Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem
Transkrypt
Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 19 w Kędzierzynie-Koźlu Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem Autor: Alina Uzny 16.09.2011. - Dlaczego praca z komputerem może być dużym zagrożeniem dla dzieci? - Wymień uciążliwości fizyczne związane z pracą przy komputerze. - Co to jest internetoholizm czy siecioholizm i jak się objawia? - Opisz prawidłowo zorganizowane stanowisko pracy z komputerem (około 2-3 zdania na podane niżej tematy): a) pomieszczenie b) oświetlenie c) meble: biurko, krzesło - Opisz prawidłową postawę w czasie pracy z komputerem: a) głowa, plecy, ręce, nogi - najważniejsze wskazówki b) ustawienie fotela, klawiatury, monitora - Jakich przewlekłych, groźnych schorzeń rąk można się nabawić na skutek nieprawidłowego ułożenia rąk na klawiaturze? Jak im zapobiegać? - Opisz niekorzystne dla oczu skutki pracy z komputerem. - Jak dbać o oczy, co można zrobić by zmniejszyć zagrożenie związane z pracą przy komputerze? - Jak można rozgrzać mięśnie, stawy i ścięgna przed/w przerwie pracy z komputerem? Podaj przykłady ćwiczeń. Lata osiemdziesiąte XX wieku to początek przygody z komputerami, które jako komputery osobiste PC stały się narzędziem tak pracy jak i zabawy setek, tysięcy, milionów osób. To narzędzie, dodatkowo w połączeniu z Internetem, przykuło do monitorów miliony ludzi na całym świecie. Komputer, mimo że jest genialnym wynalazkiem i usprawnił pracę tysięcy ludzi, nadużywany może stać się przyczyną kłopotów ze zdrowiem. Stale wzrastająca popularność komputerów, używanych przez nas zarówno w pracy, w szkole jak i w domu, niesie ze sobą również i niepożądane skutki. Coraz więcej osób zgłasza się do lekarza, skarżąc się na niepokojące objawy pogorszenia wzroku i samopoczucia wywołane właśnie pracą przy monitorze. Nie zawsze zdajemy sobie bowiem sprawę z wielu rodzajów zagrożeń dla zdrowia z jego strony. Najczęściej pytani o te zagrożenia wymieniamy narażenia narządu wzroku, promieniowanie komputerowe. Zapominamy o długotrwałym przebywaniu w określonej, nie zawsze dla nas korzystnej, pozycji przy klawiaturze, schorzeniach układu krążenia, układu kostnego, a już zupełnie wykluczamy, szczególnie jeśli miałoby to dotyczyć nas, uzależnienie od komputera. Dbajmy o zdrowie - oszczędzimy sobie dużo nerwów, pieniędzy i czasu spędzonego na bieganiu od lekarza do lekarza, na długim i nieprzyjemnym leczeniu. Dobrze jeżeli leczenie skończy się na zabiegach rehabilitacyjnych, w najgorszym przypadku może czekać nas operacja. Praca z komputerem może być dużym zagrożeniem dla dzieci, które nie będą przestrzegać zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem. Spędzanie kilku - kilkunastu godzin dziennie przed komputerem, grając w różne gry sieciowe, surfując po Internecie - może bardzo negatywnie odbić się na ich zdrowiu psychicznym, a nawet życiu. Dzieci są szczególnie narażone na dolegliwości fizyczne, które mogą się pojawić, jeśli środowisko pracy nie będzie właściwie przystosowane. Układ kostny dziecka, układ nerwowy, mięśnie dopiero rosną i rozwijają się. Najtrudniej oduczyć się złych przyzwyczajeń i nawyków, dlatego od najmłodszych lat należy kształtować właściwe postawy. Zagrożenia związane z pracą przy komputerzeUciążliwości fizyczneNa zdrowie osoby pracującej przy komputerze duży wpływ ma organizacja