na rysunku, łopatki przeznaczone do przemieszczania produktu wewnątrz pojemnika 1. Położenia pojemnika 1 na konstrukcji 8 ustalane jest przez kółko oporowe 6. Urządzenie wyposażone jest
w wentylator 10 zapewniającym chłodzenie pojemnika i w programator elektroniczny 5 sterujący procesem aromatyzowania. Do konstrukcji stalowej 8 zamocowane są koła jezdne 9.
Poniższe przykłady szczegółowo ilustrują wynalazek nie ograniczając jego zakresu.
P r z y k ł a d 1.
Po obróbce termicznej surowych ziaren kawy Arabica Kolumbijska „EXELSO”, 5 kilogramów
palonej kawy schłodzono powietrzem do temperatury 100°C i przesypano do szczelnego pojemnika,
który obracano przez 5 minut z szybkością 20 obrotów na minutę w celu wyrównania temperatury
pojemnika z temperaturą zawartej w nim kawy. Po tym czasie, gdy kawa miała temperaturę 85°C,
przez otwór w pojemniku wstrzyknięto w przeciwprądzie 100 g płynnego aromatu czekoladowego
produkcji Fray Lau GmbH i pojemnik nadal obracano przez 5 minut z dotychczasową szybkością
20 obrotów na minutę. W tym czasie płynny aromat odparował i przenikał przez otwartą w tej temperaturze strukturę ziarna. Następnie zmniejszono szybkość obrotową pojemnika do 10 obrotów na
minutę i w tych warunkach powoli schładzano pojemnik wraz z kawą do temperatury otoczenia.
Wysypana z pojemnika kawa zawierała 0,2% aromatu czekoladowego. Napar sporządzony ze zmielonego produktu charakteryzował się znakomitym smakiem i zapachem kawy z dodatkiem czekolady.
P r z y k ł a d 2.
Analogicznemu procesowi, opisanemu w przykładzie 1, poddawano kawę Arabica Kolumbijska
„EXELSO”, schładzając 5 kilogramów kawy powietrzem do temperatury 90°C. Do kawy tej dodano
120 gramów aromatu irish whiskey wyprodukowanego przez Fray Lau GmbH. Pojemnik wraz z zawarto-
4
PL 191 365 B1
ścią mieszano z szybkością 25 obrotów na minutę przez 5 minut. Podczas procesu chłodzenia produktu obracano pojemnik z szybkością 15 obrotów na minutę. Uzyskano kawę zawierającą 0,25%
aromatu irish whiskey. Napar miał charakterystyczny smak i zapach kawy z dodatkiem whiskey.
P r z y k ł a d 3.
Analogicznie wytworzono aromatyzowaną kawę Robusta Uganda dodając do 5 kilogramów kawy 100 gramów aromatu cherry wyprodukowanego przez Fray Lau GmbH. Proces aromatyzowania
prowadzono przez 5 minut przy szybkości 30 obrotów na minutę. Proces chłodzenia produktu prowadzono przy szybkości 15 obrotów na minutę. Uzyskano kawę zawierającą 0,2% aromatu cherry. Napar
miał charakterystyczny smak i zapach kawy z dodatkiem wiśniówki.
P r z y k ł a d 4.
Analogicznie wytworzono aromatyzowaną kawę Robusta Uganda dodając do 5 kilogramów kawy 150 gramów aromatu rumowego wyprodukowanego przez Fray Lau GmbH. Proces aromatyzowania prowadzono przez 5 minut przy szybkości 30 obrotów na minutę. Proces chłodzenia produktu
prowadzono przy szybkości 10 obrotów na minutę. Uzyskano kawę zawierającą 0,3% aromatu rumowego. Napar miał charakterystyczny smak i zapach kawy z dodatkiem rumu.
P r z y k ł a d 5.
Pięć kilogramów palonej przed tygodniem kawy Robusta Uganda po podgrzaniu do temperatury
50°C wsypano do pojemnika, dodano 120 gramów aromatu bananowego wyprodukowanego przez Fray
Lau GmbH. Proces aromatyzowania prowadzono przez 5 minut przy szybkości 25 obrotów na minutę.
Proces chłodzenia produktu prowadzono przy szybkości 10 obrotów na minutę. Uzyskano kawę zawierającą 2,8% aromatu bananowego. Uzyskany napój miał bardzo dobry smak i zapach kawy z charakterystyczną wyraźną nutą bananową.