stanowiska pracy. Nieprawidłowości w tym zakresie (w tym promieniowanie) po pewnym czasie mogą powodować u ludzi różne schorzenia. Objawy mogą być następujące: • zmęczenie wzroku, a przede wszystkim pieczenie oczu, • nieostrość widzenia, • zmiany percepcji barw, • bóle mięśni i stawów, • sztywność (bolesność) nadgarstków, • ból i sztywność karku i ramion, • drętwienie i skurcze rąk, • bóle kręgosłupa, • bóle bioder, mięśni nóg, • niepokój i nerwowość, • znużenie, • osłabienie, • pieczenie skóry.Uzależnienie od komputera, InternetuOdkryte na początku lat 90 XX wieku zjawisko uzależnienia od Internetu stało się realnym zagrożeniem także w Polsce. Nazywa się go internetoholizmem czy siecioholizmem. Dzwonkiem alarmowym może być zaniedbanie spraw http://sp19kkozle.wodip.opole.pl Kreator PDF Utworzono 3 March, 2017, 18:38 Publiczna Szkoła Podstawowa nr 19 w Kędzierzynie-Koźlu zawodowych czy prywatnych spowodowane zarwanymi nocami spędzonymi na buszowaniu w sieci. Może to prowadzić ostatecznie do całkowitej utraty zdolności kontrolowania własnego zachowania, tzn. utraty zdolności oceny czasu spędzanego w Internecie. Internetoholik zaniedbuje rodzinę, przyjaciół obowiązki, nie dba o własne zdrowie, rezygnuje z rozrywek i przyjemności. Redukuje czas przeznaczony na sen, a także je byle co i byle szybko. Pierwsi polscy internetoholicy pojawili się w Polsce już w 1993r. By się nie uzależnić należy kontrolować czas pracy z komputerem, Internetem. Trucizna z monitora i komputeraPraca przy komputerze ma duży wpływ na nasze zdrowie, gdyż oddziaływuje na nas w rozmaity sposób. Najważniejsze z nich to: - promieniowanie cieplne - Monitor, komputer i inne urządzenia emitują stosunkowo dużo ciepła, co powoduje lokalne zwiększenie temperatury powietrza i jednocześnie zmniejsza jego wilgotność. - promieniowanie elektromagnetyczne - Gdy pracujemy przy monitorze, nasza twarz przyciąga naładowane cząsteczki kurzu w takim samym stopniu, jak naładowany elektrycznie ekran. Może to być powodem reakcji alergicznych i podrażnienia oczu, ponadto pogarsza proces oddychania oraz pogarsza jakość obrazu (zabrudzenia ekranu). Na szczęście technologia produkcji monitorów uległa w ostatnich latach znacznemu rozwojowi i promieniowanie elektromagnetyczne zostało obniżone w bardzo istotny sposób. - promieniowanie elektrostatyczne - Istnienie pól elektrostatycznych jest dostrzegalne w postaci znanego każdemu iskrzenia, które towarzyszy kontaktowi skóry z naładowaną elektrycznie powierzchnią ekranu monitora. Promieniowanie to maleje przy dużej wilgotności powietrza. Najintensywniejsze pole elektrostatyczne występuje przez pierwszy kwadrans pracy monitora, dlatego warto włączyć komputer kilkanaście minut przed rozpoczęciem pracy. Poza zagrożeniem związanym z promieniowaniem wydzielanym przez sprzęt komputerowy problemem jest również zagrożenie emisją związków chemicznych. Zarówno komputery jak i monitory wydzielają bezwonne gazy - tlenki i furany nieobojętne dla naszego zdrowia. Związki te, zaliczane do najgroźniejszych trucizn środowiska naturalnego, mają działanie rakotwórcze. Wchodzą one w skład emulsji ognioodpornej, którą pokrywa się obudowy monitorów i jednostek centralnych. Wprawdzie renomowani producenci deklarują wyeliminowanie środków nieprzyjaznych dla środowiska, jednak nie każdy decyduje się na zakup markowego sprzętu. Mimo, że