P r z y k ł a d 6.
Analogicznie wytworzono ziarnistą aromatyzowaną kawę Robusta Uganda o aromacie waniliowo-orzechowym. W tym celu do jednej porcji kawy dodano aromat waniliowy wyprodukowany przez
Fray Lau GmbH. Proces aromatyzowania prowadzono przez 5 minut przy szybkości 30 obrotów na
minutę, a proces chłodzenia przy szybkości 15 obrotów na minutę. Uzyskano kawę zawierającą 0,2%
aromatu waniliowego. W analogiczny sposób wytworzono drugą porcję kawy zawierającej 0,2% aromatu orzechowego. Produkty te wymieszano w proporcjach: 60% kawy o aromacie waniliowym z 40%
kawy o aromacie orzechowym. Napar miał charakterystyczny smak i zapach kawy z dodatkiem orzechów i wanilii.
Zastrzeżenia patentowe
1. Kawa aromatyczna, znamienna tym, że upalone ziarna kawy korzystnie Arabici i/lub Robusty poza naturalnym zapachem mają dodatkowo 0,2-0,3% aromatu, takiego jak aromat czekoladowy
lub rumowy, lub pomarańczowy, lub kokosowy, lub waniliowy, lub orzechowy, lub amaretto, lub karmelowy, lub migdałowy, lub cherry, lub orzechowy, lub miętowy, lub irish whiskey, lub Iris carem, lub cynamonowy, lub malinowy, lub bananowy, lub wiśniowy, lub rogal Brend, lub samouka, lub calvados,
lub brzoskwiniowy, lub cytrynowy, lub śmietankowy.
2. Kawa aromatyczna według zastrz. 1, znamienna tym, że stanowi mieszaninę kawy o różnych aromatach, ma ona zatem, poza naturalnym zapachem, dodatkowo aromat taki jak waniliowo-orzechowy lub czekoladowo-orzechowy lub czekoladowo-migdałowy lub czekoladowo-miętowy lub
czekoladowo-malinowy lub orzechowo-kremowy.
3. Sposób aromatyzowania kawy, znamienny tym, że palone ziarna kawy umieszcza się w pojemniku i mieszając je z szybkością 20-30 obrotów na minutę doprowadza do temperatury 45-60°C,
a następnie natryskuje się w przy czym aromat wprowadza się w takiej ilości by w gotowym produkcie
pozostało go co najmniej 0,2%, po czym pojemnik wraz z kawą schładza się strumieniem powietrza do
temperatury otoczenia mieszając z szybkością 10-15 obrotów na minutę.
4. Sposób aromatyzowania kawy, znamienny tym, że ziarna kawy aromatyzuje się bezpośrednio po procesie palenia poprzez schładzanie powietrzem do temperatury 85-100°C, a po przesypaniu
do pojemnika poddaje się mieszaniu z szybkością 20-30 obrotów na minutę aż do osiągnięcia temperatury 45-60°C i po natryskaniu aromatem, dodanym w ilości zapewniającej co najmniej 0,2% aromatu
w gotowym produkcie, nadal miesza się przez 5 minut, a następnie pojemnik wraz z kawa schładza
się strumieniem powietrza do temperatury otoczenia mieszając z szybkością 10-15 obrotów na minutę.
PL 191 365 B1
5
5. Urządzenie do aromatyzowania kawy, znamienne tym, że stanowi je moduł napędowy oraz
wymienny, szczelny pojemnik mieszający (1) ze szczelną pokrywą z (2), który wyposażony jest
w łopatki przeznaczone do przemieszczania produktu wewnątrz pojemnika, przy czym moduł napędowy składa się z konstrukcji stalowej (8), do której zamocowane są silniki (7) oraz podzespół przenoszący napęd na pojemnik (1).
6. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że moduł napędowy stanowią wałki (4),
z umieszczonymi na nich gumowymi rolkami (3) przenoszącymi napęd na pojemnik (1).
7. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że wyposażone jest w wentylator (10) oraz
w programator elektroniczny (5).
8. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że pojemnik (1) jest wykonany ze stali kwasoodpornej.
Rysunki
6
PL 191 365 B1
Departament Wydawnictw UP RP
Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.