furany uwalniają się w znacznie podwyższonej temperaturze, więc nie powinny stanowić zagrożenia w normalnej temperaturze, to jednak Federalny Urząd Ochrony Środowiska w Berlinie wykazał obecność tych trucizn w pomieszczeniach, na szczęście co prawda w minimalnych ilościach nie stanowiących zagrożenia dla zdrowia. Nowy sprzęt dobrze jest włączyć i wygrzewać przez kilka dni w często wietrzonym pomieszczeniu, by ulotniły się substancje chemiczne zawarte w podzespołach. Zabezpieczenie warunków zdrowotnych Praca przy komputerze może być źródłem wielorakich problemów zdrowotnych. Jak wiadomo lepiej, taniej i szybciej jest zapobiegać tego typu problemom niż je leczyć. Profilaktyka chorób wywołanych przez pracę przy komputerze może odbywać się na 3 płaszczyznach: - tworzeniu odpowiednich warunków pracy, - dbaniu o właściwą higienę pracy (ułożenie ciała podczas pracy), - dbanie o swoją sprawność fizyczną (ćwiczenia fizyczne wzmacniające i relaksujące).Poniżej przedstawiamy wymienione aspekty profilaktyki „chorób komputerowych”.Odpowiednie stanowisko pracy 1. Jak powinno być… Organizacja stanowiska pracy ma bardzo duże znaczenie dla zachowania zdrowia przez pracujących przy komputerze. W ramach projektowania stanowiska pracy należy uwzględnić parametry: pomieszczenia (mikroklimat), oświetlenia oraz mebli. PomieszczenieWażnym czynnikiem kształtującym środowisko pracy jest mikroklimat. Zalecana temperatura pomieszczenia powinna zawierać się w przedziale 21-22 C°. Za pomocą żaluzji lub zasłon należy zapobiegać nadmiernemu nagrzewaniu się urządzeń pod wpływem światła słonecznego. Dobrym rozwiązaniem jest instalacja klimatyzacji w pomieszczeniu. Bardzo ważne dla utrzymania właściwego mikroklimatu pomieszczenia jest częste jego wietrzenie i nawilżanie (szczególnie tych ogrzewanych centralnie). Najbardziej efektywną metodą tworzenia właściwego mikroklimatu jest sztuczna jonizacja powietrza z wykorzystaniem jonizatorów. Oświetlenie Bardzo ważne w kształtowaniu optymalnych warunków pracy z komputerem jest oświetlenie. Monitory powinny być tak ustawione, by nie odbijało się w nim światło naturalne ani sztuczne. Nie powinno się ustawiać monitora na tle okna, naprzeciwko okna i innych jaskrawych obiektów – jeśli nie można inaczej zastosuj odpowiednie żaluzje lub zasłony, które wystarczająco stłumią światło słonecznego dnia. Najlepiej jednak jeżeli monitor ustawiony jest bokiem do okna w odległości co najmniej 1 metra od niego. Refleksy świetlne, duże różnice pomiędzy jasnością pomieszczenia a jasnością ekranu powodują bardzo http://sp19kkozle.wodip.opole.pl Kreator PDF Utworzono 3 March, 2017, 18:38 Publiczna Szkoła Podstawowa nr 19 w Kędzierzynie-Koźlu szybko zmęczenie wzroku. Pracując przy komputerze wieczorem zawsze zaświeć w pomieszczeniu lampę. Biurko Szerokość blatu powinna być na tyle duża by zmieściły się na nim klawiatura, myszka, monitor. Im większy blat, tym wygodniej się pracuje. Wysokość biurka dopasowana do naszego wzrostu. Pod biurkiem dużo miejsca na nogi. Krzesło Krzesło powinno być stabilne, obrotowe, wyposażone w kółka, z możliwością regulacji wysokości siedziska i ustawiania oparcia. Musi ono zapewniać maksymalną swobodę ruchów. Powinno posiadać podłokietniki, aby można było wygodnie opierać ręce. Monitor Starsze monitory powinny posiadać filtr chroniący przed promieniowaniem elektromagnetycznym. Odległość użytkownika od ekranu monitora komputerowego powinna wynosić 40 - 75 cm. Górny brzeg ekranu powinien być nieco poniżej poziomu oczu , a w żadnym wypadku powyżej tego poziomu.Prawidłowa postawa przy pracy Praca z zachowaniem prawidłowego ustawienia ciała jest kluczowym elementem wpływającym na zdrowie. W utrzymaniu takiej postawy pomagają dobrze zaprojektowane i ustawione meble jednak dużo zależy od samych użytkowników. Prawidłowa technika pisania i pozycja przy pracy, prawidłowe ustawienie mebli, poprawne przyzwyczajenia są znacznie ważniejsze w profilaktyce niż różne gadżety takie jak podkładki pod nadgarstek przed klawiaturę i myszkę. Trzeba jednak zaznaczyć, że gadżety tego typu ułatwiają niejednokrotnie zachowanie prawidłowego ułożenia rąk (godne polecenia są podkładki żelowe). Poniższy rysunek przedstawia prawidłową pozycję przy pracy. Opis do rysunku: - Trzymaj głowę prosto, tak by szyja nie była wygięta i nie powodowało to zniekształceń w odcinku szyjnym kręgosłupa. - Opieraj się plecami o oparcie fotela, aby nie powodować zmęczenia kręgosłupa w odcinku plecowym. - Łokcie trzymaj przy sobie lub oprzyj o poręcze fotela, aby nie obciążać dodatkowo pleców. - Stosuj ergonomiczną pozycję przy pracy poprzez regulację oparcia i wysokości fotela. - Ustaw klawiaturę tak, by nie powodować zgięcia rąk w nadgarstkach (pomocne są podkładki pod nadgarstki) . Można także podnieść poziom fotela, pamiętając o tym, że stopy muszą swobodnie opierać się o podłogę. - Nogi powinny być zgięte w kolanach pod kątem prostym. - Stopy trzymaj ustawione swobodnie i płasko na podłodze lub odpowiedniej podstawce. - Klawiaturę ustaw około 10 cm od brzegu biurka. Dobrze jest stosować klawiatury z podstawkami. Jeżeli klawiatura nie jest fabrycznie wyposażona w taką podstawkę można dokupić odpowiednią podstawkę np. żelową. - Monitor umieść w odległości 40-75 cm od oczu, górny brzeg monitora powinien być lekko poniżej linii oczu, a kąt między poziomem oczu i linią wzroku nie powinien przekraczać 20 stopni. 2. Jeśli o to nie dbasz…Nieprawidłowa postawa przy pracy - Jeżeli fotel niedostatecznie wspiera kręgosłup w odcinku lędźwiowym, to plecy są zmuszane do "dopasowywania się" do nieergonomicznego oparcia, a nie odwrotnie jak powinno być. W rezultacie tej nienaturalnej postawy sztywnieje kark i łopatki. - Na skutek nieprawidłowego położenia rąk na klawiaturze możemy nabawić się przewlekłych, groźnych schorzeń rąk. Ułożenie rąk na klawiaturze po lewej – złe po prawej – dobre Skutkiem pracy w nieergonomicznych warunkach może być bardzo poważne schorzenie rąk - Repetitive Strain Injury czyli zespół cieśni nadgarstka. RSI jest "zespołem urazów wynikających z chronicznego przeciążenia" objawiających się przewlekłymi bólami ramion, przedramion, przegubów i dłoni, których przyczyny mogą kumulować się i dać znać o sobie nawet dopiero po 10 – 12 latach. Podaje się, że po sześciu godzinach pracy przy komputerze poziom aktywności lewego palca wskazującego i związanych z tym obciążeń jest porównywalny z pracą nóg podczas 40-kilometrowego marszu. Organizm człowieka nie jest w stanie sprostać tego rodzaju obciążeniom. Dochodzi w związku z tym do usztywnienia mięśni karku, rąk, pleców. Rozwój tych objawów pozostaje utajony w związku z tym, że mózg silnie koncentruje się w czasie pracy na tym, co dzieje się na ekranie i nie potrafi w odpowiednim momencie interpretować sygnałów ostrzegawczych. Są one zagłuszane aż do momentu, gdy stają się nie do wytrzymania. Narażenie narządu wzroku http://sp19kkozle.wodip.opole.pl Kreator PDF Utworzono 3 March, 2017, 18:38 Publiczna Szkoła Podstawowa nr 19 w Kędzierzynie-Koźlu Podczas długich nocy spędzonych na surfowaniu w Internecie możemy nabawić się takich dolegliwości jak przekrwione, łzawiące oczy, zaczerwienione spojówki, uczucie pieczenia i szczypania, bóle głowy, senność i apatia. Większość uskarża się na objawy zaburzenia ostrości widzenia, oraz wrażenie "wysychania" oczu. Po przeprowadzonych kilka lat temu badaniach stwierdzono, że wśród osób pracujących przy komputerze 96 na 100 ma dolegliwości narządu wzroku. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że podczas ośmiu godzin pracy polegającej na wpatrywaniu się w szczegóły na ekranie nasze oczy wykonują około 30 000 ruchów. Tak przeciążone oczy nie potrafią dostosować się do kolejnych wymagań. Do tego dokładają się często brak ostrości, nadmierna jaskrawość i migotanie ekranu monitora. Jeżeli dochodzi do zmniejszenia częstotliwości mrugania powiekami powoduje to rzadsze zwilżanie powierzchni oka, a to już prawie syndrom Sicca – choroba objawiająca się wysychaniem i zmętnieniem rogówki oraz stopniową utratą wzroku. Winę ponoszą też sami użytkownicy komputerów. Nie wykorzystują oni zalet dużego ekranu, poprzez dobór odpowiedniej wielkości czcionki, a umieszczają na ekranie jak najwięcej informacji, poprzez stosowanie małych czcionek, kosztem obciążania własnego wzroku. 3. Pamiętaj… - Regularne przerwy podczas pracy oraz organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii pozwala zapobiec tym schorzeniom. - Praca przy komputerze jest bardzo wyczerpującym i wymagającym wytrzymałości zajęciem. Organizm jest mocno obciążany fizycznie podczas pracy. Mięśnie, stawy i ścięgna mocno eksploatowane wymagają odpowiedniego traktowania jeżeli chcemy, aby służyły nam dobrze i długo. Na czym ma polegać to odpowiednie traktowanie? Otóż organizm należy przygotować do obciążeń, na jakie będzie narażony. Wystarczy regularnie, z umiarem uprawiać jakiś ogólnorozwojowy sport. Może to być pływanie - angażuje wszystkie partie mięśniowe, a w szczególności mięśnie barków i pleców - lub ćwiczenia na siłowni (rekreacyjne a nie wyczynowe). - Poza regularnym uprawianiem sportu musimy zapewnić naszym mięśniom, ścięgnom i stawom właściwe warunki pracy, tzn. przygotować do pracy oraz zapewnić należyty odpoczynek. Przygotowanie do pracy odbywa się w formie rozgrzewki przed rozpoczęciem pracy przy komputerze. Mięśnie, stawy i ścięgna rozgrzane są mniej narażone na urazy i mogą dłużej pracować bez zmęczenia. W podobny sposób oddziaływuje na nie odpowiedni relaks. Aby ułatwić rozgrzewkę i odpowiedni relaks poniżej przedstawiamy przykładowy zestaw odpowiednich ćwiczeń: bark - ćwiczenie kark - ćwiczenie 1 kark - ćwiczenie 2 szyja - ćwiczenie 1 szyja - ćwiczenie 2 dłonie - ćwiczenie nadgarstki - ćwiczenie 1 nadgarstki - ćwiczenie 2 nadgarstki - ćwiczenie 3 Jak dbać o oczy? Wysychaniu gałek ocznych można zapobiegać. Należy co jakiś czas robić przerwę w pracy i przez chwilę pomrugać powiekami. W tym czasie oko powinno zwilżyć gałkę oczną. Jeżeli mamy problem z wilgotnością gałek można stosować, po konsultacji z lekarzem, różne nawilżające krople lub żele. Należy też pamiętać o oszczędzaniu wzroku. Stosowanie czarnego pisma na jasnym tle działa najłagodniej. Pisząc tekst nie powinno się używać czcionek w rozmiarze przynajmniej 8 punktów. Jednym z najważniejszych parametrów mających wpływ na "przyjazność" monitora dla oczu jest częstotliwość odświeżania obrazu, która decyduje o migotaniu ekranu. Należy zwracać uwagę, by nie była mniejsza niż 85 Hz. Wzrok "ustawiony" w ciągu wielu godzin na jedną i tą samą odległość ulega szybkiemu zmęczeniu. Dlatego należy podczas pracy przy komputerze robić przerwy i patrzyć w dal np. przez okno na daleko położone obiekty. Dobrym ćwiczeniem jest trenowanie w czasie przerw mięśni gałek ocznych. Można np. wykonywać "kreślenie" w poziomie ósemek gałkami ocznymi. Stan relaksacji oczu najłatwiej osiągnąć przy zamkniętych oczach. Zmniejsza się wówczas napięcie występujące przy patrzeniu, co w efekcie daje chwilową lub dłuższą poprawę widzenia. Ponieważ przez zamknięte oczy dociera jednak do oka część światła, a stan pełnej relaksacji uzyskuje się poprzez całkowite odcięcie dopływu światła, należy zasłonić oczy środkiem dłoni w ten sposób, że palce krzyżują się na czole, a dłonie pozostają lekko wklęsłe unikając ucisku na gałki oczne. Siedzimy wyprostowani mając łokcie oparte o stół i staramy się zobaczyć niewyobrażalnie czarne pole, kompletną czerń. Na koniec - praktyczne porady…Poza prawidłową pozycją przy pracy należy zwrócić uwagę na właściwą higienę pracy. Oto kilka dobrych rad: - Przed rozpoczęciem pracy zrób małą rozgrzewkę - rozgrzej nadgarstki, łokcie, barki i kręgosłup. Nie zawadzi rozgrzewka nóg - wbrew pozorom pozycja siedząca nie najlepiej wpływa również na nogi. - Zadbaj, aby nadgarstki były w ciepłe - nie pozwól aby mięśnie i ścięgna ostygły po rozgrzewce. Są wtedy narażone na większe ryzyko przeciążenia. - Rób przerwy w pracy na ćwiczenia i rozluźnienie mięśni. - Uprawiaj jakiś ogólnorozwojowy sport np. pływanie - świetnie wpływa na rozwój praktycznie wszystkich partii mięśniowych - wzmacnia je dzięki czemu są mniej podatne na uszkodzenia. - Nie rozmawiaj przez telefon przytrzymując słuchawkę między ramieniem i szyją jednocześnie pisząc na klawiaturze. http://sp19kkozle.wodip.opole.pl Kreator PDF Utworzono 3 March, 2017, 18:38 Publiczna Szkoła Podstawowa nr 19 w Kędzierzynie-Koźlu - Pisząc na klawiaturze nie uderzaj mocno w klawisze - naciskaj je delikatnie. - Myszkę trzymaj lekko - nie ściskaj jej. Umieść ją tak, abyś nie musiał do niej daleko sięgać. Myszka z trackballem (myszka z dużą kulką)znacznie mniej obciąża nadgarstek. Jeżeli korzystasz z tradycyjnej myszki stosuj podkładki pod nadgarstek (np. żelowe). - Kup sobie dobrą klawiaturę - dobrze wyprofilowaną, z dobrych materiałów, najlepiej z podstawką pod nadgarstki. - Kup dobre krzesło, z regulacją oparcia na odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Możesz też zastosować specjalnego nakładki na oparcie. Dobrze jeżeli oparcia na łokcie wyłożone są miękkim materiałem gąbką, pianką. - Ogranicz czas spędzany przy komputerze. Jeżeli będziesz zbyt długo pracować, ponad wytrzymałość swojego organizmu, nie pomogą prawidłowa postawa, ćwiczenia, świetne meble i inny sprzęt… Wykorzystano materiały z Internetu: http://www.psseswidnica.pl/stacja/index.php http://www.engr.unl.edu/ee/eeshop/rsi.html http://sp19kkozle.wodip.opole.pl Kreator PDF Utworzono 3 March, 2017, 18:38